×ÀÜÄÀØ ÀËÌÀÍ ßÄßÁÈÉÉÀÒÛ xəstəxanadan onun əşyalarını, həmçinin onun üçün içinə ülgüc taxdığım üzqırxanını götürməyə gəlmişdim. Üzqırxanın içindəki ülgüc eləcə dururdu, ancaq R. ölmüşdü. Mən çıxıb gedəndə nənəm, yarıqaranlıq xəstəxana otağının pəncərəsindən mənə əl edirdi, bizim yenicə vidalaşdığımız dəhlizdən otağa düşən zəif işıqda onun bədəninin kölgəsi çətinliklə seçilirdi. İki gün sonra o huşunu itirdi, növbəti dəfə xəstəxanada onun ifadəsiz sifətini və qapanmış gözlərini gördüm, o burada bir müddət komada qaldı və dünyasını dəyişdi. R.-in yeni bir şeyə, maşın ya da yeni mənzilə baxdıqdan sonra başını necə yellətdiyini xatırlayıram, mən onun bir macar kafesində qaraçı musiqisini dinləyib necə dərindən köks ötürdüyünü xatırlayıram, mən onun məcməyini mətbəxə apararkən çiyinlərini necə yuxarı qaldırdığını xatırlayıram. Mən həm də nənəmin bir yerə tələsəndə və nə edəcəyini unudanda: “Ahoy, ahoy”, dediyini xatırlayı - ram, mən onun əyilmiş dıranaqlarını və gülüşünü xatırlayıram. Əlbəttə, indi yadıma gəlmir gülərkən onun ağzının açıqmı, qapalımı olduğunu xatırlamıram, ancaq yenə də gülüşlərin ona məxsus olduğunu və daim bir-birini əvəz edərək ətrafa yayıldığını xəyalımda dəqiq canlandıra bilirəm. Ola bilsin mənim yaddaşım görmək və eşitmək hisslərini xatirələrimə sığışdırmağa kifayət etmir. Artıq mövcud olmayan birinin düşüncələrini, öz düşüncələrinə, davranışlarını davranışlarına köçürtmək mümkündür, ancaq nə edirsən et, xatirələrin hələ yaşanmalı olan böyük bir hissəsi əvvəl-axır yarımçıq qalır, əgər o həqiqətən boy atmırsan, tezliklə ölür, skeletə, daha sonra isə ayrı-ayrı sümüklərə çevrilib torpağa qarışır. Son zamanlar mən hələ həyatda olan birisi ilə üzbəüz oturanda onu tez-tez ölüb yoxa çıxmış kimi təsəvvür edirəm. Daha sonra mən yarı ümid, yarı sıxıntıyla bir film kimi axıb gedən həyatımın ayrı-ayrı kadrlarını çeşidləyib yığıram, sanki bununla xatirələrimi sonradan unudulub getməməsi üçün əzbərləyib yaddaşımda saxlaya biləcəyəm. Həmçinin, mənim özümə gəldikdə isə son dövrlər düşünürəm ki, görəsən burnumu təmizləməyim kiminsə yad- 18 ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 2012 Tag mußte ich seine Sachen aus dem Krankenhaus abholen, darunter den Rasierapparat, den ich am Tag zuvor für ihn aufgeladen hatte. Der Rasierapparat war aufgeladen, aber R. war tot. Meine Großmutter stand, als ich von ihr fortging, an einem Fenster in einem dunklen Zimmer und winkte mir nach, erleuchtet wurde ihr Umriß nur von dem Licht, das hinter ihr im Flur brannte, in dem wir uns eben verabschiedet hatten. Zwei Tage später stürzte sie, und ich sah sie mit unbewegtem Gesicht und geschlossenen Augen im Krankenhaus wieder, wo sie im Koma lag und einige Zeit später starb. Ich erinnere mich daran, wie R. nickte, nachdem er etwas begutachtet hatte, ein Auto, eine neue Wohnung, ich erinnere mich, wie er mitschnaufte, wenn in einem ungarischen Lokal Zigeunermusik gespielt wurde, ich erinnere mich an seine hochgezogenen Schultern, wenn er ein Tablett zurück in die Küche trug. Von meiner Großmutter weiß ich noch, wie sie »Achoj, achoj« sagte, wenn sie sich beeilte und nicht wußte, was zuerst tun, ich erinnere mich an ihre Hände mit den krummen Fingernägeln und an ihr Lachen. Beim Lachen allerdings weiß ich schon nicht mehr genau, ob ihr Mund dabei offen war oder zu, aber ich weiß immerhin, wie es sich angehört hat, und wie das Lachen im Lachen über sich selbst allmählich verebbte. Es ist wenig, was ich mit meiner Erinnerung noch anfassen, sehen und hören kann. Das Denken von jemandem, den es nicht mehr gibt, läßt sich in mein Denken übersetzen, und das Tun desjenigen in mein Tun, aber der