06.05.2013 Views

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

pankisis xeobis qistebis tradiciuli musikis SeswavlisaTvis<br />

157<br />

rili: `mowinave wynarad da mwuxares xmiT daiwyebda: dadai da loyebSi cemiT sxvebi bans<br />

miscemdnen da patara nabijis gadadgmiT win waiwevdnen. amaT loyebSive SemokvriT da sity–<br />

vebiT adai, cxedarTan myofi Wirisuflebi upasuxebdnen[...] cota xans Semdeg viRaca deda–<br />

kacma kvnesiT da xmis kankaliT warmosTqva: avai da saxlSi darCenilTagan pasuxad miiRo:<br />

avdadai (yazbegi, 1986: 147).<br />

am ori magaliTidan naTlad Cans, rom dedakacebis mier baniT tirili da momsvleldamxvdurTa<br />

gapasuxeba adai_dada/vadadai-T saerTo kavkasiuri movlena iyo. D<br />

ramdenadac simRera-tirili Tavisi daniSnulebis gamo nakleb cvalebadia da am<br />

daniSnulebas, funqciasa da Sinaarss yvela droSi inarCunebs, unda vivaraudoT, rom CaCnuringuSuri<br />

musikaluri SemoqmedebisTvis mravalxmianoba imTaviTve damaxasiaTebeli iyo da<br />

ar aris revoluciis Semdgomi movlena, rogorc amas reCmenski wers.<br />

nazmi da Ziqari, tradiciulad, mamakacTa mier sruldeba, Tumca qalebic mRerian. maT<br />

axasiaTebT gunduri Sesruleba, zeda xmaSi erTi mTqmeliT. bans erT gundad eubnebian, an<br />

ori gundi da maTi mTqmelebi m<strong>on</strong>acvleoben. nazmi uriTmo leqsia, Tumca, masSi marcvalTa<br />

raodenoba Tanabaria.<br />

religiur Temaze Seqmnili nazmebi adre arabul enaze sruldeboda, amJamad ki qistur<br />

dialeqtze sruldeba da maTSi arabulad mxolod refrenis saxiT meordeba la ilah il_la<br />

alah (ar ars RmerTi Tvinier alahisa). Ziqari ki mxolod arabul enaze sruldeba. nazmis<br />

Tematika ar aris mxolod religiuri. is saero, veinaxTaTvis saWirboroto sakiTxebsac<br />

eZRvneba. magaliTad, bevri nazmia Seqmnili CeCen-inguSTa yazaxeTSi gadasaxlebis Temaze,<br />

samSoblis Temaze, omis Temaze. gvxvdeba aseve nazmi saxelwodebiT `Tamar mefis stumroba<br />

ZurZukeTs~. nazmis CamoyalibebaSi didi roli iTamaSa veinaxurma sagmiro eposis Janrma<br />

ilim. Tu iliSi xotbaSesxmulia saxalxo gmirebi, gadmocemulia xalxis idealebi, nazmSi<br />

sulis ostatebis _ usTazebis (moZRvrebis) da maTi miuridebis (mimdevrebis) sulis simtkice,<br />

nebisyofa da Tavdadebaa gamoxatuli (xangoSvili, 2000: 50).<br />

miuxedavad imisa, rom gansxvavebuli Sinaarsis uamravi nazmia Seqmnili, nazmis melodia<br />

sul ramdenimea. erTsa da imave melodiaze sxvadasxva teqsti imRereba (rogorc TuSur sim–<br />

RerebSi). amavdroulad, erTi da igive melodia SeiZleba Sesruldes gansxvavebuli varian–<br />

tebiT. nazmSi xSiria melodiis sekvenciuri ganviTareba. aseve, xSirad gvxdeba zomis da rit–<br />

mis cvla. nazmebi ZiriTadad miqsolidiur an doriul kiloSi imRereba, iseve, rogorc, sa–<br />

erTod, CeCnuri simRerebi (Речменский, 1965: 7), Tumca, Segvxvda fSauri kilos saxesxvaobac.<br />

rogorc ukve aRvniSneT, nazmis melodiis warmoSoba gacilebiT ufro adrindelia,<br />

vidre muslimanobis gavrceleba veinaxebSi. am faqts isic adasturebs, rom nazmi burd<strong>on</strong>uli<br />

baniT sruldeba (ZiriTadad orxmiania). rogorc viciT, muslimanoba krZalavs mravalxmian<br />

galobas. veinaxTa mravalxmiani mReris tradicia ki ar dairRva TviT muslimanur galoba–<br />

Sic ki. ase rom, pankiseli qistebis sasuliero musika, iseve, rogorc saero, emyareba mraval–<br />

xmianobis burd<strong>on</strong>ul formas, romelic qarTuli musikaluri kulturis aRmosavlur-qarTu–<br />

li tradiciisaTvisaa damaxasiaTebeli (audiomag. 1). unda aRiniSnos, rom nazmi da Ziqari<br />

arcerT muslimanur qveyanaSi aseTi saxiT ar arsebobs. es orive Janri mkveTrad gaxalxure–<br />

buli da saxeSecvlilia veinaxebTan.<br />

saqarTveloSi mcxovrebi qistebis xalxuri da sasuliero musika, zogadad, yvela im<br />

niSnis matarebelia, romelic CaCnur-inguSur musikalur enas axasiaTebs (kilouri azrovne–<br />

ba, burd<strong>on</strong>uli bani, melodiis sekvenciuri ganviTareba da sxv.). amave dros, masSi SeiniSneba<br />

adgilobrivi _ aRmosavlur-qarTuli xalxuri sasimRero Semoqmedebis musikalur-into–<br />

naciuri da harm<strong>on</strong>iuli elementebis gavlena, gansakuTrebuli siaxlove TuSur musikasTan,<br />

(rogorc musikalur_int<strong>on</strong>aciurad, aseve Sesrulebis maneriTac), ris gamoc igi, garkve–<br />

ulwilad, aRmosavlur-qarTuli simRerebis int<strong>on</strong>aciur areSi eqceva.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!