Poznan – Berlin Berlin – Posen - Berlin Partner GmbH

© September 2009 | Wrzesień 2009 

Berlin – Posen 

Poznan – Berlin 

Oder-Partnerschaft: 

Grenzen trennen – die Oder verbindet 

Partnerstwo Odry: 

Granice dzielą – Odra łączy 

Business | Tourismus 

Serviceadressen | Stadtpläne 

Business | Turystyka 

Przydatne adresy | Plany miast

the place to be 

for science. 

be open, be free, be berlin. 

www.be.berlin.de 

Berlin is a city of science. 

Science comes to life in Berlin. Productive 

collaboration between research 

institutes, universities, 

colleges, business and political 

spheres infuses the city with a 

unique and adventurous spirit. It 

also provides fertile ground for 

young scientists and makes Berlin 

the capital of knowledge. 

To find out more, visit 

www.berlin-sciences.com 

C 

M 

Y 

CM 

MY 

CY 

CMY 

K 

Wir engagieren uns für Berlin. 

Medienpartner 

Partner des Business Location Center 

Kooperationspartner Wissenschaft 

Verbände 

Berlin sagt Danke. 

Berlin Partner GmbH | Ludwig Erhard Haus | Fasanenstraße 85 | 10623 Berlin | Telefon: +49 30 399 80-0 

Fax: +49 30 399 80-239 | info@berlin-partner.de | www.berlin-partner.de | Stand: September 2009

Inhaltsverzeichnis | Spis treści 

Grußworte 2–5 

Słowa powitalne 

Grenzen trennen – die Oder verbindet 6–15 


Berlin – Geschichte und Zukunft in der Mitte Europas 16–19 

Historia i przyszłość w centrum Europy 

Architektur und Stadtentwicklung in Berlin 20–23 

Architektura i urbanistyka w Berlinie 

Berlin – Kulturmetropole und lebenswerte Stadt 24–27 

Berlin – metropolia kulturalna i miasto, w którym się dobrze żyje 

Polnische Kultur in Berlin 28–29 

Polska kultura w Berlinie 

Wirtschaft in Berlin 30–35 

Gospodarka w Berlinie 

Investieren in Berlin und Brandenburg 36–39 

Inwestowanie w Berlinie i Brandenburgii 

Wissenschaft und Forschung in Berlin 40–43 

Nauka i badania naukowe w Berlinie 

Berliner Messe- und Kongresskalender 44–45 

Berliński kalendarz targów i kongresów 

Berliner Kulturkalender 46–47 

Berliński kalendarz imprez kulturalnych 

Serviceteil Berlin 48–57 

Numery usługowe w Berlinie 

Aus der Stadtgeschichte Posens 58–61 

Z kart historii miasta Poznania 

Spaziergang durch Posen 62–65 

Spacerem po Poznaniu 

Kultur und Freizeit in Posen 66–69 

Kultura i czas wolny w Poznaniu 

UEFA EURO 2012 in Posen 70–71 

UEFA EURO 2012 w Poznaniu 

Wirtschaft in Posen 72–73 

Gospodarka w Poznaniu 

Messestadt Posen 74–75 

Poznań – miasto targów 

Investieren in Posen 76–79 

Warto inwestować w Poznaniu 

Wissenschaft in Posen 80–83 

Nauka w Poznaniu 

Posener Veranstaltungskalender 84–85 

Kalendarz imprez w Poznaniu 

Serviceteil Posen 86–95 

Numery usługowe w Poznaniu 

Impressum und Bildnachweis 96 

Impressum i zdjęcia

Grußwort des Regierenden Bürgermeisters von Berlin 

Klaus Wowereit 

Regierender Bürgermeister von Berlin 

Aktualnie urzędujący Burmistrz Berlina 

Berlin und Posen sind zwei Metropolen, die viele Gemeinsamkeiten verbinden. 

Sie sind die städtischen Zentren zweier benachbarter Regionen. Für beide Städte 

liegen im Ausbau der deutsch-polnischen Oder-Partnerschaft wie im Zusammenwachsen 

Europas große Chancen. Posen besitzt eine große kulturelle Tradition 

und ist zugleich ein attraktiver Wirtschaftsstandort, der viele deutsche Unternehmen 

anzieht. Auch Berliner Betriebe nutzen Posen als Standbein für den polnischen 

Markt. Als Messestandort bietet die westpolnische Metropole hervorragende 

Möglichkeiten, sich zu präsentieren und Kontakte zu knüpfen, wie auch Posen die 

Chancen des Messestandortes Berlin nutzt. Beide Städte pflegen eine langjährige 

Kooperation. 

Angesichts der vielfältigen Verbindungen liegt es nahe, die Zusammenarbeit 

zwischen Berlin und Posen weiter zu intensivieren. Durch enge grenzüberschreitende 

Kooperationen ergeben sich für beide Seiten neue Wachstumschancen. Und 

zunehmend wächst auch das Bewusstsein für die Chancen der Oder-Partnerschaft. 

Unser Ziel ist es, die ganze Region entlang der Oder als einen eng vernetzten, wettbewerbsfähigen 

Wirtschaftsraum zu stärken und den politischen und menschlichen 

Austausch zu fördern. Vieles konnten wir dies- und jenseits der Oder schon 

erreichen. So haben wir gemeinsam Initiativen für den beschleunigten Ausbau der 

Verkehrsinfrastruktur in den grenznahen Gebieten Polens und Deutschlands sowie 

zur Förderung des Tourismus gestartet. Unter anderem im Rahmen der Oder-Partnerschaft 

finden Fahrplanabstimmungen statt, werden gemeinsame EU-Initiativen 

gestartet und der persönliche Austausch gefördert. Unsere Hochschulen tauschen 

sich aus, Kultureinrichtungen beider Städte arbeiten zusammen, Schulpartnerschaften 

existieren. Die Verwaltungen tauschen Expertinnen und Experten aus. Und 

schließlich: Der neue Flughafen Berlin Brandenburg International, der 2011 in Betrieb 

geht, wird künftig auch für den Großraum Posen ein neues Tor zur Welt darstellen. 

Gemeinsam wollen wir den Weg der Kooperation weitergehen und vertiefen. Das 

nützt unseren beiden Städten, unseren Bürgerinnen und Bürgern sowie dem 

Ausbau der gemeinsamen Region. Und wir stärken damit die deutsch-polnischen 

Beziehungen insgesamt und die Entwicklung Europas. 

Słowo powitalne Urzędującego Burmistrza Berlina 

Berlin i Poznań to dwie metropolie, które łączy wiele cech wspólnych. Są to 

wielkomiejskie centra dwóch sąsiadujących ze sobą regionów. Dla obu miast 

duże szanse oferuje rozwój polsko-niemieckiego Partnerstwa Odry, tak jak 

i współpraca ogólnoeuropejska. Poznań to olbrzymia tradycja kulturalna i jednocześnie 

aktywna lokalizacja atrakcyjnych przedsięwzięć gospodarczych, 

miasto, które przyciąga wielu niemieckich przedsiębiorców. Również przedsię- 

biorstwa z Berlina wykorzystują Poznań jako filar wejścia na polski rynek. Ta 

zachodniopolska metropolia jest tradycyjnym miejscem targów, oferującym 

doskonałe możliwości do zaprezentowania się i nawiązywania kontaktów. 

Także Poznań korzysta z oferty Berlina jako miejsca organizowania imprez 

targowych i wystawienniczych. Oba miasta wiąże długoletnia znakomita 

współpraca. 

Z uwagi na różnorodne powiązania ważna jest dalsza intensyfikacja współpracy 

między Poznaniem a Berlinem. Kooperacja transgraniczna daje obu stronom 

nowe szanse rozwoju. A świadomość szans związanych z Partnerstwem Odry 

też jest coraz większa. 

Naszym celem jest ścisłe usieciowienie całego regionu wzdłuż Odry i wzmocnienie 

w tych ramach konkurencyjnego obszaru gospodarczego oraz wspieranie 

wymiany politycznej i międzyludzkiej. Wiele udało nam się już po obu stronach 

Odry osiągnąć. I tak podjęliśmy wspólnie inicjatywy na rzecz przyspieszonej 

rozbudowy infrastruktury transportowej na obszarach pogranicza Polski 

i Niemiec oraz na rzecz wspierania turystyki. W ramach Partnerstwa Odry ma 

miejsce między innymi uzgadnianie rozkładów jazdy, podejmuje się wspólne inicjatywy 

europejskie i wspiera osobistą wymianę. Wymiana trwa między naszymi 

szkołami wyższymi, placówkami kultury obu miast, istnieją partnerstwa szkół. 

W administracji publicznej trwa wymiana ekspertów. I ostatecznie: nowy port lotniczy 

Berlin Brandenburg International, który zostanie oddany do użytku w 2011 

roku, będzie w przyszłości dla aglomeracji poznańskiej nowym oknem na świat. 

Wspólnie chcemy nadal podążać drogą współpracy i ją intensyfikować. 

Przysłuży się to naszym obywatelom, obu naszym miastom, jak i tworzeniu 

wspólnego regionu. A przecież wzmacniamy przy tym stosunki polsko-niemieckie 

i rozwój Europy. 

Berliner Rathaus | Ratusz Berliński 

2 3

Grußwort des Präsidenten der Stadt Posen 

Posen und Berlin werden zu Partnern, die immer stärker gemeinsam agieren. 

Diese Selbstverständlichkeit verdanken wir nicht nur der geografischen Nähe, 

der Lage in derselben europäischen Region, einer gemeinsamen Geschichte 

oder verwandter Traditionen, sondern auch den vielen Gemeinsamkeiten in so 

wichtigen Bereichen des gesellschaftlichen Lebens wie Wirtschaft, Recht oder 

Achtung der demokratischen Grundsätze auf lokaler Ebene. 

Im Jahr 2009 feiern Posen und Berlin die Jahrestage, deren Bedeutung für die 

heutige Gestalt des vereinten Europas nicht hoch genug gewürdigt werden kann. 