handgreifliche Teil der Erinnerungen wird wohl selbst früher oder später Stückwerk, wenn die Wirklichkeit nicht mehr nachwächst, wird Skelett, wird einzelne Knochen mit viel Erde dazwischen. In letzter Zeit sitze ich oft jemandem gegenüber, der noch vollkommen lebendig ist, und schaue ihn dennoch so an, als sei er schon verschwunden. Ich sortiere dann, halb hoffend, halb voller Scham, aus dem noch laufenden Film die Momentaufnahmen heraus, als könnte ich meine Erinnerungen im vorhinein auswendig lernen, damit sie später ganz sicher abrufbar wären. Auch was mich selbst angeht, habe ich schon darüber nachgedacht, ob mein Naseputzen irgend jemandem im Gedächtnis bleiben wird,
ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 2012 19 ×ÀÜÄÀØ ÀËÌÀÍ ßÄßÁÈÉÉÀÒÛ
- Seite 1 und 2: İ ÇINDƏKILƏR ÀÇÀÄ ÉÀÇÀ
- Seite 3 und 4: DƏMİR SİÇANLAR Şifrələnmiş
- Seite 5 und 6: ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 201
- Seite 7 und 8: dır. Başqa vaxtı əsasən və ya
- Seite 9 und 10: Biliyin ötürülməsi Rudolf Borch
- Seite 11 und 12: Gender məsələləri Erkən məkt
- Seite 13 und 14: u onun bacardığı yeganə iş idi
- Seite 15 und 16: üçün qeyri-adi bir hobbiyə, kom
- Seite 17: mərmər növləri məni cəlb etmi
- Seite 21 und 22: heç kimə lazım deyil. Bu darvaza
- Seite 23 und 24: mayaraq idarələr açıq səma alt
- Seite 25 und 26: olanda o necə qəfil ortaya çıxm
- Seite 27 und 28: çalışacam, xoşbəxtlikdən həl
- Seite 29 und 30: u dünyada yaşayırdılar. Onlara
- Seite 31 und 32: ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 201
- Seite 33 und 34: sonra nə edəcəyi haqqda heç bir
- Seite 35 und 36: dan başqa heç nə, sevdiyim kişi
- Seite 37 und 38: virlər - öz-özündən soruşdu,
- Seite 39 und 40: man, hətta buna cəhd edəndə bel
- Seite 41 und 42: O 1948-ci ildə Wismar şəhərind
- Seite 43 und 44: ir nüfuz məsələsi idi. Sovet İ
- Seite 45 und 46: ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 201
- Seite 47 und 48: seçmişdilər…. Önəmli məsəl
- Seite 49 und 50: cavab verir ki, yox, yuxarıda heç
- Seite 51 und 52: HERRNDORF: Sizin qəribə baxışı
- Seite 53 und 54: Siz buradasız Əgər qış vaxtı
- Seite 55 und 56: səhvləri də düzgün göstərəs
- Seite 57 und 58: ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 201
- Seite 59 und 60: hiss edirəm. Bundan başqa, qulaql
- Seite 61 und 62: Bu dəfə son gecədə olduğundan
- Seite 63 und 64: Hər şey daha da pis ola bilərdi.
- Seite 65 und 66: Təsbeh Bu gün şeyx başına pamb
- Seite 67 und 68: Gecə ibadətindən sonra hamı aya
- Seite 69 und 70:
ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 201
- Seite 71 und 72:
Təsbeh yanlış dualara və zikrl
- Seite 73 und 74:
- Kiçik bir iskənə ilə, ya da i
- Seite 75 und 76:
kişinin satdığı paxlava həqiq
- Seite 77 und 78:
dudsuz gücünün nümayişinin tə
- Seite 79 und 80:
dayanmaq mənim üçün çox vacibd
- Seite 81 und 82:
nıldı. Xəstəliyin gücü zəifl
- Seite 83 und 84:
ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 201
- Seite 85 und 86:
Artıq adım siyahıdadır, xeyli v
- Seite 87 und 88:
da bilirəm, bununla özüm üçün
- Seite 89 und 90:
nada olduğu kimi yatağımın üst
- Seite 91 und 92:
gah da birdən-birə pisləşir. Qa
- Seite 93 und 94:
hesab edirəm, çünki mənim yaşa
- Seite 95 und 96:
qar adamı düzəldən qış uşaql
- Seite 97 und 98:
Amma içimdəki səs mənə mühari
- Seite 99 und 100:
ÀËÀÒÎÐÀÍ ¹18 / OKTYABR 201
- Seite 101 und 102:
yanın qabağına yığışmamalıd
- Seite 103 und 104:
əri bütün buludlardan yağan və
- Seite 105 und 106:
hillərinə qayıdır. Benediktdə
- Seite 107 und 108:
dan pəncərəyə, ordan da bayıra
- Seite 109 und 110:
Zur Auswahl Für »Alatoran« habe
- Seite 111:
� Tərcüməçilər: Zaur Səttar