Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
O 1948-ci ildə Wismar şəhərində üç uşağın ilki olaraq<br />
dünyaya gəlib. Səkkiz il əvvəl onda dağınıq skleroz, iki<br />
il əvvəl isə ağ ciyər xərçəngi müəyyən edilib. Az qala o,<br />
kosmik fəzaya uçan ilk alman olacaqdı.<br />
HERRNDORF: Danışın görək, kosmosa<br />
səfərlərlə necə təmas qurursunuz? Ümumiyyətlə<br />
kosmik səfərlər nə deməkdir?<br />
JASCHKE: Hə, o zamanlar mən uşaq idim.<br />
HERRNDORF: Zəhmət olmasa başınızı bir<br />
qədər irəliyə doğru əyin. Və ucadan danışmağı<br />
unutmayın.<br />
JASCHKE: Necə? Hə, o zamanlar mən uşaq idim.<br />
Təyyarəçi olmaq istəyirdim. Bunu həmişə istəmişəm.<br />
Mən texnikaya meylli bir ailənin övladı olmuşam.<br />
Mənim bir dayım bağçada reaktiv raketlər quraşdırardı.<br />
Dayım Fritz von Opelin yanında çalışan və raketqayırma<br />
sahəsində ixtisaslaşan texnik Wilfried<br />
Bronnen idi. Əslində raketqayırma sahəsində bütün<br />
elmi araşdırmaların vətəni iyirminci illərin<br />
Almaniyası olub. Bu adlar Sizə tanış gələr: Hermann<br />
Oberth, Fritz von Opel, Wernher von Braun. Wernher<br />
von Braun da öz növbəsində kosmik fəzaya səfərlər<br />
ideyasının banisidir. O raketləri ərsəyə gətirən adam<br />
olub və Üçüncü Reyx zamanı V2 raketlərini quraşdırmışdı.<br />
Peenemünde və Nordhausendə, Dora-<br />
Mittelbauda yerləşən konsentrasiya düşərgəsində<br />
saxlanılan məhbusların əməyi bahasına və 1945-ci<br />
ildən sonra amerikalıların „Apollo“ proqramı çərçivəsində.<br />
Bu barədə məlumata Hollywood istehsalı<br />
olan bir filmdə də rast gəlmək olar. “Dr. Qəribə”,<br />
əslində bu ad altında Wernher von Braun təsvir olunub.<br />
Kiminsə bəyənib-bəyənməməsindən asılı olmayaraq<br />
kosmik fəzaya səfərlərin başlanğıcını məhz<br />
burada axtarmaq lazımdır.<br />
HERRNDORF: Bir nasional-sosialistin amerikalılar<br />
üçün kosmik proqramı həyata keçirməsi<br />
necə mümkün ola bilərdi?<br />
JASCHKE: Nasional-sosialist deyəndə ki, o<br />
öz sahəsində çox yaxşı mütəxəssis olub. Əslin də<br />
von Braunun bu işin başına keçməsi ame ri kalı -<br />
ların deyil, onun öz şəxsi qərarı olub.<br />
HERRNDORF: Hansı mənada?<br />
JASCHKE: 1945-ci ilin aprelində, hər şeyin sona<br />
doğru getdiyi zaman von Braun 450 nəfərlik şəxsi<br />
heyətdən ibarət əməkdaşlar komandasını da götürərək<br />
amerikalılara təslim olur. Bütün bunlar<br />
öncədən danışılmış və razılaşdırılmışdı. Von Braun<br />
von drei Kindern geboren. Vor acht Jahren wurde bei<br />
ihm Multiple Sklerose festgestellt, vor zwei Jahren<br />
Lungenkrebs. Fast wäre er der erste Deutsche im<br />
Weltall gewesen.<br />
HERRNDORF: Bitte erzählen Sie doch erst<br />
mal, wie sind Sie zur Weltraumfahrt gekommen,<br />
und was ist das eigentlich, Weltraumfahrt?<br />
JASCHKE: Ja, das war als Kind.<br />
HERRNDORF: Sie müssen sich etwas vorbeugen,<br />
bitte. Und lauter sprechen.<br />
JASCHKE: Ja? Das war als Kind. Ich wollte<br />
Pilot werden. Immer schon. Ich komme aus einer<br />
technikbegeisterten Familie. Ein Onkel von mir,<br />
der hat im Garten Strahlraketen gebaut, das war<br />
der Wilfried Bronnen, der Raketentechniker von<br />
Fritz von Opel. Die ganze Raketenforschung<br />
kommt ja aus Deutschland, aus den Zwanzigern,<br />
Hermann Oberth, Fritz von Opel, Wernher von<br />
Braun. Und da kommt auch die Weltraumfahrt<br />
her, von Wernher von Braun. Das war ja der<br />
Raketenmann. Der hat im Dritten Reich die V2<br />
gebaut. In Peenemünde und Nordhausen, mit<br />
den KZ-Häftlingen aus Dora-Mittelbau, und<br />
nach ‘45 dann mit den Amerikanern Apollo-<br />
Programm. Das kann man in diesem einen<br />
Hollywood-Film ja noch sehen, Dr. Seltsam, das<br />
ist ja Wernher von Braun. Das ist der Anfang<br />
vom Weltall, ob einem das gefällt oder nicht.<br />
HERRNDORF: Wieso durfte ein Nazi das<br />
Raumfahrtprogramm der Amerikaner machen?<br />
JASCHKE: Nazi, naja. Auf seinem Gebiet war<br />
er halt sehr gut. Daß von Braun das gemacht hat,<br />
das war auch seine eigene Entscheidung, nicht<br />
die Entscheidung der Amerikaner.<br />
HERRNDORF: Inwiefern?<br />
JASCHKE: Im April ‘45, als alles am Ende<br />
war, hat von Braun seine Mannschaft genommen,<br />
450 Leute, und sich in die Hände der<br />
Amerikaner fallen lassen. Das war geplant, da<br />
wurde abgestimmt. Von Braun hat zu seinen<br />
Männern gesagt: Was machen wir? Und vor den<br />
Russen hatten die meisten Angst. Die Franzosen<br />
waren technisch unbegabt, und die Engländer<br />
hatten nicht genug Geld, um Raketen zu bauen.<br />
Und das war ja die Absicht. Blieben also nur die<br />
Amis. Und da haben sich von Braun und<br />
ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 2012<br />
41<br />
×ÀÜÄÀØ ÀËÌÀÍ ßÄßÁÈÉÉÀÒÛ
Change language