Darpan 1201-1300 - Vidhia.com
Darpan 1201-1300 - Vidhia.com Darpan 1201-1300 - Vidhia.com
jIA dieAw—^lkiq nwl ipAwr [ Cwif mn hir ibmuKn ko sMgu ] (pMnw 1253) pd ArQ:— mn—hy mn! ko—dw [ sMgu—swQ [ hir ibmuKn ko sMgu—auhnW dw swQ jo prmwqmw vloN bymuK hn [ ArQ:— hy (myry) mn! auhnW bMidAW dw swQ C`f dyh, jo prmwqmw vloN by-muK hn [ not:— sRI gMRQ swihb ivc ijs BI Bgq dI bwxI drj hoeI hY, Awm qOr qy aus dw nwm aus dI bwxI ilKx qoN pihlW ilK id`qw igAw hY [ pr ieh iksy Sbd dI ieko hI quk hY, ies dy SurU ivc ies dy au~cwrn vwly Bgq dw nwm BI nhIN id`qw igAw, qy nwh hI swrw Sbd hY ijQoN aus dw nwm pqw l`g sky [ jy gurU gMRQ swihb jI qoN bwhroN hor koeI gvwhI nw leI jwey qW ieh iks dI aucwrI hoeI quk smJI jwey? ies dw au~qr Agly Sbd dy SurU ivc ilKy isr-lyK qoN imldw hY; Bwv, ieh iek quk ‘sUrdws’ jI dI hY [ pr ieh Aglw isrlyK BI rqw ghu nwl vyKx vwlw hY; isr-lyK ieauN hY:— ‘swrMg mhlw 5 sUrdws’ jy Aglw Sbd Bgq sUrdws jI dw huMdw, qW l&z ‘mhlw 5’ ies isr-lyK dy nwl nwh huMdy [ l&z ‘mhlw 5’ d`sdy hn ik ieh Aglw Sbd gurU Arjn swihb jI dw Awpxw aucwirAw hoieAw hY [ ieQy iks sMbMD ivc ies Sbd dI loV peI? au~pr-id`qI hoeI ie`k quk dI ivAwiKAw krn leI, ik hrI qoN by-muKW dw sMg ikvyN C`fxw hY [ so, ies isr-lyK ivc sUrdws jI ƒ sMboDn kr ky gurU Arjn dyv jI Aglw Sbd aucwr ky &urmWdy hn ik ijauN ijauN ‘hir ky sMg bsy hir lok’ iqauN iqauN ‘Awn bsqu isau kwju n kCUAY’; ies qrHW suqy hI hrI qoN bymuKW nwloN swQ Cu`t jWdw hY, iksy qoN n&riq krn dI loV nhIN pYNdI [ siqgur pRswid ] swrMg mhlw 5 sUrdws ] hir ky sMg bsy hir lok ] qnu mnu Arip srbsu sBu AripE, And shj Duin Jok ]1] rhwau ] drsnu pyiK Bey inribKeI, pwey hY sgly Qok ] Awn bsqu isau kwju n kCUAY, suMdr bdn Alok ]1] isAwm suMdr qij Awn ju cwhq ijau kustI qin jok ] sUrdws mnu pRiB hiQ lIno, dIno iehu prlok ]2]1]8] (pMnw 1253) not:— l&z ‘mhlw 5’ qoN zwhr huMdw hY ik ieh Sbd gurU Arjn swihb jI dw hY [ l&z ‘sUrdws’ d`sdw hY ik siqgurU jI ny sUrdws jI dI aucwrI ipClI quk dy sMbMD ivc ieh Sbd aucwirAw hY [ pd ArQ:— hir lok—prmwqmw dI bMdgI krn vwly [ Arip—Bytw kr ky, vwr ky [ srbsu—(Skt. svLÔv [ sÍ—Dn, sB kuJ, all in all) Awpxw sB kuJ [ shj—Afolqw [ Duin—sur [ Jok—hulwrw, JUtw [1[rhwau[ inribKeI—iviSAW qoN rihq [ Qok—pdwrQ [ Awn—hor [ kwju—Zrz [ bdn—mUMh [ Alok—vyK ky [1[ isAwm—sWvly rMg vwlw [ qij—C`f ky [ kustI qin—kohVI dy srIr au~qy [ pRiB—pRBU ny [ hiQ—(Awpxy) h`Q ivc [ iehu— ieh lok, ies lok ivc suK [2[ ArQ:— (hy sUrdws!) prmwqmw dI bMdgI krn vwly bMdy (sdw) prmwqmw dy nwl v`sdy hn (ies qrHW sihj suBwie by-muKW nwloN auhnW dw swQ Cu`t jWdw hY); auh Awpxw qn mn Awpxw sB kuJ (ies ipAwr qoN) sdky kr dyNdy hn, auhnW ƒ AwnMd dy hulwry AwauNdy hn, sihj AvsQw dI qwr (auhnW dy AMdr b`J jWdI hY) [1[rhwau[ (hy sUrdws!) BgqI krn vwly bMdy pRBU dw dIdwr kr ky ivSy ivkwrW qoN bc jWdy hn, auhnW ƒ swry pdwrQ iml jWdy hn (Bwv, auhnW dIAW vwSnW mu`k jWdIAW hn); pRBU dy sohxy muK dw dIdwr kr ky auhnW ƒ dunIAw dI iksy hor SY dI koeI Zrz nhIN rih jWdI [1[ (hy sUrdws!) jo mnu`K sohxy sWvly s`jx (pRBU) ƒ ivswr ky hor hor pdwrQW dI lwlsw krdy hn, auh aus jok vWg hn, jo iksy kohVI dy srIr qy (l`g ky gMd hI cUsdI hY) [ pr, hy sUrdws! ijnHW dw mn pRBU ny Awp Awpxy h`Q ivc lY ilAw hY auhnW ƒ aus ny ieh lok qy prlok dovyN b^Sy hn (Bwv, auh lok prlok dohIN QweIN AwnMd ivc rihMdy hn) [2[1[8[ not:— BwvyN Bgq sUrdws jI dI ieko hI quk drj kIqI hY, pr igxqI ivc aus ƒ swry Sbd vWg igixAw hY; qwhIeyN hux qk dI
igxqI 8 bxdI hY [ jy siqgurU jI ny Awp hI sUrdws jI dw swrw Sbd drj krwieAw huMdw, qW ies Sbd dy isrlyK vwsqy l&z isr& ‘mhlw 5’ huMdw; ies nwl l&z ‘sUrdws’ dI loV nhIN sI [ keI ivdvwnW dw i^Awl hY ik do sUrdws hoey hn, pr ijhVw BI hY aus dI isr& ieko quk gurU gRMQ swihb ivc drj hY [ ieh Sbd siqgurU Arjn swihb jI dw Awpxw hY [ sUrdws dw nhIN [ not:— sRI gurU gMRQ swihb ivc drj Bgq-bwxI dy ivroDI s`jx Bgq sUrdws jI bwry ieauN ilKdy hn:— ‘Bgq sUrdws jI zwq dy bRwhmx sn [ Awp dw jnm sMmq 1586 ib: dw pqw l`gdw hY [ iehnW dw Asl nwm mdn mohn sI, pihlW Awp sMDIlw dy hwkm rhy [ Awp jI dy do Sbd rwg swrMg Bgq bwxI sMgRih ivc Awey hn [ iek Sbd qW pUrw hY, Aqy dUjy dI kyvl ieko pMgqI ilKI hY [ prMqU bMno vwlI bIV ivc sMpUrn hY [ krqwrpur vwlI bIV ivc swrw Sbd ilK ky aupr dobwrw hVqwl PyrI hY [ pr aukq quk auqy hVqwl iPrnoN suqy hI rih geI hY, ijs krky ieko pMgqI aus dI nkl Anuswr ilKI hoeI imldI hY [ Bgq jI dy is`DWq hyTW drj kIqy jWdy hn:— isAwm suMdr qij Awn ju cwhq, ijau kustI qin jok ] sUrdws mnu pRiB hiQ lIno, dIno iehu prlok ] . . . . (swrMg sUrdws “aukq