Het schilderij “La Possibilité d’un Recommencement” (2007, p.00), waaruit eendetail werd gekozen voor de uitnodigingskaart van <strong>Moravec</strong>’ tentoonstelling UneVie Sans Fin, lijkt in de problematiek van beeld-in-beeld een bijzondere rol tespelen. Niet alleen stelt het schilderij een publicitair paneel voor, dat ver weg vanzijn gebruikelijke stedelijke omgeving middenin de natuur is neergezet;bovendien roept het beeld op het paneel merkwaardige associaties op metenkele historische kunstwerken. Vooreerst roept de compositie van het vrouwelijkmodel mutatis mutandis een schilderij van de pionier van de moderneschilderkunst in herinnering, m.n. “L’Origine du Monde” (1866) van GustaveCourbet. Bovendien laat de voorstelling terugdenken aan “Etant Donnés” (1946-’66) van Marcel Duchamp. Twee kunstwerken die door hun historiek en door huncompositie haast per definitie met een voyeuristische blik worden bekeken. Deherinneringen aan deze beide werken komen samen in een schilderij dat deprogrammatische titel “La Possibilité d’un Recommencement” draagt. “LaPossibilité d’un Recommencement” brengt geen voorstelling van een bestaandbeeld. Het beeld dat we op het publicitair paneel zien, is geen beeld uit detweede hand. <strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong> heeft het beeld zelf gecreëerd. Ook daarommarkeert het doek een verschil met vele andere beeld-in-beeld schilderijen.Gaandeweg is <strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong> zich voor zijn beeldmateriaal op het internetgaan richten. Het internet als portiek op de wereld als beeld en voorstelling. Dewereld die via internet onze huiskamers en kantoren binnenstroomt, is niet langtot de publieke wereld beperkt gebleven. Zeer snel heeft ook het persoonlijke erzijn plaats opgeëist. Vooral omdat het gebruik van internet, door de typischeinterface, een mens voor een scherm, een exclusief persoonlijk, individueelkarakter heeft. Op die manier vinden werelden, die in de echte wereld (voor zoverdaar nog iets van rest) niet in de publieke (of toch niet in die mate), de openbareruimte te beleven zijn, hun weg naar een persoonlijke beleving, al dan nietanoniem. <strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong> is wat dit betreft zeer geïnteresseerd in hetfenomeen en aanbod van pornografie op het net. Omdat daar het persoonlijkepubliek wordt en het publieke persoonlijk wordt. Het opengebroken karakter vande verhouding publiek vs. privaat fascineert de kunstenaar heel erg, in hetbijzonder onderzoekt hij wat de betekenis is van die veranderde verhouding voorde schilderkunst.In de reeks “Le Jardin des Possibles”, een serie van vijf grote schilderijen uit deperiode 2006-2007 (p.00), brengt <strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong> de relaties beeld /beschouwer en publiek / privaat voor het eerst expliciet aan de orde. Deschilderijen stellen telkens een beeld uit een filmvoorstelling voor, in een voor hetoverige lege bioscoopzaal. Het lijkt wel of de beschouwer van die doeken van<strong>Moravec</strong> zelf en alleen in de bioscoopzaal zit. Cinema is bij uitstek een mediumdat wordt beschouwd in een met anderen gedeelde ervaring. De filmvoorstellingwordt niet gepland voor één enkele toeschouwer, maar bij voorkeur voor eenvolle zaal. Alle toeschouwers kijken echter individueel naar dezelfde film, naardezelfde beelden. Zoals museumbezoekers in principe in gelijkaardige,collectieve omstandigheden de schilderijen van een museumcollectie bekijken.De schilderijen hangen er in het museum niet alleen voor jou. <strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong>breekt de huichelachtige individuele confrontatie met pornografie, zoals die wordtbeleefd in de gespecialiseerde boekjes en op het net open en brengt ze terugnaar het publieke en collectief beschouwbare terrein van de schilderkunst. Hijdoet dit niet alleen met pornografie, hij doet het ook met het exhibitionistischkarakter van sociale netwerksites als Facebook e.a. waar het persoonlijke zonderde minste schroom overgeleverd wordt aan het publieke.Schilderkunst heeft altijd al de twee sferen publiek en privaat bediend.
Op het publieke forum heeft de schilderkunst voor kerk en staat, voor mens enmaatschappij een enorme historische rol gespeeld. De confrontatie tussen eenschilderij en zijn toeschouwer(s) had slechts uitzonderlijk een privaat karakter. Deconfrontatie met pornografie op het internet blijft een privaat en individueelbeleven. Met dien verstande dat dezelfde beelden tegelijk, altijd en overal, voorelk individu bereikbaar zijn en dus in se publiek of openbaar zijn, hoe intiem zezich ook mogen voordoen.Wat er ook van zij, <strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong> onderzoekt de onderlinge relaties tussenbeelden én het publiek vs. privaat karakter van hun mediatisering, ongeacht ofdie beelden afkomstig zijn uit de wereld van de schilderkunst, de fotografie, depubliciteit, de cinema of het internet. Het komt me voor dat hij door het bespelenvan deze twee thema’s de schilderkunst in haar eigenste ziel raakt. Deschilderkunst heeft op zijn minst twee essentiële bestaansredenen: haar absoluutongebonden voorstellingsvermogen en haar maatschappelijke functie enbetekenis. <strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong> is een kunstenaar die op een gevoelige,intelligente en professionele manier met deze dimensies van (schilder)kunstomgaat.Jo Coucke<strong>Benjamin</strong> <strong>Moravec</strong>, We play your game, 2013, Öl auf Leinwand, 250x500 cm,Courtesy the artist & Deweer Gallery, Otegem, Belgium
Change language