στην Γκάνα - Aegean

Ν α υ τ ι κ Η Π α ρ Α δ ο σ ηΝαυτική Ιστορία των Ελλήνων-Γ' ΜέροςΗ Αθήνα άσκησε, πιθανότατα, την μεγαλύτερη επιρροή, από την περίοδο των προϊστορικώνχρόνων και μετά, στην ανάπτυξη της Ελληνικής ναυτιλίας.Οι ισχυρές αποικίες τηςόπως η Μίλητος, η Φώκαιακαι η Σάμος αναπτύχθηκανσχεδόν όσο και η Αθήνασε ναυτική δύναμη, δημιούργησανμε τη σειρά τους τις δικέςτους αποικίες και διεύρυναν τοθαλάσσιο εμπόριο σε μακρινούςπροορισμούς.Δύο διακεκριμένοι πολίτες τηςΑθήνας, που θεωρούνται υπεύθυνοιγια την δημιουργία τηςναυτικής παράδοσής της, είναιο Πεισίστρατος και ειδικότερα οΘεμιστοκλής, μεταξύ 561-461 π.Χ.Ο Θεμιστοκλής θεωρείται μια απότις σημαντικότερες προσωπικότητες τηςναυτικής ιστορίας σε παγκόσμιο επίπεδο.Πίστευε ότι το μέλλον των Αθηνών βρισκότανστη θάλασσα και αφιέρωσε τηζωή του στην δημιουργία ενός ασφαλούς,εμπορικού λιμένα, του Πειραιά και στηνδιεύρυνση του εμπορικού ναυτικού της.Κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια ναπείσει τους συμπατριώτες του για την αναγκαιότηταενός ισχυρού στόλου, τον οποίοθα χρηματοδοτούσαν με τα έσοδα από ταορυχεία Λαυρίου, έτσι ώστε να προστατεύουντα εμπορικά τους πλοία. Έτσι και έγινεμε την κατασκευή 100 Τριήρεων.Ο Θεμιστοκλής επέβαλε επίσης υποχρεωτικήθητεία όλων των Αθηναίων σταπολεμικά πλοία, δημιουργώντας με αυτόντον τρόπο έναν σεβαστό αριθμό ιδιαίτεραικανών ναυτικών. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίεςτου Θεμιστοκλή αποδείχθηκανεξαιρετικά ωφέλιμες, όχι μόνον για τηνΑθήνα, αλλά για το Ελληνικό εμπορικόναυτικό γενικότερα. Καθώς η Αθήναμετατράπηκε σε ισχυρό ναυτικό κράτος,κατόρθωσε να κερδίσει σημαντικές θαλάσσιεςμάχες, διατήρησε την Ελλάδαελεύθερη, είχε τον έλεγχο του θαλάσσιουεμπορίου 300 σχεδόν πόλεων και διατήρησετις θαλάσσιες οδούς ανοικτές για τηδιεξαγωγή του θαλάσσιου εμπορίου. ΟΠειραιάς μετατράπηκε στο μεγαλύτεροναυτικό εμπορικό κέντρο, όπου γινόταναποθήκευση και εμπορεία εμπορευμάτωνπάσης φύσεως, και όπου οι έμποροι έκανανσυμφωνίες για τη μεταφορά τους.Το κέρδος των Αθηνών από το ναυτικόεμπόριο προήρχετο επίσης από φόρους καιποικίλες χρεώσεις. Όλα τα εμπορεύματαπου περνούσαν από τον Πειραιά,εισαγόμενα ή εξαγόμενα, φορολογούντομε 2% επί της αξίας τους, ή5% αν ο προορισμός τους ήταν κάποιοφιλικό λιμάνι, ενώ τα φορτίααπό συναλλαγές που είχαν ολοκληρωθείστον Πειραιά φορολογούντανμε 6%.Οι ναυτιλιακές πολιτικές τωνΑθηνών αποτελούν τις πρώτες στηνιστορία που παρέχουν ρυθμίσεις γιατην ναυτιλιακή βιομηχανία. Η Αθήναέκανε χρήση προστατευτικώνρυθμίσεων, ειδικής νομοθεσίας, πολιτικώνκαι οικονομικών μέτρων,για να διευρύνει και να διατηρήσειτην ναυτική υπεροχή της, τη ναυτιλιακήβιομηχανία και το θαλάσσιο εμπόριο. Μέσαστο πλαίσιο αυτό η ιδιωτική πρωτοβουλίαείχε ελευθερία κινήσεων, χωρίς κρατικέςπαρεμβολές. Το κράτος έθετε κάποιουςκανόνες που αφορούσαν στην οργάνωσητης αγοράς αλλά δεν προχωρούσε σε άλλεςπαρεμβάσεις. Υπήρχε σύστημα ταχείαςεπίλυσης διαφορών, μέσω διαιτησίας καιδικαστηρίων. Το θαλάσσιο εμπόριο διεξάγοντανπρος όφελος των πλοιοκτητών, τωνναυτικών και των εμπόρων, ενώ το κράτοςείχε την ευθύνη του ρυθμιστικού πλαισίουχωρίς περαιτέρω ανάμιξη.Από το 322 π.Χ., μετά τη ναυμαχία τηςΑμοργού, η ναυτική υπεροχή των Αθηνώνάρχισε να παρακμάζει και το ρόλο τηςστην ναυτιλία ανέλαβε η Ρόδος, ενώ τονρόλο του Πειραιά η Αλεξάνδρεια.Το θαλάσσιο εμπόριο διεξάγονταν προς όφελος των πλοιοκτητών, των ναυτικών και τωνεμπόρων, ενώ το κράτος είχε την ευθύνη του ρυθμιστικού πλαισίου χωρίς περαιτέρω ανάμιξη.30 AEGEAN NEWS ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2007