06.05.2013 Views

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

e. w. boSuri musikis idea da improvizaciis problema<br />

353<br />

ganaTlebaze, rac xSir SemTxvevaSi virtuozs araxelsayrel poziciaSi ayenebda, amasTanave,<br />

aseTi tipis codnis ukmarisoba, Cveulebriv, swored rom improvizator boSa Semsruleblebs<br />

ukavSirdeboda.<br />

sak<strong>on</strong>servatorio ganaTlebam, romelic pirvelad XIX saukunis dasawyisSi parizsa da<br />

venaSi SemoiRes, ganapiroba notebze Cawerili musikis, rogorc pedagogiuri saxelmZRva–<br />

nelos, mniSvnelobis zrda. xelmisawvdomma beWdurma gamocemebma, formaluri varjiSis<br />

aucilebloba ganapiroba, Tumca, meore mxriv, ganaTlebis procesi kompoziciebis ufro<br />

kodirebul fiqsacias saWiroebda, vidre iluzorul improvizaciulobas. zedmetia imis<br />

Tqma, rom `[...] improvizacia mTavrdeba iq, sadac iwyeba fiqsireba~ (Nettl, 1974: 4).<br />

improvizaciul praqtikasTan asocirebuli moyvaruli musikosebis adgili TandaTa–<br />

nobiT daikaves profesiulad gawvrTnilma musikosebma, romelTac SeeZloT dasavluri mu–<br />

sikis klasikuri repertuaris Sesruleba. es ukanaskneli ki XIX saukuneSi ganixileboda<br />

daxvewilobisa da prestiJis erT-erT utyuar simbolod. rogorc r. muri wers, igi war–<br />

moaCenda k<strong>on</strong>servatoriis musikosebisa da maRali kulturis erTianobas pirvelyofili (ara–<br />

dasavluri da evropulis msgavsi) kulturebis sapirispirod (Moore, 1992: 74), romlebic ukav–<br />

Sirdebodnen improvizaciul xelovnebas da ara notirebul kompozicias.<br />

dasavlur tradiciaSi gavrcelebulia k<strong>on</strong>cefcia, romlis mixedviTac improvizacia da<br />

kompozicia urTierTsapirispiro movlenebia. kompoziciad miiCneven gaTvlil, gaazrebul<br />

da xelovnur aqts, romlis Sedegi aris mxatvruli artfaqti, improvizacia ki xasiaTdeba<br />

mTeli rigi zedsarTavi saxelebiT: primitiuli, sp<strong>on</strong>tanuri, TviTnabadi, romlebic, raoden<br />

gasakviric ar unda iyos, xSirad moixsenieba naklebad ganviTarebul (mag., araevropul, bo–<br />

Sur da a. S.) kulturebTan mimarTebaSi (Nettl, 1974: 4).<br />

improvizaciaSi dominirebs garkveuli tipis sakompozicio teqnika da sqemebi, rogo–<br />

ricaa `gameoreba, mokle frazebis martivi varireba, melodiuri Tanmimdevrobebi, momdevno<br />

ori m<strong>on</strong>akveTis erTi da igive motiviT dawyebis tendencia, m<strong>on</strong>akveTebis droSi gawelvis<br />

tendencia, rac xels uwyobs Sesrulebis ganviTarebis gamZafrebas~ (Nettl, 1974: 9). es meTodebi,<br />

sxvaTa Soris, ar miekuTvnebian mxolod arsebiTad improvizaciul azrovnebas, aramed,<br />

principSi, maTi povna SesaZlebelia aseve notirebul (fiqsirebul) musikaSic. bruno netli<br />

gvTavazobs mosazrebas, rom musikis Seqmnis es ori tipi (mag. improvizacia da kompozicia,<br />

romelic dakavSirebulia notebis fiqsaciasTan) eyrdnoba `blokebis daSenebis erTnair<br />

xerxebs~, magram improvizaciisas es xdeba naklebad gaSlilad (Nettl, 1974: 14). ufro metic,<br />

netli amtkicebs, rom kompoziciisa da improvizaciisas erTi da igive modelebic ki ga–<br />

moiyeneba _ `miniSnebebi, kadenciuri svlebi, grZliobebiT identificirebadi m<strong>on</strong>akveTebi,<br />

melodiuri frazebi, ritmuli naxazebi an formulebi, akorduli Tanmimdevrobebi da moda–<br />

luri k<strong>on</strong>cefcia, romelic moicavs saxasiaTo bgeraTrigebs, motivebs, t<strong>on</strong>alobasa da bge–<br />

raTrigSi centraluri bgerebis tipiur Tanmimdevrobebsa da ritmul ganviTarebas~ (Nettl,<br />

1974: 15). sxvaoba improvizaciasa da kompozicias Soris _ musikaluri terminebis Tvalsaz–<br />

risiT, gamoixateba am elementebis ara arsobriv xasiaTSi, aramed maTi gamoyenebis inten–<br />

sivobis xarisxSi.<br />

rogorc ar unda iyos, XIX saukuneSi axladSobilma samecniero disciplinam – musi–<br />

kismcodneobam (Musikwissenschaft), improvizaciasTan SedarebiT upiratesoba notirebul musikas<br />

mianiWa, rac misi misi kvlevis sagani gaxda. musikismcodneoba mWidrod iyo dakavSirebuli

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!