11.07.2015 Aufrufe

Stellenregister - Septuaginta Deutsch

Stellenregister - Septuaginta Deutsch

Stellenregister - Septuaginta Deutsch

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN
  • Keine Tags gefunden...

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.

<strong>Stellenregister</strong><strong>Septuaginta</strong>Die Reihenfolge der Bücher wie die Stellenangabenrichten sich nach der <strong>Septuaginta</strong>Genesis1–2 4901,1 2281,2 f. 6841,3.9 331,15 2621,26–28 301 f., 3062,2 7042,14 912,16 f. 3082,18–20 3072,18–25 3022,21–24 307 f.2,25 3093,1–6 3093,13 300, 3043,14 f. 3103,16 3033,18 3063,19 3043,22 2623,23 f. 2434,7 3035,1 f. 3016,6 3258,9 2649,1 3069,6 3069,23 26412,4 26212,7 291, 293, 43313,14 23514,17–20 70116,13 29316,16 26118,2 26418,19 26219,16 36519,26 55422,14 29327,25 26228,15 70631,13 29231,19 22635,1 29237–50 17 f., 16439,16 26139,19 31441,6 31941,9 f. 31441,42 32141,45 297, 319 f.42,23 83, 32146,24 29747,31 70449,20 24150,2 f. 32050,17 247Exodus3,16 2934,24 3258,19 SP 39019,6 1819,21 28820,11 38921,7 73621,16 73321,17 22521,20 22922,15 73622,24 16323,17 28923,22 67723,32 f. 67724,3–7 18424,10 f. 29024,12 10225,8 292 f.25–31 2725,10–27,8 42825,30–37 22328,33.35 18


740 <strong>Stellenregister</strong>28,40–43 31129,45 f. 68030,7 f.34–38 31133,9 29133,13 293 f.33,20 29533,21 288, 29033,23 29534,6 537 f., 54034,9 54034,15 f. 32034,24 28935–40 2735,22 587 f., 73337,17–23 223Leviticus8,9 1810,16 28211,5 (11,6 MT) 24111,14 28211,20 28311,28 28312,2–5 30912,8 28313,4 28313,44 f. 732 f.15,18 30916,16 24716,21 24717,7 40818,5 69322,4–7 30923,3 23123,23–25 9125,31.34.37 28325,35 f. 16326,1 f. 69526,11 f. 679 f., 681,684, 693 f.Numeri6,25 29410,32 24311,17 29112,5 29112,8 290 f.13,31 51914,19 24716,39 f. 31119,1–10 9131,2 22931,17 73331,50 587 f.Deuteronomium4,12.15 289 f.7,3–4 3209,19 70411,29 f. 38912,5 433 f., 436 f.17,10 10217,14–20 24223,17 560, 564–56623,20 16324,1–4 32, 17424,7 22527,2–7 38928,49 8331,6 70631,14 f. 29132,15 24232,32 40332,35 4332,43 703 f.33,16 29334,10–12 26–28, 271Josua1,7 f.13 281,8 22410,17 28210,24 28210,39 28215,30 29724 271Richter8,26 587 f.13,22 28817,13 B 2431. Königtümer [1. Samuel]3,21 2924,1 3324,8 3274,10 3416,19 3317,1 3437,16 334


<strong>Stellenregister</strong> 7418,19 3299,12 f. 334 f.10,9 34210,14 32711,8 34214,18 327 f.14,25 32915,11 33015,23 226 f.15,29 33015,35 328, 33016,5 33316,6 40119,13.16 226 f., 33321,3 34125 36025,31 24325,37 32826,2 34226,5 38126,19 23028,16 33231,9 4202. Königtümer [2. Samuel]2,2 3603,3 3605,10 3405,20 3355,25 3476,14 3336,18 3407,5 3307,8 3407,14 689 f., 692 f., 6957,25 f. 3407,27 3408,18 333 f.11,26 34612,14 33413,23 33515,12 363 f.15,28 364–36616,10 356 f.17,25 359–36117,27 366 f.18,11 358 f.18,13 357 f.18,28 361 f.19,19 32919,23 34220,15 32821,1 33121,12 34622,3 32922,9 33022,47 32923,3 32924,16 325, 3323. Königtümer [1. Könige]3,12 305,9 3012,24 372, 374 f.12,31 409, 41412,33–13,32 41815,12 f. 560, 562 f.19,13 28819,18 34221,22 4214. Königtümer [2. Könige]3,15 4244,41 4246,8 42410,28 34111,14 40117,29 409, 41417,32 409, 41418,17–28 8323,4 40723,5 41123,6 402, 40723,7 42223,8 41123,11 404 f.23,12 411, 42223,15 42223,21 402 f.23,24 42024 f. 647–64925,8 2951. Paralipomena [1. Chronik]2,16 f. 36013,6 345 f., 349, 35115,29–16,4 428, 43217,4 33017,10 43717,13 689 f., 692–694


742 <strong>Stellenregister</strong>21,15 42921,18–22,1 42821,26 430, 43221,29 f. 43222,1 4302. Paralipomena [2. Chronik]1,1–12 4321,3–5 430 f.1,6 430, 4321,6–12 430 f.26,16–20 31134,4 40734,30 40034,32 40236,22–23 7152. Esdras4 248–2574,7 83, 927,11 249 f.9,1–2 32018, 2 f.6 18418,8 84Esther5,1 f. 381Zusatz A 379–382, 389Zusatz B 239, 379–382Zusatz C 238, 379–382,389Zusatz D 379–382, 389Zusatz E 239, 244,379–382Zusatz F 379–382, 389Judith4,10 587Tobit14,3–5 598 f.1. Makkabäer1,11–15 7181,29 2557,4–10 1977,26–50 1987,41 f. 6037,43–50 1958,1–16 195–1978,20–32 19712,1–23 19912,1–4 1982. Makkabäer1,19 1182,13 f. 2704,6 f. 1184,33 f. 1187,14 5210,6 574, 57611,10–32 19411,34–38 19412,43 523. Makkabäer1,2 f. 1572,2–20 2382,28–30 2393,8–10 1523,12–29 2394,20 1535,10–32 1536,2–15 2386,18 2947,1–9 2394. Makkabäer2,17–20 4407,13 f. 44014,20 44017,7 f. 44618,1–10 444 f.Psalmen1,5 522,12 4603,6 527,4b.15a.17b 4628 490–4948,5–7 491–4948,7 7019,21 10211,7 MT 28912 (13),4 29413 (14),3 47 f.15 (16),8–11 5216 (17),15 465 f.24 (25) 54225 (26),9 112


<strong>Stellenregister</strong> 74325,13 515 f.30 (31),17 29431 (32),5 45539 (40),7 48 f.41 (42),2 465 f.44 (45),2 455 f.46 (47),10 11247 (48),4 21958 (59),3–6 46359 (60),9 57662 (63),3 465 f.64 (65),2 458 f.65 (66),1 51–5365 (66),9 51 f.66 (67),2 29469,35–37 MT 51670 (71),3 45979 (80),4.8.20 29479 (80),11 456 f.83 (84),12 46789 (90),10 46093 (94),14 68194 (95),11 70496 (97),7 704103,7 MT 293103 (104) 84104,27 MT 150107 (108),9 576109 (110),1 701117 (118),6 701118 (119),66 461118 (119),135 294119 (120),1 527121 (122),7 219129 (130),5 539134 (135),7 618OdenOde 2 706Ode 2,43 702–704Ode 10 34Ode 12 34, 61Ode 14 61Sprüche1 5462,11 548 f.2,17 548 f.2,21–23 5175,15–17 5546,8 549–5527,10 5567,11 556 f.7,22 5577,23 557 f.9,12 5539,18 552–55618,19 21922–24 8425,1–8 54728,10 51729,27 54830,1.3 3031,1 3031,10–32 547 f.Kohelet8,1 294Hiob3,18 2543,21 f. 537,9 f. 5314,12 5319,25 f. 5339,7 25442,17a(–e) LXX 53Sapientia Salomonis12,3–11 56014,15 56114,23 561Jesus SirachProlog 12 f., 79, 250, 714,719 f.Prolog 1 15Prolog 2 15Prolog 9 15Prolog 10 15Prolog 15–22 42Prolog 24 15Prolog 25 151,20 924,1 105,11 1015,1–3 55421,13 55436,13–20 598


744 <strong>Stellenregister</strong>39,1 7939,1–3 (8) 1644–49 1545,12 1845,24 f. 1847,17 92Psalmen Salomos3,12 5217,1.4 5517,32 5418,5 55Hosea4,4–19 5634,14 56013,13 46Amos4,13 56–59Joel2,29 44 f.3,2 44 f.Habakuk2,3 3653,17 403ZephanjaZeph 2,11 294Sacharja1,6 5773,2 5808,8 680 f.9,9 f. 578 f.9,14 29212,6 f. 579 f.12,10 49 f.14,1 57814,3 57614,13 57514,17 575Maleachi3,1 7103,11 f. 303,22–24 28 f., 710, 715Jesaja1,28 2323,18–23 584–5966,2 2887,14 7208,9 602 f.8,23 6069,1 6839,4 606–608, 6109,5 f. 60614,19 610 f.15,5 61616,8 40319,18 f. 83, 11822,6 23122,11 32922,15–25 60524–26 61030,1 23136–37 601–60537,27 40343,5–7 690, 693, 69543,10–13 69546,11 32952,6–10 69552,11 685, 688, 690,693 f.56,3–8 92Jeremia5,15 836,11 6527,23 616, 6439,10 (9,9 MT) 624 f.9,23 66013,12 62514,17 62515,16 f. 65215,17 62517,27 215–21820,16 65221,7 65222,12 65223,3 69024,7 66028,58 (MT 51,58) 61730,33 (MT 49,27) 215–21831,5 (MT 48,5) 616, 64331,40 MT 40332,16 (MT 25,30) 625


