jeweils Di., 11.00 - 12.30 Uhr Ort - KFU
jeweils Di., 11.00 - 12.30 Uhr Ort - KFU
jeweils Di., 11.00 - 12.30 Uhr Ort - KFU
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
P. Knoll, Vorlesung: Anregungen im Festkörper ........ 2std. SS03 Seite 34<br />
4.1.2 Beispiel: die zweiatomige lineare Kette<br />
Wir betrachten eine lineare Kette wie im vorherigen Beispiel, nur dass zwei Massen M1 und<br />
M2 <strong>jeweils</strong> abwechselnd im Abstand a vorkommen und mit Federkonstanten f1 und f2<br />
abwechselnd aneinander gebunden sind. <strong>Di</strong>e Translationssymmetrie verlängert sich dabei auf<br />
2a. <strong>Di</strong>e Auslenkungskoordinate für eine Elementarzelle und für einen Wellenvektor ist ein 2dimensionaler<br />
Vektor. Das Potential muss nun neu nach Elementarzellen angeordnet werden:<br />
V<br />
=<br />
=<br />
=<br />
1<br />
2<br />
1<br />
2<br />
1<br />
2<br />
⎧ r<br />
∑⎨RtKRt+ ∑<br />
t<br />
⎩<br />
r<br />
2 ( ... + f 2Rt<br />
−1,<br />
2 − f 2Rt<br />
−1,<br />
2Rt<br />
, 1)<br />
+<br />
2 2<br />
2<br />
2<br />
( − f 2Rt<br />
−1,<br />
2Rt<br />
, 1 + f 2Rt<br />
, 1 + f1Rt<br />
, 1 − 2 f1Rt<br />
, 1Rt<br />
, 2 + f1Rt<br />
, 2 + f2R<br />
t,<br />
2 − f 2Rt<br />
, 2Rt<br />
+ 1,<br />
1)<br />
2<br />
( − f R R + f R + ... ) + ....<br />
⎧....<br />
⎪<br />
⎨+<br />
⎪<br />
⎩+<br />
2 t,<br />
2 t+<br />
⎧ r ⎛ f1<br />
+ f 2<br />
∑ ⎨Rt<br />
⎜<br />
t ⎩ ⎝ − f1<br />
δ<br />
1,<br />
1<br />
r r<br />
R K R<br />
f<br />
t<br />
−<br />
1<br />
2<br />
+<br />
f<br />
δ t+<br />
δ<br />
t+<br />
1,<br />
1<br />
1<br />
f<br />
2<br />
⎫<br />
⎬ =<br />
⎭<br />
⎞ r r ⎛0 − f ⎞ r 2<br />
⎟Rt<br />
+ Rt<br />
⎜ ⎟Rt<br />
⎠ ⎝0<br />
0 ⎠<br />
−1<br />
r ⎛ 0<br />
+ Rt<br />
⎜<br />
⎝−<br />
f<br />
2<br />
0⎞<br />
r<br />
⎟Rt<br />
0⎠<br />
Mit massegewichteten Koordinaten schreibt sich der Hamiltonoperator im <strong>Ort</strong>sraum:<br />
Hˆ<br />
ker n<br />
+ 1<br />
⎫<br />
⎬<br />
⎭<br />
⎫<br />
⎪<br />
+ ⎬ =<br />
⎪<br />
⎭<br />
f<br />
⎪<br />
⎧<br />
1+<br />
f2<br />
− f1<br />
~ r ~ r ~ r ~ r ⎛<br />
⎞<br />
− f<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎪<br />
⎫<br />
M ~ r ~ r<br />
2 ~ r ~ r 0 0 ~ r<br />
1 1<br />
= ⎜ 1 M M ⎟ 0<br />
1 2 1<br />
∑ ⎨ +<br />
+ ⎜ M M ⎟ 1<br />
( R)<br />
P<br />
+ ⎜ − ⎟<br />
tPt<br />
Rt<br />
− f f + f Rt<br />
R<br />
1 2<br />
t ⎜ ⎟<br />
Rt−<br />
Rt<br />
f R<br />
⎜ ⎟ t+<br />
⎬<br />
r<br />
2 2<br />
1<br />
1 2<br />
2<br />
1 2<br />
2<br />
