Middelbare beroepsopleidingen in Duitsland - Lerende Euregio

Inleiding: problemen en principes bij de vertalingvan Duitse benamingen van beroepsopleidingenin het NederlandsHet volgende Duits-Nederlandse overzichtricht zich (bijna) uitsluitend op Duitse initiëleberoepsopleidingen, die met een toelichtingin het Nederlands worden vertaald.In dat opzicht verschilt het corresponderendeNederlands-Duitse overzicht vanNederlandse beroepsopleidingen, dat zowelinitiële als vervolgopleidingen omvat.Bovendien worden in deze brochure nietalle Duitse initiële opleidingen behandeld,maar alleen een arbeidsmarktrelevantekeuze uit deze beroepen. Verderop in ditbetoog wordt dat nader uitgewerkt.Een overzicht van beroepsopleidingenis iets anders dan een overzicht vanberoepenHet is wellicht zinvol om de lezer uit te leggenwat hij hier níet zal aantreffen. Dit isgéén naslagwerk van de Nederlandse equivalentenvan Duitse beroepen: het gaathier vooral om de vertaling van de Duitsebenaming van beroepsopleidingen. Datzijn niet altijd, maar wel vaak twee paarschoenen.Natuurlijk: het beroep Wasserbauer/in– ‘waterbouwer’ – breng je in verbandmet een beroepsopleiding Wasserbauer/in(waterbouwer) en het beroep Konditor/inmet een opleiding voor Konditor/in. Maarhier moet de vertaler al direct een onderscheidaanbrengen: de beroepsaanduidingKonditor/in zal hij met ‘banketbakker’ vertalen– zo staat het ook in elk Duits-Nederlandswoordenboek. De Duitse opleidingsnaamKonditor/in dient met het oogop het overeenkomstige opleidingsniveau echterinhoudelijk correct te worden vertaald met ‘allroundbanketbakker’.De verschillen tussen beroepsopleidingen en beroepenkunnen echter nog aanzienlijk groter en gecompliceerderzijn. Laten we dat aan de hand vanenkele voorbeelden verduidelijken:• Een beroepsopleiding kan toegang geven totde uitoefening van verschillende beroepen.Wie tot Industriekaufmann/Industriekauffrau isopgeleid, kan gekwalificeerd op het gebied vaninkoop, verkoop, boekhouding of personeelszakenaan de slag. Veel Duitse beroepen (met name dieop commercieel gebied) zijn, anders dan Nederlandseberoepen, veel meer branche- dan functiegericht.De afstemming op functies vindt pasplaats op het (hier niet behandelde) niveau van devervolgopleidingen.• Diverse beroepsopleidingen kunnen toeganggeven tot hetzelfde beroep.Wie als secretaresse aan het werk wil, kandat doen op basis van een opleiding alsKaufmann für Bürokommunikation/Kauffrau fürBürokommunikation (opleiding op het gebied vanindustrie en handel), maar ook op basis van eenopleiding als Fachmann für Bürokommunikation/Fachfrau für Bürokommunikation (opleiding voorwerken bij een publieke instelling), een opleidingals Rechtsanwaltsfachangestellte(r), een opleidingals Justizfachangestellte(r) of misschien zelfs naafronding van een privéopleiding, waarvoor hetexamen vaak door het beroepsopleidend instituutzelf wordt afgenomen.• Sommige beroepen kunnen niet door eenreguliere opleiding, maar uitsluitend door‘learning by doing’ worden geleerd.Hoewel beroepen en beroepsopleidingen duidelijkDie lernende Euregio www.lernende-euregio.com