Dissertation_A Bick_May 25 - DataSpace at Princeton University

was based upon a private letter that traveled from Middelburg to Amsterdam, arriving in that city
on Friday, September 1, just in time to be incorporated into Saturday's paper. By contrast, Broer
Jansz.’s Tijdinghe offered no dateline, but indicated instead in the opening part of the text that,
“Three ships... that sailed from Brazil in the last of June arrived safely in Zeeland, carrying
news....” This formulation, along with the fact that one of the ships was incorrectly identified as
De Moor, rather than De Walcheren, suggest that Broer Jansz.'s source was oral, and perhaps
even second or third hand. This may help to explain his failure to apprehend the seriousness of
the situation, and incidentally affirms Dahl’s observation that Van Hilten’s Courante tended to
offer more reliable and detailed information. 48
The stories in these two papers would have alerted a broader public to the news from
Brazil, and they serve as an illustration of how information traveled outside the formal channels
controlled by the WIC. Another example, even more tantalizing, is provided by the testimony of
a group that appeared before the four burgemeesteren of Amsterdam on September 7, 1645. 49
48 Ibid, 178.
49 Zeeuwsarchief, 3.1, inv.nr. 2116.2. Copie van een verklaring, September 7, 1645. “Op huiden den 6 september
xvi^c xlv compareerde voor my henderick Schaeff Notaris publique byden hove van hollant geadmitteert t'
amsterdam residerende out ontrent 27 Jaren & Jan willemsz. de keert de koe van hoorn out ontrent 25 jaren schipper
& sturman vant schip de Bontekoe den darden deser int Texel & den vierden daex aen hier voorde stadt gearriveert
althans syne binnen deser stede & hebben by ware woorden in plaetse van Eede ter predictie van de heren
Bewindhebberen, der west Ind. Comp ter camere alhier in Amsterdam getuigen verclaert & geattesteert hoe waer is
dat sy getuigen den 13: July laste den met haer voors. schip & volck gecomen syn aent Eylant Tercera een vande
Vlaemsche Eylanden inde Spaense Zee, alwaer sy met het voorsz. schip beslagen ofte gearresteert wierden den 20
der voorsz. Maent, wt reden dat aldaer twee Caraecken wt OostInd. gearriveert wesende deselve by vertrock van
schepen niet en souden werden ontdeot, soo sy getuigen aldaer verstonden; dat sy aldaer gelegen hebben tot ten 10
Augusty toe & dat ondertusschen den 28 off 29 July voors. aent selve Eylant oock arriveerde een Carvello wt de
Bahia de todos los sanctos in Brasil van de welcke de Officieren & t'volck seyden datse met haer seven advys
Caravellen te gelyck netto Bahia voors. geseilt waeren elck syns weeghs Voorts dat in Brasil de staet paraiba de
Cabo St Augustyn & Rio Grande door de hare, te weten door de Portugesen waren verovert, ende datter mits en
resteerde dan het reciffo t' welck sy seyden dat belegeert was, vorders dat als t'selve Caravel, daer arriveerde, datte
by een Portugees fregatt t'welc mede daer lagh, drie eerschoten werden gedaen & dat een off twee dagen naer t'
selve Carvels arrivement aldaer aent Eylant teeckenen van victori gedaen ende gewert worde met ont allyck veel
vieren & losbrangen vant Canon, doorde voorgemelte twee kraecken & dat aldaer op & aen t Eylant geseit worde
dat het was over de Victorie van de hare in Brasil als voren; Wyders dat op den 4 a 5 Augusty voors. onbegrepen
mede aent selve Eylant aende oost Zyde indeselve bay, daer de Castilianen eertyts quamen te landen, als syt selve
Eylant veroverden arriveerden 2 Caravellen wt Lisbona die aldaer schoonmaecten ende daer nae oock quamen voor:
stadt Angra op de reede, om aldaer soldaten wt het casteelte lichten inte nemen, ende na Brasil over te vaeren, gelyt
57