27.11.2012 Aufrufe

Convivenza – Zusammenleben ! - pro idioms

Convivenza – Zusammenleben ! - pro idioms

Convivenza – Zusammenleben ! - pro idioms

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

<strong>Convivenza</strong> <strong>–</strong> <strong>Zusammenleben</strong> !<br />

Das Memorandum<br />

Im Laufe des Frühjahres 2012 haben sich die Lia Rumantscha, Befürworter von Rumantsch<br />

Grischun als Alphabetisierungssprache und Vertreter der PRO IDIOMS nach vielen<br />

Gesprächen auf einen Kom<strong>pro</strong>miss geeinigt: das „Memorandum Rumantsch Grischun und<br />

Idiome in der Schule“.<br />

Die Ziele des Memorandums sind:<br />

1. den Sprachfrieden zu gewährleisten<br />

2. eine Lösung für die Festlegung der Schulsprache in den romanischen Schulen zu<br />

finden, die von allen Beteiligten akzeptiert werden kann<br />

Die Lösung sieht so aus:<br />

- Volksschulen, in denen Rumantsch Grischun die Alphabetisierungssprache ist,<br />

vermitteln den Schülerinnen und Schülern auch passive Kenntnisse im Lesen des in<br />

der Region ges<strong>pro</strong>chenen Idioms sowie im Lesen und Verstehen der andern<br />

romanischen Idiome.<br />

- Volksschulen, in denen das Idiom die Alphabetisierungssprache ist, vermitteln den<br />

Schülerinnen und Schülern auch passive Kenntnisse im Lesen und Verstehen von<br />

Rumantsch Grischun sowie der andern romanischen Idiome.<br />

Die Vorteile dieser Lösung:<br />

- Sie respektiert das Recht der Gemeinden, die Schulsprache festzulegen und nimmt<br />

damit Rücksicht auf das Wahl- und Freiwilligkeitsprinzip bei der Verwendung von<br />

Idiom und Rumantsch Grischun.<br />

- Sie ist mit dem Konzept der Bündner Regierung „rg in der Schule“ vereinbar. Dieses<br />

sieht vor, Rumantsch Grischun wie auch die Idiome zu fördern und so einen<br />

umfassenden Beitrag zur romanischen Identität zu leisten.<br />

- Sie leistet damit einen massgeblichen Beitrag zum Sprachfrieden.<br />

Die geplante Initiative<br />

In den letzten Wochen hat Bernard Cathomas, ehemaliger Generalsekretär der Lia<br />

Rumantscha, sich mit dem Gedanken befasst, eine kantonale Initiative zu lancieren. Ein<br />

erster Entwurf dazu liegt nun vor. Die wesentlichen Punkte:<br />

- Alle romanischen Schüler sollen in Rumantsch Grischun alphabetisiert werden<br />

- Unterrichtslehrmittel für die romanischen Schulen sollen nur noch in Rumantsch<br />

Grischun herausgegeben werden<br />

Die Absicht ist offensichtlich: Die deutsch- und italienischsprachige Mehrheit des Kantons<br />

Graubünden soll über die romanische Minderheit bestimmen. Rumantsch Grischun soll den<br />

Romanen gegen ihren Willen aufgezwungen werden.<br />

PRO IDIOMS stellt nun eine Liste von Persönlichkeiten aus Bildung, Politik, Kultur und<br />

Wirtschaft zusammen, die das Kom<strong>pro</strong>miss-Memorandum unterstützen und sich frühzeitig<br />

von einer Initiative distanzieren, die dem Kanton Graubünden ein sprach- und<br />

kulturpolitisches Fiasko bescheren würde.<br />

PRO IDIOMS, 15. Juni 2012


Renata Adank Samedan; Martin Aebli Pontresina; Annamari Agrippi Puntraschigna; Eric<br />

Agrippi Schlarigna/Puntraschigna; Gian Marco Albertini Ramosch; Sabina Albertini Ramosch;<br />

Battesta Albin Puntraschigna; Claudio Andry Ramosch; Jachen Andry Scuol; Konrad Angerer<br />

Müstair; Manuela Angerer-Zen Müstair; Jachen Curdin Arquint Ardez; Romedi Arquint<br />

Cinuos-chel; Daniel Badilatti Zuoz; Laurence Badilatti Zuoz; Graziano Baracchi Schlarigna;<br />

