Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

More documents

Recommendations

Info

veličina i takođe zahteva neophodna istraživanja radne sredine, u početnom periodu rekonstrukcije rudnika. Nakon zatvaranja Aleksinačkog rudnika, preostalo je kroz bilansne i vanbilansne rezerve 27,5 mil.t. kvalitetnog mrkog uglja. Iz svetskih industrijskih iskustava sa PGU poznato je da je stepen iskorišćenja „napadnutih” slojeva uglja 72-96%. Ako računamo sa svega 80% takve iskoristivosti, ostaje otvoreno mišljenje da bi se pomoću PGU u Aleksincu iskoristilo 22 mil. t uglja. Postojanje uljnih škriljaca, direktno naleglih na ugalj, omogućavali bi povećanje efikasnosti procesa PGU. Naime, gubitak toplote iz procesa PGU na krovinu će proizvesti dodatne ugljovodonične gasove i tečnosti. Veći deo tih tečnosti će krekovanjem proizvesti dopunski deo ugljovodoničnih gasova. Takvo kombinovano dobijanje ugljovodoničnih gasova iz uljnih škriljaca povećava toplotnu moć gasa dobijenog iz PGU, a omogućava i dobijanje određene količine nafte, kao nusproizvoda u ovom procesu. Da bi se ostvarila proizvodnja na bazi već dokazanih geoloških rezervi, potrebno je nastaviti sa istraživanjem načina dobijanja sintetičke nafte iz uljnih škriljaca, uz konsultaciju inostranih firmi, čija su iskustva i osvojene tehnologije u ovoj oblasti još uvek neprevaziđene. Pri tome se mora imati u vidu, da je realizacija eksploatacije ovih potencijala limitirana, kako sadržajem uljne frakcije koja diktira tehnologiju, prostornim zahtevima i uslovima vezanim za životnu sredinu, a posebno u postizanju rentabiliteta za pojedina ležišta i nalazišta, pri čemu u osnovi rentabilitet zavisi od cene nafte na svetskom tržištu, koja bi za uslove naših ležišta morala biti znatno veća u dužem vremenskom periodu. To ipak znači da ovaj resurs zaslužuje pažnju i proučavanje kao alternativni energetski potencijal. U slučaju Aleksinačkog ležišta, pored pravilne raspodeljenosti korisnih i štetnih komponenti, presudan uticaj na ekonomske uslove eksploatacije imaće nagib i dubina zaleganja slojeva, tj. morfološke karakteristike rudnog tela. Naravno, posebne analize je potrebno napraviti za iskrorišćenje korisne materije i velikih količina uljnih škriljaca koje se nalaze ispod samim naseljenih mesta (Aleksinac, Subotinac, Vakupac, itd) U ovim delovima ležišta, tkz. zaštitnim stubovima, proces PGU može predstavljati najoptimalnije rešenje. Količine od oko 3,8 milijardi bituminoznih laporaca, koji se nalaze u povlati uljnih škriljaca sa oko 4-5% organske materije, takođe mogu biti predmet posebnih istraživanja, a buduće vreme će već pokazati da li se oni mogu tretirati zajedno za škriljcima ili odvojeno. LITERATURA [1] D. Sokolović, Istraživanje redosleda i dinamike istovremenog podzemnog otkopavanja ležišta uglja i uljnih škriljaca u funkciji optimalnog iskorišćenja energetskog potencijala, Magistarska teza, Beograd, 2009. [2] D. Gagić, Ispitivanje tehničko–ekonomskih uslova za prelaz na tehnologiju mehanizovanog otkopavanja u podzemnoj eksploataciji ležišta uglja, Doktorska disertacija, Beograd, 1986. [3] D.Vitorović, I. Mijatović, D. Matić, Perspektivne mogućnosti korišćenja uljnih škriljaca, Srpska Akademija Nauka i Umetnosti, Beograd, 1968. [4] M. Ivković, V. Ljubojević. A. Mladenović, Geološke karakteristike ležišta uljnih škriljaca Aleksinačkog područja, Beograd, 2001. [5] Elaborat o rezervama uljnih škriljaca u Aleksinačkom ležištu, polje- „Morava” i „Logorište”, Knjiga III, Ugaljprojekt, Beograd 1986. [6] Elaborat o rezervama uljnih škriljaca u Aleksinačkom ležištu, polje „Dubrava” Knjiga I, Ugaljprojekt, Beograd, 1984. Broj 1,2010. 45 RUDARSKI RADOVI
[7] Studija: Analiza ekonomske opravdanosti eksploatacije i korišćenja uljnih škriljaca za snabdevanje niša i aleksinca toplotnom i električnom energijom, RFG, Beograd, 2003. [8] Stepen istraženosti uljnih škriljaca u Aleksinačkom lokalitetu sa prikazom potreba na daljem istraživanju i mogućnošću zasnivanja rudarske eksploatacije, „URMUS”, Beograd, 1974. [9] Strategija razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine, str. 1-6, Ministarstvo rudarstva i energetike, Beograd, 2005. [10] Studija tehničko–tehnoloških i ekonomskih rešenja i uslova dalje eksploatacije uglja u jami „Morava”, rudnika uglja Aleksinac, Rudarski institut Beograd, 1986. [11] M. Ivković, Uvođenje sistema podzemne gasifikacije u delovima ležišta Aleksinačkog područja, Zbornik radova međunarodnog savetovanja, Zlatibor, 2008. Broj 1,2010. 46 RUDARSKI RADOVI
