Réception de Nouvel An au Palais grand-ducal - Chambre des ...

JEUDI, 22 DÉCEMBRE 2005 21 E SÉANCE www.chd.luvun der Konventioun oder den Artikel14 vun der Konventioun erfëllt,dee seet, aus där Konventiounergëtt sech d’Verflichtung fir netnëmmen ze ënnerhalen, mä firEducatioun ze maachen, fir Sensibilisatiounze maachen, fir d’Capacitéitenze renforcéieren „et pourassurer la reconnaissance de lamanifestation“, a fir e Programmeéducatif opzestellen.Dowéinst wär et mäi Wonsch, anech mengen de Wonsch vun allenIechternacher, fir datt eng Kommissiounagesat gëtt, déi dann intensivschafft, fir dee Bannenhaff and’Rei ze setzen.Här President, ech weess, datt Dirnet nëmmen en Esthet sidd, mädatt Dir och nach...■ M. le Président.- Merci!(Hilarité)■ M. Jos Scheuer (LSAP).- Damaache mer et esou. Ech wollt datder Chamber iwwerreechen.Ech hu vollt Vertrauen an den HärMosar, deen natierlech eng Kombinatiounmécht vu Sprangprozessiounan Oktavprozessioun, fir opnäischt ze verzichten, an ech géifdat dann dem Här Mosar iwwerreechenan hie bieden, dat da weiderzeginnun de President, an derHoffnung, datt de President datoch ophänkt.Et ass ee vun deene schéine Facsimilés,déi entstane sinn an derIechternacher Abtei, an ech mengendem chrëschtleche Gemittvum Här Weiler géif dat entgéintkommen,wann hien dat géifophänken.■ M. le Président.- Merci.■ M. Jos Scheuer (LSAP).-Ech géif deem dote President danne Buch iwwerreechen, wou hien deWäert vun der IechternacherSprangprozessioun noliese kann.Wann ech gelift.Ech soen Iech Merci fir d’Nolauschteren.■ Plusieurs voix.- Très bien!■ M. le Président.- Ech soendem Här Scheuer Merci fir sengexcellent Interventioun a fir déizwee ganz schéi Cadeauen. Alsnächste Riedner ass den HärAdam agedroen. Här Adam, Dirhutt d’Wuert.■ M. Claude Adam (DÉIGRÉNG).- Här President, Dir Dammenan Dir Hären, et fält mer natierlechelo e bësse schwéier, firoch nach als Mierscher hei nodeem Geschichtsunterrecht Stellungze huelen. Duerfir wäert echmech dann och e bësse kuerzfaassen.Lëtzebuerg ass also eent vun deenenéischte Länner, dat déi Konventiounhei ratifizéiere wëllt; echhunn allerdéngs festgestallt – wéiech dat am Rapport gelies hunn –,datt schonn 23 Länner virun eis datgemaach hunn. Also, mir wëllendat jo extra fréi maachen, mir wëllebei deenen 30 éischte sinn. 23Länner hu schonn ënnerschriwwen,zum Beispill: Mali, Indien, Nigeriaoder Bhutan. Déi sinn dannam Fong geholl nach méi op Zackwéi mir.Datt mir wëlle bei deenen éischten30 sinn, ech huelen un – an do hatech déiselwecht Iddi, wéi d’MadameFlesch –, datt sech do eMënsch wëllt an engem Comitébetätegen. Do hunn ech am Fonggeholl och näischt drun auszesetzen.Dat ass jo flott, wann eeMënsch sech fir esou eppes interesséiert.(Hilarité)Et geet also drëm, fir de Patrimoineculturel immatériel ze schützen.Dat fanne mir Gréng natierlech enggutt Saach. Besonnesch an Zäitevu Globaliséierung a vu puren ekonomisteschenan ultraliberalenTendenzen ass et och flott, wa mereis e bëssen ëm d’Kulturgidder anall hire Facettë këmmeren. Dat assjo och dann een Instrument, datbäikënnt bei déi Konventioun vun1972, wou et ëm d’Sauvegarde duPatrimoine culturel et naturel geet.Wa mer iwwert de Patrimoine culturelimmatériel schwätzen, dawësse mer, datt mer do an engerÉvolution constante sinn. Den HärScheuer huet dat jo och elo ganzflott hei opgezeechent unhand vunder Iechternacher Sprangprozessioun,wou mer jo och am Laf vunde Joren eng Evolutioun gesinnhunn.