07.04.2013 Views

¡siqgur pRswid ] > - Sant Isher Singh Ji Maharaj, Sant Kishan Singh ...

¡siqgur pRswid ] > - Sant Isher Singh Ji Maharaj, Sant Kishan Singh ...

¡siqgur pRswid ] > - Sant Isher Singh Ji Maharaj, Sant Kishan Singh ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

£ <strong>¡siqgur</strong> <strong>pRswid</strong> ] £<br />

inrbwx kerqn


smrpx:<br />

mhwn qpzsve<br />

sRe hZUr sMq aqr isMG je mhwrwj<br />

ryrU swihb<br />

vwilaW L<br />

ijnHW dy vrdwn dw sdkw<br />

sRe hZUr sMq ESr isMG je mhwrwj<br />

rwVw swihb<br />

vwilaW ny<br />

dySW ivdySW ivzc ivcr ky<br />

inrbwx kerqn


qqkrw<br />

1. inrbwx kerqn


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 1<br />

inrbwx kerqn


Awvhu isK siqgurU ky ipAwirho gwvhu scI bwxI ]<br />

bwxI q gwvhu gurU kyrI bwxIAw isir bwxI ]<br />

ijn kau ndir krmu hovY ihrdY iqnw smwxI ]<br />

pIvhu AMimRqu sdw rhhu hir rMig jiphu swirgpwxI ]<br />

2<br />

khY nwnku sdw gwvhu eyh scI bwxI ]23]<br />

gurU amrdws qesry pwqSwh Is bwxe dw sdeve aiDaYn krn vwsqy,<br />

sdeve pwT, vecwr, kerqn krn de qwked krdy hY[<br />

Dwrnw: gurbwxe gurbwxe gwvhu gurbwxe …2<br />

Zmwnw klXug dw kihMdy hY[ klXug: BwvyN smyN de vMf isawixaW purSW ny<br />

cwr ihzisaW ivzc keqe hY; jehL sqXug, qRyqw, duawpr qy klXug ikhw jWdw hY[<br />

sqXug dy ivzc vzfeaW-vzfeaW lMmeaW


Dwrnw: klU awI_ ry hre nwm bej l< …2<br />

aMqrw: nwm bej l< hre nwm bej l< …2<br />

Ab klU AwieE ry ] ieku nwmu bovhu bovhu ]<br />

4<br />

An rUiq nwhI nwhI ] mqu Brim BUlhu BUlhu ]<br />

ijs vkq duawpr Xug dw a\er awIaw, kuC QoVHw ijhw smW Is Xug dw<br />

rihMdw se; swfy ihMdusqwn ivzc pWfvW dw rwj se[ XuiDStr czkrvrqe rwjw se[<br />

Ih pMj Brw sn, rwjw pMfU dy puzqr; XuiDStr, Bem, arjun, nkul, sihdyv[<br />

vzfw XuiDStr rwjw se[ pMjy Brw rl iml ky rwj kwj dy ivzc ihzsw lYNdy sn[ pUrw<br />

pUrw Insw& krdy pbilk L suK idMdy sn, jo rwjw dw &rZ aY:<br />

5<br />

rwjy culI inAwv kI<br />

so I


lYxw[”<br />

Ih pMjy Brw bVy Drmwqmw sn, Bgvwn dy Bgq ve sn[ ijqne dyr qzk<br />

svyry ISnwn, awpxw inzqnym Bjn dw nw kr lYNdy; iksy kMm ivzc privrq nheN<br />

sn huMdy[ Drmwqmw purS dw muzK &rZ prmySr dw Bjn pihly krnw hY[<br />

vYsy ve vecwr idRSte krky dyiKaw jwvy, Inswn do ihzisaW dw bixaw hY[<br />

Izk rUh hY dUsrw ijsm hY[ Is dw awpxw awpw rUh hY ijsm nheN[ ijsm Is L<br />

kuC dyr vwsqy imilaw hoIaw hY[ so, Is qoN Ih ijsm Koh ilaw jwAgw, hor<br />

ijsm iml jwAgw[ ijvyN Izk bsqr


kr ky, inzqnym kr ky, iPr rwj kwj ivzc privrq huMdy sn; vYsy nheN[ so,<br />

Bgvwn ikRSn ny InHW L Ih kuC ikhw se, “jdoN quseN svyry ISnwn krky awpxy<br />

Bjn vwsqy bYTogy,


ske[ ik


lzgy hW Ih klXug dw idRStWq hY[ klXug dy smyN dy ivzc lok lVkeaW dw pYsw lY<br />

ky KwIaw krngy,


awp je ny nwm dw ismrn: pihly simaW ivzc mn L Ikwgr krn dw FMg<br />

pRwxwXwm, Xogw aiBaws; ryck, pUrk, kuMBk awid ijhVy Ih


duawrw mn jlde Ikwgr ho jwIaw krdw hY[ so, ibrqe itkw ky awpxy mn L<br />

Ikwgr krn vwsqy, vwihgurU dy ipawr ivzc hre kerqn krnw[ ijhVw I


kerqn; Ihe swL aw ky QW QW; szqW depW, nvW KMfW dy ivzc iPr ky Ihe isKSw<br />

idzqe[ guriszKe Bgqe mwrg sOKy asUl hn ijsdy,


hre js Bjn he hY[ aOr agnq L ve svwrn dw Ihe kuC


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 2<br />

inrbwx kerqn


igawn IMdRy, mn, buzD; Ih tUlZ (tools) imly hn; Ih aOZwr imly hn, awpxy<br />

puMn krmW L vDw


mwnuK qn dw prm pRXojn ‘Am awP dw lwEP’ (aim of the life)<br />

iZMd|e dw


Dwrnw: qUM he qMU he moihnw, qMU he qMU he moihnw …2<br />

aMqrw: qUM he qMU he moihnw, qMU he qMU he moihnw …2<br />

gurih idKwieE loienw ]1] rhwau ]<br />

eIqih aUqih Git Git Git Git qUMhI qUMhI moihnw ]1]<br />

kwrn krnw Dwrn Drnw eykY eykY soihnw ]2]<br />

20<br />

sMqn prsn bilhwrI drsn nwnk suiK suiK soienw ]3]<br />

duneaW qy iqMn iksm dy log mMny gA[ Izk aigawne, dUsry jigawsU,<br />

qesry igawnvwn mukq purS[


dUsry


hsqe, cete qruxo awdn[ Ak aKMf vsy anwdn[ 23<br />

keVe qoN lY ky bRhmw qzk swiraW ivzc Izko he aKMf vwihgurU vzsdw hY[<br />

ijnHW de aYho ijhe idRSte, aYho ijhw nyStw hY;


ikse smyN iSv je aOr pwrbqe Gor jMgl ivzc ivcr rhy hn[ iSv je<br />

Izk iksy vYrwn QW itzby L bwr bwr mzQy tyke jWdy hY[



L pYrW vzloN suMGxw SurU kr idzqw[ pYr suMGy[ Ise qrHW swrw Srer Ikzlw Ikzlw<br />

aMg suMiGaw[ iPr nheN KwDw, iPr muV czilaw[ Is kOqk L dyK ky mrdwny dy<br />

iczq ivzc SMkw pYdw hoIaw bE Ih qwmse jone dw jwnvr, Ihdw Kwjw he mws<br />

hY[ pihly Is dy cwr cuPyry iPr ky muV igaw[ dobwrw awIaw, As dy swry Srer<br />

dy aMg suMG-suMGw ky muV igaw[ iPr nheN KwDw[ Is gzl ivzc koE Byd hY[


munkr irhw hY[ kdy ve rzb de hsqe qy ivSvwS nheN ilaWdw[”<br />

hwlWik swDsMgq! Is L munkr hox L QW nheN koE[ ijvyN pwxe de Izk<br />

bMUd khy bE smuMdr iqMn kwl nheN hoIaw,


pivzqR hoxw hY[ iksy Buzl cuzk ky siqsMg ivzc clw igaw hovy pYreN; hzQeN tihl syvw<br />

kmwE hovy; Ise qrHW swry aMg mYN suMGxy SurU keqy[ pr BwE mrdwnw!


clw


hW, mwnuK qn Dwr ky vwihgurU de bMd|e qoN ibnW; I


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 3<br />

inrbwx kerqn


(Teach ing) hY[ so, pUrw iDawn dy ky suxnw hY aOr pUrw pUrw lwB


mwlk dy mkwn mMnx lzg pvy[ I


Dwrnw: je mYN swr jwxw qyre, je mYN swr nw jwxw qyre …2<br />

aMqrw: je mYN swr jwxw qyre, je mYN swr nw jwxw qyre …2<br />

qU Twkuro bYrwgro mY jyhI Gx cyrI rwm ]<br />

qUM swgro rqnwgro hau swr n jwxw qyrI rwm ]<br />

swr n jwxw qU vf dwxw kir imhrMmiq sWeI ]<br />

ikrpw kIjY sw miq dIjY AwT phr quDu iDAweI ]<br />

grbu n kIjY ryx hovIjY qw giq jIAry qyrI ]<br />

35<br />

sB aUpir nwnk kw Twkuru mY jyhI Gx cyrI rwm ]1]<br />

Iiqawid mrdwny ny kerqn suxwIaw[ smwpqe qoN gurU bwbw je ny mrdwny<br />

L Izk tkw idzqw, “mrdwinaw! Sihr ivzc jwh[ Izk pYsy dw szc qy Izk dw JUT<br />

\red ky lY aw[” tkw do pYisaW dw huMdw hY[ mrdwnw Sihr jWdw hY, dukwnW qy<br />

puzCdw iPrdw hY[ sB dukwnW vwly jvwb dyE jWdy hn; szc JUT de koE dukwn<br />

nheN[ Ih sOdw nheN lzBxw ikqoN; Ih swry kheN jWdy hn[ pr mrdwnw azgy qy azgy<br />

vD ky sB L puzCdw hY[ a\er Izk dukwn qy phuMicaw[


vkq sB kuC Czf Cfw ky gurU je nwl


nwl clw igaw se; iczq ivzc fr bYTw hoIaw se, Pyr nw ikqy cilaw jwvy[ I


cuzkw hY[ hux nheN muVdw[ b\SWgy; gurU awpxy iszK L b\Sdw hY[ pr ijhVe |lqe<br />

hY


awpxe gzl dzs irhw hY, “mYN” kihMdw “mwnuK qn ivzc Izk SYve mhwqmw dw iSS<br />

bixaw jo iSvW dy pujwre sn[ so I


dsdy hn:<br />

Xw jug mih eykih kau AwieAw ]<br />

pr<br />

39<br />

jnmq moihE mohnI mwieAw ]<br />

mwnuK qn Dwrnw, Izk pRBU pRwpqe vwsqy:


khY nwnku gur prswdI ijnw ilv lwgI iqnI ivcy mwieAw pwieAw ] 42<br />

ipCly jnm mwqw dy


prmySr L Bulw


mwieAw Agin sB ieko jyhI krqY Kylu rcwieAw ]<br />

jw iqsu Bwxw qw jMimAw prvwir Blw BwieAw ]<br />

‘ilv CuVkI lgI iqRsnw’ ilv, vwihgurU nwl ibrqe ijhVe lzge


nheN mYN Bulw>Ngw, mYL aYs nrk ivzcoN kzF[


dwqx, kurlw azCe qrHW ISnwn v|Yrw kr ky Pyr pRmySr dw Bjn kry[


Coif clY iqRsnw nhI buJY ]2]<br />

Czf ky ve qur jWdw hY iPr ve iqRSnw nwl qure jWde hY iqRSnw sUKSm ceZ<br />

hY mwnsk rog hY nw Ih! so<br />

49<br />

khu nwnk iehu qqu bIcwrw ] ibnu hir Bjn nwhI Cutkwrw ]<br />

qW qy aw< swDsMgq! QoVHw QoVHw smW awpxw Is ijhVw prmwrQk &rZ<br />

hY, kzFxw cwhedw hY[ Ih qoN ibnW suzK hor ikqy ve nheN imldw hY[ aw


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 4<br />

inrbwx kerqn


Dwrnw: ijhVe dyhe L locdy dyvqy, ijhVe dyhe L<br />

ijhVe dyhe L locdy dyvqy, soE dyhe iml gE hY<br />

bMidaw! bMidaw! soE dyhe iml gE hY ijhVe dyhe L<br />

aMqrw: ijhVe dyhe L locdy dyvqy ijhVe dyhe L …2<br />

gur syvw qy Bgiq kmweI ] qb ieh mwns dyhI pweI ]<br />

ies dyhI kau ismrih dyv ] s o dyhI Bju hir kI syv ]1]<br />

mwnuK dyh Is vwsqy imle hY ‘gur syvw qy Bgiq kmweI’ gurU ke syvw<br />

keqe jwvy, vwihgurU de Bgqe kmwE jwvy[ ‘qb ieh mwns dyhI pweI’ Is vwsqy<br />

mwnuK dyh imle hY[<br />

52<br />

ies dyhI kau ismrih dyv ] so dyhI Bju hir kI syv ]1]<br />

Is mwnuK dyh L qyqe kroV dyvqw ve qrs irhw hY[ qW qy, aY Inswn!<br />

qYL Ih mwnuK dyh pRwpq hY[ Is ivzc aw ky jo Is dw prm pRXojn hY ‘mwnuK<br />

dyh dw’


wbw je ny dzisaw, swrw sMswr duKe hY[<br />

Izk d&w gurU nwnk dyv mhwrwj BwE bwly mrdwny L &urmw rhy hn,<br />

“BwE bwlw! mrdwnw! swrw sMswr duKe hY[” mrdwny ny puziCaw, “|reb invwZ!<br />

mMn ilaw, Blw


“dzso je! ke kuC cwhedw hY quhwL?” mrdwnw kihMdw, “kuC nheN cwhedw[”<br />

“Pyr KVHy _?”<br />

“hW” kihx lzgw, “do gzlW krneaW hn[” syT puzCdw hY, “ikzQy rihMdy<br />

ho?” mrdwnw kihMdw, “mYN pMjwb dyS dy rihx vwlw hW[”<br />

“ke kMm krdy ho?” “mYN gurU nwnk je nwl rihMdw hW[ mYN rzbe kerqn<br />

kiraw krdw hW[”<br />

“Pyr mrdwnw BwE! puzCo, jo kuC puzCxw hY[ ijhVe gzl krne hY, kro[”<br />

Ih suxky mrdwnw kihx lzigaw, “I


ivzidaw dyxe bxde se, mYL hr iksm de ivzidaw idzqe gE[ so, smyN dy anuswr<br />

ivvwh Swde awid sB ho gA[ kwrobwr sMBwl ilaw[ myry ipqw,


kry, ivzc hY[ so, ijsdy svrg lok<br />

ivzc byaMq hn aYho ijhy; so,


krdw hY[ qW qy kber je ny ikhw se, igRhsq ve cMgw hY, pr swiraW dy i\awl<br />

Izko ijhy ho jwx[<br />

I


dy ipzCy pY jwxw, iPr ipzCw nheN Czifaw krdy[ Izk imrg dy ipzCy ipaw[ swQe<br />

bhuq ipzCy rih gA[ ipzCy GoVw dOVwIaw[


awIaw[


asr


pr ibhqr hY quseN


de kemq puzCe[


L imlx de Ih Izk vwre hY[ Ih mwnuK dyh rUpe drvwZw KuzlHw hY[ hor kMm? hor<br />

kMmW de azgy Puzte kOfe ve kemq nheN pYxe, jdoN duneaW qoN bMdw jWdw hY[ ibbyke<br />

purS qW huxy he jwxdy hY[ jdoN awm lok duneaW qoN jWdy hn,


Ih kuC hox dy bwvjUd ve


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 5<br />

inrbwx kerqn


ivzc


Dwrnw: Iho qyre vwre hY goivMd imlxy de …2<br />

aMqrw: Iho qyre vwre, Iho qyre vwre …2<br />

BeI prwpiq mwnuK dyhurIAw ] goibMd imlx kI ieh qyrI brIAw ]<br />

Avir kwj qyrY ikqY n kwm ] imlu swDsMgiq Bju kyvl nwm ]1]<br />

mnu+Kw dyh dw Ih &rZ dzisaw hY[ Ih kihMdw hY, ‘clo ke gzl hY jy Bjn<br />

nw hovy, mwnuK Srer dy ivzc aw ky Is mwrg qy nw czilaw jwvy; ke Gwtw aY? cwr<br />

idn hzs Kyf ky smW bqeq kr lYxw hY[’ I


drvwZw awIaw, toh ky bwhr inzkl jwEN[ qYL pqw lzg jwAgw[ Ih jugqe qyry<br />

vwsqy bhuq azCe hY aOr iblkul Tek hY[”<br />


aYsw dzisaw hY[ qW qy igawn Izk Aho ijhe rOSne hY Is duawrw he<br />

IsL smJ pYNde hY -mYN ke hW? ikzQoN awIaw hW? kwhdy vwsqy awIaw hW? myrw<br />

&rZ ke hY? ke kuC krnw cwhedw hY? ke kuC krn dw ke PwIdw hY qy ke<br />

nukswn- Iiqawid vecwrW ijhVeaW hn, ijs Inswn L igawn de rOSne pRwpq<br />

hY;


Iiqawid Purmwn keqw hY[ qW qy Is mwnuK qn L s&lw krn vwsqy<br />

pihly siqsMg de ZrUrq hY, muzK swDn siqsMg hY[ siqsMg duawrw he Is dw<br />


Izk svwl hr Izk mhW purS pws


idzb srUp[


gux pYdw huMdy hn; aMdroN Is L


pRx L pUrw krnw hY[ jo ve mYL iml igaw, luzty ibnW nheN Czifaw[”


I


iqcru vsih suhylVI ijcru swQI nwil ]<br />

jw swQI auTI cilAw qw Dn KwkU rwil ]1]<br />

min bYrwgu BieAw drsnu dyKxY kw cwau ]<br />

DMnu su qyrw Qwnu ]1] rhwau ]<br />

ijcru visAw kMqu Gir jIau jIau siB khwiq ]<br />

jw auTI clsI kMqVw qw koie n puCY qyrI bwq ]2]<br />

pyeIAVY shu syiv qUM swhurVY suiK vsu ]<br />

gur imil cju Acwru isKu quDu kdy n lgY duKu ]3]<br />

sBnw swhurY vM\xw siB muklwvxhwr ]<br />

80<br />

nwnk DMnu sohwgxI ijn sh nwil ipAwru ]4]<br />

jev aOr dyh dw sMvwd As Sbd ivzc jxwIaw hY[ jev awqmw ijMne dyr<br />

qzk dyh dy ivzc vzsdw hY, _ne dyr qzk dyh sOKe vzsde hY[ jdoN Ihdy ivzcoN jev<br />

awqmw clw igaw, Ih dyh Kwk ivzc rul jwxe hY[ Is L koE PUk idMdw hY; koE<br />

dzb idMdw hY, keVy Kw jWdy hY[ qW qy jdoN Aho ijhe hwlq hY[ ke krnw cwhedw hY?<br />

As ny rihxw nheN, As L cwhedw hY gurU Srn ivzc aw ky pRmySr de bMd|e krky<br />

‘lok su KIey prlok suhyly’ hovy[<br />

Iiqawid \Yr,


‘vYsy kYsy purS ko dyih nw sMq


qrHW Coh jwvy qW[ Ise qrHW IsL Asdy jevn dy ivzc (change) aw


Is mwnuK qn L byarQ nheN gvw


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 6<br />

inrbwx kerqn


ku qwkq vwly srer, ijqny qwkq rzKx vwly idl idmwß hn; Æuho ijhy swDnW de<br />

loV hoiÇaw krde hY[ pihly simaW dy ivzc lokeN qkVy nroÇy, ÆumrW lMmeaW;<br />

bVeaW bVeaW kiTn qpzisawvW krdy, ÆunHW de Jwl Jzl lYNdy[ aOr pRwxwXwm<br />

swDn: pRwxW L rokxw; ryck, pUrk, kuMBk duawrw pRwxW L rok ky mn L rok ky pRBU<br />

pRwpqe dw Æuprwlw krnw[ pr aYs smyN dy ivzc dy aYs smyN lokW dy ijsmwne qy<br />

idl idmwße hwlqW L dyiKaw jwvy qW iÇh dovyN swDn krn dy Xog nheN hn[<br />

ÆumrW bhuq CoteaW, Æuho jyheaW Kurwkw nheN rih gÇeaW[


gurU qy pRmySr ivzc ÿrk koÇe nheN hY[ pRmySr vYsy inrwkwr srUp hY[<br />

pRmySr dw srUp<br />

rUpu n ryK n rMgu ikCu iqRhu gux qy pRB iBMn ]<br />

89<br />

iqsih buJwey nwnkw ijsu hovY supRsMn ]1]<br />

aiqaMq sUKSm: ijzQy mn bwxe nheN phuMc skdy, Æuh vwihgurU dw srUp hY[<br />

ÆuØzQy phuMcx vwsqy buzD L iÇho ijhe bwrek krnw pYNdw hY[ gurU Æusdy ivzc aByd<br />

hY[ pRmySr ivzc ilvlen hY[ iÇs krky gurU qy goibMd ivzc ÿrk koÇe nheN hoiÇaw<br />

krdw[ iÇÆuN kih l< gurU pRmySr dw swkwr srUp hY, pRmySr gurU dw inrwkwr<br />

srUp hoiÇaw krdw hY[<br />

so iÇÆu, iÇzk dÿw qipawny swihb ‘KfUr swihb’ gurU aMgd dyv mhwrwj<br />

de hZUre ivzc jd ik bhuq swry vkq dy muKe muKe iszK BwÇe buzFw, bwlw aOr bhuq<br />

swry bRhm igawne iszK bYTy hoÇy hn; gurU aMgd dyv mhwrwj je ny BwÇe bwly L<br />

iÇzk svwl keqw, “BwÇe bwlw! qUM gurU nwnk je nwl szqW depW nvW KMfW dy ivzc<br />

czkr lgwiÇaw[ ijzQy ijzQy gurU bwbw je phMucy qUM nwl se[ syvw bVe keqe[ iÇÆuN<br />

dzs qyre sMBwvnw gurU nwnk ivzc ikho ijhe se[ qUM gurU nwnk je L ke krky<br />

smJdw irhw hY[”<br />

iÇh bcn sux ky BwÇe bwly ny donoN hzQ joV ky arZ keqe, “mhwrwj! mYN<br />

gurU nwnk je L mhW purK krky jwqw[” gurU aMgd je muskrw ky kihx lzgy,<br />

“gurU Sesw rUp hY[ Sesy dy ivzc jyho ijhw koÇe mUMh dyKdw hY, vYsw ÆusL awpxw mUMh<br />

ids jWdw hY[ roNdw dyKdw hY roNdw deNhdw hY, hzsdw dyKdw hY hzsdw ids pYNdw hY[ Xw<br />

Drqe rUp hY[ Zmen ivzc jyho ijhw koÇe bej bejdw hY, vYsw ÆuØzg pYNdw hY[ iÇse<br />

qrHW gurU nwl jyhe koÇe Bwvnw lgwdW hY vYsw ÿl imldw hY[ gurU SwKswq pwrbRhm<br />

hY[ ijho jyhe Bwvnw iksy de, vYsw ÿl imldw hY[ qYN, cUMik gurU nwnk je L Izk<br />

mhWpurK krky nySTw keqe[ iÇse sMBwvnw nwl drSn, iÇse sMBwvnw nwl syvw<br />

krdw irhw hY; qUM mhWpurK bx igaw[ klp ibRC de inawÇeN hY gurU[”<br />

so, jdoN iÇh gurU aMgd je ny bcn keqw, swry iszKW ny hzQ joV ky ÆunHW<br />

azgy pRwrQnw keqe, “szcy pwqSwh! awp dzso awp gurU nwnk je L ke krky<br />

smJdy rhy[ awp de sMBwvnw ÆunHW ivzc ikho ijhe se?” iÇh bcn sux ky gurU<br />

aMgd je kihx lzgy, “BwÇe! mYN qW gurU nwnk dyv je L swKSwq gurU pwrbRhm<br />

rUp krky smJdw irhw[ myre Bwvnw ÇydoN kdy Gzt nheN hoÇe[ iÇse Bwvnw nwl<br />

drSn, iÇse Bwvnw nwl mYN syvw keqe hY[” qy swry iszKW ny arZ keqe, “ßreb<br />

invwj! gurU SeSw rUp qW hY he[ BwÇe bwly ny gurU nwnk je L mhWpurK krky<br />

89 (sloku : gauVI suKmnI mhlw 5 - 283)


jwqw, iÇh mhWpurK bx igaw[ awp ny gurU nwnk je L gurU pwrbRhm krky<br />

jwixaw[ awp gurU pRmySr bx gÇy[”<br />

ijho jyhe Bwvnw lW


jy qerQ keqeaW iÇzk guxw ÿl hY qW sMq SWq iczq, SWq awqmw mhwqmw<br />

iml jwÇy; cOguxw ÿl ho jWdw hY[ gurU Srn pRwpq ho ky Bjn bMd|e krn lzg<br />

ipaw, iÇs mwrg ‘qy czl ipaw; iPr PlW dw Gwtw nheN rihMdw[ qW qy qerQW dw<br />

iÇzk guxW ÿl ve qd hY jy qerQ ijvyN krny cwheNdy hn, Æus qreky isr keqy<br />

jwx[ qerQ iÇÆuN nheN hoxy cwhedy<br />

nwvx cly qIrQI min KotY qin cor ]<br />

ieku Bwau lQI nwiqAw duie Bw cVIAsu hor ]<br />

bwhir DoqI qUmVI AMdir ivsu inkor ]<br />

92<br />

swD Bly AxnwiqAw cor is corw cor ]2]<br />

qerQW qy jwky juzqy curw lYxy, jybW kztxeaW, hor kÇe kuC krny[ hor qerQW<br />

qy jy iÇzk guxw iÇSnwn keqy dw kuC puMn ve hY, qW kÇe guxw pwp isr qy cwV ky<br />

awÆuNdw hY blik bjr pwp bx jWdw hY[ so iÇÆuN, iÇs krky iÇÆuN qerQ nukswn<br />

dyh hn[ qerQ SrDw nwl kry, jy qerQ krnw hY[ ÆuØzQy jwky kuC puMn dwn ve kry,<br />

kuC syvw ve kry[ siqsMg aksr qerQW qy huMdw hY; ikÆuNik bhuq swry mhWpurK<br />

iÇkzTy hMudy hn ÆuQy; mn iczq lgw ky suxy[ kuC nw kuC iniSD krm ve CoV ky<br />

awvy[ qd jw ky qerQ keÇy kw Çyk ÿl hY, vrnw nheN[<br />

KYr! iÇÆuN bwbw je ‘bwbw amr dws je’ bcpn qoN he jyhVy niSD krm<br />

hn, mdrw, mws, core, Xwre, Tzge, durwcwr, inûidaw, JUT; swiraw qoN pry sn[<br />

so, swl ivzc do dÿw gMgw je de Xwqrw;


srer deNhdy hn[ jdoN mOq rUpe hvw awÇe pqw nheN ikzDr L CWÇe mwÇe ho jWdy<br />

hn[ dyKdy nheN ikMny ÆuØzf gÇy, koÇe deNhdw hY? ÆunHW dy aks mwq he rih gÇy<br />

hn, gzlW he rih gÇeaW hn[ so I


aYne gzl jdoN bwbw je ny khe, hYrwn ho igaw[ “î! ho! bwbw je! mYN qW<br />

smJdw sW ik quseN gurmuK hovogy[ lyikn quse ingury? mYN qW; ‘myrw qW pRx se<br />

ingury dy hzQo mNY qW KWdw nheN se hMudw’ mYN quhwQoN pMjere lY ky KWdw irhw[ quseN qW<br />

myry jp qp swry BirSt kr idzqy[”<br />

94<br />

siqgur bwJhu guru nhI koeI ingury kw hY nwau burw ]13]<br />

ingury purK dw qW nw he burw hY[ ingurw purK ijzQy bihMdw hY, svw ßZ<br />

Drqe L aSuD kr idMdW hY[ so, Æuh ve swKe suxwÇe iksy mOky dyvqeaW de sBw<br />

lzgde hY jgn nwQ qerQ hY[ ijhnW ivzc nwrd ve awÆuNdw hY, bRhmW dw puzqr hY[<br />

ajy ingurw se[ so ijzQy bihMdw hY, ÆuQo svw ßZ imte puztw ky bwhr PYNke jWde hY[<br />

iÇzk idn iPrdw iPrdw puzCx lzgw, “iÇh ke krdy ho?” mZdUr kihx lzgy,<br />

“nwrd hY koÇe ingurw[ hY qW bRhmW dw puzqr, pr ingurw hY ajy[ jd ve sBw<br />

lzgde hY, ijzQy bYTw huMdw hY aseN svw ßZ imte put ky bwhr PYNkdy hW[ ingury<br />

purS de aYho ijhe idSw hY[” so ÆuhL bVw duzK hoiÇaw[ awpxy ipqw bRhmw je L<br />

jw ky kihx lzgw, “iÇh ke gzl? mYN quhwfw puzqr hW[ quseN iqMn muKe dyviqaW<br />

ivzc ho[” Æuh kihMdy “kuC ve hY BwvyN[ aYse gzl hY ingury de qW gqe aYse hY[<br />

ingury de bwbq qW aYvy kuC disaw hoIaw hY[”<br />

Dwrnw: ibnW gurW qoN mukq nw hovy puzChu bRhmy nwrdy L …2<br />

aMqrw: myry ipawry! puzChu bRhmy nwrdy L …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! puzChu bRhmy nwrdy L …2<br />

siqguru pUrw jy imlY pweIAY rqnu bIcwru ]<br />

mnu dIjY gur Awpxy pweIAY srb ipAwru ]<br />

mukiq pdwrQu pweIAY Avgx mytxhwru ]1]<br />

BweI ry gur ibnu igAwnu n hoie ]<br />

95<br />

pUChu bRhmy nwrdY byd ibAwsY koie ]1]<br />

gurU ibnW igawn nheN[ bRhmw L puzC lÆu, nwrd L puzC l


dw ÿl suK dzisaw hY’ iPr jy mukq nw hoÇe qW Çyh krm ikDr jwxgy[” Æuhde<br />

bwbq disaw hY:<br />

gur mMqR hIxs´ jo pRwxI iDRgMq jnm BRstxh ]<br />

96<br />

kUkrh sUkrh grDBh kwkh srpnh quil Klh ]33]<br />

ingurw purS ijhVw hY[ gur mMqr qo hexw ijhVw pRwxe hY Æuhdw jnm<br />

iDRkwr Xog hY[ ÆuhL kwvW, kuiqaW, KoiqaW, giDaW awid deaW joneaW<br />

imlxgeaW[ mwnuK qn nheN imlygw[ ‘ijhVy puMn awid krdw hY?’ ingurw rih ky<br />

puMn dw ÿl suzK jrUr hY[ iÇh prmySr de mrXwdw he hY[ ÇeSvre mrXwdw ‘jd qoN<br />

iSRste rce hY, jd qzk rhyge’ Æuhde mrXwdw kMm krde he rhyge[ ingurw rih ky<br />

jo puMn krm krdw hY, hor joneaW ivzc Æuhdw ÿl suK Bugq lAgw lyikn mwnuK<br />

dyh nheN imlyge, mukq qy ikqy dr iknwr rih gÇe[ so iÇs vwsqy hor bhuq swry<br />

pRmwx dy ky Æusny bwbw amrdws je L azCe qrHW iÇh gzl iZhn nSen krvw<br />

idzqe, ÆunHW dy idmwß ivzc bYTw idqe bE ingury purS de gqe nheN hY, BwvyN<br />

ikqnw ve SRystwcwr hY[<br />

Æus idn qoN awp je L Zbrdsq lgn lzge[ Æuh qW koÇe QoVw ijhw<br />

Gbrwky, JuMJlwky ‘bE mYN qW ingury dy hzQoN kdy kuC KwDw nheN se’ myrw pRx se<br />

ingury dy hzQoN KWdw nheN se[<br />

swDsMgq! jdoN pRx BMg huMdw hY awdme dw, bVe Gbrwht huMde hY[ bVw Kyd<br />

hoiÇaw krdw hY[ iÇzk dÿw dw iZkr iÇzk koÇe aYho ijhw pRyme se, ijsde SrDw<br />

gMgw je dy iÇSnwn ‘qy se[ jehny gMgw je dw iÇSnwn nw keqw hovy Æuhdy GroN,<br />

Æuhdy hzQoN KWdw nheN se huMdw[ Æuh ikqy gMgw je de Xwqrw L czilaw[ rsqy dy ivzc<br />

iksy mhWpurK dw awSrm aw igaw[


nheN keqw[ swfe nySTw qW, swfe SrDw qW Bgqe aOr igawn ‘qy hY[ iÇs krky<br />

Xwqrw gMgw je de ivzcy aw gÇe[ szcw qerQ nwm hY[”<br />

iÇh sux ky Æuh Gbrw igaw[ ‘î! ho! kihx ligaw, mYN qW pRx BMg kr<br />

bYTw hW[ mYN qW Æusdy hzQoN jW Æusdy GroN kdy nheN se KwDw, jehny kdy gMgw je dw<br />

iÇSnwn nw keqw hovy[ iÇh qW kihMdy, keqw he nheN kdy[’ Gbrwht hoxe lwZme<br />

se[ sUrj iCp igaw[ GbrwiÇaw _s hzd qoN fyry qoN bwhr inzkl igaw[ mYN iÇzQy<br />

nheN rihMdw rwq L[ nwl he iÇzk itzbw se, ÆuØzcw ijhw[ |rme dw mOsm se kuC[<br />

Æuhdy ÆuØzpr jw ky, rwq iÇzQy kzt lYNdy hW[ svyry czlWgy ikÆuNik azgy Gxw jMgl hY[<br />

GbrwÇy awdme L neNd nheN ipaw krde, kudrqe gzl hY[ neNd dy nw awÆux dw<br />

kwrx iczq de Gbrwht hY, KoB hY[ Gbrwht hox krky ÆusL neNd nw pÇe[ azDe<br />

rwq ßuZr gÇe[ ipClw pihr rwqre dw ho awiÇaw[ ke dyKdw hY, iqMn gÆUaW<br />

kwly rMg deaW cleaW aw rheaW hn[ itzby dy pws de ßuZreaW[ azgy ijzQy bwhrly<br />

pwsy gMdy ijhy pwxe dw fMub se; ijhVw aMdroN ÆuØzQoN dy nhwÆux, ‘iÇSnwn awid<br />

krn vwly swDU mhwqmw’ ÆunHW dy nhwÆux vßYrw dw pwxe aw


hmrI mYlu swDU kI DUir gvweI ]<br />

so qerQ, mhWpurK de DUVe L cwhuMdy hn[ iÇse vwsqy prMprw reqe clwÇe<br />

hoÇe hY[ bwrW swl ipCoN kuMB hMudy hn, Cy swl ipzCo arD kuMBeaW huMdeaW hn<br />

alihdw alihdw qerQw deaW[ Æus bhwny mhWpurK iÇSnwn awid dy bhwny ÆunHW<br />

ivzc awpxy crn pwÆuNdy hn, ÆunHW dy pwp lwhuMdy hn[<br />

iÇqawid KYr! iÞawl kro, bwbw amrdws je nwl Æusny gzlbwq keqe[<br />

Æuh ingury dy hzQoN KWdw nheN se hMudw[ pr ßlqe nwl awp je qoN pMjere vßYrw lY<br />

ky KWdw irhw hY[ azj pqw lzigaw bE awp qW ingury hn[ bVw GbrwIaw, iczq<br />

L KoB hoiÇaw[ Æuse vkq kuC Gbrwht ivzc, JMuJlwiÇaw ichrw: awp qoN alihdw<br />

ho jWdw hY[ Æus dw gihrw asr awp je dy nrm idl qy hoiÇaw[ Æus idn qoN<br />

Zbrdsq lgn gurU imlwp de awp je L lzge[ idn rwq iÇse lgn ivzc beqde<br />

hY[ so Æuh qW clw igaw[ awp je L idn rwq Çyhe iÞawl rihMdw hY[ Æumr:<br />

bcpn L jvwne Kw gÇe[ jvwne L buFwpy ny mUMh pwiÇaw hY[ szT swl de awXU ho<br />

gÇe hY[ qy pqw nheN kuC idn bwke hYn ik nw[ agr ingury purS dy srer dw aMq<br />

ho igaw ÆusL iPr jnm mrn hY[ mukq qW Æusde ikzQy hoxe hY blik mwnuK dyh<br />

ve nheN imlde iPr[ iÇiqawd, soc soc ky bVw iczq L Gbrwht pYdw hoiÇaw<br />

kry[ mYL nheN pqw, gurU L ikQoN FUMFW[ ikho ijhw gurU huMdw hY[ ke lzCx huMdy hn,<br />

kuC pqw nheN[ iÇiqawd, kwPe idn ßuZr gÇy iÇs lgn dy ivzc[ koÇe ceZ cMge<br />

nheN lzgde[ nw Kwxw cMgw lzgdw hY, nw neNd azCe awÆuNde hY[ nw hor koÇe vsqU<br />

cMge lzgde hY[ idn rwq mn iÇnHW vihxW ivzc he ruiVHaw cilaw jw irhw hY[<br />

jyT hwV dy idn, |rme dw mOsm, lokeN |rme dy sbzb koiTaW qy pYNdy[ azj<br />

awp je ny ve awpxw Kwt awpxw pMGUVw koTy qy cVHw ilaw suvKqy he[ pr mn<br />

iÇnHW vihxW ivzc he ruiVHaW jw irhw hY[ ‘mnw! bcpn L jvwne Kw gÇe, jvwne<br />

L buFwpw; pqw nheN kY idn de iZMdße hY[ ingury dw jy srer aMq ho igaw qW<br />

mwnuK dyh ve nheN imlde hMude[ pqw nheN ikvyN gurU L FUMFW[’ iÇiqawd iÞawlwq<br />

aw ky mn ivzc bhuq Gbrwht pYdw hoiÇaw kry[ jwxdw


cMge neNd nheN awiÇaw krde[ ijs dy Gr vr pRwpq kMinaw hY, ajy vr nw<br />

imilaw hovy ÆusL cMge neNd nheN awÆuNde[ iÇho ijhy kÇe kwrnw krky, ikqy ikqy<br />

ÞuSe ivzc ve neNd Æuf jwiÇaw krde hY[ awp je L ipClw pihr rwqRe dw ho<br />

awiÇaw[ ijhVw vwihgurU dy ipawiraW dy ÆuØzTx dw, ÆuØzT ky iÇSnwn awid krky<br />

pRBU dy iDawn ivzc juVn dw smW hY[<br />

cauQY phir sbwh kY suriqAw aupjY cwau ]<br />

100<br />

iqnw drIAwvw isau dosqI min muiK scw nwau ]<br />

rwq dy cOQy pihr: ‘idn rwq dy azT pihr huMdy hn’ rwq dw ipClw pihr<br />

Xwin cOQw pihr: vwihgurU dy ipawiraw dy iczq ivzc SOk jwgdw hY[ Æus mOky<br />

kljug dy juzlV ivzc moreaW kr ky


kilawx nheN hMude, aglw jnm mwnuK dw imlygw, iPr kilawx hoÇyge[ lyikn<br />

iÇh iÞawl ßlq hY[ kilawx mukq bRhm igawn sy hY[ bRhm igawn hmySw buzD<br />

L hoxw hY[ buzD ijzQy iÇnswn L iÇnHW L ve hY[ ijzQy azj minstr (Minister) ve<br />

hn, mijstryt (Magistrate) ve hn, fe.se. (D.C.) ve hn; hor ke bRhm<br />

igawn he nheN huMdw? bRhm igawn qW jugW jugwqrW qoN cilaw aw irhw hY iÇnHW<br />

L[ rwxe cuVwlW vrgeaW bRhm igawnxW hoÇeaW hn[ gwrge jYseaW, ijnHW qoN bVy<br />

bVy ÆupdyS lYNdy; hor byaMq gurU Gr dy ivzc mwÇe Bwgo vrgeaW avDUq avsQw<br />

vwleaW bRhm igawnxW[ so, iÇs krky Bgqe igawn hr iÇzk dw aiDkwr hY[<br />

so, bebe amro ‘gurU aMgd dyv mhwrwj je de spuzqre’ awp je dy Bqejy<br />

L ivawhe hoÇe se Xwin bwbw amr dws je dy Bqejy L ivawhe hoÇe se[ roZ<br />

ipCly pihr ÆuØzT ky iÇSnwn awid krky Æusny pihly kuC dyr cuzp cwp ismrn<br />

aiBaws, ajpw jwp jpxw[ Æus qoN bwad Gr dw kMm duzD awid irVkxw SurU<br />

krnw aOr aMimRq vyly de bwxe pVHne SurU krne[ iÇÆuN azj ve Æusny iÇSnwn<br />

awid krky kuC dyr cuzp cpwqy ismrn:<br />

ismrn do iksm dw, iÇzk ‘jwp’ huMdw hY iÇzk ‘ajpw’ huMdw hY[ swDsMgq!<br />

‘jwp’ Zubwn ihlw ky keqw jwvy ÆusL jwp kihMdy hn[ ijzQy Zubwn nw ihzly,<br />

iÞawl he kMm kry ÆuhL ‘ajpw’ kihMdy hn[<br />

102<br />

Ajpw jwpu n vIsrY Awid jugwid smwie ]<br />

iÇs dy bhuq swry qreky hn[ ‘svws svws’ ve ajpw hMudw hY[ ‘mDmw’<br />

bwxe ivzc ve huMdw hY[ ‘psMqe’ ivzc ve hMudw hY[ ‘prw’ bwxe ivzc ve hMudw hY[<br />

‘iqRkute’ ivzc ve hMudw hY[ ‘dsvyN dvwr’ ivzc ve hMudw hY[ Xwin ‘ajpw’ dy rom<br />

rom ivzcooN ve nwm de Dune awÆuNde hY[ aiBaws: jYse jYse avsQw iksy ny prpzk<br />

kr lÇe hY, mhWpurK dy iÇSwry dy muqwbk; vYsw Æus dw ajpw SurU ho jWdw hY[ kdy<br />

ve nheN ivsrdw, azTy pihr cÆuT GVe[ nwm de avsQw de bwbq dyh disaw hY:<br />

nau iniD AMimRqu pRB kw nwmu ]<br />

103<br />

dyhI mih ies kw ibsRwmu ]<br />

nÆu inDeaW dw dwqw, pRBU dw nwm[ Çyhdw ivsrwm srer ivzc hr Izk<br />

srer ivzc hY[ pYr dy aMgUTy qoN isr de cote qzk Çyhdw invws hY[ pr sux nheN<br />

skedw[<br />

so awÆu, iÇÆuN pihly kuC dyr ismrn keqw, bebe amro ny[ Æus qoN bwad<br />

duzD irVknw SurU kr idzqw[ ikÆuNik ipMfW dy ivzc duzD awid irVknw ZrUre hMudw hY,<br />

102 (vwr mlwr kI mhlw 1 - 1291)<br />

103 (gauVI suKmnI, mÚ 5 - 293)


duzD irVknw SurU keqw[ aMimRq vyly de bwxe sRe awsw je de vwr; Æus dw pwT ve<br />

nwl nwl SurU kr idzqw[<br />

104<br />

hwQ pwau kir kwmu sBu cIqu inrMjn nwil ]<br />

Bjn krn vwly kuC iÇkWq bYT ky ilv lwÆuNdy hn[ kuC sMgq ivzc juV ky,<br />

iÇh ve Bjn hY[ iÇkWq bYT ky ve hY aOr kMm kwr dy dOrwn ivzc ve ho skdw hY[<br />

bSrqy ik kMm idmwße nw hovy[ iÞawl dw nw hovy[ qurdy iPrdy hor hzQeN kMm kwr<br />

krn vyly[ idmwße kMm dy ivzc QoVw-QoVw ijhVw smW imldw rhy, ijhVy pRyme hn<br />

ÆusL svwr skdy hn[ so iÇÆuN, krky, hzQeN duzD irVknw SurU kr idzqw aOr aMimRq<br />

vyly de bwxe ‘sRe awsw je de vwr’ Æuhdw ve Zubwn dy nwl pwT krnw SurU kr<br />

idzqw[ ikÆuNik itk itkw dw smW se[ bwbw amr dws je L swre rwq neNd nheN<br />

se pÇe[ gurU imlwp de lgn dy ivzc ÆunHW dw iczq qVp irhw se[ so bebe ny<br />

pihlw he slok awiÇaw awsw je de vwr dw[ Æuhde awvwZ I


iÇs L kwrj iszDe vwsqy imly hoÇy hn ‘srer dy cMd idn ijhVw iÇs L imilaw<br />

hY’ Æus de kwrj iszDe vwsqy _pry suBwv IsL: asle suBwa Isdw jev dw<br />

dyvqw suBwv he hY[ so I


hovy BwvyN ipaw hY BwvyN bYTw hY neNd ikzQy awÆuNde hY[ so iPr ÆuØzT ky bYT jWdy hn:<br />

kMn ivzc iÇh awvwZ pYx lzge[ kMn dy fUinaW duawrw iÇs aMimRq L pwn krn<br />

lzg pÇy[ hYrwn ho rhy hn! ikÆuNik gurbwxe hr iksm dy aiDkwre de duawÇe<br />

krde hY[ ÆunHW L gurU imlwp dy vwsqy qVp se[ îhy jyhy bcn iÇnHW L bhuq cMgy<br />

aOr azCe qrHW smJ awÆuNdy hn[ hYrwn ho rhy hn, swfy GroN awvwZ aw rhe hY[<br />

iÇs gl de puSte ho rhe hY[ pqw nheN iks bZur| dw klwm hY, iks dy bcn<br />

hn[ hYrwn ho rhy hn, hYrwne de hzd nheN[ azgy ijÆuN ijÆu pwT ho irhw hY sRe<br />

awsw je de vwr dw iÇs ivSy qy ijhVy bcn awÆuNdy hn awp je L azCe qrHW<br />

inzKrmy smJ awÆuNdy hn[<br />

ibnu siqgur iknY n pwieE ibnu siqgur iknY n pwieAw ]<br />

siqgur ivic Awpu riKEnu kir prgtu AwiK suxwieAw ]<br />

siqgur imilAY sdw mukqu hY ijin ivchu mohu cukwieAw ]<br />

auqmu eyhu bIcwru hY ijin scy isau icqu lwieAw ]<br />

jgjIvnu dwqw pwieAw<br />

]6]<br />

vwihgurU hmySw hr iÇzk L nwl hY[<br />

111<br />

ik jwhr jhUr hYN ]<br />

112<br />

ik hwjr hjUr hYN ]<br />

kdy ve iksy L dUr nheN[ pr iÇqnw nZdek qr hox dy bwvjUd ve ÆusL<br />

ibnW gurU de ikRpw qoN iksy ny pRwpq nheN keqw[ ikÆuN nheN keqw? ‘siqgur ivic<br />

