Réception de Nouvel An au Palais grand-ducal - Chambre des ...

JEUDI, 22 DÉCEMBRE 2005 21 E SÉANCE www.chd.lusinn; ech denken un de Carnavalvu Barranquilla a Kolumbien, anech denke vläicht och un de „GuleWamkulu“ am Malawi, am Mozambiquean a Sambia.■ M. le Président.- Här Bettel,wann Dir der Madame Flesch nolauschtert,kënnt Dir eppes bäiléieren.■ Mme Colette Flesch (DP).-Ech sinn iwwerzeegt, ech hunn donach aner Evénementer iwwersinn.Also dofir meng Fro un d’Regierung:Wat sinn déi déif gräifendGrënn, déi Argumenter quant aufond, wuerfir de Choix just op Iechternachgefall ass?Ech soen et nach eng Kéier, mirhunn näischt dergéint, mä mergéingen awer gären d’Ursaachekennen, déi d’Regierung dozou geféierthuet, just dat Evénement zeproposéieren.Här President, am Exposé des motifshält d’Regierung weider fest,dass d’Inscriptioun vun der Processiondansante, also vun derSprangprozessioun, op dës Lëschtreprésentative du patrimoine culturelimmatériel de l’humanité engzousätzlech Distinctioun fir Lëtzebuergwär, am Zousaz zu deenenzwou Distinctiounen, déi mer schovun der UNESCO kritt hunn, déi vu1994, déi de Site vun der Stad Lëtzebuerg,déi al Quartieren and’Fortificatiounen, op d’Lëscht vumPatrimoine mondial gesat huet, ananerersäits 2003 d’Décisioun vunder UNESCO d’Expositioun vumEdward Steichen senge Fotoe Familyof Man an de Register vun derMémoire du Monde anzeschreiwen.Ech wëll zwee Wierder soen iwwertd’Inscriptioun vun den ale Quartierenaus der Stad Lëtzebuerg an deFortificatiounen op der Lëscht vumPatrimoine mondial, well an derlescht esou vill vun der Cité judiciairegeschwat gëtt.Gott sei Dank hu mer eng gewësseGarantie gehat vun der UNESCO,déi huet doduerjer d’Dégâten esthetescheran urbanistescher Naturlimitéiert, mä nach deet et mirperséinlech Leed, dass d’UNESCOsech hei breetschloe gelooss huet,an nach deet et mir Leed, dass etons an der Stad Lëtzebuerg netgelongen ass, trotz villen Efforten,déi Konstruktioun op deem Site zeverhënneren. Wann ech elo gesinn,wat aus dem Buedem erausschéisst,da sinn ech net iwwerzeegt,dass mer do esthetesch anurbanistesch gutt gehandelt hunn.Mais enfin...(Brouhaha général)...let’s not cry over spilled milk, aloosse mer nëmmen hoffen, dassmer bei deem Chantier net déi Surprisëkréien, déi verschidden Nouvellen,déi ech de Moien um Radiogehéiert hunn, mech erahne loossen.Ech wënschen dem Bauteminister,dass do alles leeft, wéi etsoll.Här President, no all deene Remarquëwëll ech awer nach eng Kéierdorop hiweisen, dass mir dee Projetde loi wäerte stëmmen, dassmer ons awer scho freeën op déiExplikatiounen, déi d’MadameStatssekretär vun der Kultur onsbestëmmt gëtt, fir d’Décisioun vunder Regierung, déi am Exposé desmotifs steet, ze motivéieren.De Projet de loi ass, wéi d’MadameStein gesot huet, jo ganz einfachnëmmen d’Approbatioun vun derKonventioun. Do kënne mer ouniHésitatioun e ganz kloren „Jo“bréngen.Merci, Här President.■ M. le Président.- Merci, MadameFlesch. Den nächste Riednerass den Här Jos Scheuer. HärScheuer, Dir hutt d’Wuert.■ Une voix.- Wat geschitt dannelo?■ Une autre voix.- Den Optrëttvum Liewen.(Interruption)■ M. Jos Scheuer (LSAP).