Das Universale Recht bei Johannes Calvin - Doria
Das Universale Recht bei Johannes Calvin - Doria Das Universale Recht bei Johannes Calvin - Doria
88iudicas, id est qui iudicium rationis et discretionis boni habes et mali. Ab hoc quippecontemptu, paruuli qui nondum discretionem habent liberi sunt. In quo enim uereinexcusabilis? quia etiam proprio iudicio tuo condemnandus, cum in aliis reprehendas eademquae facis, aut similia. Hoc autem maxime spectat ad superbam Romanorum contentionem,qua se alterutrum praeponere uolebat, et se ipsos singuli defendentes, alios criminososiudicibant. ...” s. 76; (Rm 2:20) “Sic continua: quare per legem compesci a sua gloriationehomines debeant? Quia per eam inexcusabiles de peccatis suis maxime redduntur quae peream cognouerunt potius quam amiserunt, immo etiam auxerunt ut in sequentibus dicturusest: Vt fiat supra modum peccans peccatum per mandatum.” XI s. 111; — Petrus Abelardus,Theologia Christiana, V 4 / Theologia “Scholarium” III, 4 “Hoc quidem modo et ipse perhibetApostolus / apostolus Deum / deum sui notitiam / reprobis quoque contulisse, iuxta quod adRomanos scribens, inexcusabilem omnem hominem esse convincit et de contemptu suicontidorius arguendum, cum eius notitiam / noticiam lex ipsa naturalis, quae in rationeconsistit, etiam sine scripto in ipsa operum eius exhibitionem omnibus afferret.” CCCM XII,348 / XIII, 500; – Ruperti Tuituensis, De sancta Trinitate et operibus eius 2 102 “Est eniminexcusabilis, cum ad Dei similitudinem non peruenerit: quia uidilicet bono instrumento adhoc, propter quod sibi datam est, uti noluit.” CCCM XXI—XXIV, 187; 10 1769—71 “Primum inanimalia uindicta grassatur, non repente irruens sed paulatim adipsos usque progrediens acpedetemptim corripiens peccatores, ut inexcusabiles sint.” CCCM XXI—XXIV, 628; 20 869—71“Pro hoc, inquam, amplius iudicandi sunt, et pro hoc multo maxime inexcusabiles erunt.”CCCM XXI—XXIV, 1141; 30 902—6 “Non ignorabat Dominus Deus quod nec ipsi audirent necquiescerent, sicut nec patres eorum audierant aut quieuerant, sed illis oportebat primum lociverbum Dei, ut essent inexcusabiles, scire nolentes, quod proheta ille, de quo praedixeratMoyses, fuerit in medio eorum.” CCCM XXI—XXIV, 1665; – Ruperti Tuituensis, De gloria ethonore Filii Hominis super Mt 10:5–8 8 640—642 “Haec facite in testimonium, ut de uisitatione suagaudeant quidem oues, sint autem hirci inexcusabiles. In his autem omnibus aliena sitintentio cupiditatis ab uirtutis” CCCM.XXIX, 245; Mt 11:16–19 9 564—6 “Nonne ergoinexcusabilis est generatio haec? Plane inexcusabilis, ut stulti pueri, Deus autem, uelsapientia Dei non est unde arguatur, ita ut constanter dicere possit: Quid ultra debui facere tibi,et non feci?” CCCM XXIX, 280; Mt 12:14 9 1005—7 “Superesti enim et ueritate sermonis etpotentia uirtutis, atque ideo de ignorantia inexcusabiles, consilium faciebant quomodo eumperterent:” CCCM XXIX, 292; – Galteri a Sancto Victore et quorundam aliorum. Sermones ineditestriginta sex. Sermo XVIII, 11 (Sermo de Epiphania Domini) “Nos iam cognouimus ueritatem,et ideo inexcusabiles erimus si tantam contempserimus salutem.” CCCM .XXX, 159; –Guilelmi a Sancto Theodorico, Expositio super epistolam ad Romanos. Rm 2:1 “Inexcusabilis est,quem non latet ueritas, et perseuerat in eo iniquitas. ... Propterea, o homo, qui ex lege iudicas,inexcusabilis es, sed et tu, omnis homo, qui nec legem nosti, nec iudicas, nichilominusinexcusabilis es. Non enim admittit excusationem, qui scit se hominem rectum fecisse, etinsuper obedientiae dedisse praeceptum et testimonium conscientiae in lege naturae. Inneutro ergo iusta est excusatio; sed in utrumque iusta damnatio. Si enim inexcusabiles illi,qui inuisibilia Dei a creatura mundo per ea quae facta sunt intelligere non potuerunt, quantomagis qui ex lege eius instructi, confidunt se esse duces caecorum et lumen eorum qui intenebris sunt? Ad eos quippe proprie hic sermo dirigitur: O, homo, non spiritus, humanaquippe superbia excusare te niteris, humana sapiens, et secundum hominem iudicans.”
