X - Alatoran

cavab verir ki, yox, yuxarıda heç nə yoxdur. Əlbəttə
bu dialoq öncədən razılaşdırılmışdı. Elə amerikalı
Armstronqun sözləri kimi: “Mənim üçün kiçik,
bəşəriyyət üçün isə böyük bir addım.” Və sairə və
ilaxır. Bu rusları alçaltmaq üçün deyilımişdi. Yeri
gəlmişkən, sözlərin müəllifi Norman Mailer olub.
HERRNDORF: Yazıçı Norman Mailer?
JASCHKE: Hə, bu öküz döyüşdürən yazıçı.
NASA bir müsabiqə təşkil etmişdi, onlar vəziyyətə
uyğun gələn sözlər istəyirdilər. Elə Qaqarində də
işlər eyni qaydada cərəyan edib.
HERRNDORF: Deməli Rozenbaum doktrinasının
mahiyyəti Allahın mövcud olmadığını sübut
etməkdən ibarət olub. Çünki yuxarıda heç nə yoxdur.
JASCHKE: Yox, yox. Məsələ əslində belə idi. Bu
çox problemli bir iş idi. Ateizm xalq üçün nəzərdə
tutulmuş tiryək idi. Gerçəklikdə isə əlbəttə hamı
dərin inanclı insanlar idilər. Hətta müəyyən qədər
mövhumatçı idilər, xüsusilə partiya rəhbərliyi. Elə
bir siyasi qərar yox idi ki, ekstrasenslərin iştirakı olmadan
qəbul olunsun. Özəlliklə Xruşşov. Amma bir
çox fizik və pilotlar da bu ənənəyə riayət edirdi.
Onlar hamısı mövhumata aludə olmuşdu. Ümumiyyətlə
bu və ya digər şəkildə uçmaqla məşğul
olan bütün insanların başı bir qədər işləmirdi. Onlar
Allaha inanmırdı, amma düşünürdülər ki, bir pillə
geriyə doğru yuxarı qalxsalar, bədbəxtlik baş
verəcək (gülür). Ağ Evdə də eyni qaydalar hökm sürürdü.
Çox az istisnalar mövcud idi. Və bu əsl problemə
çevrilmişdi: heç kim bilmirdi ki, onu kosmosda
nə gözləyir. Kosmosa uçsalar da, orada nə
olduğunu bilmirdilər. Fiziklər də nəyin dəqiq necə
olduğunu demək iqtidarında deyildi, çox sayda
bir-birinə zidd olan ehtimallar mövcud idi. Sayı elə
də az olmayan bir qruplaşma da var idi ki, ümumiyyətlə
insanların kosmosa uçmasının əleyhinə
olub, aləmin bir-birinə dəyəcəyini iddia edirdi. Hər
şey qorxu hissindən irəli gəlirdi. Bu səbəbdəndir ki,
əvvəlcə kosmosa itlər, meymunlar və digər heyvanları
buraxırdılar. İndiyədək heç bir yerdə
sənədləşdirilmədiyindən məlum deyil ki, SSRİ bitkilər,
genetik cəhətdən eyni canlılar olan klonlar
və sairə ilə birlikdə bütöv bir zooparkı kosmosa
buraxsa da, müəyyən edə bilməmişdi ki, psixi təsir
özünü hansı formada təzahür edir. Çünki heyvanlar
bidiyimiz kimi bir qədər fərqli tərzdə qurulub.
HERRNDORF: Təqribən dəmir yolunda olduğu
kimi. Dəmir yolu ixtira olununda bəzi eks-
HERRNDORF: Von Norman Mailer, dem
Schriftsteller? JASCHKE: Ja, dieser Stierkampf-
Schriftsteller. Da hatte es
einen Wettbewerb bei der NASA gegeben,
man wollte irgendein Bonmot. So auch bei
Gagarin.
HERRNDORF: Und das war jetzt die
RosenbaumDoktrin, daß man sagt, wir können
beweisen, daß es Gott nicht gibt. Weil, da oben ist
der nicht.
JASCHKE: Nein, nein. Das war ja so. Das war
‘ne problematische Sache. Dieser Atheismus war
ja nur Opium fürs Volk. In Wirklichkeit waren
natürlich alle zutiefst gläubig, also im Sinne von
abergläubisch auch, allen voran die Parteispitze.
Keine politische Entscheidung, ohne daß der
Mann mit dem Pendel kommt. Chruschtschow.
Aber auch diemeisten Physiker und Piloten eben.
Die sind alle abergläubisch. Alle Leute, die sich
mit Fliegerei beschäftigen, haben irgendwo einen
Hau. Die glauben nicht an Gott, aber die denken,
wenn sie eine Stiege rückwärts hochgehen, passiert
ein Unglück. (lacht) Im Weißen Haus dasselbe.
Ganz wenige Ausnahmen. Und das war
jetzt das Problem: Man wußte nicht, was einen da
im Weltall erwartet. Man ging da hoch, aber man
wußte nicht, was ist da. Auch die Physiker wußten
es nicht ganz genau, da gab es einander widersprechende
Voraussagen. Es gab eine gar
nicht so kleine Fraktion, die sagte, das geht nicht,
der Mensch kann da nicht hoch, da fliegt dem alles
auseinander. Das war eine Angst. Deshalb
hat man ja auch erst mal Hunde und Affen und
so was hochgeschossen, das ist alles überhaupt
nie dokumentiert und bis heute nicht bekannt,
aber die UdSSR hat einen kompletten Zoo da
hochgeschossen, auch Pflanzen und Klone und
alles, und dann wußte man immer noch nicht:
wie wirkt das psychisch? Weil, Tiere sind ja ganz
anders.
HERRNDORF: Also so ähnlich wie bei der
Eisenbahn, als sie die Eisenbahn erfunden haben,
wo die Experten ein Delirium furiosum voraussagten?
JASCHKE: Exakt so. Andererseits gab es ja
wirklich diese Dinge, die man nicht erklären
ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 2012
49
×ÀÜÄÀØ ÀËÌÀÍ ßÄßÁÈÉÉÀÒÛ