Lithops - Au Cactus Francophone

INLEIDING
DIE naam Lithops kom van die twee Griekse woorde lithos ’n klip
steen, en ops, aangesig. N. E. Brown het in 1922 hierdie plante Li‑
thops genoem, omdat hulle, soos hy dit self gestel het, in vorm en in
kleur in ooreenstemming is met die gesteentes en ronde klippies waartussen
hulle groei. Die genus behoort tot die Aizoaceae, ’n familie wat in die droeëre
streke van Suid Afrika en Suidwes Afrika goed verteenwoordig word deur ’n
groot verskeidenheid van plante. Die gewasse wat in Suid Afrika algemeen
bekend is as „Vygies”, was vroeër almal saamgevat in een enkele genus, nl. die
genus Mesembryanthemum. Dis veral aan die ondersoekings van N. E. Brown
in Engeland en G. Schwantes in Duitsland te wyte dat hierdie genus tans
in naastenby 140 verskillende genera opgesplits is; een daarvan is die onder
hawige genus Lithops, populêr bekend as beesklou, toontjies.
Burchell het in sy reisbeskrywings (1821) die ontdekking van ’n plant
wat ’n een later geblyk het die eerste Lithops te wees as volg beskryf: „Met
die opneem uit die klipperige grond van, wat na vermoeding ’n eienaardige
afge ronde klippie was, het dit geblyk dat dit ’n plant is, en daarby ’n nuwe
soort en ’n toevoeging tot die getalsterke genus Mesembryanthemum; maar wat
sy kleur en voorkoms betref was hy wesentlik in ooreenkoms met dié van die
klippe waartussen hy gegroei het.” Hy het ’n tekening daarvan gemaak, en op
grond van daardie tekening het Haworth die plant Mesembryanthemum turbi‑
niforme genoem, en as volg beskryf: Planta acaulis, obconica, superne truncata
obscura punctata. Die naam was later deur N. E. Brown tot Lithops turbinifor‑
mis verander. Hierdie plant was deur Burchell ontdek op die l4de September,
1811, te Zandvlei in die distrik Prieska (Fig. 1). Meer as honderd jaar het
verbygegaan voordat hy weer ontdek was deur Pole Evans op min of meer
dieselfde plek waar Burchell dit gevind het. Die tweede en volgende soort wat
beskryf is, het Berger in 1908 Mesembryanthemum pseudotruncatellum genoem.
Hierdie soort is in Damaraland, Groot Namakwaland, ontdek, in die omge
wing soos ons nou weet, van Windhoek. In 1912 het Mnr. Leslie ’n plant
naby Vereeniging ontdek wat deur N. E. Brown na die ontdekker daarvan,
Mesembryanthemum Lesliei, genoem is. Hierdie vroeë ontdekkings bewys dat
die genus ’n baie wye verspreiding het—trouens Windhoek en Vereeniging lê
baie ver van mekaar, en albei is ongeveer 500 myl van Prieska af.
Gedurende die tydperk 1920–1933 is ’n groot aantal soorte in die Unie
van Suid Afrika sowel as in Suidwes Afrika ontdek.
Kurt Dinter, die onvermoeide versamelaar, verdien hier vermelding
want dit is vernaamlik aan sy ywer te danke dat ons kennis van hierdie
genus so aanmerklik toegeneem het. Onthou moet word dat hy sy versamel
30