<strong>Stellenregister</strong> 74535,13 (MT 28,13) 65238 (MT 31), 9 68939 MT 637–64139,14 MT 62052 613–615, 643–65052,24 403BaruchBar 1–5 618KlageliederThr 4,16.21 55Thr 4,20 54 f.Epistula IeremiaeEpJer = Bar 6 619Ezechiel8,17 20916,10 58716,54 66520,8 21220,13 21220,21 21220,27 21120,34 69023 66423,10 21125,12 22925,17 66026,6 66028,5 21029,18 66333,6 21133,27 21033,31 f. 66434,21 21034,30 20936–39 4236,23–38 73 f.37 7337,26 f. 680 f.38 f. 73 f.38,4 684 f.39,28 294SusannaSus 56 300Daniel1,4 842,14 3153,26–45 2383,31–33 MT 3864–6 384–368, 3904,5 f. 3854,17a 3865 75 f.5,1(q) 925,11 3855,14 3856 75 f.6,26 f. 3867 75 f.7,13 76–788 75 f.9 600, 6049,17 Theod 29411,20 52Alttestamentliche Apokryphen undPseudepigraphenAscJes11,34 104 Esrabuch14,44–46 24, 7121Hen1,9 106–16 305Jubiläenbuch1,17 6811,22–24 6892,1–14 3063 äth 3063,3 f. 3073,5–7 307 f.3,8 3073,8–14 3093,15 f. 3093,17–20 309 f.3,18 3083,21 3083,23 3103,27–31 311


746 <strong>Stellenregister</strong>3,33 3114,1 3094,7 3094,26 3095,4 3256,5 3066,8 3068,19 30915,28 31123,28 31125,4 30948,2 325Testamente der XII PatriarchenTestIss3,5 309Schriften aus Qumran und derjudäischen Wüste1QH (Loblieder)1QH 18,4 3041QM (Kriegsrolle)1QM 17,4 3041QpHab (Habakuk-Kommentar)1QpHab VII,4 f. 5801QS (Sektenregel)1QS 5,5 f. 6771QS 8,5–11 6771QS 11,22 3041QGenAp(1Q20) 324, 3872QJer (2Q13) 622 f.4QExod-Lev f(4Q17) 2764QpaleoExod m(4Q22) 3904QLev a -Num a(4Q23) 2764QLev d (4Q26) 2764QDeut a (4Q28) 276 f.4QDeut n (4Q41) 3894QpaleoDeut r(4Q45) 2764QDeut 32,43 703 f.4QJosh a (4Q47) 2764QJosh b (4Q48) 2764QSam a (4Q51) 334, 339, 342 f., 3474QSam b (4Q52) 2764QJes a (4Q55)38,8 4134QJer a (4Q70) 276, 622 f.4QJer b (4Q71) 256, 622–624, 631, 650 f.4QJer d (4Q71A) 2764QJer c (4Q72) 6234Q72a 623, 631, 650 f.4Q72b 6234QPs q (4Q98) 4814QLXXLev a(4Q119) 2764QBibPar(4Q158) 2774QpPs37(4Q171) 503–505, 512 f., 521 f.4QJub a (4Q216) 3064QRP(4Q158,4Q364–367) 273, 277, 387 f., 392


<strong>Stellenregister</strong> 7474QMMT 80(4Q397)Frg. 14–21, 10 f. 23, 270,7144QPrEster c(4Q550c) 2495QDeut (5Q01) 27611QpaleoLev a(11Q1) 27611QLev b (11Q2) 27611QPs a (11Q05) 48111QT(Tempelrolle) 38745,11–12 31257,1 2259,9 2251–66 392CD (Damaskusschrift)12,1 f. 31216,2 f. 3927,15 f. 6788evXIIGr 354, 698, 718Jüdisch-hellenistische LiteraturAristeasbrief (s. auch Sachregister)12–14 16616 14217–21 14830 3243 14345 14346 18951 14353–55 14456 14477–82 14483–120 141120 ff. 184121–122 717124 189124.126 145128–170 141, 718134–142 142137 f. 180166 f. 145168 180174 f. 149175 183176 188176–180 149187 f. 145193 150195 149200–210 143204 f. 146210 149213–219 146230 147241 f. 149246 147250 146250 f. 149253 145258 f. 146275 f. 147286 146288–292 148296 191299 183301–321 142306 185308–310 169310 138310 f. 717312–316 32 f., 94, 143318 190322 180, 190Pseudo-PhokylidesSententiae 550 f.Aristobul 716 f.Artapanus 121, 151, 298Joseph und Aseneth20,5 455


752 <strong>Stellenregister</strong>1,12–16 76, 7815,4 619TargumimTargum Onkeloszu Num 14,14 292Targum Jonathan zu 1. Samuelzu 1Sam 4,1 332zu 1Sam 4,8 327zu 1Sam 6,19 331zu 1Sam 9,13 333zu 1Sam 15,11 330zu 1Sam 15,29 330zu 1Sam 15,35 330zu 1Sam 16,5 333zu 1Sam 19,13.16 333Targum Jonathan zu 2. Samuelzu 2Sam 5,20 335zu 2Sam 6,14 333zu 2Sam 8,18 334zu 2Sam 12,14 334zu 2Sam 13,23 335zu 2Sam 20,15 328zu 2Sam 21,1 331zu 2Sam 22,2 329zu 2Sam 22,32 329zu 2Sam 22,47 329zu 2Sam 23,3 329zu 2Sam 24,16 332Targum Jonathan zu 2. Königezu 2Kön 23,4 403Targum Jonathan zu Jesajazu Jes 9,5 f. 607 f.zu Jes 21,9 604Targum Jonathan zu Jeremia 619Targum Rishon 384Targum Sheni2,20 384Psalmentargum 482Rabbinische LiteraturMischnamAbot 5,22 299mMenah 13,10 121ToseftatMenah 13,12–15 121Babylonischer TalmudbBer 62b 332bBB 14b 24bMeg 9a 240bMeg 13a 384bMen 43b 485bMen 109b 121bSota 35a 331Jerusalemer TalmudjJoma 6,3 121SifraSifre Num. 109 730Sifre Num. 111 730Sifre Deut. 149 730Mekhilta de R' IshmaelNezikin 4 731Mekhilta de Rashbizu Ex. 21,12 731zu Ex. 21,20 730zu Ex. 23,18 729Midrasch Haggadolzu Ex 4,20 240Midrasch Tehilimzu Ps 6,1 485zu Ps 92 482Christliche Literatur1. Clemensbrief26,3 5334,8 1036,4 f. 70156,3 f. 70159,3 58


<strong>Stellenregister</strong> 7532. Clemensbrief11,7 1012,2–6 312Martyrium Polycarpi2,3 10AugustinusDe civitate Dei18,42–43 722Basilius von CäsareaIn Esaiam3,127 5903,129 595Clemens von AlexandrienStromata3,92 312Constitutiones Apostolicae2,22,12–14 61Didymus von AlexandrienFragmenta inPsalmos 479, 492Diodor von TarsusCommentarii inPsalmos 474, 476, 486Eusebius von Cäsarea,In Psalmos 472, 478, 486Evangelium Thomae22 31237 312Gregor von NyssaIn sextum psalmum 485In inscriptionespsalmorum 473, 478 f., 483HieronymusHilarius von PoitiersTractatus super psalmos2,2–3 708, 717Justinus Martyr 473 f., 716, 724Dialogus cum Tryphone 47358 70568,7 70871 721, 704120,4 708Meliton von Sardeshomilia paschalis 91Eclogae 710 f.OrigenesEpistula ad Africanum4–9 7118,5 7Homiliae de psalmis 472,482 f.Selecta in psalmos 481 f.Tertullianadversus Hermogenem32,2 f. 58adversus Praxean28,9 58Theodor von MopsuestiaExpositio in Psalmos 475Theodoret von CyrusInterpretatioin Psalmos 475 f., 486Quaestiones ad Deuteronomium 567Martin LutherTischredenWA Tr 1, 525 723In Esaiam 604


