Lineare Algebra Kapitel 1.6 Aufgaben 1. Welche der ... - gxy.ch
Lineare Algebra Kapitel 1.6 Aufgaben 1. Welche der ... - gxy.ch
Lineare Algebra Kapitel 1.6 Aufgaben 1. Welche der ... - gxy.ch
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
<strong>Lineare</strong> <strong>Algebra</strong> <strong>Kapitel</strong> <strong><strong>1.</strong>6</strong> <strong>Aufgaben</strong><br />
<strong>1.</strong> <strong>Wel<strong>ch</strong>e</strong> <strong>der</strong> folgenden Matrizen sind Elementarmatrizen<br />
( )<br />
( )<br />
1 0<br />
−5 1<br />
(a)<br />
(b)<br />
−5 1<br />
1 0<br />
(c)<br />
⎛ ⎞<br />
0 0 1<br />
⎛ ⎞<br />
1 1 0<br />
(d) ⎝0 1 0⎠<br />
(e) ⎝0 0 1⎠<br />
(f)<br />
1 0 0<br />
0 0 0<br />
( ) 1 0<br />
0 √ 3<br />
⎛ ⎞<br />
1 0 0<br />
⎝0 1 9⎠<br />
0 0 1<br />
2. Man bestimme eine Zeilenoperation, wel<strong>ch</strong>e die gegebene Elementarmatrix in eine<br />
Einheitsmatrix umwandelt.<br />
⎛ ⎞<br />
⎛ ⎞<br />
( )<br />
0 0 0 1<br />
1 0 0<br />
1 0<br />
(a)<br />
(b) ⎝0 1 0⎠<br />
(c) ⎜0 1 0 0<br />
⎟<br />
−3 1<br />
⎝0 0 1 0⎠<br />
0 0 3<br />
1 0 0 0<br />
3. Gegeben seien die Matrizen<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
3 4 1 8 1 5 3 4 1<br />
A = ⎝2 −7 −1⎠ B = ⎝2 −7 −1⎠ C = ⎝2 −7 −1⎠<br />
8 1 5 3 4 1 2 −7 3<br />
Man bestimme Elementarmatrizen E 1 , E 2 , E 3 und E 4 mit<br />
(a) E 1 A = B (b) E 2 B = A (c) E 3 A = C (d) E 4 C = A<br />
4. Bere<strong>ch</strong>ne die Inverse <strong>der</strong> gegebenen Matrix o<strong>der</strong> zeige, dass die Matrix ni<strong>ch</strong>t invertierbar<br />
ist. Verwende das Verfahren aus <strong>der</strong> Theorie.<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
0 1 0<br />
−3 4 4<br />
−1 −2 2<br />
(a) ⎝ 0 4 −1⎠<br />
(b) ⎝ 2 −3 0⎠<br />
(c) ⎝ 2 4 −3⎠<br />
−1 2 0<br />
−1 1 4<br />
−1 −1 3<br />
5. Gegeben ist<br />
A =<br />
( ) 3 1<br />
−4 −1<br />
(a) Bestimme Elementarmatrizen E 1 , E 2 , ... so dass . . . E 2 E 1 A = I.<br />
(b) Stelle A −1 als Produkt von Elementarmatrizen dar.<br />
(c) Stelle A als Produkt von Elementarmatrizen dar.<br />
6. Zeige, dass die Matrix<br />
ni<strong>ch</strong>t invertierbar ist.<br />
⎛ ⎞<br />
0 a 0 0 0<br />
b 0 c 0 0<br />
A =<br />
⎜0 d 0 e 0<br />
⎟<br />
⎝0 0 f 0 g⎠<br />
0 0 0 0 h
<strong>Lineare</strong> <strong>Algebra</strong> <strong>Kapitel</strong> <strong><strong>1.</strong>6</strong> Lösungen+<br />
<strong>1.</strong> (a) ja (b) nein (c) ja (d) ja (e) nein (f) ja<br />
2. (a) Das (−3)-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 1 wird zur Zeile 2 addiert.<br />
(b) Zeile 3 wird mit 1/3 multipliziert.<br />
(c) Vertaus<strong>ch</strong>en von Zeilen 1 und 4.<br />
⎛ ⎞<br />
0 0 1<br />
3. (a) E 1 = ⎝0 1 0⎠<br />
1 0 0<br />
⎛ ⎞<br />
0 0 1<br />
(b) E 2 = ⎝0 1 0⎠<br />
1 0 0<br />
⎛ ⎞<br />
1 0 0<br />
(c) E 3 = ⎝ 0 1 0⎠<br />
−2 0 1<br />
⎛ ⎞<br />
1 0 0<br />
(d) E 4 = ⎝0 1 0⎠<br />
2 0 1<br />
4. (a) 0 1 0 1 0 0<br />
0 4 −1 0 1 0<br />
−1 2 0 0 0 1<br />
Taus<strong>ch</strong>e die Zeilen 0 und 2.<br />
−1 2 0 0 0 1<br />
0 4 −1 0 1 0<br />
0 1 0 1 0 0<br />
Addiere das −1-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 2 zum 4-fa<strong>ch</strong>en von Zeile 3:<br />
−1 2 0 0 0 1<br />
0 4 −1 0 1 0<br />
0 0 1 4 −1 0<br />
Addiere die Zeile 3 zur Zeile 2:<br />
−1 2 0 0 0 1<br />
0 −4 0 −4 0 0<br />
0 0 1 4 −1 0<br />
Addiere die Zeile 2 zum 2-fa<strong>ch</strong>en von Zeile 1:<br />
2 0 0 4 0 −2<br />
0 −4 0 −4 0 0<br />
0 0 1 4 −1 0<br />
Multipliziere Zeile 2 mit −1/4:<br />
2 0 0 4 0 −2<br />
0 1 0 1 0 0<br />
0 0 1 4 −1 0<br />
Multipliziere Zeile 1 mit 1/2:<br />
1 0 0 2 0 −1<br />
0 1 0 1 0 0<br />
0 0 1 4 −1 0<br />
1
(b) −3 4 4 1 0 0<br />
2 −3 0 0 1 0<br />
−1 1 4 0 0 1<br />
Addiere das 2-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 1 zum 3-fa<strong>ch</strong>en von Zeile 2:<br />
−3 4 4 1 0 0<br />
0 1 −8 −2 −3 0<br />
−1 1 4 0 0 1<br />
Addiere das −1-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 1 zum 3-fa<strong>ch</strong>en von Zeile 3:<br />
−3 4 4 1 0 0<br />
0 1 −8 −2 −3 0<br />
0 −1 8 −1 0 3<br />
Addiere die Zeile 2 zur Zeile 3:<br />
−3 4 4 1 0 0<br />
0 1 −8 −2 −3 0<br />
0 0 0 3 3 −3<br />
Wir können aufhören, da die Matrix wegen <strong>der</strong> Nullzeile ni<strong>ch</strong>t invertierbar ist.<br />
(c) −1 −2 2 1 0 0<br />
2 4 −3 0 1 0<br />
−1 −1 3 0 0 1<br />
Addiere das 2-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 1 zur Zeile 2:<br />
−1 −2 2 1 0 0<br />
0 0 −1 −2 −1 0<br />
−1 −1 3 0 0 1<br />
Addiere das −1-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 1 zur Zeile 3:<br />
−1 −2 2 1 0 0<br />
0 0 −1 −2 −1 0<br />
0 1 1 −1 0 1<br />
Taus<strong>ch</strong>e die Zeilen 1 und 2.<br />
−1 −2 2 1 0 0<br />
0 1 1 −1 0 1<br />
0 0 −1 −2 −1 0<br />
Addiere die Zeile 3 zur Zeile 2:<br />
−1 −2 2 1 0 0<br />
0 −1 0 3 1 −1<br />
0 0 −1 −2 −1 0<br />
Addiere das 2-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 3 zur Zeile 1:<br />
1 2 0 3 2 0<br />
0 −1 0 3 1 −1<br />
0 0 −1 −2 −1 0<br />
Multipliziere Zeile 3 mit −1:<br />
1 2 0 3 2 0<br />
0 −1 0 3 1 −1<br />
0 0 1 2 1 0<br />
Addiere das 2-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 2 zur Zeile 1:<br />
−1 0 0 −9 −4 2<br />
0 −1 0 3 1 −1<br />
0 0 1 2 1 0<br />
2
Multipliziere Zeile 2 mit −1:<br />
−1 0 0 −9 −4 2<br />
0 1 0 −3 −1 1<br />
0 0 1 2 1 0<br />
Multipliziere Zeile 1 mit −1:<br />
1 0 0 9 4 −2<br />
0 1 0 −3 −1 1<br />
0 0 1 2 1 0<br />
5. (a) Die ersten beiden Kolonnen enhalten die elementaren Umformungen an A<br />
bzw. I. Die dritte Kolonne enthält die jeweilige Elementarmatrix E i .<br />
3 1 1 0<br />
−4 −1 0 1<br />
Addiere das 4/3-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 1 zur Zeile 2:<br />
3 1 1 0 1 0<br />
0 1/3 4/3 1 4/3 1<br />
Addiere das −3-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 2 zur Zeile 1:<br />
3 0 −3 −3 1 −3<br />
0 1/3 4/3 1 0 1<br />
Multipliziere Zeile 2 mit 3:<br />
3 0 3 3 1 0<br />
0 1 4 3 0 3<br />
Multipliziere Zeile 1 mit 1/3:<br />
1 0 −1 −1 −1/3 0<br />
0 1 4 3 0 1<br />
Also ist<br />
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )<br />
1/3 0 1 0 1 −3 1 0 3 1 1 0<br />
=<br />
0 1 0 3 0 1 4/3 1 −4 −1 0 1<br />
} {{ }} {{ }} {{ }} {{ }} {{ } } {{ }<br />
E 4 E 2 E 1 A<br />
I<br />
E 3<br />
(b) Multiplizieren wir obige Glei<strong>ch</strong>ung von re<strong>ch</strong>ts mit A −1 , so erhalten wir:<br />
( ) ( ) ( ) ( ) ( )<br />
1/3 0 1 0 1 −3 1 0 1 0<br />
= A −1<br />
0 1 0 3 0 1 4/3 1 0 1<br />
} {{ }} {{ }} {{ }} {{ }} {{ }<br />
E 4 E 2 E 1<br />
E 3<br />
A·A −1 =I<br />
(c) Multiplizieren wir die Glei<strong>ch</strong>ung von (a) von re<strong>ch</strong>ts her sukzessive mit den<br />
Inversen E4 −1 , E3 −1 , ..., so erhalten wir:<br />
( ) ( ) ( ) ( ) ( )<br />
3 1 1 0 1 3 1 0 3 0<br />
=<br />
−4 −1 −4/3 1 0 1 0 1/3 0 1<br />
} {{ } } {{ }} {{ }} {{ }} {{ }<br />
A<br />
E −1<br />
1 E −1<br />
2 E −1<br />
3 E −1<br />
4<br />
3
6. Wir bringen die Matrix A auf Zeilenstufenform:<br />
• Vertaus<strong>ch</strong>en ⎛ <strong>der</strong>⎞Zeilen 1 und 2:<br />
b 0 c 0 0<br />
0 a 0 0 0<br />
⎜0 d 0 e 0<br />
⎟<br />
⎝0 0 f 0 g⎠<br />
0 0 0 h 0<br />
• Addiere das −d/a-fa<strong>ch</strong>e <strong>der</strong> zweiten Zeile zur dritten Zeile:<br />
⎛ ⎞<br />
b 0 c 0 0<br />
0 a 0 0 0<br />
⎜0 0 0 e 0<br />
⎟<br />
⎝0 0 f 0 g⎠<br />
0 0 0 h 0<br />
• Vertaus<strong>ch</strong>e ⎛ die dritte ⎞ und vierte Zeile:<br />
b 0 c 0 0<br />
0 a 0 0 0<br />
⎜0 0 f 0 g<br />
⎟<br />
⎝0 0 0 e 0⎠<br />
0 0 0 h 0<br />
• Addiere das −h/e-fa<strong>ch</strong>e von Zeile 4 zur Zeile 5:<br />
⎛ ⎞<br />
b 0 c 0 0<br />
0 a 0 0 0<br />
⎜0 0 f 0 g<br />
⎟<br />
⎝0 0 0 e 0⎠<br />
0 0 0 0 0<br />
Somit ist die reduzierte Zeilenstufenform von A ni<strong>ch</strong>t I 5 und gemäss Satz <strong><strong>1.</strong>6</strong>.<strong>1.</strong>3 ist<br />
A ni<strong>ch</strong>t invertierbar.<br />
4