Cati Barblan Vnà; Giacomin Barbüda Ardez; Vreni Barbüda Ardez; Christian Barinius Illnau;<br />

Toni Bass Surrein; Elisabeth Bass-Cathomas Surrein; Claudia Bauer Schlarigna; Daniel Bauer<br />

Schlarigna; Armon Bearth Sumvitg; Marcus Bearth Sedrun; sur Martin Bearth Mustér;<br />

Marcus Beer Danis; Otto Beer Rabius; Lea Beer-Pally Danis; Margaritta Bernegger Scuol;<br />

Johann-Luzi Bernhard Malans; Benedict Berther Schluein; Bruno Berther Rueras; Heinrich<br />

Berther Mustér; Norbert Berther Camischolas/Zarcuns; Pancrazi Berther Rueras; Placi<br />

Berther Sedrun; Carola Bezzola Puntraschigna/Schlarigna; Claudia Bezzola Zernez; Jachen<br />

Bezzola Zernez; Peider Bezzola Puntraschigna; Peter Biedermann Pischigna; Gabriella<br />

Binkert Sta. Maria; Maja Bischoff Sent; Anita Borelli Samedan; Sandra Borelli Gottschalk<br />

Strada; Annamaria Bott Uitikon; Chasper Bott Vnà; Giachem Bott Zuoz; Jon Bott Tschierv;<br />

Maclaina Bott Vnà; Margrit Bott Zuoz; Renata Bott Tschierv; Heinz Brand Klosters; Renate<br />

Braunschweiler Zernez; Romina Braunschweiler Strada; Stefan Braunschweiler Zernez;<br />

Brigitte Brunies S-chanf; Anna Chatrina Brunold Ardez; Curdin Brunold Ardez; Jachen Curdin<br />

Brunold Ardez; Ursus Brunold Cuera/Zezras; Claudia Buchli Versam; Cilgia Bulfoni Scuol;<br />

Simon Bundi Zignau; Gion Martin Cabalzar Lumbrein; Ursula Cadalbert Sedrun; Risch<br />

Cadonau Cuera; Carin Cadruvi Ruschein; Rilana Cadruvi Schluein; Rita Cadruvi Rueun;<br />

Conradin Caduff Cumbel; Robert Cajacob Muster; Florentina Camartin Breil; Iso Camartin<br />

Turitg; Oana Camartin Mustér; Simon Camartin Mustér; Aita Camastral Puntraschigna;<br />

Domenic Camastral Puntraschigna; Irena Camastral Puntraschigna; Arno Camenisch<br />

Tavanasa/Biel; Juli Camenisch Falera; Barbara Camichel Zuoz; Reto Camichel Samedan;<br />

Erwin Caminada Mustér; Urs Camozzi Urs Schlarigna; Daniel Candinas Berna; Marguerite<br />

Candinas Surrein; Martin Candinas Rabius; Meinrad Candinas Rabius; Pia Candinas Rabius;<br />

Theo Candinas Surrein; Toni Candinas Surrein; Maria Candinas-Frezza Surrein; Maurus<br />

Candreja Turitg; Tresa Candreja Glion; Edy Candrian Laax; Jon Candrian Zernez; Peider<br />

Cantieni Samedan; Robert Cantieni Samedan; Roman Cantieni Glion; Claudia Cantieni Käser<br />

Samedan; Leo Capaul Ruschein; Norbert Capeder Vella; sora Amalia Caplazi Glion; Gian<br />

Rudolf Caprez Zuoz; Uorschla Natalia Caprez Brühlhart Cuera; Not Carl<br />

Samignun/Scuol/Oselina; Marina Casanova Pigniu; Nicole Casaulta-Battaglia Lumbrein;<br />

Luregn Caspescha Schnaus; Armin Casutt Falera; Benno Casutt Glion/Hong Kong; Paula<br />

Casutt Falera; Andrietta Casy Zuoz; Adrian Cathomas Sedrun; Ervin Cathomas Rueras; sur<br />

Giusep Cathomas Rabius; Nadia Cathomas-Sgier Sedrun; Bistgaun Cathomen Dardin; Claudia<br />

Cathomen Dardin; Nicolina Cathomen-Giossi Rueras; Gian Caviezel Sent; Roman Caviezel<br />

Cuera; Urezza Caviezel Strada; Richard Cavigelli Cuera; Valentin Chasper Puntraschigna;<br />