Awpu riKEnu’ gurU ny ÆusL she keqw hY, pRgt keqw hY[ ‘kir prgtu AwiK<br />

suxwieAw’ aiDkwre jnW L pRgt krky idKw idqw hY[ iÇh bcn ve iÇho ijhy<br />

azCe qrHW smJ aw rhy hn[ iÇse qrHW bwrHvW slok aw jWdw hY[<br />

kuMBy bDw jlu rhY jl ibnu kuMBu n hoie ]<br />

113<br />

igAwn kw bDw mnu rhY gur ibnu igAwnu n hoie ]5]<br />

iPr mn ijhVw hY swry JgVy JwitaW dw mUl mn hY[ “hy rwm je!”<br />

viSst je kihMdy hn, “qmwm ÆupzrdroN ko dyny vwlw Xyh mn hY[ ijqne dyr qzk<br />

iÇs mn L jX nheN krdw prm pdve de pRwpqe ho nheN skde[” iÇs mn L<br />

gurU igawn qoN ibnW iksy ny jX keqw nheN[ hor koÇe Æupwv nheN iÇs mn L<br />

ijzqx vwsqy[ iÇs vwsqy dzsdy hn[<br />

kuMBy bDw jlu rhY jl ibnu kuMBu n hoie ]<br />

igAwn kw bDw mnu rhY gur ibnu igAwnu n hoie ]5]<br />

111<br />

(Awsw mhlw 1 ] vwr slokw nwil: pauVI - 466)<br />

112<br />

(Akwl ausqiq pwÚ 10)<br />

113<br />

(Awsw mhlw 1 ] vwr slokw nwil - 469)


mn pMCe qb qzk Æufy jb lg ivSy vwsnw mwih[<br />

igawn bwZ de Jpt myN jb lg awiÇî nwih[<br />

pihly simaW ivzc lokeN bwZ rzKdy sn jwnvrW dw iSkwr krdy sn[<br />

jwnvr dy ipzCy bwZ L Czf dyxw[ bwZ ny jwnvr L awpxy pMijaW ivzc pkV ky lY<br />

awÆuxw[ iÇse qrHW mn L iÇzk pMCe de inawÇeN disaw hY[ mn pMCe deaW<br />

ÆufwreaW Æuqne dyr qzk hn ‘mn pMCe qb lg Æufy’ Æune dyr qzk iÇhdeaW<br />

ÆufwreaW hn ‘jb lg ivSy vwSnw mwih’ ijqne dyr qzk ivSy vwsnw ivzc hY[<br />

‘igawn bwZ ke Jpt myN jb lg awiÇî nwih’ ijqne dyr qzk bRhm igawn rUpe<br />

bwZ dy Jpzty ivzc aw nheN igaw, _ne dyr qzk mn rUpe pMCe deaW


kir hukmu msqik hQu Dir ivchu mwir kFIAw buirAweIAw ]<br />

114<br />

sih quTY nau iniD pweIAw ]18]<br />

biurawÇeaW iÇnswn L bhuq Kuawr krdeaW hn[ iÇnswn de durdSw<br />

krwÆuNdeaW hn[ aYQy ÆuØzQy, doneN QWÇe[ jUaw Kyifaw rwjy nl ny[ ke durdSw hoÇe?<br />

ikvyN dr-b-dr ruldw iPrdw irhw rwj Bwg Czf ky[ jUaw Kyifaw XuiDStr ny[<br />

ke hwlq hoÇe? sB duneaW jwxde hY[ Xwin buirawÇeaW iÇzk iÇk burawÇe dw mYN<br />

mu\isq qOr qy arZ krdw hW[ iPr Srwb peqe: CpMjw kroV Xwdv lV ky mr gÇy<br />

awps ivzc[ ke hwlq hoÇe? iÇse qrHW seqw L curwiÇaw rwvx ny, ke hwlq hoÇe?<br />

ieku lKu pUq svw lKu nwqI ]<br />

115<br />

iqh rwvn Gr dIAw n bwqI ]2]<br />

so Ikzle Ikzle gzl: jy swreaW he ijs iÇnswn ivzc hox, Æuhde iZMdße<br />

nrk qoN Gzt nheN hoiÇaw krde[ azgy qW jo kuC hY, Æuh ve hoxw hY; azgy ve ÿl<br />

imldw hY; doE QWÇeN hY[ so, ÇyQy ijs dy ivzc qkrebn Çyho ijheaW burwÇeaW hox<br />

so swDsMgq! Æuhde iZMdße suKdwÇe kYsy ho skde hY? jdoN Ikzlw Ikzlw nuks,<br />

Ikzle Ikzle burwÇe ny ikMne ikMne iÇnswn de bure hwlq keqe hY[ qW qy, jdoN<br />

gurU de ikRpw huMde hY, \ws ikRpw ho gÇe iksy qy; isr qy hzQ Xwin ikRpw idRSte<br />

krky swreaW buirawÇeaW aMdroN dUr kr idzqeaW[ mn dy ivzc buirawÇe Pury he<br />

nw[ gurU de ikRpw ho jwÇy qW mn ’c he nw bureawÇe Puryge qW srer krky kYsy<br />

bureawÇe hovyge[ qW qy ikqne vzfe ikRpw hY[<br />

so iÇqawd, iÇh gzlW azCe qrHW smJ awÆuNdeaW jWdeaW hn, bwbw amr<br />

dws dy[ hYrwne de ve hzd nw rhe[ hOle hOle pwT ho irhw hY[ jyT hwV deaW rwqW<br />

CoteaW idn vzfy hMudy hn[ so, phu Putwlw ho igaw cVHde vzloN[ icVe cuhkne SurU<br />

huMde hY[<br />

icVI cuhkI phu PutI vgin bhuqu qrMg ]<br />

116<br />

Acrj rUp sMqn rcy nwnk nwmih rMg ]1]<br />

Æuhde awvwZ awÆux lzg pÇe[ Æuhde awvwZ bwxe dy anûd L dUr krn<br />

lzg pÇe[ hOle hOle pOVe QWÇe necy Æuqr ky îhly KV ky suxn lzg pÇy[ KYr,<br />

swhmxy ikÆuN nw hoÇy? bE bebe prdw kryge[ SwiÇd jo kuC pVH rhe hY iÇh<br />

aMimRq mYL pRwpq nw hovy, jy cuzp ho gÇe qW[ iÇs vwsqy Æuhly KVH ky suxdy rhy[<br />

iÇqny L idn cVH igaw[ mUMh L mUMh idsx lg ipaw[ duzD ve irVikaw igaw[<br />

awsw je de vwr dw pwT ve pUrw ho igaw[ swhmxy ho ky puzCx lzgy, “bytw! iÇh<br />

114<br />

(Awsw mhlw 1 ] vwr slokw nwil: pauVI - 473)<br />

115<br />

(Awsw: kbIr jI - 481)<br />

116<br />

(gauVI kI vwr mhlw 5 - 319)


iks bZur| dw klwm hY qUM svyr qoN pVde hYN, duzD irVkde hYN? svyr qoN SurU keqw<br />

se, ÆudoN qo pVde hYN[”<br />

bebe ny kuC sMkoc ky ikhw, “ipqw je! iÇh gurU nwnk szcy pwqSwh de<br />

bwxe hY[” “bytw! gurU nwnk ikQy?” “gurU nwnk szqW depW nvW KMfW dy ivzc<br />

gurisKe Bgqe mwrg idRVH krvw ky awp aMqr iDawn ho gÇy[ apxe joq gurU<br />

aMgd ivzc rzKe[ azj dUsrw gurU KfUr joq jgwÆuNdw hY[” jdoN aYne gzl suxe hYrwne<br />

de hzd nw rhe[ Sukr keqw bÇe SwiÇd mYL azj veh bwÇe swl ijhVe Xwqrw<br />

keqe gMgw je de; Æuhdw ÿl mYL azj imilaw hY[ ikÆuNik byaMq puMn krmW dw ÿl<br />

gurU dw imlwp hoiÇaw krdw hY, aYvyN huMdw nheN[ so Sukr keqw[ ikhw, “bytw! mYL<br />

iÇzk iÇk idn sO sO vryH vrgw ßuZrdw hY[ mYL gurU crne iszt[ ijMne dyr qzk mYN<br />

gurU crne nheN lzgdw myrw jevn bwd hY, ivarQ hY[”<br />

so bebe ny ikhw, “ipqw je! iÞmw krnw[ mYL myry gurU ipqw dw hukm hY;<br />

mYN awpxy gurU aMgd dyv gurU ipqw L inrwpurw duneawve ipqw nheN smJde, mYN<br />

ÆunHW L gurU prmySr ve smJde hW[ gurU dw hukm iszK dy vwsqy ÞudwÇe hukm huMdw<br />

hY, rzbe hukm hoiÇaw krdw hY[ mYL myry gurU ipqw dw hukm hY bytw! ijMne dyr qzk<br />

qYL nw bulwiÇaw jwvy awpxy awp nheN qYN aw


DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU aMgd swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU amrdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU rwmdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU arjn swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU hirgoibMd swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirrwI je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirikRSn je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU qyg bhwdr je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU goibMd isMG je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU gRMQ swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; qyrw pMQ Kwlsw DMn hY[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU vwihgurU vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ipawrw lzgygw bol ipawiraw[<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ikC nw lzgygw mol ipawiraw[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 7<br />

inrbwx kerqn


swDn; aOr qpzisaw srer krky, |rme srde BuzK ipaws srer qy Jzlxe; ‘iÇs<br />

L qpzisaw qiqkSw kihMdy hn’ iÇh Jzilaw krdy sn[ iPr mn de SuzDe aOr<br />

iÇkwgrqw duawrw aMqr Cuipaw hoiÇaw vwihgurU, Æus dw pRgt ho jwxw; ÆusL<br />

pRwpq krky swry duzKW qoN bre ho jwxw hMudw se[ pr smW awiÇaw logW deaW ÆumrW<br />

Gzt gÇeaW[ srer Æuqny nroÇy ble nheN rih gÇy[ idmwß idl kmZor ho gÇy[<br />

qiqkSw pRwxwXm awid deaW JwlW Jzlx dy lwiÇk nw rih gÇy[ azj qoN pMj sO<br />

swl pihly inrMkwr ny awpxy awp L gurU nwnk rUp ivzc pRgt krky smyN dy<br />

muqwibk Æuho ijhw he Æupwa, Æuho ijhw he Xqn dzs idzqw[<br />

ijvyN pihly simaW dy lokeN nroÇy qkVy hox krky jdoN ikqy bemwr vßYrw ho<br />

jWdy, Æus smyN dy vYd lok ÆusL bVy bVy puVy dvwÇeaW dy idMdy[ ÆunHW L Kw ky Æuh<br />

SPw hwisl krdy[ Æus qooN bwad logW deaW qbeaqW kuC sUKSm hoÇeaW[ XUnwne<br />

vYidk awid aw gÇe[ Æu~zdoN sUKSm hoÇeaW, aYlopYQe (Allopathy) aw gÇe[ Æu~zdoN<br />

ve qbeaqW sUKSm hoÇeaW logW deaW, hoimîpYQe (Homeopathy) czl pÇe[<br />

mwmUle do cwr goleaW \s\s dy dwxy ku ijMneaW, jW do cwr (Drops) pwxe dy[<br />

PwiÇdw Æu~znw ku he hMudw hY ijMnW ku vzfy vzfy puVy krdy sn[ iÇse qrHW he smyN dy<br />

muqwbk gurU bwbw je ny aYh smyN dy logW de ijsmwne idmwße hwlq L anuBv<br />

kridaW hoiÇaW awp je ny iÇh guriszKe Bgqe mwrg clwiÇaw, ijs dy muzK<br />

asUl ‘gurmuK nwm dwn iÇSnwn’ hn[ so, pRwxwXwm de bjwÇy awp je ny nwm<br />

ismrn de iQÆUre (Theory) pRclq keqe[ nwm jpx deaW jugqeaW pRclq<br />

keqeaW, ibrqe de iÇkwgrqw vwsqy[ aOr qpzisaw de bjwÇy gurU; gurU sMgq de<br />

syvw L qrjeh idzqe[ ijvyN qiqkSw qpzisaw dy ivzc srer L ve Kycl huMde hY.<br />

ÇyDr syvw krky ve; Xwin hr donW hwlqW ivzc syvw mn de SuzDe aOr ismrn<br />

aiBaws mn de Ikwgrqw krdw hY[ SuzDe iÇkwgrqw duawrw he jo Cuipaw<br />

vwihgurU Æuhdw aMdroN pRgt hoxw hMudw hY[ so syvw krky bVy bVy ÆuØzc murwqby pRwpq<br />

hoÇy[ gurU aMgd je L syvw krky he gurqw gzde pRwpq hoÇe[ bwbw amrdws je L<br />

szT swl de Æumr dy ivzc gurU Srn de pRwpqe hoÇe[ kzlH ivcwr czle se[<br />

azj BwvyN gurU arjn dyv mhwrwj je L gzde imlx dw gurpurb hY, iÇs qy<br />

ivcwr krWgy[ so gurU amr dws je: iÇh ivcwr iPr lY lvWgy[<br />

gurU amr dws je jdoN gurqw gzde qy bYTy, bebe Bwne, dwne, do lVkeaW<br />

sn, awp je dy[ Bwne dy Gr vwly rwmdws je, dwne dy Gr vwly rwmw je sn[<br />

iÇh ve dovyN gurU L gurU prmySr jwxky syvw krdy sn[ so bebeaW ve; awp je ny<br />

syvw de mhzqqw L azCe qrHW smiJaw hoiÇaw se bÇe gurU de ÞuSe syvw qy hY[ syvw<br />

krky sB kuC pRwpq huMdw hY[ syvw L myvw imldw hY[ so iÇÆuN, awp je hwlW ik<br />

dwmwd sn bVe syvw krdy sn bebe Bwne ve syvw krde se[


‘syvw’ so iÇzk dÿw dw iZkr, iszKW dy idl ivzc iÞawl awiÇaw[ bebe<br />

Bwne ny roZ svyry aMimRq vyly iÇSnwn krvwÆuxw, pihr rwq rihMidaW gurU je dw[<br />

cONke awid ivCwÆuxe[


vzfe syvw hY[ rwmw, rwmdws je, gurU amrdws je dy dovyN dwmwd sn[ dovyN gurU L<br />

pRmySr jwxky syvw ivzc juty rihMdy sn[ iÇh sMgqW ivzc pRgt ho gÇe se gzl, bÇe<br />

bVe syvw krdy hn[ awigaw ve bVe mMndy hn[ pr bebe Bwne ny vr ve lY ilaw<br />

hY[ Æuh swiraW ivzcoN syvw ivzc iÇnHW dw nûbr pRqeq huMdw hY[ pqw nheN iks qy ÞuSe<br />

ho jwÇy, gurU de[ iÇh sMgqW dy idl ivzc iÞawl[ so, Æuhdw inrxw krn vwsqy<br />

gurU amrdws je azj cldy hn[ kuC iszK sMgqW nwl hn[ ijzQy rwmdws je syvw<br />

kr aOr krw rhy sn sMgqW qy; ÆuØzQy phuMcy[ ÆuØzQy KV gÇy[ awp je ny aw ky crnW<br />

‘qy ses rziKaw, nmSkwr keqe[ Purmwn keqw, “BwÇe rwmdws! aYh QW iÇzk QVw<br />

iqawr krvwÆu[ iÇqnw ÆuØzcw, iÇqnw lMbw cOVw hoxw cwhedw hY[ Æus ‘qy bYTky<br />

ikse vkq ismrn iDawn ivzc juiVaw krWgy[ kzlH L iÇs vkq qzk iqawr hoxw<br />

cwhedw hY[” ÆunHW ny arZ keqe, “szq bcn ßreb invwZ! awp de ikRpw nwl<br />

iqawr ho jwÇygw[”<br />

azgy cly gÇy[ azgy rwmw je; awp ve syvw krdy sn hor sMgqW qoN ve syvw<br />

krvw rhy sn[ ÆunHW ny ve aw ky crne ses invwiÇaw[ ÆunHW L kihx lzgy, “BwÇe<br />

rwmw! aYh QW iÇzk QVHw iqawr kro[ iÇqnw ÆuØzcw, iÇqnw lMbw cOVw hoxw cwhedw<br />

hY[ iksy vyly Æus ‘qy bYTky Bjn kiraw krWgy[ kzlH L iÇs vkq qy pihly pihly<br />

iqawr krnw hoÇygw[” dovyN hzQ joVky arZ keqe, “szq bcn, ßreb invwZ!<br />

aYsw he ho jwÇygw”[<br />

\Yr cly gÇy[ do nvyN QVHy iqawr kr lÇy, dUsrw idn aw igaw azj[ Swm<br />

dw vkq hY[ kuC iszK sMgqW nwl hn, gurU je dy[ iÇse qrHW hOle hOle _Dr L<br />

tihldy jw rhy hn[ rwmdws pws phuMc gÇy[ QVHw iqawr se[ ÆunHW ny crneN ses<br />

invwiÇaw, aw ky[ gurU amrdws mhwrwj je ny QVHy vzl ingwh keqe qy dyK ky<br />

ikhw, “BwÇe rwmdws! QVHw ijho ijhw cwhedw se, Æuho ijhw nheN bx sikaw[<br />

iÇs L igrw dy[ iÇqnw lMbw, iÇqnw cOVw, iÇqnw ÆuØzcw kzlH L iÇs vkq qoN<br />

pihly pihly iqawr hoxw cwhedw hY[” ÆunHW ny arZ keqe, “szq bcn ßreb<br />

invwZ! hZUr srbzg ho[ iÇh jev alpzg hY[ awp dw gUVH awSw Cote akl ivzc<br />

awÆuNdw nheN[ awp he ikRpw krky sumzq bÞSo[ Æu~zjl mq bÞSo, ßreb invwZ!<br />

iÇho ijhw QVw iqawr ho jwvy[ kzlH L koiSS keqe jwÇyge, hZUr dy hukm<br />

anuswr[” \Yr kih ky cly gÇy, “aYsw iqawr krwiÇ_[”<br />

azgy phuMcy, azgy rwmw je ny crneN ses invwiÇaw[ QVHy vzl ingwh keqe,<br />

“BwÇe rwmw! QVHw nheN Tek bixaw[ iÇs L igrw idÆu[ ijho ijhw ikhw se, Æuho<br />

ijhw nheN bx sikaw[ kzlH L iÇs vkq qy pihly pihly iÇqnw lMbw, iÇqnw<br />

cOVw, iÇqnw ÆuØzcw hoxw cwhedw hY, iÇÆuN kro[” ÆunHW ny ikhw, “szq bcn ßreb<br />

invwZ! Fwh idMdy aW[ ikhw qW iÇho ijhw he se[ koÇe gzl nheN, iPr Fwh idMdy


hW[” \Yr cly gÇy, kih ky[<br />

azj qesrw idn aw igaw[ donw ny QVy iPr iqawr kr lÇy[ iPr phuMcdy<br />

hn[ rwmdws je ny aw ky iPr crneN ses invwiÇaw[ qy gurU je ny QVHy vzl ingwh<br />

keqe[ “BwÇe rwmdws! QVHw nheN Tek bixaw, iÇs L igrw idÆu[ kzlH L iÇs<br />

vkq qy pihly pihly iÇqnw ÆuØzcw hovy, iÇqnw lMbw cOVw hovy, Æuh iqawr kir_[”<br />

arZ keqe, “ßreb invwZ! klXuge jev hW, buzD bhuq mln hY[ awp awpxe<br />

ikRpw idRSte duawrw buzD L svzC kro[ awp de hsd mnsw QVHw iqawr ho jwvygw[<br />

ßreb invwZ! syvk L qW syvw krne he bxde hY[” KYr iÇiqawid, inmrqw dy<br />

bcn kihky “szq bcn[”<br />

azgy cly gÇy[ azgy rwmw je awÆuNdy hn[ crne ses invwÆuNdy hn[ QVyH vzl<br />

ingwh keqe[ “BwÇe rwmw! QVHw azCw nheN bixaw[ ijho ijhw ikhw se qYL, Æuho<br />

ijhw nheN bixaw[ iÇs L igrw dy[ kzlH L iÇho ijhw, iÇho ijhw, iÇho ijhw;<br />

iÇÆuN iqawr krky rzKeN[” rwmw je kihx lzgy, “ßreb invwZ! pihly idn ve<br />

ijho ijhw awp ny ikhw se, ÆuvyN he bixaW[ kzlH ve ijvyN ikhw, Æus dy muqwibk<br />

he bxwiÇaw igaw[ azCw jy awp L nheN psMd Fwh idMdw hW[ kzlH L iPr bxw<br />

idaWgw[”<br />

“iÇÆuN BwÇe Tek nheN[”<br />

azj cOQw idn aw jWdw hY[ Æuse qrHW iPr sMgqW dy smyq gurU amrdws<br />

phuMcy[ rwmdws je ny crneN ses invwiÇaw qy QVyH vzl ingwh keqe gÇe[ hukm<br />

hoiÇaw, “BwÇe rwmdws! QVHw nheN Tek bixaw[ iÇs L Fwh idÆu[ smJ nheN<br />

awÇe qyry, ijho ijhw ikhw hY[ kzlH L iÇho ijhw, iÇho ijhw, iÇho ijhw; iqawr<br />

kr[”<br />

“szq bcn, ßreb invwZ! klXuge jev hW[ bhuq he mzq mlen hY, ßreb<br />

invwZ! hZUr dw gUVH awSw smJ nheN aw


ixaw[ ijho ijhw qYL dzisaw se, Æuho ijhw nheN bix sikaw[”<br />

rwmw je dy aMdr QoVe ijhe h


se, SwiÇd mYN vzfw puzqr hW mYL iÇh vsqU iml jwÇy[ lyikn SeR arjn dyv je<br />

dwsw Bwv dy ivzc ivcrdy sn[ myrw ÿrZ hY syvw krne, awigaw ivzc ivcrnw[<br />

gurU L syvw krky pRsMn krnw[<br />

iÇzk dÿw: awp je dw ipCokV ‘gurU rwm dws je dw’ lwhOr dw se soFe<br />

Kwndwn ivzcoN’ awp je dw Brw ishwre mzl ‘qwÇy dw lVkw’ aw ky arZ krdw hY,<br />

“mhwrwj! myry lVky de Swde hY[ awp Æuhdy ivzc Swiml hovo qW ik bhuq swry<br />

ivGn ve dUr hox, aOr aseN igRhsqe duneaW ivzc kuC SoBw ve cwhuMdy hW[” gurU<br />

rwmdws je ny soicaw, jy aseN gÇy sMgqW ny byaMq iÇkzTy ho jwxw hY[ azgy sbMDeaW<br />

qoN SwiÇd iÇqne syvw ho sky Xw nw ho sky[ jo cwhMudy hn SwiÇd iÇnHW dw iÞawl<br />

pUrw nw ho sky[ ibhqr hY iÇh iqMnW lVikaw ivzcoN iksy L Byj idzqw jwvy[ Æus<br />

mOky, “ishwre mzl je! swL swfy gurU je dw hukm hY aMimRq srovr de syvw krne[<br />

hukm hoiÇaw se bE iÇhde neNh rKw gÇy sy awp[ so, iÇÆuN krky awp ipRQecMd<br />

L lY jw


ivzc Swml hoÇy[ Æus qoN bwad lwhOr he irhwIS kr lÇe[ sMgqW L sd ÆupdyS<br />

idMdy hY do vyly[ iÇs qreky isr kwPe smW ßuZr igaw[ pr gurU rwmdws je ny<br />

hukm keqw se bulwÇy ibnW nheN awÆuxw[ iÇs krky aw ve nheN skdy, BwvyN<br />

aMimRqsr koÇe bhuqw dUr nheN se lwhOroN[ pr hukm se bulwÇy ibnW nheN awÆuxw<br />

hoÇygw, iÇs krky ÆuØzQy Tihry rhy[ ijÆuN ijÆuN ivXog pYNdw hY iczq ivzc pyRm de<br />

iZawdw iKzc pYNde hY[ aÞer iczq ivzc soicaw bE gurU aMqrXwme hY. srbzg hY<br />

smrzQ hY; sB kuC jwxdy hn[ iPr ve mwnuzK srer Dwrn keqw hY[ nwtk ivzc<br />

ijsny ijho ijhw svWg Dwrn keqw hY, vYsw he inBwiÇaw krdw hY[ iÇs krky swry<br />

kMm ijhVy hn, Skqe nwl nheN kiraw krdy[ ibhqr hY, bynqe pzqr ilK ByjeÇy<br />

qy qW ik bulw lYx[<br />

iÇÆuN iÇzk idn awp je ny Izk kwßZ ilaw kw|Z dy ÆuØzpr ‘@ siqgur<br />

<strong>pRswid</strong>’ mMgl iÇh pw ky iÇzk nûbr dy ky awpxy mn de avsQw L Æus kwßZ dy<br />

ÆuØzpr iÇÆuN Zwhr krdy hn[ iÇh pzqRkw gurU rwmdws je L iÇÆuN ilKdy hn:<br />

Dwrnw: gurW dy drSn qwÇe myrw mn locdw …2<br />

aMqrw: myrw mn locy gur drSn qwÇe …2<br />

myrw mnu locY gur drsn qweI ] iblp kry cwiqRk kI inAweI ]<br />

iqRKw n auqrY sWiq n AwvY ibnu drsn sMq ipAwry jIau ]1]<br />

120<br />

hau GolI jIau Goil GumweI gur drsn sMq ipAwry jIau ]1]rhwau]<br />

iÇh azKr kw|Z dy ÆuØzpr ilKy[ iÇh pziqRkw iÇzk iszK L bulw ky Æus dy<br />

hzQ PVwÇe, “jw


dy crnW ivzc pyS keqe hY[ iÇh lY ky awiÇaw hW[” ipRQecMd je ny Ih piqRkw<br />

pVHe[ iÇh azKr pVHy[ pVH ky hYrwn ho igaw, bÇe ascrj bwq hY! pihly gurUaW<br />

vWg bwxe Æucwrn krn lzg ipaw[ aYsw nw hovy gurU je iÇs qy pRsMn ho jwx[ iÇh<br />

gurqw gzde iÇhL dy dyx[ mYN nw rih jwvW ikqy[ so Æuhdy iczq ivzc ‘ipRQecMd dy’<br />

iÞawl awiÇaw[


kr idzqw[ iÇh lPZ kih idzqy, “kih idÆu arjn dyv L, ajy ÆuØzQy Tihry[<br />

hukmnwmw awÆux qzk, ÇyDr nw awÆux[ \Yr iszK ny jw ky iÇh lPZ kih idzqy[<br />

piqRkw gurU je dy crnW ivzc nw pihle, nw iÇh; dovyN pyS nheN keqeaW[ kuC idn<br />

ßuZry[ brswq dw mOsm: iÇs mOsm dy ivzc<br />

swvix srs mnw Gx vrsih ruiq Awey ]<br />

mY min qin shu BwvY ipr prdyis isDwey ]<br />

ipru Gir nhI AwvY mrIAY hwvY dwmin cmik frwey ]<br />

syj iekylI KrI duhylI mrxu BieAw duKu mwey ]<br />

hir ibnu nId BUK khu kYsI kwpVu qin n suKwvey ]<br />

123<br />

nwnk sw sohwgix kMqI ipr kY AMik smwvey ]9]<br />

iÇiqawid iÇho ijhe avsQw ibrhe purS dy iczq ivzc iÇh inSwneaW<br />

GtdeaW hn[ Izk muslmwn &ker awpxy mured L kihMdw hY, aY bytw!<br />

AwSkW rw 124 nO inSwnI,AY ipsr 125 [<br />

rMg zrd E, Awh srd E, csm qr 126 [<br />

km ^urdno 127 , km gu&qno 128 , KwbS 129 hrwm[<br />

130<br />

ieMqzwrI , bykrwrI, dsq-ey-sr[<br />

Æuh &ker awpxy mured L kihMdw hY, “bytw! jo ibrhe purS hn ‘pRBU,<br />

Þudw dy’ ÆunHW dy iczq ivzc iÇh nON neSwneaW Gt jwiÇaw krdeaW hn[ AwSkW rw<br />

nO inSwnI, AY ipsr[ rMg zrd E, Awh srd E, csm qr[ rMg pelw pY jwxw<br />

ichry dw[ Awh srd E TMFeaW awhW awÆuxeaW[ csm qr azKW ivzc pwxe Biraw<br />

rihxw[ km ^urdno, km gu&qno, KwbS hrwm[ neNd Gt jwxe, BuzK Gt jwxe,<br />

bol cwl ve Gt jwxe[ Cy gzlW: ieMqzwrI, bykrwrI, dsq-ey-sr[ Æufek rihxe<br />

iczq ivzc, bykrwr rihxw iczq ny, aOr awpxw hzQ isr qy rzK ky bYTy rihxw[ aYh<br />

nON inSwneaW pRBU Þudw dy ivXog dy ijhVy pRyme hn, ÆunHW dy iczq ivzc Gt jWdeaW<br />

hn[” qdy kber je ny iÇzk QW dzisaw hY:<br />

kbIr ibrhu BuXMgmu min bsY mMqu n mwnY koie ]<br />

rwm ibEgI nw jIAY jIAY q baurw hoie ]76] 131<br />

123<br />

(quKwrI CMq mhlw 1 bwrh mwhw - 1108)<br />

124<br />

AwSkW rw = pRymIAW dIAW<br />

125<br />

ipsr = pu`qr<br />

126<br />

cSm qr = s`jl A`KW<br />

127<br />

^urdno = BuK<br />

128<br />

gu&qny = g`lW<br />

129<br />

^wbS = nINd<br />

130<br />

ieMqzwrI = aufIk


jW qW rzb ivXoge jeÆuNdw nheN[ jy jeÆuNdw hY qW bwÆurw ho jWdw hY, kmlw<br />

ho jWdw hY, duneaW vzloN[<br />

Dwrnw: nw jevy koÇe rwm dw ivXoge …2<br />

aMqrw: rwm dw ivXoge koE rwm dw ivXoge …2<br />

gurU, pRmySr L gurU mq ivzc aByd mMinaw hY[<br />

gur goivMdu guoivMdu gurU hY nwnk Bydu n BweI ]4] 132<br />

guru prmysru eyko jwxu ]<br />

133<br />

jo iqsu BwvY so prvwxu ]1]<br />

iÇÆuN sRe arjn dyv je dy iczq ivzc gurU rwmdws mhwrwj je dw ivXog:<br />

kÇe mheny ho gÇy dedwr keiqaW[ do pzqRkw, BwvyN nheN pqw bE ipRQecMd ny ÆunHW<br />

L luko Czifaw hoiÇaw hY; pr iczq ivzc iÞawl hY, pqw nheN ke kwrn hY? SwiÇd<br />

myry qy kuC nwrwZge hY[ ikÆuN nheN bulwiÇaw? so \Yr, mOsm brswq dw; meNh pYNdy<br />

hn kdy, kdy bMd ho jWdy hn[ asmwn dy ivzc kwleaW GtW iKVdeaW hn[ ibjle<br />

ilSkde hY[ bzdlW de gVgzj pYNde hY[ iÇho ijhe avsQw dy ivzc ibrhe purS dy<br />

mn L bVw Kyd huMdw hY[ swre swre rwq neNd nheN awÆuNde[ ichrw pelw pY igaw[<br />

azKW qr rihMdeaW hn[ BuzK Gzt gÇe, neNd Gt gÇe[ Æuh swreaW nON inSwneaW<br />

awp je ivzc Gt gÇeaW[ azj rwq L jdoN iblkul neNd nheN pÇe, awp je ny<br />

Æuse vkq ÆuØzT ky kw|Z ilaw[ kw|Z dy ÆuØzpr iqMn nûbr idzqw[ Æus kw|Z dy<br />

ÆuØzpr awpxy mn de avsQw L iÇnHW azKrW duawrw iÇÆuN pRgt krnw SurU keqw:<br />

Dwrnw: iÇzk GVe nw imldy je kljug huMdw …2<br />

aMqrw: GVe nw imldy GVe nw imldy …2<br />

iek GVI n imlqy qw kiljugu hoqw ]<br />

huix kid imlIAY ipRA quDu BgvMqw ]<br />

moih rYix n ivhwvY nId n AwvY ibnu dyKy gur drbwry jIau ]3]<br />

hau GolI jIau Goil GumweI iqsu scy gur drbwry jIau ]1] rhwau ] 134<br />

iÇse avsQw L<br />

131<br />

(slok kbIr jI - 1368)<br />

132<br />

(rwgu Awsw CMq mhlw 4 Gru 1 - 442)<br />

133<br />

(goNf mhlw 5 - 864)<br />

134<br />

(mwJ mhlw 5 caupdy Gru 1 – 96)


Dwrnw: moih rYx nw ivhwvy je neNd nw awvy …2<br />

aMqrw: rYx nw ivhwvy neNd nw awvy …2<br />

moih rYix n ivhwvY nId n AwvY ibnu dyKy gur drbwry jIau ]3]<br />

hau GolI jIau Goil GumweI iqsu scy gur drbwry jIau ]1] rhwau ]<br />

iÇh azKr kw|Z dy ÆuØzpr ilK ky Æuse iszK L iPr bulwiÇaw qy hux \ws<br />

qwked keqe; ik


aYQy bYkuMT vrgw awnûd[ siqsMgq ivzc hre js ivzc ibrqe len keqeaW<br />

bYkuMT jYsw he awnûd:<br />

khu kbIr ieh khIAY kwih ] swDsMgiq bYkuMTY Awih ] 136<br />

137<br />

qhw bYkuMTu jh kIrqnu qyrw qUM Awpy srDw lwieih ]2]<br />

ibrqe itkwÆu, bYkuMT jYsw he sWq rs Bjn awnûd hY[ so iÇÆuN, byaMq<br />

sMgq gurU rwmdws dy crnW ivzc bYTe mwno dUsrw bYkuMT he hY duneaW ivzc[ hux sRe<br />

arjn dyv je L: hor bhuq swre iszK sMgq hY lwhOr de[ BwÇe buzFw awid muKe<br />

muKe iszK Æu~zQoN czl ky svyry, hux qesry pihr aMimRqsr aw phuMcdy hn[ gurU kw<br />

drbwr lzigaw hY[ ijQoN SurU huMdw hY drbwr, pihly ÆuØzQy aw ky astWg fMfvq<br />

keqe ‘sRe arjn dyv je ny dUroN he’ gurU je L[ KVH ky, gl ivzc pzlw pw ky ÆuØzQy<br />

iÇzk Sbd iÇÆuN piVHaw[ azDw azDw boil< BwÇe!<br />

Dwrnw: ijq drsn krnw qyrw,<br />

soÇe vylw DMn hY gurw[<br />

Dnu su vylw ijqu drsnu krxw ]<br />

hau bilhwrI siqgur crxw ]1]<br />

jIA ky dwqy pRIqm pRB myry ]<br />

mnu jIvY pRB nwmu icqyry ]1] rhwau ]<br />

scu mMqRü qumwrw AMimRq bwxI ] sIql purK idRsit sujwxI ]2]<br />

scu hukmu qumwrw qKiq invwsI ] Awie n jwvY myrw pRBu AibnwsI]3]<br />

qum imhrvwn dws hm dInw ] nwnk swihbu Brpuir lIxw ]4]2] 138<br />

Dwrnw: ijq drsn krnw je DMn su vylw DMn su vylw …2<br />

aMqrw: DMn su vylw DMn su vylw …2<br />

iÇÆuN ijQoN pMfwl SurU hMudw se, ÆuØzQy Klo ky swre sMgq ny dUroN gurU rwmdws<br />

je dw drSn krky iÇh Sbd Æucwrn keqw, piVHaw[ azgy vDy, azgy aw ky hZUr dy<br />

crnW pws swiraW ny awpxeaW Bytw vßYrw rzKeaW aOr sRe arjn dyv je ny<br />

aStWg fMfvq krky gl ivzc pzlw pw ky Æus mOky azKW dy ivzc pwxe ClkidaW,<br />

kMT gd gd huMidaw, rumWc huMidaW; iÇÆuN gurU je snmuK Sbd pVHnw SurU keqw[<br />

136 (gauVI kbIr jI - 325)<br />

137 (sUhI mhlw 5 - 749)<br />

138 (vfhMsu mhlw 5 - 562)


Dwrnw: drsn siqgur qyrw je mYN dyK dyK jevW …2<br />

aMqrw: dyK dyK jevW je mYN dyK dyK jevW …2<br />

drsnu dyiK jIvw gur qyrw ]<br />

pUrn krmu hoie pRB myrw ]1]<br />

ieh bynµqI suix pRB myry ]<br />

dyih nwmu kir Apxy cyry ]1] rhwau ]<br />

ApxI srix rwKu pRB dwqy ]<br />

gur <strong>pRswid</strong> iknY ivrlY jwqy ]2]<br />

sunhu ibnau pRB myry mIqw ]<br />

crx kml vsih myrY cIqw ]3]<br />

nwnku eyk krY Ardwis ]<br />

139<br />

ivsru nwhI pUrn guxqwis ]4]<br />

iqMn iksm dy iszK hMudy hn mured, muredy swdk, muredy iPdwÇe[ iszK,<br />

snmuK iszK, gurmuK iszK[ ijhVy mrjevVy hn ÆunHW L gurbwxe, nwm, gurU srUp<br />

qoN ibnW koÇe ceZ cMge nheN lzgde[ ÆunHW dw jevn gurU srUp dy ivzc ilvlen<br />

hoxw, nwm dy ismrn dy ivzc ibrqe dw ilvlen krnw, aOr bwxe dy ivzc ibrqe L<br />

lgwÆuxw[ so iÇÆuN, gurU pRmySr L aByd mMndy hoÇy aYsw Sbd Æucwrn keqw[ \Yr<br />

gurU rwmdws je ny awpxy pws ibTwiÇaw[ kuSl Kym puzCe[ Æus mOky iÇh gzl puzCe,<br />

“spuzqr jeî! jo pziqRkw phMuce hY, Æusdy ÆuØzpr iqMn nûbr, qeaw ilKx dw ke<br />

mqlb se?” dovyN hzQ joV ky pRwrQnw keqe sRe gurU arjn dyv je ny, “ßreb<br />

invwZ! awp aMqrXwme srbzg ho[ awp qoN koÇe ceZ Buzle nheN hY[ iÇh qesrw<br />

pzqr hZUr dy crnW ivzc Byt keqw hY iÇs qoN pihlW do iÇzk qy do nûbr dy ky Byjy<br />

sn[”<br />

“Æuh qW nheN imly swL[” iszK nwl se, Æuh ÆuØzT ky KVw ho igaw kihx<br />

lzgw, “ßreb invwZ! mYN bwby ipRQecMd L dy igaw se dovyN[ ÆunHW mYL ikhw bÇe mYN<br />

gurU je dy crnW ivzc pyS kr idzqy hn[ hukm hY ajy kih id< arjn dyv L ÆuØzQy<br />

he rhy lwhOr he[”<br />

“ipRQecMd L bulwî bÇe!” BWdoN dy idn sn aYh he mhenw ‘hux qW azsU<br />

cVH igaw hY’ ÆunHW idnW ‘c ‘ajy kuC idn azgy ipzCy ho jWdy hn iqQW dy ihswb<br />

qy’ so iÇÆuN, ipRQecMd L bulwiÇaw qesrw pihr se[ bwhr iÇSnwn krn vwsqy[<br />


Gr Æusdy GroN krmo se[ ÆuhL ikhw, “gurU je Xwd krdy ny]” Æuhny ikhw,<br />

“iÇSnwn krn gÇy ny, awÆuNdy hn[ mYN huxy pRwrQnw kr idaWge ÆunHW L[” iszK<br />

aw igaw[ iÇSnwn krky ipRQecMd je awiÇaw ÆuhnW L kih idzqw krmo ny bÇe<br />

quhwL gurU je Xwd krdy hn[ Æuse mOky ipRQecMd gurU je dy crnW ivzc Bry drbwr<br />

ivzc hwZr hoiÇaw, nmSkwr keqe[ azgy jw ky ke dyiKaw, Cotw Brwqw bYTy hn[<br />

awps ivzce prspr nmSkwr keqe[ kusl Kym puziCaw, bYT gÇy[ gurU rwmdws je<br />

ny puziCaw, “BwÇe ipRQecMd! do pzqRkw jo qYL aYh iszK dy igaw hY arjn dyv<br />

deaW, Æuh ikzQy hn idKw qW Zrw[”<br />

ipRQecMd swÿ he muzkr jWdw hY kihx lzgw “mYL qW koÇe nheN dy igaw<br />

mhwrwj[” hwlW ik jwxdw hY gurU aMqrXwme hY srbzg hY hr qreky isr<br />

Gt Gt ky AMqr kI jwnq ]<br />

140<br />

Bly bury kI pIr pCwnq ]<br />

pr jdoN awpxw mn mYlw hMudw hY iÇh swreaW gzlW Buzl jwiÇaw krdw hY<br />

iÇnswn[ so iÇÆuN, kihx lzgw, “mYL qW koÇe nheN dy igaw mhwrwj[” iszK KVw<br />

ho igaw[ kihx lzgw, “mYN quhwL iÇzk Plwxy QW, iÇzk Plwxy QW dy igaw hW[ quseN<br />

mYL lMgroN pRSwd Ckw ky ikhw arjn dyv je L kih id< ÆuØzQy he Tihrn[ mYN<br />

pzqRkw gurU je dy crnW ivzc pyS kr idzqeaW hn[” ipRQecMd kihMdw, “aYNvyN JUT<br />

boldw hY[” gurU je kihx lzgy, “BwÇe! GbrwÆunw ikÆuN hY ipRQecMd! pzqRkw he<br />

hn, kwgjW dy do tukVy hn[ ikaw bwq hY! Æuhdy azKr Çe dyKxy ny, hor kuC gzl<br />

nheN[” mukr igaw[ aÞer gurU je aMqrXwme, srbzg sn[ iÇzk iszK L ikhw hOle<br />

dy ky, “jwh, krmo L kih Plwxw jwmw iÇhdw dy dyh” jehde jyb dy ivzc pÇeaW<br />

sn[ Æuh lY aWdw ‘kzTw krky[ gurU je kihx lzgy, “dyK qW aYh qyrw jwmw hY nw<br />

ipRQe cMd!”<br />

“hW je[” “iÇhde jyb ‘c hzQ pw[”<br />

inzkl awÇeaW[ kihx lzgy, “aYh dyK! iÇzk qy do nûbr idzqy hoÇy[”<br />

kihMdy, “ke inSwne hY iÇhde bE arjn dyv deaW hn[ mYN ve ilK skdw hW[”<br />

jdoN iÇnswn dw mn mYlw hovy FeTqwÇe bVe Bwre aw jWde hY[ so, iÇÆuN krky<br />

kihx lzgw, “mYN ve ilK skdw hW[”<br />

gurU je muSkrwÇy Æus de nwdwne vzl dyK ky[ kihx lzgy, “cMgw BwÇe! hux<br />

InHW dy nwl aglw ijhVw stY~zp (step) imldw hY aglw ijhVw pd imldw hY<br />

Æuh qUM joV ky idKw dy jwh[” iczq ivzc qW Gbrwht, anuBv qoN ibnW kYsy aYse<br />

gzl hovy[<br />

140 (bynqI cOpeI)


aÞer Æus mOky iPr kihx lzgy arjn dyv je L, “BwÇe iqMn pd ijhVy<br />

quse pihly Æucwrn keqy hn, InHW dy nwl imldw juldw cOQw pd imlw ky Sbd<br />

pUrw kro[” Æus mOky cOQw pd ijhVw se smyN dw iÇ


PurmwÆuNdy hn, azDw azDw boil< BwÇe!<br />

Dwrnw: nwm jpeÇy qW dUr huMdy duKVy<br />

syvw krky mwn pwÇedw[<br />

so gurU je ny ‘gurU nwnk dyv mhwrwj je ny’ pRwxwXwm de bjwÇy surq<br />

Sbd, Xwin ismrn dw mwrg: surq L ismrn qy svwr krky awpxy inzj Gr<br />

dsvyN dvwr ivzc iljwx deaW jugqeaW ÆukqeaW qreky dzsy[ aOr qpzisaw de<br />

bjwÇy syvw rzKe[ so iÇs vwsqy aw_ InHW donW de mhzqqw hY[ hux ikÆuNik smW<br />

nheN iÇjwZq idMdw, iÇs krky gur


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 8<br />

inrbwx kerqn


quhwL quhwfy gurU ipqw dw hukm hY, ibnW bulwÇy nheN jwxw KfUr[ pr myry vwsqy,<br />

myry qy kruxw krky Çyh Æupkwr kro[” jdoN iÇÆuN bwr bwr pRwrQnw keqeaW gÇeaW,<br />

bebe amro ny iqawre kr lÇe[ kuC Kwn pwn krky smyN dy irvwZ dy muqwbk<br />

bihle gzfe ivzc bYT gÇy[ awp je sotw PVky ipzCy: qesry pihr KfUr jw phuMcy;<br />

gurU aMgd dyv mhwrwj je de Srn[ nmskwr keqe crnW ‘qy ses rziKaw[ awpxy<br />

awp L ikRqwrQ smiJaw[ sB qy pihlW idn iÇs de iZMdße dy ivzc Æuh suBwgw<br />

hY, jdoN iÇs L gurU Srn pRwpq ho jwvy[<br />

Dnu su vylw ijqu drsnu krxw ]<br />

hau bilhwrI siqgur crxw ]1]<br />

jIA ky dwqy pRIqm pRB myry ]<br />

mnu jIvY pRB nwmu icqyry ]1] rhwau ]<br />

scu mMqRü qumwrw AMimRq bwxI ]<br />

sIql purK idRsit sujwxI ]2]<br />

scu hukmu qumwrw qKiq invwsI ]<br />

Awie n jwvY myrw pRBu AibnwsI ]3]<br />

qum imhrvwn dws hm dInw ]<br />

144<br />

nwnk swihbu Brpuir lIxw ]4]<br />

drSn hoiÇaw[ so, Xog QW rhwiÇS iml gÇe[ lMgr gurU ky cldy sy<br />

aquzt[ kerqn kQw vwrqw do vyly huMdw se[ ismrn aiBaws krn vwly iszK,<br />

irSeaW vrgy rihMdy sn[ iÇÆuN iÇse qrHW, kuC idn rih ky Xwcnw keqe, pRwrQnw<br />

keqe nwm de dwq aOr crnWimRq de[ iÇÆuN bynqe keqe gÇe:<br />

Dwrnw: iml jwvy nwm aDwrw gurw pws Çyho bynqe …2<br />

aMqrw: myry ipawry! gurw pws Çyho bynqe …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! gurw pws Çyho bynqe …2<br />

siqgur pwis bynµqIAw imlY nwmu AwDwrw ]<br />

quTw scw pwiqswhu qwpu gieAw sMswrw ]1]<br />

145<br />

Bgqw kI tyk qUM sMqw kI Et qUM scw isrjnhwrw ]1]<br />

iÇÆuN nwm de dwq ijs L nwm iml igaw Æus dy ivzcoN sB kuC he lzB<br />

jWdw hY[ Xwin vwihgurU de Bgqe ivzcoN sB kuC he pRwpq huMdw hY[ duneaW imlde<br />