Die ersten freien Wahlen 1989 in Polen und der große Sieg der „Solidarność“ 

sowie der Fall der Berliner Mauer haben den Boden für eine politische Neuordnung 

Europas seit dem Kriegsende geebnet. Außerdem führten diese Ereignisse 

dazu, dass das schwierige deutsch-polnische Verhältnis neu definiert 

sowie der mühselige und kostspielige Revitalisierungsprozess zugunsten der 

grenznahen Regionen und des Wiederaufblühens polnischer und deutscher 

Städte eingeleitet werden konnte. 

Mit Bewunderung verfolge ich von Anfang an, welchen Heilungsprozess die 

jahrelang durch die Berliner Mauer aufgerissene Wunde in der Spreemetropole 

erfährt. Mich fasziniert, mit welcher Kraft, welchem Enthusiasmus und welcher 

Entschlossenheit der Senat und die Einwohner Berlins ihrer Stadt wieder den 

europäischen, ja den weltstädtischen Charakter zurückgeben wollen. Mit unverhohlener 

Freude beobachte ich den stetigen Anstieg der Gäste aus Berlin, 

die Posen besuchen. Die Berliner sind in unserer Stadt ständig präsent − als 

Kooperationspartner von Posener Firmen und Unternehmen oder als Investoren. 

Außerordentlich engagiert zeigen sich dabei Wirtschaftsorganisationen wie 

zum Beispiel der Polnisch-Deutsche Wirtschaftskreis, dessen Sitz sich in der 

Hauptstadt Großpolens befindet. 

Sowohl die deutsche Hauptstadt als auch die Hauptstadt Großpolens haben 

noch viele Herausforderungen zu bestehen! Beide Städte verfügen, wie alle in 

der Oderregion liegenden Wojewodschaften und Bundesländer, über ein Potenzial, 

das in der Lage ist, der globalen Konkurrenz entgegenzutreten. Am wichtigsten 

ist jedoch, dass wir die wirtschaftliche, die soziale und die kulturelle Kraft und Wettbewerbsfähigkeit 

unserer Region Europas gemeinsam weiterentwickeln und 

dass uns nicht mehr Mauern aus Vorurteilen trennen, sondern dass uns ähnliche 

Träume, vergleichbare Ziele und ein vereinter Kontinent zusammenbringen. 

Posener Marktplatz | Rynek w Poznaniu 

Słowo powitalne Prezydenta Miasta Poznania 

Ryszard Grobelny 

Präsident der Stadt Posen 

Prezydent Miasta Poznania 

Poznań i Berlin stają się coraz bliższymi partnerami. Naturalność takiego stanu 

rzeczy wynika nie tylko z faktu bliskości geograficznej, położenia w tym samym 

regionie Europy, wspólnej historii czy pokrewnych tradycji, lecz także z licznych 

podobieństw widocznych w tak ważnych dziedzinach społecznego życia, jak 

gospodarka, prawo czy poszanowanie zasad demokracji lokalnej. 

Poznań i Berlin świętują w 2009 roku rocznice, których znaczenia dla współczes- 

nego kształtu zjednoczonej Europy nie sposób przecenić. Pierwsze wolne 

wybory w Polsce w 1989 roku i wielki triumf „Solidarności” oraz upadek Muru 

Berlińskiego legły u podstaw nowego porządku politycznego powojennej Europy. 

Wydarzenia te doprowadziły do redefinicji trudnych relacji między Polską 

a Niemcami, zapoczątkowały żmudne i kosztowne procesy rewitalizacji regionów 

przygranicznych oraz odrodzenia polskich i niemieckich miast. 

Z podziwem obserwowałem i obserwuję zabliźnienie się – nie tylko w wymiarze 

urbanistycznym, ale przede wszystkim społecznym – tej wieloletniej rany, jaką 

dla metropolii nad Szprewą był Mur Berliński. Fascynują mnie siła, entuzjazm 

i determinacja władz Berlina oraz jego mieszkańców w przywracaniu miastu 

charakteru europejskiej, a nawet światowej stolicy. 

Z nieukrywaną radością obserwuję stały wzrost liczby gości z Berlina odwie- 

dzających Poznań. Berlińczycy są w sposób ciągły obecni w naszym mieście – 

jako klienci poznańskich sklepów, jako kooperanci poznańskich firm i przedsiębiorstw 

czy też jako inwestorzy. Niezwykle prężnie działają samorządy gospodarcze, 

m.in. Polsko-Niemieckie Koło Gospodarcze, mające swą siedzibę 

w stolicy Wielkopolski. 

Przed stolicą Niemiec, tak jak przed stolicą Wielkopolski, stoi jeszcze wiele 

wyzwań! Oba miasta, podobnie jak województwa i kraje związkowe położone 

w regionie Odry, posiadają potencjał, który jest w stanie sprostać wyzwaniom 

globalnej konkurencji. Najważniejsze, że siłę i konkurencyjność gospodarczą, 

społeczną czy kulturalną naszego regionu Europy budujemy wspólnie i że nie 

dzielą nas już mury uprzedzeń, a łączą zbieżne marzenia, porównywalne cele 

i zjednoczony kontynent. 

4 5


Politisches Spitzentreffen der Oder-Partnerschaft, Posen November 2008 

Polityczne spotkanie na szczycie regionów Partnerstwa-Odra, Poznań listopad 2008 


Das Konzept eines Europas der Regionen 

ist in aller Munde. Bereits ein flüchtiger 

Blick auf unseren Kontinent zeigt, dass 

sich die sozioökonomische Entwicklung 

von Städten und Regionen längst nicht 

mehr innerhalb des engen Korsetts 

nationalstaatlicher Grenzen vollzieht. 

Unzählige Beispiele von Skandinavien 

bis zur iberischen Halbinsel zeigen, wie 

die grenzüberschreitende Zusammenarbeit 

zunehmend unseren politischen, 

wirtschaftlichen und gesellschaftlichen 

Alltag prägt. 

Im Zuge des Beitritts der Republik Polen 

zur Europäischen Union am 1. Mai 2004 

ergriffen auch die deutschen und pol- 

nischen Regionen beiderseits der Oder 

die Chance, der Förderung von Wachstum 

und Beschäftigung gemeinsam neuen 

Antrieb zu verleihen. Was unter dem 

Motto „Nachbarn, Partner, starke Region“ 

zwischen den Wojewodschaften Nieder- 

schlesien (Dolnośląskie), Lebuser Land 

(Lubuskie), Großpolen (Wielkopolskie) 

und Westpommern (Zachodniopomorskie) 

sowie den Bundesländern Berlin, Bran- 

denburg, Mecklenburg-Vorpommern 

und Sachsen im Jahr 2006 begann, ist 

mittlerweile fester Bestandteil der Politik 

vor Ort. Gemeinsame Konferenzen, 

Workshops, Seminare oder regelmäßige 

6 

Netzwerktreffen in den Bereichen Wirt- 

schaft und Verkehr tragen dazu bei, die 

geografische Nachbarschaft zu einer 

lebendigen Partnerschaft zu entwickeln. 

Einen Meilenstein stellte das politische 

Spitzentreffen am 5. November 2008 in 

Posen dar, auf dem die Repräsentanten 

der regionalen und nationalen Ebene 

gemeinsam die weiteren Schritte der 

Zusammenarbeit vereinbarten. Basierend 

auf der Kooperation in den Themenfeldern 

Innovation, Technologietransfer, 

Förderung kleiner und mittlerer Unter- 

nehmen (KMU), Verkehr, Logistik und 

Tourismus wurde in Posen erneut der 

Wille bekräftigt, grenzüberschreitend 

einen global wettbewerbsfähigen Ko- 

operationsraum zu entwickeln, der die 

wirtschaftlichen, technologischen und 

wissenschaftlichen Stärken der betei- 

ligten Standorte und Regionen bündelt. 

Seit 2006 folgt die Kooperation hierbei 

einem praxis- und projektorientierten 

Ansatz, der den Mehrwert für die Bürger 

und Unternehmen in den Mittelpunkt 

stellt. Mit dem Ziel, in den nächsten 

Jahren die grenzüberschreitende Ver- 

flechtung der regionalen Wirtschaft zu 

stärken, richtet sich das EU-Net Oder- 

partnership (EUNOP) an KMU sowie 

wissenschaftliche Einrichtungen und 

Institutionen mit Wirtschaftsbezug im 

gesamten Kooperationsraum. 


Wszyscy mówią o koncepcji Europy 

regionów. Już choćby pobieżne spoj- 

rzenie na nasz kontynent pokazuje, iż 

socjoekonomiczny rozwój miast i re- 

gionów od dawna nie odbywa się już 

w ścisłym gorsecie granic państw 

narodowych. Rozliczne przykłady od 

Skandynawii po Półwysep Iberyjski 

pokazują, jak współpraca transgraniczna 

w coraz większym stopniu 

determinuje naszą polityczną, gospodarczą 

i społeczną codzienność. 

W toku przystąpienia Rzeczpospolitej 

Polskiej do Unii Europejskiej 1 maja 

2004 roku również polskie i niemieckie 

regiony po obu stronach Odry podjęły 

szansę wspólnego nowego przyspieszenia 

rozwoju gospodarczego i poziomu 

zatrudnienia. Zapoczątkowane 

w 2006 roku pod hasłem „Sąsiedzi, part- 

nerzy, silny region” Partnerstwo Odry 

pomiędzy województwami dolnośląskim, 

lubuskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim 

oraz krajami związkowymi 

Berlin, Brandenburgia, Meklemburgia- 

Pomorze Przednie i Saksonia stało 

się już stałym elementem miejscowej 

polityki. Wspólne konferencje, warsztaty, 

seminaria bądź regularne spotkania 

sieciowe dotyczące gospodarki 


i transportu przyczyniają się do tego, 

aby na podstawie geograficznej 

bliskości zbudować żywe partnerstwo. 

Kamień milowy stanowiło polityczne 

spotkanie na szczycie w dniu 

5 listopada 2008 roku w Poznaniu, pod- 

czas którego przedstawiciele poziomu 

regionalnego i centralnego ustalili 

wspólnie dalsze kroki współpracy. Na 

bazie współpracy w takich obszarach 

tematycznych jak innowacje, transfer 

technologii, wsparcie małych i śred- 

nich przedsiębiorstw (MŚP), transport 

i logistyka oraz turystyka potwierdzono 

raz jeszcze w Poznaniu wolę roz- 

wijania transgranicznego i globalnie 

konkurencyjnego obszaru współpracy, 

który łączyłby ekonomiczne, technologiczne 

i naukowe mocne strony zaangażowanych 

podmiotów i regionów. 

