X - Alatoran

×ÀÜÄÀØ ÀËÌÀÍ ßÄßÁÈÉÉÀÒÛ
yoxsa daha inandırıcı bir parçalanmamı tələb
olunur?”
Hər yoxolma zamanı mənim üçün qaçılmaz
olan başqa bir sual da var, ümumiyyətlə yox
olan şeyin yerində nə isə var idimi, vardısa nə
idi? Məsəlçün başlanğıcından bəri gözəgörünməz
bir nəsnə olan dostluq indi yoxa çıxması
ilə məni kədərləndirsə də əslində görünüşdə iki
oxşar kütlənin yollarını bir müddətliyə birləşdirib,
sonradan bir-birini dəf edərək uzaqlaşmasından
başqa bir şey deyil.
Ən xoşbəxt hal da odur ki, dostluğu nə qədər
böyük səylə qorumağa çalışsan bir o qədər
əsaslı yoxa çıxıb gedəcəkdir. Bu o deməkdir ki,
sükut hər şeyi içinə alır, bütün gəzintiləri,
söhbətləri, birlikdə edilən alış-verişi, günorta
oyun sahəsindəki görüşü, birlikdə içilən bir şüşə
şərabı və bir stəkan kofeni. Bu verilməyən cavablar,
onun əbədi olaraq baş-başa qaldığım
yoxluğu deməkdir. Mən bunu istəsəm də,
istəməsəm də yoxa çıxması, ona bir qida kimi
baxsam, bədənimin içinə işləməsi, bir müddət
orda qalıb məni doydurması deməkdir.
X
Soba və Kömür
On yeddi yaşında zenit topçunun köməkçisi
olmuş, daha sonra isə Polşada əsirlikdə yaşamış
bir nəfər mənə dedi ki, evdən kömür sobasını çıxarıb
atmaq olmaz. Əlbəttə, qaz sobası daha
yaxşıdır, gözəldir də, amma evdə ən azı bir kömür
sobası saxlamaq lazımdır. Adi günlərin birində
hava qəflətən soyuya bilər, ona görə də
kömür sobasını ləğv edərkən düşünmək lazımdır,
çünki heç kim sabah nə baş verəcəyini bilmir.
Həmin kişi mənə demişdi ki, insan hər zaman
öz gücü ilə qızına bilər. İstənilən
vəziyyətdə. Hər vəziyyətdə, məsəlçün orta ağırlıqlı
bir müharibədə. Belə zamanlarda su da,
elektrik də, təbii ki, mərkəzi istimə sistemi də sıradan
çıxır. Belə ki, orta ağırlıqlı müharibədə
göydən yağan şiddətli qəlpə yağmuru müasir
dəblə tikilmiş evlərin pəncərələrini çilik-çilik
edir, yay, payız yaxud qış olmasından asılı ol-
22 ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 2012
wenn dem Blick etwas abhanden kommt, oder ob
es gründlicherer Auflösung bedarf.
Die andere Frage, die sich mir ganz zwangsläufig
bei jedem Verschwinden stellt, ist die, ob
überhaupt etwas da war, und was. Bei einer
Freundschaft zum Beispiel, die ja von vornherein
etwas Unsichtbares ist, kann es sein, daß das
Gemeinsame, dessen Verschwinden ich betrauere,
ohnehin nur scheinbar da war, daß sich im
Grunde nur zwei einsame Mengen von allem
möglichen eine Zeitlang überschnitten haben, und
nun wieder auseinanderdriften.
Die glücklichste Lesart ist die, daß die
Freundschaft desto sicherer bewahrt ist, je gründlicher
sie verschwindet. Daß das Schweigen genauso
viel Platz einnimmt und verbindet wie
alle gemeinsamen Spaziergänge, Ge spräche,
Einkäufe, Nachmittage auf Spielplätzen, Gläser
Wein und Tassen Kaffee zusammengenommen.
Daß die Antworten, die nicht gegeben wurden,
mir durch ihr Ausbleiben bis in alle Ewigkeit
treu bleiben. Daß das Verschwinden mir zwar,
ohne daß ich es wollte, in den Leib gefahren ist,
im nachhinein aber als Nahrung angesehen werden
kann, so lange jedenfalls, bis ich satt bin.
X
Öfen und Kohle
Niemals einen Ofen abreißen, hat mir einmal
jemand gesagt, der mit siebzehn noch als
Flakhelfer eingezogen war und danach in polnischer
Gefangenschaft saß. Gasheizung ja, gut
und schön, aber immer auch mindestens einen
Ofen behalten in der Wohnung. Mag der im
Alltag immer kalt dastehen – aber trotzdem niemals
einen abreißen, denn man weiß nie, was
kommt. Aus eigener Kraft heizen muß ein
Mensch immer können, hat dieser Mann zu mir
gesagt. Für alle Fälle. Alle Fälle wäre zum
Beispiel ein mittelschwerer Krieg. Etwa so einer,
bei dem der Strom ausfiele, das Wasser, und
natürlich die zentrale Heizung. So ein mittelschwerer
Krieg, mit Erschütterungen, die, ehe
man sich’s versähe, in einem herrlichen Regen
aus Splittern die Glasfronten der modernen
Häuser hinabrauschen ließen, und danach stün-