X - Alatoran

×ÀÜÄÀØ ÀËÌÀÍ ßÄßÁÈÉÉÀÒÛ
Volfqanq Yansenin ətrafında isə heç kəs qımıldanmadı.
O anda isə, biri çalmalı, digəri isə ispan
saqqallı və fəsli olmaqla, iki türk onu
ürəkləndirən bir ifadə ilə baxırdılar. Hətta bir az
da ehtiramla. Sonra Yansen önə əyildi və təsbehi
ehmalca yerdən götürdü. Onun ürəyi çırpınmağa
başladı, ardınca isə ağrılar baş qaldırdı. Bütün bu
fikirlərə baxmayaraq bir-birinin ardınca dənələri
baş barmağı ilə şəhadət barmağının arasında oynatmağa
başladı. Gülmək istədi, əzələlərindəki
gərginlik keçib getdi.
Antik xalça kolleksioneri və alverçisi olduğundan
islam adətləri ona müəyyən qədər tanış
idi. Ən azından bilirdi ki, təsbehi necə çevirirlər.
Həm də dərk edirdi ki, bu zikrlərin arxasında
onun heç bir şey anlamadığı hikmətlər də var.
Hələ şeyxin dərgahına gəlməzdən çox-çox əvvəl
bir az peşəsi ilə bağlı, bir az da öz marağından
dərviş təkkələri və sufi qardaşlıqları ilə tanış olmuşdu.
Həm də bilirdi ki, kitablardan öyrəndiyi
ilə maddi imkanı yaxşı olan bir kolleksionerdən
ən qiymətli Konya xalçalarının alıcısına çevrilə
bilər, amma bundan da bir şey çıxmamışdı.
İlk dəfə iyirmi il öncə İstanbulda olandan bəri
belə bir təsbehinin olmasını arzu eləmişdi. Orda
bu təsbehlər hər küçədə satılırdı, amma o əmin
idi ki, onun kimi imansız bir avropalını, əlində
təsbehlə küçədə görən fundamentalistlərin
qəzəbinə tuş gələcək. Həsrətlə kafelərdə və dükanlarda,
meydan və avtovağzallardakı insanlara,
onların təsbeh dənələri və barmaq ucları
arasında sonsuzadək nəyisə gözləməyin ağırlığını
dağıtmalarına tamaşa edərdi. Cavanlar üçün
təsbeh bir növ oyuncaq kimi idi, onun köməyi ilə
hamıya məlum olan çılğınlıqlarını nizamlamağa
çalışırdılar. Yaşlılarda isə yəqin ki, illərlə formalaşan
bir vərdişə dönmüşdü ki, hər bir dənəni çevirərkən
bir dua və ya heç olmazsa, bir zikr edirdilər.
Belə vaxtlarda Volfqanq Yansen ya bir siqaret
yandırar. Ya da barmaqları ilə təsbeh çevirərdi.
Bir gün bir təsbehi olursa, əllərinin,
nəhayət ki, rahatlıq tapacağı fikri ona olduqca
cəlbedici görünürdü. Uşaqlıqda sahib olduğu
kilsə təsbehi isə, anlaşılması çətin olan bəzi
səbəblərə görə, nə küçədə istifadəyə yarayırdı, nə
də getdikcə artan laqeydliyini nümayiş elətdirə
bilirdi.
66 ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 2012
andere mit Kinnbart und Fez, schauten ihn ermutigend,
vielleicht sogar achtungsvoller an als zuvor, so
daß er sich vorbeugte und den Tesbih behutsam
vom Boden nahm. Sein Herz tat einen Sprung, auf
den von weit her ein Schmerz folgte. Jenseits aller
Gedanken drehte er die Perlen, eine nach der anderen,
zwischen Dau men und Zeigefinger. Er
spürte die Vorstufe eines Lachens, die Anspannung
in seinen Muskeln ließ nach.
Als Händler und Sammler antiker Orientteppiche
waren ihm die Riten des Islam einigermaßen vertraut.
Er wußte, wie ein Tesbih üblicherweise benutzt
wurde, und ahnte, daß es dahinter Geheimnisse gab,
von denen er nichts wußte. Lange bevor er in die
Dergah des Sheikhs gekommen war, hatte er sich teils
aus beruflichen Gründen, teils aus persönlichem
Interesse mit DerwischOrden und Sufi-Brudersc -
haften beschäftigt, wissend, daß man mit dem, was
aus Büchern zu erfahren war, wohl kapitalkräftige
Sammler zum Kauf erstklassiger Konya-Teppiche
bewegen konnte, selbst aber keinen Schritt voran
kam.
Seit er vor über zwanzig Jahren erstmals in
Istanbul gewesen war, hatte er sich eine solche
Gebetskette gewünscht. Dort wurden sie an jeder
Straßenecke verkauft, aber er war überzeugt gewesen,
daß ihm Ärger seitens fundamentalistischer
Eiferer drohe, wenn sie ihn, einen ungläubigen
Europäer, mit einem Tesbih in der Hand sahen.
Wehmütig hatte er den Männern in Cafés und
Ladenlokalen, auf Plätzen und Busbahnhöfen zugeschaut,
wie sie das ewige Warten auf nichts zwischen
Perlen und Fingerkuppen zerrieben. Den
Jüngeren hatte der Tesbih als eine Art Spielzeug gedient,
mit dessen Hilfe sie ihre notorische Übererregung
in einen entspannten Auftritt verwandelten,
bei den Älteren war vielleicht über Jahrzehnte das
Bewußtsein gewachsen, daß mit jeder Perle ein Gebet
oder zumindest eine Segensformel einherging.
Wolfgang Janssen hatte zu dieser Zeit immer entweder
eine Zigarette gehalten oder an seinen
Fingern geknibbelt, und die Vor stel lung, daß seine
Hände mit Hilfe eines Tesbih endlich Ruhe fänden,
war ihm überaus anziehend erschienen. Der
Rosenkranz, den er als Kind gehabt hatte, war aus
schwer faßbaren Gründen weder für den Gebrauch
auf der Straße noch zur Demonstration gesteigerter
Lässigkeit tauglich gewesen.
Zum Ende des Nachtgebets erhoben sich nun
alle und stellten sich in einer Reihe an, um dem
Sheikh zu danken, daß er es geleitet und ihr