Od 2006 roku kooperacja ma miejsce 

w oparciu o podjęcie ukierunkowane 

na praktykę i centralne miejsce wartości 

dodanej dla obywateli i przedsiębiorstw. 

Aby w przyszłych latach 

zintensyfikować transgraniczną współ- 

pracę sieciową w zakresie aktywizacji 

gospodarki, EU-NET Oderpartnership 

(EUNOP) zwraca się do małych i średnich 

przedsiębiorstw oraz placówek 

naukowych i instytucji okołogospodarczych 

z całego obszaru współpracy. 

Senator Harald Wolf, Wirtschaftskonferenz, April 2006 

Senator Harald Wolf, Konferencja gospodarcza, kwiecień 2006 

7


Nicht-gewinnorientierte EU-Beratungseinrichtungen 

und Förderinstitutionen 

aus den deutschen und polnischen 

Partnerregionen haben sich in EUNOP 

zusammengeschlossen, um ihre Tätig- 

keitsfelder, Beratungsschwerpunkte 

und Ansprechpartner auf einer gemein- 

samen, bilingualen Plattform im Inter- 

net zu präsentieren. Bereits seit 2008 

hilft das grenzüberschreitende Service- 

angebot Unternehmen, die für ihre Vor- 

haben relevanten Kontakte und Hinweise 

schnell und unkompliziert zu finden. Mit 

Informationen über EU-Förderprogramme, 

einer integrierten Projektdatenbank für 

EU-geförderte Projekte, der Darstellung 

von Best-Practice-Beispielen für erfolg- 

reiche Unternehmenskooperationen, 

einer Kooperationsdatenbank zur Re- 

cherche potenzieller Geschäftspartner 

sowie einem unternehmensbezogenen 

Veranstaltungskalender für die Partner- 

regionen bietet EUNOP ein breites 

Informationsspektrum und unterstützt 

mit eigenen Veranstaltungen, Messeauftritten 

und Präsentationen gezielt das 

grenzüberschreitende Engagement des 

Mittelstands. 

Während der Berlin Partner GmbH die 

Managementverantwortung für das Ge- 

samtprojekt obliegt, hat die Polnische 

Wirtschaftskammer der Importeure, 

Exporteure und für Kooperation die 

Koordinierungsfunktion für die Region 

Großpolen übernommen. 

Einen wichtigen Beitrag zur Stärkung 

grenzüberschreitender KMU-Kooperationen 

leistet seit 2009 auch das aus dem 

INTERREG-IV-B-Programm für die Baltic 

Sea Region geförderte Projekt JOSEFIN 

(Joint SME Finance for Innovation). 

Gemeinsam stellen sich die 23 Finanz- 

institutionen, Innovations- und Techno- 

logiezentren, Wirtschaftsförderagenturen 

und Regionalverwaltungen des 

Projektes unter der Leitung der Inves- 

titionsbank Berlin (IBB) dem Ziel, den 

Zugang zu Finanzierungen für KMU in 

den Regionen der Oder-Partnerschaft 

und des Ostseeraumes zu erleichtern. 

Die Praxis zeigt, dass sich die grenzübergreifenden 

Strategien des Mittelstands 

längst nicht mehr auf das klassische 

Exportgeschäft beschränken. Vielmehr 

erfordern die weltweit steigenden Inno- 

vations- und Wettbewerbsanforderun- 

gen weitergehende Ansätze des Auslands- 

engagements. Überregionale Joint 

Ventures, die Einbettung der Geschäftsaktivitäten 

in grenzüberschreitende 

Wertschöpfungsketten und die Umset- 

zung gemeinsamer Marketingstrategien 

für Drittmärkte bieten vor allem techno- 

logie- und innovationsorientierten KMU 

neue, bisher oftmals ungenutzte Wachs- 

tumspotenziale. 

Dr. Torsten Mehlhorn (IBB), Kick-off-Konferenz JOSEFIN 

Dr Torsten Mehlhorn (IBB), Pierwsza Konferencja JOSEFIN 

W EUNOP skupiły się placówki doradcze 

non-profit Unii Europejskiej 

i instytucje udzielające wsparcia w polskich 

i niemieckich regionach partnerskich 

celem wspólnej dwujęzycznej 

prezentacji internetowej swoich obsza- 

rów działania, głównych tematów 

doradczych i partnerów do kontaktów. 

Już od 2008 roku ta transgraniczna 

oferta serwisowa pomaga polskim 

i niemieckim przedsiębiorstwom odnaleźć 

ważne dla ich przedsięwzięć 

kontakty i uwagi w sposób szybki 

i nieskomplikowany. Przy pomocy 

informacji o programach pomocowych 

Unii Europejskiej, zintegrowanego banku 

danych wspieranych przez Unię 

Europejską projektów, prezentacji 

najlepszych przykładów praktycznych 

skutecznej kooperacji przedsiębiorstw, 

banku danych współpracy pomagającym 

szukać potencjalnych partnerów 

businessowych oraz kalendarza imprez 

związanych z przedsiębiorczością 

a skierowanych do partnerów regionalnych, 

EUNOP oferuje szeroki 

zakres informacji i wspiera własnymi 

imprezami, targami i prezentacjami 

transgraniczne zaangażowanie podmiotów 

małej i średniej gospodarki. 

Podczas gdy odpowiedzialność za 

zarządzanie ponosi spółka Berlin Partner 

GmbH, Polska Izba Importerów 

i Eksporterów przejęła funkcję koordynatora 

dla regionu wielkopolskiego. 


Kick-Off-Event EUNOP, Berlin Mai 2008 

Impreza inaugurująca EUNOP, Berlin maj 2008 

Ważnym przyczynkiem do wzmocnienia 

transgranicznej współpracy małych 

i średnich przedsiębiorstw jest od 

2009 roku projekt JOSEFIN (Joint SME 

Finance for Innovation) finansowany 

z programu INTERREG IV B dla regionu 

Morza Bałtyckiego. 23 instytucje 

finansowe, centra innowacji i technologii, 

agencje wspierania gospodarki 

i administracje regionalne biorące 

udział w projekcie pod egidą Banku 

Inwestycyjnego Berlina (IBB) postawiły 

sobie ambitny cel ułatwienia małym 

i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) 

w regionie Partnerstwa Odry i regionie 

Bałtyku dostępu do finansowania. 

Praktyka pokazuje, iż transgraniczne 

strategie średnich przedsiębiorstw od 

dawna nie ograniczają się już do klasycznych 

transakcji eksportowych. 

Rosnące na całym świecie wymagania 

związane z innowacjami i konkurencyjnością 

w o wiele większym 

stopniu wymagają dalej idącego po- 

dejścia do zaangażowania przedsiębiorstwa 

za granicą. Ponadregionalne 

przedsiębiorstwa joint ventures, usytuowanie 

działalności gospodarczej 

w transgranicznym łańcuchu kreacji 

wartości oraz realizacja wspólnych 

strategii marketingowych na rynkach 

trzecich oferują przede wszystkim 

ukierunkowanym na technologię i 

innowację małym i średnim przedsiębiorstwom 

nowe, do tej pory często 

niewykorzystane potencjały wzrostu. 

8 9


In vielen Fällen stehen Unternehmer 

jedoch vor der scheinbar unüberwindbaren 

Hürde, den erforderlichen Kapital- 

bedarf über ihre Hausbanken und lokalen 

Finanzpartner zu decken. Im Kern des 

JOSEFIN-Konzeptes steht daher ein in 

enger Kooperation mit den Finanzintermediären 

der EU entwickelter Finanzierungsansatz, 

der die finanziellen Ausfall- 

risiken auf mehrere Schultern verteilt. 

Als fester Bestandteil des Konzeptes 

erfolgt seitens der regionalen Partner 

des Enterprise Europe Networks (EEN) 

bereits im Zuge der Businessplanentwicklung 

ein individuelles Coaching, mit 

dem die Unternehmen von Anfang an 

vor strategischen Fehlern geschützt 

werden. KMU profitieren somit von einem 

abgestimmten Portfolio öffentlicher 

Finanz- und Beratungsdienstleistungen, 

das in Berlin und Posen von der Investi- 

tionsbank Berlin, der Berlin Partner GmbH, 

der Senatsverwaltung für Wirtschaft, 

Technologie und Frauen, dem Marschallamt 

Großpolen, der Großpolnischen 

Agentur für Wirtschaftsförderung sowie 

der Stiftung für Entwicklung und För- 

derung der Wojewodschaft Großpolen in 

die Praxis umgesetzt wird. 

Über die wirtschaftspolitischen Rahmen- 

bedingungen hinaus bilden vor allem 

leistungsfähige Verkehrsverbindungen 

die Grundlage für eine enge Zusammenarbeit 

innerhalb der Oder-Partnerschaft. 

Bereits heute ermöglicht der Berlin- 

10 

Animation des geplanten BBI-Terminals | Wizualizacja planowanego terminalu BBI 

Warszawa-Express eine bequeme Zug- 

fahrt zwischen Berlin und Posen in 

knapp drei Stunden. Die bevorstehende 

UEFA EURO 2012 in Polen und der 

Ukraine macht den Weg für weitere 

Investitionen in die Verkehrsinfrastruktur 

frei. Einen Schwerpunkt bildet hier- 

bei der Lückenschluss der Autobahn A2 

zwischen der deutschen Grenze und 

Posen, einem wichtigen Teilstück der 

zentralen europäischen Ost-West-Verkehrsachse. 

Parallel hierzu werden der 

Ausbau des Posener Flughafens Ławica 

und die Eröffnung des Großflughafens 

Berlin Brandenburg International (BBI) 

im Jahr 2011 einen wichtigen Beitrag 

dazu leisten, die Partnerstädte verstärkt 

in die globalen und europäischen Luft- 

verkehrs- und Güterströme einzubinden. 