- HärPresident, Dir Dammen an Dir Hären,ech wäert zum Schluss vumengem klengen Exposé dann opd’Madame Flesch zréckkommen,an ech mengen, déi puer Minutten,déi ech mer geholl hunn, déi gischonn eng Serie vun Äntwerten,ouni datt ech der Madame Statssekretärinvirgräife wëll.Här President, Dir Dammen an DirHären, Lëtzebuerg war ëmmer engTerre de passage. D’Häre si komm.Se si bliwwen, e puer Joer, e puerJorzéngten. Se si gaang. Lëtzebuergwar ëmmer e Stéck, en Elementvu méi engem grousse Land,vu méi engem dichtege Monarch,mat méi oder manner groussemmilitäreschem Potenzial, mat méipoliteschem Pouvoir. Am 19. Jorhonnertsi mer dann endlech zumStat ginn. Mir sinn zur Natioun ginn.Och déi grouss kulturell Geeschterwaren de passage zu Lëtzebuerg.De Goethe war hei. De Victor Hugowar hei. Si hunn e puer Spurenhannerlooss. Se si gaang. Mir simultikulturell gepräegt ginn. Mirhunn eis eege Kultur gepräegt kritt,an eis eege Kultur ass un de Buedemgebonnen. Dat ass net aussergewéinlech.Si ass och net eenzegaarteg.Si ass sympathesch. Siass noutwendeg. An dem Drock,an deem Bräi vun Aflëss, deemmer ausgesat sinn an ëmmer nachausgesat waren, ass et ëmsou méinoutwendeg, fir se ze ënnerhalen.All déi Aflëss vun deene sou genanntenHären, déi de passage heiwaren, hu Spuren hannerlooss,Madame Flesch.(Interruptions)Réimer waren hei, bis zum Occupantvu viru 60 Joer. Et ass ëmmereppes Rescht bliwwen. Lëtzebuergverfügt schonn iwwer e Patrimoineculturel matériel – am Kloertext: iwwerArchitektur an dësem Fall –,deen eenzegaarteg ass, deenerhale gi muss an deen och säiWäert a seng Wäertaschätzungfonnt huet bei der UNESCO. En assmeeschtens awer eng Kombinatiounvum Site mat der Architektur,mat de Gebailechkeeten. En Ensembelalso ass et, wat d’Typeschkeetvum Lëtzebuerger Patrimoinematériel ausmécht.(Interruption)Am Joer 698 ass den angelsächsescheMönch Willibrord op Iechternachkomm. En huet e Benediktinerklouschtergegrënnt. En ass Bëschofginn. E war zweemol beimPoopst. En ass zréckkomm opIechternach. An en ass 739 do gestuerwen.Et war e Mann, deenhuet Benelux missionaresch erfaasst.En huet d’ganz Groussregiounerfaasst.Aus der Presenz vun deem Mann,deen einfach dokumentaresch erfaasstass, huet sech eng nohaltegEntwécklung erginn, am richtegen,am wierkleche Sënn vum Wuert.Nohalteg fir d’Stad Iechternach,nohalteg fir d’Grenzregioun, souguernohalteg fir Benelux, a virunallem och nohalteg fir Lëtzebuerg.Wat ass entstan?1. Entstan ass en architektoneschePatrimoine: Kierchen, Kapellen, natierlecheng Basilika. Et sinn herrlechDépendancen entstanenuechtert d’ganz Regioun: KlengSchlässer mat enger äusserst raffinéierterArchitektur, déi zu de Fleuronëvun der Architektur hei zu Lëtzebuerggehéieren. Et sinn Ensemblenentstan, vu Steen a vun Natur.Entstan ass och eng Stad do ronderëmmat enger ganz eegenerUrbanisatioun.2. Et ass e Kulturschaffen aus därPresenz entstan. E Kulturschaffen,wat eenzegaarteg fir Lëtzebuergwar an ass, an och aussergewéinlechfir Europa. Zu Iechternach asse Skriptorium opgemaach ginn. ESkriptorium vun der Abtei. Dat wareng Produktiounsplaz fir Codices,eng Produktiounsplaz fir Évangéliairen,an esou