144 (vfhMsu mhlw 5 - 562)<br />

145 (rwgu sUhI mhlw 5 Gru 6 – 746/47)


hY, den imldw hY, pRBU imlwp imldw hY, jevn mukqe imlde hY[ prmySr kihMdw<br />

hY ‘myry cwr iksm dy Bgq hn[ do sihkwm aOr do inSkwm[ sihkwm: iÇzk<br />

duneaW cwhux vwly; dUsry prlok[ inSkwm: pRBU dw imlwp cwhux vwly; aOr jevn<br />

mukqe dy awnMd ivzc ilvlen hox vwly[ qW qy vwihgurU de Bgqe ivzc sB kuC he<br />

hY[ so iÇÆuN, pRwrQnw keqe gÇe[<br />

swDsMgq! aMimRq iqMn iksm dw mMinaYN gurU Gr dy ivzc[ crxWimRq, nwm<br />

aMimRq aOr igawn aMimRq[ sB qy pihly crxWimRq: pihly nON pwqSwhW vyly gurU<br />

Gr dy ivzc crxWimRq dw irvwZ se[ gurU dsm pwqSwh ny iÇs L KMfy dy aMimRq<br />

ivzc qbdel keqw[ so iÇs krky aMimRq de bwbq pRwrQnw keqe[ ijvyN pihly<br />

simaW dy ivzc kzpiVaW L rMgx vwsqy lokeN pwh dyNdy huMdy[ Æus qoN bwad ÆuhL<br />

aYho ijhw mjeTe rMg cVHdw, kzpVw Pt ky BwvyN DjeaW ho jWdw se lyikn rMg lheN<br />

se ÆuØzqrdw[ iÇse qrHW he sB qy pihly mn L nwm dw qy bRhm igawn dw rMg<br />

cwVHn vwsqy pwh idqw jWdw hY, pwhul idqw jWdw hY[ qdy he swihb dsm pwqSwh<br />

ny iÇs reqe L pihly nON pwqSwh vyly<br />

146<br />

crn Doie rihrws kr crnwimRq is`KW pIlwXw ]<br />

gurisKe de dwq dyx vyly nwm de dwq dyx vyly crxWimRq huMdw[ iPr dsm<br />

pwqSwh ny iÇs L KMfy dy aMimRq ivzc qbdel keqw qy iÇÆuN Purmwx keqw:<br />

Dwrnw: pevhu pwhul KMfy Dwr hovy jnm suhylw …2<br />

aMqrw: jnm suhylw hovy jnm suhylw …2<br />

hir scy qKq rcwieAw siq sMgiq mylw ]<br />

nwnk inrBau inrMkwr ivic isDW Kylw ]<br />

guru ismr mnweI kwlkw KMfy kI vylw ]<br />

pIE pwhul KMfDwr hoie jnm suhylw ]<br />

gur sMgiq kInI Kwlsw mnmuKI duhylw ]<br />

147<br />

vwh vwh goibMd isMG Awpy guru cylw ]1]<br />

nwm de dwq bÞSx vyly gurU; pihly nON pwqSwh vyly; crxWimRq iplw ky<br />

iPr nwm de dwq idMdw se, iÇh mrXwdw se[ gurU dsm pwqSwh ny smyN de<br />

avsQw, smyN de nZwkq L dyK ky KMfy dy aMimRq dw irvwZ clwiÇaw, iszK qoN isMG<br />

bxwiÇaw[ pMj kkwr de rihq rKwÇe, SrÇeaq rzK idzqe[ so iÇÆuN, bwbw<br />

146 (vwrW BweI gurdws jI vwr 1 pauVI 23)<br />

147 (vwr BweI gurdws isMG jI - vwr 41 pauVI 1)


amrdws je, gurU aMgd dyv mhwrwj je de Srn ivzc phuMc ky nwm de dwq; ijs<br />

nwm dy pRwpq hoiÇaw sB ikC he iml jwdw hY; iÇs de kmwÇe ivzcoN sB kuC he<br />

inzkl skdw hY[ ijMne ijMne Gwlxw Gwly, iÇhdy ivzc sB kuC he hY[ so iÇÆuN, nwm<br />

de dwq vwsqy pRwrQnw keqe[<br />

aMimRq: sMskwr aMimRq, nwm aMimRq, igawn aMimRq[ aMimRq Æuh vsqU huMde<br />

hY ijs L pw ky pRwxe jnm mrn qoN rihq ho jwvy; Æus dw nwm hY aMimRq[ azKre<br />

arQ iÇhe hn iÇsdy[ jnm mrn qoN rihq ho jwvy, aYN ve huMdw hY[ so, aMimRq dy<br />

vwsqy bVy bVy dyvqw qrly lYNdy hn pr BwgW ibn lzBdw nheN[<br />

suir nr muin jn AMimRqu Kojdy su AMimRqu gur qy pwieAw ]<br />

pwieAw AMimRqu guir ik®pw kInI scw min vswieAw ]<br />

jIA jMq siB quDu aupwey ieik vyiK prsix AwieAw ]<br />

lbu loBu AhMkwru cUkw siqgurU Blw BwieAw ]<br />

148<br />

khY nwnku ijs no Awip quTw iqin AMimRqu gur qy pwieAw ]13]<br />

so, Æuh aMimRq gurU qoN pRwpq hMudw hY[ iÇÆuN pRwrQnw keqe, nwm de Xwcnw<br />

keqe[ crxWimRq dy ky gurU je ny nwm de dwq bÞSe[ ‘ijs nwm de dwq kihMdy<br />

hn’ nwm jpx de jugqe, FMg, qrekw, PwrmUlw dzisaw; FMg disaw[ so, awpxw<br />

iszK bxwiÇaw[ kuC idn rih ky; mn qW SuzD se, jlde pkV ilaw[ ijvyN swÿ<br />

kzpVw hovy, jlde rMg L PV lYNdw hY[ mYlw PVdw nheN[ kwPe dyr dy qerQ Xwqrw<br />

awid hor SuB krmw ivzc privrqe se[ mn SuzD hox krky jlde nwm de rMgx<br />

cVH gÇe[ so hux kuC idn qoN bwad soicaw, awXU Æumr kwPe ßuZr gÇe[ bcpn<br />

L jvwne ny Kw ilaw[ jvwne L buFwpy ny Kw ilaw[ szT iÇkwhT swl de Æumr ho<br />

gÇe hY[ so, imRqU qoN pihlw: mOq hryk dy isr qy KVe hY[ sMswr hY he imRq mMfl[<br />

imRq mMfl jgu swijAw ijau bwlU Gr bwr ]<br />

ibnsq bwr n lwgeI ijau kwgd bUMdwr ]1]<br />

suin myrI mnsw mnY mwih siq dyKu bIcwir ]<br />

isD swiDk igrhI jogI qij gey Gr bwr ]1] rhwau ]<br />

jYsw supnw rYin kw qYsw sMswr ]<br />

idRsitmwn sBu ibnsIAY ikAw lgih gvwr ]2]<br />

khw su BweI mIq hY dyKu nYn pswir ]<br />

ieik cwly ieik cwlsih siB ApnI vwr ]3]<br />

ijn pUrw siqguru syivAw sy AsiQru hir duAwir ]<br />

jnu nwnku hir kw dwsu hY rwKu pYj murwir ]4]1]31] 149<br />

148 (rwmklI mhlw 3 Anµdu - 918)


sMswr sdeve rihx dw QW nheN, iÇh iÇzk srW hY[ muswÿr Kwnw hY[<br />

muswÿr Kwny ivzc muswÿr Swm L awÆuNdw hY[ rwq kztdw hY, sUrj cVHn swr awpxw<br />

rsqw PVdw hY[ iÇse qrHw iÇh jev rUpe muswÿr jnm lYNdw hY, mwno iÇh sUrj<br />

iCpdw hY[ Æumr rUpe rwqre kztdw hY[ jdoN mOq rUpe sUrj cVHdw hY, krmW anuswr<br />

awpxw rsqw PVdw hY[ duneaW qy aw ky azj qzk koÇe nheN irhw, nw rhy[ aYsw he<br />

sMswr dw Kyf hY[ iÇÆuN PurmwÆuNdy hn:<br />

Dwrnw: rihx nw pwvih je sur nr dyvw …2<br />

aMqrw: sur nr dyvw sur nr dyvw …2<br />

rhxu n pwvih suir nr dyvw ]<br />

150<br />

aUiT isDwry kir muin jn syvw ]1]<br />

duneaW dy ivzc aw ky sBnW L jwxw pYNdw hY[ jo kuC nZr aw irhw hY, iÇh<br />

kwl deaW gRwheaW hn[ mOq deaW burkeaW hn[ ijs L cwhuMdw hY, jdoN mrZe<br />

gRwhe kr lYNdw hY, Kw lYNdw hY[ kwl sB dy isr qy hY[ hor ke kihxw hY:<br />

kwl pwie bRhmw bpu Drw ]<br />

kwl pwie isvjU Avqrw ]<br />

kwl pwie kir ibsn pRkwsw ]<br />

151<br />

skl kwl kw kIAw qmwsw ]7]<br />

kwl nwm smyN dw hY[ iÇs kwl dy czkr ivzc sB qy vzfy; ijnHW de sB qy<br />

vzfe Æumr hY; iSv bRhmw ivSL mMny hn[ inrMkwr de isRSte ivzc kroVW bRhmMf<br />

hn[<br />

kwl purK kI dyh mo koitk ibsn mhys ]<br />

152<br />

kot ieMdR bRhmw ikqy riv sis kot jlys ]<br />

so, kroVw he bRhmMf hn[ iÇzk bRhmMf mMndy hn; ‘szq lok hyTly; szq lok<br />

ÆuØzprly’ cOdW lok jW iqMny Bvn ve kih dyNdy hn, iÇnHW L iÇzk bRhmMf mMinaW<br />

jWdw hY[ iÇs dy kwrkuMn iÇMqZwm krn vwly: ikÆuNik cOrwse lzK jon hY, iÇzk iÇk<br />

jone ivzc pqw nheN ikqny jea jMq: so, iÇnHW swiraW dy muMqiZm iSv, bRhmw,<br />

ivSL; iqMn muzK dyvqy hn[ bRhmw Æuqpqe krn vwlw, ivSL pwlxw aOr iSv<br />

sMGwr krn vwly qmoguxe pRDwn[ so, akwl purK vwihgurU ijsL kihMdy hn rzb;<br />

149<br />

(rwgu iblwvlu mhlw 5 Gru 5 caupdy - 808)<br />

150<br />

(sUhI mhlw 5 - 740)<br />

151<br />

(bynqI cOpeI)<br />

152<br />

(sRI dsm gRMQ)


Æus dy nwm anykW hn; Æuh iÇnHW swiraw dw he aiDStwn hY[ so iÇh ijvyN iÇzk<br />

koÇe mulk hovy, Æus dw iÇzk sYNtr (Center) huMdw hY; sUby bhuq swry hoiÇaw krdy<br />

hn[ sUibaW dy alihdw alihdw minstr (Minister) mukzrr keqy huMdy hn,<br />

sYNtr vloN[ vwihgurU akwl purK L sYNtr smJ lÆu[ hor bwke ijny bRhmMf hn,<br />

mwno Æus dy sUby hn[ so kwl dy czkr qoN pry kyvl akwl he vwihgurU hY[ Æus dw<br />

nwm qdy akwl ikhw hY[ ‘akwl mUriq’ ÆusL dzisaw hY[ kwl L bxw


nyq nyq kQMiq bydw ]<br />

so, iPr pqw nheN ikMne dyr qzk isRSte nheN Æuqpq hMude hY[ iPr jea<br />

krdw hY, iPr isRSte de Æuqpqe huMde hY[ so iÇs qreky isr kwl dy czkr ivzc<br />

sB kuC he hY[<br />

rhxu n pwvih suir nr dyvw ]<br />

aUiT isDwry kir muin jn syvw ]1]<br />

gurU dsm pwqSwh iÇzk QW iÇÆuN PrmWdy hn:<br />

154<br />

eyk iSv Bey eyk gey eyk Pyr Bey<br />

rwm cµdR ikRSn ky Avqwr BI Anyk hYN Ò<br />

bRhmw Aru ibSn kyqy byd AO purwn kyqy<br />

isµimRiq smUhn ky huie hoie ibqey hYN Ò<br />

mondI mdwr kyqy AsunI kumwr kyqy<br />

AMsw Avqwr kyqy kwl bs Bey hYN Ò<br />

pIr AO ipkWbr kyqy gny n prq eyqy<br />

BUm hI qy huie kY Pyr BUm hI imley hYN Ò7Ò<br />

visSt je kwk-BmuMf L imly[ puzCx lzgy, “quse icrMjeve ho[ dzso qW kuC<br />

isRSte dw hwl[” kihMdy “ikMnw ku dzsW? pqw nheN myry dyiKidaW dyKidaW ikMny<br />

vyre ikRSn ny jnm ilaw hY[ ikMny dÿw rwmcMdr je ny jnm ilaw hY[ ikMny dÿw<br />

byd-ibaws hoÇy hn[ ihswb koÇe nheN[ ke kuC khW mYN[”<br />

so, iÇÆuN krky kuC aMq nheN awÆuNdw hY[ iÇse qrHW hor Purmw


lzgy, “awh muMdre lY jwh[ Plwne phwVe qy phuMc[ rwSn muzikaY Poj dw[ koÇe<br />

rwSn lY ky aw[ ÆuØzQy mwÇe hovyge, ÆuhL myre muMde idKw dyEN[ Æu~zQoN rwSn lY<br />

awveN[” ÆuØzQy phuMicaw[ inSwne dzs idqe “Pztw czk ky dyKe[ Æuhdy aMdr qYL sB<br />

kuC imlygw[” aMdr dyiKaw iÇzk mwÇe czke peh rhe hY[ ÆusL hnUmwn jw ky<br />

kihx ligaw, “mwqw! mYL sRe rwm cMdr je ny Byijaw hY[ awh lY muMdre inSwne<br />

ÆunHW de[ dyK lY, prK lY bE ÆunHW de hY[” Æuh kihx lzge, “ÆuØzQy suzt dy[” ijzQy<br />

muMde suzte, ÆuØzQy Fyr lzigaw ipaw muMdeaW dw[ kihx lzigaw, “ÇyQy Çyho ihheaW<br />

muMdeaW hor bhuq pÇeaW hn[ iÇh ikzQoN awÇeaW?” kihx lzge, “iÇqny dÿw rwm<br />

cMdr je dw avqwr ho cuzkw hY[” so, iÇs krky ihswb koÇe nheN, swDsMgq!<br />

isRSte dw koÇe aMq nheN[ iÇs vwsqy sMswr kwl dy czkr ivzc hY[<br />

rhxu n pwvih suir nr dyvw ] 156<br />

jo aupijE so ibnis hY pro Awju kY kwil ]<br />

157<br />

nwnk hir gun gwie ly Cwif sgl jMjwl ]52]<br />

ijhVy isawxy purS hn vecwr krdy hn, sMswr cMd roZw hY[ cMd idn iÇzQy<br />

Tihrnw hY[ qW qy ikÆuN awpxy jnm L lok prlok L svwr nw lÇeÇy[ iÇs smyN L<br />

Xwd ikÆuN nheN rzKdw swDsMgq! iÇnswn[ roZ dyKdw hY duneaw qy, aOh qur igaw,<br />

aOh qur igaw[ vzifaW vzifaW L dyKdw hY, CoitaW L dyKdw hY, sB L dyKdw hY;<br />

apxe mOq L ikÆuN nheN Xwd rzKdw? Çyhdw ke sbzb hY? iÇs de bwbq swihb gurU<br />

qyg bhwdr mhwrwj je iÇÆuN PurmwÆuNdy hn:<br />

Dwrnw: nheî mrn pCwxdw JUTy lwlc lzg ky bMdw …2<br />

aMqrw: JUTy lwlc lzg ky bMdw JUTy lwlc lzg ky bMdw …2<br />

gurU qyg bhwdr mhwrwj nOvyN pwqSwh: ÆunHW de ijqne bwxe, vYrwg mÇe<br />

hY[ ikÆuNik awp je ny pihly iZawdw iÇkWq syvn keqw[ iÇkWq rih ky azTy<br />

pihr vwihgurU dy Bjn ivzc ilvlen rihMdy sn[ so, awp je de ijqne ve bwxe hY<br />

vYrwg mÇe hY[ awp je iÇzk QW iÇÆuN PrmWdy hn[<br />

cyqnw hY qau cyq lY inis idin mY pRwnI ]<br />

iCnu iCnu AauD ibhwqu hY PUtY Gt ijau pwnI ]1] rhwau ]<br />

hir gun kwih n gwvhI mUrK AigAwnw ]<br />

156 (sUhI mhlw 5 - 740)<br />

157 (slok mhlw 9 - 1429)


JUTY lwlic lwig kY nih mrnu pCwnw ]1]<br />

AjhU kCu ibgirE nhI jo pRB gun gwvY ]<br />

158<br />

khu nwnk iqh Bjn qy inrBY pdu pwvY ]2]1]<br />

so, ajy kuC nheN ivgiVaw jy pRBU dy gux gwvyN[ vwihgurU dy Bjn ivzc<br />

inrBY pdve: swry fr Þqm ho jwx, ÆusL inrBY pdve kihMdy hn[ jmW dw, nrkW<br />

dw, cOrwse dw; hor swry duKW, klySW, pwpW dw; sB qoN ÆuØzcw ho ky anûd dy swgr<br />

ivzc ilvlen ho jwÇy, Ih inrBY pdve hY[ vwihgurU dw Bjn krky Æuh avsQw<br />

pRwpq hMude hY[ qW qy iÇs L mOq nheN Xwd rihMde iÇhdw ke kwrn?<br />

JUTY lwlic lwig kY nih mrnu pCwnw ]<br />

Xw<br />

eyh iqsnw vfw rogu lgw mrxu mnhu<br />

ivswirAw ]<br />

iqRsnw ny mOq L Bulw Czifaw hoiÇaw hY[<br />

so iÞawl kro, bwbw amr dws: ijs L vYrwg lzgdw hY, ÆusL mOq Xwd<br />

awÆuNde hY[ ijsL mOq Xwd awvy, ÆusL vYrwg lg jwiÇaw krdw hY[ vYrwg dy<br />

kwrx mn qoN mwiÇaw lih jWde hY[ so iÇÆuN, bwbw amrdws je socdy hn, ‘mnw!<br />

bcpn lMG gÇe, jvwne ve lMG gÇe, buFwpw awiÇaw hY[ szT iÇkwhT swl de<br />

Æumr ho gÇe hY[ pqw nheN iks vyly aw ky moq ny Jpztw mwrnw hY[ Æus dy pihly<br />

pihly awpxw prmwrQk kwrj rws kr lYxw cwhedw hY[ pRBU pRwpqe kr lYxe<br />

cwhede hY[ Æus dw Æupwa, Æusdw Xqn, nwm de dwq gurU qoN hwsl ho gÇe hY[ iÇs<br />

de kmwÇe krnw awpxw ÿrZ hY[ so iÇh socdy hn[ iPr, jlde ikvyN kwrj hovy[<br />

iÇzk iZmeNdwr dw ds ivzGy dw Kyq hY iÇzk hrt joiVaw hY, qy dUxw vkq lzgdw hY[<br />

do joV dyvy, azDw vkq lzgdw hY[ iÇse qrHW he mn krky Bjn keqw jwÇy, qn<br />

krky syvw kre jwÇy[ pihly simaW dy ivzc log ‘vecwrdy hn’ qpzisaw krdy sn[<br />

qpzisaw ikho ijhe krdy huMdy?<br />

iÇzk iZkr awÆuNdw hY, iksy QW bhuq swry qpzsve rihMdy hn[ bhuq iksm<br />

de qpzisaw; BwvnwvW bhqu iksm deaW; koÇe rwj de iÇzCw rzK ky, koÇe svrg<br />

de iÇzCw rzKky; koÇe kuC, koÇe kuC[ iÇzk ‘mMk’ nwm krky irSe hoiÇaw hY, jo Gwh<br />

Kw Kw ky qp krdw se[ Æuhny Gwh Kwxw, hor kuC nheN se KWdw[ bVe kiTn<br />

qpzisaw keqe[ vYrwt dw iDawne se[ ikse idn Æusdy ÆuNgle L cerw aw igaw[<br />

bjwÇy \Un dy Æus de ÆuNgle ivzcoN hrw pwxe inkilaw[ bVe ÞuSe hoÇe ÆusL[ ÞuSe<br />

ivzc nzcxw SurU kr idzqw[ ikÆuNik vYrwt dw iDawne se[ swre ipRQve Æus dy qpo<br />

bl krky nzc ÆuTe[ smJwÆux de koiSs keqe kÇeaW ny, iksy de suxdw he nheN<br />

158 (iqlµg mhlw 9 kwPI - 726)


msqe ivzc[ aÞer iSvw L ikhw, bÇe jw ky quseN smJwî ÆusL[ iSv je aw ky<br />

kihx lzgy, “irSe je ke gzl hY[ iks gzl de ÞuSe hoE hY? iks ÞuSe ivzc quse<br />

nzc rhy ho?” azgoN mMk kihMdw hY, “ÞuSe hovy nw? mYN Gwh Kw Kw ky qp keqw hY[<br />

Gws KwDw hY, rote nheN KwDe[ myry srer dy ivzc \Un nheN, hrw pwxe: awh cerw<br />

awiÇaw hY hrw pwxe inkilaw[ ÇydU vD ky ÞuSe hor ke hovyge?” iSv je kihMdy,<br />

“bs! aYne gzl de aYne KuSe?” “Çyh QoVe jyhe gzl hY?” kihx ligaw[ iSv je<br />

kihx lzgy, “mYN svwh Gol Gol peNdw irhw hW, Gwh ve nheN KwDw[ myre ÆuNgle L<br />

cerw dy qW[” ÆuNgle L cerw idzqw, suzke svwh ifge[ “myry srer ivzc pwxe ve<br />

nheN hY[ mYL iÇqne ÞuSe qd nheN hoÇe” kihx lzigaw[ mwVe ijhe gzl dw mwx<br />

nheN krnw cwhedw[ ikÆuN? mwx pRBU L nheN Bw


kmir ktwrw bMkuVw bMky kw Asvwru ]<br />

grbu n kIjY nwnkw mqu isir AwvY Bwru ]3] 161<br />

suKI bsY mskInIAw Awpu invwir qly ]<br />

bfy bfy AMhkwrIAw<br />

nwnk grib gly ]<br />

ahMkwr de bwbq<br />

ijs kY AMqir rwj AiBmwnu ] so nrkpwqI hovq suAwnu ]<br />

jo jwnY mY jobnvMqu ] so hovq ibstw kw jMqu ]<br />

Awps kau krmvMqu khwvY ] jnim mrY bhu join BRmwvY ]<br />

Dn BUim kw jo krY gumwnu ] so mUrKu AMDw AigAwnu ]<br />

kir ikrpw ijs kY ihrdY grIbI bswvY ]<br />

162<br />

nwnk eIhw mukqu AwgY suKu pwvY ]1]<br />

awjZe, inmrqw vzfy imzTy ÿl hn[ qW qy, aiBmwn ikse gzl dw nheN<br />

BwÆuNdw[ QoVw ijhw Æusdy iczq ivzc BwvyN ÞuSe se[ lyikn iSvW ny aw ky Æuhdw mwx<br />

dUr keqw[<br />

KYr! iÇho ijhy qp lok pihly krdy huMdy[ bwbw amr dws je socdy hn,<br />

pihly smyN lokW dy srer ble inroÇy qkVy huMdy sn[ qpzisaW awid de Jwl Jl<br />

lYNdy sn[ hux aYhy ijhy srer nheN[ aYh smyN dy ivzc gurU je ny syvw, qpzisaw de<br />

bjwÇy dzse[ syvw dw mhwn ÿl hY[ ‘gurU de, gurU sMgq de syvw’ qW qy bwbw<br />

amrdws je socdy hn, mn kr ky Bjn kreÇy qn kr ky syvw kreÇy[ pihly lok<br />

qn krky qp krdy huMdy, mn krky pRwxwXm krdy huMdy[ so, hux qn krky syvw<br />

keqe jwvy, mn krky ismrn Bjn keqw jwÇy[ so, Æus qoN ve mhwn ÿl imldw hY[<br />

syvw dw ÿl iÇÆuN dzsdy hn[<br />

Dwrnw: BÆujl qr jwÇedw, siqgur de syvw krky …2<br />

aMqrw: siqgur de syvw krky, siqgur de syvw krky …2<br />

gur pIrW kI cwkrI mhW krVI suK swru ]<br />

ndir kry ijsu AwpxI iqsu lwey hyq ipAwru ]<br />

163<br />

siqgur kI syvY ligAw Baujlu qrY sMswru ]<br />

gur perW de cwkre hY qW ‘bVe krVe’ pr ÿl ve kyho ijhw imldw hY<br />

161 (rwmklI kI vwr mhlw 3: mÚ 1 - 956)<br />

162 (gauVI suKmnI mhlw 5 - 278)<br />

163 (slok vwrW qy vDIk : mhlw - 1422)


‘suK swr’[ sRySt Pl, aibnwse suK, ijs suK dw kdy nw nwS nw hovy; Æus de<br />

pRwpqe hY[ so iÇÆuN, syvw dw mhwn Pl:<br />

bwby Pred ny pihly Czqe swl kiTn qpzisaw keqe[ iPr ipzCoN aw ky<br />

awpxy murSd gurU de syvw krky pRBU L, rzb L, Þudw L pRwpq keqw[ Pred jdoN<br />

inawxw ijhw se, bzcw se; Æus de mwqw dy Bgqe Bwv vwly iÞawlwq sn[ so, iÇzk<br />

idn Pred L ikhw, “bytw Pred! rzb dy nW de qsbe Pyiraw kr[ rzb dy nW de<br />

mwlw Pyiraw kr[” iÇh gzl sux ky Pred kihx lzigaw, “mwqw! Blw jy mYN rzb<br />

dy nw de mwlw PyrW rzb mYL ke dyvygw?” bzcw se, inawxw se nw[ bzcy iksy nw iksy<br />

lwlc L kuC krdy hn[ pVn pwÆuNdy hn, kuC nwl kuC lwlc idMdy hn, jy qUM<br />

Pst fveZn (first division) ivzc pws hovy qYL awh idaWgy awh idaWgy[<br />

vwldwiÇn ÆunHW L azCw bxwÆux vwsqy iÇÆuN kuC kihMdy hn[ so iÇse qrHw mwqw ny<br />

ikhw, “bytw! qUM rzb dy nW de qsbe mwlw Pyiraw kr” Æuh kihx lzgw, “rb ke<br />

dyÆU mYL?” “rzb qYL guV idaw krygw[” bzicaW L imzTw ipawrw huMdw hY, aksr[<br />

so “lY” Æusny muszlw awsx ivCw dyxw[ awsx dy hyTw guV de roVe rzK dyxe[ mwlw<br />

hzQ ivzc PVw dyxe Pred dy[ “lY! rzb dw nW lY, hr mxky nwl[” Æusny mwlw<br />

Pyrne[ “awsx


iÇk koÇe bemwr ijsdy srer L kuSt dw rog ho igaw[ iksy ny ikhw: kwSe<br />

de gzl hY, bnwrs kber je dy smyN: iksy ny ikhw, “jy qUM kber je pws jwvy, jy<br />

myhr krn, qyrw rog hzt jwA[” Æuh kber je dw Gr puzCdw puzCdw ÆuØzQy phuMicaw[<br />

kber je bwhr gÇy sn ikqy[ qy mwqw loÇe, kber je dy Gr vwle; ÆuhL jwky<br />

puziCaw, “mwqw! Bgq je ikzQy hn?” Æuh kihx lzge, “ke kMm hY Bgq qWÇe?”<br />

“Bgq je dy pws awiÇaw hW, mYN bVw duKe hW[ myry srer L kohV dw rog hoiÇaw<br />

hY[ iksy ny mYL ikhw bÇe kber je jy ikRpw krn qyrw rog htw dyx[ iÇs krky mYN<br />

awiÇaw hW, myry qy myhr kr dyx[” “Æuh qW bwhr gÇy hn[ cl” kihx lzge,<br />

“iÇh qW mYN he htw dyne hW vzfe gzl nheN koÇe, aYQy bYT[” ÆuØzQy ibTw ilaw<br />

ÆusL[ ibTw ky iqMn vwre ‘rwm’ ‘rwm’ ‘rwm’ khwiÇaw[ Æuhdw rog hzt igaw[<br />

bwhroN kber je aw gÇy[ swre gzl bwq kber je dy kMn ivzc pY gÇe[ iqMn dÿw<br />

rwm khwiÇaw qW rog htwiÇaw? kber je ny kuC nwrwZge Zwihr keqe[ iÇÆuN Æus<br />

vkq dzsdy hn kber ny loÇe L ikhw:<br />

Dwrnw: loÇeÇy rwm ipawreÇy! qYN rwm ikÆuN ssqw lwiÇaw …2<br />

aMqrw: iqMn vwre rwm khw ky, roge dw rog htwiÇaw …2<br />

so iÇÆuN, kber je QoVw ijhw nwrwZ hoÇy[ kihx lzgy, “iqMn dÿw? iÇs<br />

rog L htw


mwlw Pyre ardws bynqe keqe bÇe swfw rwSn muikaw hY[ swL do chuM idn dw<br />

rwSn imlxw cwhedw hY[ aYse Kyf vrqe, rwSn dy gifaW dy gzfy aw gÇy[ mwqw<br />

kihx lzge, “mYN qW do chuM idn dw ikhw se[ aYnw qW nheN ikhw se[” azgoN Pred<br />

kihx lzigaw, “mwqw ijzfw vzfw rzb awp hY, ÆuØzfy ÆuØzfy Æus dy rwSn hn[ Æuhny<br />

apny ihswb qy Byijaw hY[”<br />

164<br />

jyvfu Awip qyvf qyrI dwiq ]<br />

so, iÇs krky \Yr! iÇÆuN Pred L aYQo lgn lzge, hOle hOle[ Æuh mwqwvW<br />

ÆunHW de QW vifawÇe keqe hY, ijnHW dy bzcy nwm jpdy hn[ ikÆuNik ÆunHW ny bcpn<br />

ivzc ÆunHW L lgn lgwÇe[<br />

idlhu muhbiq ijMn@ syeI sicAw ]<br />

ijn@ min horu muiK horu is kWFy kicAw ]1]<br />

rqy iesk Kudwie rMig dIdwr ky ]<br />

ivsirAw ijn@ nwmu qy Buie Bwru QIey ]1] rhwau ]<br />

Awip lIey liV lwie dir drvys sy ]<br />

iqn DMnu jxydI mwau Awey sPlu sy ]2] 165<br />

Dnu jnnI ijin jwieAw DMnu ipqw prDwnu ] 166<br />

Dwrnw: DMn DMn ny jxydeaW mWvW, ijnHW dy bzcy nwm jpdy …2<br />

myry ipawry! ijnHW dy bzcy nwm jpdy …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! ijnHW dy bzcy nwm jpdy …2<br />

iÇÆuN, bwxe ÆunHW de is&q vifawÇe krde hY[ qy dUsry pwsy: ijvyN mwqw<br />

awpxy bzicaW L kÇe dÿw qwVnw ve krde hY ßlqe hovy qW, kÇe dÿw ÆunHW L<br />

ipawr idlwsw ve dyNde hY[ iÇse qrHW gurbwxe mwqw rUp hY[ ijnHW dy bzcy nwm jpdy<br />

hn, ÆunHW de vifawÇe krde hY dUsry pwsy qwVnw ve krde hY[<br />

ijh kuil pUqu n igAwn bIcwrI ] ibDvw ks n BeI mhqwrI ]1]<br />

ijh nr rwm Bgiq nih swDI ] jnmq ks n muE AprwDI ]1]<br />

iÇÆuN dzsdy hn, ijs kul dy ivzc koÇe igawn vecwr vwlw puzqr nheN pYdw<br />

hoiÇaw, aYse mwqw ivDvw ikÆuN nw ho gÇe[


I


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 9<br />

inrbwx kerqn


dy ivzc Cy mheny syvw keqe, Æus qoN ve ivSyS ÿl rzKde hY[ iÇse qrHW srde dy<br />

mOsm dy ivzc jlDwrw kry, Xw srd TMFy pwxe ivzc KV ky qp awid kry, Cy swl<br />

muqbwqr koÇe kry; Æus dy nwloN Cy mheny srde dy mOsm ivzc gurU ky lMgr de syvw,<br />

ÆuØzdoN ivSyS ÿl rzKde hY[”<br />

iÇh ikÆuN? Zrw ivcwr de ksvzte qy lw ky ve dyK lYxw cwhedw hY[ ksvzte<br />

qy lw ky dyiKaw jwvy, sony dw Kry Koty dw pqw lg jWdw hY[ jlDwrw krn vwlw<br />

Sks srer L ZrUr kSt idMdw hY, Æuhdy srer L ZrUr Kycl huMde hY, lyikn iÇh<br />

kSt hÆuN L vDwÆuNdw hY[ ÆuØzDr ijhVe syvw krne hY, svyr qoN Swm qzk pqw nheN<br />

ikqinaW ku L Bojn Ckw ky pRsMnqw hwisl krne hY, sB dy ivzc vwihgurU dw vwsw<br />

hY:<br />

hku scu Kwlku Klk imAwny isAwm mUriq nwih ]2]<br />

Kwlk Klkq dy ivzc vsdw hY[<br />

169<br />

PrIdw Kwlku Klk mih Klk vsY rb mwih ]<br />

170<br />

mMdw iks no AwKIAY jW iqsu ibnu koeI nwih ]75]<br />

iÇÆuN sB dy ivzc Æus de syvw: ikqne ku mhzqqw hY jdoN:<br />

171<br />

ATsiT qIrQ sgl puMn jIA dieAw prvwnu ]<br />

iÇk jea qy diÇaw krne, aTwhtW qerQW dw ÿl imldw hY; pqw nheN<br />

ikqinaW L iÇÆuN pRsMnqw imlde hY[ iÇse qrHw |rme Xw srde hr donW mOsmW dy<br />

ivzc; qW qy, syvw dw ÿl bhuq dzisaw hoiÇaw hY[<br />

so iÇÆuN, Pred L pihly qpzisaw krn dw ikqny swl bVw smW hzQ<br />

awiÇaw[ Pred de mwqw ny ÆusL lgn lgwÇe, SOk lgwiÇaw[ aÞer kihx lzge,<br />

“bytw! qp kr, bwhr jw ky qpzisaw kr, jnm sÿlw hovy[”<br />

Pred puzCx lzigaw, “mwqw! koÇe qrekw, koÇe FMg, koE Xqn; ikvyN qp<br />

krW?” mwqw kihx lzge, “iklHy ivzc rheN[ kVwh pRSwd Cikaw kre[ mÞmle<br />

|udYilaW qy sONiÇaw kre[” iÇh glW sux ky Pred hYrwn ho igaw[ “mwqw! mYN<br />

jwnW hW roheaW, jMglW, beawbwnW L[ ÆuØzQy iklHy ikQy? dUsry, pqw nheN pzqy v|Yrw<br />

sUq ky Kwx L iml jwx, kVwh pRSwd ikzQy imlxw hY ÆuØzQy? mÞmle gdYilaW qy<br />

sOxw! roVW dy ibsqr imlxy hn, qpzisaw krn vyly qW[ iÇs vwsqy iÇh iqMny<br />

gzlW jo awp ny kheaW hn, iÇh kYsy iml skxgeaw?”<br />

azgoN mwqw kihx lzge, “bytw! &kerW deaW rmZw huMdeaW hn[ koÇe gzl<br />

iszDe khe jwde hY, koÇe iksy qreky isr, GuMfeaW duawrw khe jWde hY[ iÇh rmZ<br />

169 (iqlµg bwxI Bgqw kI kbIr jI - 227)<br />

170 (slok PrId jI: mhlw 5 - 1381)<br />

171 (bwrh mwhw mWJ mhlw 5 Gru 4 - 136)


hY[ iklHw ikaw hY? siqsMg: siqsMg rUpe iklHy dy ivzc jigawsU L rihxw sRySt hY[<br />

dUsry kVwh pRSwd ke Ckxw hY? jdoN aiqaMq BuzK lzgy, BwvyN kuC ve iml jwÇy;<br />

Æuhe kVwh pRSwd qoN iZawdw cMgw lzgygw[ rzjy awdme L cMgy cMgy pdwrQ ve azCy<br />

nheN lzigaw krdy[ qW qy Æus vkq Ckxw hovygw jdoN aiqaMq BuzK lzgy; iÇh<br />

kVwh <strong>pRswid</strong> Ckxw hY[ mÞmle |udYilaw qy sOxW ke hY? jdoN aiqaMq Bjn krdy<br />

krdy L neNd awvy, BwvyN roVW qy sON jwEN, BwvyN kMifaW qy sON jwEN[ nw pqw bÇe<br />

roVw qy suzqw ipaw hW, nw mÞmle |udYilaw dw pqw hY[ sKopq neNd Xw supn<br />

avsQw ijhVe hY, srer de soJe nheN hoiÇaw krde[ qW qy iÇÆuN, iÇh mÞmle<br />

gdYilaW qy sOxw hY[” so iÇh iqMn gzlW Pred de mwqw ny Pred L qpzisaw krn<br />

vyly; jdoN roheaW jMglW L igaw; iÇh iSkSw idzqe[<br />

iÇzk qpzisaw mwrg ‘Zuhd’ hMudw hY[ iÇzk ‘irawZq’ hMude hY[ Xwin iÇzk<br />

qpzisaw hMude hY[ iÇzk Bgqe mwrg hY; do hn[ qpzisaw dw mwrg aOKw hY[ bhuq<br />

aOKw hY, ÿl QoVw[ Bgqe mwrg, iÇh sOKw hY, iÇhdw ÿl mhwn hY[ Bgqe mwrg,<br />

vwihgurU dy Bjn ivzc ibrqe L ilvlen krn dw nwm hY; sRvx, kerqn, ismrn<br />

awid Bgqe dy ijhVy qreky hn[<br />

so iÇÆuN, Pred roheaW L clw jWdw hY[ ÆuØzQy jw ky bVe kiTn qpzisaw<br />

keqe[ bwrW swl lgwÇy[ drKqW dy pzqy sUq sUq Kwdw irhw[ iÇho ijhe dSw dy ivzc<br />

bwrW swl qoN bwad idl ivzc iÞawl awiÇaw ik clo mwqw L iml awÇeÇy, nwly<br />

dzs awvWgy iÇÆuN qpzisaw keqe[ Gr aw jwdw hY[ aw ky mwqw L mzQw tyikaw[<br />

puzCx lzge, “bytw! ikvyN qpzisaw keqe?” swre gzl dzse, “iÇÆu roheaW ivzc<br />

rihMdw sW[”<br />

“ke Kwdw huMdw se?”<br />

“Kwx L ÆuØzQy ke imldw se, drKqW dy pzqy sUq ky KWdw se[”<br />

so iÇÆuN, mwqw kihx lzge, “azCw! qyrw kyse iÇSnwn krvwvW[” kyse<br />

iÇSlwn krvwiÇaw, kys Prolx lzge[ jwx ky kysW L iKzcde hY[ kysW dy iKzcx<br />

krky Srer L Kyd huMdw hY, kSt huMdw hY[ qkleÿ mihsUs krdw hY[ puzCde hY<br />

mwqw, “ikÆuN?”<br />

kihx lzgw, “mwqw! kys iKzicaW qkleÿ huMde hY[”<br />

kihx lzge, “qYL kys iKzicaW qkleÿ huMde hY[ drKqW dy pzqy sUq ky KWdw<br />

se, ÆunHW L ve qkleÿ hMude hoxe hY[ qyre qpzisaw ajy iksy kMm nheN[ jwh! jw ky<br />

qp kr[”<br />

Pyr jw ky ÆusL Byj idzqw[ Pyr Pred ny kwT de rote bxw lÇe hY[ kuC<br />

QoVw bhuq iml igaw, sMquSt rihxw[ qy Æus avsQw dy ivzc he iÇho ijhy slok<br />

ÆunHW dy iÇs avsQw dy imldy hn[


Dwrnw: Predw rote myre kwT de …2<br />

aMqrw: lwvx myre BuzK, rote myre kwT de …2<br />

PrIdw rotI myrI kwT kI lwvxu myrI BuK ]<br />

ijnw KwDI copVI Gxy shingy duK ]28] 172<br />

ruKI suKI Kwie kY TMFw pwxI pIau ]<br />

173<br />

PrIdw dyiK prweI copVI nw qrswey jIau ]29]<br />

sMqoK vzl iÇSwrw hY[ rote kwT de, lwvx kheÇy nwl L sbZe Bwje BuK<br />

hY[ aYho ijhy Æus vkq dy slok Pred dy imldy hY[ iÇho ijhe dSw dy ivzc srer<br />

suk ky lzkV vrgw hoiÇaw se aOr kwlw kzt ho igaw |rme srde Jzlx krky[<br />

qiqkSw vyly aYse dSw he hoiÇaw krde hY qiqkSU purSw de[ so, swre swre rwq<br />

KV ky iÇÆuN qp krdw se[<br />

iÇk dÿw jMgl ‘c KVw hoiÇaw hY[ iÇzk koÇe luhwr: isr qy pwxe dw GVw<br />

hY, moFy qy kuhwVw hY; koÇe suzke lzkV FUMFdw iPrdw hY, ÆusL PUk ky koly bxwvW;<br />

koilaW de cwhnw L muzK rzKky[ iPridaW iPridaW ijzQy Pred KVw se aMDyry<br />

ivzc, soicaw bE aYh SwiÇd iÇh lzkV suzke hoxe hY[ kuhwVy dw ipClw pwsw mwr<br />

ky, ‘pen’ pqw lzg jWdw hY suzke igzle dw,


Çe iÇÆuN qpzisaw keqe[ rsqy dy ivzc iÞawl keqw bÇe kuC apxe qpzisaw de<br />

Skqe de prekSw kr lvW[ icVeaW cugdeaW iPrdeaW hn, awvwZ idqe ‘mr<br />

jw


Æucwrn keqy sn[<br />

Dwrnw: _ kwgw! Çyh doiÇ nYx mq CyiVî …2<br />

aMqrw: mYL ipr dyKx de aws …2<br />

PrIdw qnu sukw ipMjru QIAw qlIAW KUMfih kwg ]<br />

AjY su rbu n bwhuiVE dyKu bMdy ky Bwg ]90]<br />

kwgw krMg FMFoilAw sglw KwieAw mwsu ]<br />

ey duie nYnw miq Cuhau ipr dyKn kI Aws ]91]<br />

kwgw cUMif n ipMjrw bsY q aufir jwih ]<br />

ijqu ipMjrY myrw shu vsY mwsu n iqdU Kwih ]92] 175<br />

Dwrnw: _ kwgw! Çyh doiÇ nYx mq CyiVî …2<br />

aMqrw: mYL ipr dyKx de aws …2<br />

Æus smy iÇho ijhy slok Æucwrn keqy[ iÇÆuN Pred L Czqe swl ßuZr gÇy<br />

qpzisaw kridaW[ ajy qzk TMFw swh nheN awiÇaw[ rzb dy dedwr dw Jlkw ve<br />

nheN pwiÇaw, dedwr qW ikzQy hoxw se[ so aÞer iksy ny dzisaw, “Predw! iÇÆuN<br />

nheN rzb imldw[ jy qYL rzb dy imlx dw Sok hY qW imilaW L iml[ ijhVy rzb L<br />

imly hn, ÆunHW de sMgq aÞiqawr kr[ ikÆuNik rzb dy imlx dw rsqw ÆunHW L<br />

Tek awÆuNdw hY[ aYvy nheN imlxw[” so iÇs krky iksy awr& lok de sMgq<br />

aKiqawr kr[<br />

I


gur pIrW kI cwkrI mhW krVI suK swru ]<br />

ndir kry ijsu AwpxI iqsu lwey hyq ipAwru ]<br />

siqgur kI syvY ligAw Baujlu qrY sMswru ]<br />

mn icMidAw Plu pwiesI AMqir ibbyk bIcwru ]<br />

176<br />

nwnk siqguir imilAY pRBu pweIAY sBu dUK invwrxhwru ]16]<br />

so iÇÆuN, Pred ny syvw: ijzQy hor bhuq iksm de syvw srer krky krne<br />

awrMBe, inrMqr iÞawl iczq ibrqe ismrn aOr iDawn ivzc lzge rihMde[ srer<br />

krky syvw: srer de sÿlqw syvw keiqaW, mn de sÿlqw Bjn keiqaW; Dn de<br />

sÿlqw dwn keiqaW; iÇiqawid[ iÇÆuN Pred ny kÇe swl gujwry[ bwrW swl pUry<br />

hox vwly hn[ syvw kridaW, Bjn kridaW, mn SuzD iÇkwgr huMdw clw igaw[<br />

ijzQy hor syvw, ÆuØzQy iÇzk syvw: svyry jl ßrm krky awpxy murSd dw iÇSnwn<br />

krvwÆuxw, Ih Æus ny sMBwle hoÇe se[ roZwnw iÇs ivzc nwgw nheN se pYNdw[<br />

ikse mq mqWqr dy ve mhWpurK hYn, ÆunHW dw aMimRq vyly dw sMBwlxw<br />

bhuq ZrUre suBwv hoiÇaw krdw hY[ Æus vyly ÆuØzT ky iÇSnwn awid krky, srer<br />

de SuzDe dvwrw smwDe ivzc len hoxw huMdw hY[ iÇse qrHw, iÇh mhWpurK bhuq ibrD<br />

srer se[ ßrm jl krky, Æus nwl Pred iÇSnwn krvwiÇaw krdw se, Þwse<br />

rwq rihMidaW[<br />

so, iÇse qrHw kÇe swl ßuZr gÇy[ srde dw mOsm awiÇaw iÇzk dÿw[<br />

ijzQy azj klH vWgUM iÇSnwn dy sOKy swDn nheN sn[ azj kzlH hetr (Heater) ho<br />

gÇy, aMdr he iÇSnwn sOKw ho jWdw hY[ koÇe bwhr ÆuØzdm krn de loV nheN[ nlky<br />

vßYrw lzg gÇy, sB awrwm hY[ pr ÆunHW simaW dy ivzc Pred Æuhe jMgl beawbwn<br />

dy ivMc rihMdy sn[ kuC nw kuC bwlx vßYrw iÇkzTw krnw, azg mcw ky iPr jl<br />

ßrm krdw huMdw[<br />

so, azj rwq L bwrS bhuq pY gÇe[ iÇqne bwrS pY gÇe, swrw bwlx ve<br />

iBzj igaw[ jo azg vßYrw rzKdw se luko ky, Æuh ve buJ gÇe[ vylw ho igaw ÆuØzTx<br />

dw, iÇSnwn awid krwÆux dw[ pr asmwn dy ivzc bzdl, kwleaW GtW, gofy gofy<br />

pwxe iPrdw hY[ bwlx swrw iBzj igaw, azg swre buJ gÇe hY[ ikvyN ke keqw<br />

jwÇy? iÇÆuN iÇho ijhe dSw dy ivzc Pred Æus mOky awpxy mn dy nwl ivcwrW,<br />

kSmkS krdw hoiÇaw iÇho ijhy slok Æucwrn krdw hY<br />

PrIdw glIey ickVu dUir Gru nwil ipAwry nyhu ]<br />

clw q iBjY kMblI rhW q qutY nyhu ]24] 177<br />

176<br />

(slok vwrW qy vDIk : mhlw - 1422)<br />

177<br />

(slok PrId jI - 1379)


iÇSnwn krvwÆux vwsqy bVeaW idkqW pyS awÆuxeaW[ swDn swry Þqm<br />

hn[ vkq iÇho ijhw hY? ikqoN azg vßYrw hor bwlx awid dw iÇMqZwm nheN bx<br />

skxw[ agr iÇSnwn nw krwiÇaw igaw, iÇqny swl de jo Gwlxw syve hY, Æuhdy<br />

ivzc BMgxw pYNde hY[ iÇs krky, iÇho ijhy ivcwrW L mzdy nZr rzKidaW hoiÇaw<br />

iÇÆuN Æucwrn krdw hY[<br />

Dwrnw: jy mYN czldw qW iBzjde hY kMble, jy mYN czldw<br />

jy mYN czldw qW iBzjde hY kMble, rihMdw nyhu tuztdw<br />

myrw, myrw, rihMdw nyhu tuztdw jy mYN czldw<br />

aMqrw: jy mYN czldw qW iBzjde hY kMble, jy mYN czldw …2<br />

hW, iÇho ijhy awpxy mn dy nwl he ivcwr kr irhw hY, kSmkS kr irhw<br />

hY[ svyr dw vkq, aMimRq vylw: ÆusL bVw vifawiÇaw[<br />

AMimRq vylw scu nwau vifAweI<br />

vIcwru ]<br />

aMimRq vyly L bhuqw vifawiÇaw hY[<br />

178<br />

cauQY phir sbwh kY suriqAw aupjY cwau ]<br />

179<br />

iqnw drIAwvw isau dosqI min muiK scw nwau ]<br />

aMimRq vyly de bVe isÿq keqe hY[ azTW pihrW ivzcoN Æuh pihr, ijhVw<br />

aMimRq vylw, bRhm mhUrq; ÆusL sB mq mqWqrw vwilaW ny vifawiÇaw hY[ Bjn<br />

bMd|e dy vwsqy \ws kr azCw smW hY[ so iÇÆuN, Æus vyly pr awls pRDwn huMde hY[<br />

iÇk dÿw dw iZkr, jdoN kilXug gurU bwbw je L imldw hY, vwrqwlwp<br />

hoÇe[ Æus dy pws iÇzk juzlV dyiKaw mrdwny ny, ijs dy ivzc bhuq swreaW gýeaW<br />

hn[ puzCx lzgw mrdwnw, “aY kilXug! aYh ke ceZ qyry pws, aYh juzlV kYhw<br />

hY[”<br />

Æuh kihMdw, “iÇh awls dw juzlV hY[”<br />

“iÇhdw ke mqlb?”<br />

“Çyh juzlV mYN aMimRq vyly; ijhVw azTW pihrW ivzco sRySt pihr hY, bRhm<br />

mhUrq; Æus mOky sB duneaW dy ÆuØzpr suzt idMdw hW, qW ik koÇe ÆuØzT nw sky[ ÆuØzT<br />

ky koÇe prmySr dw Bjn nw kr sky[ iÇs vwsqy mYN iÇh sB logW qy awls pw<br />

idMdw hW[ dyKo!