Der Entwicklung der beiden benachbarten 

Metropolräume widmete sich auch der 

erste „Berlin-Tag in Posen“, zu dem die 

Adam-Mickiewicz-Universität gemeinsam 

mit der Stadtverwaltung Posen am 

26. Januar 2009 Berliner Experten aus 

den Ressorts für Verkehr, Stadtentwicklung 

und Wirtschaft eingeladen hatte. 

Die Diskussionen der zahlreichen Teil- 

nehmer unterstrichen vor allem das 

gemeinsame Interesse, die interregionalen 

Zugverbindungen zu optimieren 

und beide Städte an das geplante pol- 

nische Hochgeschwindigkeitsbahnnetz 

anzubinden („Y-Konzept“). 

W wielu przypadkach przedsiębiorcy 

stoją przed jakby się mogło wydawać 

nieprzezwyciężalną przeszkodą zdobycia 

koniecznego do tego kapitału 

poprzez swoje banki i lokalnych partnerów 

finansowych. Głównym celem 

koncepcji projektu JOSEFIN jest wypracowanie 

wspólnie w ścisłej kooperacji 

z pośrednikami finansowymi Unii 

Europejskiej rozwiązania finansowego, 

którego ryzyko niespłacenia zaciągniętych 

zobowiązań finansowych rozkłada 

się na większą liczbę podmiotów. 

W uzupełnieniu ze strony partnerów 

regionalnych zrzeszonych w Enterprise 

Europe Networks (EEN) już w fazie 

sporządzania business planu ofero- 

wany jest indywidualny coaching, który 

chroni przedsiębiorców od początku 

przed popełnianiem błędów strategicznych 

i jest stałym elementem całej 

koncepcji. Korzyści dla małych i średnich 

przedsiębiorstw to zintegrowane 

portfolio publicznych usług finansowych 

i doradczych, które realizowane jest 

w Berlinie i Poznaniu przez Bank In- 

westycyjny Berlina, spółkę Berlin Part- 

ner GmbH, Zarząd Senatu do spraw 

Gospodarki, Technologii i Kobiet, Urząd 

Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, 

Wielkopolską Agencję Roz- 

woju Przedsiębiorczości oraz Fundacji 

na rzecz Rozwoju i Promocji Województwa 

Wielkopolskiego. 

Poza gospodarczo-politycznymi warunkami 

ramowymi, to przede wszystkim 

wydajne transgraniczne połączenia 

transportowe stanowią podstawę 


ścisłej współpracy w ramach Partnerstwa 

Odry. Już dziś ekspres Berlin- 

Poznań umożliwia wygodny dojazd 

do Berlina i Poznania w ciągu niespełna 

trzech godzin. Organizacja Mistrzostw 

Europy w piłce nożnej EURO 2012 

w Polsce i na Ukrainie otwiera drogę 

do dalszej nowej infrastruktury transportowej. 

Jednym z głównych elementów 

jest przy tym zamknięcie luki na 

autostradzie A2 między granicą państwa 

a Poznaniem jako ważny odcinek 

środkowoeuropejskiej osi transportowej 

Wschód-Zachód. Równolegle 

do tych działań ma miejsce rozbudowa 

portu lotniczego Poznań-Ławica, 

a otwarcie wielkiego portu lotniczego 


w 2011 roku będzie stanowić ważny 

przyczynek do włączenia obu miast 

partnerskich do obsługi europejskich 

potoków pasażerskich i towarowych 

w transporcie lotniczym. 

Rozwojowi obu sąsiadujących ze sobą 

metropolii poświęcony był również 

pierwszy „Dzień Berlina” w Poznaniu, 

na który Uniwersytet imienia Adama 

Mickiewicza w Poznaniu wspólnie 

z Urzędem Miejskim w Poznaniu za- 

prosił w dniu 26 stycznia 2009 roku 

ekspertów z resortów transportu, urbani 

styki i gospodarki. Dyskusje licznych 

uczestników podkreślały przede wszystkim 

wspólne zainteresowanie optymalizacją 

międzyregionalnego połączenia 

kolejowego i podłączeniem obu 

miast do planowanej polskiej sieci 

szybkich kolei („Koncepcja Y”). 

Flughafen Posen-Lawica | Lotnisko Poznań-Ławica 

11


Ergänzend zu den strategischen Ziel- 

setzungen wurde auf der operativen 

Ebene mit dem „Runden Tisch Verkehr“ 

bereits 2006 ein interregionales Koor- 

dinierungsgremium etabliert, in dem 

sich die Verkehrsverwaltungen der 

Partnerregionen und -städte sowie die 

Verkehrsunternehmen Deutsche Bahn, 

PKP und NEB (Niederbarnimer Eisen- 

bahn AG) für die Verbesserung der Bahn- 

verkehrsverbindungen in der Oder- 

Partnerschaft einsetzen. Derzeit konzen- 

trieren sich die Partner vor allem auf die 

Abstimmung der deutschen und pol- 

nischen Fahrpläne, ein verdichtetes 

grenzüberschreitendes Zugangebot, 

Fahrzeitverkürzungen und die Erarbei- 

tung von vereinfachten Tarifangeboten 

im deutsch-polnischen Regionalverkehr. 

Zu den ersten konkreten Erfolgen des 

Netzwerkes gehört das zwischen der 

NEB, der PKP, der Stadt Gorzów Wielko- 

polski und dem Verkehrsverbund Berlin- 

Brandenburg (VBB) vereinbarte „Berlin- 

Gorzów-Ticket“, das Fahrgästen nicht 

nur einen einheitlichen grenzüberschrei- 

tenden Tarif zwischen beiden Städten 

bietet, sondern gleichzeitig die Nutzung 

von Bussen und Straßenbahnen in 

Gorzów Wielkopolski und Berlin ermög- 

licht. Vergleichbare Lösungen werden 

gegenwärtig für die Regionalbahnverbindungen 

in Richtung Posen und Zie- 

lona Góra diskutiert. 

Themenübergreifend bestätigen die 

ersten Schritte in der Praxis den zentralen 

Stellenwert, der einem intensiven Erfah- 

rungsaustausch und einer transparenten 

Kommunikation zwischen den Partnern 

zukommt. Interkulturelle Kompetenzen 

bilden von der Ostsee über Berlin-Brandenburg 

und Posen bis zum Riesengebirge 

eine tragende Säule der Zusammen- 

arbeit. Der Kooperationsalltag zeigt je- 

doch, dass es vor allem westlich der 

Oder nach wie vor an grundlegenden 

Kenntnissen der Nachbarsprache mangelt. 

In einem ersten Schritt wurde seitens 

der Berliner Senatsverwaltung für 

Inneres daher im Jahr 2001 das Berufs- 

bildungsprogramm ProPolska ins Leben 

gerufen. Die Qualifizierung junger Berufs- 

anfänger zum Kaufmann bzw. zur Kauf- 

frau für Bürokommunikation folgt einem 

dreijährigen Ausbildungsplan, der neben 

der Vermittlung sprachlicher und inter- 

kultureller Kompetenzen durch das 

Berliner Oberstufenzentrum für Büro- 

wirtschaft auch ein 20-wöchiges Prakti- 

kum vorsieht, das in Posener Betrieben 

absolviert wird. Hierbei ist es die Aufgabe 

der polnischen Projektpartner, die aus 

dem Leonardo-da-Vinci-Programm der 

EU geförderten Unternehmenspraktika 

vor Ort zu betreuen. Auch die Posener 

Stadtverwaltung bietet seit dem Jahr 

2009 Praktikumsplätze an. Dank der 

zweisprachigen Qualifizierung eröffnen 

sich für die Absolventen vielfältige be- 

rufliche Perspektiven in der grenznahen 

Wirtschaft und Verwaltung. 

In Ergänzung zu ProPolska fördern letzt- 

genannte Einrichtungen zudem mit 

einem verstärkten Mitarbeiteraustausch 

das gegenseitige Kennenlernen. 

Mit einem zielgerichteten Blick in die 

Zukunft haben sich die Partner beider- 

seits der Oder fest vorgenommen, die 

wirtschaftliche Kooperation mit gemeinsamen 

Projekten in den Bereichen Kultur, 

Bildung, Wissenschaft und Forschung zu 

ergänzen. Ziel ist es, einen international 

attraktiven Regionalverbund zu ge- 

stalten, in dem das Miteinander den 

Alltag der Menschen prägt. 

W uzupełnieniu, na poziomie operacyjnym 

wraz z powołaniem do życia 

„Okrągłego Stołu Komunikacyjnego” 

już w roku 2006 ustanowiono międzyregionalne 

gremium koordynujące, 

w którym angażują się odpowiedzialne 

za transport instytucje regionów partnerskich 

oraz same przedsiębiorstwa 

kolejowe Deutsche Bahn, PKP i NEB 

(Niederbarnimer Eisenbahn AG). 

Chodzi tu o poprawę połączeń kolejowych 

w ramach Partnerstwa Odry. 

W chwili obecnej partnerzy koncentrują 

się przede wszystkim na uzgodnieniu 

lepszego skomunikowania polskich 

i niemieckich rozkładów jazdy, ustanowienia 

lepszej transgranicznej oferty 

połączeń, skróceniu czasów przejazdu 

oraz opracowaniu uproszczonej oferty 

cenowej dla polsko-niemieckich przewozów 

regionalnych. Do pierwszych 

konkretnych sukcesów tej sieci współpracy 

poza częstymi działaniami marketingowymi 

można zaliczyć uzgodniony 

między NEB, PKP, Gorzowem 

Wielkopolskim i Berlińsko-Brandenburskim 

Przedsiębiorstwem Komunikacji 

Publicznej Verkehrsverbund 

Berlin-Brandenburg (VBB) „Berlin- 

Gorzów-Ticket”, który oferuje pasażerom 

nie tylko jednolite transgraniczne 

taryfy za połączenia między oboma 

miastami, ale umożliwia jednocześnie 

korzystanie z autobusów i tramwajów 

miejskich w Gorzowie Wielkopolskim 

i Berlinie. O podobnych rozwiązaniach 

dyskutuje się w chwili obecnej w odniesieniu 

do połączeń regionalnych 

w kierunku do Poznania i Zielonej Góry. 

