view - National Center for Education Development
view - National Center for Education Development view - National Center for Education Development
gd'gf k|Zg != k];f,Joj;fo / k|ljlw lzIffsf] jt{dfg kf7\oqmdn] lgwf{/0f u/]sf ljifoj:t'x¿sf] pbfx/0f;lxt o;sf] k7gkf7gaf6 ljBfyL{df kfg{ vf]h]sf] k|efjnfO{ ;dLIff ug'{xf];\ . @= ljBfnodf pBdL lzIffk|ltsf] cfTdljZjf; / ;sf/fTds wf/0ff ljsf; s;/L ug{ ;lsG5 < k];f, Joj;fo / k|ljlw lzIff kf7\oqmdsf l;sfOpknlAw tyf lzIf0fl;sfOsf cfwf/df n]Vg'xf];\ . #= k];f ;d"xLs/0f -Career clusters_ eg]sf] s] xf] < o;sf] pbfx/0f lbO{ :ki6 kfg'{xf];\ . $= k];f of]hgf k|lqmof -Career planning proceess_ sf r/0fx¿nfO{ pbfx/0f;lxt :ki6 kfg'{xf];\ . %= g/d / s8f ;Lk eGgfn] s] a'lemG5 < ‖s8f ;Lkdfq ePsf] JolQm cfk\mgf] Joj;fodf ;kmn x'g ;Sb}g .‗ of] egfO{nfO{ k'li6 ug'{xf];\ . ^= cfk\mgf] :yfgLo ;d'bfodf /x]sf Joj;fox¿sf] ;"rL tof/ kfg'{xf];\ . tkfO{ ―sf] ;d'bfodf /x]sf] ljBfnodf k];f, Joj;fo / k|ljlwdf 5gf]6 u/L cWofkg ug{ ;lsg] Joj;fosf ljifoj:t'x¿ s'gs'g x'g ;S5g\ < sf/0f;lxt n]Vg'xf];\ . &= sIff ^—* k];f, Joj;fo / k|ljlw lzIff ljifosf] kf7\oqmdn] ;"rLa4 u/]sf Joj;fox¿sf] ;"rL pNn]v ub{ } tLdWo] tkfO{ ―sf] ;d'bfodf /x]sf] ljBfnodf k7gkf7gsf nflu cfjZos kg{ ] kf―rcf]6f Joj;fox¿ 5gf]6 ug'{xf];\ . tL Joj;fox¿ 5gf]6 ul/g'sf k5fl8 /x]sf sf/0fx¿ klg pNn]v ug'{xf];\ . gd'gf pQ/ k|Zg g+ %= g/d / s8f ;Lk eGgfn] s] a'lemG5 < ‖s8f ;Lkdfq ePsf] JolQm cfk\mgf] Joj;fodf ;kmn x'g ;Sb}g .” of] egfO{nfO{ k'li6 ug'{xf];\ . 224 k|fljlws 1fg ;Lk ;kmntf xfdL slt l;kfn' 9ª\un] cfk\mgf] sfd u5f} ― eGg] s'/fn] w]/} dfg] /fV5 t/ Tof] sfd xfdL ;xof]uL jf ;]jfu|fxL jf u|fxs;―u xfd|f] ;~rf/, ;DaGw Jojxf/ s:tf] /xG5 eGg] s'/fn] emg} dfg] /fV5 . cfk\mgf nflu cfk} ―m+ cj;/sf] l;h{gf ug{ soft skills rflxG5 . tkfO{ ―n] cfh{g ug'{ePsf] k|fljlw 1fg ;Lksf] s] sfd ha c¿ dflg;x¿nfO{ tkfO{ ― s] sfddf bIf x'g'x'G5 eGg] yfxf lbg ;Sg' kb{5 . o;sf nflu Soft skills n] ;xof]u u5{ . cfk\mgf] sfd hlt;'s} d]xgtk"j{s u/]/ k|ltkmn lgsfn] klg o; af/]df ;DalGwt x'g] c¿ dflg;x¿;―u cfbfgk|bfg, JofVof, j0f{g, k|ltj]bg lbg], k|bz{g ug] { ug'{ePsf] 5}g eg], c¿n] tkfO{ ―+nfO{ cIfd -incompetent_ 7flg/x]sf x'G5g\ . cfk"mk|lt soft skills
