MATERIAŁY POKONFERENCYJNE Zabytki Sakralne - Starostwo ...

Izabela Kicak
Wydział Promocji, Sportu i Turystyki Starostwa Powiatowego w Nysie
NYSA „ŚLĄSKIM RZYMEM”?
Nysa (do 1945 roku Neisse) to miasto szczycące się niezwykle bogatą historią, licznymi
zabytkami architektury, które do dziś kuszą swoim pięknem, zaskakują przepychem
zdobień i sprawiają, że czujemy się jakbyśmy cofnęli się w czasie. Banał, sztandarowe
zdanie każdego folderu promocyjnego, który z kałuży czyni jezioro a z ruiny
najwspanialszy zamek na świecie. Zdanie, które czytamy z lekkim przymrużeniem
oka zdając sobie sprawę, że przecież każdy region, każde miejsce na ziemi ma swoją
historię, zabytki i dlaczego akurat to ma być tak niezwykłe i dlaczego np. kościół
w Nysie jest tym, który koniecznie trzeba zobaczyć, bo jak nie, to nasze życie będzie
uboższe o jakże cudowne duchowe doznania. To prawda, że łatwo jest pisać slogany,
wszystko czyli właściwie nic nie znaczące, puste słowa. Zawsze przecież znajdzie się
ktoś, kto uwierzy, że nasz region jest wyjątkowy i że właśnie tu warto przyjechać.
Ale pisząc o Nysie nie trzeba uciekać się do promocyjnych sztuczek, zawoalowanych
historii bez odniesienia do rzeczywistości. To miasto potrafi się przed tym obronić,
to miasto ma bowiem „kilka asów w rękawie”. Oto jeden z nich.
W każdym dzisiejszym materiale promocyjnym określa się Nysę mianem „śląskiego
Rzymu”, lecz nie jest to wcale hasło wymyślone przez współczesnych strategów
promocji regionu. Określenie to bowiem pojawia się już w dużo wcześniejszych opracowaniach
historycznych, np. w publikacji z 1925 roku pt. „Monographien deutscher
Städte” (Band XIV) wydanej w Berlinie pod redakcją Erwina Steina. Przeczytamy
tam m.in. o tym, że duża liczba kościołów a także klasztorów i szpitali przyczyniła się
do nadania miastu Nysa miana „śląskiego Rzymu“. Całe to „kościelne bogactwo” zawdzięcza
Nysa swoim władcom, którymi byli wrocławscy biskupi. Jednym z największych
„architektów” nie tylko zresztą Nysy ale także innych miast (np. Otmuchowa
czy Wrocławia) był książę biskup Franciszek Ludwik von Neuburg. Co to jednak
znaczy „duża liczba kościołów”? Wydany przez magistrat w 1922 roku przewodnik
po Nysie wymienia ich trzynaście, w tym nie istniejącą już dziś synagogę oraz ewangelicki
kościół garnizonowy (rozebrany po 1945 r.).
Na określenie Nysy mianem „śląskiego Rzymu” składa się jednak więcej elementów.
Oprócz wspomnianego już bogactwa kościołów, miasto to było także siedzibą
wielu zakonów. Musolff w swoim artykule pt. „Klöster” wydanym w publikacji
„Neisse einst und jetzt” (publikacja ta wydana została z okazji 46. Zgromadzenia
Generalnego Niemieckich Katolików) wymienia ich aż sześć – bożogrobcy, fran-
43