Patrząc na różne tematy, pierwsze 

praktyczne kroki współpracy międzyregionalnej 

pokazują wysoką pozycję 

intensywnej wymiany doświadczeń 

i przejrzystych procesów komunikowania 

między partnerami. Kompetencje 

interkulturowe od Morza Bałtyckiego 

poprzez Berlin i Brandenburgię oraz 


Poznań aż po Sudety stanowią filar 

współpracy. Codzienność współpracy 

pokazuje jednak, iż to przede wszystkim 

po zachodniej stronie Odry nadal 

brakuje podstawowej znajomości 

języka sąsiada. 

Dlatego też w pierwszym podejściu 

Berliński Zarząd Senatu do spraw 

Wewnętrznych w roku 2001 powołał 

do życia program kształcenia zawo- 

dowego ProPolska. Młodzi ludzie po- 

czątkujący w pracy zawodowej uzy- 

skają kwalifikacje specjalisty komunikacji 

biurowej w toku trzyletniego planu 

kształcenia, który poza przekazywaniem 

kompetencji językowych i interkulturalnych 

w Berlińskim Centrum 

Licealnym na kierunkach ekonomicznych 

obejmuje również 20-tygodniowe 

praktyki w miejscowych przedsiębiorstwach. 

Zadaniem polskich partnerów 

projektu jest opieka na miejscu nad 

praktykami zawodowymi dofinansowanymi 

z programu Unii Europejskiej 

Leonardo da Vinci. Urząd Miejski 

w Poznaniu oferuje od roku 2009 również 

miejsca praktyk zawodowych. 

Dzięki dwujęzycznemu tokowi kształcenia 

absolwenci po zakończeniu nauki 

stają przed różnorodnymi perspektywami 

zawodowymi w samej gospodarce 

pogranicza, jak i jego administracji. 

W uzupełnieniu inicjatywy ProPolska 

wyżej wymienione instytucje zajmują 

się również intensywną wymianą własnych 

pracowników, co pogłębia możliwości 

wzajemnego poznania się. 

Patrząc na przyszłościowe cele partnerzy 

po obu stronach Odry założyli 

wzmocnienie współpracy gospodarczej 

wspólnymi projektami z dziedziny kultury, 

nauki, edukacji i badań naukowych. 

Celem jest stworzenie atrakcyjnego 

w układzie międzynarodowym 

związku regionów, w którym wspólnota 

cechuje codzienne życie jego mieszkańców. 

12 13

Dalarna 

Zugang zur Finanzierung für technologie- orientierte 

KMU im Ostseeraum 

Eesti 

Berlin 

Oslo 

Zachodniopomorskie 

Dostêp do finansowania dla 

innowacyjnych MŚP w Regionie Morza Ba³tyckiego 

Mehr Info auf Seiten 8 und 10 Wiêcej informacji na stronie 9 i 11 

Lubuskie 

Wielkopolskie 

Lat vija 

Brandenburg 

Mecklenburg-Vorpommern 

Lietuva 

www.josefin-org.eu 

Sverige 

PART-FINANCED BY THE EUROPEAN UNION 

( E uropean R egional D evelopment F und) 

14 15

Berlin – Geschichte und Zukunft in der Mitte Europas Berlin – Historia i przyszłość w centrum Europy 

Berlin – Geschichte und Zukunft 

in der Mitte Europas 

Die urkundlichen Anfänge Berlins 

reichen bis ins 13. Jahrhundert zurück. 

Die Stadt entwickelt sich aus der Spreeinsel 

Cölln (1237) und der Kaufmannssiedlung 

Berlin am rechten Flussufer 

(1244). Durch die günstige Lage am 

Spreeübergang und an der Kreuzung 

zweier Handelswege erleben beide 

Siedlungen einen raschen Aufschwung. 

1307 entsteht die Doppelstadt Berlin/ 

Cölln mit gemeinsamem Rathaus. 

1443 beginnt mit der Errichtung des 

Berliner Schlosses der Ausbau zur Residenz 

der brandenburgischen Markgrafen 

und Kurfürsten. Im 17. Jahrhundert 

entstehen ein erster Kanal zur 

Oder und der Befestigungsring um 

die Stadt, Hugenotten werden vom 

Großen Kurfürsten ins Land geholt. 

Mit der Krönung Friedrichs I. wird 

Berlin 1701 königlich-preußische 

Residenzstadt. Unter Friedrich II. ist die 

Stadt politisches, wirtschaftliches und 

geistiges Zentrum des aufstrebenden 

Landes. Während der napoleonischen 

Zeit gründet Wilhelm von Humboldt 

1810 die Berliner Universität. 

Maschinenbau und vor allem Elektroindustrie 

sind im 19. Jahrhundert 

Synonyme für Berlins industrielle Entwicklung: 

Firmen wie AEG, Borsig und 

Siemens werden führend in Europa. 

1838 beginnt der Ausbau zum Eisenbahnknoten. 

Als Hauptstadt des 

Deutschen Kaiserreiches ab 1871 und 

mit dem Aufschwung in der Gründerzeit 

wächst die Einwohnerzahl in die 

Millionen. Nach dem Ersten Weltkrieg 

wird 1918 die Republik ausgerufen. 

Acht Städte, 59 Landgemeinden und 

27 Gutsbezirke bilden 1920 Groß- 

Berlin. In den „Goldenen Zwanzigern” 

ist die Vier-Millionen-Metropole 

Brennpunkt des kulturellen Lebens: 

Revue, Varieté, Theater und der neue 

Film erleben eine Blüte. Berlin wird 

das deutsche Luftverkehrszentrum 

und ist zweitgrößter Binnenhafen. 

Potsdamer Platz 1930 | Plac Poczdamski, 1930 r. 

Berlin – Historia i przyszłość 

w centrum Europy 

Udokumentowane początki Berlina 

sięgają XIII wieku. Miasto rozwijało się 

w oparciu o wyspę Cölln na Szprewie 

(1237) i osadę kupiecką Berlin na prawym 

brzegu rzeki (1244). Z uwagi na 

korzystne położenie przy przeprawie 

przez Szprewę i na skrzyżowaniu 

dwóch szlaków handlowych obie osady 

szybko się rozwijały. W 1307 roku 

powstało podwójne miasto Berlin/Cölln 

ze wspólnym ratuszem. W 1443 roku 

rozpoczęto budowę berlińskiego 

zamku, a tym samym powstawać 

zaczęła rezydencja margrabiów 

brandenburskich i książąt elektorów. 

W XVII wieku powstaje pierwszy kanał 

prowadzący do Europy oraz obwodnica 

murów obronnych wokół miasta. 

Wielki Książę Elektor sprowadza 

Hugenotów. Wraz z koronacją Fryderyka 

I Berlin staje się w 1701 roku 

królewsko-pruskim miastem rezydencjalnym. 

Za czasów Fryderyka II 

miasto jest politycznym, gospodarczym 

i duchowym centrum rozwijającego 

się kraju. W okresie napoleoń- 

skim Wilhelm von Humboldt zakłada 

w Berlinie w 1810 roku uniwersytet. 

Budowa maszyn, a przede wszystkim 

przemysł elektryczny są w XIX w. sy- 

nonimami rozwoju przemysłu w Berlinie: 

firmy takie, jak AEG, Borsig 

i Siemens stają się wiodącymi w całej 

Europie. W 1838 roku rozpoczyna się 

rozbudowa berlińskiego węzła kolejowego. 

Jako stolica Cesarstwa 

Niemieckiego od 1871 roku i wraz z 

okresem prosperity po wojnie pruskofrancuskiej 

liczba ludności zaczyna 

być liczona w milionach. Po I wojnie 

światowej proklamowano w 1918 roku 

republikę. 

Osiem miast, 59 gmin wiejskich i 27 ok- 

ręgów folwarcznych tworzą w 1920 

roku Wielki Berlin. W ciągu „złotych lat 

20-tych“ 4-milionowa metropolia staje 

się ogniskiem życia kulturalnego: rewie, 

kabarety, teatry i nowe medium film 

przeżywają swój rozkwit. Berlin staje 

się centrum niemieckiego transportu 

lotniczego i jednocześnie jest drugim 

co do wielkości portem śródlądowym. 

Touristenmagnet Hackesche Höfe | Magnes turystyczny Hackesche Höfe 

16 17

Berlin – Geschichte und Zukunft in der Mitte Europas 

Mit Hitlers Machtergreifung beginnt 

1933 die Verfolgung von Juden, Kommunisten 

und anderen Oppositionellen. 

In Berlin als Hauptstadt des 

Dritten Reiches wird der Angriff auf 

Polen beschlossen, Deutschland 

überzieht weite Teile Europas mit 

Terror und Zerstörung. Wie viele 

andere europäische Städte ist auch 

Berlin bei Kriegsende großflächig 

zerstört. Es verliert über eine Million 

Einwohner und seine Wirtschaftskraft. 

Das Stadtgebiet wird auf vier Siegermächte 

aufgeteilt – wie auch das 

verkleinerte Deutschland. Stalin will, 

dass die Oder-Neiße-Grenze Deutschland 

und Polen dauerhaft entzweit. 

Politische Differenzen zwischen Westalliierten 

und Sowjets führen 1948/49 

zur Berlin-Blockade. Doch die Luftbrücke 

versorgt die drei Westsektoren. 

Ab 1961 teilt die Berliner Mauer die 

Stadt knapp drei Jahrzehnte lang in 

Ost und West. Die letztlich auch 

„Solidarność“ geschuldete Maueröffnung 

1989 markiert den Neubeginn 

für Berlin. 1991 entscheidet der 

Bundestag über Berlin als Hauptstadt 

des wiedervereinten Deutschlands. 

1999 ziehen Regierung und Parlament 

an die Spree. Politik und Diplomatie 

bringen Berlin neue Internationalität, 

Spitzenverbände aus Wirtschaft, 

Wissenschaft, Medien und 

Gesellschaft folgen. 

Heute ist Berlin mit 3,4 Millionen Einwohnern 

und 892 Quadratkilometern 

die größte Stadt Deutschlands und 

besonders für junge Menschen attraktiv. 

