06.05.2013 Views

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

siZvele da tradiciuloba qarTul tradiciul vokalur musikaSi<br />

391<br />

qarTuli tradiciuli musikis gadarCena sakmaod rTuli amocana iyo. 1860 wels daar–<br />

sebuli galobis aRmadginebeli komiteti@ iRvwoda momavali TaobebisTvis qarTuli tradi–<br />

ciuli vokaluri musikis SesanarCuneblad, musikaluri ganaTlebis danergvisa da simRere–<br />

bis notebze gadatanis gziT (Shughliashvili, 2002: 433). 1880 wlidan 1910 wlamde, mkvlevarTa da<br />

kompozitorTa jgufma, romelSic Sediodnen filim<strong>on</strong> qoriZe, polievqtos da vasil karbe–<br />

laSvilebi, raJden xundaZe da eqvTime kereseliZe, evropuli notaciis meSveobiT notebze<br />

gadaitana 5 000-mde qarTuli tradiciuli sagalobeli (Shughliashvili, 2002: 432). rogorc Cans,<br />

gakeTda arCevani, romeli sagaloblebi da kiloebi eswavlebinaT da CaeweraT notebze. SesaZ–<br />

loa, garkveuli musikaluri masala, sxvadasxva mizezis gamo, naklebad xelmisawvdomi iyo<br />

maTTvis. SesaZloa, frTxilad gvevarauda, rom evropuli notaciis gamoyenebis Sedegad, ag–<br />

reTve, xelnawerTa, audioCanawerTa gacveTisa da dazianebis gamo Tavmoyrili simRerebis ori–<br />

ginaluri saxe, garkveulwilad, dakarguliyo. Tumca, qarTvel mkvelvarTa azri k<strong>on</strong>kretul<br />

sakiTxebTan dakavSirebiT, gansxvavebulia, rac Cveulebrivi movlenaa. tradiciuli voka–<br />

luri musikis gadarCenis sakiTxTan dakavSirebiT, yvela, visac Sevxvedrivar, erT azrs izi–<br />

arebs da aRiarebs mis auTentikurobas am sityvis sruli datvirTviTa da mniSvnelobiT.<br />

amave dros, qarTul eTnomusikologiur literaturaSi da Cems interviuebSi, fiqroben,<br />

rom zogierTi ram maT vokalur musikalur tradiciaSi daikarga, an garkveul d<strong>on</strong>eze Sei–<br />

cvala. amis erT-erTi magaliTia is faqti, rom sveticxovlis sasuliero galobis skolis<br />

Sesaxeb SemorCenili masalebi Zalze mwiria (Shughliashvili, 2002: 432-433). galobis aRniSnul<br />

skolas mWidro kavSiri aqvs qarTul istoriul identobasTan. me-11 saukunis sveticxovlis<br />

sakaTedro taZari yofil dedaqalaq mcxeTaSi mdebareobs, romelic erT-erTi uZvelesi<br />

qalaqia saqarTveloSi da, romelic, Cv.w.aR.-mde 1000 wliT TariRdeba. mcxeTa qarTvel<br />

mefeTa saZvales warmoadgenda da swored mis saxelTanaa dakavSirebuli saqarTveloSi<br />

qristianobis damkvidreba. bevri qarTvelisTvis, mcxeTa marTlmadideblobis centrs war–<br />

moadgens. Sesabamisad, sveticxovlis samgaloblo skolasTan dakavSirebuli `misteria~ uaR–<br />

resad sainteresoa.<br />

qarTul vokalur musikaze sabWoTa periodis zegavlena garkveuli formiT gaxangr–<br />

Zlivda, rac gamoixateboda masiur gundebSi, improvizaciulobis dakargvaSi, dasavluri<br />

kiloebis SemotanaSi, teqstebis sabWoTa ideologiasTan kompromisuli variantebiT Canacv–<br />

lebaSi, galobis akrZalvaSi, da am zegavlenisagan gaTavisuflebis procesi dResac mimdina–<br />

reobs. aRniSnul problemasTan mimarTebaSi da qalaquri xalxuri simReris Sesaxeb saubri–<br />

sas Tamar mesxi aRniSnavs: `miuxedavad sabWoTa ,,Tanamedrove folkloris~ gadafasebisa,<br />

SeuZlebelia misi rolis ugulebelyofa me-20 saukunis kulturul cxovrebaSi. uZvelesi<br />

tradiciuli kulturis gverdiT aRmocenda axali formaciis folklori, romlis sulis–<br />

Camdgmelic im drois ideologia gaxldaT. gaCnda axali mniSvnelobisa da gansxvavebuli<br />

musikaluri enis mq<strong>on</strong>e musika (simRera), romelic cxadad gadmoscemda socializmis epoqis<br />

pulsacias~ (Meskhi, 2002: 499).<br />

bevri Cemi qarTveli resp<strong>on</strong>denti amtkicebs, rom tradiciuli vokaluri musika – gan–<br />

sakuTrebiT, sasuliero – ar Secvlila da saTaves uZveles warsulSi iRebs. erTi qarTuli<br />

marTlmadidebluri taZris gundis regentis mtkicebiT, marTalia, SeuZlebelia qarTuli<br />

marTlmadidebluri vokaluri musikis warmoSobis zusti daTariReba, magram is iseTive Zve–<br />

lia, rogoric Tavad saqarTvelo, ramdenadac, musika qarTvelis cxovrebis ganuyofeli nawi–

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!