Annetta Claglüna Annetta Ardez; Ottavio Clavuot Zernez; Linus Collenberg Sevgein;<br />

Marianne Collenberg Sevgein; Dumeni Columberg Mustér; Barbla Conrad Scuol; Benno<br />

Conrad Puntraschigna; Renata Coray Turitg; Sep Antoni Curschellas Glion; Nina Dazzi Andry<br />

Zuoz; Giovanni De Giorgi Vella; Alexi Decurtins Cuera; Gion-Andri Decurtins Turitg; Giusep<br />

Decurtins-Deplazes Trun; Renata Decurtins-Deplazes Trun; Nina Defila S-chanf; Andriu<br />

Deflorin Ennetbaden; Claudio Deflorin Untersiggental AG; Francisca Deflorin-Coray<br />

Untersiggental AG; Clau Defuns Cuera; Gioni Defuns Trun; Roswitha Defuns Trun; Ursin<br />

Defuns Mustér; Erwin Degonda Trun; Paul Duri Degonda Cuera; Werner Degonda<br />

Cumpadials; Leticia Demonti Zuoz; Anna Denoth Ramosch; Silvia Denoth Puntraschigna; Ueli<br />

Denuder Silvaplana; Diego Deplazes Rabius; Tresa Deplazes Schnaus; Walter Deplazes<br />

Surrein; Gabriel Derungs Danis; Corina Derungs Corina Samedan; Peter Dettling<br />

Sedrun/Canmore; Claudio Duschletta S-chanf; Peter Egloff Sumvitg; René Epp Sedrun; Leo<br />

Fallet Müstair; Madlaina Fallet S-chanf; Petra Fallet-Scandella Müstair; Riet Felix Zernez;<br />

Carolina Ferrari Schlarigna; Ido Ferrari Schlarigna; Roman Ferrari Schlarigna; Silvia Ferrari


Schlarigna; Fadri Feuerstein Samedan; Jon Fimian Samedan; Cecilia Flepp-Walder Mustér;<br />

Mengia Fliri Strada; Rudolf Fliri Strada; Ursina Fliri Strada; Selina Fluor Samedan; sur Marcus<br />

Flury Vella; Francestg Friberg Danis; Ivo Fry Vella; Pascal Fuchser Fuldera; Ursina Fuchser<br />

Fuldera; Gianmarco Furer San Vittore; Jean-Jacques Furer San Vittore; Stefan Gabriel Breil;<br />

Martina Gadient Walenstadt; Pascal Gamboni Serun/Berna; Madlaina Ganzoni Zuoz;<br />

Annetta Ganzoni Pitsch Berna; Vitus Gartmann Sevgein; Steivan Gaudenz Zernez; Evi<br />

Giacomelli Valchava; Patrick Giacomelli Valchava; Evelina Giger Curaglia; Retus Giger<br />

Surrein; Andrea Gilli Zuoz; Franco Giustiniani Castrisch; Anna Glantz Flem; Anita Gordon<br />

Silvaplana; Fadri Gottschalk Strada; Uorschla Gottschalk Zernez; Andri Gritti Sent; Gianna<br />

Bettina Gritti Gianna Sent; Matthias Grünert Turich; Ladina Guler Sent; Philipp Gunzinger<br />

Scuol; Theo Haas-Vicente Domat; Sibylle Häberli Schlarigna; Maria Häfner Strada; Rita<br />

Häfner Strada; Pieder Antoni Halter Vella; Christian Hartmann Champfèr; Mirta Hartmann<br />

Silvaplana; Andri Hendry Mustér; Beni Hendry Sedrun; Esther Hendry Mustér; Kai Hinrichsen<br />

Mustér; Isabella Hohenegger Müstair; René Hohenegger Müstair; René Hohenegger Zernez;<br />

Savina Hohenegger Fuldera; Sonja Hohenegger Fuldera; Valentin Hohenegger Fuldera;<br />

Christine Holliger Cuera; Adrean Hosang Curaglia; Sonja Hossmann Castrisch; Peter Inauen<br />

Flond; Meia Inauen-Dolf Flond; Margot Inglin Samedan; Toja Isenring-Maissen Laax; Barbara<br />

Jacomet Rabius; Leci Jacomet Rabius; Cla Duri Janett Tschlin; Duri Janett Samedan; Marina<br />

Janett Puntraschigna; Schimun Janett Samedan; Sidonia Janett-Melcher Samedan; Angela<br />