Laut Statistik leben in Berlin über 

477.000 Ausländer aus 186 Nationen, 

darunter 43.700 Polen. Berlin bildet 

mit dem umgebenden Bundesland 

Brandenburg die Hauptstadtregion 

Berlin-Brandenburg. Im Zentrum 

Europas ist die Region das Bindeglied 

zwischen den Wirtschaftsräumen in 

West- und Ost-, Nord- und Südeuropa. 

Im Rahmen der Oder-Partnerschaft 

wird die Zusammenarbeit von Bundesländern 

und Wojewodschaften 

innerhalb der EU-Mitgliedschaft 

Deutschlands und Polens ausgebaut. 

Potsdamer Platz | Plac Poczdamski 

Wraz z przejęciem władzy przez Hitlera 

rozpoczyna się w 1933 roku prześladowanie 

Żydów, komunistów i innych 

opozycjonistów. W Berlinie jako stolicy 

III Rzeszy postanowiony zostaje napad 

na Polskę, Niemcy napadają też na 

wiele miejsc w Europie niosąc jej 

terror i zniszczenie. Tak, jak wiele 

innych europejskich miast pod koniec 

wojny Berlin zniszczony jest w bardzo 

dużym stopniu. Miasto traci ponad 

milion mieszkańców oraz swój potencjał 

gospodarczy. Obszar miasta po- 

dzielony zostaje między czterema zwycięzcami 

– tak samo jak pomniejszone 

Niemcy. Stalin chciał, aby granica na 

Odrze i Nysie Łużyckiej na trwałe 

podzieliły Niemcy i Polskę. Rozdźwięki 

polityczne między zachodnimi aliantami 

a sowietami doprowadziły w latach 

1948/49 do blokady Berlina. Most 

powietrzny staje się drogą zaopatrzenia 

dla trzech sektorów zachodnich. 

Od 1961 roku mur berliński dzieli miasto 

prawie przez trzy dziesięciolecia na 

część wschodnią i zachodnią. Spowodowany 

również ruchem „Solidarności” 

upadek muru w 1989 roku stanowi dla 

Berlina nowy początek. W 1991 roku 

Berlin – Historia i przyszłość w centrum Europy 

Bundeskanzleramt | Urząd Kanclerski 

parlament federalny Bundestag 

decyduje, iż Berlin staje się stolicą 

ponownie zjednoczonych Niemiec. 

W 1999 roku rząd i parlament przenoszą 

się nad Szprewę. Polityka i dyplomacja 

przynoszą Berlinowi nowy wymiar 

międzynarodowy, za nimi przybywają 

naczelne organizacje gospodarcze, 

potencjał naukowy, media, co nadaje 

miastu nowe znaczenie społeczne. 

Dziś Berlin liczy 3,4 mln mieszkańców 

i 892 km kwadratowe. Jest to największe 

miasto Niemiec, szczególnie atrakcyjne 

dla młodych ludzi. Statystyki 

mówią, iż w Berlinie żyje ponad 477 tys. 

obcokrajowców, reprezentujących ponad 

186 narodowości, w tym 43,7 tys. Polaków. 

Berlin tworzy wspólnie z otaczającym 

go Krajem Związkowym Brandenburgia 

region stolicy Berlin-Brandenburgia. 

Region ten jest w centrum 

Europy ogniwem łączącym obszary 

gospodarcze wschodu i zachodu, 

północy i południa Europy. W ramach 

Partnerstwa Odry rozwijana jest współ- 

praca krajów związkowych i województw 

w ramach członkostwa Polski 

i Niemiec w Unii Europejskiej. 

18 19

Architektur und Stadtentwicklung in Berlin Architektura i urbanistyka w Berlinie 

Architektur und Stadtentwicklung 

in Berlin 

Der historische Stadtkern Berlins liegt 

zwischen der Stadtbahn am Alexanderplatz 

und der Spree, rund um die 

Marien- und die Nikolaikirche, die 

heute noch das Alter dieses Viertels 

bezeugen. Erst 1987, zur 750-Jahr- 

Feier Berlins, ist das Viertel um die 

Nikolaikirche nach historischem Grundriss 

rekonstruiert und mit modernen 

Wohnhäusern kombiniert worden. 

Im 17. Jahrhundert wächst die Stadt 

über die ringförmige Befestigung 

hinaus vor allem nach Westen: Dorotheen- 

und Friedrichstadt entstehen. 

Weit vor den Toren Berlins errichten 

Johann Arnold Nehring und andere 

ab 1695 Schloss Charlottenburg. Wie 

beim Gendarmenmarkt bringt die 

Geometrie von Pariser, Leipziger und 

Mehring-Platz die Ideale des barocken 

Städtebaus zum Ausdruck. Größter 

erhaltener Barockbau Berlins ist das 

Zeughaus, heute Sitz des Deutschen 

Historischen Museums. 

Ab 1699 erweitert Andreas Schlüter 

das Berliner Stadtschloss, das 1950 abgerissen 

wird und dessen Wiederaufbau 

als Humboldt-Forum mit 

Schloss Charlottenburg | Pałac Charlottenburg 

Kuppel und den drei Schlüter-Fassaden 

derzeit in Vorbereitung ist. Die 

Stadtumgestaltung setzt Friedrich II. 

mit seinem Baumeister Georg Wenzeslaus 

von Knobelsdorff fort: Das Rokoko 

bestimmt Kunst und Architektur. Erster 

Bau des Forum Fridericianum ist die 

Staatsoper (1741–43). In Potsdam 

entsteht als Sommerresidenz Schloss 

Sanssouci, später das Neue Palais. 

1787, ein Jahr nach dem Tod 

Friedrichs II., zieht der Schlesier Carl 

Gotthard Langhans mit seinem Sohn 

Karl Ferdinand nach Berlin. David Gilly, 

Wegbereiter rationellen Bauens, und 

sein Sohn Friedrich folgen ein Jahr 

später. Ende des 18. Jahrhunderts 

entwirft Langhans Berlins bekanntestes 

Bauwerk, das Brandenburger Tor. 

Das 19. Jahrhundert ist vor allem vom 

Klassizismus Karl Friedrich Schinkels 

bestimmt. Preußens oberster Baumeister, 

von Friedrich Gilly ausgebildet, 

prägt Berlins Mitte: Das Schauspielhaus 

am Gendarmenmarkt, das 

Alte Museum, die Neue Wache und 

die Bauakademie, deren Wiederaufbau 

geplant ist, schaffen ein neues 

Stadtbild. 

Architektura i urbanistyka 

w Berlinie 

Historyczne śródmieście Berlina położone 

jest między koleją miejską przy 

Alexanderplatz a Szprewą wokół 

kościołów Najświętszej Marii Panny 

i Świętego Mikołaja, które do dziś za- 

świadczają o wieku tej dzielnicy. Dopiero 

w 1987 roku na obchody 750-lecia Berlina 

zrekonstruowana na bazie history- 

cznych podwalin została dzielnica wokół 

Kościoła Świętego Mikołaja i uzupełniona 

w połączeniu z nowoczesnymi 

budynkami mieszkalnymi. 

W XVII wieku miasto wykracza poza 

okrężne fortyfikacje, przede wszystkim 

w kierunku zachodnim. Powstają dzielnice 

Dorotheen- i Friedrichstadt. Daleko 

przed bramami Berlina Johann Arnold 

Nering buduje wraz z innymi od 

1695 roku zamek Charlottenburg. Tak, 

jak rynek Gendarmenmarkt, tak samo 

geometria placów Paryskiego, Lipskiego 

i Mehringa odzwierciedla ideały barokowej 

sztuki urbanistycznej. Największym 

zachowanym barokowym budynkiem 

Berlina jest Zeughaus (Zbrojownia) – 

dziś siedziba Niemieckiego Muzeum 

Historycznego. 

Od 1699 roku Andreas Schlüter rozbudowuje 

berliński pałac miejski, który 

został wyburzony w 1950 roku, i którego 

odbudowa jako Forum Humboldta 

wraz z kopułą i trzema fasadami 

Friedrichswerdersche Kirche | Kościół we Friedrichswerder 

Schlütera jest obecnie przygotowywana. 

Fryderyk II kontynuuje wraz ze 

swoim mistrzem architektury Georgiem 

Wenzeslaus von Knobelsdorff 

przebudowę miasta: w sztuce i architekturze 

dominuje rokoko. Pierwszym 

budynkiem Forum Fridericianum jest 

Opera Państwowa (1741–43). 

W Poczdamie powstaje rezydencja 

letnia Zamek Sanssouci, a później 

Nowy Pałac. 

W roku 1787, w rok po śmierci Fryderyka 

II, Ślązak, Carl Gotthard Langhans 

przenosi się wraz ze swoim 

synem Karlem Ferdynandem do 

Berlina. David Gilly, prekursor nowoczesnego 

budownictwa pojawił się tu 

wraz z synem Fryderykiem rok później. 

Pod koniec XVIII w. Ślązak Carl Gotthard 

Langhans projektuje najbardziej 

znaną budowlę Berlina, Bramę Brandenburską. 

XIX wiek zdominowany został przede 

wszystkim przez klasycyzm Karla 

Friedricha Schinkla. Naczelny architekt 

Prus wykształcony przez Friedricha 

Gilly nadaje swój charakter śródmieściu 

Berlina: teatr przy rynku Gendarmenmarkt, 

Altes Museum (Stare Mu- 

zeum), Neue Wache (Nowa Zbrojownia) 

oraz Akademia Budownictwa, 

której odbudowa jest planowana, 

przyczyniają się do powstania nowego 

obrazu miasta. 

20 21

Architektur und Stadtentwicklung in Berlin Architektura i urbanistyka w Berlinie 

Die Gartenkunst in Preußen beeinflusst 

der Landschaftsarchitekt Peter 

Joseph Lenné. Sein Vorbild für die Umgestaltung 

des Großen Tiergartens 

und weiter Teile der Potsdamer Parklandschaft 

sind englische Landschaftsgärten. 

Mit dem Berliner Bebauungsplan 

von 1861 und dem überfälligen 

Bau der Berliner Kanalisation ab 1873 

wird James Hobrecht bekannt. 

