Erzählungen des Mittelalters in deutscher Übersetzung und ...

Erzählungen des Mittelalters in deutscher Übersetzung und ... Erzählungen des Mittelalters in deutscher Übersetzung und ...

12.07.2015 Aufrufe

288asini steterunt et simul montem descendunt, et cum descensusesset lubricus, sacci tarnen non sunt lapsi [iSi^a] ab asinis.70.De sancta Maria et oracione bona.[iSi'a] Quidam clericus fuit habitu secularis, sed moribus5 reb'giosus, multum diligenter honorans beatam Virginem. Quicum quadam die equitans et propter ymbrem ac pluuiarummultitudinem intraret uestibulum, uidit ymaginem beate nostredomine pre uetustate vermibus consumptam. Ipsi condolensprocidit in terram dicens Aue Maria et querit: Quare sie iaces,10 pieclara domina mea? Moxque Scolaris fibulam argenteamsoluens de loco pectoris inposuit digito eius loco annuli. Etait: Suscipe hoc munusculum de mea manu, beatissima dominamea, quia aliud presens non habeo, cum quo te possum honorare,et ponens eam in loco eminenciori et abyt. Veniens autem15 ad aliam ecclesiam [imaginem] nostre domine pulcherrimam habentemin sinu ymaginem saluatoris [portantem] et procidensadorauit et dixit: Aue Maria etc. Et statim ymago ostendit sibifibulam in digito, quam alteri dederat ymagini, et hortata esteum, ut reciperet. Qui cum recusaret, [surrjexit beata virgo20 dicens illi: Tu honoras me sicut scis, et bene. Ego autem tedocebo aliam salutacionem, in qua multum eciam delector:Gaude, virgo gloriosa, uerbum uerbo concepisti.Gaude, tellus fructuosa, fructum vite protulisti.Gaude, rosa speciosa, [iSi^'^J Christo vernans resurgente.25 Gaude, mater gloriosa, Jhesu celos ascendente.Gaude, fruens delicys, nunc iuncta rosa lylio,Emunda nos a vicys ac iunge tuo filio. Amen.Vgl. Nr. 84; Cat. of Rom. II 659, Nr. 26. Gedruckt ist dasGaude bei Mone, Lat. Hymnen des Mittelalters, Freihurg i. ß. 1854,II 169; Chevalier, Repert. hymnol. Nr. 7006; es ist zuerst im14. Jhdt. nachweisbar.De ewkaristia et apibus.[MJulier quedam, cum apes multas haberet et (illi) non30 proficerent ipsi multum, ymmo morerentur, dictum est sibi,quod, si corpus dominicum inter illas collocaret, lues, id est

289mors, cessaret. Quod et fecit, Ecce, et apes dominum suumcognoscentes miro ipsum applausu suscipiunt concorditer inprocessione due et due ad ipsum introitum intrantes. Etipse tamquam creature racionabilessuo creatori obsequium exhibuerunt,iunioribus emissis apibus pro alimentis et seniores circa 5corpus dominicum tamquam maturiores medio tempore seruiendolaudantes,ceream capellam edificantes secundum disposicionem.templi materialis subtili habitu preparant, intus tubosis uocibushincinde per aera cytharizantes sollempniter cantu, uoce etgestu (ofterunt) ei laudem sicud omnium creatori dulciter, quem 10laudant omnes creature, persoluunt. Itaque apes fecerunt inilla capella cerea altare, super quod posuerunt corpus domini,et benedixit dominus illis. VA cum femina uasculum aperuisset,uidit hoc factum miraculosum et doluit. Accessit ad sacerdotem,confitebatur ipsi omnia. Qiii assumptis suis parrochia- 15libus uenerunt [i8i ^*] ad uasculum inuenientes capellam cumparietibus et fenestris, cum tecto, campanile cum foraminibuset hostio ammirantes et corpus dominicum inde recipientescum gloria et magno honore ad ecclesiam reportantes.Älteste Version wohl bei Petrus Venerabilis (gest. 1156), DeMiraculis lib. I c. i (Migne, Series lat. CLXXXIX, 851); dann beiGiraldus Cambrensis (gest. 1223), Gemma Ecclesiastica dist. I c. 11(Opera, ed. Rolls II 42); Cat. of Rom. III 23 No. 191 aus Jacquesde Vitry, doch nicht in Granes Ausgabe; Et. de Bourbon p. 266Nr. 317; Scala Celi , Ulm[Hain 9406] Bl. 63 V; Thomas Cantipratanuslib. II c. 40, i ; Liber Exemplorum (ed. A. G. Little, Brit.Sog. of Franciscan Studies 1908) p. 9; Promptuar. Exempl. desJoh. Herolt (Discipulus) de E 36; dazu in der IIs. Paris, Bibl. nat.nouv. fonds lat 14958 (13 Jhdt.; früher zu S, Victor, Paris gehörig,Schreiber frater Brito) Bl. 161 r«. De rustico qui posuit corpusdomini cum apibus ut augmentarentur ;das Stück entsprichtwörtlich dem Exempel der Hs. nouv. fonds lat. 14703 (Anf. 14. Jhdt.,ebenfalls aus S. Victor) Bl. 203 vb: Legitur esse in Auernie territorioquendam rusticum examen apum habentem in aluearys. Alser sein Verbrechen bereut, tötet er die Bienen mit Wasser, findetein schönes neugebornes Kind an der Stelle der Hostie ,trägt esin die Kirche , um es wie ein totes Kind zu begraben. Da verschwindetes in seinen Händen. Der Bauer bekennt es dem Priester,dieser 'berichtet es dem claromontensi episcopo. Nach kurzer Zeitwird jener Ort zur Strafe verwüstet. Über das Fortleben der Sagevgl. Grass e, Sagenbuch des preußischen Staates I Nr. 7: DieBienenkapelle zu Altenberg; entnommen aus Montanus, die Vorzeitder Länder Cleve-Mark ,jUlich-Berg und Westfalen ,SolingenKlapper, Erzählungen des Mittelalters 19