juzlV sB lokW qy iszt idMdw hW[”<br />

iPr puzCx lzgw mrdwnw, “iÇh moreaW iknHW ny kr idzqeaW? iÇh gýeaw<br />

kehny kr idzqeaW Ihdy ivzc?” klXug kihx lzgw, “gýeaW ÆunHW ny kr<br />

idzqeaW, ijhVy Æus vyly Æuy~zT ky, iÇSnwn awid krky pRBU dy Bjn ivzc juVdy hn[<br />

ÆunHW qy myrw bl nheN pYNdw[ iÇh gleaW ÆunHW ny kr idzqeaW[”<br />

swDsMgq! Æus vyly ÆuØzT ky, ijhVy iÇSnwn awid krky pRBU dy iDawn ivzc<br />

juVdy hn, ÆunHW de vzfe bhuq isÿq keqe hY[<br />

hir Dnu AMimRq vylY vqY kw bIijAw<br />

Bgq Kwie Kric rhy inKutY nwhI ]<br />

iÇÆuN dzisaw hY[<br />

180<br />

iÇk dPw dw iZkr iÇzk koÇe roZ dw inqnyme, roZ iÇSnwn awid krky<br />

prmySr dw Bjn kiraw krdw se[ ikqny swlW dw nym Æus dw Isy qrHW cilaw<br />

aw irhw se[ srde dw mOsm aw igaw[ kÇe idn de JVe lzge gÇe[ JVe dy lzgx<br />

krky jdoN vylw hoIaw ÆuØzTx dw; jwg qW Kud-b-Kud aw he jwiÇaw krde hY[ so,<br />

Æus vyly aMdroN; do mn hn, iÇzk cMgw hY, iÇzk mwVw hY[ cMgw mn cMgy pwsy pRyrdw<br />

hY, mwVw mn mwVy pwsy pRyrdw hY[ donW dw JgVw ho irhw hY, aMdr[ so, Æus mOky<br />

aMdroN ijhVw mwVw mn se kihx lzgw ‘meNh pYNdw hY bwhr[ iÇqne srde hY[ srde<br />

dw mOsm hY[ QoVw ijhw meNh qW ht lYxw cwhedw hY[ iPr iÇSnwn krWgy[ ikÆuNik<br />

bwhr iÇSnwn krnw hY[’ so, iÇh gzl Æus mn ny khe[ dUjy cMgy mn ny mMn lÇe,<br />

bÇe clo bwrS ht jwx dyxe cwhede hY[ so, cuzp krky pY igaw Æus vyly[ neNd jdoN<br />

awÆuNde hY, kwPe smW ßuZr jWdw hY[ idn cVH igaw[ bVw iczq L Kyd hoiÇaw[<br />

amle purS L aml nw imly, ikMnw duzK huMdw hY[ roZ dy inXm krn vwly qy iksy<br />

kwrx qy inXm nw hovy, Æuhdy mn L ikqnw ku kSt huMdw hY, aYh lwZme ceZ hY[<br />

iÇs krky iÇÆuN, iÇÆuN bVw duzK hY bÇe azj mn ny bVw DoKw idzqw, azCw kzlH she[<br />

Æuh qW vkq lMG he igaw[ dUjw idn iPr awiÇaw[ JVe lgwqwr muqbwqr;<br />

isawl de JVe kÇe idn lzge cle jw rhe hY; Pyr vyly isr jwg awÇe[ aMdroN<br />

awvwZ awÇe bÇe bwrS ht jwxe cwhede hY[ bwrS pY rhe hY[ bwrS ht jwÇy iPr<br />

iÇSnwn krdy hW[ dUjw Izn mn ijhVw cMgw se, Æuh ve hwme Br igaw[ kihx<br />

lzigaw, ‘azCw Tek hY, bwrS ht jwÇy, iPr Æu~zTdy hW[’ QoVw ijhw iPr susqe<br />

keqe, iPr idn cVH igaw[ swrw smW ßuZr igaw Pyr bVw duzK hoiÇaw[<br />

iÇse qrHw do idn lMGw idqy[ JVe muqbwqr cle jw rhe hY[ bwrS nheN<br />

bMd hoÇe[ iÇse qrHw qejw idn awiÇaw[ jdoN Æus vyly jwg awÇe qW aMdroN mn ny<br />

180 (sUhI mhlw 4 - 734)


iPr ikhw ‘meNh pYNdw hY[ bMd ho jwx dyh, iPr


ky jl ßrm keqw jwÇy, roZ dy inXm dy ivzc sÿlqw hovy[ iÇÆuNy Sihr L qury jWdy<br />

hY[ Blw aMimRq vylw, srde dw mOsm, meNh pYNdw hovy, kOx jwgy? XW koÇe duKeaw<br />

bemwr, jW koÇe pRmySr dw ipawrw[ suMnswn hY Sihr ivzc[ aÞer iPridaW<br />

iPridaW iÇzk cubwry ivzc kuC roSne nZr awÇe[ Æuh iÇzk vysvw dw mkwn se[<br />

awvwZ idzqe hyToN[ ÆuØzproN awvwZ awÇe, “ÆuØzpr aw qUM kOx hY? ke mqlb hY<br />

qyrw?” Pred ÆuØzpr cVH igaw pOVeaW QwÇeN[ Æuh puzCx lzge, “qMU kox hY? qyrw ke<br />

mqlb hY? iÇho ijhy sÞq srde dy mOsm ivzc aOr bwrS pYNde ivzc iPr irhw<br />

hYN?” Æuh kihx lzgw, “mwqw! iPrdw ke hW, bVw kSt hY bVw duzK hY[ myry inXm<br />

ivzc BMgxw pYNde hY[ mYN azg FUMFdw iPrdw hW, jy ikqy iml jwÇy koÇe cMigawVw[?”<br />

so, azgoN Æus ny ikhw, “azg qW iml jwÇyge Predw! pr mihMge imlyge”<br />

“ikMne ku mihMge?”<br />

“agr azg iljwxe hY qW azK de fyle kzF ky dy jw, Æuqne ku iml<br />

jwÆUge[ aYdoN ssqe nheN[” iÇh gzl sux ky bhuq ÞuS hoiÇaw[ kihx lzgw, “iÇh<br />

qW kuC ve nheN[ muSkl gzl nheN[ jykr iÇs dy bdly isr mMg ilaw jWdw, iPr<br />

ve ikhVw bhuqw mihMgw se? ikÆuNik srer aszq vsqU; nw rihx vwle vsqU hY[<br />

rzb pRmySr sdeve szq vsqU hY, ijsdw kdy ve nwS nheN hMudw[ Æusny imlxw hY,<br />

Æus de hoxe hY pRwpqe[ iÇh srer cilaw jwvy jy iÇh srer lzg jwvy iPr ve jy<br />

rzb pRwpq ho jwvy, iPr ve ssqw sOdw hY[ qW qy iÇh qW kuC ve gzl nheN hY[”<br />

kihx lzgw, “mwqw! lY azK de fyle kzF lY qy iÇqne azg dy dyh[” Æuh kihMde,<br />

“awpxy awp kzF[” Pred ny cwkU lY ky azK de fyle kzF ky mUhry rzK idzqe[ azK<br />

qy pzte bMnH lÇe[ azg dw cMgwVw iml igaw[ bVeaW muSklW nwl ilaWdw igaw[<br />

bVy XqnW nwl azg vßYrw mcw ky jl ßrm keqw[ idn cVH igaw[ iÇSnwn<br />

krvwiÇaw awpxy murSd dw, gurU dw[ iÇSnwl krvw ky awsx qy Æuh szj gÇy,<br />

smwiDSt ho jWdy hY[ kwPe dyr qzk smwDe ivzc len rhy[ idn cVHy Prd L awvwZ<br />

idzqe gÇe[ azj Æusde iÇho ijhe Gwlxw qy aiqaMq pRsMnqw hoÇe[ bulwiÇaw Pred<br />

L, “Pred! Æury aw[ azK qy pzte bMne hY, ke kwrn hY?” kihx lzgw, “je! awÇe<br />

hY, Xwin duKxe awÇe hY azK[”<br />

“cMgw! Kol idî jy awÇe hY, pihle azK nwloN Cote awÇe hY[” azK ve<br />

swbq ho jWde hY[ pihle nwloN kuC Cote aOr Æuh pRmwqmw de joq, rzb de joq;<br />

ijsdy vwsqy pihly Czqe swl kiTn qpzisaw keqe, ikqy Jlkw ve nheN se vzijaw<br />

azj


inhwl ho igaw[<br />

Xwin, syvw L myvw syvw L ÿl lzigaw[ koÇe kMm keqw jwvy, kuC dyr dy<br />

syvn nwl Æuh ÿl idaw krdw hY[ pihly idn he Æusdw ÿl nheN hoiÇaw krdw[<br />

kuC dyr de syvw hmySw PldwiÇk hoiÇaw krde hY[ azj pihly idn he bzcy L<br />

skUly pwÇeÇy, pihly idn he grYjUÇyt (Graduate) nheN ho jWdw hY[ grYjUÇyt<br />

(Graduate) hox vwsqy codW swl lzgdy hY[ iÇse qrHW, koÇe kMm krnw hovy vkq<br />

lYNdw hY[ imhnq cwhMudw hY, Kycl huMde hY[ musqigl mZwje nwl, pzky iÇrwdy nwl<br />

kMm krnw pYNdw hY[ so, iÇh sB qoN vzfw kMm, ijsL pw ky kuC ve pwÆux de iÇzCw<br />

nheN rih jWde, ijsdy pRwpq hoiÇaW sB kuC he iml jWdw hY, ijsdy pRwpq<br />

hoiÇaw swreaW ÞwihSwq Þqm ho jWdeaW hn, bwdSwhW dw bwdSwh bx jWdw hY;<br />

Æuh vsqU dy vwsqy ikÆuN nw Gwlxw krne pvy? pr jugqe nwl, qreky isr hovy[<br />

iÇÆuN syvw krky ijhVe vsqU Czqe swl pRwpq nheN se hoÇe kiTn qpzisaw duawrw,<br />

Pred L bwrW swl de syvw ivzcoN Æuh suKYn he lzB gÇe hY[ azj Pred inhwl ho<br />

jWdw hY[<br />

Dwrnw: Bvjl qr jwÇedw siqgur de syvw krky …2<br />

aMqrw: siqgur de syvw krky …2<br />

iÇÆuN swDsMgq syvw: qpzisaw nwloN ivsyS ÿl rzKde hY[<br />

bwbw amr dws mhwrwj je ny soicaw bÇe pihly simaW dy lokeN<br />

qpzisawvW kiraw krdy sn[ pr aYh smyN dy ivzc gurU je ny syvw L mhwnqw<br />

idzqe; mn krky Bjn krnw hY, srer krky syvw krky iÇs L sÿlw kreÇy[ awp<br />

je ny syvw dw iÇrwdw pzkw keqw[ syvw iks iksm de? swDsMgq dy jUTy BWfy mWjxy,<br />

jl Foxw, JwVU dyxy, juzqy JwVny; hor kÇe iksm de syvw ijhVe ve iml jwÇy[ so,<br />

iÇho ijhe syvw awrMB kr idzqe[ iÇs qoN iÇlwvw awpxy SOk ivzc aw ky iÇzk hor<br />

syvw awrMBe, swihb gurU aMgd dyv mhwrwj je de[<br />

awp je aMimRq vyly pihr svw pihr rwq rihMidaW iÇSnwn soD ky<br />

smwiDSt hMudy sn[ so, ÆunHW dy iÇSnwn vwsqy; ‘KfUr qoN goiÇMdvwl cwr koh dy<br />

Pwsly qy hY’ rwq dy siqsMg qoN bwad, qkrebn pihr svw pihr rwq ßuZre qoN<br />

bwad; awp je ny gwgr ÆuTwÆuxe aOr diraw ibaws vzl L czl pYxw[ do koh puzT<br />

pYry jwxw, gurU adb L mzdy nZr rziKidaW[ iPr ardws bynqe krne ‘pRBU!<br />

ßreb invwZ! invwZ iÞmw krne, hZUr vzl ipzT ho rhe hY[ byadbe ho rhe hY[’<br />

iPr diraw ibaws vzl mUMh krnw[ ijzQy goiÇMdvwl swihb; Æu~zQoN de diraw vgdw;<br />

Æu~zQoN jl de gwgr Br ky lY awÆuxe[ Æus jl dy nwl vkq isr phuMc ky iÇSnwn


krvwÆuxw[ BwvyN pwxe dw ÆuØzQy Gwtw koÇe nheN se[ qy dirawvW dw pwxe ijhVw<br />

hMudw hY, vYsy ve svzC nheN hMudw, swÿ nheN hMudw[ pr iÇh SOk deaW gzlW<br />

swDsMgq! so, iÇh syvw awrMBe awp je ny, hor syvw qoN iÇlwvw[ iÇs syvw dy<br />

vwsqy IÆuN kmrkzsw keqw[<br />

Dwrnw: nwm jpeÇy qW dUr huMdy duKVy syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

aMqrw: myry ipawry! syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

iÇÆuN syvw de mhwnqw iÇs smyN ivzc ivSyS hY[ hux ikÆuNik smW nheN<br />

iÇZwjq idMdw, kzlH iÇzQoN iPr SurU keqw jwÇygw[ gur ÆusqoqR pVo[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU aMgd swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU amrdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU rwmdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU arjn swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU hirgoibMd swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirrwI je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirikRSn je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU qyg bhwdr je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU goibMd isMG je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU gRMQ swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; qyrw pMQ Kwlsw DMn hY[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU vwihgurU vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ipawrw lzgygw bol ipawiraw[<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ikC nw lzgygw mol ipawiraw[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 10<br />

inrbwx kerqn


Up jwx ky iÇnHW L Bulw idzqw; mn ikzQy ÆuØzTU[ mn InHW dw nwm he mn hY<br />

drasl[ jdoN iÇÆuN iÞawlwq L vsekwr kr lÇeÇy, szq vsqU vwihgurU Xw Æus<br />

dw nwm hY, ‘Æus dw js’ Æus dy ivzc joV dyÇeÇy; mn dy vwsqy duzK L koÇe QW he<br />

nheN rih jWdw[ Æuse vkq pqw nheN duzK ikDr kw&Ur ho jWdy hn[<br />

so awî! iÇÆuN iÞawlwq L rok ky hre js ivzc len kro[ gurU je: ijzQy ik<br />

pihly simaW ivzc jd ik lokW dy srer qkVy, nroÇy, ble, kzdwvr hMudy sn;<br />

pRwxwXwm awid aOr qpzisaw awid deaW JwlW Jldy sn[ aYs smyN dy srer Æuqny<br />

qkVy, inroÇy, ble nheN hn[ idn-b-idn kmZoreaW aw rheaW hn[ awcwr,<br />

awhwr ivvhwr de drusqe ‘c ÿrk pY irhw hY[ iÇhe ÆumrW ve Gtw rheaW hn[<br />

aOr idl, idmwß, srer dy bl ve Gtw rheaW hn[ so iÇs gl L mzdy nZr<br />

rzKidaW gurU bwbw je ny pihly simaW nwloN ivlzKx ijhw ÆupdyS kilawx dw,<br />

jev dy mukq dw, swry duzKW qo bre hox dw; idzqw[ pRwxwXwm de bjwÇy ismrn dw<br />

mwrg clwiÇaw, jo ik sOKw hY aOr qpzisaw de QW syvw L idzqe[ qdy he syvw aOr<br />

Bjn do ceZW de muzKqw gurU nwnk dyv mhwrwj je dy Gr ivzc hY[ iÇnHW donW dvwrw<br />

he vzfy vzfy Æu~zc murwqby hwsl hoÇy hn, ho rhy hn[ qdy he iÇÆuN PurmwiÇaw:<br />

Dwrnw: nwm jpeÇy qW dUr huMdy duKVy<br />

syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

aMqrw: myry ipawry! syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

syvw: kwiÇdw hY duneaW dy ivzc syvw iÇzk ibrC de ve ivarQ nheN jWde[<br />

iÇzk quse aMb dw ÿldwr drKq lgw


gurU qy prmySr ivzc ÿrk he nheN hY[ prmySr dw swkwr srUp gurU hY[ gurU<br />

dw inrwkwr srUp prmySr hY[ so iÇÆuN,


nau iniD AMimRqu pRB kw nwmu ] dyhI mih ies kw ibsRwmu ]<br />

nÆu iniDaW dw dwqw vwihgurU dw nwm; Æuhdw ibsrwm hr iÇzk dy srer<br />

ivzc hY[ pYr dy aMgUTy qoN lw ky isr de cote qzk nwm dw invws hY[ dm dm<br />

invws, dm dm dy nwl ismrn ho irhw hY; prw bwxe ivzc ismrn ho irhw hY;<br />

ihrdy ivzc ismrn ho irhw hY; mzDmw ivzc ismrn ho irhw hY; azKW dy mD ivzc<br />

ismrn ho irhw hY; iqRkute ivzc ismrn ho irhw hY; dsvyN duawr ivzc ismrn ho<br />

irhw hY[ iÇÆuN ismrn: rom rom ivzcoN ismrn ho irhw hY[ qW qy ijs vkq iczq<br />

ivzc vYrwg hMudw hY aOr ipCly, pUrbly ßlq sMskwr, bury sMskwr; Æuh mn qoN lih<br />

jWdy hn; Æus mOky SOk hovy iÇs L, Æus Byd dw jugqe ismrn de dw pqw lg jwÇy<br />

qW hr vkq he ismrn ho irhw hY[ so iÇÆuN, bwbw amrdws je ny soicaw bE<br />

ismrn qW ho irhw hY, gurU de dwq[ nwm de dwq iml gÇe hY gurU ikRpw sy[ pr<br />

jlde kwrj rws hoxw cwhedw hY[ hor ve koÇe Æupwa hoxw cwhedw hY[ soicaw srer<br />

krky syvw kreÇy[ pihly simaW ivzc lokeN qp, kTn qpzisaw, pRwxwXwm awid<br />

krdy sy[ lyikn hux ismrn aOr syvw keqe jwÇy; aYh smyN dy mwrg[ jlde kwrj<br />

rws ho jwvy[ so syvw: awp je ny iÇh vecwr ky kÇe idn syvw dy vwsqy kmrkzsw<br />

keqw[<br />

syvw: gur perW de cwkre syvw bVe ÆuØzce qy suzce mq nwl hoiÇaw krde hY[<br />

axjwx syvw krky gvw ve lYNdw hY[ lyikn ÆuØzce suzce ijqnw vzfw kMm Æuqnw Æus<br />

dy vwsqy s#zC buzD de ZrUrq hY[ qeKSn buzD de Zrurq hY[ qW qy syvw de bwbq<br />

PurmwiÇaw:<br />

gur pIrW kI cwkrI mhW krVI suK swru ]<br />

gur perW de ijhVe syvw hY, hY bVe krVe lyikn Æusdw ÿl swr suK<br />

aibnwse suK; Æus de pRwpqe hMude hY[<br />

ndir kry ijsu AwpxI iqsu lwey hyq ipAwru ]<br />

siqgur kI syvY ligAw Baujlu qrY sMswru ] 190<br />

Dwrnw: BÆujl qr jwÇedw, siqgur de syvw krky …2<br />

aMqrw: siqgur de syvw krky, siqgur de syvw krky …2<br />

iÇÆuN, bwbw amrdws je ny ‘ismrn’ mn krky, qn krky ‘syvw’ awrMBe[<br />

nwm rUpe Dn aOr syvw rUpe Dn iÇkzTw krnw SurU kr idqw[ iÇÆuN syvw ikho ijhe?<br />

189 (gauVI suKmnI, mÚ 5 - 293)<br />

190 (slok vwrW qy vDIk : mhlw - 1422)<br />

189


gurU ky lMgr de syvw; pwxe Foxw, jUTy brqn swÿ krny; JwVU dyxy, swD sMgq dy<br />

juzqy JwVny; aOr byaMq iksm de syvw; ijho ijhe iml jwÇy, Xwin ibnW awls dy<br />

ihMmq dy nwl syvw rUpe Dn iÇkzTw krnw SurU kr idzqw[ inrMqr aMdr nwm dw<br />

ismrn ho irhw hY, srer krky syvw[ iksy nwl gzlbwq nheN[ iksy nwl hor ikse<br />

iksm dw hor koÇe ve knsrn (concern) nheN[ isr& srer krky syvw mn krky<br />

Bjn[ iÇs syvw qoN iÇlwvw ÆunHW ny iÇzk hor kiTn syvw awrMBe[ apny SOk ivzc<br />

aw ky KfUr swihb qoN goiÇMdvwl swihb Xwin diraw ibaws cwr koh dy Pwsly qy<br />

hY[ rwq dy pihr svw pihr rwq ßuZr jWde[ rwq dw siqsMg huMidaW Æuhde<br />

smwpqe qoN bwad, kerqn kQw vwrqw qoN bwad awp je ny gwgr moFy ÆuTwÆuxe<br />

aOr jl de gwgr lYx vwsqy diraw ibaws qoN do koh puT pYry jwxw gurU adb L<br />

mzdy nZr rzKidaW[ gurU vzl ikqy ipzT nw ho jwvy; iÇs siqkwr L muzK rKidaW[<br />

so, ÆuØzQy do koh jw ky ardws bynqe krne, “pRBU! ßreb invwZ! iÞmw krnw<br />

hZUr vl ipzT ho rhe hY, byadbe ho rhe hY[ szcy pwqSwh! muawP krnw[” iÇÆuN<br />

ardws bynqe krky iPr diraw ibaws vzl L mUMh krnw[ iPr jl de gwgr Br<br />

ky ÆuØzQy aw ky iPr dm lYxw, ÆuØzcw ijhw QW bnwiÇaw se[ ijzQy azj gurdvwrw<br />

‘dmdmw swihb’ nwm krky SSoiBq hY, KfUr swihb aOr goiÇMdvwl swihb dy<br />

drimawn dy ivzc[ ijzQy awp ardws krdy; jwx vyly ÆuØzQy qzk puT pYry jWdy,<br />

awÆux vyly ÆuØzQy gwgr rK ky ÆuØzcw QW bxwiÇaw se; dm lYNdy sn[ iÇse krky Æus<br />

dw nwm ‘dmdmw swihb’ hY[<br />

so iÇÆuN, gurU je aMimRq vyly pihr svw pihr rihMidaw he iÇSnwn soD ky<br />

sOc, dwqx, kurlw, iÇSnwn krky srer de SuzDe duawrw sooiÇ srUp dy iDawn ivzc<br />

smwDe ivzc juVdy sn[ Æuh awnûd dw swgr jo vwihgurU hY, Æus dy ivzc ibrqe lgw<br />

ky Æus awnûd dy smuMdr ivzc len hMudy sn[ so iÇÆuN, iÇSnwn Æus iÇSnwn vwsqy<br />

awp je roZwnw jl de gwgr lY ky awÆuNdy[ Æus vkq dy pihly pihly phuMcdy[ Æus<br />

jl dy nwl iÇSnwn krvwÆuxw[ swDsMgq! jl Bwvy ÆuØzQy ve bVw se[ jl dw Gwtw<br />

nheN se[ pr pRym deaW KylW kuC ascrj he huMdeaw hn[ iÇs L pRyme he jwxdy<br />

hn[ iÇÆuN awp je ny iÇh pRx: pRx qW iÇzk devy qzk lgwÆux dw bVw muSikl<br />

hoiÇaw krdw hY, inBwÆuxw hovy jy[ iÇh pRx grme, srde, meNh, kxe, kuC ve hY;<br />

ikho ijhy mOsm bdldy rihMdy hn, jwxdy he ho[ swl Br ivzc ikqny mOsmW de<br />

qbdele huMde hY[ |rme srde dy anykW mOsm hn[ pr awp je ny iÇse qrHW<br />

roZwnw igawrW swl qzk pUrw pUrw pRx inBwiÇaw[ iÇzk idn ve nwgw nheN pYx<br />

idzqw[<br />

inqnym ivzc bVe qwkq hY[ inzq dy bwxe dy ijhVy inXm jy koÇe krdw hY,<br />

Æuhdy ivzc bVe qwkq hY[ ismrn aiBaws dy inXm jehdy rzKy hn, Æuhdy ivzc ve


Ve qwkq hY[ syvw dy inXm hox, Æuhdy ivzc ve bVe qwkq hY[ Xwin inXm: inXm<br />

qoN ibnW, inzqnym qoN ibnW pRym pYdw nheN hMudw[ pyRm qoN ibnW imlwp nheN hY[ so<br />

iÇÆuN, inzqnym krdy krdy krdy pRym pYdw huMdw hY[ pRym qoN azgy imlwp hY[ imlwp<br />

vwihgurU qoN azgy hor koÇe ceZ he nheN hY[ so, iÇs krky awp je ny iÇÆuN iÇh syvw<br />

dw pRx inBwiÇaw[ ikqnw muSkl pRx hY swDsMgq! pr pRymeaW vwsqy iÇh gzlW<br />

bVeaW muSikl nheN pRqeq huMdeaW, mwmUle hoiÇaw krdeaW hn[ awm lokW L iÇh<br />

bhuq aOKeaW pRqeq huMdeaw hn[ so gurU Gr vloN swl ipzCoN iÇzk isrypwî imldw<br />

huMdw[ Æuh ks ky isr qy bMn lYxw[ bs, rwq L bYTy rihxw[ bYTy ikqy neNd dw tUlw<br />

aw igaw, aw igaw[ nheN igawrW swl lMmy pY ky nheN suzqy; iÇqne kiTn Gwlnw<br />

Gwle[<br />

swDsMgq! iÇÆuN iÇse qrHw syvw krn lzg pÇy[ nwl de nwl ascrj gzl<br />

iÇh, gurU aMgd dyv mhwrwj je ny igawrW swl qzk nheN bulwiÇaw


dysWq rtn ve krdy rhy[ bhuq dÿw swDUaW deaW mMfleaW awp je nwl rl<br />

jwiÇaw krdeaW sn[ ikqy QoVHy, ikqy bhuqy[ iÇzk dÿw swDUaW ny pRSn keqw; iÇk<br />

mMfle awÇe hoÇe se, “mhwrwj! prm pdve dy kox sy swDn hn? prm pdve sB<br />

qoN ÆuØzce pdve, ÆuqikRSt pdve, ijsL L pw ky hor koÇe iÇzCw nw rih jwvy Xwin<br />

pRBU pRwpqe; ijsL pw ky swreaW iÇzCw sWq ho jwx; Æus de pRwpqe dy ikRpw kr ky<br />

swDn dzso[”<br />

iÇh ÆunHW dw svwl sux ky gurU je ny ÆunHW dy ÆuØzqr ivzc ÆunHW dy juawb ivzc<br />

iÇzk Sbd Æucwrn keqw, ijs ivzc aYsw Purmwn keqw[<br />

swDo mn kw mwnu iqAwgau ]<br />

ÆunHw vzl iÇSwrw krky<br />

swDo mn kw mwnu iqAwgau ]<br />

kwmu k®oDu sMgiq durjn kI qw qy Aihinis Bwgau ]1] rhwau ]<br />

suKu duKu dono sm kir jwnY Aauru mwnu Apmwnw ]<br />

hrK sog qy rhY AqIqw iqin jig qqu pCwnw ]1]<br />

ausqiq inMdw doaU iqAwgY KojY pdu inrbwnw ]<br />

194<br />

jn nwnk iehu Kylu kTnu hY iknhUM gurmuiK jwnw ]2]1]<br />

ijs dy ivzc Purmwn keqw[ swDo! ÆunHW vzl iÇSwrw krky ‘mn kw mwnu<br />

iqAwga u’<br />

kÇe ku logW dy idlW ivzc isr& Gr bwr Czfx mwqr he iÇh iÞawl aw<br />

jWdw hY bE bs iÇqny mwqr he sB kuC bx igaw[ gurU je kihMdy hn, aYsw<br />

nheN[’ iÇzk PwiÇdw hY iÇs dw, bwhj bMDn kty gÇy[ so azgy bhuq kuC azgy ipaw<br />

hY[ kÇe stYps (Steps) azgy lYxy hn[ iPr suK dy Gr ivzc phuMcxw hY[ qW qy iÇh<br />

iczq ivzc Cof do[ apny ByK mwqr dw, ÆuØzprle ikRaw dw, Gr bwr Czfx dw iczq<br />

ivco mwx kzF idÆu[<br />

swDo mn kw mwnu iqAwgau ]<br />

iPr ke kry?<br />

kwmu k®oDu sMgiq durjn kI qw qy Aihinis Bwgau ]1]<br />

kwm, kRoD, loB, moh, ahMkwr ijhVy awsure gux hn; mn L mYlw krn<br />

vwly, so InHW de sMgq iqawgo[ InHW de bjwÇy sq, sMqoK, diÇaw, Drm, vecwr,<br />

sWqe, iÞmw, Derj, awid dYve gux ilawÆu[<br />

kwmu k®oDu sMgiq durjn kI qw qy Aihinis Bwgau ]1]<br />

iÇzk azDe dÿw nheN, rwq idn InHW qoN pry rho, iÇnHW L ihrdy ivzc awÆux<br />

194 (rwgu gauVI mhlw 9 - 219)


nw idÆu[ mn ivzc iÇnHW dw invws nw ho sky[ mn dy ivzc iÇnHW qy Æult ijhVy<br />

dYve gux hn, dyviqaW vwly gux; ijnHw duawrw aMqhkrn dy ivzc bRhm igawn<br />

ÆudX hoxw hY; ÆunHW L ilawÆu[ iPr azgy<br />

suKu duKu dono sm kir jwnY Aauru mwnu Apmwnw ]<br />

sMswr L ve JUTw, imiQaw jwxo, srer L ve imiQaw jwny[ srer imiQaw<br />

qy iÇs dy suK duzK ve imiQaw he hn[ ‘suKu duKu dono sm kir jwnY’ iÇnHW L ve<br />

imiQaW jwxo[ suK ve imiQaw JUT hY, qy duzK ve imiQaw hY[‘Aauru mwnu Apmwnw’<br />

iÇzZq, siqkwr aOr byiÇZqe; iÇh ve dono imiQaw he hn[ srer imiQaw hY,<br />

iÇhdy swry krqv ve imiQaw he hn[ awqmw siq hY[ iÇs qoN Iqr sB aszq hY[<br />

suKu duKu dono sm kir jwnY Aauru mwnu Apmwnw ]<br />

hrK sog qy rhY AqIqw iqin jig qqu pCwnw ]1]<br />

iksy vsqU dy imly qy ÞuSe nheN cwhede, iksy vsqU dy cly giÇaW qy Sok<br />

nheN cwhedw[ hrK sog qoN ÆuØzcw rho[ ÆunHW ny awqm qzq prmwqmw L pCwxaw hY<br />

ijnHW ivzc aYh gux Gt jwxgy[ iÇhe nheN, azgy<br />

ausqiq inMdw doaU iqAwgY KojY pdu inrbwnw ]<br />

Æusqq inûdw awp ve nheN krne iksy de, jy quhwfe krdw hY Æuhde ve<br />

quseN prvwh nw kro[ Æuhdy qoN ve Æucy rho[ iÇh dono ceZW mn L iKMfw ivzc lY<br />

jWdeaW hn[<br />

Bgq nwm dyv je de bwbq awpny bhuq dÿw suixaw hY[ bhzqr dÿw swkwr<br />

rUp dy ivzc nwmdyv je L Bgvwn dy drSn hoÇy hn[ ÆunHW pws; ÆunHW simaW ivzc<br />

ivzidaw bVe kiTn se[ Dwrimk ivzidaw Drm asQwnW qy sMqW BgqW qoN loke<br />

gRihx kiraw krdy sn[ iksy SwhUkwr dw iÇzk lVkw ÆunHW pws kuC ivzidaw pVHn<br />

vwsqy Byijaw[ iÇzk idn Æus de bzcy de mwqw ny cMgy cMgy kemqe gihxy pihnwky<br />

ÆuhL Byj idzqw[ Bgq je ny soicaw bzcw hY, bhuq inawxw hY[ rsqy ivzc jWidaW<br />

iksy loBe ny aMdr vwV ky Ihdw gl Guzt idzqw, iÇnHW gihxeaW dy lwlc ivzc;<br />

iÇhde iZMdße brbwd jwÇyge[ azCe gzl nheN[ iÇh ßlqe keqe hY, iÇs de mwqw<br />

ny[ ibhqr hY, iÇs dy gihxy azj lwh ky rzK lÇeÇy[ iÇnHW L vwips kr idaWgy[<br />

azgy vwsqy ÆunHw L Ih ihdwiÇq kr idzqe jwÇyge jy bzcw pVHwÆuxw hY, gihxy pw ky<br />

nheN Byjxw hovygw[ KYr! Bgq je ny gihxy lhw lÇy ky rzK lÇy rumwl ivzc bMn ky[<br />

bzcw Gr igaw[ mwqw puzCde hY, “bytw! qyry gihxy ikzQy hn?” inawxw se, bzcw<br />

se[ aMdrly sbzb dw pqw nheN se, ikÆuN lwhy hn[ Æuhny kih idzqw, “Bgq je ny<br />

lwhy hn[” mwqw L qW Gbrwht pYdw ho gÇe[ ‘hYN! Bgq je ny gihxy lwh lÇy[<br />

Bgq kwhdw hY? Tzg hY[’ Æusny dUje mwÇe kol, qeje kol swry Sihr ivzc Bgq<br />

nwmdyv je de inûidaw pRclq ho gÇe[ ‘l


dy; pVn pwiÇaw se[ Æuh qW Tzg hY[’ dUjy idn Æus dw ipqw Czfx vwsqy igaw<br />

pVHn vwsqy bzcy L[ Æuh rumwl ivzc bMny gihxy nwmdyv je ny Æuhdy azgy rK idzqy[<br />

“dyKo BwÇe! igx l< Tek hn? pr gzl iÇh hY, jy bzcw pVHwÆuxw hY swfy pws,<br />

gihxw pw ky nheN Byjxw hoÇygw[ kzlH jy iÇhdw jWdy dw koÇe gl Guzt dyNdw aMdr<br />

vwV ky, quseN bzcw swQoN mMgxw se[ azCe gzl nheN hY[”<br />

KYr Æuh gihxy Gr iljw ky SwhUkwr ny apxe Gr vwle L dy idzqy[ bhuq<br />

ÞuS hoÇe[ hux Æusny dUsre Skl ivzc kihxw SurU kr idzqw, “BYxy! Bgq qW bVw<br />

cMgw hY[ bzcy de jwn bcw idzqe[ iÇÆuN hY, iÇÆuN hY[” dUsry idn swry Sihr ivzc<br />

Æusqqe hox lzg pÇe[<br />

iksy szjx ny aw ky ikhw, “Bgq je! prsoN quhwfe bVe inûdw huMde se,<br />

Sihr dy ivzc[ kzlH bVe Æusqqe hMude se[” pihly qW kuC axsuxe ijhe gzl kr<br />

idzqe[ iPr jdoN Æusny do iqMn dÿw ikhw; ÆuØzQy kuC rwK pÇe se, suawh pÇe se[<br />

dono muTeaW Br lÇeaW[ kihx lzgy, “ke gzl khe BwÇe!” kihMdw, “prsoN quhwfe<br />

bVe inûdw huMde se[ lok kihMdy se Bgq kwhdw hY, Tzg hY[ qy kzlH bVe Æusqqe<br />

huMde se, Bgq bVw cMgw hY[” donoN muTeaW ‘suawh deaW BreaW’ iÇzk suzt ky kihMdy<br />

“iÇh inûidaw vwilaW dy isr ivzc, awh dUje Æusqq vwilaW dy isr ivzc[ swL<br />

donW de koÇe prvwh nheN[ Æusqq vwly swfw ke vDw dyxgy[ inûidaw vwly swfw ke<br />

ivgwV dyxgy[” blik inûidaw vwly:<br />

195<br />

hmry kpry inMdku Doie ]<br />

iÇh gzl qW ho jwÇyge[ Æusqq vwly kuC svwrdy nheN hn[ qW qy iÇnHW donW<br />

qoN Æucy rihxw hY[ qW qy<br />

ausqiq inMdw doaU iqAwgY KojY pdu inrbwnw ]<br />

inrbwx pdve: vwihgurU aMqrXwme swry duzKW qoN bre hY[ so, ÆusL pw ky<br />

îhw ijhw he ho jWdw hY[ Æus de Kojnw kro[ pr gurU qyg bhwdr mhwrwj je<br />

kihMdy hn, ÆunHW swDw pRqe, aY swDo!<br />

jn nwnk<br />

iehu Kylu kTnu hY iknhUM gurmuiK jwnw ]2]1]<br />

Kyl qW aOKw hY pr<br />

‘iknhUM<br />

gurmuiK jwnw’<br />

iksy iksy gurmuK ny jwixaw hY[<br />

koit mDy ko ivrlw syvku hoir sgly ibauhwrI ]1]<br />

iÇÆuN krky Æusqq inûdw:<br />

196<br />

195 (gauVI kbIr jI - 339)<br />

196 (gUjrI mhlw 5 caupdy Gru 2 - 495)


Dwrnw: Æusqiq inûdw doiÇ iqawghu Kojhu pd inrbwnw je …2<br />

aMqrw: pd inrbwnw je Kojhu pd inrbwnw je …2<br />

iÇÆu bwbw amr dws je: idn rwq syvw dy vwsqy kmrkzsw keqw hY[ ikse<br />

nwl gzlbwq koÇe nheN[ idn rwq syvw Bjn ivzc lzgy rihMdy hn[ koÇe Æusqqe<br />

krdw hY Æus de prvwh nheN, koÇe inûdw krdw hY Æuhde prvwh nheN[ awpxw jo<br />

inSwnw hY Æus vzl vyprvwhe nwl, pzky iÇrwdy nwl, phwVy jYsy pzky iÇrwdy nwl<br />

cly jw rhy hn[ iÇÆuN iÇse qrHw swDsMgq! ijÆuN ijÆuN iÇs mwrg qy cldw hY syvw<br />

krdw hY, mn de SuzDe huMde hY[ syvw mn L SuzD krde hY[ aOr Bjn mn L iÇkwgr<br />

krdw hY[ SuzDe aOr iÇkwgrqw dy ivzc bhuq swry gux aOr bhuq swreaW qwkqW aw<br />

jwiÇaw krdeaW hn[<br />

jb qyry idl drpn ke s&wÇe ho jwÇyge[<br />

bwdSwhe qoN ikaw blw hY Kud \udwÇe ho jwÇyge[<br />

mn de iÇkwgrqw, SuzDe ivzc qwkqW hYn[ so iÇÆuN, pr InHW L jZb krnw<br />

hY[ mured murdy de inawÇeN dzisaw hY[<br />

197<br />

murdw hoie murId so gur gor smwvY ]<br />

mured murdw hY[ gurU kbr hY[ Æus dy ivzc iÇsny smw jwxw hY[ Xwin awpxy<br />

awp L gurU dy ivzc ilvlen krnw hY[ awpw gvwÆuxw hY[ BwÇe swihb BwÇe<br />

gurdws: gurU Gr dy vyd ivaws mMny hn; iÇzk QW mured de fYPenySn (definition)<br />

iÇÆuN dzsdy hn[<br />

Dwrnw: murdw hoiÇ nw mured gzleN hovxw …2<br />

aMqrw: gzleN hovxw nheN gzleN hovxw …2<br />

mured, mured-I-swdk, mured-I-i&dwÇe; iqMn iksm dy mured mMny hn[<br />

isK, isdke isK, mrjevVy isK; Xwin mured, mured-I-swdk, murd-Ii&dwÇe[<br />

iÇzk qW


syvk hoie sjId n h`sx rovxw ] dr drvys rsId iprm rs Bovxw ]<br />

198<br />

cMd mumwrK eId pug Klovxw ]18]<br />

Xwin dzisaw hY mured murdw hY, murdy de inawÇeN ho jwvy[ gurU rUpe gor<br />

ivzc smw jwvy, awpw vwr dyvy[ iÇÆuN syvw kridaW, Bjn kridaW, mn de SuzDe<br />

aOr mn de iÇkwgrqw duawrw SkqeaW ve pYdw huMdeaW hn; qW ÆunHW L Isny jZb<br />

krnw hY, gupq rzKxw hY[ sbr Sukr Dwrn krnw hY[<br />

sbr isdk ShId Brm Bau Kovxw ]<br />

iÇzk dÿw rom dw bwdSwh: ÆusL bMd|e krn dw SOk ligaw[ so, iÇse<br />

ivSy qy bhuq swreaW ivcwrW hMudeaW rihMdeaw hn[ iksy &ker ny ÆusL rmZ<br />

mwre, ‘ijqne dyr qzk sbr qy Sukr Dwrn nheN krdw, bMd|e kbUl nheN pYNde[’<br />

sbr qy Sukr dy mwiÇny puzCdw hY


Æusny awpxy swry BrwvW L ‘koÇe qwkq krky ikqy mYL nukswn phuMcwÆux de koiSS<br />

nw kry’ iÇÆuN ÆunHW L kmZor; aÞer mrvwÆux qzk phuMicaw[ dwrw Skoh, Æuh ve<br />

awrÿ lok se[ bhuq dÿw srmzd dy pws aw ky koÇe nw koÇe mwr&q deaW gzlw<br />

krdw suxdw se[ iÇÆuN iÇse qrHW aÞer ÆusL ve aOrMgZyb ny mrvw idzqw; dwrw<br />

iSkoh L[ jdoN dwrw iSkoh L mrvw idzqw qy srmzd pws iksy ny iZkr keqw;<br />

srmzd kihx lzgw, “dwrw Skoh L szce bwdSwhe dy idzqe hoÇe hY qy aOrMgZyb qW<br />

BMge hY[” aYsy l&Z byprvwhe dy: &ker byprvwh hY, pVHy pwqSwhW de ÆuhL ke<br />

knOV hoiÇaw krde hY[ so iÇiqawid, iÇzk idn kudrqe juMmy dw idn se[ jwmw<br />

msijd L nmwj pVHn vwsqy aOrMgZyb; ‘kuC ÆunHW idnw ivzc motrW nheN sn swfy<br />

dyS ‘c awÇeaW’ hwQe dy hOdy ivzc se[ kuC nwl kwZe muzlW vßYrw sn; aw irhw<br />

se[ iÇh idgMbr se, ik


azKrW dy ivzc kihx lzgw:<br />

sr brhnw nysqm, dwr`m kulwh chwr qrk 199 [<br />

200 201 202 203<br />

qrkh dunIAW , qrkh aukbh , qrkh mOlw , qrkh qrk [<br />

“isr nûgw nheN hY myrw, cwr rMgw kulhw isr qy rzKdw hW[ ikhVy rMg ny?<br />

‘qrk duneaW’ duneaW deaW \whSwq iqawgeaw hn Pyr ‘Æukbw’ pRlok de iÇzCw<br />

rzKdy ny koÇe duneaw L iqawg ky; iPr mYN pRlok de \whSwq ve iqawge hY[ iÇhL<br />

iqawg ky kÇe rzb dy imlwp de iÇzCw rzKdy hn[ so, jehL aMqr awqmy swiKaq<br />

ho ky, Æuh bwhroN rzb dy imlx de iÇzCw nheN rziKaw krdy; iÇh ve \whSwq myre<br />

sWq ho gÇe[ Pyr ‘iqawg dw iqawg’; cwr iksm dw iqawg ijhVw myrw hY, iÇh<br />

mwno cwr rMg myre kulhw dy hn[”<br />

swDsMgq! pihly qy duneaW deaW iÇzCw ny; iÇsqre, puzqr, Dn, jwiÇdwd,<br />

mwx, pRBuqw; iÇh duneaW deaW \whSwq hn[ koÇe nw koÇe Bjn bMd|e krn vwlw<br />

iÇnHW ’coN iksy nw iksy ceZ de iÇzCw rzK ky Bjn kry, ÆusL duneaW de \whS<br />

ikhw jWdw hY[ Æus qoN ÆuØzce vecwr ijs de ho gÇe, duneaW dy pdwrQw L kOfe vq<br />

smJdw hY, pRlok suzKW L mohr vzq smJdw hY[ Æuh pRlok suzK vwsqy bMd|e krdy<br />

ny, duneaW dy vwsqy nheN krdw hY; ÆusL akbq kihMdy hn[ ijs L aYse vecwr ho<br />

gÇe, ibbyk pYdw ho igaw; awqmw szq aOr dyh prpMc imiQaw hY; surg lok qzk<br />

imiQaw hn aOr duzK rUp hn; Æuh iPr svrg awid de iÇzCw nheN rziKaw krdw[<br />

so, Æuhde iÇzCw iqawg idMdw hY[ Æuh, szq vsqU prmySr dy imlwp de iÇzCw<br />

kiraw krdw hY[ iÇs vwsqy Bjn krdw hY[ iÇÆuN krdy krdy, jdoN aMqr awqmy<br />

prmwqmw pRgt ho jwvy; hY qW swiraW dy aMdr he vsdw, swry prepUrn; jdoN aMdr<br />

pRgt ho jwvy, swKSwq ho jwvy; iPr Æus de \wihSwq dUr ho jWde hY[ prmwqmw<br />

aMdr pRgt ho igaw, iPr ÆusL pRmwqmw imlx de iÇzCw kYsy rih jwvyge? iÇzCw<br />

Æuqne dyr qzk hY ijqne dyr qzk imilaw nheN hY[ Æuh ve iÇzCw sWq ho jWde hY[<br />

iÇÆuN krdy krdy iPr iqMn iksm de ve Kude hY; qwmse, rwjse, swqke; iÇh ve<br />

dUr ho ky aÞer iÇzk Æuh avzsQw, ijhVe aYn awnûd dw swgr hY, Æus dy ivzc<br />

ilvlenqw hY[ so, iÇÆuN krky iÇs avsQw dw iZkr Æusny iÇSwrqn aOrMgZyb dy<br />

pws keqw, iÇÆuN ikhw[<br />

\Yr! aOrMgZyb ny Çyh lÿj ijhVy


azgy invwZ dw vkq se[ aÞer iÇh ve gzl aOrMgZyb ny suxe bE kihMdw dwrw<br />

iSkoh L szce bwdSwhe dy idzqe hY[ mYL BMge dzs irhw hY[ iÇzk idn iÇse qrHW jWdy<br />

jWdy bwdSwh aOrMgZyb, pws KV ky kihx lzgw, “&ker sWÇe! ijs dwrwSkoh L<br />

qUM kihMdw hY, szce bwdSwhe dy idzqe hY, Æuh qW mrvw idqw igaw hY[ Æuh qW kql<br />

krvw idqw igaw hY[” qy srmzd kihx lzgw, “kql nheN krvwiÇaw, ÆusL szce<br />

bwdSwhe dy idzqe hoÇe hY[ qUM qW BMge hYN[” byprvwhe dy lÿj khy[ rwq dy vkq ke<br />

dyKdw hY, ÆusL idRStWq huMdw hY, ‘aOrMgZyb L’ dwrwskoh dy isr qy Cqr Juldw<br />

dyKdw hY pr awpxy awp L BMge de Skl ivzc; isr qy gMdy de tokre hY[ meNh pY<br />

irhw hY[ Æuh pwxe gMdw swrw mUMh dy ivzc pYNdw hY; aYse hwlq ivzc dyiKaw[ kuC<br />

pyS nw gÇe[ aÞer duKe ho ky aOrMgZyb ny hukm kr idqw bE iÇs srmzd L kYd<br />

dr idÆu[ hzQW L hQkVeaW, pYrW L byVeaW mwr idî[ iÇzk CtWk roZ dw lUx,<br />

iÇzk ipawlw pwxe dw azT pihr ipzCoN imly[ iÇÆuN jylH ivzc: cwhedw qW se iÞmw<br />

mMgdw lyikn mUrKqwÇe dw Xwin sbUq idzqw[<br />

\Yr! iÇs krky Æuh srmzd aOrMgZyb de kYd ivzc se[ sO korVw roZ nûge<br />

ipzT qy lzgdw[ iÇzk CtWk roZ dw lUx, iÇzk ipawlw pwxe dw imldw hMudw[ Æus dy<br />

pws, ‘bwdSwh rUm dy’ iksy ny ikhw bÇe


vkel ny dyiKaw[ \Yr iÇqny L iÇh ho cuzikaw[ iÇqny iÇzk ipawlw pwxe dw, iÇzk<br />