Sbd qoN isvwey ik®Sn-BgqI qoN hor kuJ BI swbq nhIN huMdw [ dUjy Sbd dI ieko pMgqI hY, auh ieauN hY—‘Cwif mn hir ibmuKn ko sMgu’ ies Sbd qoN ieh is`D huMdw hY ik ik®Sn jI dI BgqI qoN vWijAW ƒ Bgq jI by-muK kr ky pukwrdy hn, hornW dy sMg qoN htwauNdy hn [ so, is`tw ieh inkilAw ik Bgq sUrdws jI gurmiq dy iksy is`DWq dI BI pRoVqw nhIN krdy, sgoN KMfn krdy hn [” AwE, hux ies auprlI Koj ƒ ivcwrIey [ ivroDI s`jx jI dy i^Awl Anuswr:— (1) iek`lI quk qy dUjw Sbd dovyN hI Bgq sUrdws jI dy aucwry hoey hn [ (2) pihlI quk ivc sUrdws jI ik®Sn jI dI BgqI qoN vWijAW ƒ by-muK kr ky pukwrdy hn [ (3) dUjy Sbd qoN isvwey ik®Sn-BgqI qoN ho kuJ BI swbq nhIN huMdw [ (4) krqwrpur vwlI bIV ivc pihlI iek`lI quk nhIN hY [ swrw Sbd ilK ky au~pr dobwrw hVqwl PyrI hY; pr aukq quk auqy hVqwl iPrnoN suqy hI rih geI hY, ijs krky aus dI nkl Anuswr gurU gMRQ swihb ivc ieko pMgqI ilKI hoeI imldI hY [ pwTk s`jxW ƒ ieQy iek ieh suAwdlI g`l d`sxI zrUrI hY ik ivroDI s`jx jI ny Bgq jI dy Sbd dyx l`igAW pihlW dUjw Sbd id`qw hY [ ieh iek fUMGI Byq vwlI g`l hY [ bihs ivc vDIAw hiQAwr auhI jo vyly-isr kMm dy jwey [ jy pihlI quk auqy pihlW ivcwr krdy, qW ies ivcoN ik®Sn jI dI BgqI is`D nhIN ho skdI sI [ so, auhnW dUjy Sbd ivcoN “isAwm suMdr” pyS kr ky AM\wx pwTk ƒ tplw lwx dI koSS kIqI hY [ ieh qrIkw eImwndwrI dI ivcwr vwlw nhIN hY [ jykr SrDw fol hI geI hY, qW BI s`cweI l`Bx vwsqy AsW iksy ivMg-tyF dw Awsrw nhIN q`kxw [ pihlI quk hY “Cwif mn hir ibmuKn ko sMgu [” ieQy jy l&z ‘hir’ dw ArQ ‘ik®Sn’ krnw hY, qW iPr gurU gRMQ swihb dy hryk pMny au~qy ieh l&z ^bry vIh vIh vwrI Aw cu`kw hY [ iksy BI iK`c-GsIt nwl l&z ‘hir’ dw ArQ ‘ik®Sn’ nhIN kIqw jw skdw [ qy, iksy BI dlIl nwl ieh swbq nhIN kIqw jw skdw ik ieQy sUrdws jI ik®Sn-BgqI qoN vWijAW ƒ by-muK AwK rhy hn [ (2) dUjy Sbd ivc l&z ‘isAwm suMdr’ vyK ky ivroDI vIr ƒ ieQy BI ikRSn-BgqI qoN isvwie hor kuJ nhIN l`Bw [ ieQy iehnW iek aukweI KwDI hY, jW jwx bu`J ky mMnxoN ienkwr hY [ ies Sbd dw isr-lyK hY [ “swrMg mhlw 5 sUrdws [” ieh Sbd “mhlw 5” dw hY, gurU Arjn swihb dw hY [ ies s`cweI qoN munkr ho ky BI inry l&z ‘isAwm suMdr’ nwl ieh swbq nhIN ho jWdw ik ies Sbd ivc ikRSn-BgqI hY [ bwkI dy l&zW vloN A`KW mItIAW nhIN jw skdIAW—hir, hir lok, pRiB [ qy, gurU Arjn swihb ny qW hor QW BI l&z ‘isAwm suMdr’ sw& vriqAw hY [ vyKo : drsn kau locY sBu koeI ] pUrY Bwig prwpiq hoeI ]1]rhwau] isAwm suMdr qij nId ikau AweI ] mhw mohnI dUqw lweI ]1]...... suix swjn sMq jn BweI ] crn srx nwnk giq pweI ]5]34]40] (pMnw 745, sUhI m: 5
