verbatim report of - ConstitutionNet

tuseme 7-6 nini, kuwe na elimu madhubuti. Kwani elimu ndio msingi na pia ndio taa ya jamii katika taifa Kwa hivyo any
interfearance from any political circle utapata ya kwamba hua inadhuru maisha ya wanafunzi na maisha ya kijamii.
Pia katika Katiba hiyo hiyo kwa upande wa elimu, tuweze kufafanuliwa zaidi masomo ambayo yanahitajika yafunzwe. Isije
kukatokea kesho yake mtu anasema leo nataka tujifunze somo la ukimwi au wanataka walimu wafundishe somo la nini. Vitu
kama vile vinadhuru maendeleo ya elimu humu nchini.
Tungependekeza pia Katiba iweke elimu ya bure, hasa ile ya msingi. Kusiwe tu wanasiasa kuja na kupotosha wazazi kwamba
elimu ni ya bure na ile hali hawatoi vifaa vya kutosha ambavyo vinaweza kulipitisha jambo hilo.
Kwa upande wa ustaafu, Katiba pia irahisishe njia au kipindi ambacho kinahitajika mtu kuyapata marupurupu yake baada ya
kustaafu. Kwani wazee wanafadhaika zaidi kwenda Nairobi na kurudi. Na huku wanahongana huko, unapata ya kwamba hata
pesa za kuhonga zenyewe haziko. Ikiwa Katiba itarahisisha jambo hili ili mzee akistaafu tu anajua ya kwamba atapata
marupurupu yake baada ya mwezi moja au wiki mbili, itakuwa jambo la manufaa zaidi. Pia Katiba irahisishe njia za kufuatwa na
wajane hasa wale wanawake ambao wamefiwa na Bwana zao kupata urithi wa mali ya marehemu Bwana wao ambao
ameshaaga dunia. Kwani njia ambazo ziko saa hizi, ni njia ngumu na ndefu hata mwanamke anaweza kaa hata karibu miaka
mitano bila kupata mali ya Bwana wake.
Malipo ya pension ya bibi au Bwana aliyefariki, inapaswa mrithi aendelee kuyapata hadi kifo cha mrithi kama huyu kitokee
badala ya kumpa tu baada ya miaka mitano peke yake halafu unapata ya kwamba hiyo inasimamishwa na anabaki na watoto
ambao bado wanasoma jambo ambalo linakupatia shida.
Tuje kwa upande wa vyama vya wafanyikazi, kuongezea kwa yale mzee mmoja alivyosema hapa, yaani kusiwe na muingilio ya
serikali kwa vyama vya wafanyikazi. Inapasa pia Katiba mpya iruhusu kila wafanyikazi wapewe fursa ya kubuni vyama vyao
vya wafanyikazi bila kujali ni aina ipi ya kazi wanayoifanya kama vile polisi jeshi, civil servants, provincial administrators.
Yapaswa kupatiwa fursa nao wajue kuna chama cha wafanyikazi kama ma-chief kama ma-chief, kama assistant chiefs na
kadhalika. Wao wawe na chao ili waweze kutoa maoni yao.
Nikiendelea kumalizia malizia, nije kwa upande wa provincial administration yaani uteuzi wa manaibu wa ma-chief, pamoja na
machief wenyewe.
Katiba mpya iwape wananchi jukumu la kuwachagua kupitia kwa njia ya kura either njia ya mlolongo au kwa njia ya siri. Hii
itaepusha ufisadi uliopo kwa wakati huu wa kuteua watu wasiofaa kama hawa.
Ikiwa serikali inaona ya kwamba jambo hili ni ngumu, basi inapasa hawa watu wapewe huamisho baada ya kudumu kwa muda
fulani katika sehemu moja hadi nyingine kikatiba. Kwa sababu wamekuwa wafisadi kiasi kwamba hata burial permit, wengine
55