Page 2 and 3: INSTITUT ZA RUDARSTVO I METALURGIJU
Page 4 and 5: KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 6 and 7: Analizirajući ovaj način uzorkova
Page 8 and 9: SADRŽINA UPROŠĆENOG RUDARSKOG PR
Page 10 and 11: COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 12 and 13: area is constantly increased. Figur
Page 14 and 15: CONTENT OF THE SIMPLIFIED MINING PR
Page 18 and 19: U morfološkom smislu, teren predst
Page 20 and 21: Rezultati terenski istraživanja i
Page 24 and 25: In morphological terms, the terrain
Page 26 and 27: GEO-MECHANICAL FEATURES OF THE TERR
Page 30 and 31: Sl. 3. Smičući naponi u konstrukc
Page 32 and 33: Na modelu bojom su razgraničeni od
Page 36 and 37: Figure 3. Shear stresses in collect
Page 38 and 39: Dumped material and collector eleme
Page 42 and 43: PODRUČJE ISTRAŽIVANJA Aleksinačk
Page 44 and 45: Da bi se izbor otkopne mehanizacije
Page 46 and 47: lansnih rezervi uglja, a druga za g
Page 52 and 53: exploitation, two variants of this
Page 54 and 55: esses, require the use of modern sy
Page 56 and 57: • method without underground room
Page 58 and 59: directly used to drive power plants
Page 62 and 63: gde je: Δ - nasipna masa uzorka; m
Page 64 and 65: D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 68 and 69: Where is: Δ - volumetric density o
Page 70 and 71: D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 74 and 75: PRORAČUN STABILNOSTI SOFTVEROM GEO
Page 76 and 77: Sl. 6. Izgled klizne ravni i koefic
Page 80 and 81: CALCULATION OF STABILITY BY THE SOF
Page 82 and 83: Figure 6. View of sliding plane and
Page 86 and 87: kon sulfatizacije, postignut je sle
Page 90 and 91: Table 2. Degrees of metal leaching
Page 94 and 95: 70%. Dreniranje izdani vrši se po
Page 96 and 97: do kote K+656 m gde su postavljene
Page 98 and 99:
COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 100 and 101:
is very abundant feeding aquifers.
Page 102 and 103:
Start-minute maximum intensity of d
Page 104 and 105:
Figure 3. Operation diagram of pump
Page 106 and 107:
KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 108 and 109:
Zlato u koncentratu kg - 27,988 12,
Page 110 and 111:
Na samlevenim uzorcima topioničke
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Dry concentrate t 5,226 10.563 5.82
Page 116 and 117:
Sadržaj klase -75μm , % 100 80 60
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Tab. 1. Koordinate temena eksploata
Page 122 and 123:
Eksploatacija ležišta rude bakra
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Figure 3. Mutual position of open p
Page 128 and 129:
underground water in the first wate
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
gde su: v r - brzina protoka: u r -
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
z and r - cylindrical coordinates
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
da zaštiti podzemne vode od kontam
Page 142 and 143:
• Otpadne vode od samog postrojen
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Practically, the “in-situ” expl
Page 148 and 149:
• Waste water created during the
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
geotektonska zona prema severoistok
Page 154 and 155:
Osmatrani režim izdašnosti i temp
Page 156 and 157:
Sl. 4. Kružni dijagram hemijskog s
Page 158 and 159:
15. Nikl (Ni) 0,012±0,00500 UP-919
Page 160 and 161:
alneoterapijskih i sportsko-rekreat
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
phase are presented by andesite bas
Page 166 and 167:
Figure 1. Hydro-geology maps of the
Page 168 and 169:
Spring 2 Figure 3. Circle diagram o
Page 170 and 171:
12. Lead (Pb)
Page 172 and 173:
ecreational activities. The beginni
Page 174 and 175:
UTICAJ GRANULOMETRIJSKOG SASTAVA ML
Page 176 and 177:
SADR@AJ CONTENS D. Sokolović, D. E
show all

Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?