- Page 67 and 68: AMdr [2[ ArQ :—hy pRBU! mYN mn lw
- Page 69 and 70: fr-sihm [ ibsir gey—ibsir gieAw,
- Page 71 and 72: du-ic`qw-pn, myr-qyr [ mhlu—pRBU-
- Page 73 and 74: nwim—nwm (-jl) ivc [ nwvY—ieSnw
- Page 75 and 76: dIey ruV@weI—roVH id`qy, moh dy s
- Page 77 and 78: pd ArQ:— jw kI—ijs (prmwqmw) dI
- Page 79 and 80: vloN by-smJI dw hnyrw dUr kr lYNdw
- Page 81 and 82: ipAwr Aqy ihrdy dw iKVwau sdw vDdy
- Page 83 and 84: krdy, Aqy A^IrlI pauVI ƒ ^wlI nwh
- Page 85 and 86: jIvn, kIqy hoey krm [ qpwvsu—inAW
- Page 87 and 88: pauVI ] hir kw nwmu inDwnu hY, syiv
- Page 89 and 90: iDAwn l`g jwey qW mn (mwieAw vloN)
- Page 91 and 92: slok mhlw 1 ] Gir nwrwiexu sBw nwil
- Page 93 and 94: jWdy hn; pr, nwnk AwKdw hY, ivcwry
- Page 95 and 96: characterise) ibAwn krnw [ rivAw—
- Page 97 and 98: slok mÚ 2 ] kQw khwxI bydˆØI Awx
- Page 99 and 100: vwly pRBU ƒ pRwpq kr lYNdw hY [ jy
- Page 101 and 102: pd ArQ:— igAwnu—pRBU dy guxW dI
- Page 103 and 104: koeI lwB nhIN huMdw, ikauNik) jy au
- Page 105 and 106: hy nwnk! ijhVw mnu`K sdw kwiem rihx
- Page 107 and 108: v`jx vwly [ DunI—sur [ Anhd DunI
- Page 109 and 110: pauVI ] Awsw ivic Aiq duKu Gxw mnmu
- Page 111 and 112: pauVI ] iesqRI purKY Aiq nyhu, bih
- Page 113 and 114: auhnW bMidAW dI iksmiq pUrI KulH jW
- Page 115 and 116: (Acrj Kyf hY) jo h`sdw jWdw hY auh
- Page 117: qY nr ikAw purwnu suin kInw ] Anpwv
- Page 121 and 122: aus dy mu`kx qy AMk [2[2[ ilKy gey
- Page 123 and 124: su—vrKw kr [ Gnw—hy Gt! hy b`dl
- Page 125 and 126: su—vrKw kr [ Gnw—hy Gn! hy b`dl
- Page 127 and 128: aus Asly nwl jwx-pCwx pwey ijs qoN
- Page 129 and 130: mlwr mhlw 1 ] bwgy kwpV bolY bYx ]
- Page 131 and 132: ByitAY—jy iml pey [ mir rhY—Awp
- Page 133 and 134: hy BweI! prmwqmw dy nwm dI dwiq dyx
- Page 135 and 136: hy BweI! (ijhVw mnu`K) gurU pwsoN m
- Page 137 and 138: ArQ:— hy (myry) mn! haumY iek v`f
- Page 139 and 140: mlwr mhlw 3 ] jIvq mukq gurmqI lwgy
- Page 141 and 142: nYnI—nYnIN, A`KW ivc [ qwrI—qwV