Moderne AutorenAbegg, M. 388Adrados, F.R. 216Aejmelaeus, A. 13, 27, 206 f., 293, 325, 370,394, 396, 467 f., 497, 522, 535 f., 666Albertz, R. 385 f., 515Albrecht, J. 85, 92Albright, W.F. 702Alexander, P.S. 95, 275Alexandre, M. 298Allgeier, A. 250Alonso Schökel, L. 457 f., 461, 469Aly, Z. 278Amada, A. 317Ameling, W. 138 f., 161Amphoux, Ch.-B. 48Anderson, F.I. 621Anderson, A.A. 334, 341 f., 345Anderson, G. 307–309Archer, G.L. 704Arndt, W.F. 494Asper, M. 188Attridge, H.W. 701, 703–705Austermann, F. 52, 102, 451, 455, 461,463f., 512, 520Avalos, H. 363Aziza, C. 313Baars, W. 43Bachmann, L. 568Badt, B. 719Baer, D.A. 606Bagnall, R.S. 186, 583Baird, W. 724Baker, H.W. 274Baltrusch, E. 195–199Barclay, J.M.G. 138, 141 f., 150 f., 153,161, 559 f.Bar-Kochva, B. 152, 177, 194Barnes, W.E. 443Barnett, P. 681Barr, J. 488, 565Barrick, W.B. 417 f.Barth, M. 702Barthélemy, D. 89, 274, 336, 340, 344,354, 363, 368, 370, 377 f., 395, 409,415 f., 426, 428, 430, 433 f., 437, 451,458 f., 718Barton, J. 15, 33, 598Baruchi, Y. 274Batten, L.W. 250Baudissin, W.W. 655Bauer, W. 232, 494Bauks, M. 471, 513Baumgarten, A.I. 89Baumgartner, W. 218, 248, 251 f., 314,401, 404, 473, 509, 520, 589, 594,664 f.Beale, G.K. 674, 690Beare, F.W. 702Becker, E.-M. 41Becker, J. 530Becking, B. 619Beckwith, R. 21, 269, 709Begg, C.T. 619Begrich, J. 505Bensly, R.L. 443Bentley, R. 178Bentzen, Aa. 714Benziger, I. 407 f., 414Berger, K. 681, 689Bergmeier, R. 303Bernand, A. 242Bernand, E. 123, 127, 130Bernays, J. 551Bernstein, M.J. 272, 376, 388Bertram, G. 726Betz, H.D. 673, 678, 686Beyer, K. 249Bianchi, U. 561Bickerman, E. 91 f., 98–100, 135, 177,179, 191, 200, 369, 382, 391, 559, 562–564Bierbrier, M. 591Bieringer, R. 673Bilabel, F. 590Billerbeck, P. 683Binder, D. 137Bingen, J. 117


Moderne Autoren 755Birnbaum, E. 141Birt, Th. 378Blasberg, M. 88Blass, F. 360, 512, 514, 667Blenkinsopp, J. 348–351Blouin, K. 239Bodner, K. 352Bogaert, P.-M. 76, 78, 395, 397, 618, 624,647Bohak, G. 120 f.Boned Colera, P. 220Bons, E. 20, 46, 52, 458, 461 f.Borgen, P. 237Bouet, F. 458Bourgeaud, P. 151Bousset, W. 97Bowersock, G.W. 179 f.Bowie, E.L. 188Boyaval, B. 126, 131 f.Boyd-Taylor, C. 20, 107, 222 f., 225, 227–231, 233, 235, 487, 497, 499–501Brandt, P. 34 f., 80Bratcher, R.G. 703Bratsiotis, P.I. 35Braulik, G. 271Braunert, H. 121Breitenstein, U. 441, 448Brendle, A. 674Brenton, L.C.L. 41, 294, 593Brettler, M.Z. 271Breytenbach, C. 531Briggs, C.A. 218, 490Briggs, E.G. 490Bringmann, K. 194Brock, S.P. 35, 37, 88, 179, 223, 292,395 f., 699Brooke, A.E. 36, 353, 398Brooke, G.J. 306, 387, 392Brown, F. 218Brownlee, W.H. 381Brueggemann, W. 505, 515, 517, 520, 522Buber, M. 428Bucher, D. 439Büchner, D. 215, 221, 223, 231 f.Buck, C.D. 217Budde, K. 344Buhl, F. 332, 404, 723Bultmann, R. 675, 692Bungarten, J.J. 189Burkitt, F.C. 403Burney, C.F. 400, 403 f., 407 f., 411, 414,416, 421Busto Sáiz, J.R. 41, 354, 363, 398.Caird, G.B. 219, 230Campbell, A.F. 344Canessa, A. 253Canfora, L. 185Cappelus, L. 724Carlebach, E. 181Carlson, R.A. 343Carniti, C. 457 f., 461, 649Carrez-Maratray, J.Y. 256Carson, D.A. 701Case, S.J. 219Cavenaile, R. 95Cavigneaux, A. 86Cerny, J. 316Charles, R. 278Chavel, S. 287Childs, B. 39Chirichigno, G. 704Clackson, S.J. 583Clancy, F. 89Clarysse, W. 124, 138, 158 f., 161Clauss, M. 132Claussen, C. 91, 237Clines, D.J.A. 218, 379, 382, 573Cohen, S.J.D. 694Cohoon, J.W. 447Collins, A. 724Collins, J. 384–387, 391Collins, J.J. 141 f., 150 f., 153, 179, 191 f.Collins, N.L. 17, 28, 90 f., 240, 698Combrink, H.J.B. 703Combs, W.W. 697Conybeare, F.C. 667Cooke, F.T. 349Cook, J. 20, 31, 370, 544–547, 549, 553–555, 558, 627Cordes, A. 456, 524 f.Cornill, C.H. 526, 533Cowey, J.M.S. 32, 67, 100, 124 f., 128,139, 164, 168–174, 583Cowley, A. 249Cox, C.E. 254Craid, G.B. 520Craigie, P.C. 489, 502–505Crawford, S.W. 273, 277, 392Crenshaw, J.L. 98, 506


756 Moderne AutorenCribiore, R. 94 f., 97Cross, F.M. 273 f., 276, 325, 339 f., 347,352, 354, 396, 701Crüsemann, M. 674, 677Curty, O. 200D’Hamonville, D.-M. 550, 555–558Dafni, E.G. 57, 59, 301Dahl, N.A. 674Dahood, M. 511Danker, F.W. 216, 232, 494Daris, S. 217Dassmann, E. 58Daube, D. 184Davids, P.H. 701 f.Davies, Ph.R. 98, 327Davila, J.R. 274de Lagarde, P.A. 341, 354de Lange, N. 96de Rossi, J.B. 343de Silva, D.A. 439De Troyer, K. 274, 279, 537De Vaux, R. 274Deboys, D. 397, 404Debrunner, A. 360, 512, 514, 667Debus, J. 373Deissler, A. 515, 530Deissmann, A. 445, 448, 450, 582, 725Delia, D. 139den Hertog, C. 27, 576deSilva, D. A. 446 f.Devreesse, R. 475Dhorme, P. 343, 479Di Bitonto, A. 237Diamond, A.R.P. 625Diehl, J.F. 504Diercks, G.F. 398Dietrich, W. 349Dines, J.M. 91, 93, 96, 98, 108 f., 135, 156,192, 465, 469Dion, P.E. 248Dogniez, C. 105, 110, 222, 519, 520, 618Dohmen, C. 59Dorival, G. 12 f., 26 f., 29, 32, 48, 89, 91,101, 180, 269, 278, 435, 481, 483 f.,519Dorothy, C.V. 379Dörrie, H. 443Doxiadis, E. 591Driver, G.R. 251, 407Driver, S.R. 218, 328, 342, 345Du Bouchet, J. 218 f.Duhm. H. 408Dunand, F. 278, 296Duncan, J.A. 273Duncan-Jones, R. 132Dupont-Sommer, A. 441Efron, J.M. 181Ego, B. 41, 311, 599Ehrlich, C.S. 349Eichhorn, J.G. 612Eichler, J. 519Eissfeldt, O. 414, 714 f.Emmerling, C.A.G. 673Engel, H. 34, 644Erman, A. 318Erskine, A. 240Ervin, H.M. 466Eshel, H. 274Eynikel, E. 215, 221, 230, 400, 402, 405,413, 512, 545, 567, 577, 581, 590, 596Fabry, H.-J. 13–15, 20, 22 f., 41, 43, 56,627Fee, G. 676, 685Feldhuis, N. 87 f.Feldmeier, R. 18Fernández Marcos, N. 14, 18, 20, 28, 41,43, 222, 354, 358, 363, 368, 397 f., 417,582, 699Ferry, J. 626Field, F. 356, 365, 587Fischer, G. 581, 588, 613, 626, 630, 641–643, 647, 649–653Fischer, B. 395Fishbane, M. 600Fitzmyer 673, 676Flashar, M. 463, 467, 488Flint, P.W. 459, 512Foerster, W. 55Fögen, Th. 93Forbes, A.D. 621Fornara, R. 465Fraenkel, D. 41, 64, 66, 68, 70, 72, 78 f.,280, 441Franke, P.R. 86–88Frankel, Z. 100, 287Fraser, P.M. 94, 134 f., 137, 155, 160, 179Freedman, D.N. 274, 653