Hermann Blankenstein und Ludwig 

Hoffmann sind die obersten Stadtarchitekten 

im späten 19. und frühen 

20. Jahrhundert. 

Unter Martin Wagner verwirklichen in 

den 1920er Jahren Bruno Taut, Hans 

Scharoun und Walter Gropius die 

Leitideen des Neuen Bauens: Es entstehen 

freundliche und funktionale 

Siedlungen. Davon sind unter anderem 

die Gartenstadt Falkenberg, die 

Hufeisensiedlung Britz, die Siedlung 

Schillerpark oder die Wohnstadt Carl 

Legien – herausragende Beispiele der 

Klassischen Moderne in Deutschland 

– inzwischen Teil der UNESCO-Welterbeliste. 

Das Dritte Reich will aus Berlin 

die „Welthauptstadt Germania“ 

machen – außer dem bombenverschonten 

Olympiagelände von 1936 

zeugt heute fast nichts mehr davon. 

Zwei Beispiele für die kriegszerstörte 

und geteilte Stadt der 1950er Jahre 

sind für West-Berlin das im Rahmen 

der Internationalen Bauausstellung 

1957 errichtete Hansaviertel mit 

seiner aufgelockerten, durchgrünten 

Mischung aus Hoch- und Flachbauten 

sowie für Ost-Berlin die kurz zuvor 

entstandene Stalinallee (heute Karl- 

Marx-Allee) mit ihrer repräsentativen 

Monumentalarchitektur. 

Mit der Maueröffnung 1989 erhält 

Berlin die Chance, zentrale Stadtgebiete 

wiederzubeleben, die durch die 

Teilung zu Brachen verkommen 

waren. Private Investoren schaffen 

nach Plänen von Renzo Piano, Helmut 

Jahn und anderen am Potsdamer Platz 

aus dem Nichts ein neues Stadtviertel. 

In Mitte und Tiergarten wurden Bauten 

für die deutsche Hauptstadt errichtet, 

insbesondere das Parlaments- und 

Regierungsviertel im Spreebogen mit 

dem Bundeskanzleramt nach Plänen 

von Axel Schultes, Stephan Braunfels 

und anderen. Wie kein anderer Bau 

symbolisiert heute das von Norman 

Foster modernisierte Reichstagsgebäude 

mit seiner gläsernen Kuppel 

Vergangenheit und Zukunft der Stadt. 

Adlershof verkörpert die Idee eines 

integrierten Wissenschafts-, Wirtschafts- 

und Medienstandorts im 

Südosten Berlins, eingebettet in ein 

städtebauliches Gesamtkonzept, zu 

dem auch die Spreeufergestaltung 

und ein neues Stadtquartier um den 

Hauptbahnhof gehören. Auch die 

Verkehrsinfrastruktur folgt neuen 

Anforderungen: Mit dem neuen 

Berliner Hauptbahnhof wurde 2006 

Europas größter Kreuzungsbahnhof 

eröffnet, der Bau des Großflughafens 


ist das umfangreichste Infrastrukturprojekt 

der nächsten Jahre in Ostdeutschland. 

Hufeisensiedlung Berlin-Britz | Osiedle w kształcie podkowy Berlin-Britz 

Sztukę zakładania ogrodów w Prusach 

kreuje architekt krajobrazu Peter 

Joseph Lenné. Dla niego wzorem 

przy przebudowie Dużego Zwierzyńca 

i dużych części parków poczdamskich 

są angielskie parki krajobrazowe. 

James Hobrecht, który poprzednio 

pracował w Szczecinie jako radca 

miejski do spraw technicznych daje 

się poznać w Berlinie tworzonym przez 

siebie w 1861 roku planem zabudowy, 

już dawno konieczną budową kanalizacji 

miejskiej od 1873 roku. Pod koniec 

XIX i na początku XX wieku naczelnymi 

architektami miejskim są Hermann 

Blankenstein i Ludwig Hoffmann. 

Za czasów Martina Wagnera w latach 

20-tych idee nowego budownictwa 

wcielali w życie Bruno Taut, Hans 

Scharoun i Walter Gropius. Powstają 

przyjazne mieszkańcom i funkcjonalne 

osiedla. Wśród nich ogrodowe miasteczko 

Falkenberg, osiedle w kształcie 

podkowy Britz i osiedle parku Schillera 

oraz osiedle Carla Legiena – stanowią 

wybitne przykłady klasycznego 

modernizmu w Niemczech. W chwili 

obecnej stanowią one część światowego 

dziedzictwa kultury UNESCO. 

Trzecia Rzesza chce zrobić z Berlina 

„stolicę świata Germanię” – poza 

nietkniętym przez bomby terenem 

olimpijskim z 1936 roku, dziś nie ma 

już po tym śladu. Dwa przykłady zabu- 

dowy zniszczeń wojennych i podziału 

miasta w latach 50-tych są w Berlinie 

Zachodnim zbudowane na Międzynarodową 

Wystawę Budownictwa 

w 1957 roku Osiedle Hansy o luźnej 

zabudowie, pełne zieleni z pomieszanymi 

wysokimi i niskimi budynkami, 

a w Berlinie Wschodnim powstała 

krótko przed tym Aleja Stalina (dziś 

Aleja Karola Marksa) o reprezentacyjnej 

monumentalnej architekturze. 

Wraz z otwarciem muru w 1989 roku 

Berlin uzyskuje szansę na ponowne 

ożywienie centralnych terenów miasta, 

które zostały zdewastowane z uwagi 

na jego podział. Prywatni inwestorzy 

w oparciu o projekty Renzo Piano, 

Helmuta Jahna i innych architektów 

z niczego tworzą nową dzielnicę przy 

Placu Poczdamskim. W Śródmieściu 

i dzielnicy Tiergarten zbudowano 

budynki pod potrzeby stolicy Niemiec, 

w szczególności kwartały parlamentarne 

i rządowe w zakolu Szprewy 

wraz z budynkiem Urzędu Kanclerskiego, 

wzniesionym według planów 

Axela Schultea, Stephana Braunfelsa 

i innych. Jak żadna inna budowla 

zmodernizowany przez Normana 

Fostera budynek Reichstagu ze swoją 

szklaną kopułą symbolizuje przeszłość 

i przyszłość miasta. 

Adlershof ucieleśnia ideę 

zintegrowanej lokalizacji dla nauki, 

gospodarki i mediów w południowowschodnim 

Berlinie. I to wszystko 

zintegrowane w ramach całkowitej 

koncepcji urbanistycznej, która zawiera 

również elementy przebudowy 

nabrzeży Szprewy i nową dzielnicę 

miasta wokół Dworca Głównego. 

Również infrastruktura transportowa 

musi sprostać nowym wymaganiom: 

wraz z berlińskim nowym Dworcem 

Głównym otwarto w 2006 roku największy 

dworzec Europy, a budowa 

wielkiego portu lotniczego Berlin 

Brandenburg International (BBI) jest 

największym projektem infrastrukturalnym 

na terenie Niemiec Wschodnich 

w najbliższych latach. 

22 23

Berlin – Kulturmetropole und lebenswerte Stadt Berlin Berlin – metropolia kulturalna i miasto, w którym się dobrze żyje 

Berlin – Kulturmetropole und 

lebenswerte Stadt 

Die Kunst- und Kulturlandschaft 

Berlins ist einzigartig in Europa. Mehr 

als 180 Museen und Sammlungen, 

drei große Opernhäuser, acht renommierte 

Sinfonieorchester und 150 Bühnen 

bieten täglich ein Programm, das 

seinesgleichen sucht. Hochkultur und 

eine lebendige Off-Szene, internationale 

Einflüsse und die Mischung verschiedenster 

Disziplinen machen 

Berlin zu einem pulsierenden Zentrum 

kultureller Vielfalt. Ob Berliner Neujahrslauf, 

Berlinale, Karneval der 

Kulturen, Berlin-Marathon oder die 

Silvesterparty am Brandenburger Tor 

– täglich steht eine Vielzahl von Terminen 

zur Auswahl. Einblicke in die 

Kultur des Nachbarlandes Polen 

geben in Berlin unter anderem das 

Polnische Institut Berlin mit Veran- 

staltungen wie filmPOLSKA, dem 

größten Festival des polnischen Films 

in Deutschland. 

Mit hochkarätigen Sammlungen und 

erstklassigen Exponaten aller Epochen 

und Stilrichtungen begeistern die 

Berliner Museen jährlich knapp 14 Millionen 

Gäste aus aller Welt. Rund drei 

Millionen Zuschauer sehen jedes Jahr 

die Aufführungen der Berliner Bühnen. 

Große Kunstzentren sind die zum 

UNESCO-Welterbe gehörende Museumsinsel 

mit ihren archäologischen 

Sammlungen und der Kunst des 

19. Jahrhunderts, das Kulturforum 

am Potsdamer Platz mit seinen 

bedeutenden Sammlungen europäischer 

Kunst sowie der Museumskomplex 

in Dahlem, der außereuropäische 

Kunst und das Museum Europäischer 

Kulturen beherbergt. 

Berlin-Marathon | Maraton Berliński 

Berlin – metropolia kulturalna 

i miasto, w którym się dobrze żyje 

Sztuka i kultura w Berlinie są wyjątkowe 

w całej Europie. Ponad 180 muzeów 

i zbiorów, 3 duże opery, 8 renomowanych 

orkiestr symfonicznych 

i 150 scen teatralnych oferują codziennie 

repertuar, który nie ma sobie 

równych. Kultura wysoka, jak i żywa 

kultura off-owa, międzynarodowe 

wpływy i mieszanki różnych stylów 

tworzą w Berlinie pulsujące centrum 

różnorodności kulturalnej. Czy to Berliński 

Bieg Noworoczny, Berlinale, 

Karnawał Kultur, Maraton Berliński czy 

też impreza sylwestrowa przy Bramie 

Brandenburskiej – codziennie jest szereg 

atrakcji do wyboru. Wgląd w kulturę 

sąsiada – Polski – można zdobyć 

między innymi w Polskim Instytucie 

Kultury w Berlinie oferującym takie 

Silvester am Brandenburger Tor | Sylwester przy Bramie Brandenburskiej 

imprezy jak filmPOLSKA, największy 

festiwal polskich filmów w Niemczech. 