225 c¿df ;sf/fTds k|efj -impression_ kfg{ soft skills rflxG5 . clgdfq tkfO{ ―+n] wGojfb, :ofaf;L, a9L cj;/, yk lhDd]jf/L kfpg] ;Defjgf /xG5 . soft skills n] k];fsf] pGgltdf dbt u5{ . pbfx/0fsf nflu Pp6f a; rfnsnfO{ lncf} + . p;n] tflnd lnP/ a; rnfpg ;Sg] eP/ nfO;]G; kfof] . p;nfO{ sfd vf]Hg ca soft skills rflxG5 . sfd kfPkl5 klg /fd|/L a; rnfP/ dfq k'Ub}g . p;n] uf8L ;fx', sG8S6/ ofqL, 6«flkms k'ln;, c¿ uf8L rnfpg] 8«fOe/x¿, xf]6nx¿b]lv lnP/ af6f]df 9f6 /fv]/ /sd c;'Ng] ;Ddsf dflg;;―u Jojxf/ ug'{kg] { x'G5 . oL Jojxf/df kl/kSj eO{ pqg nfO;]G;n] sfd ub} {g soft skills ljsf; ug'{k5{ . soft skills hlt ljsf; x'―+b} hfG5, 8«fOleª k];fdf v/f] plq+b} hfG5 . s'g} klg Joj;fo ;'? ug{sf nflu tof/ kfl/g] p2]Zo, of]hgf, sfo{ k|lqmof ;a}sf] dfgl;s lrGtg / clen]vLs/0f sfo{sf] ;xL klxrfg / kl/rfngsf] ;Lk g} g/d ;Lk xf] . soft skills eg]sf] w]/} k|sf/sf Jofj;flos -business skills_ ;Lkx¿ x'g\ . oL ;Lkx¿ ;fdfGotof Pscsf{k|ltsf] cGtlqm{of, Jofj;flostf tyf sfo{k|ltsf] Odfgbfl/tf Pjd\ ;dfnf]rgfTds lrGtg cyjf ;d:of ;dfwfg x'g\ . h'g;'s} Joj;fosf] h'g;'s} txdf /x]/ sfd ug] { ePklg oL ;Lkx¿sf] cfjZostf x/]s JolQmnfO{ hLjgdf kb{5 . To;}n] cfhef]nL lzIf0f ;+:yfx¿n] kf7\oqmdsf] Ps cleGg cª\usf] ¿kdf ljBfyL{x¿nfO{ soft skills ljsf; ug] { cj;/ k|bfg ub{5g\ . h;df ;~hfn lgdf{0f -Networking_, ;~rf/ -Communicatin_, l6dsfo{÷;xsfo{ -teamwork/collaboration_, ;dfg'e"lt k|bz{g -Demonstrating Empathy_ h:tf ;Lkx¿df cEof; u/fpg ;'? ul/Psf] 5 . o;sf ;fy} Jofj;flos Odfgbfl/tfsf ;jfndf pRr g}lts cfbz{ -integrity_, pTs[i6tf -Optimism_ pT;fx÷pTk| ]/0ff h:tf kIfx¿ /x]sf] x'G5g\ . g/d ;Lk / s8f ;Lk -Soft skills and hard skills_ Soft skills and hard skills sf ;DaGwdf lgDgfg';f/ j0f{g ug{ ;lsG5 M Hard skills M tL ;Lkx¿ h;nfO{ ;lhn} cjnf]sg ug{ / kl/df0f v'6\ofpg -quantify_ ;lsG5 . t'ngfTds ¿kdf x]bf{ hard skill l;sfpg klg ;lhnf] 5 . sIff sf]7fdf jf On the job 9f―rfdf l;sfpg ;lsG5 . ;fdfGotof hard skills leq To:tf bIftfx¿ k5{g\ h'g sfuhsf kfgf;―u ;DalGwt eO{ ug] { sfo{, sfd ug] { cf}―hf/ jf d]l;g;―u ;DalGwt eO{ ug] { sfo{, ljb]zL efiff k|of]u ug] { sfo{, personal commputer k|of]u ug] { sfo{ cflb;―u ;DalGwt 5 . lzIf0fl;sfOsf l;4fGtsf cfwf/df eGg] xf] eg] of] s8f ;Lk n] Psychomotor domain nfO{ d'Vo ¿kdf cl3 a9fp―5 . Soft skills M soft skills nfO{ slxn]sfxL― dfgj ;Lk -people skill_ eg]sf] klg kfOG5 . soft skills sf] kl/df0f v'6\ofpg ufx|f] 5 . logLx¿nfO{ intangible klg eGg] ul/Psf] 5 Pp6f ;xsdL{sf] soft skill p;sf] c¿;―u sfd ubf{sf] avt k|efjsfl/tfdf cfpg] k|fs[lts ;fdflhs Ifdtfdf emlNsG5 . To;}sf/0f æaf]Ng]sf] lk7f] ljS5 gaf]Ng]sf] rfdn klg laSb}g .Æ eGg] xfd|f] k/Dk/fut egfOdf tYo / jf:tljstf b]lvG5 lsgls s'g} klg pTkfbg ul/Psf] ;fdu|L hlt;'s} :t/Lo eP klg Tof]
- Page 183 and 184: 173 sfddf ljBfyL{x¿nfO{ ;xefuL u/f
- Page 185 and 186: lrqsnf / x:tsnf -l;h{gfTds snf_ $=
- Page 187 and 188: 177 � dgf]gog jf 5gf]6 ePsf avt k
- Page 189 and 190: gd'gf k|Zgx¿ nfdf] pQ/ cfpg] k|Zg
- Page 191 and 192: t/sf/L afnLdf nfUg] /f]u 181 cf―v
- Page 193 and 194: 183 cg'df]bg tyf kfl/t ug] { / cfjZ
- Page 195 and 196: 185 cf_ :yfgLo lgsfodf :yfgLo hgtfs
- Page 197 and 198: 187 ;+:s[t lzIff ;+:s[t efiffnfO{ ;
- Page 199 and 200: 189 v_ @)!* ;fn;Ddsf] ;+:s[t lzIff
- Page 201 and 202: 191 ;+:s[tsf ljifoj:t' ;+:s[t eflif
- Page 203 and 204: 193 n]lvPsf 5g\ . lnR5ljsfnLg sl/a
- Page 205 and 206: 195 g]kfnLx¿nfO{ cfly{s kmfObf k'u
- Page 207 and 208: 197 3_ n]vg ;Lk;―u ;Da4 lzIf0fl;s
- Page 209 and 210: fli6«o � ;+:s[tsf] pRr lzIffsf n
- Page 211 and 212: 201 s_ ;+:s[t ljBfsf] ljsf;sf nflu
- Page 213 and 214: gd'gf k|Zgx¿ 5f]6f] pQ/ cfpg] k|Zg
- Page 215 and 216: 205 dft[efiff g]kfn ax'eflifs b]z x
- Page 217 and 218: 207 o;y{ o;sf] kf7\oqmd ljdf{0fsf n
- Page 219 and 220: 209 sfd;―u kl/lrt tyf sfdk|lt ;sf
- Page 221 and 222: 211 6= j}slNks pmhf{ -;f}o{ pmhf{_
- Page 223 and 224: 213 sfo{ynf]df g/d ;Lk -soft skills
- Page 225 and 226: 215 pbfx/0f Hard skill soft skills