CtWk lUx aw igaw[ lUx Pzk ky pwxe dw ipawlw pe ilaw[ ‘Sukr[’ vkel puzCdw<br />

hY, “ikRpw kro! dzso[ awpxy ikhw se kzlH iÇs dw jvwb imlygw[” so, srmzd<br />

kihx lzgw, “mYN qYL jvwb dy cukw hW[ pRYktekle (Practically) jvwb dy cukw<br />

hW[ “smJ nheN pÇe[” “dyKo! ke nZr awiÇaw jdoN korVy lgdy sn?”<br />

“awsmwn ivzc bhuq SkqeaW[”<br />

kihx lzigaw, “iÇMne qwkq rzKdw hW, agr cwhW swry idzle, lwhOr L<br />

donW hQyleaW qy rzK ky tkrW ky qwVe vjw idaW[ Xw iÇsde swre bwdSwhe |rk<br />

kr skdw hW[ pr iÇqne qkleÿ roZ srer qy Jzldw hW[ lyikn rMck mwqr<br />

qwkq idKwÆux dw iczq ivzc iÞawl pYdw nheN hMudw[ iÇh nheN bE hT nwl;<br />

iÞawl he nheN pYdw huMdw[ iÇhL kihMdy hn ‘sbr’ hMude Skqe L Cupw ky rzKxw[<br />

bwke, iÇzk CtWk roZ dw lUx, iÇzk ipawlw pwxe dw, azT pihr ipzCoN imldw hY;<br />

roZ Pzk ky pwxe pe lÇeNdw hY, Sukr kreNdw hY[ iÇhL kihMdy hn ‘Sukr’ jo kuC<br />

iml igaw, Æus qy pRsMn rihxw[ iÇh nheN, mYL awh nheN imilaw[ kih dy jw ky<br />

awpxy bwdSwh L, iÇh sbr qy Sukr Dwrn kr[ qW jw ky bMd|e kbUl pvyge[”<br />

ÇyQy mured de fYPenySn (Definition) ivzc ds rhy hn, murdy de inawÇeN<br />

mured ho jwÇy[ syvw Bgqe kridaW mn de SuzDe aOr iÇkwgrqw duawrw SkqeaW ho<br />

jwx; ÆuhL jZb rzKy[ jo kuC iml igaw Æus qy pRsMn rhy[ iglw nw kry prmySr<br />

qy[ iÇs qrHW syvw krn vyly awpxy awp L goly de inawÇeN:<br />

golw mu`l KrId kwry jovxw ] nw iqsu BuK n nINd n Kwxw sovxw ]<br />

pIhx hoie jdId pwxI Fovxw ] pKy dI qwgId pg ml Dovxw ]<br />

iÇqawd syvw krne: I


JKVu JwgI mIhu vrsY BI guru dyKx jweI ]13]<br />

smuMdu swgru hovY bhu Kwrw gurisKu lµiG gur pih jweI ]14]<br />

ijau pRwxI jl ibnu hY mrqw iqau isKu gur ibnu mir jweI ]15]<br />

ijau DrqI soB kry jlu brsY iqau isKu gur imil ibgsweI ]16]<br />

syvk kw hoie syvku vrqw kir kir ibnau bulweI ]17]<br />

204<br />

nwnk kI bynµqI hir pih gur imil gur suKu pweI ]18]<br />

Xwin hr hwlq ivzc awpxy inXm ivzc ÿrk nw pYx dyxw[ Gwlnw vyly<br />

iÇho ijhe avsQw hovy, qd jw ky Gwlnw QW pYde hY[<br />

Dwrnw: vwh! vwh! je JKV Jwge meNh vrsY …2<br />

aMqrw: gurisK Be gur dyKx jwE,<br />

gurisK Be gur dyKx jwE, je JKV Jwge meNh vrsY<br />

vwh vwh! vwh vwh! je JKV Jwge meNh vrsY<br />

iÇse qrHW syvw kridaW, inXm L pUrw inBwÆuidaW, iÇzk idn ve nwgw<br />

nheN pwiÇaw[ BwvyN duzK, qkleÿw, kSt awÆuNdy he huMdy hn[ so iÇÆuN, igawrW swl<br />

ßuZr gÇy[ srde dw mOsm, sÞq srdeaW dy idn hn[ kÇe idn de JVe lzg<br />

jWde hY[ srde dy mOsm de JVe lzgde hY swfy dys ivzc, kÇe kÇe idn lgwqwr<br />

cle jWde hY[ pr awp Æuse qrHW he diraw-I-ibaws qoN jl de gwgr Br ky<br />

ilawÆuNdy[ Æus nwl iÇSnwn krvwÆuNdy gurU je dw[ iÇse qrHw kÇe idn de JVe<br />

lzgx krky QW Qw pwxe iPrdw hY[ awsmwn dy ivzc bzdlW de kwle Gtw top hY[<br />

ibjle lSkde hY qW kuC deNhdw hY, nheN hzQ mwiraw nheN nZr awÆuNdw[ awp<br />

Æuse qrHW rwq dy siqsMg qoN bwad, kerqn kQw qoN bwad, gwgr moFy qy ÆuTw


kmwÆux Kwx L idn rwq kmwÆuNdw hY[”<br />

duneaW ke jwxy pRymeaW deaW avsQwvW L[ so iÇh gzl awp je dy kMn<br />

ivzc pY gÇe “amrU inQwvw! kmleÇy! mY inQWvw ikÆuN? jehL gurU ijhw QW iml<br />

igaw, Æuhde doneN jhwne QW hY[” so, aYnw kihx de dyr se acncyq mUMh dy ivzco<br />

amoG bwx vWgUM bcn inkilaw; kmle ho jWde hY[ kzpVy PwV ky roheaW L dOV<br />

jWde hY[ so, awp je ny Æus jl dy nwl iÇSnwn krvwiÇaw[ gurU je smwD siQq<br />

ho jWdy hn[ igawrW swl de Gwlxw azgy ve jwxdy sn, lyikn azj Æusdw &l dyx<br />

vwsqy awp dy iczq ivzc aiqaMq Æumwh pYdw hoiÇaw[ awp ve awpxw iÇkWq bYT<br />

gÇy[ idn cVHy qoN bwad hukm hoiÇaw, “amr dws L sxy kyseN iÇSnwn krvw ky,<br />

nven vsqr pihnw ky hwZr kro[”<br />

iÇse qrHw keqw igaw[ dheN nwl sxy kySe iÇSnwn krvwiÇaw[ nven<br />

bsqr pihnwÇy[ hzQ pYr, syvw krn krky ibawÇeaW PteaW hoÇeaW sn[ \Yr<br />

hwZr hoA[ gl ivzc pzlw pw ky nmSkwr keqe[ nyqrW dy Czpr nevyN suzty KVHy ny[<br />

hukm hoiÇaw, “purKW! hW purKw! mYN qyry qy aiqaMq pRsMn hW[ qYN syvw krky mYL<br />

aiqaMq ÞuS kr ilaw hY[ koÇe aYho ijhe adyX vsqU nheN ijhVe mYN qYL nw dy<br />

skW[ awsmwn vzl ingwh mwr, byaMq SkqeaW qyry qwby keqeaW[ bRhm igawn dy<br />

BMfwr; Bgqe dy BMfwr; irzDe, iszDe, inzDe, dy BMfwr; sB qyry qwby keqy[ aOr mYN<br />

qYL awpxy iÇs pMj BUqk coly iqawgx qoN bwad gurU nwnk de gzde dy jwnSen<br />

sQwpn krky iÇs pMj BUqk coly L aMqr iDawn krWgw[” iÇiqawidk jdoN bcn<br />

hoÇy qy awp je ny inriÇzCqw dy ivzc arZ keqe, “pRBU! ßreb invwZ! iÇh vsqW<br />

awp L ‘hZUr L’ suSoBq hox[ aYs dws L qW hZUr awp dy crnw de syvw bÞSo[”<br />

swDsMgq! iÇqne inriÇzCqw: aÞer \Yr hukm hoiÇaw ikRpw idRSte keqe[<br />

swDsMgq! ikRpw idSte krn de dyr se, hor dw hor he koE TwT bzJ igaw[ so<br />

msqe ivzc iÇÆuN iPr pukwr ÆuØzTy:<br />

Dwrnw: kzcy kzc qoN bx igaw sonw, gurW dy mYN crne lzg ky …2<br />

aMqrw: myry ipawry! gurW dy mYN crne lzg ky …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! gurW dy mYN crne lzg ky …2<br />

kchu kMcnu BieAau sbdu gur sRvxih suixE ]<br />

ibKu qy AMimRqu huXau nwmu siqgur muiK BixAau ]<br />

lohau hoXau lwlu ndir siqguru jid DwrY ]<br />

pwhx mwxk krY igAwnu gur kihAau bIcwrY ]<br />

kwThu sRIKMf siqguir kIAau duK dirdR iqn ky gieA ]


siqgurU crn ijn@ prisAw sy psu pryq suir nr BieA ]2]6] 205<br />

Dwrnw: jdoN ndir gurW ny Dwre, lohy qoN mYN lwl ho igaw …2<br />

aMqrw: myry ipawry! lohy qoN mYN lwl ho igaw …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! lohy qoN mYN lwl ho igaw …2<br />

igawrW swl de pRqzK syvw dw ÿl azj bwbw amr dws, ‘gurU amrdws’<br />

bx gÇy[ qesry grU nwnk bx gÇy[ byaMq SkqeaW sMpMn ho gÇy[ byaMq duneaW dw<br />

ÆuDwr keqw[<br />

Xwin syvw dw ÿl: klU kwl dy ivzc syvw prm qpzisaw; isr qpW dy qp<br />

dzse hY[ syvw qy Bjn do ceZW Æus murwqby qoN ve ÆuØzcw iljWdeaW hn, ijs murwqby<br />

qy pihly pRwxwXwme aOr kiTn qpzsve phuMcdy sn[ qW qy gurU je iÇÆuN PurmwÆuNdy<br />

hn[ azDw azDw boil< BwÇe!<br />

Dwrnw: nwm jpeÇy qW dUr huMdy duzKVy, syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

aMqrw: myry ipawry! syvw kr ky mwx pwÇedw …2<br />

syvw dw ÿl: iÇhde bwbq vecwr; syvw iks murwqby qy lY jwde hY[ hux gur<br />

ÆusqoqR pVHo[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU aMgd swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU amrdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU rwmdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU arjn swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU hirgoibMd swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirrwI je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirikRSn je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU qyg bhwdr je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU goibMd isMG je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU gRMQ swihb je DMn hY[<br />

205 (sveIey mhly cauQy ky: nl´ - 1399)


DMn hY, DMn hY, DMn hY; qyrw pMQ Kwlsw DMn hY[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU vwihgurU vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ipawrw lzgygw bol ipawiraw[<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ikC nw lzgygw mol ipawiraw[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 11<br />

inrbwx kerqn


koÇe Cote mote nOkre srkwr de hZUre ivzc iml jwÇy, bVe azCe bwq hY[” Æusny<br />

iÇzk Cotw ijhw nOkr mulwZm rwjw dy pws inktvrqe iksy kMm qy rKvw idzqw[<br />

bVe cMge syvw krdw irhw syvw kridaW kridaW iÇho ijhe syvw keqe, rwjw de<br />

ve pRsMnqw ho gÇe[ rwjy ny ÞuS ho ky hor Æusdw ahudw vDw idzqw[ iPr bVe azCe<br />

syvw krdw irhw[ iÇse qrHw rwjw bhuq pRsMn hoiÇaw[ aÞer, gzl ke! vzfy<br />

aihlkwrW ivzc ho igaw[ ÆusL kÇe ipMf dy idzqy iÇnwm ivzc[ rihx vwsqy<br />

azCeaW koTeaW ho gÇeaW[ aOr Æus pws hux bhuq swry lok awpxe ibhqre vwsqy;<br />

bÇe swL koÇe Cote mote nOkre rwjw dy pws iml jwÇy; qy Æus nwÇe pws awÆuxy SurU<br />

ho gÇy hn[ Æusdw ÆuØzcw murwqbw ho igaw[<br />

idRstWq: iÇse qrHW vwihgurU aMqrXwme rwjwn rwj hY[ iÇh jev nwÇe de<br />

inawÇeN hY[ aiqaMq awqm Dn qoN kMgwl ho cuzkw hY[ iÇhde durdSw ho cuzke hY[<br />

lzK cOrwse jon dy Tyfy Kw cuzkw hY anykW awDeaW ibawDeaW ÆupwDeaW dy iSkwr ho<br />

irhw hY[ so, iÇhde iÇho ijhe den dSw hox krky qrsXog hwlq hY[ iÇs ny hOle<br />

hOle vwihgurU aMqrXwme dy inktvrqe mhWpurK mhwqmw de syvw awrMB kr idzqe[<br />

ÆusL ve ÆunHW ny vwihgurU de Bgqe ivzc lgw idzqw[ mwno Æus rwjwn rwj vwihgurU<br />

de syvw ivzc lgw idzqw[ Bgqe krn dy FMg, vzl isKw idzqy[ Bgqe krdy krdy<br />

krdy Æuh ve azj iÇzk idn azCw mhWpurK bx jWdw hY[ hux Æuh, ijsL koÇe psMd<br />

nheN se krdw, ijsde hwlq qrsXog se, dur dSw se; azj Æuhe azCe qrHw<br />

siqkwiraw jw irhw hY[ lok Æus dy pws awpxe ibhqre vwsqy phuMcdy hn,<br />

vwihgurU aMqrXwme de Bgqe lgw ky swfw ve Blw ho jwA[ idRStWq<br />

iÇÆuN vwihgurU de Bgqe krdy krdy iÇzk idn Æu~zc avsQw L pRwpq hMudy<br />

hn[<br />

swihb gurU qyg bhwdr mhwrwj ihMd Drm dy rziKak iÇs ivSy qy iÇzk<br />

Sbd Æucwrn krdy hn ijsdy ivzc kuC imswlW dy ky smJwÆuNdy hn; ijnHW ijnHW<br />

vwihgurU de Srn igr ky vwihgurU de Bgqe keqe, Æuh swry duzKW pwpW qoN bre hoÇy[<br />

ijs dy ivzc iÇÆuN PrmwÆudy ny:<br />

mn ry pRB kI srin ibcwro ]<br />

ijh ismrq gnkw sI auDrI qw ko jsu aur Dwro ]1] rhwau ]<br />

Atl BieE DR¨A jw kY ismrin Aru inrBY pdu pwieAw ]<br />

duK hrqw ieh ibiD ko suAwmI qY kwhy ibsrwieAw ]1]<br />

jb hI srin ghI ikrpw iniD gj grwh qy CUtw ]<br />

mhmw nwm khw lau brnau rwm khq bMDn iqh qUtw ]2]<br />

Ajwmlu pwpI jgu jwny inmK mwih insqwrw ]


207<br />

nwnk khq cyq icMqwmin qY BI auqrih pwrw ]3]4]<br />

iÇh imswlW dy ky dzsdy ny bÇe iÇnHW L swry duzKW qoN bre hoxw vwihgurU de<br />

Srn ivzc pRwpq hox krky he hoiÇaw[ pihly, pRmwx gnkw dw idMdy hn[<br />

Dwrnw: pwpW dw hwr proqw gnkw pwpx ny …2<br />

gnkw pwpn hoiekY pwpW dw gl hwr proqw ]<br />

ikse Sihr dy ivzc; ijzQy hor bhuq iksm dy muhzly hn, bhuq iksm dy<br />

bwZwr hn, iÇzk muhzlw iÇho ijhw ve hY ijs L log Drmpurw krky szddy hn[ nwm<br />

qW Drmpurw hY, lyikn drasl ÆuØzQy aDrm hMudw hY[ so iÇÆuN, ÆuØzQy iÇzk gnkw,<br />

vysvw; iÇzk Æucy mkwn ivzc rihMde[ bcpn qoN he ijsdw jnm iÇho ijhy QW<br />

hoiÇaw, Æuho ijhe isKSw, Æuho ijhy iÞawlwq, Æuho ijhw he suBwa bx jWdw hY<br />

iÇnswn dw[ so, Æus ny awpxe iZMdße dy ivzc jd qoN hoS sMBle isvwÇy gunwhW qy,<br />

kuC keqw he nheN[<br />

duneaW qy do iksm dy krm mMny hn, cMgy aOr mwVy; pwp krm aOr puMn<br />

krm[ pwp krmW dw ÿl duzK hY, puMn krmW dw ÿl suzK hY[ BwvyN krmW de<br />

iPlwsPe jy pUre vecwr keqe jwvy, bVy smyN de jrUrq hY; bhuq gihre hY[ krm<br />

bhuq iksm dy hn lyikn awm moty azKrW ivzc pwp qy puMn; do iksm dy mMny hn[<br />

ijhnW krmW qoN SwSqr, gurbwxe, siqpurS rokdy hn, ÆunHW L pwp krm, |unwh<br />

krm ikhw jWdw hY[ ijhnW L krn de qwked krdy hn, Æuh puMn krm khy jWdy<br />

hn[ ikÆuNik gurbwxe, Swsqr, siqpurS jevW L suzKW vzl pRyrdy hn; ijvyN<br />

vwldwiÇn awpxy bzicaW L hmySw azCe isKSw dyx de koiSS kiraw krdy hn[<br />

iÇse qrHW he gurbwxe mwqw de inawÇeN aY swDsMgq! mwqw de inawEN[ iszK rUpe<br />

bzicaW L suB krmW vzl pRyrdy hn; bury krmW qoN rokdy hn[ |unwh, pwp krm: hY<br />

qW burw, pr suBwa hox krky kÇe jnmW dy, soswIte (Society) iÇho ijhe hox<br />

krky, iltrycr (Literature) iÇho ijhw hox krky, iÇnswn de iÇho ijhy krmW<br />

ivzc pRivrqe ho jwIaw krde hY[ iÇÆuN dzsdy hn, hY qW pwp burw, pr pwpe ko<br />

ipawrw hY[<br />

Dwrnw: pwpe ko ipawrw, pwp burw …2<br />

aMqrw: pwp burw, pwpe ko ipawrw …2<br />

207 (soriT mhlw 9 - 632)<br />

208 (vwrW BweI gurdws jI vwr 10 pauVI 21)<br />

208


209<br />

pwpu burw pwpI kau ipAwrw ]<br />

pwp hY qW burw, iÇhdw ÿl duzK hY pr pwpe L suBwa hox krky awdq bxe<br />

hox krky Æuh ipawrw lzgdw hY, cMgw lzgdw hY[ iÇs krky ÆusL Czfx ivzc ve<br />

idzkq pyS awÆuNde hY[ nheN Cyqe nw Czf dyvy? qdy idzkq pyS awÆuNde hY, suBwa<br />

bixaw hoiÇaw hY[ suBwa L bdlxw hY, gzl hor drasl kuC ve nheN hY[ so iÇÆuN,<br />

pwp bure ceZ hY[ iÇs pwp qoN roikaw hY[ iÇnHW krmW qoN; Xwin ijnHW dw ÿl duzK<br />

hY gurbwxe bwr bwr awvwZW dy ky iÇs jev L iÇÆuN rokde hY:<br />

Dwrnw: qyrw koÇe ve nw byle hovy pwp kmwvidaW …2<br />

An kwey rwqiVAw vwt duhylI rwm ]<br />

pwp kmwvidAw qyrw koie n bylI rwm ]<br />

koey n bylI hoie qyrw sdw pCoqwvhy ]<br />

gun gupwl n jpih rsnw iPir kdhu sy idh Awvhy ]<br />

qrvr ivCuMny nh pwq juVqy jm mig gaunu iekylI ]<br />

ibnvMq<br />

nwnk ibnu nwm hir ky sdw iPrq duhylI ]1]<br />

`iÇÆuN dzisaw aY:<br />

210<br />

pwpI krm kmwvdy krdy hwey hwie ]<br />

211<br />

nwnk ijau mQin mwDwxIAw iqau mQy DRm rwie ]9]<br />

ijÆuN mDwxe duzD irVkde hY, iÇÆuN Drmrwjw pwpeaW L irVkygw, sjwvW<br />

dyvygw[ iÇiqawd, iÇnW duzKW qoN bcwÆux vwsqy QW QW; gurbwxe gurU rUp hY; Xwin<br />

gurU aswL mnHw krdw hY, rokdw hY[ ijvyN kÇe nukswn dyh kMmW qoN lwiÇk ipqw<br />

awpxy bzicaw L roikaw krdw hY[<br />

Dwrnw: fr ry! fr ry! pwpW qy fr …2<br />

nr Acyq pwp qy fru ry ]<br />

do iksm dy pwp huMdy hn[ iÇzk jwx ky krny, iÇzk acncyq ho jwxy[<br />

acncyq ikvyN? pYrW hyTW keVy krkt aw ky mr jwxy[ aYho ijhy, iÇhL acyq pwp<br />

ikhw jWdw hY[ so, gurbwxe qW kihMde hY acyq pwp qy ve frnw cwhedw hY[ jwx ky<br />

qW ke krny!<br />

209 (rwmklI mhlw 1 dKxI EAMkwru - 935)<br />

210 (ibhwgVw mhlw 5 CMq - 546)<br />

211 (slok vwrW qy vDIk : mhlw 5 - 1429)


nr Acyq pwp qy fru ry ]<br />

212<br />

dIn dieAwl sgl BY BMjn srin qwih qum pru ry ]1]<br />

vwihgurU aMqrXwme de Srn igr, Æus dw Bjn kr[ iÇÆuN qyrw Blw<br />

hoÇygw[ iÇÆuN roikaw igaw hY[ gurbwxe rokde hY[ bwke dUsry SuB krmW vzl ‘nwm,<br />

dwn, iÇSnwn’ vzl pRyrde hY ik iÇh kro, ikÆuNik ÆunHW dw ÿl suzK hY; aibnwse<br />

suK hY[<br />

awî! iÇÆuN pwp iÇnswn ikÆuN krdw hY? iÇh jwxdw buzJdw hoiÇaw iÇh<br />

burw hY, iPr ve Æuh krdw hY[ Æuh suBwa dy aDen hoiÇaw krdw hY[ jnmW<br />

jnmWqrW dy suBwv, jnmW jnmWqrW dy inhcy, jnmW jnmWqrW deaW bureaW<br />

awdqW, burw iltrycr, (Literature) bure soswEte, (Society) iÇnHW gzlW dw<br />

ÿl, pwp Xw |unwh hoiÇaw krdw hY[ so, iÇs krky iÇnHW dy aDen ho ky iÇnswn<br />

bwr bwr pwpW ivzc privrq huMdw hY[ kÇe lok pScwqwp ve krdy hn[ lyikn<br />

pwpW dy ivzc privrq hox dw kwrx iÇh kuC hY[<br />

iÇÆuN gnkw: ikÆuNik Æus dw jnm iÇho ijhy QW hoiÇaw[ bcpn qoN he iÇho<br />

ijhy he ÆusL iÇho ijhe iskSw, iÇho ijhy iÞawlwq, iÇho jyhe soswEte<br />

(Society) so Æusny swre iZMdße hux qzk ijqne bqeq keqe, |unwhW ivzc he<br />

bqeq keqe[<br />

gnkw pwpn hoiekY pwpW dw gl hwr proqw ]<br />

QoVy ijhy pwp nheN keqy, pwpW dw mwno gl hwr pro ilaw[ bhuq he pwp<br />

keqy, mqlb iÇh hY[<br />

Dwrnw: pwpW dw hwr proqw gnkw pwpx ny …2<br />

gnkw pwpn hoiekY pwpW dw gl hwr proqw ]<br />

Æus dy iczq ivzc: iÇho ijhy QW Æus dw jnm, iÇho ijhy QW Æus dw vwsw,<br />

byaMq Æus de privrqe bury |unwhW pwpW ivzc hox krky; iPr ve Æus dy iczq ivzc<br />

iÇho ijhy iÞawlwq aw ky Æus dy iczq L ibhbl kiraw krdy sn, ‘mnw! mwnuK<br />

srer lzK cOrwse jon ivzco Æu~zqm dyhe, bwdSwh dyhe; sB joneaW de srdwr dyhe;<br />

jo ik pRBU pRwpqe vwsqy KuzlHw drvwZw: drasl iÇs dw muzdw he, ÆudyS he,<br />

vwihgurU de Bgqe krky imlxw hY[ iÇs mwnuzK srer L pw ky iÇs L Bgqe qoN<br />

Æult |unwhW ivzc brbwd kr dyxw ke dwnwÇe hY? awpxy awp nwl byiÇnsw&e hY[<br />

awpxw burw awp krnw hY[ awpxw glw awp Guztxw hY[’ iÇiqawid, iÇho ijhy<br />

212 (gauVI mhlw 9 - 220)


iÞawlwq Æuhdy idl ivzc aw ky Æusdy iczq L ibhbl kiraw krdy sn[ pr<br />

hwlq ikho ijhe se? lMgVy gDy vrge[ lMgVw gDw izjlHx ivzc Pisaw hY[ koiSS<br />

krdw hY inzklx de, tMgW v|Yrw mwrdw hY[ izjlHx dw suBwa hY ijhVw Æus ivzc<br />

Ps jwÇy, ijÆuN ijÆu inzklx de koiSS krdw hY, hor Dse jWdw huMdw hY[ ijqne dyr<br />

qzk dUsrw koÇe PV ky kzF nw lÇy[ iÇh Æus dw suBwa huMdw hY, ijzlHx dw[ so,<br />

ijÆuN ijÆuN lMgVw gDw tMgw mwrdw hY, hor Dse jWdw hy[ so iÞawl qW aYho ijhy<br />

iÇs dy iczq ivzc awÆuNdy hn, iÞawl aw ky iczq L bVw ibhbl kr idMdy hn, pr<br />

Æuh lMgVy gDy vwle hwlq hY[ ijqne dyr qzk mzdd nheN imlde, Æuqne dyr qzk<br />

iÇs ijzlHx ivzcoN inzklxw bVw he muhwl hY[ iÇh ikÆuN? iÇhy ijhy QW jnm, iÇho<br />

ijhy krmW ivzc privrqe; iÇho ijhy iÞawlwq iPr ikÆuN Æu~zTdy sn?<br />

swDsMgq! iÇh koÇe ipCly jnm dw ihrdy dy ivzc Bgqe dw aMkur piÇaw<br />

hY, ijhVw iÇs L Æu~zcy pwsy L pRyrdw hY[ ijqny srer hn, iÇh mwno ipCly krmW<br />

ny SklW DwreaW hMudeaw hn[ ipCly krmW dw ricq hoiÇaw krdy hn[ Æuh ipCly<br />

krmW dy SuB aSuB bej ijhVy hn, ihrdy rUpe Drqe dy ivzc pÇy huMdy hn[ ijho<br />

ijhy bej huMdy hn, Æus pwsy L pRyrdy hn[ bej Zmen ivzc ipaw hovy Zmen L PwV<br />

ky Æu~zgx de koiSS krdw hY, bej dw suBwv hY[ ikse QW, ikse jVe bUte dw bej<br />

ipaw hovy, Æuh ve Æu~zgygw[ pr Æu~zgygw Æudo, ijs vkq ÆusL pwxe aw jwÇygw jW<br />

bwrS vrH jwÇyge[ Æuqne dyr qzk ipaw rhygw Zmen dy ivzc[ iÇse qrHW he ihrdw<br />

rUpe Zmen hY[ iÇs dy ivzc ipCly jnmW; dw pRqeq hMudw hY; gnkw dw Bgqe dw<br />

aMkur ipaw hoiÇaw hY[ bej ipaw hoiÇaw hY ijhVw Æu~zgx de koiSS krdw hY[<br />

ijhVw koiSS krdw hY Æu~zgx de, iÇs pwsy lzgx de, pr vzs nheN ajy[ mdd de<br />

loV hY[<br />

swDsMgq! iÇse qrHw bhuq swiraW nwl beqde hY[ sDny dw nW kÇe dÿw<br />

suixaw hoxw hY, sDnw kswÇe krky hoiÇaw hY[ jnm kswÇeaW dy Gr; bzkry vzFxy,<br />

so mws vycxw[ sDnw nwm krky iÇzk lVkw: kswÇeaW dy Gr[ bcpn qoN he iÇh<br />

kwiÇdw hMudw hY, ijhy ijhy Gr dy kwrobwr hox, bzcy ve QoVw QoVw Æuho ijhw kMm<br />

krn lzg pYNdy hY[ iZmedwrW dy bzcy mwVw motw Kyqe pzqe dw kMm krn lzg pYNdy hn,<br />

Coty huMdy; qrKwxW dy lzkV dw, luhwrW dy lohy dw[ Iho ijhw, drjeaW dy se>x<br />

v|Yrw dw; ijho ijhw iksy dy Gr dw jnm hY, QoVw bhuqw


gÇy[ Æuhdw ipqw kihx ligaw, “iÇh ve kMm kiraw kr[” pr krnw ipaw[<br />

hukmn krnw ipaw[ iczq nheN se cwhMudw[ iczq ivzc Æus dy iÇs kMm qoN nÿrq<br />

se[ vwihgurU de Bgqe dw aMkur piÇaw pRqeq huMdw se[ blik ÇyQy qzk, Æuhdy<br />

ihrdy ivzc vwihgurU de Bgqe dw aMkur se jy ikqy prmySr dy nwm de Dune Æusdy<br />

kMn ivzc pY jWde, Æuh vjd ivzc, msqe ivzc aw jwiÇaw krdw se; nzc ÆuØzTdw<br />

se, Æus dy vzs nheN se rihMdw[ iÇho ijhe hwlq ho jWde se[<br />

iÇzk dÿw dw iZkr: isr qy mws dw tokrw hY, lÇe jw irhw hY sDnw[ dUro<br />

&slW de Æuqo de iÇzk pRBU dy Bjn de awvwZ lihrwÆuNde hoÇe Æusdy kMn ivzc iÇÆuN<br />

pYde hY:<br />

Dwrnw: isrmn Bjn diÇaw nheN kene qW muzK cotW Kwvygw …2<br />

aMqrw: cotW Kwvygw qW muzK cotW Kwvygw …2<br />

rwmu ismru pCuqwihgw mn ]<br />

pwpI jIArw loBu krqu hY Awju kwil auiT jwihgw ]1] rhwau ]<br />

lwlc lwgy jnmu gvwieAw mwieAw Brm Bulwihgw ]<br />

Dn jobn kw grbu n kIjY kwgd ijau gil jwihgw ]1]<br />

jau jmu Awie kys gih ptkY qw idn ikCu n bswihgw ]<br />

ismrnu Bjnu dieAw nhI kInI qau muiK cotw Kwihgw ]2]<br />

Drm rwie jb lyKw mwgY ikAw muKu lY kY jwihgw ]<br />

213<br />

khqu kbIru sunhu ry sMqhu swDsMgiq qir jWihgw ]3]<br />

ismrn: prmySr dy nwvW dw icMqn krnw, iÇs L ismrn krnw kihMdy<br />

hn[ bYKre bwxe duawrw Zbwn ihlw ky smrn keqw jWdw hY[ ismrn vYsy Xwd<br />

krn dw nW hY[ prmySr L, vwihgurU L ikvyN, iksy qreky, iksy jugqe duawrw Xwd<br />

krnw,


Xwin, ijzQy jbwn n ihly, iÞawl he kMm kry[ pihle bYKre bwxe<br />

kihlwÆuNde hY[ Æus qoN ds guxW ÿl mDmw bwxe ivzc ho jWdw hY, kMT ivzc[ Zbwn<br />

nheN ihlde buzlH nheN ihldy[ iÞawl he kMm krdw hY[ iÞawl nwl ismrn keqw<br />

jWdw hY[ Æus qoN ds guxW ÿl ho jWdw hY ihrdy asQwn ivzc ijsL psMqe bwxe<br />

kihMdy hn[ Æus qoN ds guxW ÿl prw bwxe ivzc ho jWdw hY, nwBe ivzc jw ky[<br />

Xwin, Zbwn nwloN bYKVe bwxe nwloN prw bwxe ivzc jw ky hZwr guxW &l ho jWdw<br />

hY[ Zbwn nwl hZwr dÿw ikhw jwvy prmySr dw nwm, ÆuØzQy jw ky iÇzk dÿw ikhw<br />

jwvy, iÇko ijhw he ÿl hY[ qW iÇÆuN krky ikÆuNik iÇkwgrqw bhuqe hY[ aYQy qzk<br />

bwxeaW Þqm hn[ Æus qoN azgy anhd Sbd de vwre awÆuNde hY[ donW azKW dy mzD<br />

nzk de jVH hY ijzQy ÆuØzQy ibrqe roke jWde hY[ Æus qoN azgy iqRkute asQwn ibrqe<br />

rok ky ve ismrn huMdw hY[ dsvyN dvwr ivzc ve ibrqe rok ky ve ismrn hMudw hY[<br />

Xwin ismrn dy Ih byaMq qreky hYn[ ÇyQy PurmwÆuNdy hn[ ismrn: nw qW ismrn<br />

keqw prmySr dy nwm dw; nw Bjn keqw; Bjn kihMdy hn kerqn L, Bjn gwÆuxy[<br />

217<br />

qumry Bjn ktih jm PWsw ] Bgiq hyq gwvY rivdwsw ]5]<br />

Bgq rivdws je kihMdy hn ‘hy pRBU! ijhVy qyry Bjn gwÆuxy hn, qyrw<br />

kerqn krnw hY; XmW dy Pwhy kztdy hn[’ iÇhL Bjn gwÆuxy ve ikhw jWdw hY[<br />

Xwin isÿq slwGw ve khe jWde hY[ kerqn krnw aseN kihMdy hW IsL[ iÇko he<br />

gzl hY[ ismrn: Bjn: nw qW ismrn keqw pRBU dy nwm dw; nw keqrn keqw mn<br />

iczq lgw ky; aOr diÇaw: qesre gzl duKeaW purSW qy diÇaw nheN keqe; BuKy L<br />

aMn nw idzqw, loVvMd L bsqr awid: kÇe qreky isr duKeaW de mzdd ijvyN ve ho<br />

sky skde hY, vwihgurU ny qYL qwkq idzqe hY: Æus qreky isr qYN mzdd nw keqe[ nw<br />

ismrn keqw, nw Bjn keqw, nw diÇaw keqe; iÇhdw ÿl ke hovygw? mwnuK srer<br />

L bury krmW ivzc, pwpW |unwhW ivzc bqeq krky clw igaw; mwno hzQw ivzco lwl<br />

guaw ilaw[ azgy nqejw ke hoÇygw? qW muzK cotw KwÇygw[ mUMh dy ÆuØzpr jmW deaW<br />

gurjW KwxeaW pYxgeaW[ hW iÇh ÿl hoÇygw[<br />

Dwrnw: isrmn Bjn diÇaw nheN kene qW muzK cotW Kwvygw …2<br />

aMqrw: cotW Kwvygw qW muzK cotW Kwvygw …2<br />

iÇh awvwZ; iÇho ijhe sMgeq ivzc Bre hoÇe awvwZ: ijs dw Bwv iÇh kuC hY; nw<br />

ismrn keqw, nw Bjn keqw prmySr dw, nw kerqn keqw, nw Bjn gwiÇn keqw,<br />

nw duKeaW qy diÇaw keqe qW nqejw Çyhe hoÇygw, azgy gIaW mUMh pr jmW deaW<br />

217 (rwgu soriT bwxI Bgq rivdws jI kI - 659)


gurjW KwxeaW pYxgeaW[<br />

kbIr jm kw TyNgw burw hY Ehu nhI sihAw jwie ]<br />

218<br />

eyku ju swDU muoih imilE iqin@ lIAw AMcil lwie ]78]<br />

kber je kihMdy hn jmW dw TyNgw; hMtr (Hunter) hMudw hY iÇzk jmW dy<br />

pws[ Æuhde cwr ÆuNgl de hzQe huMde hY[ Æuh ijsL iljWdy hn, ‘pwpe purS L’<br />

jmdUq mwrdy kuztdy Æus dy nwl; iÇzk hMtr vzjdw hY Æus dy, byhoS ho jWdw hY[ iÇMne<br />

szt vzjde hY[ jdoN iPr hoS awÆuNde hY, iPr iÇzk mwr dyNdy hn[ iÇÆuN kuztdy kuztdy<br />

Xm mwrg L lY jWdy hn[ so Æus de bwbq kihMdy hn[<br />

kbIr jm kw TyNgw burw hY Ehu nhI sihAw jwie ]<br />

XmW dw hMtr burw hY Æus de szt nheN Jzle jwxe[ qW qy Æupwa ke keqw<br />

jwvy[ kber awpxe dSw dzsdy hn[<br />

eyku ju swDU muoih imilE iqin@ lIAw AMcil lwie ]78]<br />

awp ny gurU rwmw nûd vzl iÇSwrw krdy hn[ mYL ÆunHW dw imlwp hoiÇaw<br />

ÆunHW ny mYL vwihgurU de Srn lgw idzqw[ prmySr de Bgqe ivzc privrq kr<br />

idzqw[ ijhVy prmySr de Bgqe krdy prmySr dy ho gÇy ÆunHW L XmW dw fr koÇe<br />

nheN rihMdw[ qW qy iÇÆuN dzsdy hn[ iÇho ijhe awvwZ jdoN awÇe<br />

ismrnu Bjnu dieAw nhI kInI qau muiK cotw Kwihgw ]<br />

kMn ivzc ho ky sDny dy ihrdy ivzc phuMce[ buzD ny nwl de nwl vecwr kr<br />

lÇe[ vecwr krn de dyr se aYse szt vzje idl qy:<br />

swDsMgq! gurbwxe bwx hY[ koÇe icly ivzc cVHw ky DnuS dy bwx L kzs ky<br />

Czfy; jy qW azgy polw Qw hY,


Æus dSw L iÇÆuN pRgt krky dzisaw hY[<br />

Dwrnw: gurW myry je bwx mwiraw …2<br />

aMqrw: myry pY igaw klyjy ivzc Cyk sMgqy! bwx mwiraw<br />

gurW myry je bwx mwiraw<br />

hW je Sbd: ijhVy ihrdy nrm hn, ÆuØzQy Sbd asr kr jWdw hY[ Gw kr<br />

jWdw hY; ZKm kr jWdw hY[ so ÆunHW qy iÇzk azDw Sbd he ÆunHW dy jevn dy suDwr<br />

dw kwrx bx jWdw hY[ so, iÇse qrHW iÇh Sbd sDny dy kMn duawrw ho ky ihrdy<br />

ivzc phuMicaw[ ihrdy qy bVe szt vzje, ijs dw nqejw iÇh hoiÇaw; vjd ivzc aw<br />

igaw[ Æuh tokrw mws dw, ijhVw isr qy lÇe jw irhw se; igr jWdw hY[ qn de<br />

soJe Buzl jWde hY[ awp ve byhoS ho ky Zmen qy igr jWdw hY[ Æus mws dy loQiraW<br />

L kuqy aw icMbVy, kW aw icMbVy, iÇzlHW aw icMbVeaW[ rsqw se lok qury jWdy sn,<br />

mylw lzg igaw[ koÇe kuC kihMdw hY, koÇe kuC kihMdw hY; awpxy iÞawl dy<br />

muqwibk[ duneaW dw suBwv hY[ ÆusL QoVe dyr bwad iPr hoS awÇe[ iPr Æuhe<br />

awvwZ Æus dy kMnw ivzc gUMjde hY[ iPr iÇse qrHw kwPe dyr iÇho ijhe hwlq rhe[<br />

Æuh mws v|Yrw qW Kw ilaw ijhVw lY ky czilaw se; kuiqaW, kwvW, iÇzlHW ny[ Kwle<br />

tokrw lY ky qur igaw[ iÇho ijhe idSw iÇzk kswÇe dy muMfy de[ ikÆuN? swDsMgq!<br />

Æus dy ihrdy ivzc ipCly jnm dw Bgqe dw bej ipaw hoiÇaw se[ ijhVw Æu~zgx<br />

de koiSS krdw se[ ÆusL vwihgurU de Bgqe vzl pRyr irhw se[ ijvyN Zmen ivzc<br />

ipaw hoiÇaw bej, Zmen L PwV ky Æu~zgx de koiSS kiraw krdw hY, iÇse qrHW<br />

smJo[<br />

iÇhe hwlq hU-b-hU gndw de se[ BwvyN, Æuhdw iÇho ijhy QW vwsw[ pr<br />

jdoN ikqy kqwÇeN Æus dy iczq ivzc iÞawlwq awÆuNdy ‘mwnuzK qn vwihgurU de bMd|e<br />

vwsqy imilaw hY[ iÇs L pw ky qYN iÇs iZMdße dw rO iks pwsy qYN rziKaw hY? pqw<br />

nheN qYL Gor nrkW ivzc jwxw pÇygw, XmW dy vs pYxw pÇygw[ iÇho ijhy iÞawlwq<br />

aw ky Æs dy iczq L ibhbl kr idaw krdy sn I


mhW purK Acwxck gxkw vwVy Awie Kloqw ]<br />

Æus de iÇh dSw se[ kÇe swlW qoN iÇho ijhe avsQw[ Æus Sihr qoN bwhr<br />

bwhr iÇzk koÇe mhwqmw rihMdy sn[ iÇzk kuteaw ijs ivzc rih ky prmySr dw<br />

Bjn krdy sn[ sMq, swD, mhWpurK, siqpurK, qqvyqy, bRhm igawne, gurmuK,<br />

iÇiqawid iÇho ijhy bcn jdoN aseN gurbwxe dw azCe qrHW iDawn dy ky pwT krdy<br />

hW; swL iÇho ijhy Sbd bhuq swry imldy hn[ ijnHW dw Bwv qkrebn iÇko ijhw<br />

he hY[ kihx ivzc, azKrW ivzc ZrUr Byd hY[ lyikn iÇnHW dw Bwv hY Æuh rUhW,<br />

ijhVeaW aMqrXwme vwihgurU ivzc aByd hn; jo aMqrXwme vwihgurU nwl iml<br />

cukeaW; Æus dy nwl imlx krky ÆunHW dy iczq sWq ho cuzky hn[ prm suKe ho cuky<br />

hn; ÆunHW vzl iÇSwrw hY<br />

mhW purK Acwxck gxkw vwVy Awie Kloqw[<br />

so, Æus Sihr qoN bwhr kuteaw ivzc iÇzk mhWpurK rihMdy hn[ drasl,<br />

ijnHW dw jevn he pRBU dw Bjn huMdw hY[ vwihgurU aMqrXwme L swry dyKxw, Æus dw<br />

Bjn krnw, Æus dy ivzc he ÆunHW de peV rmn krnw, Æus dy ivzc he ilvlenqw;<br />

Æus Bjn anûd ivzc he msq rihxw[ iÇh ÆunHW dw jevn hMudw hY[ ÆunHW de he<br />

avsQw iÇho ijhe Izk QW drswÇe hY gurU je ny:<br />

Dwrnw: ijMd bcde nheN gur Sbd ibnW …2<br />

aMqrw: jYsy ner ibn mCle, ijMd bcde nheN gur Sbd ibnW …2<br />

ijau mCulI ibnu pwxIAY ikau jIvxu pwvY ]<br />

bUMd ivhUxw cwiqRko ikau kir iqRpqwvY ]<br />

nwd kurMkih byiDAw snmuK auiT DwvY ]<br />

Bvru loBI kusm bwsu kw imil Awpu bMDwvY ]<br />

222<br />

iqau sMq jnw hir pRIiq hY dyiK drsu AGwvY ]12]<br />

iÇh idRStWq dy ky, pRmwx dy ky dzisaw hY[ mzCe dw jevn pwxe aOr Bvry<br />

dw jevn sugMDe[ iÇse qrHW vwihgurU dy ipawiraW dw, sMqW dw jevn; vwihgurU dw<br />

Bjn hMudw hY[ sm idRSte, bRhm idRSte duawrw swry ÆusL dyKxw; nwl Æus dw<br />

Bjn,


vzfw duK, Bjn ivsr jwxw hY[ qW qy sMqW dw jevn vwihgurU dw Bjn huMdw hY[<br />

Dwrnw: ijMd bcde nheN gur Sbd ibnW …2<br />

aMqrw: jYsy ner ibn mCle, ijMd bcde nheN gur Sbd ibnW …2<br />

so iÇho ijhy pRBU ivzc len iÇzk mhWpurK bwhr rihMdy hY[ so, srde dw<br />

mOsm aw igaw[ kÇe idn de JVe lzg gÇe[ JVe dy lzgx krky ÆunHW de kuteaw;<br />

ijs ivzc


durmiq dyK dieAwl hoie hQhuM ausnoN idqosu qoqw ] 223<br />

Dwrnw: hzQo dy sMqW ny qoqw gnkw pwpx qwre aY …2<br />

aMqrw: pwpx qwre aY gnkw pwpx qwre aY …2<br />

iÇÆuN gnkw ny awpxy ÆuDwr vwsqy, awpxy mn de ÆuqkMTw Zwihr keqe[<br />

so, ÆusL mhWpurKW ny qoqy dy bhwny ÆuDwrn dw vecwr keqw[ Is de bwbq kzlH<br />

vecwr SurU hovyge[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU aMgd swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU amrdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU rwmdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU arjn swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU hirgoibMd swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirrwI je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirikRSn je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU qyg bhwdr je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU goibMd isMG je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU gRMQ swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; qyrw pMQ Kwlsw DMn hY[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU vwihgurU vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ipawrw lzgygw bol ipawiraw[<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ikC nw lzgygw mol ipawiraw[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

223 (vwrW BweI gurdws jI vwr 10 pauVI 21)


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 12<br />

inrbwx kerqn


lwt icMbiVaW ho \qm jWdeaW hn[ qW qy iÞawl de iÇkwgrqW lwZme hY[<br />

vwihgurU aMqrXwme kihMdw hY, ‘aY jev! qUM myre Srn igr[ mYN qYL swry<br />

duKW pwpW qoN bcw lvWgw[’ jo jo Srn igry ÆunHW de rKSw hoÇe[ Srn igrnw<br />

isKxw hY; Srn igrnw awÆuNdw nheN[ jy Srn igr jwÇy qW vwihgurU Srn ipaW de<br />

ZrUr he lzijaw rzKdw hY[ gnkw dw pRsMg<br />

sihb gurU qyg bhwdr nOvyN pwqSwh iÇzk Sbd Æucwrn krky dzsdy hn<br />

ikjs dy ivzc kuC imswlW idMdy hn, vwihgurU de Srn igr ky aOh aOh duzKW qoN<br />

bre hoÇy iÇÆuN PurmwÆuNdy hn[<br />

mn ry pRB kI srin ibcwro ]<br />

ijh ismrq gnkw sI auDrI qw ko jsu aur Dwro ]1] rhwau ]<br />

Atl BieE DR¨A jw kY ismrin Aru inrBY pdu pwieAw ]<br />

duK hrqw ieh ibiD ko suAwmI qY kwhy ibsrwieAw ]1]<br />

jb hI srin ghI ikrpw iniD gj grwh qy CUtw ]<br />

mhmw nwm khw lau brnau rwm khq bMDn iqh qUtw ]2]<br />

Ajwmlu pwpI jgu jwny inmK mwih insqwrw ]<br />

nwnk khq cyq icMqwmin qY BI auqrih pwrw ]3]4]<br />

swiraW qoN pihlw gnkw dw pRsMg rzKdy hn[ gnkw:<br />

225<br />

gnkw pwpn hoiekY pwpW dw gl hwr proqw ] 226<br />

Dwrnw: pwpW dw hwr proqw gnkw pwpx ny …2<br />

gnkw pwpn hoiekY pwpW dw gl hwr proqw ]<br />

mhW purK Acwxck gxkw vwVy Awie Kloqw ]<br />

durmiq dyK dieAwl hoie hQhuM ausnoN idqosu qoqw ]<br />

gnkw dy iczq ivzc iÇh iÞawl ÆuØzT ky Æus dy mn L ibhbl krdw he<br />

rihMdw[, ‘mnw! mwnuK Srer vwihgurU dy Bjn krn vwsqy imilaw[ iÇs L<br />

duneaW dy ivzc vYsy brbwd kr dyxw iÇs dy nwl ikqne byiÇnsw&e hY[ ijvyN bVw<br />

by kemqe lwl Koqy dy gl pwiÇaW Æus de koÇe kdr nheN[ iÇse qrHW mwnuzK srer<br />

de inkdre hY agr iÇs L vwihgurU dy Bjn ivzc nw lgwiÇaw jwvy[’ iÇÆuN iÇho<br />

ijhy iÞawlwq aw ky Æus dy iczq L ibhbl kr idMdy huMdy[ pr ijqne dyr qzk<br />

mzdd nw imly[ ijzlHx ivzcoN kYsy inkilaW jw skdw se[ koÇe vzfy Bwg jwgdy hn:<br />