- Page 143 and 144: pd ArQ:— jIA—(l&z ‘jIau’ qo
- Page 145 and 146: mnu`K Awp (sMswr-smuMdr qoN) pwr lM
- Page 147 and 148: hy BweI! prmwqmw hI myrw im`qr hY m
- Page 149 and 150: [ suhyly—suKI [3[ sKI shylI—shy
- Page 151 and 152: iesq®I vWg hW [ cyrI—dwsI [ kI i
- Page 153 and 154: mry hoey [ mir jWhIN—Awmqk mOq mr
- Page 155 and 156: mlwr mhlw 5 ] mn myry hir ky crn rv
- Page 157 and 158: AwauNdw hYN, (ijnHW dy ic`q ivc qU
- Page 159 and 160: AYsy—ies qrHW [ Awpu—Awpw-Bwv [
- Page 161 and 162: pwlx vwlw [ gwau—gwieAw kr [ nIq
- Page 163 and 164: hy DrqI dy Ksm! hy jIvW ƒ suK dyx
- Page 165 and 166: peI) [1[rhwau[ (hy mW! bbIhy dI kUk
- Page 167 and 168: ley qW pRBU dw nwm ies ƒ A`K dy ie
igxqI 8 bxdI hY [<br />
jy siqgurU jI ny Awp hI sUrdws jI dw swrw Sbd drj krwieAw huMdw, qW ies Sbd dy isrlyK vwsqy l&z isr& ‘mhlw 5’<br />
huMdw; ies nwl l&z ‘sUrdws’ dI loV nhIN sI [ keI ivdvwnW dw i^Awl hY ik do sUrdws hoey hn, pr ijhVw BI hY aus dI<br />
isr& ieko quk gurU gRMQ swihb ivc drj hY [ ieh Sbd siqgurU Arjn swihb jI dw Awpxw hY [ sUrdws dw nhIN [<br />
not:— sRI gurU gMRQ swihb ivc drj Bgq-bwxI dy ivroDI s`jx Bgq sUrdws jI bwry ieauN ilKdy hn:—<br />
‘Bgq sUrdws jI zwq dy bRwhmx sn [ Awp dw jnm sMmq 1586 ib: dw pqw l`gdw hY [ iehnW dw Asl nwm mdn mohn sI,<br />
pihlW Awp sMDIlw dy hwkm rhy [ Awp jI dy do Sbd rwg swrMg Bgq bwxI sMgRih ivc Awey hn [ iek Sbd qW pUrw hY, Aqy dUjy<br />
dI kyvl ieko pMgqI ilKI hY [ prMqU bMno vwlI bIV ivc sMpUrn hY [ krqwrpur vwlI bIV ivc swrw Sbd ilK ky aupr dobwrw<br />
hVqwl PyrI hY [ pr aukq quk auqy hVqwl iPrnoN suqy hI rih geI hY, ijs krky ieko pMgqI aus dI nkl Anuswr ilKI hoeI<br />
imldI hY [ Bgq jI dy is`DWq hyTW drj kIqy jWdy hn:—<br />
isAwm suMdr qij Awn ju cwhq, ijau kustI qin jok ]<br />
sUrdws mnu pRiB hiQ lIno, dIno iehu prlok ] . . . . (swrMg sUrdws<br />
“aukq Sbd qoN isvwey ik®Sn-BgqI qoN hor kuJ BI swbq nhIN huMdw [ dUjy Sbd dI ieko pMgqI hY, auh ieauN hY—‘Cwif mn hir<br />
ibmuKn ko sMgu’ ies Sbd qoN ieh is`D huMdw hY ik ik®Sn jI dI BgqI qoN vWijAW ƒ Bgq jI by-muK kr ky pukwrdy hn, hornW dy<br />
sMg qoN htwauNdy hn [ so, is`tw ieh inkilAw ik Bgq sUrdws jI gurmiq dy iksy is`DWq dI BI pRoVqw nhIN krdy, sgoN KMfn krdy<br />
hn [”<br />