Moderne Autoren 757Freudenthal, J. 441, 446Frey, J. 118Fritsch, C. 290Fritsch, C.T. 35Fuks, A. 117, 158, 160, 167Furnish, V.P. 673, 675, 695Gaebel, R.E. 95 f.Gamble, H.Y. 378García Martínez, F. 274, 276Gard, D.H. 53Gauger, J.-D. 194, 196Gehrke, H.-J. 139Gehrt, B. 514Geiger, A. 289Geraty, L.T. 88Gerber, C. 24–26Gerleman, G. 254, 544, 548, 550Gerstenberger, E. 505, 515Gese, H. 9, 579, 713Gesenius, W. 332, 404, 573, 576Gibson, J.C.L. 504 f., 511, 513Giese, R.L. 550–552Gingrich, F.W. 494Gnilka, J. 673, 680Goldmann, J. 617Goldstein, J.A. 183Gollomp, P. 159Gooding, D.W. 94, 336, 370, 373, 375–377, 698 f.Goodman, M. 134 f., 167, 177, 439, 699Goodwin, G. 178Gordon, C.H. 409Görg, M. 318, 516Goulder, M. 686Grabbe, L. 560 f.Graetz, H. 403, 408Grafton, A. 178Grapow, H. 318Gräßer 300, 674, 703Gray, J. 374, 401, 409, 416 f.Green, P. 184Greenspoon, L.J. 14Greig, M. 178Grelot, R. 385 f.Griffin, M.T. 181Griffith, F.L. 119Griffiths, G.I. 237Griffiths, J.G. 137Grindel, J.A. 363Gross, W. 511, 526Grossfeld, B. 384Gruen, E.S. 97, 118 f., 122, 136, 139–141,150 f., 153, 155, 179, 181, 185, 191,195, 201Gryson, R. 587, 593Gube, J.E. 411Gueraud, O. 94Guinot, J.-N. 476Gunkel, H. 505, 527, 541Gutbub, A. 319Gzella, H. 52, 290, 461, 466Haag, E. 313Habicht, C. 118, 129, 195 f.Hacham, N. 184Hadas, M. 134, 141, 179, 184 f., 196, 278,441, 448Haelst, J. 68Hagedorn, D. 159Halbwachs, M. 180Halpern-Amaru, B. 306–309Hamilton, J.M. 349Hanhart, R. 5, 11–13, 24, 37, 55, 102, 325,381, 608 f., 697, 701, 708, 718, 725Hanson, A.T. 290, 466Hanson, R.S. 274Happ, H. 210Harford, J.B. 655Harl, M. 13, 26 f., 29, 32, 89, 91 f., 105,110 f., 180, 222, 232, 278, 435, 519Harrington, D.J. 327, 334, 376, 387Harrington, H.K. 312Harris, J.R. 38Harris, M.J. 674Harvey, J.E. 324Hasel, G.F. 517Hatch, E. 358Hauben, H. 160Haupt, P. 424Hauspie, K. 208 f., 211, 215, 221, 230,512, 545, 567, 577, 581, 590, 596, 667Hayward, R. 119, 287, 292Heil, C. 686Heiler, F. 712Heinen, H. 200Heinrici, C.F.G. 675Helck, W. 84Hendel, R. 288Hengel, M. 9, 15 f., 24–26, 28, 142, 200, 698


758 Moderne AutorenHennings, R. 711Hercher, R. 187Herman, G. 189Hertzberg, H.-W. 333, 343, 351Hieke, T. 456Himbaza, I. 295, 437, 466Hody, H. 178Hoffmann, G. 408Hoffmann, H.-D. 409Hoftijzer, J. 248, 253 f., 399Holladay, C.R. 141, 150 f., 613Hollenstein, H. 409Holmes, R. 36Holm-Nielsen, S. 37 f., 55Honigman, S. 90 f., 139–142, 156, 163,169, 181, 184 f.Horbury, W. 117, 120, 122, 127 f., 130Hornung, E. 85Horsley, G.H.R. 122 f., 126, 132, 582 f.Hossfeld, F.-L. 505, 515, 524 f., 538, 540Houbigant, C.F. 408Howard, G. 701, 704Hubmann, F.D. 612, 626Hübner, H. 10, 709 f., 713, 726Huehnergard, J. 87Hugo, Ph. 90, 336 f., 346, 435Hultgren, S.J. 673, 693IJsewijn, J. 161Ilan, T. 89Jackson, C.N. 186Jahn, G. 250Jakobson, R. 496Janowski, B. 535Jansma, T. 578Janz, T. 248Janzen, J.G. 612, 622 f., 631Jastram, N. 274Jellicoe, S. 35, 134, 380, 702Jeppesen, K. 715Jeremias, J. 57, 537 f.Jobes, K.H. 11, 14, 26, 48, 182, 699Johannessohn, M. 17, 667Johnson, S.R. 136, 140, 151, 153, 181Jones, H.S. 92, 216, 365, 550, 556, 568,590, 596Jongeling, K. 248, 253 f.Joosten, J. 20, 101, 224, 243, 292, 299,304, 607, 636 f.Jördens, A. 162Jouguet, P. 94Joüon, P. 208, 399, 503–505, 510, 526,665Jüngling, W. 30 f.Kabasele Mukenge, A. 618Kaestli, J.-D. 619Kahle, P. 13 f., 94, 714Kampen, J. 272Karrer, M. 29, 31, 40, 48, 51, 55 f., 58,75 f., 682, 708Kase, E.H. 655Kasher, A. 126, 137, 139, 169, 237, 254Katz, P. 3 f., 655, 702–705, 714 f.Kaufmann, Y. 288Kautzsch, E. 158Keil, V. 118Kellermann, U. 59Kenyon, F.G. 37 f.Kistemaker, S.J. 703Kittel, R. 403, 407 f., 530Klauck, H.-J. 440 f., 691Klausner, J. 726Klein, R.W. 250Klinzing, G. 674Kloppenborg, J.S. 561Klostermann, A. 364, 403, 407Koch, D.-A. 683, 688, 694, 698Koch, K. 22, 84, 86, 518, 528Köckert, M. 84Koehler, L. 218, 248, 251 f., 314, 401, 404,509, 520, 573, 589, 594, 664 f.Koenen, L. 120, 278, 319Konkel, M. 42Kraft, R. 439Kraft, R.A. 24Kramer, B. 159Kramer, J. 95Kranz, D.K. 708, 717, 722Kratz, R.G. 22, 619, 632Kraus, H.-J. 479, 505, 515, 521, 532, 724Kraus, W. 8, 20, 40 f., 103 f., 111–114,678, 725 f.Kreuzer, S. 16–19, 26, 80, 90, 98, 155,222, 321, 333, 355, 699Kruse, Th. 162Kühner, R. 514Kuhs, C. 162, 167


Moderne Autoren 759Labahn, M. 27Lagarde, P.A. de 14, 549Lajtar, A. 122, 126, 131Lambrecht, J. 75, 674, 676Lampe, G.W.H. 216, 232, 593Lane, W.L. 674, 706Lang, B. 632Lange, A. 275–277Langen, J. 380Lattke, M. 34Lauffs, S. 349Le Boulluec, A. 229Le Goffic, P. 210Le Moigne, Ph. 583Lebram, J.-C. 25, 178Lee, J.A.L. 98, 213–215, 234, 582Lee, S.-H. 538Lefkowitz, M.R. 187Leiman, R.Z. 21Leipoldt, J. 93Leivestad, R. 712Lenger, M.-Th. 236Leonhardt-Balzer, J. 32Lestienne, M. 227, 327Levenson, J.D. 382Levine, L. 123Levine, L.I. 137, 237Lewis, D.M. 125Liddell, H.G. 92, 216, 365, 550, 556, 568,590, 596Lietzmann, H. 677Lipinski, E. 517Loader, W. 300, 302, 305, 309Loader, J.A. 506Lohfink, N. 409, 516 f.Lohse, E. 522Lüddeckens, E. 317Lüderitz, G. 175Lührmann, D. 29Lundbom, J.R. 653Lust, J. 42, 75, 80, 215, 221, 230, 336, 369,386, 512, 545, 567, 577, 581, 590, 596,658, 665 f., 715, 721Luther, M. 61, 723Luz, U. 522Macchi, J.-D. 272MacLeod, R. 94Maehler, H. 97Maier, C. 636Maier, J. 14–18, 21–24Manns, F. 519Marböck, J. 16, 554Maresch, K. 67, 124 f., 128, 139, 164,168 f.; 171, 173 f., 583Margain, J. 607–609Margolis, M.L. 40Markschies, C. 34, 541, 721Marquis, G. 205 f., 656Martin, D. 726Martin, R.A. 380Martin, R.P. 674, 701 f.Mason, H.J. 256Mason, S. 24Mathews, K.A. 274Matthews, E. 161McCarter, P.K. 327, 332, 342, 344 f., 364McCarthy, C. 289, 437McGrecor, L.J. 662McKane, W. 554, 623, 625, 650McKenzie, R. 92, 216, 209, 520, 590, 596McLean, N. 36, 353, 398Meecham, H.G. 177, 184Meinhold, A. 28, 517Meiser, M. 360Meisner, N. 717Mekawi Ouda, N. 85Mélèze-Modrzejewski, J. 91, 99 f., 118,135–138, 163, 180, 239Mendels, D. 145Menken, M.J.J. 49Metzger, B.M. 363Meyer, G.W. 724Meyer, R. 25, 420Mezzacasa, G. 549Michel, D. 510–512Milik, J.T. 249, 274Millar, F. 134 f., 167, 177, 439, 699Milligan, G. 582Moioli, M.L. 240Momigliano, A. 91, 179Montanari, F. 216Montevecchi, O. 468, 582Montgomery, J.A. 384, 399 f., 408, 414,416, 419, 421Moore, C.A. 380–382Morano Rodrígez, C. 342Morenz, S. 319Morin, J. 286Morinus, S.J. 724