- Page 227 and 228: 217 13= ljleGg wft'sf -;'g rf―bL,
- Page 229 and 230: 219 k];f of]hgfsf cª\ux¿ -Compone
- Page 231 and 232: 221 k];f ;d"xLs/0f -Career clusters
- Page 233: 223 � To;}n] pBdL l;sfO eg]sf] cj
- Page 237 and 238: 227 cfw'lgs z}Ifl0fs k|ljlw tyf vf]
- Page 239 and 240: { qm= ljj/0f km/skg ;= lgoldt lzIff
- Page 241 and 242: 231 7= o; k|0ffnL ldl8ofsf] k|of]u
- Page 243 and 244: 233 xfl;n ug{ g;Sg] ;d"xnfO{ qmdzM
- Page 245 and 246: 235 u_ ;+r]tLs/0f lzIff -!(&) kZrft
- Page 247 and 248: 237 ug'{, k];f Joj;fosf 1fg ;Lk l;S
- Page 249 and 250: 239 u_ j}slNks tyf v'nf ljBfno lzIf
- Page 251 and 252: 241 qmddf ckgfOg] lqmofsnfkx¿df k|
- Page 253 and 254: 243 kIf >Jo Sof;]6sf] sdhf]/ eP tfk
- Page 255 and 256: em_ df]afOn kmf]g lxhf]cfh lzIf0f l
- Page 257 and 258: 247 5= ;"rgf tyf ;~rf/ k|ljlwdf cfP
- Page 259 and 260: { cg';Gwfg ug'{kg] x'G5 . / 5f]6f]
- Page 261 and 262: 251 of]hgf (Plan) � s'g If]qdf kl
- Page 263 and 264: 253 s'g} klg ljifoIf]qdf sfo{d"ns c
- Page 265 and 266: 255 � cg';Gwfg slxn]b]lv ;'? x'G5
- Page 267: gd'gf k|Zgx¿ 1= sfo{d"ns cg';Gwfg
225<br />
c¿df ;sf/fTds k|efj -impression_ kfg{ soft skills rflxG5 . clgdfq tkfO{ ―+n] wGojfb,<br />
:ofaf;L, a9L cj;/, yk lhDd]jf/L kfpg] ;Defjgf /xG5 .<br />
soft skills n] k];fsf] pGgltdf dbt u5{ . pbfx/0fsf nflu Pp6f a; rfnsnfO{ lncf} + . p;n]<br />
tflnd lnP/ a; rnfpg ;Sg] eP/ nfO;]G; kfof] . p;nfO{ sfd vf]Hg ca soft skills<br />
rflxG5 . sfd kfPkl5 klg /fd|/L a; rnfP/ dfq k'Ub}g . p;n] uf8L ;fx', sG8S6/ ofqL,<br />
6«flkms k'ln;, c¿ uf8L rnfpg] 8«fOe/x¿, xf]6nx¿b]lv lnP/ af6f]df 9f6 /fv]/ /sd c;'Ng]<br />
;Ddsf dflg;;―u Jojxf/ ug'{kg]<br />
{ x'G5 . oL Jojxf/df kl/kSj eO{ pqg nfO;]G;n] sfd ub} {g<br />
soft skills ljsf; ug'{k5{<br />
. soft skills hlt ljsf; x'―+b}<br />
hfG5, 8«fOleª k];fdf v/f] plq+b} hfG5 .<br />
s'g} klg Joj;fo ;'? ug{sf nflu tof/ kfl/g] p2]Zo, of]hgf, sfo{ k|lqmof ;a}sf] dfgl;s<br />
lrGtg / clen]vLs/0f sfo{sf] ;xL klxrfg / kl/rfngsf] ;Lk g} g/d ;Lk xf] . soft skills<br />
