06.05.2013 Views

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

136<br />

natalia zumbaZe, qeTevan maTiaSvili<br />

(dad iuana) 11 . orive maTgani Txovnaa: erTi micvalebulis sulisadmi, rom igi Sin dabrundes;<br />

meore _ nadirobis RvTaebisadmi, m<strong>on</strong>adireebs warmatebuli nadiroba rom hq<strong>on</strong>deT. am nimuSTa<br />

siZveles, socialur daniSnulebasTan erTad, musikaluri parametrebic adasturebs. pirveli<br />

simRera kvintis diapaz<strong>on</strong>is mq<strong>on</strong>e daRmavali, ostinaturad ganmeorebadi reCitaciuli melo–<br />

diiT da martivi burd<strong>on</strong>uli baniT Selocvis tipis simRerebsac hgavs da kaxur baniT ti–<br />

rilebsac mogvag<strong>on</strong>ebs (audiomag. 20). micvalebulis sulis daWeris wes-Cveuleba svanebisa<br />

da raWvelebis yofaSic aris cnobili, mxolod is xemiani sakravis, Wuniris/Wianuris Tanx–<br />

lebiT sruldeba (SilakaZe, 1970: 63-64). amgvari Wunirze dasakravi hangi Cawerili aqvs kaxi<br />

rosebaSvils zemo svaneTSi (rosebaSvili, 1982: 24; mag. 4).<br />

meore, nadirobis simRera, qarTuls banis formuliT hgavs. simReris formis Semqmneli<br />

ZiriTadi elementi aqac ostinatoa. igi yalibdeba musikaluri birTvis _ ZiriTadad kvar–<br />

tis diapaz<strong>on</strong>is mq<strong>on</strong>e reCitaciuli tipis melodiisa da samsafexuriani banis _ mravaljera–<br />

di ganmeorebiT. sam<strong>on</strong>adireo simRerebi, oR<strong>on</strong>d samxmiani da gacilebiT ganviTarebuli,<br />

saqarTvelos mTis kuTxeebSic (svaneTsa da raWaSi) gvxvdeba. samwuxarod, mamakacTaAreper–<br />

tuarSi am daniSnulebis martivi, Selocvis tipis hangi Cvens kulturaSi dafiqsirebuli<br />

ar aris.<br />

sacekvaos tipis simReraTa rigs ganekuTvneba komkavSiruli sacekvao. musikaluri kan<strong>on</strong>–<br />

zomierebebiT igi tradiciuli folkloris nimuSia. sityva komkavSiruli saxelwodebas xe–<br />

lovnurad aqvs mimatebuli, rasac erTi faqtic adasturebs: am simReris gamartivebul<br />

variants, romelic 1954 wels imereTSia Cawerili, afxazuri sacekvao hqvia (audiomag. 21,<br />

22). banis formuliT komkavSiruli sacekvao dasavlurqarTul (aWarul-SavSur) sacekvao<br />

simRerebs, gansakuTrebiT ki faTikos hgavs (audiomag. 23).<br />

calke jgufs qmnis mravalnawiliani simRerebi: ornawiliani kolmeurnis qorwili<br />

(avtori _ r. gumba), saqorwilo sacekvao da mravalnawiliani Sromis simRerebis popuri.<br />

samive maTgani tradiciuli sacekvaoTi mTavrdeba. kolmeurnis qorwilis pirveli nawili<br />

tipuri sabWoTa periodis simReraa (audiomag. 24). es aris gamartivebuli varianti qarTuli<br />

kolmeurneTa simRerisa (mag. 5). g. CxikvaZis ganmartebiT, am erT-erT adreul da popularul<br />

qarTul sakolmeurneo simReras raWuli hangi aqvs da Cawerilia 1936 wels TbilisSi.<br />

kompozitor n. narimaniZis mier samxmiani gundisa da fortepianosTvis damuSavebuli es ni–<br />

muSi muSuris saxelwodebiT Sesulia 1950 wels moskovSi gamocemul seriaSi _ Песни народов<br />

СССР (Грузинские народные песни, 1956: 90). gamoricxuli ar aris, rom afxazeTSi Cawerili kol–<br />

meurnis qorwili am wyarosac iTvaliswinebdes. simReris meore, sacekvao nawilSi orpiruli<br />

Sesrulebis banisTvis damaxasiaTebeli formulebi am tipis svanuri nimuSebidan unda iyos<br />

nasesxebi.<br />

saqorwilo sacekvaos meore, sacekvao nawili ostinaturi baniT, melodiis tipiTa da<br />

Sesrulebis maneriT dasavlurqarTul (megrul) sacekvao hariras enaTesaveba. isic sainte–<br />

resoa, rom megruli harira xSirad aseve ornawiliani kompoziciis meore nawils warmoad–<br />

gens (ohohoia hariraTi, voisa hariraTi) (audiomag. 25, 26).<br />

Sromis simRerebis popuris araerTi magaliTi qarTulSic mogvepoveba. afxazuri nimuSis<br />

sacekvao nawilis bani svanuri orpiruli sacekvao simRerebis II mxaris banis formulas ime–<br />

orebs. I mxaris savaraudo bani aq ar aris naCvenebi (audiomag. 27, 28).<br />

simRera didi samamulo omis (1941-1945) gmir xaraziaze (musikis avtori _ i. qorTua) Ta–

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!