weider. Am 8. anam 9. Jorhonnert, a besonneschméi bekannt, am 11. Jorhonnertsinn do Prunkbicher gezeechentginn, gemoolt ginn, geschriwweginn, déi haut zu de beschte Stéckeran de Muséeën an an de Bibliothéikenuechter Europa gehéieren.Mir hunn näischt méi. Mir hunn déiChance verpasst fir dee leschteCodex, den „Codex Aureus“, zekafen, wéi en an de 50er Joren opde Maart komm ass. Deen ass hautzu Nürnberg. Mir hunn nach Facsimiléen.All Fac-similé ass nachméi wäert wéi dee beschte Péckvillchen.(Hilarité)Oder de beschte Rousekranz,deen deierste Rousekranz, deenDer um Oktavmäertchen oder opder Schueberfouer ze kafe kritt.(Interruption)Och op der Schueberfouer kritt eese ze kafen.3. Entstan ass och e Patrimoine immatérielculturel. Nämlech de Kultvum Grënner vun der Abtei, de Kultvum Willibrord. An zu deem Patrimoinegehéiert eben ochd’Sprangprozessioun. An zu deemPatrimoine gehéiert och dat, watde Pierre Frieden genannt huet – etdeet mer elo e bësse Leed, dattden Här Henri Grethen net do ass– den „Esprit d’Echternach“. Wannech esou ronderëm mech kucken,d’Madame Statssekretärin, de FernandBoden, de Jean-Marie Halsdorf,den Henri Grethen virun allem,de Paul-Henri Meyers a mengWéinegkeet, vläicht si mer e bëssegepräegt vun deem „Esprit d’Echternach“.Vläicht kéint ee vun hinnenen definéieren; ech kann etnet.Madame Stein, ech soen IechMerci fir de Rapport, deen Der gemaachhutt. Dir hutt d’Konventiounduergeluecht. Dir hutt iwwertd’Konventioun geschwat. Et asseng Konventioun, déi äusserst prezisass. An et ass eng Konventiounmat Obligatioune fir déi Communautéiten,déi dee Patrimoine immatérielhalen an ënnerhale wëllen.Et sinn och Obligatiounen dra firdéi Institutiounen, déi domadderbefaasst sinn, dat heescht an dësemFall fir d’Gemeng. An dësemFall, wou den Term „cultuel“ gebrauchtgëtt, bestëmmt och fird’Kierch, an net onbedéngt fird’Kierchefabrik – well da si mir etnees, de Pouvoir public –, abestëmmt awer och fir de Stat.(M. Laurent Mosar prend la Présidence)D’Sprangprozessioun entspréchtnämlech alle Kritären, déi an därKonventioun festgehale sinn – alleKritären an ausnahmslos alle Kritären.An ech huele mer just nëmmendéi haaptsächlech eraus:Éischtens, d’Sprangprozessiounass haut eenzegaarteg zu Lëtzebuerg.Si ass eenzegaarteg an Europaa wahrscheinlech och, ënnertdär Form, weltwäit.Zweetens, d’Sprangprozessiounass e liewegt Element vum Lëtzebuergerkultuelle Liewen a Kulturliewen.Se ass reliéis verwuerzelt,net nëmmen op enger klengerPlaz, mä an der Groussregioun.Ech hu vu Benelux geschwat. Etass eng Manifestatioun, déi all Joer11.000 Leit unzitt fir matzesprangen,an dat Duebelt, 11.000 a méiLeit, fir kënnen nozekucken. HirenImpakt geet eriwwer op Rheinland-Pfalz. Dir wësst, datt zu Prüm virdrugesprong ginn ass, éier zu Iechternachgesprong ginn ass, an datt sehaut nach vu Prüm a vu Waxweilerdohinner kommen.Drëttens, et ass eng Manifestatioun,déi dokumentéiert assduerch vill Publikatiounen. Déi Publikatiounen,déi reeche wäit iwwerLëtzebuerg ewech. D’Sprangprozessiounass Objet vun enger geschichtlecherForschung. Dirbraucht Iech nëmmen d’Internetsäitenunzekucken, ob dat an203däitscher, franséischer, englescheroder