eg]sf] w]/} k|sf/sf Jofj;flos -business skills_ ;Lkx¿ x'g\ . oL ;Lkx¿ ;fdfGotof<br />
Pscsf{k|ltsf] cGtlqm{of, Jofj;flostf tyf sfo{k|ltsf] Odfgbfl/tf Pjd\ ;dfnf]rgfTds lrGtg<br />
cyjf ;d:of ;dfwfg x'g\ .<br />
h'g;'s} Joj;fosf] h'g;'s} txdf /x]/ sfd ug] { ePklg oL ;Lkx¿sf] cfjZostf x/]s<br />
JolQmnfO{ hLjgdf kb{5 . To;}n] cfhef]nL lzIf0f ;+:yfx¿n] kf7\oqmdsf] Ps cleGg cª\usf]<br />
¿kdf ljBfyL{x¿nfO{ soft skills ljsf; ug] { cj;/ k|bfg ub{5g\ . h;df ;~hfn lgdf{0f<br />
-Networking_, ;~rf/ -Communicatin_, l6dsfo{÷;xsfo{ -teamwork/collaboration_,<br />
;dfg'e"lt k|bz{g -Demonstrating Empathy_ h:tf ;Lkx¿df cEof; u/fpg ;'? ul/Psf] 5 .<br />
o;sf ;fy} Jofj;flos Odfgbfl/tfsf ;jfndf pRr g}lts cfbz{ -integrity_, pTs[i6tf<br />
-Optimism_ pT;fx÷pTk| ]/0ff h:tf kIfx¿ /x]sf] x'G5g\ .<br />
g/d ;Lk / s8f ;Lk -Soft skills and hard skills_<br />
Soft skills and hard skills sf ;DaGwdf lgDgfg';f/ j0f{g ug{ ;lsG5 M<br />
Hard skills M tL ;Lkx¿ h;nfO{ ;lhn} cjnf]sg ug{ / kl/df0f v'6\ofpg -quantify_<br />
;lsG5 . t'ngfTds ¿kdf x]bf{ hard skill l;sfpg klg ;lhnf] 5 . sIff sf]7fdf jf On the<br />
job 9f―rfdf l;sfpg ;lsG5 . ;fdfGotof hard skills leq To:tf bIftfx¿ k5{g\ h'g sfuhsf<br />
kfgf;―u ;DalGwt eO{ ug] { sfo{, sfd ug] { cf}―hf/ jf d]l;g;―u ;DalGwt eO{ ug] { sfo{, ljb]zL<br />
efiff k|of]u ug] { sfo{, personal commputer k|of]u ug] { sfo{ cflb;―u ;DalGwt 5 .<br />
lzIf0fl;sfOsf l;4fGtsf cfwf/df eGg] xf] eg] of] s8f ;Lk n] Psychomotor domain nfO{<br />
d'Vo ¿kdf cl3 a9fp―5 .<br />
Soft skills M soft skills nfO{ slxn]sfxL― dfgj ;Lk -people skill_ eg]sf] klg kfOG5 . soft<br />
skills sf] kl/df0f v'6\ofpg ufx|f] 5 . logLx¿nfO{ intangible klg eGg] ul/Psf] 5 Pp6f<br />
;xsdL{sf] soft skill p;sf] c¿;―u sfd ubf{sf] avt k|efjsfl/tfdf cfpg] k|fs[lts ;fdflhs<br />
Ifdtfdf emlNsG5 .<br />
To;}sf/0f æaf]Ng]sf] lk7f] ljS5 gaf]Ng]sf] rfdn klg laSb}g .Æ eGg] xfd|f] k/Dk/fut egfOdf<br />
tYo / jf:tljstf b]lvG5 lsgls s'g} klg pTkfbg ul/Psf] ;fdu|L hlt;'s} :t/Lo eP klg Tof]