Boomplantweek en die Internasionale Jaar van Woude - Dendro.co.za

DENDRON » No/Nr: 43 » November 2011
32
tree stories
boomstories
PALMBOME
is sekerlik die oase dadelpalm (Phoenix dactylifera)
wat kommersieël in verskeie dele van die wêreld vir
dadels gekweek word, ook hier in Suid-Afrika.
Eienaardighede van palms
Eienaardighede en talle interessanthede word
onder die groep plante aangetref. Dit
is nie algemeen bekend nie dat die
grootste saad, die langste blaar en
die grootste blom by palms aangetref
word. Die Lodoicea maldivaca (Dubbel
Kokosneutpalm) van die Seychelles
produseer reusagtige vrugte en een
enkele saad van die palm kan tot 20kg
weeg. Die langste blaar kom voor by die Sentraal
Afrika rafia-palm (Raphis regalis). ’n Rekord lengte
van 25.11m is aangeteken. Talle ander spesies van
die Raphia-genus het blare wat langer as 20m is.
Die reusagtige indrukwekkende kandelaaragtige
bloeiwyse van die Corypha umbraculifera (Talipotpalm)
wat in Indië aangetref word, kan tot tien
miljoen blomme per bloeiwyse op een slag
produseer! Uiterstes in die lengte onder die palms
kom ook voor, as ’n mens die kleinste palm met die
hoogste een vergelyk. Die dwergplam (Syagrus
lilliputiana) wat in Paraguay voorkom is skaars 15cm
hoog as dit volgroei is. Op die ander uiterste is die
Wasplams (Ceroxylon Quindiuense en C. alpinum)
van die Andes-gebergtes wat tot 60m hoog kan
word.
Bewaring van palms
Soos met die meeste plant- en dierspesies het
palms ook nie die vernietigingsdrang van die
mens vrygespring nie. Habitatvernietiging is
waarskynlik die een enkele grootste oorsaak wat die
voorbestaan van die oer-oue spesies bedreig. Dit is
veral grootskaalse ontbosting, mynbou-aktiwiteite,
self bestaan boerdery, degradasie van die grond en
erosie wat die groot sondebokke is. Ongelukkig is
dit nie die enigste bedreiging nie. Talle dele van
die plant word tradisioneel vir ’n verskeidenheid
gebruike aangewend. Die blare van Vetchia
montgomeryana en Pritchhardiopsis jeanneneyi
se status in die natuur is uiters skaars omdat die
blare vir ’n delikatesse in restourante aangebied
word. Die gebruik van die blare van die Kosipalm
vir weefwerk en vee voer, hou ’n soortgelyke
bedreiging in. In die noorde van Botswana en
Namibië word reuse bome Hyphaene petersiana
Ongeveer
nege
palmspesies
het al
uitgesterf.
(Noordele-lalapalm) jaarliks vir hul sap getap wat
as basis vir die brou van ’n lokale bier dien. Na drie
of vier jaar vrek die bome en is die uitgedroogte
stamme die enigste tekens wat oorgebly het van ’n
eens swierige plant.
Onoordeelkundige versameling van
saad deur versamelaars voeg nie veel
waarde toe nie. In die meeste gevalle
sal die saad nie ontkiem tensy die
medium waarin dit geplant word, die
natuurlike habitat kunsmatig naboots
nie.
Ongeveer nege palmspesies het al uitgesterf,
meestal as gevolg van menslike inmenging. Die
jongste toevoeging tot die lys was in 1985 toe die
Sabal miamiensis op die lys geplaas is as gevolg
van stedelike uitbreiding in die Amerikaanse staat
Florida. In Kuba het die Roystonea stellata uitgesterf
omdat die natuurlike habitat deur mense versteur is.
Die interessante Oase-palm van Egipte (Medemia
argun) is sedert 1964 nog nie weer in die natuur
opgemerk nie, en daar word vermoed dat dit ook
uitgesterf het.
Palms se ekonomiese waarde word na grasse hoog
aangeskryf. Talle gemeenskappe in die tropiese en
sub-tropiese dele van die wêreld se voortbestaan
is direk gekoppel aan die voorkoms van die plante.
Dit is wonderlike plante. Nie net vir hul skoonheid
en ornamentele prag wat dit aan ’n tuin verleen nie,
maar ook as potplante en kantoorversierings.
Bronnelys:
Johnston D. 1987. Conservation status of Wild Palms in Latin
America and the Carribean, Princeps 31 pp 96 – 97
Jones, DL. 1995. Palms throughout the World. Reed Books Australia
Langlois, AC. 1976. Supplement to Palms of the World. University
Press, Florida
Moore, HE (Jr). 1978. Endangerment of the specific and generic
levels in Palms. Princeps 23, pp 47 – 64
Tomlinson, PB. 1990. The structural biology of Palms. Clarendon
Press, Oxford
Internet
http://en.wikipedia.org/wiki/Arecaceae
http://www.2020site.org/trees/palm-tree.html
Trees of the Garden Route
• Mossel Bay to Storms River •
This 250 page easy tree guide is meant for people who would
like to get to know the trees of the Garden Route, whether
they are experienced botanists or amateurs.
The book contains information about 110 trees, including +
1800 colour photographs, making it easy to ascertain that you
have arrived at the right conclusion after identifying a tree with
the help of the unique visual key.
UP-to-Date WItH all tHe lateSt SCIeNtIfIC - aND CoMMoN NaMeS!
TREES OF THE GARDEN ROUTE
promosie
promotion
33
DENDRON » No/Nr: 43 » November 2011