Das Universale Recht bei Johannes Calvin - Doria

Das Universale Recht bei Johannes Calvin - Doria Das Universale Recht bei Johannes Calvin - Doria

10.07.2015 Aufrufe

92erstehung beschreibt, dass “dasselbe Fleisch aus dem Tode aufersteht”. 167Gelegentlich weist er mit “Fleisch” auf den sensuellen Teil bzw. diesensuelle Handlung der Seele hin. 168 Er spricht zum Beispiel über dieVerführungen des Fleisches 169 und stellt fest, dass das Nicht-Geistliche“Fleisch” genannt wird und dass der Mensch alles nach seinem Fleischbeurteilt. 170Die oben angeführten Beispiele zeigen, dass die Begriffe ‘Körper’ und‘Fleisch’ für Calvin nicht identisch sind. Mit ‘Körper’ deutet er nur auf dasMaterielle des Menschen hin, mit ‘Fleisch’ kann er sogar den ganzenMenschen in seinem vom Sündenfall verdorbenen Zustand meinen.Neben dem Begriff “Seele” kommen “Geist” (spiritus) und “Sinne”(animus) bei Calvin vor. Er stellt fest, dass die Seele als Geist umschriebenwerden kann und dass “Seele” und “Geist” sich inhaltlich voneinandernur unterscheiden, wenn sie gleichzeitig vorkommen. 171 Wenn er siegleichzeitig verwendet, zum Beispiel wenn er den Menschen in drei Teile,Körper, Geist und Seele, teilt, bringt er auf einmal sowohl die zwei Teiledes Menschen als auch die zwei Teile des anderen Teils, der Seele zumVorschein. 172 “Geist” und “Seele” stehen aber in identischer Bedeutung,167 “ Primo tenendum est quod diximus, nos in eadem quam gestamus carneresurrecturos quoad substantiam:” IIIxxv8.168 “Nunc fac in hominis natura nihil esse nisi carnem: et inde quippiam, si potes, bonielice. At Carnis vocabulum ad sensualem pertinet tantum, non ad superiorem animaepartem.” IIiii1169 “Denique tota anima carnis illecebris irretita, foelicitatem in terra suam quaerit.”IIIix3170 “Primum (ut natura nimium propensi sumus ad omnia carni nostrae tribuenda) nisinobis imbecillitas nostra velut oculo demonstrata fuerit, facile virtutem nostram supraiustum modum aestimamus, nec dubitamus, quicquid eveniat, contra omnes difficultatesinfractam fore et invictam. Unde in stolidam et inanem carnis confidentiam evehimur:”IIIviii2171 “ atque animae nomine essentiam imortalem, creatam tamen intelligo, quae nobilioreius pars est. Interdum spiritus vocatus; etsi enim dum simul iuguntus haec nomina,significatione inter se differunt: ubi tamen seorsum ponitur spiritus, tantundem valet atqueanima” Ixv2172 "animae, spiritus, et corporis integritatem requirit" IIviii44; "ut unum corpore, spirituet anima secum fiamus." IVxvii12

93wenn er über “unsterblichen Geist” und “Geist als Sitz der Vernunft”spricht. 173 So kann “Geist” bei Calvin ein Synonym von “Seele” sein.Ein anderes Synonym für die Seele in der Sprache Calvins ist mens,“Gemüt”. Er schreibt zum Beispiel, dass “im Gemüt des Menschen etwasGöttliches eingetragen” ist, 174 und er behandelt die Erneuerung desGemüts. 175 Er benutzt auch “Herz” (cor) als Seele deutend, aber in einerlokaleren Bedeutung. Gerade im Herzen ist sowohl das Zeugnis desGewissens als auch das des natürlichen Gesetzes eingetragen. 176 Das Herzist einerseits der Sitz des Glaubens, aber anderseits auch der Sitz derLust. 177 Statt “Seele und Geist” zu benutzen, macht Calvin vom Wortpaar“Herz und Geist” Gebrauch. 178 Mit “Herz” kann er aber auch auf denWillen, also einen der zwei Teile der Seele, hinweisen. 179173 “Certe conscientia, quae unter bonum et malum discernens, Dei iudicio respondet,indubium est immortalis spiritus signum. ... Ergo huius intelligentiae sedem spiritum esseopportet.” Ixv2174 “Denique quum tot praeclarae dotes quibus humana mens pollet, divinum aliquidinsculptum ei esse clamitent, totidem sunt immortalis essentiae testimonia.” Ixv2175 “Verum de ea re siqua alias posset esse dubitatio, ea nobis a Paulo tollitur: ubidescripto veteri homine, quem dixerat corruptum esse concupiscentiis erroris, iubet nosrenovari spiritu mentis nostrae [Ephes. 4. e. 23]. Vides eum non ponere illicitas ac pravascupiditates in parte sensitiva modo, sed in ipsa etiam mente: atque ideo eius exigererenovationem.” IIiii1176 "Porro haec ipsa quae ex duabus tabulis discenta sunt, quadammodo nobis dictat lexilla interior, quam omnium cordibus inscriptam et quasi impressam superius dictum esse."IIviii1; s. auch IVxx6177 “Obiiciet quispiam non tamen consentaneum esse ut phantasiae, quae temerevolutantur in mente, et tandem evanescunt, pro concupiscentiis, quarum sedes in corde est,damnentur.” IIviii50; “Restat deinde ut quod mens hausit, in cor ipsum transfundatur; nequeenim si in summo cerebro volutatur Dei verbum, fide perceptum est: sed ubi in imo corderadices egit, ut ad sustinendas repellendasque omnes tentationum machinas invictum sitpropugnaculum.” IIIii36178 "Ac quanvis primaria sedes Divinae imaginis fuerit in mente et corde," Ixv3179 “Quum vero scribit, Dominum cor Regis, quasi rivos aquarum, in manu sua tenere,et inclinare quocunque voluerit [Prov. 21. a. 1]: sub una profecto specie totum genuscomprehendit. Sicuius enim voluntas omni subiunctione soluta est, id iuris regiae voluntatimaxime competit, quae in alias quodammodo regnum exercet; quod si illa Dei manuflectitur, neque nostra eximetur ea conditione.” IIiv7. — Olsson 1943, 217–218 stellt dieTerminologie vor: “I det citerade avsnittet i Institutio anger Calvin tvennesjälsförmögenheter, förnuft (intellectus) och vilja (voluntas). Sammanställningen ‘intellectus’