289mors, cessaret. Quod et fecit, Ecce, et apes dom<strong>in</strong>um suumcognoscentes miro ipsum applausu suscipiunt concorditer <strong>in</strong>processione due et due ad ipsum <strong>in</strong>troitum <strong>in</strong>trantes. Etipse tamquam creature racionabilessuo creatori obsequium exhibuerunt,iunioribus emissis apibus pro alimentis et seniores circa 5corpus dom<strong>in</strong>icum tamquam maturiores medio tempore seruiendolaudantes,ceream capellam edificantes sec<strong>und</strong>um disposicionem.templi materialis subtili habitu preparant, <strong>in</strong>tus tubosis uocibush<strong>in</strong>c<strong>in</strong>de per aera cytharizantes sollempniter cantu, uoce etgestu (ofterunt) ei laudem sicud omnium creatori dulciter, quem 10laudant omnes creature, persoluunt. Itaque apes fecerunt <strong>in</strong>illa capella cerea altare, super quod posuerunt corpus dom<strong>in</strong>i,et benedixit dom<strong>in</strong>us illis. VA cum fem<strong>in</strong>a uasculum aperuisset,uidit hoc factum miraculosum et doluit. Accessit ad sacerdotem,confitebatur ipsi omnia. Qiii assumptis suis parrochia- 15libus uenerunt [i8i ^*] ad uasculum <strong>in</strong>uenientes capellam cumparietibus et fenestris, cum tecto, campanile cum foram<strong>in</strong>ibuset hostio ammirantes et corpus dom<strong>in</strong>icum <strong>in</strong>de recipientescum gloria et magno honore ad ecclesiam reportantes.Älteste Version wohl bei Petrus Venerabilis (gest. 1156), DeMiraculis lib. I c. i (Migne, Series lat. CLXXXIX, 851); dann beiGiraldus Cambrensis (gest. 1223), Gemma Ecclesiastica dist. I c. 11(Opera, ed. Rolls II 42); Cat. of Rom. III 23 No. 191 aus Jacquesde Vitry, doch nicht <strong>in</strong> Granes Ausgabe; Et. de Bourbon p. 266Nr. 317; Scala Celi , Ulm[Ha<strong>in</strong> 9406] Bl. 63 V; Thomas Cantipratanuslib. II c. 40, i ; Liber Exemplorum (ed. A. G. Little, Brit.Sog. of Franciscan Studies 1908) p. 9; Promptuar. Exempl. <strong>des</strong>Joh. Herolt (Discipulus) de E 36; dazu <strong>in</strong> der IIs. Paris, Bibl. nat.nouv. fonds lat 14958 (13 Jhdt.; früher zu S, Victor, Paris gehörig,Schreiber frater Brito) Bl. 161 r«. De rustico qui posuit corpusdom<strong>in</strong>i cum apibus ut augmentarentur ;das Stück entsprichtwörtlich dem Exempel der Hs. nouv. fonds lat. 14703 (Anf. 14. Jhdt.,ebenfalls aus S. Victor) Bl. 203 vb: Legitur esse <strong>in</strong> Auernie territorioquendam rusticum examen apum habentem <strong>in</strong> aluearys. Alser se<strong>in</strong> Verbrechen bereut, tötet er die Bienen mit Wasser, f<strong>in</strong>dete<strong>in</strong> schönes neugebornes K<strong>in</strong>d an der Stelle der Hostie ,trägt es<strong>in</strong> die Kirche , um es wie e<strong>in</strong> totes K<strong>in</strong>d zu begraben. Da verschw<strong>in</strong>detes <strong>in</strong> se<strong>in</strong>en Händen. Der Bauer bekennt es dem Priester,dieser 'berichtet es dem claromontensi episcopo. Nach kurzer Zeitwird jener Ort zur Strafe verwüstet. Über das Fortleben der Sagevgl. Grass e, Sagenbuch <strong>des</strong> preußischen Staates I Nr. 7: DieBienenkapelle zu Altenberg; entnommen aus Montanus, die Vorzeitder Länder Cleve-Mark ,jUlich-Berg <strong>und</strong> Westfalen ,Sol<strong>in</strong>genKlapper, Erzählungen <strong>des</strong> <strong>Mittelalters</strong> 19

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!