760 Moderne AutorenMortari, L. 532 f.Mosis, R. 25Moulton, J.H. 213, 582Mühlenberg, E. 472, 479Müller, Markus 30Müller, Mogens 698, 708, 720 f.Munnich, O. 13, 26 f., 29, 32, 72, 76, 78 f.,89, 91, 180, 278, 385, 435Muraoka, T. 205, 208, 212, 216, 221,225 f., 233, 372, 377, 395, 399, 503–505, 510, 519, 526, 567, 581, 593, 656,663, 665Murray, O. 19 f., 145, 179Mussies, G. 89Myers, D.N. 181Nachtergael, G. 94Nagel, M. 120Naoumides, M. 94Naumann, T. 349Nautin, P. 472Naville, E. 119Neuschäfer, B. 441Newsom, C. 274Newton, M. 677Niccacci, A. 510 f.Nickel, R. 456Nickelsburg, G.W.E. 142, 153Nielsen, E. 702Nilsson, M.P. 571Noah, H. 18Nöldeke, Th. 379Nötscher, F. 288, 530Noy, D. 117, 120, 122, 127–130O’Brien, J.D. 583O’Connor, M. 504 f.Oates, J.F. 583Oberg, E. 81Oepke, A. 10Oikonomos, E. 35Olivier, J.-M. 475Olofsson, S. 328, 460, 463, 467Oort, H. 414, 421Orlandos, A.K. 216Orlinski, H.M. 142, 182, 184Orth, W. 90, 99, 135Osswald, E. 61Ottley, R.R. 28, 595, 704, 715Ottosson, M. 514Otzen, B. 709 f.Parente, F. 118, 134, 145Park, J.S. 127, 131Parkin, T. 132Parry, D.W. 325, 334, 339 f., 347Parsons, E.A. 187Parsons, J. 36Parsons, P.J. 274Passoni Dell’Acqua, A. 236–238, 242, 467,582Paton, L.B. 382Patte, D. 674Perdrizet, P. 255Pestman, P.W. 158, 317Peterca, V. 376Peters, M.K.H. 697Peters, N. 16Petrie, W.M.F. 119Pfann, S.J. 274 f.Pfeiffer, R. 94Pfeiffer, St. 164Pietersma, A. 20, 95, 97, 101, 106 f., 109–112, 205, 221–226, 381, 451 f., 454,460 f., 469, 477, 479, 487 f., 532 f., 698,700Pisano, S. 333, 342 f., 345, 347, 349Platt, E.E. 584Pola, Th. 27, 49 f.Polak, F.H. 373 f.Pollard, B. 439Porat, R. 274Porten, B. 166Pralon, D. 519Prijs, L. 44, 333Puech, E. 274Qimchi, D. 414Qimron, U. 270Quack, J.F. 85Quast, U. 353, 441Quell, G. 55Rabenau, K. 599 f.Rabin, Ch. 91 f., 98Rahlfs, A. 3 f., 7, 11, 35, 37, 47, 51, 55, 60,64, 66, 68, 70, 72, 227, 281, 353, 363,368, 401, 410 f., 421, 533, 577, 703Rajak, T. 135, 145, 156, 176, 186Ranke, E. 74


Moderne Autoren 761Rea, J.R. 256Redpath, H.A. 358Reese, J.M. 560 f.Rehkopf, F. 360, 512, 514, 667Rehm, M. 416Reitemeyer, M. 16, 41Rensberger, D. 674Revell, E.J. 73Richardson, M.E.J. 218, 248, 251 f., 589, 594Ricoeur, P. 498 f., 501Rietz, G. 481Rigsby, K.J. 126Rissi, M. 673Rives, J.B. 121Ro, J.U.-S. 506, 515, 518Robert, L. 122, 161Rocati, A. 85Rofé, A. 370, 647Roloff, J. 27Römer, Th. 271Rösel, M. 11, 17–20, 26–29, 31, 33, 52, 86,91, 94, 96–102, 302, 325, 454, 465, 719,726Rosenmeyer, P.A. 187Rossbroich, M. 551Rost, L. 440, 448Rousso, S. 591Rudolph. W. 28, 250 f., 414, 416, 574Rüger, H.P. 10, 15, 35, 709Rupprecht, H.-A. 163Rüsen-Weinhold, U. 43, 48Rüterswörden, U. 22Sabatier, P. 398Sabottka L. 460Safrai, Ch. 728Safrai, S. 97 f., 285Sailhamer, J.H. 511, 513 f., 521Saldarini, A. 327, 334Saley, R.J. 325, 339 f., 347, 352Sanda, A. 408Sandelin, K.-G. 555Sanderson, J.E. 274Sandevoir, P. 229Sänger, D. 715Sass, G. 674, 692 f.Satlow, M.L. 310Scaliger, J.J. 178Scatolini Apóstolo, S.S. 42Schaller, B. 683Schaper, J. 27, 52, 491, 576Schart, A. 57Scheidel, W. 131–133Schenkel, W. 85Schenker, A. 80, 90, 336 f., 373 f., 398,405 f., 412–414, 435, 438Schiffman, L.H. 312Schipper, B.U. 84Schleusner, J.F. 592Schmeller, T. 364, 673Schmid, K. 642Schmidt, W. 182Schmidt, W.H. 531, 540 f.Schmithals, W. 673Schniedewind, W.M. 330Schnocks, J. 53Schoeps, H.-J. 726 f.Scholz, A. 380Schorn, U. 30Schrader, K. 673Schrage, W. 678Schreiber, S. 56Schreiner, J. 24Schröder, A. 722Schroer, S. 407Schröger, F. 705Schulman, A.R. 318Schunck, K.-D. 580Schunck, K.D. 84Schürer, E. 134 f., 167, 177, 699Schwagmeier, P. 42, 656Schwally, F. 400 f., 403, 408, 412, 414,417, 420 f.Schwiderski, D. 83, 87Scoralick, R. 31, 627Scott, J.M. 674, 676, 684, 686Scott, R. 216, 365, 550, 556, 568, 590, 596Seebass, H. 520Seele, A. 93Seeligmann, I.L. 29, 583, 601 f., 607Segaar, C. 70Segal, M. 387, 389, 393Seiler, S. 51, 53Seminara, S. 88Semler, J.S. 713Seybold, K. 469, 502–506, 513, 515, 532Shead, A.G. 653Shekan, P.W. 273 f., 702 f.Siegert, F. 15, 26, 43, 51, 90, 297 f., 469,576


762 Moderne AutorenSiggelkow-Berner, B. 696Sijpestejn, P. 122Silva, M. 11, 14, 26, 182, 697–699Sjöberg, Ǻ. 88Skeat, T.C. 278Smallwood, E.M. 119Smend, R. 3Smith, J. 615Smith, H.P. 342, 344Smith, M. 363Smith, M.S. 288Snaith, N.H. 409Soffer, A. 466Soisalon-Soininen, I. 206, 212 f., 259Sollamo, R. 330Sophocles, E.A. 216, 590Sosin, J.D. 583Sperber, A. 326Spicq, C. 294, 582, 705Spieckermann, H. 399, 404, 414, 418, 420,424Spohn, G.L. 612Spottorno Díaz Caro, M.V. 70, 74Stade, B. 400 f., 403, 408, 412, 414, 417,420 f.Stamm, J.J. 248, 251 f., 314, 401, 404, 509,520, 589, 594Stanley, C.D. 679, 688Stärk, W. 477Stegemann, H. 23, 276, 513, 522Steiner, R.C. 248Stemberger, G. 21 f., 59, 196Stendebach, F.J. 34Stern, M. 289Steyn, G.J. 45, 702, 704Sticher, C. 503, 505 f., 515Stipp, H.-J. 627 f., 631–633, 636, 639 f.,642 f., 648–650Stock, St.G. 667Stoebe, H.J. 329, 334, 343, 345, 355Stolz, F. 515Strugnell, J. 270, 274Stuhlmacher, P. 713Stulman, L. 642Sundberg, A.C. 382, 391, 698, 712–714Swete, H.B. 28, 34, 37–39, 41, 704, 715Talmon, S. 23Talmon, Y. 274Talshir, Z. 340, 369, 373, 376, 386Taylor, J.E. 167Tcherikover, V. 117, 136, 138, 141, 160,167Terrien, S. 505 f., 514Thackeray, H.St.J. 36, 91, 213, 353, 360,363, 376 f., 394, 398, 582, 588, 654Theis, J. 533, 535Thenius, O. 414Thissen, H.-J. 317Thomas, K.J. 703Thompson, D.J. 193Thrall, M. 673Tigay, J.H. 389Tigchelaar, E.J.C. 274Tilly, M. 26 f., 33, 39, 99, 316, 465, 469,615, 626 f.Timpe, D. 197–199Tomes, R. 619Toury, G. 107 f., 233 f., 488, 498–500Tov, E. 13 f., 17, 26, 28, 34, 36, 43, 50, 54,94, 205 f., 211, 219, 240, 253, 269,272–274, 276, 301, 314, 329, 336,355 f., 363, 369–373, 375, 378, 382,387–389, 392 f., 396, 416, 426, 437,454 f., 549, 622–624, 642 f., 650, 656,660, 698 f., 718Tramontano, R. 134Trapp, M. 188Travlos, I.N. 216Tremblay, H. 53Treu, K. 72Trevisan, P. 590Troxel, R.L. 609Turner, N. 655Turner, P.D.M. 656Tyacke, N. 178Ulrich, E. 14, 70, 270 f., 273 f., 276, 340,345, 349, 354, 385, 393, 396, 437Ulshöfer, A.M. 86 f.Usener, K. 98, 242Vahrenhorst, M. 27van den Born, A. 416van den Brink, G. 703van der Horst, P.W. 123, 550 f.van der Kooij, A. 16, 18, 29, 84, 92, 95,98, 100, 222, 451, 453, 470, 579–581,583, 588, 598, 601 f., 605 f., 610, 626van der Louw, T. 232