Jann Schlarigna; Antonietta Kägi Zuoz; Martina Kaiser La Punt; Markus Keller Puntraschigna;<br />

Seraina Keller Puntraschigna; Notta Kirchen Chaflur; Sidonia Klainguti Samedan; Conradin<br />

Klaiss Schluein; Heidi Klalüna Segl; Andreas Kohler Puntraschigna; Elisa Lansel Bazzell<br />

Silvaplana; Adriano Laudonia-Walther Valchava; Natalia Laudonia-Walther Valchava;<br />

Cornelia Leder Puntraschigna; Dimitri Loringett Ligiaun; Leila Lüthi Puntraschigna; Gian Carl<br />

Lutz Puntraschigna; Michael Lutz Strada; Ruth Lutz Puntraschigna; Georg Luzzi Ramosch;<br />

Tina Luzzi-Näff Ramosch; Adrian Maissen Schluein; Agnes Maissen Glion; Alexander Maissen<br />

Glion; Anna Pia Maissen Turitg/Trun; Clau Maissen Trun; Curdin Maissen Trun; Flurin<br />

Maissen Trun; Gregori Maissen Mustér; Rita Maissen Schluein; Tarcisi Maissen Trun; Ursi<br />

Maissen Rabius; Zita Maissen-Tuor Trun; Jon Manatschal Samedan; Silvio Margadant<br />

Haldenstein; Linard Martinelli Lavin; Jon Mathieu Burg; Markus Mayer Ardez; Ursina Mayer-<br />

Barbüda Ardez; Claudio Melcher Sent; Annina Mengiardi Ardez; Reto Mengiardi Cuoira;<br />

Ladina Meyer-Ratti Bever; Andrea Mittner Puntraschigna; Daniel Monn Turitg; Giohen<br />

Monn Cumpadials; Carl Mosca Sent; Constanza Mosca Sent; Fadri Mosca Scuol; Victoria<br />

Mosca S-chanf; Leta Mosca-Gaudenz Sent; Emil Müller Susch; Francesca Murtas Schlarigna;<br />

Giorgio Murtas Schlarigna; Natalia Murtas Schlarigna; Karin Näf Karin Samedan; Bettina Näff<br />

San Murezzan; Christian Näff Ramosch; Corsin Näff Ramosch; Dora Näff Ramosch; Dumeng<br />

Näff Ramosch; Flurina Näff Ramosch/Zernez; Gian Andrea Näff Ramosch; Jon Andri Näff<br />

Ramosch; Ladina Näff Ramosch; Laura Näff Ramosch; Christoffel Nay Trun; Donat Nay<br />

Zignau; sur Reto Nay Sedrun; Anna Ursula Nef Ramosch; Linard Neuhäusler Zernez; Sara<br />

Nicca Schlarigna; Annina Nicolay Samedan; Gian Nicolay Schlarigna; Linard Nicolay Rueun;<br />

Jacqueline Nicolay-Gobert Schlarigna; Marco Niggli Samedan; Annigna Nogler Bever; Tina<br />

Nuotclà La Punt; Tina Nuotclà Zuoz; Charlotte Obrist Schlarigna; Carmen Oswald Müstair;<br />

Carmen Oswald Müstair; Reto Oswald Müstair; Alberto Palaia Glion; sur Ignazi Pally<br />

Ruschein; Beno Pardeller Strada; Maria Pardeller Strada; Armon Parolini Scuol; Guido<br />

Parolini Ftan; Jon Domenic Parolini Scuol; Jessica Pasti-Mottini Silvaplana; Ida Pedroncelli<br />

Schlarigna; Jürg Pedrun Schlarigna; Nieves Pedrun San Murezzan; Simone Pedrun Gutgsell<br />

Samedan; Oscar Peer Cuoira; Victor Peer Ramosch; Patrizia Pelazzi Schlarigna; Morena<br />

Peloni Schlarigna; Sandra Pilatti Schlarigna; Barbla Pinggera Sent; Constantin Pitsch Berna;<br />

Pio Pitsch Müstair; Riet Planta La Punt-Chamues-ch; Elviva Pünchera S-chanf; Jachen<br />

Puorger Sent/Scuol; Tina Puorger Sent; Mevina Puorger Pestalozzi Turich/Ramosch; Mevi<br />

Puorger-Vonmoos Ramosch/Cuoira; Martin Quinter Mustér; Glibert Räber Gilbert Samedan;<br />

