06.05.2013 Views

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

hibriduli vokaluri formebi – centraluri serbeTis axali da Zveli<br />

vokaluri stilebisa da tradiciuli musikaluri dialeqtebis nazavi<br />

239<br />

formadqmnadobis m<strong>on</strong>oTematuri principi. maTi forma Se da rebiT kompleqsuria (Zveli tra–<br />

diciis simRerebis mo ti vuri struqturis Sesabamisad): is, Cveulebriv, binarulia an mraval–<br />

xmiani da aRmocendeba erTi motivuri birTvidan da misi nairsaxeobebidan (mag. 4-6, 9, 10).<br />

am regi<strong>on</strong>is hibridul simRerebSi aseve SeiZleba vnaxoT unikaluri sakadanso formula,<br />

dinamiuri kadansiT, romelic SeiZleba mocemuli iyos kvintiT, sekundiT daboloebis win<br />

an dasrulebisas. msgavs formulas dimitri golemoviCi aRwers ufro axali simRerebis<br />

zogierT magaliTSi da uwodebs `kadansis tra di ciul tips~ (Golemović, 1983:132). formula<br />

Sedgeba Semdegi ma xa sia Teb le bis gan: wamyvani xma mesame t<strong>on</strong>idan moZraobs daRmavali mimar–<br />

TulebiT fina li sisken, mcire xniT Cerdeba hipofinalisze da didxans _ finalisze; daqvem–<br />

debarebuli xma eSveba daRmavali mimarTulebiT finalisidan da inarCunebs hipofinaliss<br />

wamyvani xmis daRmavali moZraobis ganmavlobaSi (mag. 4-7). es fenomeni aseve aRniSnuli aqvs<br />

dragolav deviCs mis adrindel SromaSi. man ipova SemTxveva, roca `dasawyisSi da bolos<br />

grZeldeba bgera marcval oi-ze~ (Dević, 1979), romelic ekuTvnis rogorc sakadanso, ise saw–<br />

yis formulas (mag. 2, 6).<br />

dinamiuri kadansis meore tipi – sekundiT, romelic gvxvdeba hib ri dul da axal simRe–<br />

rebSi, iTvaliswinebs Tanmxlebi xmis naxtoms hipo fi nalisidan dabal kvintaze da ukan, hi–<br />

pofinalisTan dabrunebas, rasac xandaxan mohyveba SeZaxili oi-ze (mag. 10).<br />

hibriduli formebis yvelaze uaxlesi kvlevebi efuZneba melopoetur ana lizs da gviC–<br />

venebs, rom isini sruldeba ori saxis melodiuri mode le biT: pirveli, romelic tipuria<br />

da Tavs iCens, ZiriTadad hibridul for m e bSi (mag. 1-3, 4-6, 10), da meore, romelic damaxa–<br />

siaTebelia axa li tra diciisTvis (mag. 7-9; Dević, 1986: 51; modeli 5, 1, 2). orive jgufis mode–<br />

lebSi SeiZleba SevxvdeT sxva dasxva gamovlinebas. zogierTi kerZo magaliTis mo de l ebi<br />

mocemulia melopoeturi mikrostruqturis elementebis xazgasmiT. hibriduli formebis gark–<br />

veuli modelebi modis SedarebiT axali simRerebis modificirebisagan, rac maT axal iersa–<br />

xesa da xa si aTs sZens: fenomeni, romelic ganxiluli iyo, rogorc am procesisaTvis mniSv–<br />

nelovani, warmoadgens mTliani melodiis danawevrebas.<br />

stilis TvalsazrisiT, hibriduli formis maxasiaTeblebi simReris Zvel tradiciasTan<br />

dgas axlos. zogierTi am TvisebaTagani miekuTvneba dinarikis regi<strong>on</strong>is serbuli mosaxle–<br />

obis Zveli plastis segments, rac damowmebulia uaxlesi saeqspedicio kvlevebiT. dadas–<br />

turebulia burd<strong>on</strong>is xangrZlivi simyare, aseve wamyvani xmis daRmavali moZraoba hipo-fi–<br />

nalisisken, romelsac Tanxlebas uwevs didi sekunda, iseve rogorc wamyvani da damxmare<br />

xmebis m<strong>on</strong>acvleobiT sunTqva. momRerlebi xsnian, rom yovelive es maT simReras aaxlovebs<br />

serbiis dasavleT nawilSi mcxovrebi xalxis simRerebTan 8 . zogjer, Zlieri eqspresiisas,<br />

statiuri, inertuli Tanmxlebi xma Tavis Tavze iRebs burd<strong>on</strong>is funqcias (mag. 4-8); amis sa–<br />

pirispirod, solo xmas gaaCnia SedarebiT didi agogikuri da melodiuri cvalebadobis Ta–<br />

visufleba (mag. 2-9; Jovanović, 1999: 32).<br />

melodiaSi sekundis artikulireba Zalian uaxlovdeba maneras, romelic ukve davaxa–<br />

siaTeT, rogorc dinaras Zveli sasimRero tradiciis elementi (Dević, 1986: 294, Golemović, 1990:<br />

19-21). amasTan dakavSirebiT, mniSvnelovania, rom iasenicas nimuSebi uaxlovdeba dasavleT<br />

serbeTis mezobeli regi<strong>on</strong>is analogiur Jan r s. kidev erT stilur Taviseburebas, romelic<br />

axasiaTebs Zveli sofluri simReris hibridul formas, warmoadgens falcetis msgavsi or–<br />

namentuli bgerebi, wamyvan xmaSi melodiurad aqcentirebul bgeraze tremolando da voka–

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!