Moderne Autoren 763van der Meer, M. 158, 626van der Plas, D. 295van der Veken, G. 158, 161van der Woude, A.S. 274van Keulen, P.S.F. 371, 375van Ruiten, J.T.A.G.M. 306–311van Stalduine-Sulman, E. 334van Unnik, W.C. 561 f.VanderKam, J.C. 306–308, 310, 392Vang, C. 460Veltri, G. 19, 33, 44, 92, 301Vergote, J. 316–319Vermes, G. 134 f., 167, 177, 439, 699Vittmann, G. 313, 317Vives, L. 177Voitila, A. 510von Lips, H. 31von Rad, G. 514, 703von Stockhausen, A. 712Vossius, J. 178, 724Waanders, F.M.J. 568Wacholder, B.Z. 388Wagenaar, Ch. 532 f.Wagner, C. 42, 545Wagner, G. 256Walker, W.O. 675Walker, S. 591Wallace, S.L. 119Walser, G. 262–265Walter, N. 10 f., 32, 34, 99, 324, 698, 709–711, 726Waltke, B.K. 504 f.Warszawski, L. 587Wassen, C. 312Wasserstein, A. 134 f., 140, 155, 177Wasserstein, D. 134 f., 140, 155, 177Webb, W.J. 685Weber, B. 526, 529, 539Weber, E. 27Weber, M. 529Weinfeld, M. 289Weis, R.D. 630, 636Weiss, H.-F. 704 f.Wellhausen, J. 328, 343–345, 354Wellmann, B. 524Werner, J. 88Westcott, B.F. 705Westendorf, W. 316Westerholm, S. 439Westermann, C. 4, 705Wevers, J.W. 32, 109, 277, 295, 303, 373,565 f., 698, 700Whiston, W. 724White, J.L. 161White, S.A. 392Wiflong, T.G. 583Wifstrand, A. 666Wilcken, U. 121Wilk, F. 674 f., 683, 688, 692 f., 695Williamson, H.G.M. 249, 584, 589, 705Windisch, H. 673Witte, M. 53Wolff, C. 675Wolff, H.J. 163Wolff, K.E. 514, 517Wooden, R.G. 20, 103 f., 248Worp, K.A. 581, 583Wright, B.G. 19 f., 92 f., 106 f., 110, 142,179, 182, 211, 381Würthwein, E. 416Wutz, F. 461Yadin, Y. 274, 312, 388Yardeni, A. 166Yerushalmi, Y.H. 181, 183Zeilinger, F. 674Zenger, E. 15 f., 25 f., 28 f., 39, 505 f.,515, 524 f.Ziegler, J. 15, 46, 53, 56, 58, 72, 78 f., 254,576, 583, 587 f., 593, 607 f., 655, 662Zipor, M. 384Zlotowitz, B.M. 624Zorell, F. 218Zuckerman, C. 169Zunz, L. 428


Sach- und PersonenregisterÄgypten, jüdisches Bild 313 f.Ägyptische Religion, Einflüsse auf die <strong>Septuaginta</strong>295–298AHRB (Arts & Humanities Research Board)Greek Bible Project 104, 214Akkulturation 129, 139, 161–165, 173,192, 246, 321Akkusativ 536Aktualisierungen 7, 21 f., 58 f., 317, 544 f.,576–580, 606, 626Alexandria 16, 18, 20, 29, 94, 97, 119, 123,134–143, 154, 158–161, 169–171, 176–179, 183–186, 188, 190–192, 287, 294,299, 313, 321, 499, 596Alexandrinische Textform 49, 395, 566,630–633, 701 f.Alexandrinischer Kanon 12, 25, 713 f.Altersangaben bei Grabinschriften 131–133Amnestiedekrete, ägyptische, Einfluss aufLXX-Vokabular 246 f.Anstößigkeiten, Tilgung 331–334, 465–468Anthropomorphismen 289, 328, 330 f.,465 f.Antiochenischer Text 41, 43, 48–50, 62,330 f., 336 f., 339, 354, 363–368, 397Antiochus III. 157Antiochus IV. 76, 161, 166 f., 194, 238,439Antiochus V. 194, 197Antiochus VI. 198Apokryphen 9 f., 12, 23, 35, 709–714, 721,727Aquila 43, 46, 49, 56, 58, 108, 284, 365,414, 471, 483, 712, 717 f.Archaisierung 320Archonten der jüdischen Gemeinden inÄgypten 128, 163, 168, 170–173Aristeasbrief (s.a. <strong>Stellenregister</strong>) 16–20,28, 32, 42, 90, 94, 99 f., 134–156,277 f., 717 f.Aristobul 32, 150Auferstehung der Toten 51–53, 127vgl. auch Eschatologische Lesarten (inder Diskussion)Augustin 711, 722Ausgangssprache / Zielsprache 96, 205–213, 452–454Autoren- und Rezipientenorientierung, Unterscheidung108, 487–489, 495–497Babylonische Textformen 701 f.Begräbnisstätten, jüdische 122 f.Beifügungen, grammatische 210Berossos 98Bible d’Alexandrie 27, 101, 103–106,110 f., 221, 581Biblia Hebraica 711, 714–716, 724 f., 727Biblische Bücher, Anordnung 28–30, 714 f.Buchstabenvertauschungen 323, 621Danielbuch, Abschnittszählung 70–73Danielbuch, Stellung 36, 39, 79–81Databases, Griechisch 214, 218Dativ 209–213, 479 f., 536Demetrios I. 197 f.Demetrios II. 198Demetrios, jüd. Geschichtsschreiber 32, 99,139 f.Demetrius von Phaleron 134, 139, 142,155, 176Demographische Modelle 131 f.Demonstrativpronomen 208Deuterokanonisch 35, 81, 391, 699, 709Deuteronomistisches Geschichtswerk 269–271Deuteronomium-<strong>Septuaginta</strong> 27Diaspora, jüdische 117, 120, 124 f., 131,321Didymus von Alexandrien 479 f., 483Diodor von Tarsus 474–476, 486Dodekapropheton-<strong>Septuaginta</strong> 28 f., 36, 50,57, 426, 576, 578, 580Dositheus 157–165Dreiteiliger Kanon s. Kanon, dreiteiligerDualismen, moralische 546Eid, jüdische Praxis 174Eigenständigkeit der <strong>Septuaginta</strong> 19 f.