hollännescher Sprooch ass,et ginn e puer dausend Referenzen,déi Dir ugewise kritt, wann Der„Sprangprozessioun“ an deeneverschiddene Sproochen eragitt.Véiertens, hire Charakter huet secham Wesentlechen erhalen. De Ritualgëtt respektéiert vu Sprénger,vu Sänger, vun deene Leit, déi bieden.Een Organ – och dat ass noutwendeg–, dat ass de „Willibrordus-Bauverein“,waacht mat Argusaendriwwer, datt keen Unfugdo entsteet. D’Sprangprozessiounass konservativ, a se ass konservéiertvu konservative Leit.(Hilarité)Fënneftens, den Zesummenhangtëschent der Stad Iechternach anhirer Ekonomie, tëschent der StadIechternach an hirer ganzer sozialerEntwécklung, mat hirem ganzeKulturliewen ass do. An deen héijeBekanntheetsgrad vum Numm„Iechternach“ kënnt duerchd’Sprangprozessioun – haaptsächlechduerch d’Sprangprozessioun.Et ass en Element, wat eben netaustauschbar ass, dat gëtt et sossnéierens an et kann een et emol netausbauen. Et ass e séchere Wäertoch fir den Tourismus vun der Regioun.Dat sinn d’Haaptkritären, déimussen erfëllt ginn, wann eng Manifestatiounop d’Lëscht vun derUNESCO gesat gëtt.Ergo schwätzt näischt dergéint, firdat do ze maachen, an ech fuerderejiddfereen eraus, eng entspriechendManifestatioun nach zuLëtzebuerg opzedreiwen, déi déido Kritären esou integral erfëllt wéid’Sprangprozessioun.An der heiteger Form ass se séchernet ze trenne vum Willibrorduskult.Si ass sécher och a Verbindungze brénge mat erhoffteneWonner, mat Mythen, mat Awerglawena mat Glawen, mat Krankheetena mat Epidemien – dat assesou. Si ass bis 1777 ganzbestëmmt ouni Musek ofgelaf. Andéi heiteg Melodie, déi huet villTexter...(Interruptions)Här Gibéryen, Dir fannt ähnlechMelodien, wann Dir d’Fuesenterausgitt. Et ass eng Polka. An déiTexter, déi mat där relativ trivialerMelodie sech verbannen, sinn ochesou trivial. Dat si keng Arien, datass och kee reliéist Lidd, den Textass „Abraham hatte siebenSöhne“, anerer soen „Alle meineEntchen“, an am Franséischen –huet en Historiker nogekuckt – gëttet ee Lidd op déiselwecht Melodie,an déi heescht: „Allons chercherdes moules.“Dat, fir Iech ze weisen, datt dee reliéiseGeescht, deen där Sprangprozessiounzu Grond läit, awerverwuerzelt ass am Alldagsliewevun de Leit. 1786 ass se souguerverbuede ginn, an zënter 1830fënnt se statt op Péngschtdënschdeg.■ Une voix.- Firwat ass se verbuedeginn?■ M. Jos Scheuer (LSAP).- Firwatass se verbuede ginn? Well senet méi disziplinéiert genuch war –drécke mer et emol esou aus!(Hilarité)Si ass net ëmmer esou rigid gesprongegi wéi haut; si ass gesprongegi vum Krich u bis hautëmmer no därselwechter Form –wien anescht spréngt, dat ass enHäretiker. Mä dräi Schrëtt no vir,zwee Schrëtt no hannen, dat ass etëmmer ginn, an et sinn och nachaner Forme gi vum Danzen, wéizum Beispill och dat, wat een anEngland fënnt, e Ringdanz, deenop der Maartplaz opgefouert ginnass. Dat ass et also alles ginn. Etass wéi spréchwiertlech de Prinzipzréckbehale ginn, oder d’Iddizréckbehale ginn: dräi Schrëtt novir, zwee zréck.Ech war eng Kéier zu Dakar, dohunn ech nogelauschtert, wéi iwwerEntwécklungshëllef geschwatginn ass. Do huet en Universitéitsprofesservun Dakar gesot, d’europäeschEntwécklungshëllef géifvirgoen nom Prinzip vun der IechternacherProcession dansante:dräi Schrëtt no vir an zwee Schrëttno hannen, a ganz oft zwee Schrëttno vir an dräi Schrëtt zréck.Ech mengen, ech war deen Eenzegen,deen et verstanen hat, matAusnahm vum Här Goerens, deewar dobäi.