225 (soriT mhlw 9 - 632)<br />

226 (vwrW BweI gurdws jI vwr 10 pauVI 21)


pUrb krm AMkur jb pRgty ByitE purKu risk bYrwgI ]<br />

227<br />

imitE AMDyru imlq hir nwnk jnm jnm kI soeI jwgI ]2]<br />

pihly qW mwnuK dyh nheN imlde swDsMgq! lzK cOrwseh jon ivzcoN msW<br />

msW mnuKw dyh imlde hY[ iPr mnuKw dyh iml jwÇy, iÇs dy iczq ivzc SOk nheN<br />

jwgdw Bjn krn dw[ Blw jy SOk ve jwg pÇy pUrn purKW dw imlwp bVw aOKw<br />

hY[ siqsMg dw imlwp bVw muSkl hY[ iqMny gzlW iml jwx[ mwnuK srer iml<br />

jwÇy, prm pdve de iÇzCw pYdw ho jwÇy. Xwin pRBU pRwpq de Bjn de iÇzCw pYdw ho<br />

jwÇy aOr pUrn purK dw imlwp ho jwÇy; iPr iÇsdw jnm sÿlw hY[ mwnuK qn<br />

Dwiraw lyKy lzg jWdw hY[ so iÇse qrHw iÇho ijhy iÞawlwq Æus dy iczq ivzc aw ky<br />

ibhbl ZrUr krdy pr kuC pyS nheN se jWde[ so iÇse qrHW smW ßuZrdw clw<br />

igaw<br />

pUrb krm AMkur jb pRgty ByitE purKu risk bYrwgI ]<br />

jdoN pRBu imlx de pReq iczq ivzc jwgde hY pUrbly BwgW krky iPr iÇs L<br />

pUrn purK dw imlwp huMdw hY[ Æu~zQoN rsqw imldw hY; she she rsqw imldw hY[<br />

kmwÇe krky jnm sÿlw hMudw hY[ so iÇÆuN, iÇse qrHW azj gnkw L mhwpurK dw<br />

imlwp: suqy ÆuØzDr aw inzkly[ iÇs ny awpxw Æuh iÞawl, Æuh dwsqwn; ijhVy<br />

iczq ivzc iÇho ijhy pYdw ho ky mn L ibhbl krdy sn; ÆuØzQy ve Zwhr keqy[<br />

mhWpurKW dy iczq ivzc hYrwne hoÇe, ‘ascrj bwq hY! ikho ijhy Qw jnm aOr iÇho<br />

ijhy iÞawlwq pRqeq huMdw hY ipCly jnm dw Bgqe dw bej iÇsdy ihrdy rUpe Drqe<br />

ivzc ipaw hoiÇaw hY, Æuh ÆuØzgx de koiSS krdw hY[’ so iÇse qrHw ÆunHW ny Æuhdy<br />

iczq de jigawsw dyK ky, SOk dyK ky, lgn dyK ky pzkw keqw, “agr qyry iczq<br />

ivzc szcmuzc he jnm L sÿlw krnw dw SOk hY XmW qoN fr hY; nrkW dw fr hY;<br />

qyry vwsqy ve rsqw hY[” Æus ny ikhw, “ZrUr mYL XmW qoN fr lzgdw hY, nrkW qoN<br />

fr lzgdw hY[” Bgqe BY nwl jW pRym nwl hoiÇaw krde hY[ pihlW drjw BY hY,<br />

fr hY; nrkW; XmW; cOrwse awid dw Æus qoN bwad pRym de avsQw hY[ jdoN pRym<br />

lzg igaw Pyr qW koÇe qoV he nheN skdw[ so, iÇÆuN krky pihly BY hMudw hY, ipCoN<br />

pRym Æupjdw hY[ so iÇÆuN, Æusde iÇh avsQw dyK ky ÆunHW mhWpurKW ikhw, “hux jo<br />

kuC qYL hdwiÇqW idzqeaW jwxgeaW, jo qYL kuC dzisaw jwÇygw; Æusdy muqwbk<br />

awpxe iZMdße Fwlxe hovyge[ agr aYsw kryNge, XmW dw, nrkW, cOrwse awid dw<br />

sB dw BYa dUr ho jwvygw[”<br />

so, iÇs vwsqy iÇh Srq hY bemwr dy vwsqy[ bemwr awdme fwktr L<br />

awpxe mrZ bemwre idKwÆudw hY; qMdrusq hox de pUre iÇzCw hY[ fwktr


vwsqy dvwÇe selY~zkt (Select) krdw hY aOr pRhyZ bd-pRhyZe dw iZkr krdw hY[<br />

pRhyZ rzKx vwsqy ÆusL pRyrdw hY[ aOr dvwÇe Kwx dw FMg, jugqe, qrekw dzsdw<br />

hY[ jdoN pUre ivDe anuswr dvwÇe KWdw hY mreZ, bd-pRhyZe dw preiqawg rzKdw<br />

hY, pRhyZ pUrw pUrw rzKdw hY; hOle hOle bemwre hztde hztde iÇzk idn pUre S&w<br />

pRwpq ho jWde hY[ pUre arogqw hwsl ho jWde hY[ iÇse qrHW he iÇh mwnsk roge<br />

de hwlq hY[<br />

so, jdoN gnkw ny awpxe iÇho ijhe ÆuqkMTw Zwhr keqe mhWpurKW ny<br />

soicaw bÇe qoqy dy bhwny iÇs dw Blw hoxw cwhedw hY[ ikÆuNik pihly pihl<br />

ijqne dyr qzk purwxy suBwv, purwxeaW awdqW, purwxy iÞawlwq, iÇsdy aMdr Gr<br />

kreN bYTy hn; so Æuh iÇsdy jevn L Þrwb kr rhy huMdy hn; ÆunHW L awihsqw<br />

awihsqw pihlW jugqe nwl bdilaw jWdw hY, iPr ismrn BwvyN aMdr hMudw hY;<br />

Æusde pRwpqe sihjy he ho jWde hY[ iÇÆuN<br />

mhW purK Acwxck gxkw vwVy Awie Kloqw ]<br />

durmiq dyK dieAwl hoie hQhuM ausnoN idqosu qoqw ] 228<br />

Dwrnw: hzQoN dy sMqw ny qoqw gnkw pwpx qwre aY …2<br />

aMqrw: pwpx qwre aY gnkw pwpx qwre aY …2<br />

durmiq dyK dieAwl hoie hQhuM ausnoN idqosu qoqw ]<br />

durmiq: durmiq nw hY Kote mzq dw[ iÇsdy aMdr iÇzk iÇho ijhe mzq hY<br />

ijhVe bury kMm krvwÆuNde hY[ iÇzk iÇho ijhe mzq hY, ijhVe cMgy kMm krvwÆuNde<br />

hY[ durmq Koty kMm krvwÆuNde hY jy pRDwn hovy qW[ gurmiq jW sumiq, Æuh cMgy kMm<br />

krvwÆuNde hY[ siqsMgq kridaW, iÇs mwrg qy clidaW clidaW gurmiq jW<br />

sumzq pRwpq huMde hY[ Æuh pRbl huMde hY[ durmzq L dbw lYNde hY[ JgVw ho irhw hY<br />

aMdr[ so ijs vkq gurmzq Xw sumzq pRbl hoÇe, durmzq L dbw ilaw; Xwin<br />

iÇnswn qoN iPr burwÇe hMude nheN[ so iÇÆuN, iÇse qrHw Æusde Kote mzq dyK ky,<br />

Æuhdy Bly vwsqy Æuh ipMjrw, ijsdy ivzc qoqw; jo ik rwm rwm piVHaw se; Æusdy<br />

bhwny iÇsdy Bly dw vecwr keqw[<br />

swDsMgq! Bjn krn dy bhuq swry qreky hn, bhuq swreaW jugqeaW hn,<br />

bhuq swry FMg hn[ aiDkwr dy muqwbk jugqe smJ awiÇaw krde hY,


vwsqy; pihly iksy igxqe ivzc jW iksy hor bhwny mn SuzD krn dw Æupwa dzsdy<br />

hn[ jdoN hOle hole suBwa bx jwdw hY iPr aMqrev ijhVeaW aiBaws deaW<br />

ijhVeaW jugqeaW ÆukqeaW hn; ÆunHW ivzc pRivrq krdy hn[ so, iÇs gnkw L<br />

ÆunHW qoqy dy bhwny Æus dy mn L SuzD krn dw vecwr soicaw[ Æuh qoqw jo ik rwm<br />

rwm piVHaw se, ÆusL ikhw, “dyKo! iÇh qoqw hY[” kuC ku hdwiÇqw hor dzseaW,<br />

kupQ qoN bcxw, pQ rzKxw, burwÇe qoN bcxw[ ijqny ve niSD krm sn inûdneX<br />

krm sn ÆunHW qoN rokx de iÇmwnXq keqe aOr cMgy krmW ivzc pRivrqe dy vwsqy<br />

ÆupdyS keqw[ aOr iÇh ikhw, “svyry aMimRq vyly ÆuØzT; sOc, dwqx, iÇSnwn krky;<br />

azCe qrHw srer de SuzDe krky; awls L dUr krky; aYs qoqy qoN idn cVHdy qzk rwm<br />

rwm khwiÇaw kr[ IÆuN kihMdy suxdy qyry ijhVy aYh jnm dy jW ipCly jnm dy<br />

pwqk pwp hoxgy swry JV jwxgy[ ijvyN kzpVy L swbx lwÆuidaW lwÆuidaW swre<br />

mYl inzkl jWde hY, iÇse qrHw he mn L SuzD krn vwsqy nwm rUpe swbx he<br />

dzisaw hY[”<br />

gurU nwnk dyv mhwrwj je de iszDw nwl kÇe dÿw kÇe QwvW qy crcw hoÇe[<br />

gurU nwnk dyv je dw mwrg, Bgqe mwrg; qy ÆunHW dw mwrg, pRwxwXm se[ gurU bwby<br />

ny ikhw, “aYh Zmwnw pRwxwXm dw nheN[ logW dy iÇqny qkVy idmwß nheN, iÇqny<br />

qkVy srer nheN, pRwxwXwm deaW JwlW Jzlx dy Xog nheN[ awh smW hY, ismrn<br />

Bgqe mwrg dw[ so, iÇs krky aseN Bgqe ivzc logW L pRivrq krnw hY[” so,<br />

iÇs ivSy qy ivcwr hoÇe[ ÆunHW puziCaw gzlW bwqW dy dOrwn ivzc, “gurU nwnk je!<br />

iÇÆuN dzso, mn L SuzD keqy ibnW pRBU dw dedwr nheN hMudw[ qy Æusdy SuzD krn dw ke<br />

Æuprwlw hY? quhwfy mq ivzc ke Xqn hY?” gurU je ny Æusdw jvwb iÇÆuN idzqw, pVHo<br />

swry:<br />

Dwrnw: qyre mzq pwpW dy nwl Br gÇe aY, nwm jp ky Do lY |w&lw!…2<br />

229 (jpu - 4)<br />

BrIAY hQu pYru qnu dyh ]<br />

229<br />

pwxI DoqY auqrsu Kyh ]<br />

idRStWq pRmwx dy, ky imswlW dy ky smJwÆudy hn<br />

BrIAY hQu pYru qnu dyh ]<br />

pwxI DoqY auqrsu Kyh ]<br />

hzQw L, pYrW L, srer L, imzte Gztw lzigaw hovy<br />

mUq plIqI kpVu hoie ] dy swbUxu leIAY Ehu Doie ]


Æuhde imzte Gztw srer de hzQW pYrW de pwxe nwl sPw ho jWde hY[<br />

mUq plIqI kpVu hoie ]<br />

dy swbUxu leIAY Ehu Doie ]<br />

kzpVy mYly hoÇy hox, mYl kucYl lzge hovy; Æus kzpiVaW L swbx nwl s&w<br />

kr lÇeNdw hY[ ÆunHW de mYl kucYl dUr keqe jw skde hY[ iÇse qrHw<br />

BrIAY miq pwpw kY sMig ]<br />

230<br />

Ehu DopY nwvY kY rMig ]<br />

mzq ijhVe hY pwpW nwl mln ho cuzke hY[ mln mzq ijhVe hY, mln kMm<br />

krvwÆuNde hY; mln pwsy L pRyrde hY[ so, nwm pRmySr dw pRyRm nwl jipaW iÇs mzq<br />

L SuzD keqw jw skdw hY[ iÇsde mYl dUr keqe jw skde hY[ iÇsdw iÇhe Æupwa<br />

hY[ jdoN mzq SuzD ho gÇe, iPr bury kMmW L jea he nheN krdw[ iPr iÞawl he<br />

nheN Æu~zTdw, Purny he nheN Æu~zTdy[ mn sWq ho jWdw hY[ pUrn iqRpq rUp ho jWdw<br />

hY[ so iÇÆuN, iÇh gurU bwby ny dzisaw[<br />

Æus gnkw L hux siqpurSw ny svyry ÆuØzT iÇSnwn awid krny, awls L<br />

dUr krky; idn cVyH qzk qoqy qoN rwm rwm khwÆuxw qy awp kihxw; iÇs prcy ivzc<br />

pYx de hdwiÇq keqe[ so, iÇÆuN kridaW kridaW mn SuzD ho jwÇygw[ aglw FMg,<br />

agle koÇe jugqe ÆusL iPr dzse jwÇyge[ aYsw vecwr krky ÆunHW ny Æuh qoqw, qoqy<br />

dw ipMjrw dy idzqw hY[<br />

iÇh kwiÇdw hY ijhVw purS koÇe siqpurSW dy bcnW ’qy pihrw idMdw hY<br />

Æusde he kilawx huMde hY[<br />

iÇzk dÿw gurU arjn dyv mhwrwj bhuq swry iszKW dy smyq rwmdws srovr<br />

dy iknwry bYTy hoÇy hn[ vkq dy muKe muKe iszK, bRhm igawne iszK; BwÇe jyTw,<br />

iprwxw, buzFw awidk bYTy hoÇy hn[ ÆunHW svwl keqw, “ßreb invwZ! jev dw<br />

sMswr smuMdr qoN kYsy ÆuDwr hovy? iÇh ikRpw krky dzso[” iÇh vcn suxky awp ny<br />

PurmwiÇaw:<br />

Dwrnw: jo jo bcn kmwvy sMqW dw, gurprswde pwr pwvygw …2<br />

aMqrw: myry ipawry! gurprswde pwr pwvygw …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! gurprswde pwr pwvygw …2<br />

230 (jpu - 4)<br />

ÆunHW dy svwl dw jvwb idMidaW hoiÇaw gurU je PrmwÆuNdy hn[<br />

sMqhu swgru pwir auqrIAY ]


ÆunHW vzl iÇSwrw krky sMqW vzl; “sMswr smuMdr qoN iÇÆuN pwr hoENdw hY<br />

231<br />

jy ko bcnu kmwvY sMqn kw so gur prswdI qrIAY ]1]<br />

sMqW dy bcnW L kmwÆux vwlw, sMqW dy bcnW qy pihrw dyx vwlw jo<br />

jigawsU hY, iszK hY; Æuh sMswr smuMdr L sihjy he pwr ho jWdw hY[ ijvyN gÆU dy<br />

pYV ivzc pwxe qrnw sOKw hY, iÇse qrHw sMqW dy bcnW rUpe jhwZ qy svwr ho ky<br />

sihjy he qr jwÇedw hY sMswr smuMdr L[ Ih bcn PurmwiÇaW qW ÆunHW iPr svwl<br />

keqw, “ßreb invwZ! hor koÇe krm Drm ijhVy loke krdy hn, ke Æuh ve kuC<br />

PwiÇdw idMdy hn, ik nheN?” iÇh bcn sux ky gurU je ny PurmwiÇaw[<br />

krm Drm pwKMf jo dIsih iqn jmu jwgwqI lUtY ]<br />

inrbwx kIrqnu gwvhu krqy kw inmK ismrq ijqu CUtY ]1]<br />

“ijhVy pwKMf sihq kÇe Coty Coty, aY~zDr Æu~zDrly krm keqy jWdy hn,<br />

ÆunHW L qW rsqy ‘c he Xm jwgwqeaw luzt lYNdw hY[” ikvyN luzt lYNdw hY?<br />

iÇzk dÿw dw iZkr gurU hrgoibMd mhwrwj CyvyN pwqSwh je ny iÇzk pMfq L<br />

ikhw, “pMfq je! iszKW L gruV purwx ke kQw suxwiÇaw kro[” Æuhny bcn mn ky<br />

kQw awrMB kr idzqe[ suxwÇeN igaw, suxwÇeN igaw[ iÇzk idn vecwr awÇe ik<br />

pRlok dw rsqw swl Br dw rsqw hY[ XmdUq iÇs pwpe jev L srer ivzcoN kzFky<br />

mwrdy kuztdy lY jWdy hn rsqy dy ivzc bhuq swreaW ibKVeaW QwvW awÆuNdeaW hn[<br />

ikqy azg ivzcoN lMGxw pYNdw hY; ikqy qzqy ryqy awÆuNdy hn; ikqy BeVeaW, qMg gleaW<br />

ivzcoN lMGxw pYNdw hY; ikqy vYqrne nde awÆuNde hY; ikqy purslwq awÆuNdw hY; bhuq<br />

kuC iÇho ijhy ibKVy rsqy hn[ ÆunHW QwvW dy ivzc jev bhuq qMg hMudw hY[ so iÇÆuN,<br />

iÇh XmdUq mwrdy kuztdy iljWdy hn[ iksy QW, ÿrZ kr l


“Æuhdw puMn swL dy dyh[ qYL bcw lYny aW[” iÇÆuN Coty Coty krm Drm<br />

ijhVy hn, rsqy ‘c Çe Xm jgwqeaw luzt lYNdw hY Drm rwjy de drgwh phuMcx<br />

qzk he[ ipaws lzgde hY, iÇho ijhw QW awÆuNdw hY[ bVe iqhw lzgde hY[<br />

“mYL bcwî! koE pwxe id


iczq lgw ky; awpxy mn L hre kerqn ivzc ilvlen krdy hY;


dy drSn krdy hn, >h qW swry mukq ho jwxgy[ jo jo awp dy drSn krdy hn,<br />

sB de he mukq ho jwÇyge[” gurU je kihMdy, “aYsw nheN[ drSn mwqr mukq<br />

nheN[ drSn dw puMn hY[ gurU dy drSn dw bhuq vzfw ÿl hY[<br />

quDu ifTy scy<br />

pwiqswh mlu jnm jnm dI ktIAY ]<br />

ÿl hY, lyikn<br />

234<br />

siqgur no sBu ko vyKdw jyqw jgqu sMswru ]<br />

ifTY mukiq n hoveI ijcru sbid n kry vIcwru<br />

]<br />

hW, mukq qW gurU bcnW L kmw ky huMde hY[ qW qy:<br />

235<br />

sMqhu swgru pwir auqrIAY ]<br />

jy ko bcnu<br />

kmwvY sMqn kw so gur prswdI qrIAY ]1]<br />

azDw azDw bolo BwÇe:<br />

Dwrnw: jy ko bcn kmwvy sMqW dw, gur pRswde pwr pwvygw[<br />

hW, gnkw L siqpurSw ny jo hdwiÇq keqe, jo isKSw idzqe; Æusny Æus qy<br />

aml krnw SurU kr idzqw[ SOk se, lgn se[ aMimRq vyly ÆuØzT ky iÇSnwn awid<br />

krky; srer de SuzDe dvwrw;<br />

nwnk nwau Kudwie kw idil hCY muiK lyhu ]<br />

236<br />

Avir idvwjy dunI ky JUTy Aml kryhu ]1]<br />

srer de SuzDe nwl Bjn krnw azCw hY[ so, iÇÆuN krky roZ he aMimRq vyly<br />

iÇSnwn awid krky Æusny idn cVdy qzk, qkrebn iÇzk pihr qoqy qoN rwm rwm<br />

khwÆuxw, qy awp kihxw[ iÇzk vwre qoqw kihMdw hY, iÇzk vwre awp[ Xwin iÇzk<br />

vwre suxnw, iÇzk vwre kihxw[<br />

237<br />

suxqy punIq khqy pivqu siqguru rihAw BrpUry ]<br />

vwihgurU dw js suxn, kihx krky; hr donW hwlqW ivzc pivzqR krdw hY[<br />

so iÇÆuN, iÇse qrHW smW ßuZrdw clw igaw[ kzpVy L ijÆuN ijÆuN swbx lzgde hY,<br />

Æus de mYl ktecde hY[ iÇse qrHw mn rUpe bsqr L ijÆuN ijÆuN nwm rUpe swbx<br />

lzgdw hY, iÇhde pwpW rUpe mYl dUr hMude hY[ SuzD huMdw clw jWdw hY[ iÇzk idn iÇÆuN<br />

swbx lwÆuidaW lwÆuidaW aiqaMq SuzD ho jWdw hY[ SuzD vsqr rMg cVHx dy lwiÇk<br />

ho jWdw hY[ bRhm igawn dw rMg hY, ijs L cVH igaw; iPr kdy Æuqrdw nheN hY[<br />

234<br />

(rwmklI kI vwr rwie blvMif qQw sqY fUim AwKI – 967/67)<br />

235<br />

(vfhMs kI vwr mhlw 4 llW bhlImw kI Duin gwvxI: sloku mÚ 3 - 594)<br />

236<br />

(vwr mwJ kI qQw slok mhlw 1 - 140)<br />

237<br />

(rwmklI mhlw 3 Anµdu - 922)


soo pr hOle hOle ijhL bhuqe mYl lzge hovy ÆusL kuC dyr lzigaw krde hY[ I


kr lÇygw[ qW qy cMgy suBwvW duawrw ÆuØzcw Æu~zTdw Æu~zTdw ÆuØzc avsQw dw mwlk<br />

bx jWdw hY[ cMgy suBwv pYdw krny cwhedy hY[ so iÇÆuN, hOle hOle cMgy suBwv pYdw ho<br />

jWdy hn[<br />

gnkw ny jo suBwa inzq dw bxwiÇaw, iÇho ijhw prpzk ho igaw; iÇs dw<br />

aml bx igaw, suBwa bx igaw[ jy ikqy kqwÇe iksy kwrn qy srer iFlw mzTw<br />

ho ky, ibmwre Tmwre dy kwrx nw inzq dw nym ho sky; swrw idn iczq Æudws rihMdw<br />

se[ ijvyN, bwry Pred ny iÇzk dÿw iÇÆuN dzisaw hY:<br />

bwbw Pred iÇzk idn Æus qoN inzqnym nw ho sikaw[ iczq Æudws hY[ iczq<br />

dw asr ichry qy: ichrw metr (Meter) hY iczq de avsQw dw, ÞuSe |me dw[<br />

iksy ny aw ky puziCaw, “bwbw je! ichry qy Æudwse hY[ kwrx ke hY?” so Æus mOky<br />

ÆunHW ny Æus dw sbzb dzisaw[<br />

Aju n suqI kMq isau AMgu muVy muiV jwie ]<br />

239<br />

jwie puChu fohwgxI qum ikau rYix ivhwie ]30]<br />

“azj inzq dw nym nheN hoiÇaw vwihgurU dy nwl imlwp nheN hoiÇaw[<br />

ibrqe joV ky Æus dy ivzc iÇsiQqe nheN hoÇe[ qW qy iczq de Æudwse dw kwrx iÇh<br />

hY[” iÇh dzisaw se ÆunHW ny:<br />

Dwrnw: aMg muVy muV jwÇy myrw aMg muVy muV jwÇy …2<br />

aMqrw: aMg muVy muV jwÇy myrw aMg muVy muV jwÇy …2<br />

so iÇÆuN, aml bx jWdw hY roZ dw[ iÇse qrHw iÇho ijhe dSw, iÇho ijhe<br />

hwlq, iÇh ijhw aml, gnkw L roZ dy inzqnym krdy krdy pY igaw[ inzqnym<br />

krdy krdy pRym pYdw ho jWdw hY[ pRym ijÆuN ijÆuN vDdw hY; pihly qW \ws ijnHW smW<br />

inzqnym dw hY, Æusy vyly Bjn krdw hY[ jdoN pRyRm vD igaw, iÇs L szq asq de<br />

ibbyk pYdw ho gÇe; iPr awpxy smyN L ivarQ nheN gvwÆuxw cwhuMdw[ iÇh qurdy,<br />

iPrdy, bihMdy, Æu~zTdy, apxe surq; awpxw iÞawl; ismrn ivzc lgw Czfdw hY jo<br />

ik inrMqr ho irhw hY aMdr[ sB dy he aMdr ismrn ho irhw[ so I


lzigaw krde hY[ iÇse qrHW kudrqe svzsQ avsQw pRwpq ho jWde hY[ kudrqe<br />

aMdr sWqe, TMF, aOr inriÇzCq avsQw; pUrn iqRpqe vwle avsQw aw jWde hY;<br />

ijs qoN suKdwÇe avsQw hor koE hY nheN[<br />

so iÇÆuN, kÇe swl ßuZr gÇy[ azj brswq dw mOsm: swfy dyS dy ivzc Cy<br />

ruzqW mMneaW hn[ bwrW mheinaW dw swl huMdw hY[ do-do mheny de iÇzk ruzq mMne hY[<br />

azj kzlH de ruzq, ijhVe swÆux BwdRoN de ruzq L cOmwsy de jW brswq de ruzq ikhw<br />

jWdw hY[ iÇs mOsm dy ivzc brsW vßYrw dw iZawdw Zor hoiÇaw krdw hY[ bwrsW<br />

pYx krky bhuqe cOrwse BugqwÇe jWde hY[ szp, slUte, itzfe, plpehe bhuqe huMde<br />

hY[<br />

so, idny azj gnkw qoqy L pwxe vßYrw cUre vßYrw bdwm awid KuawÆux<br />

lzigaW jdoN ipMjrw, ipMjry de bwre KolHe, pwxe iplwiÇaw bdwm-v|Yrw KuawÇy; jo<br />

kuC Æuhdw Kwxw-dwxw se, idzqw; kudrqe bwre lwÆuxe Buzl jWde hY ipMjry de[ so<br />

rwq ho gÇe[ rwq hoiÇaW, vzt piÇaw hoiÇaw se[ iPrdw iPrdw iÇzk bVw<br />

Zihrelw szp Æus KuzlHe bwre QwÇeN ipMjry ivzc pRvyS kr jWdw hY[ ipMjrw KulHw se[<br />

ipMjry de bwre KulHe se, Xwin Æu~zQoN de Æuh szp ipMjry ivzc vV jWdw hY; qoqy L Kw<br />

jWdw hY[ szp dw suBwa hY, ijhVe vsqU hY, swbqe lMGwIaw krdw hY aMdr[ so,<br />

iPr aMdr he jW ky Æuh glde hY, hzl huMde hY[ so, iÇÆuN krky ÆuØzQy awrwm nwl<br />

bYTw hY[ hvw awÆuNde se kuC,


nw; Iqnw QoVHw Zihr huMdw hY[ kÇe kulW L ve gwlx vwly huMdy hn[ iÇnHW deaW<br />

iksmW hMudeaW hn[ so, iÇs krky jdoN fMg mwiraw Æuhdy pRwx inzkl gA[ ikÆuNik<br />

vkq-I-aÞer pRmySr dw nwm icMqn krde ny srer CzifaY, iÇs vwsqy iszDe<br />

bYkuMT Dwm L gÇe[ ikÆuNik iÇh asUl hY, ijho ijhw icMqn vkq-I-aÞer krdw<br />

srer dw preiqawg krdw hY, vYse he gqe pRwpq huMde hY[<br />

Dwrnw: gnkw czle aY ibvwnw ÆuØzQy bYT ky,<br />

pwpW dw phwV Fih igaw …2<br />

aMqrw: myry ipawry! pwpW dw phwV Fih igaw …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! pwpW dw phwV Fih igaw …2<br />

AMqkwl jm jwl qoV nrkY ivc n KwDus goqw ]<br />

240<br />

geI bYkuMT ibbwx cVH nwau nwrwiex Coq ACoqw ]<br />

vkq-I-aÞer ijho ijhy iÞawlwq hox, ijho ijhw icMqn krdw hoiÇaw<br />

srer dw preiqawg krdw hY; vYse he gqe imlde hY Bgq iqRlocn je iÇs de<br />

bwbq iÇzk Qw iÇÆuN dzsdy ny:<br />

AMiq kwil jo lCmI ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]<br />

srp join vil vil AauqrY ]1]<br />

ArI bweI goibd nwmu miq bIsrY ] rhwau ]<br />

AMiq kwil jo iesqRI ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]<br />

bysvw join vil vil AauqrY ]2]<br />

AMiq kwil jo liVky ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]<br />

sUkr join vil vil AauqrY ]3]<br />

AMiq kwil jo mMdr ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]<br />

pRyq join vil vil AauqrY ]4]<br />

AMiq kwil nwrwiexu ismrY AYsI icMqw mih jy mrY ]<br />

241<br />

bdiq iqlocnu qy nr mukqw pIqMbru vw ky irdY bsY ]5]2]<br />

vkq-I-aÞer ijhVw Dn dOlq L Xwd krdw srer dw preiqawg krdw<br />

hY, Æuh szp bxdw hY; szp jUne imlde hY[ vkq-I-aÞer ijhVw iÇsqre awdme<br />

L icMqn kridaW srer Czfy, ÆusL vysvw jUne imlde hY[ vkq-I-aÞer ijhVw<br />

puzqrW DeaW dy iÞawl dy ivzc awpxy srer dw preiqawg krdw hY, ÆusL sUre jon<br />

240 (vwrW BweI gurdws jI vwr 10 pauVI 21)<br />

241 (gUjrI: iqRlocn jI - 526)


imlde hY[ vkq-I-aÞer jo mkwnw ivzc iÞawl rzKdw hY, ÆusL pRyq jUne imlde<br />

hY[ vkq-I-aÞer ijhVw pRmySr dw Bjn krdw srer Czfdw hY, Æuh iszDw<br />

szcKMf bYkuMT Dwm L jWdw hY; BgqW vwle gqe imlde hY[<br />

cUMik, gnkw dy mUMh ivzcoN rwm rwm inzkl irhw se[ BwvyN, szp fzisaW: kÇe<br />

QwÇeN iÇh dzisaw hY: szp fzisaW mry, pwxe ‘c fuzb ky mry, Zihr Kw ky mry,<br />

Æuhde gqe nheN huMde hY; iÇÆuN dzisaw hY[ pr swDsMgq! IzQy vwihgurU aMqrXwme<br />

dy nwm dw pRqwp: Bjn kridaW srer Czifaw, szp fzisaW mre hY gnkw; so,<br />

iszDe bYkuMT Dwm L gÇe hY[<br />

qW qy dzsdy hY ÇyDr gurU je<br />

mn ry pRB kI srin ibcwro ]<br />

242<br />

ijh ismrq gnkw sI auDrI qw ko jsu aur Dwro ]1]<br />

ijs L ismr ky gnkw dw ÆuDwr hoiÇaw[ BgqW vwle gqe: szcKMf bYkuMT<br />

Dwm L gÇe hY[ so, qUM ve Æus dw Bjn kr[ qyry vwsqy ve Æuh drvwZw koÇe bMd<br />

nheN hY[ qYL ve Æuh avsQw pRwpq ho jwÇyge[ qW qy nwm jipaW azDw azDw boil<<br />

BwÇe:<br />

Dwrnw: nwm jpeÇy qW dUr hMud duKVy<br />

syvw kr ky mwx pwEdw[<br />

hW; iÇÆuN pRmySr dy nwm de mhzqqw hY ikzfe vzfe hY! qW qy awî hux gur<br />


DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU goibMd isMG je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU gRMQ swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; qyrw pMQ Kwlsw DMn hY[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU vwihgurU vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ipawrw lzgygw bol ipawiraw[<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ikC nw lzgygw mol ipawiraw[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 13<br />

inrbwx kerqn


nwnk khq cyq icMqwmin qY BI auqrih pwrw ]3]4]<br />

swihb gurU qyg bhwdr mhwrwj nOvyN pwqSwh iÇs Sbd dy ivzc: vwihgurU<br />

dy Srn igrn krky swry duzKW pwpW de invrqe ho ky, iÇnswn jev suK dy smuMdr<br />

ivzc lenqw hwsl krdw hY[ pihlw Æudwhrn pihle imswl gnkw de idzqe hY[<br />

ijs dw ipzCy quseN suixaw hY[ dUsre imswl DrUa de idMdy hn[<br />

Atl BieE DR¨A jw kY ismrin Aru inrBY pdu pwieAw ]<br />

DrUa L atzl pdve ijs pRBU dy ismrn krky pRwpq hoÇe; inrBY pdve<br />

imle[<br />

245<br />

duK hrqw ieh ibiD ko suAwmI qY kwhy ibsrwieAw ]<br />

duzKW dy hrn vwlw duKW dy nws krn vwlw iÇho ijhw vwihgurU aY mn! qYN<br />

ikÆuN ivswiraw hY[ hW je! DrUa:<br />

246<br />

DR¨ hsdw Gir AwieAw kir ipAwr ipau kuCiV lIqw[<br />

swfy dyS ivzc ikse smyN iÇzk rwjw Æuqwnpwd hoiÇaw[ ijsdw hZwrW murzbW<br />

mel ivzc rwj se[ Æus dy do rwxeaW ‘sruce aOr suneqw’ dovyN skeaW BYxW sn[<br />

vzfe BYx dw suBwa SuSelw, Drmwqmw, pqebrqw syvw Bwv vwlw; Cote dw suBwv<br />

cMcl, Kud|rZ: iÇs krky Cote rwxe ny rwjw L kwnwPUse krky, kuC aY~zDrleaW<br />

Æu~zDrleaW gzlW mwr ky awpxe vzfe BYx dy bri\lwP dr idzqw[ ‘cugle’ inûidaw<br />

cugle bhuq bure ceZ hY[ iÇnswn ijho ijhy bcn suxdw hY, Æuho ijhw asr iÇs<br />

dy mn ‘qy avzS pY he jwIaw krdw hY[ so inûidaw L ijzQy QW QW burw dzisaw hY<br />

iÇhdy bury nqejy dzsy, blik iÇÆuN Purmwn keqw hY:<br />

Dwrnw: inûdw Ble iksy de nwhe mnmuK lokeN krdy ny …2<br />

aMqrw: lokeN krdy ny mnmuK lokeN krdy ny …2<br />

inMdw BlI iksY kI nwhI mnmuK mugD krMin ]<br />

muh kwly iqn inMdkw<br />

nrky Goir pvMin ]6]<br />

inûdw dw ÿl dzisaw hY[<br />

247<br />

duneaW ivzc jd qy isRSte rce, jd qzk isRSte rhyge; ÇeSvre kwLn ve<br />

kMm krdy rihxgy[ ikÆuNik jd qoN koÇe gorimMt (Government) bxde hY jd qzk<br />

Æuh rihMde hY Æuhdy asUl ve czldy rihMdy hY[ iÇse qrHW he ijhnW ivzcoN iÇh<br />

244 (soriT mhlw 9 - 632)<br />

245 (soriT mhlw 9 - 632)<br />

246 (vwrW BweI gurdws jI vwr 10 pauVI 1)<br />

247 (rwgu sUhI mhlw 3 Gru 10 - 755)<br />

244


asUl, ‘ijho ijhw koÇe krdw hY, vYsw Brdw hY’ ‘jYsw bejdw hY, vYsw vzFdw hY’<br />

‘cMgy krmW dw ÿl suK imldw hY, buiraW dw duzK imldw hY’ iÇh asUl kwLn bxy<br />

hoÇy ‘rzbe asUl’ hYn ijhnW ivzcoN iÇzk inûidaw L ve burw dzisaw hY[<br />

inMdw BlI iksY kI nwhI mnmuK mugD krMin ]<br />

muh kwly iqn inMdkw nrky Goir pvMin ]6]<br />

inûdw iksy de Ble nheN[ mnmuK krdy hn ÿl ke? ÆunHW dy Drmrwjy de<br />

drgwh ivzc mUMh kwly keqy jwxgy[ Gor nrkW ivzc ÆunHW L pcxw pYxw hY[ iÇh<br />

inûdw dw ÿl dzisaw[ inûdw mn de ibmwre hY[<br />

siqgurU nwnk dyv mhwrwj ny vYd hrdws rwheN ijzQy swL mwnisk rogW dw<br />

jwxU krwiÇaw hY[ ‘h


so, bebe je kol kihx lzgw, “bebe je! iÇzk bVe SokmÇe gzl hY[” Æuh puzCx<br />

lzge, “ke?” kihx lzgw, “mYL pqw lzgw hY, Kwn je hor Swde krwÆuxw cwhMudy<br />

hn[”<br />

iÇh gzl Blw kdoN brdwSq huMde hY jnwneaW qy, “hYN!”<br />

“hW” kihx lzgw, “mYL iksy azCy pzky vsely qy pqw lzgw hY[” so iÇh ve<br />

pqw se bE swfy Gr dw nOkr hY, idn rwq Gr ivzc rihMdw hY[ hoxe hY gzl koÇe[<br />

bVw i&kr pY igaw[ Æuh puzCx lzge, “koÇe Æupwa” “hW, Æupwa” kihx lzigaw<br />

“Izk mYN kr skdw hW jy quseN QoVe ijhe ihMmq kro[”<br />

“Æuh ke?”<br />

“rwq L Kwn je suzqy pÇy hox, ÆunHW de GMfe koloN iÇzk rom kzt ky ilaw<br />

id


iÇh swre myhrbwne cugle de hY[” ÇyQy qzk, iÇzk cuzgle dy nwl do cONh gzlW ADr<br />

_Dr kihx dy nwl ikzQy qzk nObq aw phuMcde hY[<br />

swDsMgq! cugle bure blw hY, inûdw de BYx hY[ ijzQy inûdw dw iÇho ijhy<br />

kOVy ÿl hn, iÇqne sZw rzKe hY inûdk vwsqy, Æuho ijhw he


iÇh dsy he avsQwvW ijhVeaW srer deaW KolH ky dzseaW hn aOr gurU<br />

Srn awÇy qoN ibnW Bjn qoN ibnW ibarQ hn iÇÆuN dzsdy hn[<br />

Dwrnw: gur ibn fuzbde jWde aY<br />

duneaW gur ibn fuzbde jWde …2<br />

aMqrw: goqy ivzc cOrwse KWde goqy ivzc cOrwse KWde …2<br />

iÇÆuN ‘cauQY ipAwir aupMnI Kyf’ cOQe avsQw jdoN srer de awÆuNde hY[<br />

ÆudoN bzicaW dw KylH nwl ipawr huMdw hY[ swrw swrw idn KylHe jWdy hn, QkyvW nheN<br />

mMndy[ |rme srde de prvwh nheN jwxdy[ cMgy bsqr hoxgy mYly kr dyxgy, PwV<br />

dyxgy[ koÇe prvwh nheN lyikn KylH ipawre hY[ Æuh avsQw aYho ijhe he hY[ iÇse<br />

qrHW DrUa ve awpxy hwx dy bzicaW nwl rl iml ky Kyfdw hY[ bhuq swry bzcy<br />

iÇzkTy ho jWdy hn[ iÇkzTy ho ky KylHdy hn[ ikqy kqwÇeN


KwDe[ Jzt he DrUa L god ivzc ibTw ky ipawr krnw SurU kr idzqw[<br />

DR¨ hsdw Gir AwieAw kir ipAwr ipau kuCiV lIqw[<br />

so DrUa L ipawr kr irhw se iÇh gzl bwq swre DrUa de mwse, DrUa<br />

dy mqryÇe aMdr iczk QWÇeN sux rhe se[ Æus qoN iÇh gzl brdwSq nw ho ske[<br />

iczq ivzc ÇerKw de agne pRj#lq hoÇe[ Jzt he ick ÆuTw ky DrUa L bWh qoN PV<br />

ky rwjw de god ivzcoN Zmen qy ptk mwiraw[ Æu~zTdy dy do cpyVW; iÇzk szjy pwsy mUMh<br />

‘qy iÇzk Kzby pwsy[ iÇh lPZ ve ikhw, “jykr rwjw de god ivzc bYTxw se, jW<br />

rwjw dw ipawr lYxw se qW mYQoN jnm lYNdw[ Æus aONqre de kuzKo ikÆuN jMimaW hY[”<br />

iÇh lPZ ve khy[<br />

cpyVW, iÇh szt vzje[ dUsry bole de szt ÆudoN ve iZawdw duKdwÇe huMde hY[<br />

so DrUa isawxw se, BwvNy pMj swl de Æumr se[ \Yr fskory lYNdw hoiÇaw Gr L<br />

aw jWdw hY[ azKW qr-b-qr hn mUMh lwlo lwl hY[<br />

bwhhu pkiV auTwilAw mn ivic rosu mqryeI kIqw[ 251<br />

Dwrnw: bwhoN pkV ÆuTwilaw, bwhoN pkV ÆuTwilaw …2<br />

aMqrw: mn ros mqryÇe keqw, bWhoN pkV ÆuTwilaw …2<br />

bwhhu pkiV auTwilAw mn ivic rosu mqryeI kIqw[<br />

so iÇÆuN, fskory lYNdw Gr aw phMucw[ azj pihlw idn hY DrUa de mwqw ny<br />

awpxy puzqr de aYho ijhe idSw dyKe[ pRBU de Bgqe ivzc aOr Æus bzcy dy moh ivzc<br />

smW bqeq kr rhe se, hor koÇe awsrw nheN se[ iÇÆuN iÇho ijhe hwlq dyK ky<br />

god ivzc ibTwiÇaw, puzCxw SurU keqw, “szc dzs bytw! qYL iksy ny ke kuC ikhw<br />

hY? iÇho ijhe hwlq qyre hoÇe qy szc szc dzs asle gzl ke hY[” iÇh gzl sux ky<br />

DrUa ny swre hkekq KolH dzse, “mwqw! pihly ve swry bzcy KylHdy KylHdy rwjw dy<br />

mihlW ivzc cly jWdy sn[ azj ve cly gÇy[ azj iÇse qrHW rwjw ny sB de bwbq<br />

puzNCxw SurU kr idzqw; iÇh iks dw bzcw hY, iÇh iksdw bzcw hY[ so myre vwre<br />

awÇe[ so ÆunHW ivzcoN dzsx vwly ny dzisaw bÇe iÇh Plwxy mkwn ivzc iÇzk mwÇe<br />

rihMde hY, Æus dw puzqr hY[ pqw nheN rwjw dy iÞawl ivzc ke gzl awÇe Æus ny god<br />

ivzc ibTw ky ipawr krnw SurU kr idzqw[ aMdro iÇzk mwÇe awÇe Æusny bWh qoN PV<br />

ky mYL Zmen qy ptk mwiraw[ cpyVW ve do mwreaW[ aYh lPZ ve khy, jykr rwjw<br />

de god ivzc bYTxw se, Isdw dw ipawr lYxw se qy mYQoN jnm lYNdw[ ÆuhqoN ikÆuN<br />

jMimaW? iÇh lPZ khy[ pqw nheN kOx se, kOx nheN[” jdoN iÇh gzl DrUa ny<br />

251 (vwrW BweI gurdws jI vwr 10 pauVI 1)


khe, DrUa de mwqw smJ gÇe bÇe myre he BYx hY[ ijs ny pihly iÇqnw dvYS<br />

keqw, rwjw de nrwZge myry ÆuØzpr hoÇe[ \ws mihlW ivzcoN alihdw kr idzqw<br />

igaw[ hux bzicaW nwl ke ivroD? pr ÇerKw, hsd, sVyvW, iÇh iÇho ijhe mn<br />

de ibmwre hY swDsMgq! kdy mn L Swq nheN hox idMde[ iÇhL mn de qpidk<br />

dzisaw hY[ iksy dy gux, aYS#rj, vifawÇeaW awid dyK ky iczq ivzc jlxw[ so<br />

iÇÆuN, iÇs krky DrUa de mwqw ny ikhw, “Tek hY bytw! qyre mwse Tek kihMde hY[<br />

qyrw vwikaw he rwjw de god ivzc bYTx dw hzk nheN se[ swfw ipCly jnm dw kuC<br />

qp dy ivzc ivGn hY[ qpzisaw qW keqe hY rwj Bwg de iÇzCw rzK ky qNY ve keqe,<br />

mYN ve keqe[ mY rwjw dy Gr jnm ilaw, rwjw de lVke[ rwjw dy Gr Swde hoÇe[<br />

pr nwrwZge rwjw de, ipCly jnm de qpzisaw de BMgxw; iÇh inSwne hY[ qy bwke<br />

qUM ve rwj puzqr hY[ qYN ve ipCly jnm ivzc pRqeq huMdw aY qpzisaW qW keqe hY,<br />

rwj Bwg de iÇzCw rzK ky, lyikn ivGn hY[ kme hY, kmZore hY ijs krky pUrw pUrw<br />

lwB nheN qYL pRwpq hoiÇaw[ iÇh swfy donW dw aYsw he BMgxw pRqeq huMde hY[”<br />

iÇÆuN jvwb idMde hY mwqw[<br />

Dwrnw: lwl vy! Bgqe nw keqe rzb de …2<br />

aMqrw: qwheîN hoiÇaw inrwdr qyrw …2<br />

fufhuilkw mW puCY qUM swvwxI hY ik surIqw[<br />

swvwxI hW jnm dI nwmu n BgqI krim idRVIqw[<br />

sbzb dzisaw, “swfy donW dy inrwdr dw kwrn, ipCly jnm de qpzisaw dy<br />

ivzc BMgxw hY[”<br />

jo kuC iÇnswn L pRwpq huMdw aY awpxy purswrQ nwl he imldw hY, awpxy<br />

ÆuØzdm nwl he imldw hY[ ipCly jnm dy ivzc rwj Bwg de iÇzCw rzK ky Bjn<br />

bMd|e keqe, qpzisaw keqe[ Æus dw ÿl he rwj hY[ pr ivzc de kÇe ivGn pÇy<br />

huMdy hn, Æuh rukwvt rUp hoiÇaw krdy ny[ iÇs krky jo ipCly jnm deaW rukwvtw<br />

hn, hux ÆunHW L Doqw jw skdw hY[ so, swDsMgq! jdoN ivcwr kr ky dyiKaw jwÇy,<br />

ijqny srer hn, iÇh ipCly jnmW dy krmW dw ÿl hY[ srer kuC nheN krmW ny<br />

SklW DwreaW hn[ sMbMD ijhVy hn iÇh ve ipCly krmW deaW he SklW DwreaW<br />

hoÇeaW hn[ iksy qoN suzK iksy qoN duzK de pRwpqe hoÇe jWde hY[ aOr iÇhdy ivzc iksy<br />

dw doS nheN,<br />

ddY dosu n dyaU iksY dosu krMmw AwpixAw ]


jo mY kIAw so mY pwieAw dosu n dIjY Avr jnw ]21] 252<br />

suKu duKu purb jnm ky kIey ] so jwxY ijin dwqY dIey ]<br />

253<br />

iks kau dosu dyih qU pRwxI shu Apxw kIAw krwrw hy ]14]<br />

suzK duzK jo iml rhy hn pRwxe L, ipCly krmW dw ÿl hY[ ikÆuNik srer<br />

ipCly krmW dw ricq hY[ krm SuB aSuB do iksm dy hoiÇaw krdy hn[ SuB<br />

krmW dw ÿl suzK aSuB dw duzK hoiÇaw krdw hY[ ijs vkq ipCly SuB krm ÿl<br />

dyx L snmuK hoiÇaw krdy hn, suK de pRwpqe huMde hY[ jdoN aSuB krm ÿl dyx<br />

L snmuK huMdy hn, duzK de pRwpqe huMde hY[ duzKW L kYNsl (cancel) keqw jw skdw<br />

hY[ suzK ve kYNsl (cancel) ho jwiÇaw krdy hn[ kzpVy ‘c mYl ve pY jWde hY, mYl<br />