1<br />
⎪⎩<br />
⎜<br />
⎟<br />
t<br />
M ⎝ M M ⎠ ⎝0<br />
0 ⎠<br />
0<br />
2<br />
⎝ M1M<br />
1 2<br />
2 ⎠ ⎪⎭<br />
Nach der Fouriertransformation erhält man die dynamische Matrix zu:<br />
~<br />
D(<br />
k)<br />
= K +<br />
⎛<br />
= ⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
−1<br />
M M<br />
1<br />
2<br />
∑<br />
⎛<br />
= ⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
f1+<br />
f<br />
M<br />
− f<br />
1<br />
M1M<br />
2<br />
− f1<br />
M1M<br />
f1+<br />
f2<br />
M<br />
⎞ ⎛<br />
⎟ + ⎜<br />
⎟ ⎜<br />
⎠ ⎝<br />
( )<br />
( ) ⎟ ⎟<br />
f1+<br />
f2<br />
−1<br />
−ik<br />
2a<br />
+ ⎞<br />
M<br />
f<br />
1<br />
1 f2e<br />
M1M<br />
2<br />
ik 2a<br />
f1+<br />
f2<br />
f + f e<br />
1<br />
δ<br />
~<br />
K e<br />
2<br />
−ikδ<br />
δ<br />
1<br />
2<br />
M 2<br />
2<br />
2<br />
<strong>Di</strong>e <strong>Di</strong>agonalisierung liefert die beiden <strong>Di</strong>spersionsrelationen für akustischen und optischen<br />
Ast:<br />
−1<br />
f1<br />
f2<br />
M1<br />
M1M<br />
2<br />
ik 2a<br />
( f + f e )<br />
−ik<br />
2a<br />
( f + f e )<br />
2 2<br />
1 1 2 ( f1+<br />
f2<br />
)<br />
( ω ( k)<br />
) − ( f + f )( + ) ω ( k)<br />
−<br />
2<br />
ak<br />
2<br />
op<br />
+<br />
2<br />
− ω ( k)<br />
1<br />
ω ( k)<br />
=<br />
ω ( k)<br />
=<br />
⎠<br />
− f<br />
0<br />
2<br />
M1M<br />
2<br />
e<br />
ik 2a<br />
2<br />
( f + f ) ( f + f ) 2 2 f f ( cos 2ka−1)<br />
( ) ( )<br />
1<br />
2<br />
( f + f ) ( f + f ) 2 2 f f ( cos 2ka−1)<br />
( ) ( )<br />
1<br />
2<br />
2<br />
2<br />
1<br />
2<br />
2<br />
1<br />
M1<br />
1<br />
M1<br />
2<br />
+<br />
M1<br />
1<br />
M 2<br />
1<br />
M 2<br />
−1<br />
M1M<br />
2<br />
f1+<br />
f2<br />
M 2<br />
+<br />
M 2<br />
1<br />
1<br />
1<br />
4<br />
4<br />
2<br />
2<br />
2<br />
2<br />
− ω ( k)<br />
1<br />
M1<br />
1<br />
M1<br />
r r<br />
<strong>Di</strong>e zugehörigen Eigenvektoren Q (k)<br />
und Q<br />
+<br />
−<br />
ak<br />
+<br />
+<br />
1<br />
M 2<br />
1<br />
M 2<br />
op<br />
= 0<br />
2<br />
−<br />
2<br />
f1<br />
−2<br />
f1<br />
f2<br />
M1M<br />
2<br />
+<br />
+<br />
(k)<br />
cos 2ka−<br />
1 2<br />
M1M<br />
2<br />
1 2<br />
M1M<br />
2<br />
2<br />
f2<br />
− f2<br />
M M<br />
1<br />
= 0<br />
2<br />
0<br />
e<br />
−ik<br />
2a<br />
⎞<br />
⎟ =<br />
⎟<br />
⎠<br />
beschreiben die Auslenkung der Atome<br />
in der Einheitszelle und ergeben sich aus den entsprechenden Bedingungen: