29.01.2015 Aufrufe

Experimentelle Untersuchung von Polypropylen-Schaum ... - am IFM

Experimentelle Untersuchung von Polypropylen-Schaum ... - am IFM

Experimentelle Untersuchung von Polypropylen-Schaum ... - am IFM

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

<strong>Experimentelle</strong> <strong>Untersuchung</strong> <strong>von</strong> <strong>Polypropylen</strong>-<strong>Schaum</strong><br />

als Basis für die numerische Simulation<br />

Ulrich Huber, Martin Maier<br />

Institut für Verbundwerkstoffe GmbH<br />

Erwin-Schrödinger-Str. 58<br />

67663 Kaiserslautern<br />

Germany<br />

15. September 2005/Huber Folie 1 / 15


Überblick<br />

‣ Materialprüfung<br />

‣ Zug-, Druck- und Schubversuche mit lokaler<br />

Deformationsmessung<br />

‣ Identifikation <strong>von</strong> Einflußpar<strong>am</strong>etern<br />

‣ Materialmodellierung<br />

‣ Modellierung in Abaqus: Möglichkeiten und Grenzen<br />

‣ Anforderungen an das Materialmodell<br />

‣ Zus<strong>am</strong>menfassung<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 2 / 15


Materialprüfung<br />

‣ einachsige Druckversuche<br />

‣ einachsige Zugversuche<br />

‣ Schubversuche<br />

‣ Hydrostatische Versuche<br />

‣ Relaxationsversuche<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 3 / 15


Optische Deformationsanalyse<br />

Globale und lokale Messung<br />

Spannung [MPa]<br />

Dehnung [-]<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 4 / 15


Optische Deformationsanalyse<br />

Lokalisation<br />

Dehnung strain [- [-]<br />

0,2<br />

0,18<br />

0,16<br />

0,14<br />

0,12<br />

0,1<br />

0,08<br />

0,06<br />

0,04<br />

0,02<br />

0<br />

0 5 10 15 20 25<br />

Zeit [s]<br />

time [s]<br />

Local1<br />

Local2<br />

Local3<br />

Local4<br />

Local5<br />

Local6<br />

Local7<br />

Local8<br />

Local9<br />

Local10<br />

Local11<br />

Global<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 5 / 15


Einachsige Druckversuche<br />

(Dichtevariation)<br />

Dichte [g/l]<br />

E-Modul<br />

[MPa]<br />

Plateauspannung<br />

[MPa]<br />

Poissonzahl<br />

20 1,85 0,14 0,02<br />

40 6,39 0,34 0,02<br />

60 11,48 0,53 0,02<br />

80 18,42 0,89 0,04<br />

Kraft [N]<br />

Weg [mm]<br />

Deformationsgeschwindigkeit: 0,5 mm/s<br />

Temperatur: 23°C<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 6 / 15


Einachsige Druckversuche<br />

(Geschwindigkeitsvariation)<br />

Kraft [N]<br />

Weg [mm]<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 7 / 15


Einachsige Zugversuche<br />

(Dichtevariation)<br />

Dichte<br />

[g/l]<br />

E-Modul<br />

[MPa]<br />

Spannung<br />

[MPa]<br />

Poissonzahl<br />

20 1,89 0,21 0,45<br />

40 11,61 0,57 0,41<br />

60 20,78 0,84 0,32<br />

80 29,43 1,07 0,29<br />

Zugprobe<br />

Kraft [N]<br />

15. September 2005/Huber<br />

Weg [mm]<br />

Deformationsgeschwindigkeit: 0,5 mm/s<br />

Temperatur: 23°C<br />

erzwungene Expansion<br />

nach Druck<br />

Folie 8 / 15


Schnellzereißprüfung<br />

Konstruktion<br />

Prüfstand<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 9 / 15


Einachsige Zugversuche<br />

(Temperaturvariation)<br />

Kraft [N]<br />

Weg [mm]<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 10 / 15


Schubversuche<br />

(Temperatur-/ Geschwindigkeitsvariation)<br />

Schubmodul bei 20 g/l [MPa]<br />

Temperatur<br />

v test [mm/s] -20°C RT +80°C<br />

0.05 1.24 0.55 0.24<br />

0.5 1.62 0.62 0.28<br />

Schubspannung [Mpa]<br />

5 1.76 0.78 0.31<br />

Schubdehnung [-]<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 11 / 15


Hydrostatische Druckversuche<br />

1: Probe<br />

2: Probenhalter<br />

3: Prüfk<strong>am</strong>mer<br />

4: Deckel<br />

Druckk<strong>am</strong>mer<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 12 / 15


Hydrostatische Druckversuche<br />

- Probengröße 50 x 50 x 50 mm³<br />

- Unbehandelte Proben<br />

- Entspanntes Wasser<br />

- Wasseraufnahme durchschn. ca. 4,6 cm³ (Kein<br />

signifikanter Unterschied zwischen den Dichten)<br />

-> Eindringtiefe ca. 0,4 mm<br />

- Probleme mit Lufteinschlüssen<br />

-> bisher keine Messung möglich<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 13 / 15


Relaxationsprüfungen<br />

EPP: 80 g/l, 30% Kompression,<br />

Temperatur: 21°C<br />

Schrittmotor<br />

Proben<br />

Kraft [N]<br />

Relaxations Prüfstand<br />

Zeit [hh:mm:ss]<br />

‣ Definierte Deformation<br />

‣ Messung der Reaktionskraft als<br />

Zeitfunktion<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 14 / 15


Einflusspar<strong>am</strong>eter<br />

‣ Dichte<br />

‣ Temperatur<br />

Druckversuch:Unterschiedliche Dichten<br />

bei 5 mm/s Deformationsgeschwindigkeit<br />

Raumtemperatur<br />

‣ Dehnrate<br />

‣ Zeit<br />

Kraft [N]<br />

Weg [mm]<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 15 / 15


Methodische Materialmodellierung<br />

Experimental investigation<br />

Planning Application Evaluation<br />

Micro-mechanical<br />

simulation<br />

Properties of material and<br />

structure known<br />

Material modeling<br />

Analysis of<br />

material behavior<br />

Modeling and<br />

Implementation<br />

Definition of<br />

starting par<strong>am</strong>eter<br />

Iterative<br />

optimization<br />

Verification<br />

Simulation of<br />

component tests<br />

Evaluation and<br />

comparison<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 16 / 15


Materialmodellierung - Schäume<br />

‣ Materialmodell „Hyper fo<strong>am</strong>“ in<br />

ABAQUS ©<br />

‣ Kalibrierung durch Zug oder Druck<br />

und Schubverhalten des <strong>Schaum</strong>s<br />

‣ Par<strong>am</strong>eteridentifikation durch<br />

“Methode der kleinsten Quadrate”<br />

Simulation: Zug und Druckversuch<br />

Dichte: 20 g/l<br />

Deformationsgeschwindigkeit: 5 mm/s<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 17 / 15


Materialmodellierung<br />

Vergleich zwischen Versuch und Simulation<br />

Kraft Force [N]<br />

200<br />

180<br />

160<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

Experiment<br />

Simulation (Zugdaten)<br />

Kraft Force [N]<br />

6000<br />

5000<br />

4000<br />

3000<br />

2000<br />

Experiment<br />

Simulation (Druckdaten)<br />

Simulation (Zugdaten)<br />

40<br />

20<br />

1000<br />

0<br />

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18<br />

Weg [mm]<br />

Displacement [mm]<br />

0<br />

0 10 20 30 40 50<br />

Displacement [mm]<br />

Weg [mm]<br />

Simulation eines Zugversuchs<br />

Simulation eines Druckversuchs<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 18 / 15


Anforderungen an ein<br />

Materialmodell für EPP-<strong>Schaum</strong><br />

Probleme mit ABAQUS „Hyperfo<strong>am</strong>“- Materialmodell<br />

Unterschiede zwischen Zug- und Druckverhalten nicht darstellbar<br />

Komplizierte Modellierung temperaturabhängiger Daten<br />

Kein Versagenskriterium im Zug- und Schubbereich<br />

Anforderungen<br />

Unterscheidung zwischen Zug- und Druckbereich<br />

Modellierung der Abhängigkeiten zwischen Temperatur, Zeit und<br />

Dehnrate<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 19 / 15


Zus<strong>am</strong>menfassung<br />

Es wurden Methoden zur experimentellen <strong>Untersuchung</strong> und<br />

Modellierung <strong>von</strong> EPP-Schäumen vorgestellt<br />

<strong>Experimentelle</strong> <strong>Untersuchung</strong> <strong>von</strong> EPP-<strong>Schaum</strong> bei Zug,<br />

Druck und Schub in Abhängigkeit <strong>von</strong> Temperatur,<br />

Dehnrate und Dichte des <strong>Schaum</strong>s<br />

Materialeigenschaften<br />

Simulation des <strong>Schaum</strong>s unter Verwendung<br />

vorhandener Materialmodelle<br />

Definition der Anforderungen an neue Materialmodelle<br />

15. September 2005/Huber<br />

Folie 20 / 15

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!