Sach- und Personenregister 765Emendationen 5, 54 f., 379, 407, 409,424 f., 441, 460Erfüllung der Verheißungen, ihr Bezugspunkt598, 600 f., 603, 610Ergänzungen, grammatische 210Eschatologische Lesarten (in der Diskussion)42, 52 f., 61, 298, 515 f., 518,521 f., 576–580, 606, 680 f.Estherbuch 79–82, 369 f., 379–384, 711Eupolemos 99Eusebius von Cäsarea 471–473, 478 f.,482, 486Exegese, etymologische 205, 253Exegese, jüdische 76, 111–114, 225, 287,291, 293–295, 297, 299, 324, 326–328,369, 376, 385, 387–389, 393, 407, 419,492, 549, 553, 564 f., 567–569, 600, 604Externe Textvergleiche 613Ezechiel a / b 654, 658–669Ezechiel-Projekt Leuven 657–659Fiktion 28, 134, 136, 140, 150, 177–180Fremdvölkersprüche im Jeremiabuch 622Gebete, zusätzliche in der LXX, Textpragmatik239Gemeindeorganisation, jüdische 128 f., 168Genesis-Apokryphon 99Genesis-<strong>Septuaginta</strong> 17 f., 91 f., 94, 97–99,101Genitiv 54 f., 206, 210, 479Geschichte, Stilisierung 332 f.Gibeon 427–433Götternamen, ägyptische, Kenntnis seitensder Übersetzer 317 f.Gottesattribute 237 f., 243–246Gottesnamen 54 f., 340Gottesschau 287–299, 465 f.Gottesvolk 112 f.Gottesvorstellung 57 f., 77 f., 102, 149,237 f., 242 f., 325, 328–332, 433, 438Grabsteine, jüdische 122Gregor von Nyssa 473, 478, 483, 485Gruppentexte 13 f., 18, 20 f., 25, 30Hapax legomenon 57, 409, 455, 458 f.,545, 550, 556–558, 584 f., 592, 596Harmonisierung 93, 101, 287, 292, 340,345, 349, 351 f., 400, 403, 407, 412,513, 533, 618, 651Hebraismus 317Heilige Schrift im Judentum 12, 708, 711–714, 717, 721, 727Heliopolis 318 f.Herakleopolis 32, 117, 125, 128, 138 f.,163, 166–175, 255Hermeneutik der LXX 287, 469Hermeneutik, antike jüdische 287, 299,326 f., 599–601, 610Hermeneutik, moderne, Anwendung auf die<strong>Septuaginta</strong> 496–501Herrscherideale, hellenistische 242–245Herrscherkult 238Hexapla 5, 44, 46, 356, 365, 368, 395, 404,477, 701 f., 720 f.Hexapla-Projekt 104Hieronymus 10, 34, 56, 460, 698, 709,711 f., 721–723Hilarius von Poitiers 480, 717Historische Richtigstellungen 75 f., 326–328Identität, jüdische 129, 136, 140, 170, 183,238 f., 245 f., 306, 321, 559Infinitivus constructus 206, 212, 261Initiationsriten, nichtjüdische 562, 567 f.Inkonsistenzen 626Interlinearmodell 19 f., 95–97, 106–110,221–235, 248, 452, 454, 468 f., 542Intertextualität 26, 101, 287, 293, 295, 523,527, 535, 613 f., 616–620Isolierte Lesart 614, 618Jabne 20 f.Jenseitsvorstellungen 126 f.Jeremiabuch, Intertextualität 613 f., 616–620Jeremiabuch: Anordnung seiner Teile 622 f.Jeremiabuch: Umfang 622 f.Jeremia-<strong>Septuaginta</strong>, Umgang mit Vorlagen613–615Jeremia-<strong>Septuaginta</strong>, Änderungen gegenüberMT 616–618, 622, 628Jeremia-<strong>Septuaginta</strong>, Umfang 614Jerusalemer Priester als MT-Tradenten 437 f.Jesaja-<strong>Septuaginta</strong> 28 f., 100Joelbuch 712Jonathan (Makkabäer) 198–200Josuabuch, Qumranfragmente 276Josephus 619, 708, 711 f., 717


766 Sach- und PersonenregisterJosua-<strong>Septuaginta</strong> 100Jubiläenbuch (s.a. <strong>Stellenregister</strong>) 99, 305–312, 387, 392Judas Makkabäus 195, 197 f., 576, 578 f.Juden in Alexandria 136–141, 164, 176 f.,179, 183 f., 191 f.Juden, Stellung in Ägypten 321Judenfeindschaft, ägyptische 313, 320Judensteuer 175Judentum, traditionelles 439Jüdische Identität, s. Identität, jüdischeKaige-Rezension 16, 41, 43, 45, 248, 354,363–367, 371, 377, 395, 397, 698Kanon bei Josephus 12, 24 f.Kanon, alexandrinischer 12, 391, 713 f.Kanon, dreiteiliger 15 f., 23 f., 35, 269–271, 714Kanon, Formatierung 269 f.Kanon, griechischer 11, 376, 391Kanon, hebräischer 10, 376, 391Kanon, masoretischer 9, 12, 20 f., 31 f.,80 f.Kanon, orthodoxer 35 f.Kanon, palästinischer 12, 25 f., 391, 713 f.Kanon, Umfang 33–36, 709–711, 713 f.Kanongeschichte 13, 64, 70, 709 f.Kanonisch / apokryph 12 f., 25, 712 f.Kanonsform 79–81Karrieremöglichkeiten für (ehemalige) Judenin Ägypten 158–161Ketib-Lesarten 224, 355–358, 616, 621,626, 643, 649Ketubim 713–715Kleopatra I. 161Kleopatra II. 166 f., 172Kodexform 33, 66 f.Koine 88, 95, 231 f., 258 f., 296, 317, 582,589Konjekturalkritik 4, 46Konjunktionen 261–263konsekutive Verbformen 263–265Konstruktionen, dem Hebr. nachgeahmt(calques) 205Korrektur seitens des MT 436 f.Kritik, jüdische, gegenüber den Ptolemäern143–153Ladeheiligtum 327, 331, 431–433lectio difficilior 434Lehnwörter, ägyptische, in der <strong>Septuaginta</strong>316 f.Leitbegriffe 462–464Leontopolis 29, 89, 100, 117–123, 161,167, 170Leontopolis, Gemeindeorganisation, jüdische,128 f.Leviticus, Qumranfragmente 274–276Leviticus-<strong>Septuaginta</strong> 27Lexikographie 107, 214–220, 221–235,249, 581–583Literatur, griechischsprachige, im Judentum711Loyalität, jüdische, gegenüber den Ptolemäern137 f., 241 f.Lukianischer Text 43 f., 48–50, 62, 353 f.,378 f., 395–397, 399, 401, 417–420,701 f.4. Makkabäerbuch, formgeschichtlicheKlassifizierung 4464. Makkabäerbuch, Syrische Übersetzung 443Makkabäische Märtyrer 440 f.Manetho 90, 98, 296Masoretischer Kanon s. Kanon, masoretischerMasoretischer Text 9, 12, 31 f., 39, 56, 73–76, 78, 80 f., 224, 290, 385, 398, 426 f.,450 f., 460 f., 542, 627Mehrsprachigkeit im Alten Orient 83–89Menander 145, 186–188Messianismus 37, 54–59, 298, 492, 501,579, 606 f.Metaphorik, Umgang damit in der <strong>Septuaginta</strong>303, 328 f., 467 f., 525, 527 f.,534 f., 554 f.Meteorologie, ägyptische 319Modale Hilfsverben 212Mose, Namensform 151, 297MT-Tradenten als Herausgeber 436Mysterienreligionen, griechische, Polemikdagegen 559–561, 564 f.Mythos, historischer 19, 104, 176–193Nahal Hever 354, 718Namen, von Juden in der Diasporaverwendet 124 f., 158–162, 173Neologismen 230, 316 f., 545 f., 592New English Translation of Septuagint 103 f.,106–110, 221, 487, 499 f., 545, 581


Sach- und Personenregister 767Nichtjüdische Weisheit, Abgrenzung dagegen554 f.Nikanor 195, 197 f.Nomina sacra 55, 70Nominativ 55, 207–209, 263Nonvariante 643nota accusativi 289, 399, 405, 536Oden 34–37, 39, 41, 60 f., 63Old Greek 48, 58, 60 f., 74, 103–111, 113,279–284, 352, 377 f., 395–399, 403,545, 597, 601, 610, 654, 698, 705–707On 318 f.Onias III. 118–122, 167Onias IV. 118, 167, 172Orient, Alter, Mehrsprachigkeit s. Mehrsprachigkeitim Alten OrientOrigenes 10, 51, 53, 362, 365, 368, 341,472, 475, 479, 481–483, 709, 711, 720Orthodoxer Kanon s. Kanon, orthodoxerOrtsonomastik 317Oxyrrhynchus 217Palästinische Textformen 701 f.Palästinischer Kanon s. Kanon, palästinischerParalipomena Jeremiae 619Parallelismus membrorum 459Paronomasie 229, 456participium coniunctum 263–265Passio Sanctorum Machabaeorum 443Pentateuch, Begriff 278, 285 f.Pentateuch, Entstehung 269–286Pentateuch, Entstehung seiner Übersetzung15–22, 26 f.Pentateuch, samaritanischer 20, 272, 284 f.,290, 387–389Peroratio, textpragmatische Funktion 446–448Personalpronomen 207Personenonomastik 317Pescher-Auslegung 23PHI (Packard Humanities Institute) 217Philosophie, griechische 19, 58, 98 f.,149 f., 177, 186, 191, 297 f., 325, 330 f.,439, 446, 544, 548, 555, 558, 560Platon 92, 98 f., 150, 325platonistisch 544, 548, 556 f.Politeuma 32, 138 f., 163, 166–175Polysemie 224, 234, 497Praeparatio evangelica 726 f.Prämasoretischer Idiolekt 627 f., 632–636Presbyter 169, 171Propaganda (-maßnahmen) der Ptolemäer236 f., 240, 243Prophetische Texte, die Art ihrer Lektüre597, 600, 610proseuch, in Leontopolis 126Proto-lukianische Lesarten 698Protomasoretischer Text 56–58, 74, 426,624Proverbien 30 f., 269, 370, 544–558, 582Psalmenüberschriften 471–486, 490Pseudepigraphie 438Ptolemäer, literarische Verarbeitung ihrerHerrschaft 185–191Ptolemäer, ptolemäisch 17–19, 90, 99, 119,123–126, 128, 134–156, 161, 166 f.,169–171, 174, 183, 236, 244 f., 313 f.,320 f.Ptolemäische Verwaltungssprache 314–316, 468Ptolemäus I. 136, 138, 151, 166, 186 f.,240Ptolemäus II. 17, 99, 134 f., 143–155, 176,182, 188–190, 240Ptolemäus III. 185, 242 f.Ptolemäus IV. 152, 157, 238, 243Ptolemäus VI. 137, 150, 161, 166, 172Ptolemäus VII. 239Ptolemäus VIII. 168, 170, 172, 194, 243Pythagoras 150qatal-Formen 490, 502–505, 510–514, 521Qere-Lesarten 224, 355–358, 621 f., 626,628, 649Qumran, Pentateuchtexte 273–277Re (Gottesname) 317 f.Reinheitsvorstellungen 309Revisionen 20, 42 f., 45, 51, 58, 75 f., 78,293, 340, 370–373, 377, 383, 385, 391,396, 436Rewritten Bible 308, 386–393Rezensionen 14, 42–44, 47, 62, 283–285,337, 340, 396Rom, römisch 174 f., 194–202Sacharja-<strong>Septuaginta</strong>, Eschatologie 576–580