(M. Lucien Weiler reprend laPrésidence)D’Madame Flesch an och d’Rapportrice,d’Madame Stein-Mergen,hu ganz flott opgezielt, wat et nachvu Beispiller do gëtt. Ech fannendat och ganz interessant, datt dannniewent de Minnesänger a Westbengalenan de polyphorescheMännergesäng op Sardinien,d’Iechternacher Sprangprozessiounda vu lëtzebuergescher Säitderbäikënnt. Ech géing mengen,ech hunn et op alle Fall net esouverstanen, datt mer géinge bei derIechternacher Sprangprozessiounstoe bleiwen. Mir kënne bestëmmtnach eng Kéier iwwert d’Oktavoder iwwert d’Schueberfouer diskutéieren.An deem Sënn der Madame Stein-Mergen Merci fir hiren ausféierlecheRapport. Deenen anereRiedner Merci fir den historeschenExkurs. Ech bréngen domat denAccord vun der grénger Fraktiounzu dësem Projet de loi.Merci.■ M. le Président.- Merci, HärAdam. Den nächste Riedner assden Här Mehlen. Här Mehlen, Dirhutt d’Wuert.■ M. Robert Mehlen (ADR).-Här President, Dir Dammen, DirHären, ech mengen, et ass deem,wat hei gesot ginn ass, net méiganz vill unzefügen. Ech géingduerfir och am Numm vun eiserFraktioun begréissen, datt mer déiKonventioun haut hei kënne stëmmen.Mir liewen an engem gemeinsamenEuropa, wat sech doduerchauszeechent, an dat gëtt bei allGeleeënheet ënnerstrach, datt merd’Villfalt, virun allem eis kulturell Villfalt,wëllen erhalen a se net an engemDëppe vun Uniformitéit lues alues ënnergoe wëlle loossen.Duerfir kënne mir eis mam Objetvun dëser Konventioun voll a ganzd’accord erklären, dat, wéi gesot,ganz besonnesch an enger Welt,déi an enger Vitesse evoluéiert, wéini virdrun. An enger Vitesse, déi etmat sech bréngt, datt villes, wat zurkultureller Ierfschaft gehéiert, a besonneschdat, wat immatériel ass,lues a lues verluer geet. Och an engerWelt, déi duerch déi modernKommunikatiounsmëttelen ëmmerméi Gefor leeft, datt villes uniforméiertgëtt. Duerfir wëlle mir ochd’Noutwendegkeet vun dëser Konventiounënnersträichen.Ech wollt just op ee Punkt agoen.Mir liesen, datt déi nei Konventioun,ech zitéieren: „traite des traditionset expressions orales, ycompris la langue“ betrëfft. An etass do, wou ech op dëser Plazwollt Wäert drop leeën. Och eis lëtzebuergeschSprooch, déi vun netganz ville Leit geschwat gëtt, ass,eiser Meenung no, et wäert erhalenze ginn.Eis lëtzebuergesch Sprooch leeftGefor aus deene Grënn, déi echelo grad schonn ugefouert hunn,och lues a lues ze erodéieren. Siass amgaang ze erodéieren. Engersäitsduerch den Afloss vun derFrancophonie hei zu Lëtzebuerg,wou mer wëssen, wou d’Grënnhierkommen, awer nach vill méiduerch d’däitsch Televisioun. Mirerliewen dat bei eise Kanner ëmmerméi, datt do, wou mer wierklechoriginell Lëtzebuerger Ausdréckhunn, se lues a lues duerchdäitsch Ausdréck ersat ginn.Duerfir wollt ech hei Wäert dropleeën, datt mer eiser Sprooch ander Konstitutioun dee Wäert emolsollen araumen, wéinstens symbolesch,dee mer er wierklech zoumoossen.Datt mer se