894.1.2. Dualistisches MenschenbildDer Mensch besteht laut Calvin aus zwei Substanzen: aus dem Körper(corpus) und aus der Seele (anima). 151 Die Teile sind selbstständig, aber siekönnen nicht allein leben. Der Seele Kräfte sind organisch und verbindendie Seele mit dem Körper, so dass die Seele ohne Körper nicht existierenkann. 152 Die beiden Teile haben ihre Eigenart, die sie nicht verlieren, wennsie mit dem anderen zusammengebunden sind. Sie werden nichtidentisch. So ist es möglich, über den Körper oder die Seele etwasExklusives zu sagen. Die beiden sind geschaffen, aber sie habenverschiedene Dimensionen. 153 Die Seele ist mächtig, auch unsichtbareDinge zu begreifen, wogegen der Körper mit seinen Sinnen nur materielleDinge ergreifen kann. 1 5 4 Die Seele ist auch der noblere Teil desCCCM LXXXVI, 27151 “Porro hominem constare anima et corpore, extra controversiam esse debet” Ixv2 —Backus 2003, 85 berichtet, dass Calvin erst in der letzten Ausgabe der Institution eine Lehreüber die Seele entfaltet.152 "Nam quia organicae sunt animae facultates, hoc preatextu alligant eam corpori, utsine eo non substistat;" Iv5153 “Neque enim aut anima corpus, aut corpus anima est. Quare et de anima seorsumdicitur quod in corpus nullo modo cadere potest: et de corpore rursus, quod nulla rationeanimae conveniat: de toto homine, quod nec de anima seorsum, nec de corpore, nisi inepte,accipi possit. Postreme animi propria transferuntur ad corpus, et propria corporis ad animam;qui tamen iis constat, unus homo est, non plures.” IIxiv1, “Porro hominem constareanima et corpore, extra controversiam esse debet; atque animae nomine essentiamimortalem, creatam tamen intelligo, quae nobilior eius pars est.” Ixv2, “quando scimus noneam esse animae dimensionem quam corporis.” IIIxxv6 — Babelotzky 1977, 105–108 überlegt,ob Calvin den Menschen trichotomisch oder dichotomisch sieht. Er stützt sich auf Kruscheund sieht bei Calvin grundsätzlich eine dichotomische Aufteilung des Menschen, obwohlCalvin sich gelegentlich trichotomischer Terminologie bedient.154 “Nam qui brutis animalibus inest sensus, extra corpus non egreditur: vel saltem nonlongius se extendit quam ad res sibi obiectas. Mentis vero humanae agilitas caelum et terrae,naturaeque arcana perlustrans, et ubi secula omnia intellectu et memoriam complexa est,singula digerens sua serie, futuraque ex praeteritis colligens, clare demonstrat latere inhomine aliquid a corpore separatum. Deum invisibilem et Angelos intelligentia concipimus,quod minime in corpus competit.” Ixv2
- Seite 41 und 42: 37Der freie auf das Gute um des Gut
- Seite 43 und 44: 39unveränderlich, aber was die Hin
- Seite 45 und 46: 41Sinne ist: in Bezug zu Gott und i
- Seite 47 und 48: 43Naturrechtslehren, die einzelne R
- Seite 49 und 50: 45Dinge außerhalb Gottes betrachte
- Seite 51 und 52: 47Fragen, die man mit Hilfe der ant
- Seite 53 und 54: 49beschädigen, wenn man dem Naturr
- Seite 55 und 56: 51Menschen dazu bringt, dass er dem
- Seite 57 und 58: 53Erkenntnisse teilt er noch in zwe
- Seite 59 und 60: 55Der schöpfende Gott ist der drei
- Seite 61 und 62: 57glauben. Wer nicht glaubt, denkt,
- Seite 63 und 64: 59vollen Wirken ist Gott eine absol
- Seite 65 und 66: 61ordo naturae, kann aber auch bede
- Seite 67 und 68: 63erstreckt. 50 Er begründet sein
- Seite 69 und 70: 65schriften über sexuelle Sittlich
- Seite 71 und 72: 67In einer tieferen Bedeutung zeigt
- Seite 73 und 74: 69Doppelgebot der Liebe bringt die
- Seite 75 und 76: 71Katechismus vom Jahre 1537 hat Ca
- Seite 77 und 78: 733.2.5. Fokussiertes GesetzGott ha
- Seite 79 und 80: 75Die Rechtsvorschriften des Alten
- Seite 81 und 82: 77- potentia ordinata Dei: ob Gott
- Seite 83 und 84: 79v. Chr.) nennt. 127 Die Aufkläru
- Seite 85 und 86: 81Zeremoniegesetz, dessen Gültigke
- Seite 87 und 88: 83Wenn es um die Folgen des Sünden
- Seite 89 und 90: 85vieler Völker besser ist, ein st
- Seite 91: 87erhaltenen Fähigkeiten sind dem
- Seite 95 und 96: 91Seele ist unsterblich 160 und der