768 Sach- und PersonenregisterSamaritanischer Pentateuch, s. Pentateuch,samaritanischerScheidebrief 173 f.Schreibvarianten 43, 323, 360, 363 f., 337,434Schriftgelehrsamkeit als Milieu der <strong>Septuaginta</strong>-Übersetzer90, 98, 101 f.Schulbetrieb, jüdischer 95, 97 f.Seleukiden 166 f., 183, 194–198Seleukos IV. 255<strong>Septuaginta</strong> als Übersetzungsliteratur 107<strong>Septuaginta</strong> im Judentum 32 f., 44 f., 52 f.,711, 717, 719<strong>Septuaginta</strong> in der Gegenreformation 723 f.<strong>Septuaginta</strong> in der Reformation 34, 711 f.,715<strong>Septuaginta</strong>, Entstehung 8, 40–63<strong>Septuaginta</strong>, Umfang 8, 10 f., 25, 33–35,37 f., 40 f., 104 f., 700<strong>Septuaginta</strong> <strong>Deutsch</strong> 8–12, 40–63, 103 f.,106, 111–114, 487, 581, 713<strong>Septuaginta</strong>-Edition Cambridge 5, 36, 41<strong>Septuaginta</strong>-Edition Göttingen 3–7, 37 f.,40 f., 44–46, 50, 53, 104–106, 441, 545,698, 705<strong>Septuaginta</strong>-Edition Madrid 41<strong>Septuaginta</strong>-Edition Rahlfs s. AutorenregisterRahlfs<strong>Septuaginta</strong>-Edition Swete 37, 41<strong>Septuaginta</strong>-Frömmigkeit 726Sexualität, Bewertung 300–312Simon, Hoherpriester 580Society of Biblical Literature Commentaryon Septuagint 104, 487, 499 f.Sparta, Spartaner 199–201Sprache der Juden in ägyptischer Diaspora129 f.Sprache, inklusive, in jüdischer Literatur728–738Statistik als Methode in der Philologie259–261, 463 f.Status constructus 346Symmachus 43, 46, 49, 56, 365, 471, 483,492, 494, 587Synagoge 91, 96 f., 126, 137, 237Syntax, syntaktisch 43, 109, 206, 210, 258,451–453, 468, 501, 523 f., 542Syria-Phoinike 136, 166Syrohexapla 15, 43, 77, 398Targumhypothese 84, 94f.Tempel in Leontopolis 97–101Tempusgebrauch 510–514, 542Tendenzen, theologische 30–32, 57 f., 76–78, 97, 101 f., 290–297, 323–325, 328–332, 506, 514–516, 518, 528, 533, 535–538, 542, 553, 614 f., 624 f., 651–653Textfamilien, lokale 13Textgeschichte 6 f., 9, 12f., 44, 49–51,53 f., 59, 61 f., 82, 288, 294, 353, 350–352, 427 f., 436 f., 442, 474, 477 f.Textproduktion / -rezeption 110–113, 487–501Textrekonstruktion 4, 6, 37, 41, 44 f., 47,282, 353, 336 f., 345, 373, 382, 385,387, 398, 436, 630 f.Textvielfalt 13, 276, 284, 355, 437, 624,698 f.Theodor von Mopsuestia 474 f., 482Theodoret von Cyrus 51, 368, 471, 475–477, 482 f., 486Theodotion 43, 48 f., 76, 245, 248, 294,365, 368, 371, 377, 386, 698Tiqqun soferim 436 f.Thesaurus Linguae Graecae 217Übersetzung einer Übersetzung 9, 105–114Übersetzungsliteratur, Hermeneutik 499Übersetzungstechnik 8, 26 f., 29 f., 62, 92–96, 110, 113, 205–213, 223, 299, 370,372, 379, 385, 395, 464, 488, 499 f.,521–543, 547, 620, 648Übersetzung in der Antike: Hilfsmittel 85–88, 93–96Übersetzungsmilieu der <strong>Septuaginta</strong> 89–91Universalismus 575Unterweisung, als theologisches Thema des<strong>Septuaginta</strong>psalters 461 f., 464Ur-<strong>Septuaginta</strong> 359Ur-Theodotion 698Verfremdung 320Verschreibungen 14, 55, 282 f., 363 f., 337,427, 631Versinschriften, jüdische 123Verwaltungssprache, ptolemäische 236 f.,246 f., 314–316vorhexaplarisch 53, 64, 284Vorlage, eigenständige hebräische, für Jer-LXX 615


Sach- und Personenregister 769Vorlagen 16, 27, 72, 74, 76, 108, 205,207–212, 223, 226, 251, 258, 291, 293,317, 323, 329, 335, 355–359, 337, 340,342–347, 350–352, 370, 372, 379,382 f., 396, 426 f., 434–437, 450 f., 457,459, 464, 469, 513, 520 f., 533, 542,574, 587, 613–620, 631 f.wayyiktol-Formen 511, 525Wirkungsgeschichte 32 f., 50, 78, 105 f.,110–113, 487, 489, 494 f., 497–501,618–620Wortfolge 258–266, 451, 453, 468, 616w-qatal-Formen 510–512w-yiktol-Formen 511yiktol-Formen 510–512, 514, 521Zielsprachenorientierung 205–213, 225,452–454, 629Zinsverbot 173Zitate, neutestamentliche, und das Problemder Textgeschichte 44f., 47 f., 697–707,715Zwölfprophetenbuch, s. Dodekapropheton


Wortregister griechischa;ggeloi 465, 492a;gnoia 247avdiki,a 247, 462, 661 f.avkrobusti,a 232 f.avllo,fuloj 170, 174a`marti,a 247, 661 f.a;mfodon 215–220avnadendra,j 456avnemo,fqoroj 319avnomi,a 247, 463, 662avntilh,mptwr 467 f.avntisth,rigma 457avpallotrio,omai 457avpolu,w 247avrcima,geiroj 315avrcioinoco,oj 314avrcisitopoio,j 314avrciswmatofu,lax 315avse,beia 247auvto,j 207–209a;cei 297, 316 f.avfi,hmi 247bde,lugma 662bohqo,j 467 f.bracu, ti 493bu,ssoj 591de, 546, 666do,xa 466 f.du,namij 466 f.evgkata,leimma 520eivj to te,loj 482–485eivsakou,w 527e;leoj 243{Ellhnej 239evkote,w 457evlatto,w 492 f.evlpi,zw 468, 535 f.evmperipate,w 678evmplokion 589–591evn 206, 209–211evnte,llw 237evntolh, 237evpe,rcomai 461evpi. to. auvto, 250evpiginw,skw 660evpieikei,a 243, 245evpime,leia 243, 245evxagoreu,w 455evxomologe,omai 455euverg& 243, 244euvnomi,a 243 f.evunou,coj 314euvse,beia 243 f.h; 546qeoma,coj 238qe,ristron 592–596qhsauro,j 316qusiasth,rion 232 f.qw,rax 664 f.i`lasmo,j 531 f.kenota,fia 226 f.kla,doj 456klh/ma 456klhronome,w 518 f.klhth,j 231mada/n 663mada,w 663ma,caira 661molusmo,j 676no,moj 101 f.oifi 297o`ra,w 466o[ti/dio,ti 660 f.ou-toj 208 f.ovcu,rwma 315 f.ovcuro,j 459ovxu,grafoj 455paidei,a 461pai/j 314parathre,w 529Petefrhj 317 f.plhmme,leia 247poli,thj 170, 174polita,rchj 128 f.poli,teuma 168 f.prau


Wortregister griechisch 771prau


Wortregister hebräischtyrxa 520vya 728–738!wmra 219 f.#ra 514–517b. 206, 209–211l[b 346hymd 458w 666xbz 729rwz II 457hsx 468brx 661~[j 462hry hi. 455vry 516–519l. 212, 479–481vxl 457![ml 529 f.ryhm 455rhm II. 455lwlkm 664 f.zw[m 467hdwcm 467twlcm 574rqm 663jrm 663bgfm 467![vm 457afn 253avn 253!wtvn 248–253xls 529 f.[ls 467syrs 314bg[ 663 f.!w[ 528, 662dm[ 528hwn[ 461hdp / twdp 537rpyjwp 317 f.~ynp (ynplm) 431rwc 328 f., 467 f.arq 231~jf 457jav 665jwv 665jqv 457hb[wt 662

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!