(Interruption et hilarité)Voilà.An all déi Varianten dinn därSprangprozessioun a mengen Aekeen Ofbroch. Hire Wäert bleifterhalen, an et deet hir och keen Ofbroch,wa mer se mat areien, oderureien un déi Gebräicher, un déi Riten,un déi Traditiounen, déi sechnet gehalen hunn, mä déi sech historeschdokumentéiere loossen, anzwar un heednesch Gebräicher,Prozessiounen zu Éiere vu Götter,Prozessiounen zu Éiere vu Götter,déi ee mat der Hand gräife konnt,déi net abstrakt ware wéi eiser Här,mä an dësem Fall huet sech déiVeréierung vun deene Götter iwwerdroenop Helleger, op Festermat mystheschem Hannergrond.An zur Erënnerung: Just déi zoliddsteKierche si gebaut ginn op réimescheKasteller, op heednescheFundamenter, an d’Parkierch zuIechternach ass esou grouss anesou schéin a si steet esou fest,well si op engem réimesche Kastellsteet.D’Sprangprozessioun vun Iechternachass e mëttelalterlecheBrauch, dee seng Wuerzele méiwäit zréck an der Vergaangenheethuet. Si ass, wat an der Konventioungenannt gëtt, ech liesen Iechet vir: „L’univers que les communautés,groupes et individus setransmettent de génération en générationet considèrent commepartie intégrante de leur patrimoineculturel.“Dir Dammen an Dir Hären, an därKonventioun stinn awer och Obligatiounen,an zwar Obligatioune fird’Gesellschaft, fir de Stat, déi Traditiounze fleegen an déi Manifestatiounze ënnerhalen. Déi Sprangprozessioun,déi gëtt ënnerhalenéischtens duerch eng Organisatioun,déi sech Willibrordus-Bauveräinnennt. Et ass déi Organisatioun,wou politesch Differenzemisste schmëlzen, wou et kengdierft ginn, an datselwecht gëlltoch fir d’Sprangprozessioun, ënnertdär Konditioun, datt d’Préséancean der éischter Reigekläert ass.■ Une voix.- Ah!■ M. Jos Scheuer (LSAP).- Dafalen all Differenzen zesummen anda geet d’Prozessioun hire Weeronderëm d’Graf vum hellege Willibrord,mä den Ufank ass munchmolganz schwéier.Dee Willibrordus-Bauveräin, deendirigéiert déi Organisatioun amécht och deen heiten Dossier openg diskret Aart a Weis, op eng effikassAart a Weis, a si ass och encharge fir den Dossier ze presentéieren.Ech soen deene Leit Merci, déi etmaachen, a félicitéiere se, an hoffen,datt am Joer 2008 dann deenDossier erëm ass an datt mer dannop der Lëscht vun deem Patrimoineculturel stinn.Gefuerdert ass awer och d’Öffentlechkeet.Gefuerdert sinn an dësemFall d’öffentlech Hand, deStat, d’Gemeng an awer och d’Par.De Stat ass verflicht, fir dee Kult zeënnerstëtzen. Et gëtt zu Iechternachkeng Plaz, wou d’Sprangprozessiounpresentéiert ass, eng Presentatiounvun hir gemaach gëtt,déi hirem Wäert entsprécht. An déiPlaz muss geschaaft ginn, MadameStatssekretärin! An zwarmuss se geschaaft ginn an deemRaum, deen tëschent der Basilikaan tëschent deem Musée läit, datheescht am Bannenhaff.Eréischt wann déi Plaz geschaaftass, dann hu mer och dee Geescht