Doqe ve jw skde hY[ agr kzpVy ‘coN mYl kzFxe hovy, kzF skdy hW[ hor pwÆuxe<br />

hovy, hor ve pw skdy hW[ iÇse qrHw krm ijhVy hn iÇnHW ivzc Gwtw vwDw ho jWdw<br />

hY[<br />

dyKo nw! iÇzk dÿw dw iZkr, siqgurU nwnk dyv mhwrwj jgq jlMdy de<br />

swr krdy krdy iksy Coty ijhy Sihr qy bwhr ‘cumwsy dw mOsm hox krky’ irhwiÇS<br />

kr idMdy hn[ ÆuØzcw itzbw, iÇzk iÇho ijhw drzKq Æuhdy ÆuØzpr mwno qMbU lzigaY,<br />

Æus dy hyTW awsx lgw idzqy[ so qesrw pihr, mrdwnw kerqn krnw SurU kr<br />

idMdw hY[ BwÇe bwlw gurU bwbw je L cvr kr irhw hY[ mrdwnw keqrn kr irhw<br />

hY[ gurU bwbw je smwD IsiQq hn[ so, sUrj iCpx vwlw hoiÇaw[ iÇzk koE<br />

dukwndwr, svzKqy dukwn bMd krky bwhr inkilaw, iPrn qurn vwsqy[ Æus qr&<br />

inzkl awiÇaw ke dyKdw hY, iqMn &ker bYTy hn[ so mrdwnw kerqn krdw hY BwÇe<br />

bwlw cvr krdw hY, gurU bwbw je nyqr met smwDe ivzc len hn[ iÇÆuN awp ve<br />

bYT igaw[ mn L bVe Swqe awÇe, TMF awÇe[ Æus qoN bwad puziCaw BwÇe bwly L<br />

“Bojn pwxe dw iÇMqjwm?”<br />

Æus ny ikhw, “nwnk inrMkwre hY[ svwl nheN iksy L pwÆuNdy[ pRym nwl<br />

koÇe lY awÆuNdw, Æus dw pyRm pUrw kr idMdy hn[ nheN pÆux ahwre rihMdy hY[<br />

iÇiqawid by svwl hn[” Æusny roZ he suvKqy dukwn bMd krne SurU kr idzqe[<br />

kuC Bojn iqawr krvw ky lY jwxw, syvw krne, kerqn suxnw[ roZwnw iÇh inXm<br />

bMnH ilaw Æus ny[ kÇe idn ßuZr gÇy[ Æusdw iÇzk gvWFe dukwndwr se[ Æuh<br />

puzCx lzgw, “bÇe! ke gzl?” ÆunHW idnW dy ivzc azj kzlH vWgU vkq nheN sn<br />

dukwnW dy KuzlHx dy qy bMd hox dy[ Æuh kihx lzgw, “ke gzl svzKqy roZ he dukwn<br />

bMd kr jWdw hYN[ dukwndwr dw qW kMm hY svzKqy dukwn KolHy qy vzfe rwq igaW bMd<br />

252<br />

(rwgu Awsw mhlw 1 ptI ilKI - 433)<br />

253<br />

(mwrU mhlw 1 - 1030)


kry[ qW kuC Kztdw hY[ qUM svzKqy he bMd kr jWdw hYN[” Æuh pRyme kihx lzgw,<br />

“bÇe! gzl qW Tek hY qyre, pr iPr ve bwhr iqMn sMq Æu~zqry hoÇy hn[ ÆunHW dw<br />

drSn keqw[ bVe mn L SWq awÇe[ jw ky kerqn suxeNdw hY[ drSn kreNdw hY[<br />

ijqnw srdw hY, syvw kreNde hY, Bojn vßYrw bxvw ky lY jwÇeNdw hY[ iÇÆuN, aseN<br />

I


kwhde mwrdw aW, myry bVw Zbrdsq kMfw lzigaw pYr ivzc[ so, kzlH L kzFWgy,<br />

hux pqw nheN lzgdw[ qkleÿ bVe hY[” kihx lzgw, “iÇhe PwiÇdw ÆuTwiÇaw<br />

swDW dy drSn krn dw[” Xwin mKOl krdw hY[ “dyK! mYN nwly bury pwsy jWdw se,<br />

nwly mYL mohr lzB gÇe hY, sony de[” iÇh bcn sux ky Æuh jo siqsMge gurmuK se<br />

Æuh kihx lzgw, “bÇe! isawixaW lokW dw ivcwr hY iÇnswn jy bury pwsy jwvy<br />

Æuhdy cMgy krm ijhVy hn, Æuh ktecdy hn[ jy cMgy pwsy jwvy bury krm kzty jWdy<br />

hn[ so, swL BwvyN nheN pqw[ kzlH L czl ky awpW gurU bwbw je L puzC lvWgy[” \Yr<br />

dUjy idn Æuh ve aw igaw puzCx vwsqy bÇe iÇhdw ke hyqU hY[ so pRyme ny gurmuK ny<br />

gzl clwÇe, “ßreb invwZ! myry kMfw lzigaw, hZUr dy roZ drSn krn awÇeNdw<br />

se[ ijMne ku awp syvw krvwÆuNdy sw


szc kihMde hY[ Tek ikhw hY, ßlq nheN ikhw hY[ awpW L iÇs qoN kuC isKSW lYxe<br />

cwhede hY[” I


jWdy hn[ so iÇse qrHW hr hwlq ivzc qbwdlw ho jWdw hY, pRmySr de ikRpw ho jwÇy<br />

qW[ pr ikRpw kdoN huMde hY? jdoN qkVw ho ky Æus de bMd|e kry, Æusde Bgqe kry<br />

qn mn vwr ky; qW Æusde ikRpw hMude hY[<br />

so iÇÆuN, dyKo nw! iÇzk ikse smyN koÇe rwjw suBl hoiÇaw[ Æusdy iÇzk<br />

lVkw jnimaw ‘kubVw’ kuzbw lVkw[ so, Æusdw vZer, Æusdy aMnHW lVkw jnimaw[<br />

iPr rwjw dy lVke jnme, iqMn asQnW vwle[ so, iÇnHW ny ivcwr keqe rwjw vZer<br />

ny ‘bÇe ke gzl hY InHW bzicaW ivzc ke dUSn hn?’ joqSeaW L bulw ky puziCaw<br />

bÇe InHW de bwbq kuC dzso[ joqseaW ny dzisaw, “iÇh bVy aBwg hn[ jy kr<br />

Qofy rwj Bwg ivzc rhy, nSt hox dw \qrw hY[ iÇnHW L awpxe hzd qoN bwhr Czf<br />

awÆuxw cwhedw hY[”<br />

rQ ivzc bYTw ky iÇnHW iqMnW bzicaw L Æus rwjw de hzd qoN prHy, iksy hor<br />

rwjw de hzd ivzc CoV idzqw[ qy Ih hdwiÇq keqe bÇe ÆurHW L nw awiÇî, prHW<br />

bySzk jwiÇî[ quhwL iÇs vwsqy GroN alihdw keqw igaw hY, quhwfy ivzc aYh aYh<br />

nuks hn[ joqseaW ny ikhw jy quse iÇnHW dy rwj Bwg ivzc rhy iÇnHW dw rwj nw<br />

nSt ho jwÇy[ ‘rwj ipawry rwijaW BwÇe dur ipawry’ rwijaW L rwj ipawry hMudy<br />

hn, BrwvW awid nwl nheN ihq huMdw[ so, iÇÆuN krky iÇzQy: \Yr Æuh jMgl<br />

beawbwn ivzc rihMdy hn[ kudrqe ÆuØzQy pwxe dy cSmy hn[ azCy azCy &ldwr drKq<br />

hn[ ÿl Kw Czfdy hn[ pwxe vßYrw pe Czfdy hn[ iÇho ijhy azCy QW bxy hn, GrW<br />

qoN ve bVy cMgy[ ÆuØzQy ÆunHW de irhwiÇS[ awpxe rhwiÇS kr lYNdy hn[ iÇse qrHw<br />

kuC smW guZiraw qW iÇzk mhwqmw Æus qr& aw inzkly[ puzCx lzgy, “quse kOx ho?<br />

ÇyQy iPrdy ho[” ÆunHW swre hkekq KolH ky dzse, “aseN dovyN lVkw lVke rwjw dy<br />

hW[ aYh vZer dw lVkw hY[ swfy ivzc iÇh dUSn hox krky ÆunHW ny swL GroN kzF<br />

idzqw[ ikhw, bÇe swfe hzd ivzc nw awiÇî, prHW jwiÇÆu[” so mhwqmw kihx lzgy,<br />

“quseN awpxy vkq L sÿlw kro[ smW bVe durlB ceZ hY[ iÇs smyN L nrk ve<br />

bxw skedw hY[ svrg ve bxw skedw hY[ bYkuMT ve bxw skedw hY[ smyN L ijs<br />

pwsy \rco Æuho ijhw smW bx jWdw hY[ bury pwsy lgwÆu, iÇs dw nrk bx igaw[<br />

pMunW ivzc lgwÆu, svrg bx igaw[ vwihgurU de Bgqe duawrw bYkuMT bx jWdw hY[<br />

iÇÆuN, ikÆuN awpxy smyN L \rwb kr rhy ho? lwB ÆuTw


nheN huMde[ pihly swkwr dw he iDawn krwiÇaw jWdw hY swkwr srUp dw iDawn<br />

aOr gurmMqr dw jwp; iÇh dovyN cejW mn siQr qy iÇkwgr krdeaW hn[<br />

iÇkwgrqw dy ivzc hOle hOle vzfy vzfy gux aw jwiÇaw krdy hn[ aÞer srgun qoN<br />

inrgun pRgt ho jwiÇaw krdw hY[<br />

\Yr IÆuN, dzisaw bÇe aYh Bjn kro, aYh iDawn Dro[ quseN idn rwq<br />

kro, dyKo iÇs dw ke nqejw azCw inzklygw[ so iÇÆuN, ÆunHW ny iÇse qrHW keqw kuC<br />

vkq ve bMnH lÇy[ qurdy iPrdy ve krdy hn[ so iÇÆuN, krdy krdy krdy mn<br />

iÇkwgr hox lzg jWdw hY[ pihly hT nwl krnw pYNdw hY Bjn[ so iÇÆuN, krdy<br />

krdy sihj avsQw aw jWde hY, iÇkwgrqw aw jWde hY[ Æuhe Bjn dw srUp ho<br />

jWdw hY[ pihly ijqne dyr qzk mn nheN lzgdw, Gbrwht hMude hY[ inzqnym krnw<br />

ve aOKw ijhw ho jWdw hY[ so, mn kihMdw hY ‘Cyqe ÆuØzT KVH ke lYxw hY[’ pr jdoN<br />

hT nwl kuC dyr krdy rheÇy, mn SuzD ho jWdw hY[ so, SuzD hoÇy qoN bwad mn<br />

iÇkwgrqw PVn lzg pYNdw hY[ iÇkwgr mn ÆusL Bjn dw awnûd, Bjn dw rs<br />

pRwpq krw


hoiÇaw hY PlW nwl[ mYL moiFaW qy ibTw[ nwly qUM Kwh nwly aseN KwÇeÇy, swry<br />

KwvWgy[” so, ÆusL moiFaW qy ibTw ilaw kubVy lVky L[ awp ÿl KwÇe jWdw hY<br />

aOr Æuh lVke hY ‘


Bgqe krnw hY[” azDw azDw boil< BwÇe!<br />

Dwrnw: puzTe bwq qoN iszDe ho jwvy<br />

ikRpw ho jy qyre vwihgurU<br />

DrUa de mwqw ny iÇh isKSw idzqe[ iÇho ijhy bcn suxky DrUa dy iczq<br />

ivzc lgn lzg gÇe, SOk pYdw ho igaw[ swDsMgq! lgn qoN ibnW, pRym qoN ibnW,<br />

SOk qoN ibnW Bgqe huMde nheN[ qW qy, jdoN lgn lzg jwÇy; Pyr he iÇh Bgqe kr<br />

skdw hY[ DrUa L lgn lzge[ DrUa ny awigaw mMge, “mwqw! mYL awigaw dyvo[<br />

mYN iksy iÇkWq bn ivzc jwky Bjn krW, qp krW, pRmySr de bMd|e krW aOr Æus<br />

qoN mn BwÆuNdw vr lY lvW; rwj Bwg dw vr lY lvW[”<br />

iÇiqawid DrUa ny mwqw qoN awigaw mMge pr mwqw ny awigaw nw idzqe[<br />

hux iÇQoN kzlH iPr SurU keqw jwvygw hux gur


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 14<br />

inrbwx kerqn


mhmw nwm khw lau brnau rwm khq bMDn iqh qUtw ]2]<br />

Ajwmlu pwpI jgu jwny inmK mwih insqwrw ]<br />

259<br />

nwnk khq cyq icMqwmin qY BI auqrih pwrw ]3]4]<br />

swDsMgq! vwihgurU aMqrXwme de Srn igiraW pRwne swry duzKW pwpW qoN<br />

bre hMudw hY[ iÇs ivSy qy vecwr czl rhe hY[ gnkw dw pRsMg, bYkUMTW L gÇe; DrUa<br />

dw pRsMg czl irhw hY[<br />

DR¨ hsdw Gir AwieAw kir ipAwr ipau kuCiV lIqw[<br />

bwhhu pkiV auTwilAw mn ivic rosu mqryeI kIqw[<br />

fufhuilkw mW puCY qUM swvwxI hY ik surIqw[<br />

swvwxI hW jnm dI nwmu n BgqI krim idRVIqw[<br />

iksu audm qy rwju imlY sqR¨ qy sB hovn mIqw[<br />

260<br />

prmysru AwrwDIAY ijdU hoeIAY piqq punIqw[<br />

DrUa L ijs vkq mwqw mqryÇe vzloN kuC cpyVW qy boleaW dw duzK hoiÇaw,<br />

awpxe mwqw pws swre gzl dzse[ Æus ny smJwiÇaw, “bytw! Tek hY jo kuC qyre<br />

mwse kihMde hY, drusq hY[ swfw ipCly jnm dw qpzisaw ivzc koÇe ivGn hY[<br />

qpzisaw keqe ZrUr; rwj Grwxy ivzc myrw ve jnm, qyrw ve; pr aseN bwvjUd<br />

rwj Grwxy ivzc jnm lYx dy iPr ve dUr bYTy hW[ swL hzk nheN iml irhw[ iÇh<br />

pCwx hY ipCly qpzisaw ivzc ivGn de[” jy iÇnswn dy kzpVy ‘c mYl pY jwÇy,<br />

swbx lw ky Do id


myry ainMn Bgq hn,


duneaW dy rwj Bwg dyKdy nheN, nwS ho jwx vwly hn[ iÇzk iÇho ijhw rwj hY,<br />

aibnwse rwj; jehdw kdy nwS nheN hMudw[ so, gurU je kihMdy hn, ‘hor qW ikaw<br />

hY! agr qUM aibnwse pdve, ijhVe pdve kdy nwS nw hovy; iÇho ijhe pdve qUM<br />

cwhuMdw hY, sdw he nwrwiÇx prmySr dw Bjn kr; Æuh ve qYL iml jwÇyge[<br />

phuMco nw aXuiDaw[ seR rwm cMdr je aXuiDaw dy rwjw hn, rwjw dsrQ dy<br />

puzqr[ ivSL Bgvwn dw cOdW klw avqwr ve mMny hn[ azj ÆunHW de sBw lzge hY<br />

rwj drbwr lzigaw hY[ hor ÆunHW dy vZer muSer aihlkwr bYTy hn ijzQy; irSe,<br />

mune, mhwqmw ve ÆunHW de sBw ivzc bYTy hoÇy hn[ ÆunHW de kul dy gurU viSSt je<br />

ve bYTy hoÇy hn[ rwm cMdr je L hsidaW, acncyq hsidaW dyK ky viSSt je<br />

puzCx lzgy, “rwm je! awp dy hzsx dw ke kwrn, ikÆuN hzsdy ho?” iÇh bcn sux<br />

ky sRe rwm cMdr je kihx lzgy, “muneSr! awh kMD ÆuØzpr iÇzk keVw cVH irhw hY,<br />

ijs deaW ipCleaW do tMgW tuzteaW hoEaW hn[


264<br />

dwsu kmIru ciV@E gV@ aUpir rwju lIE AibnwsI ]6]<br />

aibnwse rwj BgqW L pRwpq hMudw hY[ Æuhde bwbq iÇÆuN PurmwÆuNdy hY[<br />

Dwrnw: rwj leî aibnwse hre idaW BgqW ny …2<br />

hW je!<br />

dwsu kmIru ciV@E gV@ aUpir rwju lIE AibnwsI ]6]<br />

Æuh aibnwse rwj: hZrq Çesw pzCme avqwr kihMdw hY, “hr iÇzk dy<br />

aMdr awsmwne bwdSwhe Cupe hoÇe hY[ szce pwqSwhe hr iÇzk iÇnswn dy aMdr<br />

Cupe hoÇe hY[ ijsny prmySr dw Bjn krky, vwihgurU dw Bjn krky; ÆusL pRwpq<br />

kr ilaw, Æuh aibnwse ho igaw[” Æus de bwbq iÇSwrw hY,<br />

dwsu kmIru ciV@E gV@ aUpir rwju lIE AibnwsI ]6]<br />

nwnk hoir piqswhIAw kUVIAw nwim rqy pwiqswh ]11] 265<br />

ijs no bKsy isPiq swlwh ]<br />

266<br />

nwnk pwiqswhI pwiqswhu ]25]<br />

awî! iÇÆuN gurU je PurmwÆuNdy hn hor qW ke, JUTy rwijaW de qW ke igxqe<br />

hY[ jy qUM<br />

267<br />

AibnwsI Kym cwhih jy nwnk sdw ismir nwrwiex ]2]<br />

agr aibnwse pdve ve cwhuMdw hY sdw nrwiÇx dw prmySr dw Bjn kr[<br />

qYL Æuh ve iml jwÇyge[ jYse Bwvnw rzK ky Bjn kryNgw, vYsw ÿl iml jwÇygw[<br />

so, iÇs qreky isr gurU je IzQy vwihgurU dy Bjn L rswIx rUp kQn krdy hn[<br />

Dwrnw: syv hir ky crn rswiÇx je,<br />

jo jo mWgih soÇe soÇe pwvY …2<br />

aMqrw: jo jo mWgih soÇe soÇe pwvih …2<br />

hW, rswIx rUp kQn keqw hY, gurU arjn dyv mhwrwj je ny vwihgurU je<br />

dy Bjn L[ swihb gurU rwm dws, cOQy pwqSwh je vwihgurU dy Bjn L kihMdy hn;<br />

swreaW iÇzCw pUreaW krqw hY[ swreaW iÇzCw pUreaW krn L smrzQ hY, vwihgurU dw<br />

264<br />

(BYrau : kbIr jI - 1162)<br />

265<br />

(slok vwrW qy vDIk : mhlw 3 - 1413)<br />

266<br />

(jpu - 5)<br />

267<br />

(tofI mhlw 5 – 713/14)


Bjn[ iÇÆuN PurmwÆuNdy hn[<br />

Dwrnw: sBy iÇzCw hox qyreaW pUreaW, siqnwm jpky vwihgurU …2<br />

aMqrw: myry ipawry! siqnwm jpky vwihgurU …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! siqnwm jpky vwihgurU …2<br />

swihb gurU rwmdws cOQy pwqSwh je vwihgurU dy Bjn de bwbq iÇÆuN dzsdy<br />

hn[<br />

ieCw pUrku srb suKdwqw hir jw kY vis hY kwmDynw ]<br />

so AYsw hir iDAweIAY myry jIAVy qw srb suK pwvih myry mnw ]1]<br />

jip mn siq nwmu sdw siq nwmu ]<br />

hliq pliq muK aUjl hoeI hY<br />

inq iDAweIAY hir purKu inrMjnw ] rhwau ]<br />

jh hir ismrnu BieAw qh aupwiD gqu kInI vfBwgI hir jpnw ]<br />

268<br />

jn nwnk kau guir ieh miq dInI jip hir Bvjlu qrnw ]2]<br />

so iÇÆuN, DrUa de mwqw ny DrUa L azCe qrHW smJw ky, Æuhdy Ih gzl<br />

idmwß ivzc ibTw idzqe “bytw vwihgurU dw Bjn keiqaW sB kuC he imldw hY[<br />

iÇhdy ivzcoN sB kuC he pRwpq hMudw hY[ pr jrw lzg ky qkVw ho ky krn de loV<br />

hY[” so iÇÆuN, Æus dy iczq ivzc azCe qrHW ijvyN swÿ kzpVw hovy rMg bVe jlde cVH<br />

jWdw hY[ DrUa bzcw se mn Æus dw iblkul swÿ se[ iksy aYDrly _Drly hor bury<br />

asr Æuhdy mn qy ajy qzk nheN sn pÇy ikÆuNik jy hor asr pÇy hox Æuh lwhuxy<br />

pYNdy hn[ iPr jw ky iÇzk rMg lwhuxw hY iPr dUjw ciVHaw krdw hY[ so Æuh iblkul<br />

kzcw duzD se ajy[ so ÆusL iÇnHW bcnW dw iÇqnw gihrw asr ho igaw[ pUre lgn<br />

lzg gÇe[ pUrw SOk lzg igaw[ SOk qoN ibnW lgn qoN ibnW pRym qoN ibnW Bgqe<br />

nheN hoiÇaw krde[ qW qy Zbrdsq lgn Æus dy iczq ivzc pYdw ho gÇe[ duneaW dy<br />

ivzc isawxy lokW dw kQn hY bÇe iqMn mwqwvW mMneaW hn[ iÇzk mwqw bwby Pred<br />

de iÇzk rwjy gope cMd de qy DrUa de[ Pred de mwqw ipCly idnW ivzc iÇh pRsMg<br />

quse muqsr qOr qy suixaw he hY[ Æus ny lgx lgwÇe Pred L ijqne dyr qzk<br />

&red mMZly mksUd qy nheN phuMc igaw Æus de mwqw ny ikhw bytw Æuh idzle dUr hY<br />

ijzQy qYN phuMcxw hY hor jw ky imhnq kr[ hor Gwlxw Gwl hor kmwÇe kr Æuh<br />

Pred &kerW dw isrqwj &ker bixaw[ iÇse qrHW he rwjy gope cMd L Æus de<br />

mwqw mYnwvMqe ny bwr bwr ÆupdyS krnw bytw supny ivzc rwjw kMgwl bx igaw jwgy<br />

268 (DnwsrI mhlw 4 – 669/70)


qy Æuh rwjw he hY[ jy ßreb rwjw bx igaw supny ivzc, jwgy qy Pyr Æuh ßreb dw<br />

ßreb he supny dw rwj Bwg supn qzk he hY[ iÇse qrHW aYQy dw jo kuC hY iÇh qW<br />

ijMne dyr qzk srer pRwx cldy hn[ ÆudoN qzk he hY[ kÇe dÿw qUM svrg dw rwjw<br />

ve bixaw hY[ kÇe dÿw nrkW dw keVw ve bixaw hY iksy aibnwse suzK L pRwpq<br />

nw hoiÇaw[ qW qy mwnuK dyh bVe muSkl pRwpq hoÇe hY[ iÇs L pw ky aibnwse suzK<br />

de pRwpqe vwsqy Æuprwlw krnw cwhedw hY[ awihsqw awihsqw roZ dy ivcwrW iÇho<br />

ijhe isKSw dw asr gope cMd dy idl qy iÇho ijhw ipaw iÇzk idn


qy iesk Kudwie rMig dIdwr ky ]<br />

ivsirAw ijn@ nwmu qy Buie Bwru QIey ]1] rhwau ]<br />

Awip lIey liV lwie dir drvys sy ]<br />

iqn DMnu jxydI mwau Awey sPlu sy ]2] 269<br />

270<br />

Dnu jnnI ijin jwieAw DMnu ipqw prDwnu ]<br />

ÆunHW mwqwvW L iÇÆuN vifawiÇaw hY gurbwxe dUsry pwsy iÇÆuN ve kihMde hY[<br />

ijh kuil pUqu n igAwn bIcwrI ] ibDvw ks n BeI mhqwrI ]1]<br />

ijs kul ivzc koÇe igawn vecwr vwlw Bgqe krn vwlw puzqr pYdw nheN<br />

hoiÇaw ÆuhL gurbwxe kihMde hY iÇho ijhe mwqw ivDvw ikÆuN nw ho gÇe[ azgy iÇÆuN<br />

kihMde hY[<br />

ijh nr rwm Bgiq nih swDI ]<br />

271<br />

jnmq ks n muE AprwDI ]1]<br />

ijs purS ny vwihgurU de Bgqe nheN keqe iÇho ijhw aprwDe purS jMmdw<br />

Çe ikÆuN n mr igaw[ iÇÆuN bwxe qwVnw krky qwVnw dy l&Z kihMde hY ikÆuNik<br />

gurbwxe mwqw rUp hY awpxy bzicaW L mwqw kÇe d&w ipawr nwl smJwÆuNde hY[<br />

kÇe dÿw ÆunHW dy nuks dUr krn vwsqy qwVnw ve krde hY[ qwVnw dy l&Z ve<br />

kihMde hY[ iÇse qrHW gurbwxe ÆunHW L ijMnHW dy bzcy Bjn krdy hn vifawÆuNde hY[<br />

dUsre swÇef qy ÆunHW L qwVnw dvwrw Iho ijhy sÞq l&Z ve kihMde hY[ qW qy<br />

awî DrUa de mwqw ny lgx qW DrUa L lgwÇe ijs vkq DrUa ny awigaw mMge<br />

mwqw je mYL awigaw idÆu qW ik mYN iksy iÇkWq inrjn bn ivzc jw ky pRBU de<br />

Bgqe krW Bjn krW Bjn krky ÆusL pRsMn kr lvW pRsMn krky mn BÆuNdw vr<br />

lY lvW Æus mOky mwqw kihx lzge bytw ajy bzcw hYN qyre Æumr isr& pMj swl de hY<br />

qYQoN ajy qpzisaw awid nheN ho awÆuxe vzfw ho ky Bjn qp kr lveN[ iÇiqawid<br />

ÆusL rok idzqw[ kuC gzl drusq ve se bwke kuC iÇsdy ivzc moh mmqw ve pwiÇaw<br />

jWdw se[ so iÇÆuN, moh mmqw ivzc aw ky awpxy bzicaW L jo cMge iSKsw nheN idMdy<br />

Æuh Tek gzl nheN mMne jWde ÆunHW dw suDwr iÇhe ibhqr gzl mMne jWde hY[ so<br />

iÇÆuN, DrUa iÇh bcn sux ky mwqw de awigaw qoN ibnW jw nheN se skdw[ cuzp ho<br />

igaw lyikn ijÆuN ijÆuN ÆusL roikaw jWdw hY Æus de lgn Zbrdsq hMude cle jw<br />

rhe hY iZawdw lgn vzDde cle jw rhe hY[ iÇzk iÇzk idn sO sO vrHy vrgw<br />

ßuZrdw hY[ cwhMudw hY kdoN Æuh vkq awvy mYN iÇkWq bn ivzc phuMcW[ phuMc ky Bjn<br />

qp krky pRBU L pRsMn kr lvW \Yr aÞer mwqw ny awigaw qW nw idzqe DrUa qy<br />

269 (Awsw syK PrId jIau kI bwxI - 488)<br />

270 (isrIrwgu mhlw 3 - 32)<br />

271 (gauVI kbIr jI - 328)


iÇzk idn irhw he nw soicaw bE iÇÆuN qW mwqw ny qW awigaw nheN dyxe myrw qW<br />

smW beqdw cilaw jw irhw hY[ azDe rwq dw vkq hY mwqw suzqe pÇe GurwVy mwrde<br />

DrUa ny soicaw bÇe hux czlo cly cleÇy jw ky qpzisaw kreÇy[ ijs L lgn hY<br />

ÆusL neNd ve ikQy, ÆuiTaw ÆuØzT ky mwqw dy plMG qy cwr cuPyry pRkrmw keqeaW<br />

nmSkwr krky DrUa roheaW L qur cilaw[<br />

bwhir cilAw krix qpu mn bYrwgI hoie AqIqw[<br />

Dwrnw: mn ho ky qy vYrwge ÆuØzT cilaw …2<br />

bwhir cilAw krix qpu mn bYrwgI hoie AqIqw[<br />

swDsMgq! kÇe jnmW dy duzKW dw qjrbw iÇsdy iczq ivzc vYrwg pYdw krdw<br />

hY[ vYrwg qoN ibnW mwiÇaw L qr nheN skeNdw[ iÇh inXm hY asUl hY ikqnw he<br />

Kt SwSqRe hY pMifq hY cwr vydW dw igawqw hY sB kuC hY jykr vYrwg nheN[ sMswr<br />

smuMdr L qrnw bVw aOKw hY[ Zhwj qoN ibnW ijvyN smuMdr L nheN qr skedw[<br />

iÇse qrHW sMswr smuMdr L vYrwg qoN ibnW qr nheN hMudw[ vYrwg qoN ibnW mn qoN<br />

mwiÇaw lihMde nheN[ mwiÇaw lhe qy ibnW ihrdy ivzc pRBU vwihgurU dw invws huMdw<br />

nheN[ qW qy vYrwg kÇe jnmW dy duzKW dw qZrbw Isdy iczq ivzc vYrwg pYdw krdw<br />

hY duzK qoN ibnW vYrwg huMdw nheN iÇnswn duzK qoN frdw hY kÇe ku lok kihMdy suxedy<br />

hn rzb ny duzK ikÆuN bnwÇy[ swDsMgq! jy duzK nw huMdy iÇnswn kdy aibnwse suK<br />

vzl L DwÆuNdw nw[ duinawve suKW ivzc he ÆulJ ky awpxw jnm brbwd kr jWdw[<br />

jehnW jehnW L[ jehnW jehnW L vYrwg lzigaw hY[ prmySr vzl awÇy hn iksy<br />

duzK dy kwrx qy he awÇy hn[ hW je qdy duzK L dwrU: ‘duKu dwrU suKu rogu BieAw’<br />

dzisaw hY[<br />

dyKo nw! mhwqmw buzD hoIaw hY


kr sky[ Æus dy mn dy aMdr koÇe Kwlepn bixaw he irhw[ ikÆuNik awqm awnûd<br />

qoN ibnW swDsMgq mn L koÇe vsqU koÇe duneaW dw suzK iqRpq nheN krdw hY[<br />

agr aYsw huMdw qy rwjy mhwrwjy ijsmwne suKW nwl pUrn iqRpq ho jWdy svrg dy<br />

rwjy iÇMdr vrgy ikÆuN iPr keiVaW dy jnmW dy ivzc jWdy so iÇÆuN, iÇs krky azj<br />

Æusdy iczq ivzc iÞawl awiÇaw mnw kzlH mYN rwjw bxnW hY ijqne dyr qzk mYN<br />

awpxy pbilk dy duKW suzKW L nheN dyKdw ÆunHW dw jwxU nheN huMdw ÆunHW de privRS<br />

kYsy kr skWgw ‘rwjy cule inawv ke’ rwijaW dw ÿrZ inaW krnw hY[ pbilk L<br />

suzK dyxw hY[ ijqne dyr qzk ÆunHW dy duzKW suKW de bwbq jwxU nheN huMdw rwjw ÆunHW<br />

de privrS ÆunHW dy duKW suKW dw mddgwr kYsy ho skdw hY qW qy iÇs vsqU de<br />

vwk&eaq de loV hY Æuhdy iczq ivzc Zbrdsq SOk pYdw ho igaw azj ÆunHW simaW<br />

dy ivzc motrW swfy dyS ivzc nheN sn ajy awÇeaW, bzgeaW dw irvwZ se azT<br />

GoiVaW de bzge cwr GoiVaW de bzge do GoiVaW de bzge iÇzk GoVy de bzge tmtm<br />

vßYrw iÇho ijhy myry dyKidaW se pihlW motrW QoVHe dyr qoN awÇeaW hn iÇho ijhy<br />

irvwZ huMdy sn POjW ivzc azj kzlH tYNk SYNk ho gÇy ÆudoN rswly huMdy sn GoiVaW dy<br />

KzcrW vßYrw iÇho ijhw kMm hMudw se \Yr iÇÆuN Æusny awpxy nOkr L ikhw iÇzk bzge<br />

joq ky ilaw[ lY aWNde[ bzge ‘c bYT igaw hukm keqw aOh drvwZw jo Sihr dy<br />

bwZwr L jw irhw hY Æuh KolH dyh _Dr L czlo drvwZw KolH idzqw BwvyN Æus dy ipqw<br />

dw hukm se bÇe myre awigaw ibnW ikqy nheN iÇh iÇs cwrdevwre qoN bwhr nheN<br />

inzkl skdw lyikn Æusdy mn ivzc ZbrdSq iÇh iÞawl pYdw ho igaw mYN awpxe<br />

pbilk L dyKW Zrw jw ky[ so iÇÆuN, Sihr ivzc lokW L pqw lzigaw bÇe veh<br />

bwÇe swl dw aseN awpxw Sihjwdw nheN dyiKaw kzlH ijs ny rwjw bxnw hY ÆunHW L<br />

ve idl ivzc iÇh iÞawl se iÇhdy idl ivzc ve lokW L pqw lzigaw bÇe azj<br />

swfw SihZwdw swfy ivzc aw irhw hY Xwin bwZwr ivzc awiÇaw hY log ÞuSe nwl<br />

ÆunHW simaW dy ivzc rwjy mhwrwjy bVy cMgy huMdy sn pbilk ve Cote KudwÇe krky<br />

mMnde se ikÆuNik


‘c iJrVeaW pÇeaW sn azKW ivzcoN pwxe jWdw se mUMh c’ dMd koÇe nheN se lwlW<br />

igrdeaW sn dMd nw hox krky aOr ajeb ijhe hwlq ho cuzke se buFwpy dy kwrn<br />

ijsde bwbq gurU qyg bhwdr mhwrwj ny iÇs idSw L iÇÆuN PurmwiÇaw hY[<br />

isru kMipE pg fgmgy nYn joiq qy hIn ]<br />

273<br />

khu nwnk ieh ibiD BeI qaU n hir ris lIn ]47]<br />

isr kMbx lzg ipaw pYr iQkVx lzg pÇy nyqrW de joq Gzt gÇe so iÇho<br />

ijhe idSw ho gÇe hY iÇnsw& aPsos hY qyry qy ajy ve qUM Bjn nheN krdw hY iÇh<br />

hwlq hY iÇs dSw L kber je ny iksy mOky dzisaw se nw azDw azDw boil< BwÇe!<br />

Dwrnw: kwly gÇy ny DoilaW de vwre aw gÇe aY<br />

ajy ve nheN nwm jpdw<br />

kber je de Æumr qkrebn szT swl de ho gÇe azj SeSw lY ky dyKx lzgy<br />

kMn dy pws iÇzk DOlw awiÇaY ÆunHW simaW dy ivzc pMj sO swl de gzl hY qkrebn<br />

gurU nwnk dyv mhwrwj dy vkq ivzc kber je hoÇy hn so azj nwloN ÆumrW dw<br />

aYstemyt ÆudoN koÇe iZawdw se iZawdw se I


wiÇs[ sote dy nwl lzkVe dy nwl qurdw se[ kmr ivzc kuzb ipaw hoiÇaw se[<br />

ichry ‘c ijrVeaW azKW co pwxe igrdw hY idzsdw bhuq Gzt se msW msW pqw<br />

nheN ikMne dyr ivzc


awÆuNdeaW hn iPr iÇh igawn huMdw hY iPr igawn avsQw awÆuNde hY iPr<br />

igawn idRV huMdw hY igawn Xwin inscy huMdw hY iPr kdy ve nheN Buzldw ijvyN<br />

awpxy srer L koÇe nheN Buzldw huMdw Æuh awpxy awpy L kdy ve nheN Buzldw supny<br />

ivzc ve nheN Buzldw hY so Æuhdy ivzc he iÇhde buzD asiQzq rihMde hY[ so awÆu<br />

iÇÆuN kihx lzgw nOkr iÇh sB L he awÆuNdw hY srkwr ßreb hY amer hY rwjw hY<br />

rwxw hY kwLn kudrq iksy dy ilhwZ nheN krde jdoN iÇh gzl suxe Æus SihZwdy ny<br />

iczq ivzc kuC Æudwsenqw awÇe mnw jy iÇho ijhe avsQw awÆuxe hY bcpn L qW<br />

juawne Kw gÇe hY hux juawne ny srer dy ÆuØzpr awpxw bl awiÇaw hY aKer iÇh<br />

ve lMG jwÇyge ijvyN asmwn dy ivzc jwnvr lMG jWdw hY Æuhde CW lMG jWde hY<br />

iÇse qrHw juawne lMG jWde hY aÞer buFwpy ny awÆuxw hY jy iÇho ijhe avsQw<br />

awÆuxe hY qW lwhnq hY iÇh srer L Æudwse ho gÇe kuC vYrwg hoiÇaw swDsMgq<br />

isawxy purS L ijhVy duzK hn iÇh qjrbw idMdy hn \Yr socdw clw jw irhw hY<br />

jWidaW jWidaw azgy iPr bzge KVHw idzqe gÇe puzCx lzgw! ikÆuN ke kwrn? ke<br />

sbzb? kihx lzgw[ srkwr! iÇzk bemwr hY koÇe sKS koÇe sÞq qkleÿ se ÆusL<br />

so bhuq iZawdw qkleÿ se


ibmwre[ so hor kuC iczq ivzc Æudwse ho gÇe agr iÇho ijhe hwlq hY srer<br />

ibawDeaW dw he mMdr hY[ qW lwhnq hY jevn qy[ iÇÆuN jWdy jWdy jWdy azgy jw ky<br />

iPr bzge KVHw idzqe gÇe[ iPr puzCx lzgw! ikÆuN? kihx lzigaw srkwr[ iÇzk<br />

murdw aw irhw hY[ iÇnswn rUh aOr ijsm do ceZw dw bixaw hY[ rUh aibnwse<br />

ceZ hY iÇhdw awpxw awpw hY ijsm Pwne ceZ hY[ so jdoN mrdw hY iÇhdy ivzcoN rUh<br />

cle jWde hY[ ijsm jV rih jWdw hY kuC hrkq nheN krdw[ ikÆuNik pRwx iÇhdy<br />

ivzcoN inzkl jWdy hn pRwxw dy smyq jev awqmw pRlok L jWdw hY[ iÇs vwsqy so<br />

kihx lzigaw iÇh murdw ÆuhL Pyr murdw pukwrdy hn[ PUk idMdy hn dzb idMdy hn<br />

awpxy awpxy rsm irvwZ dy muqwibk nheN keVy czl jWdy hn jy aYsw nw keqw<br />

jwÇy[ Æuhe BUq lzgx lzg pYNdw hY[ jehdy nwl swre iZMd|e gujwre hMude hY[ so<br />

khix lzigaw, srkwr iÇh iÇzk murdw: ZnwZw lÇe awÆuNdy hn; murdw lE<br />

awbW hn[ blb hn[ >h koÇe<br />

Zero dw blb hY[ koÇe pjwh vwt dw hY krMt ijhVw hY Æuh iÇko ceZ hY so ijhVw<br />

cyqn aMS hY Æuh krMt rUp hY swiraW ivzc iÇko Æuhdy ivzc ÿrk koÇe nheN hY[<br />

ÿrk hY qW ÇyDr aMqhkrx awid ivzc jo kuC hY[ so, iÇÆuN krky kihx lzigaw<br />

Æuh ceZ inzkl gÇe hY murdw ho igaw hY mr igaw hY[ iÇs L murdw kihMdy hn[<br />

\Yr Æuhdy ipzCy ijhVy Æuhdy ihqU sn sMbMDe sn ijhnW L duzK se[ hor ve lok


iÇzk bRhmMf dy, iÇnHW L ve nheN Czfde[ so iÇh sux ky qW pUrw Çe vYrwg ho igaw[<br />

bE agr iÇho ijhe hwlq hY iÇh srer de awh hwlq ho jwxe hY iPr lwhnq<br />

hY[ so koÇe aYse avsQw hoxe cwhede hY mOq L ibmwre L aOr buFwpy awid L jy<br />

ijiqaw jwvy[ so iÇse qrHW jWidaw jWdy socdw jw irhw hY[ iÇzk pwsy iÇzk mhwqmw<br />

bYTy hn[ bzge qoN Æuqr ky


Dwrnw: mn ho ky qy vYrwge ÆuT czilaw jog dy kmwÆux vwsqy …2<br />

aMqrw: myry ipawry! jog dy kmwÆux vwsqy …2<br />

vwh vwh! vwh vwh! jog dy kmwÆux vwsqy …2<br />

hW, DrUa mwqw L suziqaW ipaW Cof ky bwhr L clw jWdw hY[ hux gur<br />


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 15<br />

inrbwx kerqn


qmwq duzKW pwpW de nivrqe huMde hY’ iÇs ivSy pr Sbd Æucwrn krdy hY[ cwr<br />

imswlW idMdy hn[ pihly gnkw de imswl, dUsry DrUa, qesrw gj aOr ajwml<br />

cOQw[ iÇÆuN DrUa dw pRsMg czl irhw hY[<br />

Atl BieE DR¨A jw kY ismrin Aru inrBY pdu pwieAw ]<br />

DrUa, ijs dy ismrn krky atzl pdve L pRwpq hoiÇaw; inrBY pdve<br />

pwÇe[<br />

duK hrqw ieh ibiD ko suAwmI qY kwhy ibsrwieAw ]1]<br />

iÇho ijhw suawme vwihgurU duzKW dy hrn vwlw, duzKW dy nwS krn vwlw; qYN<br />

ikÆuN ivswiraw hY? Xwin DrUa L atzl pdve imle[<br />

DR¨ hsdw Gir AwieAw kir ipAwr ipau kuCiV lIqw[<br />

bwhhu pkiV auTwilAw mn ivic rosu mqryeI kIqw[<br />

fufhuilkw mW puCY qUM swvwxI hY ik surIqw[<br />

swvwxI hW jnm dI nwmu n BgqI krim idRVIqw[<br />

iksu audm qy rwju imlY sqR¨ qy sB hovn mIqw[<br />

prmysru AwrwDIAY ijdU hoeIAY piqq punIqw[<br />

280<br />

bwhir cilAw krix qpu mn bYrwgI hoie AqIqw[<br />

DrUa L mwqw ny isKSw idzqe[ isKSw dw asr iÇho ijhw hoiÇaw, Æus dy<br />

iczq ivzc Zbrdsq lgn lzg gÇe; pRBU de Bgqe krky ÆusL pRsMn krn de[<br />

azj mwqw L suziqaW ipaW CoV ky bwhr roheaW L qur jWdw hY, qpzisaw krn<br />

vwsqy[<br />

pMj swl dw bzcw: qpzisaw ikvyN kreNde hY, ke pqw hY? duneaW dy bwhj<br />

kMm Æuh nheN awpxy awp awÆuNdy[ Æuh ve iszKx de loV pYNde hY[ iÇh vwihgurU de<br />

Bgqe ijhVw aMqrev Bwv, aMqrev ijs dy bhuq swry Byd hn; Æuh awpxy awp<br />

ikvyN aw jwvy[ pMj swl dw bzcw, jMglW ivzc rudn krdw iPrdw hY; roNdw iPrdw hY[<br />

isr& iÇqny mwqr qy qW rzb ny nheN nw imlxw[ isr& Gr Czf ky roheaW ‘c jw<br />

ky roÇeN jwvy, iÇÆuN rzb iml jwÇy; aYsw nheN asUl hY[ ijnHW asUlW duawrw rzb dw<br />

imlwp hY, ÆunHW duawrw he imlxw hY[ ijhVw kMm ijnHW PwrmUilaW dvwrw, ijhVw<br />

svwl ijMnw PwrmUilaw dvwrw hzl hoxw hY; ÆuvyN he hzl hoxw hY[ Dzky nwl jW roA<br />

DoA qy nheN huMdw hMudw[ iÇÆuN krky ajy pMj swl dw bzcw hY[ rudn krdw iPrdw hY[<br />

\Yr, iÇzk do idn ßuZry iÇÆuN[ aÞer nwrd mun, ÆusL pRyrnw hoÇe prmySr vzlo;<br />

_Dr jw inzkly[ ÆusL imly[ gzlbwq hoÇe, puzC igzC hoÇe[ puzCx lzgy, “kwkw! qUM<br />

iÇs Cote ijhe Æumr ivzc iÇzQy iPrdw hYN, kOx hYN? ikÆuN iPrdw hYN? qyrw ke mqlb<br />

280 (vwrW BweI gurdws jI vwr 10 pauVI 1)


hY? roNdw iclw


qoN ibnW mmuKSU purS ijhVw hY, iÇs pwsy kdm ve nheN ÆuTw skdw[ DrUa L BwvyN<br />

qebr qr bYrwg nheN se[ Æuh qW isr& rwj de iÇzCw L muzK rzK ky qp krn<br />

vwsqy awiÇaw se[ iÇhL qebr qr bYrwg nheN kihMdy, qebr vYrwg hY[ so, iÇÆuN<br />

krky jdoN rwj Bwg iml jWdw hY, iPr vYrwg iKsk jWdw hY[ ijs vsqU dw iczq<br />

ivzc koÇe nw koÇe duzK iCiVaw, iksy kwrn qoN; Æu~zQoN mn L QoVHw ijhw iglwne<br />

hoÇe; kuC nheN, lwhnq hY duneaW dy suK: iPr


iDawn: iDawn qW ismrn nwl ve krnw pYNdw hY aOr pRwxwXwm nwl ve krnw pYNdw<br />

hY[ pihly simaW dy ivzc loke pRwxwXwm; pRwxW L kwbU krky mn L kwbU krdy se[<br />

mn L kwbU keiqaW he rzb de pRwpqe hY[ so, iÇÆuN krdy sn[ pr aYh smyN dy kuC<br />

lokW dy iÇho ijhy qkVy idmwß, srer iÇho ijhy ble qy arog srer nheN hn[<br />

pRwxwXwm de Jwl Jzlx dy lwiÇk nheN hn[ qW qy ismrn dw mwrg ismrn de<br />

iQ>re (Theory) gurU bwby ny clwÇe hY[ so, pRwxwXwm de bjwÇy ismrn rziKaw hY[<br />

so, iÇÆuN krky \Yr nwrd je ny ÆusL KoVs mMqr dw jwp dzisaw[ pRwxwXwm dvwrw<br />

ryck pUrk duawrw awÞre kuMBk krnw qy iDawn cqurBuj dw dzisaw[ iDawn<br />

Skqe ibnW mn KloNdw nheN huMdw[<br />

iÇzk dÿw grU arjn dyv mhwrwj je qoN iszKW ny puziCaw, “ßreb invwZ!<br />

awn mzqW dy ivzc iDawn DrwiÇaw jWdw hY[ iDawn Skqe ibnW mn KloNdw nheN[<br />

ismrn dy nwl iDawn ve Drdy hn; BwvyN pRwxwXwm dw mwrg hY, BwvyN ismrn dw<br />

mwrg hY[ iDawn Skqe qoN ibnW mn pUrw nheN KloNdw[ mn KloÇy ibnW kwrj nheN<br />

bxdw[ qW qy ikRpw krky dzso, gurU nwnk dyv mhwrwj je dy Gr ivzc ikhVw<br />

iDawn jwiÇZ hY, jo prmySr dw iDawn mMinaw jwvy[”<br />

gurU arjn dyv je mhwrwj ny PurmwiÇaw, “BwÇe! vwihgurU jo hY Æus dy<br />

drasl do srUp hn; srgun qy inrgun[ jdoN isRSte nheN hMude, iÇkzlw he<br />

inrgun huMdw hY[ isRSte dy smyN ÆuhL rc ky srgun kihlwÆuNdw hY[ Æuhe duneaW dy<br />