- Seite 97 und 98: 93wenn er über “unsterblichen Ge
- Seite 99 und 100: 95Menschen zur Erfüllung der irdis
- Seite 101 und 102: 97aber die Einteilung in zwei Teile
- Seite 103 und 104: 99dem Bild Gottes und der Vernunft
- Seite 105 und 106: 101Bild, in dem zwei Welten mit je
- Seite 107 und 108: 103kunst, die zum Vorschein bringen
- Seite 109 und 110: 105Oben haben wir schon festgestell
- Seite 111 und 112: 1074.2.2. Der WilleDie andere Fähi
- Seite 113 und 114: 109leitende Königin für den Wille
- Seite 115 und 116: 111Wirken hat, aber auch diese Frei
- Seite 117 und 118: 113Begriffsgeschichte anhand der Li
- Seite 119 und 120: 115In das mittelalterliche Denken k
- Seite 121 und 122: 117nicht unter das Gewissen (syneid
- Seite 123 und 124: 119ein Empfinden über das Urteil G
- Seite 125 und 126: 121seinen Sitz im Menschen und wirk
- Seite 127 und 128: 123Obwohl das Gewissen für Calvin
- Seite 129 und 130: 125nehmen, aber anderseits kann er
- Seite 131 und 132: 127verdorben, nicht kann. 289 Der V
- Seite 133 und 134: 129Gerechtigkeit des Gesetzes in ih
- Seite 135 und 136: 131stellungen billigen und mit Belo
- Seite 137 und 138: 133Im Lichte jener Predigt scheint
- Seite 139 und 140: 1355. WIRKSAMKEIT DES UNIVERSALEN R
- Seite 141 und 142: 137bedeutet, dass der Mensch sie au
894.1.2. Dualistisches MenschenbildDer Mensch besteht laut <strong>Calvin</strong> aus zwei Substanzen: aus dem Körper(corpus) und aus der Seele (anima). 151 Die Teile sind selbstständig, aber siekönnen nicht allein leben. Der Seele Kräfte sind organisch und verbindendie Seele mit dem Körper, so dass die Seele ohne Körper nicht existierenkann. 152 Die <strong>bei</strong>den Teile haben ihre Eigenart, die sie nicht verlieren, wennsie mit dem anderen zusammengebunden sind. Sie werden nichtidentisch. So ist es möglich, über den Körper oder die Seele etwasExklusives zu sagen. Die <strong>bei</strong>den sind geschaffen, aber sie habenverschiedene Dimensionen. 153 Die Seele ist mächtig, auch unsichtbareDinge zu begreifen, wogegen der Körper mit seinen Sinnen nur materielleDinge ergreifen kann. 1 5 4 Die Seele ist auch der noblere Teil desCCCM LXXXVI, 27151 “Porro hominem constare anima et corpore, extra controversiam esse debet” Ixv2 —Backus 2003, 85 berichtet, dass <strong>Calvin</strong> erst in der letzten Ausgabe der Institution eine Lehreüber die Seele entfaltet.152 "Nam quia organicae sunt animae facultates, hoc preatextu alligant eam corpori, utsine eo non substistat;" Iv5153 “Neque enim aut anima corpus, aut corpus anima est. Quare et de anima seorsumdicitur quod in corpus nullo modo cadere potest: et de corpore rursus, quod nulla rationeanimae conveniat: de toto homine, quod nec de anima seorsum, nec de corpore, nisi inepte,accipi possit. Postreme animi propria transferuntur ad corpus, et propria corporis ad animam;qui tamen iis constat, unus homo est, non plures.” IIxiv1, “Porro hominem constareanima et corpore, extra controversiam esse debet; atque animae nomine essentiamimortalem, creatam tamen intelligo, quae nobilior eius pars est.” Ixv2, “quando scimus noneam esse animae dimensionem quam corporis.” IIIxxv6 — Babelotzky 1977, 105–108 überlegt,ob <strong>Calvin</strong> den Menschen trichotomisch oder dichotomisch sieht. Er stützt sich auf Kruscheund sieht <strong>bei</strong> <strong>Calvin</strong> grundsätzlich eine dichotomische Aufteilung des Menschen, obwohl<strong>Calvin</strong> sich gelegentlich trichotomischer Terminologie bedient.154 “Nam qui brutis animalibus inest sensus, extra corpus non egreditur: vel saltem nonlongius se extendit quam ad res sibi obiectas. Mentis vero humanae agilitas caelum et terrae,naturaeque arcana perlustrans, et ubi secula omnia intellectu et memoriam complexa est,singula digerens sua serie, futuraque ex praeteritis colligens, clare demonstrat latere inhomine aliquid a corpore separatum. Deum invisibilem et Angelos intelligentia concipimus,quod minime in corpus competit.” Ixv2