AwE, hux ies auprlI Koj ƒ ivcwrIey [ ivroDI s`jx jI dy i^Awl Anuswr:—<br />
(1) iek`lI quk qy dUjw Sbd dovyN hI Bgq sUrdws jI dy aucwry hoey hn [<br />
(2) pihlI quk ivc sUrdws jI ik®Sn jI dI BgqI qoN vWijAW ƒ by-muK kr ky pukwrdy hn [<br />
(3) dUjy Sbd qoN isvwey ik®Sn-BgqI qoN ho kuJ BI swbq nhIN huMdw [<br />
(4) krqwrpur vwlI bIV ivc pihlI iek`lI quk nhIN hY [ swrw Sbd ilK ky au~pr dobwrw hVqwl PyrI hY; pr aukq quk auqy<br />
hVqwl iPrnoN suqy hI rih geI hY, ijs krky aus dI nkl Anuswr gurU gMRQ swihb ivc ieko pMgqI ilKI hoeI imldI hY [<br />
pwTk s`jxW ƒ ieQy iek ieh suAwdlI g`l d`sxI zrUrI hY ik ivroDI s`jx jI ny Bgq jI dy Sbd dyx l`igAW pihlW dUjw Sbd<br />
id`qw hY [ ieh iek fUMGI Byq vwlI g`l hY [ bihs ivc vDIAw hiQAwr auhI jo vyly-isr kMm dy jwey [ jy pihlI quk auqy pihlW<br />
ivcwr krdy, qW ies ivcoN ik®Sn jI dI BgqI is`D nhIN ho skdI sI [ so, auhnW dUjy Sbd ivcoN “isAwm suMdr” pyS kr ky<br />
AM\wx pwTk ƒ tplw lwx dI koSS kIqI hY [ ieh qrIkw eImwndwrI dI ivcwr vwlw nhIN hY [ jykr SrDw fol hI geI hY, qW BI<br />
s`cweI l`Bx vwsqy AsW iksy ivMg-tyF dw Awsrw nhIN q`kxw [ pihlI quk hY “Cwif mn hir ibmuKn ko sMgu [” ieQy jy l&z<br />
‘hir’ dw ArQ ‘ik®Sn’ krnw hY, qW iPr gurU gRMQ swihb dy hryk pMny au~qy ieh l&z ^bry vIh vIh vwrI Aw cu`kw hY [ iksy BI<br />
iK`c-GsIt nwl l&z ‘hir’ dw ArQ ‘ik®Sn’ nhIN kIqw jw skdw [ qy, iksy BI dlIl nwl ieh swbq nhIN kIqw jw skdw ik<br />
ieQy sUrdws jI ik®Sn-BgqI qoN vWijAW ƒ by-muK AwK rhy hn [<br />
(2) dUjy Sbd ivc l&z ‘isAwm suMdr’ vyK ky ivroDI vIr ƒ ieQy BI ikRSn-BgqI qoN isvwie hor kuJ nhIN l`Bw [ ieQy iehnW<br />
iek aukweI KwDI hY, jW jwx bu`J ky mMnxoN ienkwr hY [ ies Sbd dw isr-lyK hY [ “swrMg mhlw 5 sUrdws [” ieh Sbd<br />
“mhlw 5” dw hY, gurU Arjn swihb dw hY [<br />
ies s`cweI qoN munkr ho ky BI inry l&z ‘isAwm suMdr’ nwl ieh swbq nhIN ho jWdw ik ies Sbd ivc ikRSn-BgqI hY [ bwkI<br />
dy l&zW vloN A`KW mItIAW nhIN jw skdIAW—hir, hir lok, pRiB [<br />
qy, gurU Arjn swihb ny qW hor QW BI l&z ‘isAwm suMdr’ sw& vriqAw hY [ vyKo :<br />
drsn kau locY sBu koeI ] pUrY Bwig prwpiq hoeI ]1]rhwau]<br />
isAwm suMdr qij nId ikau AweI ] mhw mohnI dUqw lweI ]1]......<br />
suix swjn sMq jn BweI ] crn srx nwnk giq pweI ]5]34]40] (pMnw 745, sUhI m: 5