Andreetta Räss-Bott Schaffhausen; Cla Rauch Sent; Mario Rauch Scuol; Uorschla Rauch


Scuol; Clà Riatsch Berna; Berni Riedi Scuol; Jürg Roffler Puntraschigna; Vanessa Roost-<br />

Monatsberger Zuoz; Ramona Roussette Sta. Maria; Reto Roussette Sta. Maria/Val Müstair;<br />

Giuseppina Rüegg Ruschein; Tresa Rüthers-Seeli Bottighofen; Bettina Salvett Sta. Maria;<br />

Remo Salvett Sta. Maria; Constant Sarott Samedan; Sämi Schäffi Puntraschigna; Armanda<br />

Schär Schlarigna; Daniela Schär Schlarigna; Pascal Schär Schlarigna; Sina Schär Schlarigna;<br />

Urs Schär Schlarigna; Carli Scherrer Trun; Clau Scherrer Schluein; Judith Scherrer Wangen;<br />

Sabina Scherrer Trun; Rosvita Scherrer-Barinius Illnau; Eva Schleich Fuldera; Magnus<br />

Schleich Fuldera; Madlaina Schloeth Scuol; Gian Reto Schmid Samedan; Toni Schmid Danis;<br />

Lisa Schmidt-Candinas Mustér; Marianne Schmied Scuol; Florentin Schnoz Cuera; Angelina<br />

Schnoz-Candinas Cuera; Martina Schroff Schlarigna; Lucian Schucan Zuoz; Ramun Schudel<br />

Scuol; Christiana Schuhmacher-Maissen Parapan; Berta Schwarz Scuol; Leta Semadeni<br />

Lavin; Romana Semadeni-Thom Wilen; Brida Sgier Gartmann Sevgein; Claudia Simonelli<br />

Schlarigna; Ladina Simonelli Samedan; Eveline Soliva Sedrun; Albert Spescha Cuera; Arnold<br />

Spescha Cuera; Ursula Stech Zuoz; Corsin Stecher La Punt; Leta Steck-Rauch Strada; Silvana<br />

Steiner Silvaplana; Jakob Stieger La Punt-Chamues-ch; Flurina Strimer Ardez; Elisa Stuppan<br />

Sent; Arno Sulser Zuoz; Anita Suter Schlarigna; Armon Taisch Schlarigna; Luis Tambornino<br />

Trun; Alfredo Tanoli Schlarigna; Duri Thom Susch; Gian Andrea Thom Susch; Irene Thom<br />

Susch; Rudolf Toggenburg Laax; Sandro Tomaschett Sedrun; Domenic Toutsch Zernez;<br />

Claudia Trepp Puntraschigna; Carmela Triulzi Schlarigna; Claudia Troncana Silvaplana; Esther<br />

Troxler La Punt; Gion Tscharner Zernez; Anna Mengia Tschenett Müstair; Fadri Tschenett<br />

Müstair; Susanne Tschenett S-chanf; Roland Tschuor Rabius; Aldo Tuor Mustér; Corsin Tuor<br />

Sempach; Doris Tuor Turitg; Iso Tuor Glion; Leo Tuor Sumvitg; Roger Tuor Mustér; Jovita<br />

Tuor-Valier Sempach; Andrea Urech Samedan; Curdin Urech Zuoz; Chatrina Urech-Clavuot<br />

Samedan; Inge Venzin-Flury Trin; Emmy Villinger-Hürlimann Trin; Adelina Vincenz Trun;<br />

Claudio Vincenz Trun; Fabian Vincenz Glion; Roman Vincenz Hirzel; Daniela Vincenz-Cavelti<br />

Trun; Jon Duri Vital Ardez; Tina Vital Janett Tschlin; Aldo Romano Walther Valchava; Lucia<br />

Walther Ardez; Angela Walther-Carisch Valchava; Gabi Weidmann-Fedi Schlarigna; Sandra<br />

Werro Zernez; Flurin Wieser Zuoz; Isidor Winzap Falera; Carmen Zanini Schlarigna; Elena<br />

Zanini Schlarigna; Fredi Zanini Schlarigna; Thomas Zinsli Riein; Karl-Peter Zipperlin<br />

Winterthur; Ruth Zipperlin Winterthur; Fabia Zöllig Puntraschigna;<br />

12-08-2012

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!