ÆuDwr vwsqy kÇe rUp Dwrn kr lYNdw hY[ so gurU mzq dy ivzc gurU L prmySr rUp<br />

mMinaw hY[”<br />

gur goivMdu guoivMdu gurU hY nwnk Bydu n BweI ]4] 281<br />

282<br />

guru prmysru eyko jwxu ] jo iqsu BwvY so prvwxu ]1]<br />

gurU qy prmySr ivzc gurUmq ivzc koÇe ÿrk nheN mMinaw jWdw:<br />

Dwrnw: gurU goibMd goibMd gurU hY nwnk Byd nw BwÇe je …2<br />

aMqrw: Byd nw BwÇe je nwnk Byd nw BwÇe je …2<br />

smuMdu ivroil srIru hm dyiKAw iek vsqu AnUp idKweI ]<br />

283<br />

gur goivMdu guoivMdu gurU hY nwnk Bydu n BweI ]4]<br />

gurU prmySr ivzc ÿrk koÇe nheN[ prmySr dw swkwr srUp gurU hY; gurU dw<br />

inrwkwr srUp prmySr hY[ inrgux jo prmwqmw hY, rUp ryK rMg sy inawrw; Æus<br />

281<br />

(rwgu Awsw CMq mhlw 4 Gru 1 - 442)<br />

282<br />

(goNf mhlw 5 - 864)<br />

283<br />

(rwgu Awsw CMq mhlw 4 Gru 1 - 442)


de bwbq jigawsUaW L pihly smJ nheN hMude[ Æuhde sUJ bUJ azCe qrHw mMZly hzk<br />

ivzc pYNde hY[ ÆurHW Æus de bwbq azCe qrHW pqw nheN lzgdw bE ikho ijhe ceZ hY[<br />

so, BrmW ivzc pY jWdw hY[ qW qy awid avsQw ivzc gurUaW ny, awcwrjW ny,<br />

siqpurSW ny, rUhwne bZur|W ny; aiDkwreaW L mn de iÇkwgrqw vwsqy gurU<br />

prmySr L aByd jxw


iDawn he prmySr dw iDawn hY[ ijs dy ivzc ke ke qwkqW hn? bVeaW SkqeaW<br />

hn[<br />

dyKo nw! BwÇe goNdw nwm krky iÇzk iszK gurU sqvyN pwqSwh dw; aw ky hZUr<br />

L nmSkwr krdw hY[ gurU je ny ikRpw idRSte keqe hukm keqw, “BwÇe goNdw kwbul<br />

ivzc jw


dw, nwm dw aiBaws gurU srUp dw iDawn; iÇh idn cVHy qzk kry[ Pyr:<br />

iPir cVY idvsu gurbwxI gwvY bhidAw auTidAw hir nwmu iDAwvY ]<br />

idn cVyH inzq de bwxe dw pwT kry[ bihMdaW ÆuTidaW jo pihly do GMty<br />

svws svws ismrn aiBaws krdw hY, cwr GMty awpy he czldw hY[ iÇhdw<br />

aiBaws prpzk ho jWdw hY[ ismrn qW hr iÇzk dy aMdr ho he irhw hY[ aiBaws<br />

de mSk de ZrUrq hY[ so iÇÆuN, iPr idn cVHy bwxe dw pwT Æus qoN bwad<br />

iPir cVY idvsu gurbwxI gwvY bhidAw auTidAw hir nwmu iDAwvY ]<br />

jo swis igrwis iDAwey myrw hir hir so gurisKu gurU min BwvY ]<br />

jo sws igrws: iÇnswn L dm hr vkq he awÆuNdw hY[ pRwx apwn vwXU<br />

iÇs L kihMdy hn[ ihrdy qoN ÆuØzT ky bwrW ÆuNgl bwhr jWde hY hvw[ Æuh Æult ky<br />

iPr aMdr aw jWde hY[ iÇs L sws igrws ve kihMdy hn[ pRwx apwn ve kih<br />

idMdy hn[ iÇs mSenre hr vkq he czlde rihMde hY[ jd aYsw aiBaws kridaW<br />

aiBaws prpzk ho jWdw hY, mSk ho jWde hY, rtn pY jWdw hY; iPr hr vkq he<br />

‘jdoN qoN aiBaws prpzk ho igaw’ iÇh qW ceZ ho he rhe hY qy hr vkq he iPr<br />

hoÇeN jWdw hY[ iÞawl rzKx de loV hY, SOk de loV hY[ ijhVw iÇÆuN sws igrws<br />

iDaw


Æusdw dedwr mn rUpe drpx ivzc huMdw hY mn rUpe SeSy ivzc hMudw hY[<br />

pihly mn rUpe Sesy ivzc nwsqk BwvnW awÇe hoÇe hY, rzb hY nheN[ iÇh siqsMgq<br />

krdy dUr hMude hY[ iPr mn rUpe SeSw mYlw hY[ iÇhdy ivzc hr vkq Çe bury<br />

iÞawl, bury kMmW dy iÞawl Æu~zTeN jWdy hn[ iÇh siqsMgq krdy syvw krdy, hOle<br />

hOle iÇh dUr ho jWdy hn[ iPr mn rUpe Sesw itkdw nheN, Purny ÆuTwÇe jWdw hY[<br />

so, aiBaws krdy krdy ‘ijhVw iÇh aiBaws dzisaw hY’ krdy krdy mn<br />

iÇkwgr ho jwÇygw[ jdoN iszDw, Xwin awsqk Bwvnw duawrw SuzD aOr iÇkwgr ho<br />

jwÇy; so vwihgurU dw Æuhdy ivzc dedwr sOKw he ho jWdw hY[ nw ikqoN awÆuxw hY, nw<br />

ikqy igaw hY[ so iÇs krky jdoN iÇh aiBaws keqw kuzC dyr:<br />

aYh smyN dy ivzc swDsMgq! Ih Gwlxw hY ve vzfe[ hryk nheN iÇh krdw<br />

hY[ ingHw mwr ky dyKo! iÇs cwle qy czlx vwly ijhVy iszK hn, Æuh he duneaW qy<br />

rOSn hn[ Æuh he duneaW qy cmkdy hn[ ÆunHW L he kuC pRwpq hoiÇaw hoiÇaw hY[<br />

so, nheN qy iPr gl GotUÇy byr he smJ l


kurbwxI iqnW gurisKW gurbwxI inq gwie suxMdy ]<br />

kurbwxI iqnW gurisKW mn mylI kr mYl imlµdy ]<br />

kurbwxI iqnW gurisKW Bwie Bgiq gurpurb krMdy ]<br />

288<br />

gur syvw Pl suPl Plµdy ]2]<br />

Æuhe mqlb hY[ Xwin iÇs cwle qy cldw cldw iÇko jnm dy ivzc ‘gurU<br />

rwmdws je kihMdy hn’ ijhVw iszK iÇs cwle qy czly ‘km-aZ-km bwrW swl<br />

czl ky dyK l< iZawdw nheN qy’ aYh cwle qy czly Æuh awpxw jnm sÿlw kr<br />

lNYdw hY[<br />

qW qy awî BwÇe gooNdw: phuMco kwbl ivzc! roZ aMimRq vyly ÆuØzT ky, iÇSnwn<br />

soD ky, gurU srUp dw iDawn Drdw hY aOr ismrn krdw hY idn cVHy qzk[ idn cVHy<br />

iPr inzq de bwxe pVHdw hY[ iPr qurdy iPrdy ve inrMqr ismrn jwre rihMdw hY<br />

aOr hor ijhVy syvw awid dy ivhwr kwr krdw hY[ iÇse qrHW smW ßuZrdw clw<br />

igaw[ aiBaws: iDawqw hY ijhVw, iDawn Drdy Drdy Æuhdw iDawn ivSys pRpzk<br />

huMdw clw jWdw hY[ iÇzk idn iDawqw ijhVw hY, iDawn Drdw Drdw awpxy DyX dw<br />

rUp he bx jWdw hY[ pihly swivklp smwD khw


BwvnI Bgiq Bwie kOfI AgRBwg rwKY<br />

qwih gur srb inDwn dwn dyq hY[<br />

siqguru dXw iniD mihmw AgwD boD<br />

289<br />

nmo nmo nmo nmo nyiq nyiq nyiq hY ]111]<br />

hW, iÇzk kdm SrDw dy nwl ‘gurU kihMdw hY’ myry vzl iszK awÆuNdw hY qW mYN<br />

kroV kdm azgy ho ky lYNdw hW[ iÇzk vwre mYL Xwd krdw hY myrw iszK SrDw Bwvnw<br />

nwl, mYN ÆuhL bwr bwr Xwd krdw hW[ iÇzk kOfe myre Byt rzKdw hY SrDw nwl, mYN<br />

Æus dy KZwny Brdw hW[ iÇiqawid gurU kihMdw hY[ iÇÆuN BwÇe goNdy ny gurU crnW dw<br />

iDawn Diraw[<br />

azj phuMco nw! duawrkw[ ikRSn Bgvwn iDawn mgn bYTy hn[ arjn<br />

imlx vwsqy awiÇaw, drSn vwsqy awÆuNdw hY[ dUroN dyK ky bÇe iDawn mgn bYTy<br />

hn, dUr bYT igaw[ iÇho ijhy mOky siqpurSW dy pws isawxy purS nheN jWdy huMdy[<br />

dUr bYT igaw bÇe jdoN iDawn qoN ÆuQwn hoxgy, iPr mYN jw ky


“pRBU! aseN jev jy moh dy bMDnW ivzc bMnyH hoÇy hW, qyrw Bjn krky<br />

Cutkwrw pw jwvWgy[ quseN pRym idaW bMDnW qoN Blw ikvyN Cutkwrw pwÆuNgy? I


‘mYL myry inzj Dwm ivzcoN myry Bgq aYh duneaW ivzc pyRm deaW ZMjerw pw ky iKzc<br />

lYNdy hn[’ so iÇÆuN, swDsMgq! iDawn ivzc iDawn Skqe ivzc bVe qwkq hY[<br />

292<br />

nwmw khY Bgiq bis kysv AjhUM bil ky duAwr Kro ]4]1]<br />

so awî iÇÆuN iDawn: puziCaw SRe gurU arjn dyv mhwrwj je qoN gurU Gr dy<br />

ivzc iDawn ikhVw jwIZ hY awp je ny PurmwiÇaw se[<br />

293<br />

gur kI mUriq mn mih iDAwnu ]<br />

gurU prmySr rUp hY[ Æus dw iDawn he prmySr dw iDawn hY[<br />

Dwrnw: mn mih DreaY iDawn gurW de mUrq dw …2<br />

iÇzQy qzk dzisaw hY[<br />

siqgur kI mUriq ihrdY vswey ]<br />

294<br />

jo ieCY soeI Plu pwey ]<br />

iÇÆuN Purmwx keqw hY, jy iÇs mUrq L ihrdy ivzc vsw lvy koÇe: kwPe dyr<br />

dy aiBaws nwl iÇh avsQw pRwpq huMde hY[ inzq de mSk nwl bwhj iDawn hMudw<br />

hY[ Æus qoN bwad aMqrev iDawn hMudw hY[ jdoN iÇh iDawn prpzk ho jWdw hY,<br />

iZMdße dw ihzsw bx jWdw hY[ aMdr ihrdy ivzc aw jMmdw hY[ hr vkq bixaw<br />

rihMdw hY[ aMDyry ivzc huMdw hY, iPr aMdr Ihe iDawn rOSne ivzc ho jWdw hY[ so<br />

Æus mOky jdoN ihrdy ivzc vzs igaw swDsMgq! iÇÆuN dzisaw hY[<br />

siqgur kI mUriq ihrdY vswey ] jo ieCY soeI Plu pwey ]<br />

‘jo iÇCy’ aYne iDawn ivzc Skqe hY[ ikÆuNik mn iÇkzTw ho jWdw hY[ mn<br />

dy iÇkzTw hox ivzc byaMq SkqeaW hn[ qW qy iDawn Skqe, iDawn qy ismrn<br />

iÇkzTw keqw jWdw hY gurU Gr dy ivzc[ so ismrn: ismrn hMudw hY gur mMqr dw,<br />

gur Sbd dw, nwm dw, gurU ÆupdyS dw; iÇko he ceZ dy nwm hn[ so iÇhdeaW<br />

jugqeaW ÆukqeaW bhuq hn, aiDkwr dy muqwibk[ bYKre bwxe dvwrw ‘kE d&w<br />

azgy ve arZ keqw hY’ mDmw bwxe dvwrw psMqe bwxe dvwrw prw bwxe dvwrw<br />

svws svws ismrn huMdw hY[ qy iÇs qoN iÇlwvw iqRkute ivzc ismrn huMdw hY[ dsvyN<br />

duawr ivzc ismrn huMdw hY[ iDawn ismrn iÇkzTy keqy jWdy hn[ ismrn qy<br />

iDawn dy awsry jdoN mn pUrw IsiQq ho jWdw hY, iÇho ijhe avsQw dy ivzc bVe<br />

pRbl Skqe ho jwiÇaw krde hY[<br />

aw


pRwx ÆuqWh L lY jwxy, hyTW L Czfxy; awihsqw awihsqw kuMBk krnw[ ÆuØzpr ve<br />

kuMBk hMudw hY hyTW ve kuMBk hMudw hY[ \Yr iÇs qreky isr kuMBk nwm rokx dw hY[ so,<br />

awihsqw awihsqw QoVHw QoVHw vDwÆuNdy hn[ |rme KuSke iÇsdy ivzc bhuq vzD jWde<br />

hY |rme nwl srer azg vWgU qp ÆuØzTdw hY, ijs krky iÇs smyN dy ivzc gurU bwbw<br />

je ny iÇs L psMd nheN keqw[<br />

gurU nwnk je ijs vkq rwjy iSv nwv pws phuMcy, ÆuØzQy ÆusL pRymw Bgqe<br />

dw mwrg dzisaw[ Æus ny pRwxwXwm de bwbq ve iZkr keqw, “ßreb invwZ!<br />

pihly simaW ivzc lok pRwxwXwm krdy sn[” awp ‘gurU je’ kihx lzgy, “aseN<br />

pRwxwXwm nheN krwÆuxw[ pRwxwXwm mwrg kTn hY aYh smyN dy logW vwsqy[ idmwß<br />

Jwl nheN Jzlx vwly hn[ hW! qyrw iÞawl hY, qYL pRwxwXwm dy aMg ilKw idMdy<br />

hW[” ÆuØzQy ‘pRwx sMgle’ nwm krky iÇzk pusqk ilKwÇe[ swry aMg pRwxwXwm dy<br />

ilKwÇy Æus pusqk dw nwm pRwx sMgle rziKaw[ iPr iÇh ve kih idzqw, “dyKo!<br />

iÇsdy muqwbk czlxw nheN[ aml nheN krnw[ nw iksy L idKwÆuxw hY[ pMjvyN jwmy<br />

ivzc awvWgy, swfy iszK awÆuxgy[ awpxe aOlwd L kih jWÇeN Ih dy dyvy[”<br />

gurU arjn dyv je mhwrwj ijs vkq gurU gRMQ swihb je de beV bzDe hY<br />

Æus mOky BwÇe iprwxy L Byijaw bÇe lY ky aw


ikhw jWdw se[ lyikn hux hzk imldw hY, azDw rwjw iml irhw hY[” ÆuhL hOslw ho<br />

igaw[ kihx lzgw, “kih idÆu myry ipqw L, mYL rwj Bwg de loV nheN hY[ mYN qW<br />

jo kuC lYxw hY, rzb qy lYxw hY[” aihlkwr muV awÇy[ aw ky jo kuC DrUa dw idRV<br />

ivSvws se, kih idzqw bE “Æuh nheN cwhMudw quhwQoN kuC[” iPr rwjw ny<br />

aihlkwr Byjy bE “ÆuhL kih id


Çe iÇs vsqU vzl iDawn nheN dyxw[ iÇh rukwvt hY[ iÇh ibrqe L Kljgx<br />

pYdw krn vwle hY[ agr InHW ivzc ÆulJ igaw jigawsU, inzkl nheN skygw swre<br />

iZMdße[ so, swrw awqm rs brbwd ho jwÇygw[ qW qy iÇs pwsy dw iDawn nheN<br />

dyxw[ asle awpxw ijhVw imSn hY ‘pRBU pRwpqe’ Æuhdy ivzc iÇsQqe krky Æuhdy<br />

ivzc lenqw hwisl krne; iÇs vzl iDawn dyxw[<br />

so iÇÆuN, swDsMgq! ke aOKe gzl hY Blw dzso! bwrW sikMtW qoN SurU kr dyvy<br />

‘bwrW sikMt bwrW igxdy igxdy’ ke huMdw hY, kuC ve nheN[ qy jy bwrW sYikMf pihly<br />

idn kry, dUjy idn aYnw hor, bwrW idn Xwin iÇzk Dwrnw iDawn bx jwÇy[ iÇse<br />

qrHW hOle hOle qy vDdw vDdw vD jwÇy QoVHw QoVHw[ Izk lKq koE kMm viDaw<br />

muSkl huMdw hY[ isawxy purS QoVHw QoVHw QoVHw QoVHw vDwÆuNdy hn[ Æuhdy ‘c Kyd nheN<br />

hMudw, kSt nheN huMdw, qkleÿ nheN hMude[ iÇÆuN vDwÆuNdy vDwÆuNdy ikMne qwkq pYdw<br />

ho jWde hY! mn de iÇkwgrqw ivzc ikMneaW SkqeaW hn, ikMneaW qwkqW hn!<br />

suK hY, sWqe hY, TMF, iÇh ve hY; aOr hor qwkqW byaMq hn[ ijMneaW qwkqW quseN<br />

ipCly smyN dyKdy ho ‘juzg bdl idzqy’ ‘smuMdr ijhnW FwÇe FwÇe cUleaW keqeaW<br />

hn’ ‘cwr cwr Xojn lMmeaW bwhW krky bwby sRe cMd ny qy Drmdws vrgy L iKzc<br />

ilaw hY’ hor anykW kOqkW ‘bwby lzCme dws ny GoVy qy cVH ky iszDe Æufwre szcKMf<br />

L mwre hY’ hor bhuq swry kOqk anykW iÇho ijhy, iÇh swry mn de iÇkwgrqw ivzc<br />

hn[ mn dy itkwa ivzc hn[ hor ke kihxw hY iÇÆuN dzisaw hY:<br />

‘jb qyry idl drpx ke sPwÇe ho jwÇyge[<br />

bwdSwhe qoN blw ikaw hY Kud KudwÇe ho jwÇyge[’<br />

pRmySr ivzc aByd ho jwÇygw[ mn de SuzDe dy ivzc he swreaW qwkqW dzseaw<br />

hn[<br />

kbIr mnu inrmlu BieAw jYsw gMgw nIru ]<br />

296<br />

pwCY lwgo hir iPrY khq kbIr kbIr ]55]<br />

iÇÆuN iÇs qreky isr ijhVy SOk vwly jigawsU hn, lgn vwly pRyme hn;<br />

awihsqw awihsqw awpxe ibrqe L QoVyH QoVHy qy iÇÆuN vDwÆuNdy vDwÆuNdy vDwÆuNdy<br />

bVe dUr qzk lY jWdy hn[ SOk de loV hY, vYrwg de loV hY[<br />

iÇÆuN DrUa ny awihsqw awihsqw awpxw aiBaws vDwÆuxw SurU kr idzqw[<br />

vDdy vDdy vDdy Æus de ibrqe aczl ho jWde hY[ pihly ryck pUrk keiqaW pRwx<br />

kwbU keiqaW mn kwbU ‘c awÆuNdw hY iPr kuMBk keiqaW mn rukdw hY[ ikÆuN? pRwx<br />

qy mn iÇzk ceZ mMny hn jogesrW ny[ jy ÇyDr mn ruk jwÇy, qW pRwxw de gqe Kud<br />

Deme ho jwiÇaw krde hY[ surq Sbd mwrg Xwin mn L rok Kud-b-Kud pRwxW de<br />

296 (slok kbIr jI - 1367)


gqe Deme hoxe hoÇe[ qy pRwxwXwmeaW ny pRwx rok ky, iÇÆuN mn L rokx dw Æuprwlw<br />

keqw hY[


ivzc IsiQq rhyNgw[”


DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU aMgd swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU amrdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU rwmdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU arjn swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU hirgoibMd swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirrwI je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirikRSn je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU qyg bhwdr je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU goibMd isMG je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU gRMQ swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; qyrw pMQ Kwlsw DMn hY[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU vwihgurU vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ipawrw lzgygw bol ipawiraw[<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ikC nw lzgygw mol ipawiraw[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2


Nirban Kirtan Updesh - Hapur Series No. 16<br />

inrbwx kerqn


dy Srn igr ky Æus de Bgqe krky pRwne qmwm duzKW pwpW qoN bre huMdw hY; iÇs<br />

ivSy qy cwr Æudwhrx idzqy, cwr imswlW idzqeaW[ pihly gnkw: Æus dw pRsMg quseN<br />

sux he ilaw hY, ikvyN scKMf bYkuMT Dwm L gÇe[ dUsry DrUa: ijs dw ikqnw<br />

iqRskwr ho irhw se[ Æusny vwihgurU de Srn igrky Æusde Bgqe keqe[ Æus L ÇyQoN<br />

dw rwj, atzl pdveaW awid sB kuC he iml igaw[<br />

301<br />

pWc brK ko AnwQu DR¨ bwirku hir ismrq Amr Atwry ]<br />

so iÇÆuN, Æus qoN azgy qesre imswl gurU je gj de idMdy hn[ purwxk gwQw<br />

rzKdy hn IzQy[<br />

iksy smyN dy ivzc iksy bVy gihbr bx dy ivzc; bVy bVy qlwa huMdy sn,<br />

pwxeaW dy qlwa[ ÆunHW ivzc pwxe dy jwnvr qMdUÇy v|Yrw bhuq irhw krdy sn[<br />

jMglW ivzc jMgle jwnvr hwQe, Syr, bwG awid ve bhuq rihMdy sy[ so, hwQe dw<br />

pRsMg ijvyN Cutkwrw hoiÇaw hwQe L qMdUaW iKzc lY czilaw ‘mu\isq qOr qy arZ<br />

krdw hW’ Æus L jdoN hor koÇe awsrw nw lziBaw, awpxw bl tuzt cuzikaw; Æus ny<br />

iÇzk d&w pRBU dy azgy pRwrQnw keqe, ‘myre rkSw kro[’ Æusde rkSw hoÇe[<br />

iÇse qrHW: ‘Ajwmlu pwpI jgu jwny’ ajwml rwj pMifq dw lVkw;<br />

kusMgq dy ivzc bYTx krky Æus de swre iZMd|e \rwb ho gÇe[ iZMd|e dy suDwr dw<br />

kwrn siqsMg hoiÇaw krdw hY[ kusMgq duawrw iZMd|e brbwd ho jWde hY[ ikÆuNik<br />

kusMgq qoN iÇnswn dy iczq ivzc ku-vecwr pYdw huMdy hn[ ku-vecwrW duawrw kukrmW<br />

ivzc pRivrqe huMde hY[ kukrmW dw &l duzK Xw kuSt hoiÇaw krdw hY[ aOr siqsMg<br />

duawrw Çys dy iczq ivzc su-vecwr pYdw huMdy hn[ su-vecwrW duawrw sukrmW ivzc<br />

pRivrqe, ijsdw &l suzK de pRwpqe hY[ qW qy suzK dw jigawsU, suzK dw cwhvwn;<br />

kusMgq L Czf ky siqsMg ivzc ipawr rzKy, qd he Æus dy idn suzK nwl |uZrdy<br />

hn, agMq ve svr jWdw hY[ ‘lok suKIey prlok suhyly’ ho jWdw hY[<br />

iÇÆuN ajwml L BwvyN rwj pMfq dw puzqr se[ kusMgq hox krky Æus dy<br />

i\awlwq aYsy ivgV gÇy, swre iZMd|e he brbwd ho gÇe[ a\er iPr siqsMgq<br />

duawrw he Æus dw ÆuDwr hoiÇaw[ hW je, Xwin pRBU Srn igrky he Blw huMdw hY,<br />

pRwxe dw[<br />

swihb gurU aMgd dyv mhwrwj KfUr swihb joq jgwÆuNdy hn[ awp je dw<br />

inzq krm; pihr svw pihr rwq rihMidaW aMimRq vyly Æu``~zT sOc, dwqx, kurlw,<br />

iÇSnwn awid krky pRBU iDawn ivc, sÍY srUp dy iDawn dy ivzc, smwDe ivzc<br />

IsiQq hoxw[ idn cVyH pRymeaW L drSn dyxw, kerqn, kQw, siqsMg hoxw[ Æus<br />

do bwad hor Pyr dupihr dw pRSwd pwxe Ck ky kuC awrwm krdy[ iPr Æus qoN<br />

301 (mwrU mhlw 5 - 999)


wad Æu~zT ky kuC smW iÇSnwn awid soD ky qipawxy swhb cly jWdy sn[ kuC ku<br />

pihlvwnW deaW kuSqeaW krwÆuNdy[ QoVHe dyr bzicaW nwl ve KylHdy[ ikÆuN? Is<br />

gzl ivzc koE rwZ, koE Byd se[ so, bzicaW dy i\awlwq rwg dvYS qoN rihq huMdy<br />

hn[ iÇÆuN, azj iÇh swrw pRogrwm inB cuzkw[ Æus qoN bwad awp je kuC dyr vwsqy<br />

smwDe ivzc len ho jwiÇaw krdy sn[<br />

azj awp iÇse qrHW smwD IsiQq ho jWdy hn[ iszK cwr cuPyry aYDr<br />

aODr KVo jWdy hn[ jy koÇe pRyme drSn dedwr vwly awÆuNdy, ÆunHW L cuzp cupwqy<br />

iÇSwry duawrw ibTw lYNdy, bÇe jdoN smwDe qoN ÆuQwn hoxgy, ÆudoN drSn kro qy bcn<br />

iblws kro[ iÇÆuN, diraw qoN pwr dy kuC pRyme, ijnHW ivcoN iÇzk pRyme L aiqaMq<br />

vYrwg lzigaw; Æus dy koÇe sMbMDe cVHwÇe kr gÇy[ Æus dy Srer L icKw pr<br />

sVidaW dyK ky iÇiqawid, Æusdy iczq ivzc vYrwg pYdw ho igaw[ iczq L bhuq Kyd<br />

hoiÇaw, duzK hoiÇaw[ awpxw, awpxy srer dw i\awl awiÇaw bÇe iÇsny ve bwr<br />

bwr sVnw hY, blxw hY[ koÇe Æupwa duzKW qoN Cutkwry dw ho sky[ hor ve anyk duzK<br />

jo jevn ivzc awÆuNdy hn, awiD, ibawiD, ÆupwiD, rwg, doK, klyS awid; Æuh ve<br />

swhmxy awÇy[ so, Æus dy vwsqy ÇyDr _Dr iPrnw SurU keqw, lyikn sMquStqw nw<br />

awÇe[ a\er gurU aMgd dyv mhwrwj ‘iÇhde bwbq iZkr keqw’ kuC ku hor pMj<br />

szq Srer, Æus dy pws bYTx


ieku duKu rwm rwie kwthu myrw ] Agin dhY Aru grB bsyrw ]1]<br />

bwr bwr mwqw dy Æudr ivzc aw ky nON ds mheny; isr TWhW qy pYr ÆuqWhW<br />

L; iÇÆuN nrk ivzc rihxw[ Pyr dyh Dwr ky anykw duzKW, qkle&W, doKW, klySW,<br />

qwpW dw iSkwr hoxw[ awiD, ibawiD, ÆupwiD iqMn vzfy vzfy qwp; kwm, kRoD, loB,<br />

moh, hMkwr; awsw, iqRSnw, icMqw iqMn fYxW vzF vzF KWdeaW hn; Sbd, sprS,<br />

rUp, rs, gMD; aivzidaw, asmqw, rwg-dvyS, aiBMn vyS pMj klyS; iÇiqawid,<br />

iZMd|e dy ivzc byaMq duzKW qkle&W dw swhmxw hr iÇzk L he krnw pYNdw hY dyh<br />

Dwr ky[ Æus qoN bwad Pyr azg ivzc sVnw pYNdw hY[ bwr bwr jMmxw, mwqw dy Æudr<br />

ivzc qkle&W JzlxeaW; bwr bwr qkle&W JzlH ky Pyr bwr bwr sVnw[ iÇs vwsqy<br />

303<br />

Agin dhY Aru grB bsyrw ]1]<br />

“ikRpw krky jnm mrx dw duzK kzt id


Æupwa koÇe Xqn puziCaw igziCaw?” “hW” Æusny arZ keqe, “|reb invwZ!<br />

kÇe QwÇeN iPry, kÇe Æupwa keqy[ hW, jykr XogeaW pws jWdy hW, Æuh kihMdy<br />

pRwxwXwm kro[ pRwxwXwm aYs smyN dy ivzc krnw ikMnw aOKw hY? Xogw aiBaws krnw<br />

bhuq he muSkl hY[ roge ho ky iZMd|e he brbwd ho jWde hY awÆux vwle[ iÇs<br />

krky iÇh swL igRsqeaW L bwl bzcydwrW L krnw bhuq he aOKw hY[ Pyr, kÇe<br />

kihMdy ny je! qp kro[ Srer qy qiqkSW Jzlo[ grme, srde, BuzK, ipaws,<br />

jlDwry, DUxeaW qwpo[ iÇÆuN qpzisaw nwl mn SuzD ho ky iPr quseN kilawx dy<br />

Bwge hovogy[ iÇh ve igRihsqeaW L krnw bVw aOKw hY[ iÇs krky iÇh ve nheN ho<br />

awÆuNdw[ Pyr, kÇe kihMdy hn, quseN kwSe cly jw


krau jqn jy hoie imhrvwnw ] qw kau dyeI jIau kurbwnw ]3]<br />

iPrq iPrq sMqn pih AwieAw ] dUK BRmu hmwrw sgl imtwieAw ]<br />

mhil bulwieAw pRB AMimRqu BUMcw ] khu nwnk pRBu myrw aUcw ]4] 304<br />

Dwrnw: Æu~zcw dr bwby nwnk dw …2<br />

aMqrw: mYN soBw sux ky awiÇaw Æu~zcw dr bwby nwnk dw …2<br />

iÇÆuN Æus pRyme ny pRwrQnw keqe, “pRBU! |reb invwZ! gurU nwnk dy Gr<br />

dw mzq igRhsq iqawg prvwx hY[ igRhsq hY BwvyN iqawg, hr QW Æus de<br />

kilawx ho skde[ iÇho ijhw Æupwa: iÇs vwsqy hZUr dy crnW ivzc hwZr hoÇy<br />

hW, kÇe QWÇe iPr iPrw ky[ pRwxwXwm de Jwl aYs smyN dy srer Jzl nheN skdy[<br />

qpzisaw awid hr Izk ikvyN kr skdw hY? kiTn mwrg hY[ so, Czf Cfw ky GrW<br />

L, ikvyN jw ky kwSe L vydWq SwSqr dw icMqn kreÇy? so, ikRpw krky Æuhe Æupwa<br />

dzso ijs krky Gr ivzc ve rheN jwÇeÇy, jnm mrx de nivrqe ve kr lÇeÇy[<br />

iÇh swry duzKW qoN bre ve ho jwÇeÇy[” so iÇÆuN, jdoN ÆunHW ikhw, gurU je pRsMn ho ky<br />

kihx lzgy, “hW, Tek hY[ quseN cwhuMdy ho, swry gihxy GVw ky iÇzko he hMs GVwÆuxw<br />

cwhuMdy ho[”<br />

“hW, |reb invwZ! aYsw he i\awl hY[” ÆunHW pRwrQnw keqe[<br />

gurU je kihx lzgy, “Tek hY, bhuq azCw hY[ iÇhe mwrg swL gurU bwby ny<br />

dzisaw[ ÆunHW dw aYs smyN ivzc ‘klUkwl dy Zmwny ivzc’ aw


wbw AwieAw pwxIAY ifTy rqn jvwhr lwlw ]<br />

qy Æu~zQy ÆunHW ny awpxe Skqe duawrw jo pRwxwXwm duawrw iczq de<br />

iÇkwgrqw keqe, ‘iÇkwgrqw ivzc SkqeaW hn he’ so, iÇkwgrqw duawrw pwxe<br />

de bjwA hery, lwl, jvwhrwq, Æuh nZr awÆux lzg pÇy[ so, ÆunHW dy iczq ivzc<br />

i\awl se bÇe Çys gzl L dyK ky Brm jwxgy[ pr<br />

siqgur Agm AgwD purK kyhVw Jly gur dI Jwlw ]<br />

iPr AwXw gur nwQ jI pwxI TauV nhIN aus qwlw ]<br />

Sbd ijqI isD mMflI kIqosu Apxw pMQ inrwlw ]<br />

308<br />

kiljug nwnk nwm suKwlw ]31]<br />

gurU je DuroN awÇy sn[ ÆunHW Gwlxw Gwl ky kmwÇeaW sn, iÇh ceZW pYdw<br />

keqeaW sn[ gurU je muskRw ky vwps muV awÇy[ kihx lzgy, “l< nwQ je! Æu~zQy<br />

pwxe hY nhe[”<br />

“ke hY Æu~zQy?<br />

“quhwfe mwiÇaw hY[ jo kuC quseN kmwÇe keqe, mn L iÇkwgr keqw; Æus<br />

iÇkwgrqw duawrw quseN Æuh pwxe de bjwA Æu~zQy hery, lwl, jvwhrwq idKw idzqy;<br />

aYhe kuC hY[”<br />

kihx lzgy, “dyKo, gurU nwnk je! swfw pRxwXwm ikqne qwkq vwle ceZ<br />

hY[ ikqne Skqe hY[ sMklp krn de dyr hY, kuC qy kuC ho jWdw hY[” gurU je<br />

kihx lzgy, “iÇh koE rUhwneaq qW nheN hY iÇh[ jy quseN iÇse L rUhwneaq mMno,<br />

iÇh qW mdwre ve jwxdy hn[ iÇh qW bhuq swreaW hzQPyreaW bhuq lok jwxdy<br />

hn[ qMqrW mMqrW vwly ve jwxdy hn[ Æuh iszD ho gÇy? Æuh mukq ho gÇy? Æuh<br />

rUhwneaq ivzc Æu~zcy hoÇy? ikaw hY Xy?”<br />

so iÇs krky, \Yr Æu~zQy crcw vwrqw czle[ ÆunHW ny pRwxwXwm L iszD krn<br />

de koiSS keqe[ gurU bwby ny ikhw, “nhe Zmwnw nheN hY[ aYho ijhy azj kzlH dy<br />

Srer nheN; aYho ijhy qkVy idmw| nheN; aYho ijhy qkVy idl nheN; aYneaW vzfeaW<br />

lMmyreaW ÆumrW nheN; aYh smyN dy ivzc iÇhde Jwl Jzlx vwly lok hn nheN[ qdy<br />

he swL inrMkwr ny sOKw mwrg ‘kiljug nwnk nwm suKwlw’ As dy vwsqy Byijaw<br />

hY[<br />

Dwrnw: nwnk nwm suKwlw klXug nwnk nwm suKwlw …2<br />

308 (vwrW BweI gurdws jI vwr 1 pauVI 31)<br />

kiljug nwnk nwm suKwlw ]31]


aYs smyN dy ivzc pRwxwXwm de bjwA ismrn; sOKw jo krnw hY, jo idmw| qy<br />

\ws boJ nheN pwÆuNdw, grmeaW \uSkeaW nheN vDwÆuNdw, kÇe rog nheN pYdw krdw;<br />

Æus dw smW hY[ Æuh ve: awh smW qW aYho ijhw aw igaw swDsMgq! azj kzlH<br />

awcwr, awhwr, ivvhwrW ivzc bVw Prk pYx krky ismrn de Jwl ve nheN azj<br />

kzlH dy idmw| qW Jzldy, hor qW ke kihxw hY? iÇho ijhw kuC ho igaw, pRwxwXwm<br />

de Jwl qW ikzQy Jzlxe hY[ \Yr iÇh gzl gurU je ‘pMj sO swl hoÇy’ ÆudoN kr rhy<br />

hn[ iÇÆuN krky gurU je kihx lzgy, “aYh smW nheN hY iszDo! awh smW hY pRymW<br />

Bgqe dw, nwm dw ismrn[ ijzQy surq pRwxwXwm pRwxW L iKzc ky kuMBk v|Yrw kr<br />

ky phuMcde hY, Æu~zQy surq Sbd dy mwrg nwl surq phuMcde hY, Xwin awpxe surq<br />

L, awpxe ibrqe L, Sbd qy svwr krky Æu~zQy he inzj Gr lY jwÇedw hY[” so,<br />

iÇÆuN krky, loV qW Æu~zQy phuMcx de hY, bzs[ iÇh ismrn dw mwrg hY, bwke nwm<br />

dw kerqn[<br />

jqu sMjm qIrQ Enw jugw kw Drmu hY kil mih kIriq hir nwmw ]<br />

309<br />

juig juig Awpo Awpxw Drmu hY soiD dyKhu byd purwnw ]<br />

ijho ijhw smW, vYsw he asUl PwiÇdymMd hoiÇaw krdy hn[ ijs de hkUmq<br />

hY, ÆunHW dy asUl czilaw krdy hn[ iÇse qrHW aYh klUkwl dy Zmwny ivzc ÆumrW<br />

CoteaW; hor, logW dy bhuq swry Srer kmZory, idmw| ve kmZory; so, aYho ijhy smyN<br />

ivzc, aYho ijhy pRwxwXwm awid deaW JwlW kYsy Jzl skxgy? gurU je ny iÇh sOKw<br />

mwrg dzisaw[<br />

\Yr aw


quseN reZrv (reserve) kr l


xdw rhygw, I


ivzcoN iÇzk bUMd qyl de nheN inzklne; ikÆuNik Æuhdy ivzc hY he nheN[ iÇse qrHW<br />

ijzQy vsqU huMde hY, Æu~zQoN he lziBaw krde hY[<br />

315<br />

AMqir vsqu mUVw bwhru Bwly ] mnmuK AMDy iPrih byqwly ]<br />

vsqU: pRmwqmw rUpe vsqU aMdr hY[ lyikn iÇh bwhr FUMFdw iPrdw hY[ Æuh<br />

imrg vwle hwlq hY[<br />

hW, imrg iksy iksy imrg de nwBe ivzc ksqUre dw nwPw huMdw hY, hr iÇzk<br />

dy qW huMdw nheN[ ÆuhL hvw dy vyg nwl sugMDe aw jWde hY[ Æuh kdy aYDr L dOVdw<br />

hY, kdy aYDr L dOVdw hY pr ÆusL ikqoN sugMDe pRwpq nheN huMde[ Qzk tuzt ky bih<br />

jWdw hY[ cOpwiÇaW dw suBwv hY; jdoN sONdy hn Æuh awpxe ÆunHW de bUQe kudrqe<br />

nwBe L, DuMne L lzg jWde hY; ÆunHW de bUQe ijhVe hY, nwsW ijhVeaW hn so, jdoN<br />

imrg sONdw hY, kudrqe ÆusdeaW nwsW DuMne L lzgdeaW hn, Æu~zQoN sugMDe awÆuxe<br />

SurU huMde hY[ Æuh kihMdw hY ‘_! ho! ijs sugMDe vwsqy iÇqne koiSS keqe, iÇqne<br />

Kycl keqe, iÇqnw dOV Bzj keqe; Æuh qW myry aMdr he se[’<br />

iÇs qrHW he pihly pihl aYDr îDr FUMFx de koiSS krdw hY, pRmwqmw<br />

L, vwihgurU L[ bwhroN jdoN nheN lzBdw, jdoN iÇhL aMdroN swiKawq huMdw hY; aMdroN<br />

he pRgt huMdw hY, Æus mOky iÇh iblw iJjk, \uSe nwl, byprvwhe nwl iÇh lPZ<br />

kihMdw hY bwby Pred vWùU:<br />

PrIdw jMglu jMglu ikAw Bvih vix kMfw moVyih ]<br />

vsI rbu ihAwlIAY jMglu ikAw FUFyih ]19]<br />

vxW dy ivzc, vxW dy kMFy ke BMndw iPrdw hYN; rzb qW ihrdy ivzc vsdw hY,<br />

aMdr he FUMf[ qW qy ibrqe L aMqrmuK krn de loV hY[ bwhroN rok ky ibrqe L<br />

aMdr ilawÆux de loV hY[ ismrn dy awsry, Xwin Bjn dy awsry[ pihly sMgq<br />

ivzc bYT ky kerqn dy awsry ibrqe L aMqrmuK kro[ iPr bwxe dy awsry; bwxe L<br />

smJ ky pVHo[ Æuhdy arQW ivzc ibrqe lgw ky pVHo[ Æus qoN bwad ismrn dw<br />

mwrg awÆuNdw hY; ismrn dy ivzc ibrqe L aMqrmuK kro[ iÇh swry Æupwa ibrqe<br />

L bwhroN rok ky aMdr aMqrmuK krn dy hn[ ijÆuN ijÆuN ibrqe aMqrmuK huMde cle<br />

jWde hY; ijhVe vsqU aMdr hY, aMqrmuK hox krky Æuhde soJe pYNde cle jWde hY[<br />

qW qy iÇÆuN gurU je aMqrmuK dw Æupwa ismrn iDawn dzsdy hY[ iÇs vwsqy iÇÆuN<br />

iÇh bwby Pred ny dzisaw[ gurU qyg bhwdr mhwrwj PurmwÆuNdy hn[<br />

kwhy ry bn Kojn jweI ]<br />

srb invwsI sdw Alypw qohI sMig smweI ]1] rhwau ]<br />

puhp miD ijau bwsu bsqu hY mukr mwih jYsy CweI ]<br />

315 (mwJ mhlw 3 - 117)


qYsy hI hir bsy inrMqir Gt hI Kojhu BweI ] 1]<br />

iPr azgy jwky jdoN iÇh avsQw aMdr Koj ilaw iPrbwhir<br />

BIqir eyko jwnhu iehu gur igAwnu bqweI ]<br />

316<br />

jn nwnk ibnu Awpw cInY imtY n BRm kI kweI ]2]<br />

iÇs qreky isr vwihgurU aMdr he vsdw hY[ swL awpxe ibrqe aMqrmuK<br />

krn de loV hY[<br />

dyKo nw! azj kzlH dyKdy î! ikqneaW KojW krdy ny lokeN; hr kMm dy<br />

vwsqy[ ikÆuNik azj ivzidaw dw Zmwnw hY, hr pwsy awpxe awpxe Koj ivzc lok<br />

lzgy hoÇy hn[ ijhVy Koje purS hn, ikqnw ikqnw smW awpxe Koj dy vwsqy<br />

lgwÆuNdy hn[ ikqnw awpxy idmw| L Krc krdy hn[ ikqneaW KyclW krdy hn[<br />

awqmKoje ijhVy hn, jehny pRmwqmw L Kojxw hY; Æuhdy vwsqy ve awpxe ibrqe L<br />

aMqrmuK krky Kojx de loV hY[ bwhr jwx de loV nheN, ibrqe L aMqrmuK krnw<br />

pÇygw[ iPr svwl pYdw huMdw hY ‘je! ijhVy pihly roheaW, jMglW, beawbwnW ivzc<br />

bYT ky ijnHW qp keqy, Æuh PjUl he sn?’ ÆunHW dw mqlb iÇh nheN se bÇe<br />

roheaW, jMglW, beawbwnW ivzc rzb L PVn gÇy sy Æuh[ rzb qW aMdroN he lzBygw,<br />

lyikn Æuh QW iÇkWq jwx ky Æu~zQy gÇy[ iÇkWq qoN ibnW Zrw ibrqe iÇkwgr nheN[<br />

hux awpxy Gr dw bUhw bMd kr ky bih jw


qy iÇs L jMgl beawbwn smJ l


lÇeN czl[ ijhVeaW qyreaW Srer deaW ZrUreawq hn, Æuh lÇe czl, rwj awpxw<br />

nw smJ[ rwj myrw jwx ky kr, Çemwndwre nwl swrw kMm kr[ apxzq nw ilaw<br />

iblkul[ hor ijhVeaW Srer deaW ZrUreaq hn Æuh lÇe czl[ qYL hor iZawdw<br />

qUM Çyhdw hzkdwr nheN ÇyQy iksy ceZ dw[”<br />

“szq vcn[”<br />

ÆuhL rihx L jgHw iml gÇe hY, kzpVw imldw hY[ jo kuC ceZ ijqnw<br />

ÆuhL jrUreawq se, Æuqnw Æuh lÇe jWdw hY[ rwj L awpxw nheN smJdw[ pihly<br />

ijzQy mYN myre se,


nukqw-Çy-ingHw bdl jWdw hY[ so, iÇs krky aigawne de dSw ivzc Ih<br />

jgq hY[ lyikn ijs de avsQw iÇh aw gÇe, bRhm igawne de ingHw dy ivzc;<br />

iÇh jgq hr kw rUp hY, prmySr hY[ aigawne de idRSte ivzc iÇh szp hY,<br />

igawne de idRSte ‘c rzse hY[ rzse duzK dw kwrn nheN, szp duzK dw kwrn bx<br />

irhw hY[ hY drasl, rzse


hoÇy ny ÇyQy, kzlH qoN myrT pRogrwm SurU hY[ so, pMdrW idn vwsqy[ hOle hOle quhwfy<br />

iÇs Ilwky ijvyN pihly swlW ivzc huMdw hY Æus qoN bwad mode ngr hY, Pyr Swhdry<br />

hY, Pyr gwZeawbwd hY[ Æus qoN bwad bulMd Sihr hY, murwdwbwd; iÇiqawid, iÇnHW<br />

swiraW SihrW ivzc QoVHw QoVHw smW idzqw hoiÇaw hY[ pqw lzgdw clw jwÇygw[ so,<br />

kzlH qoN myrT devwn SurU ho jwxgy[ iÇs vwsqy iÇnHW ijhVy roZ dy bcn suxdy rhy<br />

ho, iÇnHW L Xwd krky, aml krky awpxy jevn dw ihzsw bxwÆux de koiSS kro[<br />

hux gur ÆusqoqR pVHo[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU aMgd swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU amrdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU rwmdws je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU arjn swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU hirgoibMd swihb DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirrwI je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU sRe hirikRSn je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU nwnk swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU qyg bhwdr je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU goibMd isMG je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; gurU gRMQ swihb je DMn hY[<br />

DMn hY, DMn hY, DMn hY; qyrw pMQ Kwlsw DMn hY[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU vwihgurU vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ipawrw lzgygw bol ipawiraw[<br />

vwihgurU vwihgurU bol ipawiraw<br />

qyrw ikC nw lzgygw mol ipawiraw[<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

vwihgurU bol kdy nw fol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2<br />

siqnwm sRe vwihgurU bol …2

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!