93wenn er über “unsterblichen Geist” und “Geist als Sitz der Vernunft”spricht. 173 So kann “Geist” <strong>bei</strong> <strong>Calvin</strong> ein Synonym von “Seele” sein.Ein anderes Synonym für die Seele in der Sprache <strong>Calvin</strong>s ist mens,“Gemüt”. Er schreibt zum Beispiel, dass “im Gemüt des Menschen etwasGöttliches eingetragen” ist, 174 und er behandelt die Erneuerung desGemüts. 175 Er benutzt auch “Herz” (cor) als Seele deutend, aber in einerlokaleren Bedeutung. Gerade im Herzen ist sowohl das Zeugnis desGewissens als auch das des natürlichen Gesetzes eingetragen. 176 <strong>Das</strong> Herzist einerseits der Sitz des Glaubens, aber anderseits auch der Sitz derLust. 177 Statt “Seele und Geist” zu benutzen, macht <strong>Calvin</strong> vom Wortpaar“Herz und Geist” Gebrauch. 178 Mit “Herz” kann er aber auch auf denWillen, also einen der zwei Teile der Seele, hinweisen. 179173 “Certe conscientia, quae unter bonum et malum discernens, Dei iudicio respondet,indubium est immortalis spiritus signum. ... Ergo huius intelligentiae sedem spiritum esseopportet.” Ixv2174 “Denique quum tot praeclarae dotes quibus humana mens pollet, divinum aliquidinsculptum ei esse clamitent, totidem sunt immortalis essentiae testimonia.” Ixv2175 “Verum de ea re siqua alias posset esse dubitatio, ea nobis a Paulo tollitur: ubidescripto veteri homine, quem dixerat corruptum esse concupiscentiis erroris, iubet nosrenovari spiritu mentis nostrae [Ephes. 4. e. 23]. Vides eum non ponere illicitas ac pravascupiditates in parte sensitiva modo, sed in ipsa etiam mente: atque ideo eius exigererenovationem.” IIiii1176 "Porro haec ipsa quae ex duabus tabulis discenta sunt, quadammodo nobis dictat lexilla interior, quam omnium cordibus inscriptam et quasi impressam superius dictum esse."IIviii1; s. auch IVxx6177 “Obiiciet quispiam non tamen consentaneum esse ut phantasiae, quae temerevolutantur in mente, et tandem evanescunt, pro concupiscentiis, quarum sedes in corde est,damnentur.” IIviii50; “Restat deinde ut quod mens hausit, in cor ipsum transfundatur; nequeenim si in summo cerebro volutatur Dei verbum, fide perceptum est: sed ubi in imo corderadices egit, ut ad sustinendas repellendasque omnes tentationum machinas invictum sitpropugnaculum.” IIIii36178 "Ac quanvis primaria sedes Divinae imaginis fuerit in mente et corde," Ixv3179 “Quum vero scribit, Dominum cor Regis, quasi rivos aquarum, in manu sua tenere,et inclinare quocunque voluerit [Prov. 21. a. 1]: sub una profecto specie totum genuscomprehendit. Sicuius enim voluntas omni subiunctione soluta est, id iuris regiae voluntatimaxime competit, quae in alias quodammodo regnum exercet; quod si illa Dei manuflectitur, neque nostra eximetur ea conditione.” IIiv7. — Olsson 1943, 217–218 stellt dieTerminologie vor: “I det citerade avsnittet i Institutio anger <strong>Calvin</strong> tvennesjälsförmögenheter, förnuft (intellectus) och vilja (voluntas). Sammanställningen ‘intellectus’

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!