Download het volledig rapport (302 p.) - KCE

KCE reports vol. 6A Prenatale zorg i
Voorwoord
De perinatale mortaliteit is op nog geen vijftig jaar gedaald met een factor vijf a . De
spectaculaire daling is, onder meer, gelinkt aan een verbeterde zorg tijdens de
zwangerschap en bij de bevalling. Op zich is een zwangerschap een specifieke
fysiologische episode in het leven van vele vrouwen die op korte tijd sterk
gemedicaliseerd werd met multiple testen en onderzoeken. Daartegenover staat een
maatschappelijke tendens naar terug meer nadruk op het natuurlijke en een minder
technisch geïnspireerde begeleiding.
Hoe kunnen die twee tendenzen met elkaar verzoend worden? Deze richtlijn
omschrijft, vertrekkende van de wetenschappelijke literatuur, de prenatale basiszorg van
zwangere vrouwen. Tegelijkertijd tracht de richtlijn te beantwoorden aan de actuele
behoefte aan een begeleiding die de veiligheid van moeder en kind en de kwaliteit van
de zorg zoveel mogelijk tracht te garanderen zonder overdreven medicalisering. Deze
richtlijn wil, als bijkomende doelstelling, de geobserveerde variabiliteit in prenatale zorg,
zoals toegelicht in de scientific summary, verminderen. In die zin dienen deze
aanbevelingen geïnterpreteerd te worden als een ondersteunend instrument die de
zorgverstrekker toelaat om de huidige evidence of de actuele mening van experten in
de praktijk te integreren.
De ontwikkeling van deze aanbevelingen was onmogelijk geweest zonder de uitgebreide
literatuurzoektocht en een bijzonder constructieve dialoog tussen de verschillende
experten in de drie betrokken onderzoeksequipes. In het verleden hebben ook de
Vlaamse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (VVOG) en le Groupement des
Gynécologues Obstétriciens de langue française (GGOLFB) reeds belangrijk werk
geleverd in zake richtlijnenontwikkeling binnen hun domein.
De in deze richtlijn omschreven onderzoeken zijn op de eerste plaats van toepassing op
de zwangerschappen die als laag risico zwangerschappen kunnen geklasseerd worden.
Voor hoog risico zwangerschappen kunnen uiteraard aangepaste zorgen nodig zijn.
Neem bijvoorbeeld roken tijdens de zwangerschap, één van de belangrijkste
risicofactoren voor intra-uterine groeiretardatie. Roken verdubbelt ook het risico op
premature geboorte b . Meer en meer zwangere vrouwen roken c . Naast de klassieke
prenatale zorgen lijkt dus het stoppen met roken bij zwangere vrouwen minstens even
prioritair.
De realiteit leert dat een deel van de algemene risicofactoren verband houdt met
minder gunstige socio-economische leefomstandigheden. De kans om van een gezond
kind te bevallen is onbillijk verspreid in onze samenleving d . Een meer specifieke
begeleiding van vrouwen die leven in minder gunstige socio-economische
omstandigheden lijkt dan ook aangewezen. Op welke manier dat best kan gebeuren is
vooralsnog onduidelijk: er zijn relatief weinig wetenschappelijke studies die de
doeltreffendheid van mogelijke strategieën evalueren. Deze doelgroep vormt
waarschijnlijk de moeilijkste uitdaging in het verder verbeteren van de prenatale zorg.
Jean-Pierre Closon Dirk Ramaekers
Adjunct aglemeen directeur Algemeen directeur
a Le Coutour X, Papin F. Mortalite perinatale. Epidemiologie. Rev Prat. 2001;51(13):1484-7 ; Bourrillon A, Bourrillon A, Rusch E,
Rusch E. Suivi d'un nourrisson, d'un enfant et d'un adolescent normal. Examens de sante obligatoires--medecine scolaire.
Mortalite et morbidite infantile. Rev Prat. 2003;53(4):415-22.
b Tucker J, McGuire W. Epidemiology of preterm birth. BMJ 2004;329(7467):675-8.
c Hubens V, Janssen B, Bartsch P. Tabagisme et grossesse en Communauté française de Belgique. Rapport. Bruxelles: Fondation
contre les Affections Respiratoires et pour l'Education à la Santé; 2003 Octobre. Available from:
http://www.fares.be/tabagisme/news/rapport%20national%20fr%20EURO-scip%202.pdf
d Kramer MS, Seguin L, Lydon J, Goulet L. Socio-economic disparities in pregnancy outcome: why do the poor fare so poorly?
Paediatr Perinat Epidemiol. 2000;14(3):194-210.