sollen an derKonstitutioun verankeren. Datt mereis sollen duerfir asetzen, datt seals offiziell Sprooch an der EuropäescherUnioun soll unerkanntginn. Woubäi mer net insistéieren,datt alles soll op Lëtzebuergeschmisse gedréckt ginn, mä datt seawer, esou wéi Malta dat zum Beispilloch duerchgesat huet, soll alseng vun den offizielle Sproochenan der Europäescher Unioun unerkanntginn.Ech fannen och, datt mer an eiseKommunikatiounsinstrumenter, notammentRadio an Televisioun,solle Wäert drop leeën, datt e proppertLëtzebuergesch geschwatgëtt, wat, an dat muss ee bedaueren,vläicht an der Hektik vum Alldagnach laang net ëmmer de Fallass. Vläicht soll ee sech emol iwwerleeën,ob een do net Mëttelefënnt, fir der Erhalung vun der Originalitéitvun eiser Sprooch vläichte bësse méi kënnen zum Duerchbrochze verhëllefen.An dann, last but not least, mir selwer,déi mir vill an der Öffentlechkeetstinn, ech mengen, sollen eispermanent e bëssen um Rimm rappen,a probéieren net dat, wat effektivd’Gefor ass, ganz séier ananer Sproochen ze verfalen oderbei aner Sprooche léinen ze goen,well dat natierlech heiansdo ebësse méi einfach ass.Ee Wuert, awer nëmme ganzkuerz, zur Aussiicht, déi mer elohunn, datt d’Sprangprozessiounsoll an dee Patrimoine culturel doopgeholl ginn. Ech mengen, déiSaach huet net nëmmen de Segevum hellege Willibrord. Ech kannoch hei soen, datt se de Sege vunder ganzer ADR-Fraktioun huet.(Interruption)Ech mengen, ech brauch hei, no alldeem, wat gesot ginn ass, net méize begrënne woufir datt dat de Fallass. Och déi 2.000 Euro, déi dat viraussiichtlechkascht, fir do kënnebäizetrieden, do denken ech, dattmer déi, trotz der ëmmer méiprekärer finanzieller Situatioun andësem Land, och nach wäertenopbréngen. Wann dat vläicht engKéier net méi sollt de Fall sinn, dakënnt ech mer souguer virstellen,datt am allerschlëmmste Fall denDeche vun Iechternach bereet wäraus dem Willibrordus-Affer eppesbäizesteieren, fir datt mer…■ Une voix.- Deen ass och netméi esou déck.■ M. Robert Mehlen (ADR).-Oh! Dir géingt Iech nawell wonneren.(Hilarité)Wann et dann hannen um Enn netméi sollt opgoen.Dat gesot, Här President, wëll echnach eng Kéier widderhuelen, watech schonn ugedeit hunn: Mirwäerte selbstverständlech dëseProjet stëmmen.■ M. le Président.- Voilà,Merci, Här Mehlen. Dann huet nachd’Regierung d’Wuert, d’MadameStatssekretärin Octavie Modert.■ Mme Octavie Modert, Secrétaired’État à la Culture, à l’Enseignementsupérieur et à la Recherche.-Merci, Här President. DirDammen an Dir Hären, elo wär echjo ganz gär op d’Aart a Weis vundär Iechternacher Sprangprozessioun,och als ee vun deenen,deen do an der Schoul war – awernëmmen an der Schoul war –, heihinnerkomm, andeem een zumBeispill hätt kënnen dräi Schrëtt novir an zwee no hanne maachen, mäech fäerten, da wär meng Riedezäitwahrscheinlech schonn ofgelafgewiescht, éier ech hei gewieschtwär.204An dobäi sinn esou vill Froe gestalltginn. Ech wëll do och sämtlecheRiedner a ganz besonnesch derRapporterin villmools Merci duerfirsoen, datt si esou prezis an detailléiertwaren, historesch flottSaachen opgestallt hunn, esou dattech trotz allem ka soen: Op déi villFroen, déi gestallt gi sinn, sinn ochschonn e ganze Koup Äntwertenhei bruecht ginn.Mir war et wichteg, dräi Saachenheizou ze soen:Éischtens, mengen ech, datt d’Ratifikatiounvun där Konventioun heiwichteg ass, wann ee kuckt, watd’Roll vu Lëtzebuerg an derUNESCO ass.Zweetens, mengen ech, muss eenop d’Bedeitung an de Räichtumvum Lëtzebuerger Kulturgutt hiweisen,wat sécherlech hei als Ausdrockubruecht ass.An drëttens e puer Bemierkungenzur Sprangprozessioun u sech, déitrotz allem e kulturellen an touristeschenAtout ass – méi wéi eemengt.Als éischt iwwert d’Roll vu Lëtzebuergan der UNESCO: Mir sinndëst Joer zënter engem MountMember gi vum Conseil exécutifvun der UNESCO. Mir hätten datiwwregens scho kënnen d’leschtoder d’virlescht Joer ginn, mä mirhunn awer den Amerikaner, wéi déizréck wollte kommen and’UNESCO – wat jo net onwichtegwar, datt si erëm an de Schoussvun där wichteger Organisatiounzréckkomm sinn – Plaz gemaachan hunn dofir gewaart bis dëstJoer. Lëtzebuerg ass elo fir déiéischte Kéier Member vum Conseilexécutif vun der UNESCO.Zweetens huet déi LëtzebuergerPrésidence eng ganz erfollegräichRoll gespillt bei der Virbereedungvun der Adoptioun vun där vill diskutéiertera ganz wichteger Konventiouniwwert d’„Protection etPromotion de la diversité des expressionsculturelles“. Et wär netméiglech gewiescht, fir déi elo amOktober unzehuelen, wa mir datnet esou gutt virbereet gehat hätten.Drëttens, wëlle mer onbedéngt ënnertdeenen éischten 30 Lännersinn, déi dës Konventioun ratifizéieren.Mir wäerten elo dat 28.Land sinn, 27 sinn der virdrun.D’Fro war gestallt gi virdrun: Firwat?Mä et sinn 30 Länner néideg, firdatt d’Konventioun kann a Kraafttrieden, also 30 Länner, déi musseratifizéiert hunn. Mat engem méi –iwwregens ee vun deenen net esouheefegen europäesche Länner, déischo ratifizéiert hunn – hu mir danndomadder eng Virreiderroll gespillt.Déi zweet Saach, wou ee kanndrop agoen, dat ass: Wa mir déiKonventioun hei ratifizéieren anoch gläich Projeten hunn, fir schützenze loossen, dann ass dat ochen Element woumat de Lëtzebuergerkulturelle Räichtum an eis kulturellVillfalt vun der internationalerGemeinschaft unerkannt ginn.Mir mussen e bësse méi bekanntmaachen, datt mer esou vill hunn,well mir hu vill méi, wéi am Auslandheiansdo geduecht gëtt; wat siawer wëssen, wa si bis hei sinn. Mäwann awer eppes bekannt ass, asset ganz sécherlech déi IechternacherSprangprozessioun, déi alsSpréchwuert a ganz Europa annach wäit doriwwer eraus bekanntass, an dat kann ee vu ganz villenanere Saache guer net esou soen.Ob mer haut nach zwee Schrëtt nohanne maachen, wa mer der dräino vir maachen, dat ass jo net méide Fall, weder zu Iechternach nachsécherlech op anere Plazen, mä etgëtt net vill Länner, déi esou wäitiwwert d’Grenzen eraus bekannteSpréchwierder kënne soen.Mir hunn also hei dräi agedroenUNESCO-Kulturgidder: Mir hunnee Projet, dee vun der Festung Lëtzebuerg,als Patrimoine mondial opdär Lëscht vun der UNESCO agedroen.Mir hunn op där anerer Säitd’„Family of Man“, déi am Regëstervun der „Mémoire du Monde“ agedroenass. A mir hunn hei mat dëserKonventioun iwwert den immateriellekulturelle Räichtum denTriptychon kompletéiert.A wa mer dann am Joer 2007 europäeschKulturhaaptstad sinn,dann hu mer mat dësem neien immateriellePatrimoine eng Attraktiounméi fir an d’Feld ze féieren.Dann nach e puer Wuert zur IechternacherSprangprozessioun alssolches. Wéi gesot, si ass iwwertd’Grenzen eraus bekannt. Firwathu mer grad d’Sprangprozessioungeholl? Majo d’Kritäre fir kënnen eekulturellt Gutt unerkannt ze kréienënnert dëser Konventioun sinn,datt et éischtens aussergewéinlechan eenzegaarteg muss sinn an dattet näischt Vergläichbares an dekulturellen Traditioune gëtt. Dat assnatierlech dann den Ënnerscheedzu enger – wann ech dat däerfesou soen – normaler Pilgerprozessioun,wéi d’Oktav, oder enger normalerAmüsementsfouer, wéid’Schueberfouer, déi wuel nationalvu Bedeitung sinn, mä am Sënnvun der UNESCO-Konventioun nëtkënnen a Betracht gezu ginn.Et kann een och nach soen, dattwann de Willibrord zwar nëmmenden zweete Schutzpatroun vumLand ass, da probéiere mer altheiansdo als Regierung de Prinzipvun der „Décentralisation concentrée“anzehalen. Esou kann eenoch soen, datt zu Iechternach méifréi en héich entwéckelte kulturellena spirituellen Zentrum war, éierd’Stad Lëtzebuerg mat der Festungum Bock gegrënnt ginn ass.Mä et ass awer eng flott Iddi, fir zesoen d’Oktav och schützen zeloossen an op déi Lëscht aschreiwenze loossen, grad esou wéid’Schueberfouer. Mir géifen dat joganz gäre probéieren, mä echweess net, ob dat akzeptéiert gëttam Sënn vun de Kritäre vun derEenzegaartegkeet,…(Hilarité et interruptions)…awer mir probéiere ganz gärennach e bëssen do ze sprangen, firdat hinzekréien. Mir si ganz dankbarfir all Virschléi an Dir kënntroueg nach anerer bréngen. Mirhunn och nach anerer am Kapp.Déi zweet Saach: Firwat d’IechternacherSprangprozessioun? Wellet eng Propos war, déi um Terrainsouzesoe gewuess ass – „bottomup“nennt een dat haut –, also engBottom-up-Propos. Si ass vun Iechternachselwer ausgaangen, andat ass och dat, wat d’Konventiounvirgesäit, d’Abanne vun de lokalena regionale Gemeinschaften, ochvun ONGen, an déi Proposen, firimmateriell Kulturgüter schützen zeloossen.D’Bedeitung dovunner, wannd’Sprangprozessioun an d’Konventiounageschriwwe gëtt, ass natierlechfir Iechternach selwer ganzgrouss, well et hir nach vill méi enggrouss Resonanz a Bedeitung gëtt.A grad am Virfeld vum Willibrordsjoer2008 ass dat net onwichteg anet wäert wahrscheinlech och andeem Joer sinn, wou déi IechternacherSprangprozessioun definitivan d’Lëscht ageschriwwe gëtt. Kulturellass dat wichteg, touristeschhuet dat eng Bedeitung, a Kulturtourismusass och ëmmer erëm enekonomescht Argument.Aner Saachen, wéi gesot, déi mereis kéinte virstellen, un déi merscho geduecht hunn, dat wär, wamer den Inventaire mussen opstellefir Reflexiounen ze maacheniwwert de Patrimoine linguistique,also een immaterielle Patrimonium– Sproochgebild a Sproochgebrauchzu Lëtzebuerg, wär vläichteppes wat géif dragoen. EngSprooch, déi net minoritär ass, datass allerdéngs eng aner Diskussioun,ob mer se opgeholl kréien.Bref, ech mengen, datt domat opdéi meescht Froe geäntwert ass.Am Fong ass jo elo nach RiedezäitRescht, vläicht kéint een elo nacheng Kéier e bësse Sprangprozessiounvirdanzen. Ech weess net, obde Jos Scheuer dat géif wëlle maa-