Wysokiej jakości zbiory i wyjątkowe 

eksponaty reprezentujące wszystkie 

epoki i kierunki stylistyczne przyczyniają 

się do tego, iż muzea berlińskie 

odwiedzane są co roku przez prawie 

14 mln gości z całego świata. Ponad 

3 mln widzów co roku ogląda przedstawienia 

berlińskich scen. Dużymi 

centrami sztuki są wyspa muzealna 

ze swoimi zbiorami archeologicznymi 

i XIX-wiecznej sztuki posiadająca 

rangę światowego dziedzictwa kultury 

UNESCO, Forum Sztuki przy Placu 

Poczdamskim ze swoimi znaczącymi 

zbiorami sztuki europejskiej oraz 

kompleks muzeum w Dahlem, który 

przedstawia sztukę pozaeuropejską 

oraz Muzeum Kultur Europejskich. 

24 25

Berlin – Kulturmetropole und lebenswerte Stadt Berlin Berlin – metropolia kulturalna i miasto, w którym się dobrze żyje 

Ein umfassendes Bild höfischer Architektur 

und Gartenkunst zeigen die 

Schloss- und Gartenanlagen von 

Potsdam-Sanssouci, Schloss Charlottenburg 

sowie weitere 500 Schlösser 

und Parks in der Region. 

Auch die junge Kunstszene ist in 

Berlin stark vertreten: Es gibt rund 

450 Galerien. Mit rund 6.600 Erwerbstätigen 

im Kunstmarkt bildet Berlin 

ein kreatives Zentrum in der Mitte 

Europas. Als Treffpunkt unterschiedlicher 

Kulturen, verschiedener Lebensstile 

und Traditionen ist Berlin ein 

Magnet für junge Kreative. 

Die UNESCO-Anerkennung als „Stadt 

des Designs“ würdigt die Leistungen 

der in Berlin ansässigen Designer, 

Modemacher, Fotografen, Architekten 

und bildenden Künstler aus aller Welt. 

Attraktiv für Besucher ist Berlin auch 

wegen der vielfältigen Einkaufsmöglichkeiten 

und seiner modernen 

Hotellandschaft zu vergleichsweise 

günstigen Preisen. Das Nachtleben 

Berlins mit Hunderten Bars, Clubs und 

Diskotheken ist weit über die Stadtgrenzen 

hinaus bekannt. 

Für eine hohe Lebensqualität in der 

Hauptstadt sorgt die große Anzahl an 

Wäldern, Parks, Flüssen und Seen, die 

mehr als ein Drittel des Stadtgebiets 

ausmachen. Die „grüne Lunge“ Berlins 

ist der Große Tiergarten im Stadtzentrum 

– eine von 2.500 öffentlichen 

Grünanlagen. 

Auf unvergleichliche Weise verbindet 

die Hauptstadtregion das internationale 

Flair der Metropole Berlin mit der 

einzigartigen Naturlandschaft Brandenburgs 

mit zahlreichen Sehenswürdigkeiten, 

3.000 Seen, 35.000 Kilometern 

Flussläufen sowie 15 Biosphärenreservaten 

und Naturparks. 

Weitere Informationen: 

www.berlin-partner.de/berlinkalender 

Bardzo dobry obraz dworskiej architektury 

i sztuki ogrodniczej prezentują 

kompleksy pałacowo-parkowe w Poczdamie-Sanssouci, 

Zamek Chartlottenburg 

oraz dalszych 500 zamków i parków 

w regionie. 

Również młoda sztuka ma silne związki 

z Berlinem: funkcjonuje tutaj prawie 

450 galerii, w tym liczne samodzielne 

projekty tak, jak i duże już ustabilizowane 

przedsięwzięcia. Ponad 6,6 tys. osób 

zajmujących się zawodowo sztuką 

czyni z Berlina kreatywne centrum 

w środku Europy. Jako miejsce spotkań 

różnych kultur, różnych stylów życia 

i tradycji Berlin działa na młodych kreatywnych 

ludzi jak magnes. Uznany 

przez UNESCO jako „miasto sztuki 

designerskiej” Berlin jest siedzibą designerów, 

twórców mody, fotografów, 

architektów i przedstawicieli sztuk plastycznych 

z całego świata. 

Berlin jest atrakcyjny dla swoich gości 

również z uwagi na zróżnicowane 

możliwości zakupów i nowoczesne 

hotele w porównywalnie dobrych 

cenach. Nocne życie Berlina z setkami 

barów, klubów, dyskotek znane jest 

daleko poza granicami miasta. 

Do wysokiej jakości życia stolicy przyczynia 

się również duża liczba lasów, 

parków, rzek i jezior, które zajmują 

ponad 1/3 powierzchni miasta. 

„Zielonymi płucami” Berlina jest Tiergarten 

(Wielki Zwierzyniec) w centrum 

miasta, jeden z 2,5 tys. publicznych 

terenów zielonych. W nieporównywalny 

sposób region stołeczny łączy w sobie 

międzynarodowy image metropolii 

Berlina z wyjątkowymi przyrodniczymi 

krajobrazami Brandenburgii, z dużą 

ilością atrakcji turystycznych, 3 tys. 

jezior, 35 tysiącami kilometrów rzek 

oraz 15 rezerwatami biosfery 

i parkami przyrody. 

Dalsze informacje: 


Weltkulturerbe Museumsinsel: Altes Museum | Światowe dziedzictwo kultury Wyspa Muzeów: Stare Muzeum Philharmonie am Kulturforum | Filharmonia przy Forum Kultury 

26 27

Polnische Kultur in Berlin 

3. Berlin-Polska Golf Cup 2009 Światowe dziedzictwo kultury Wyspa Muzeów: Stare Muzeum 

Polnische Kultur in Berlin 

In keiner deutschen Stadt leben so 

viele Polen wie in Berlin: Es sind über 

43.000 polnische Staatsbürger, die in 

der Hauptstadt Deutschlands wohnen 

und damit auch die Kulturszene vor 

Ort prägen. Präsentationen junger 

polnischer Künstler finden immer 

größere Aufmerksamkeit – und das 

nicht nur bei den hier lebenden Polen, 

sondern vor allem bei den Berlinern. 

Bereits seit den 1950er Jahren weckt 

das Polnische Institut Berlin mit Ausstellungen, 

Konzerten, literarischen 

Abenden, Aufführungen, Diskussionen 

und Konferenzen Interesse für polnische 

Kultur. Unter anderem veranstaltet 

es das Festival filmPOLSKA, das 

deutschlandweit die größte Plattform 

für polnische Filmkunst ist. 

Das Nachbarland Polen mit seinen 

Menschen, seiner Geschichte und 

seiner Kultur bringt den Bürgern in 

der Region auch die Deutsch-Polnische 

Gesellschaft Berlin e.V. näher. Der 

Verein besteht seit über 35 Jahren. 

Ein besonderer Ort für den Austausch 

deutsch-polnischer Kultur ist der 

2001 von polnischen Künstlern in Berlin 

gegründete Club der polnischen 

Versager. Sein provokanter Name 

machte ihn rasch in der Öffentlichkeit 

bekannt. Jede Woche gibt es im Club 

ein unterhaltsames Programm aus 

Musik, vor allem Jazz, Film und Satire. 

Platz für polnische Kunst bietet auch 

das Polnische Haus – Polonicum in 

der Potsdamer Straße, das vor allem 

Ausstellungen organisiert. Darüber 

hinaus tragen weitere Berliner Institutionen 

und Museen, im Jahr 2009 

beispielsweise das Willy-Brandt-Haus 

und das Deutsche Historische 

Museum, zum kulturellen Austausch 

bei und widmen sich mit vielen 

Veranstaltungen der Kultur und 

Geschichte der polnischen Nachbarn. 

Ein Treffpunkt für Wirtschaft, Politik 

und Medien aus Deutschland und 

Polen ist seit 2007 der Berlin-Polska 

Golf Cup. Dieser wird von der Botschaft 

der Republik Polen in der 

Bundesrepublik Deutschland und 

der Firma Bermag Sp.j., Herausgeber 

des Wirtschaftsmagazins „Berlin“ 

und Betreiber des Internetportals 

www.berlin-polska.pl, gemeinsam 

mit Partnern veranstaltet. 


www.polnischekultur.de 

www.dpgberlin.de 

www.polnischeversager.de 

www.polonicum.info 

www.de-pl.info 

www.berlin-polska.pl 


W żadnym innym mieście w Niemczech 

nie mieszka tak wielu Polaków, 

jak w Berlinie: w stolicy Niemiec mieszka 

zdecydowanie ponad 43 tys. obywateli 

polskich, którzy tym samym 

odciskają swoje piętno na życiu kulturalnym 

miasta. Coraz większą uwagą 

cieszą się prezentacje polskich artystów 

i to nie tylko wśród żyjących tu 

Polaków, ale przede wszystkim wśród 

Berlińczyków. 

Już od lat 50-tych Polski Instytut Kultury 

w Berlinie rozbudza zainteresowanie 

kulturą polską poprzez wystawy, 

koncerty, spotkania literackie, przedstawienia, 

dyskusje i konferencje. 

Instytut organizuje między innymi 

Festiwal filmPOLSKA, który jest 

największą w Niemczech platformą 

polskiej sztuki filmowej. Towarzystwo 

Niemiecko-Polskie, stowarzyszenie 

zarejestrowane, przybliża też Polskę 

jako kraj sąsiedni wraz z jego mieszkańcami, 

historią i kulturą. Stowarzyszenie 

to istnieje od ponad 35 lat. 

Szczególnym miejscem polsko-niemieckiej 

wymiany kulturalnej jest 

powołany do życia w 2001 roku przez 

polskich artystów w Berlinie Klub 

Polskich Nieudaczników. Prowokująca 

nazwa szybko wyrobiła mu markę 

wśród opinii publicznej. Co tydzień 


klub oferuje zajmujący program 

składający się z muzyki, przede 

wszystkim jazzowej, filmu i satyry. 

Miejscem dla polskiej sztuki jest też 

Dom Polski – Polonicum przy ulicy 

Potsdamer Straße, który organizuje 

przede wszystkim wystawy. Poza tym 

również inne instytucje i muzea, 

w 2009 roku na przykład Dom Willy 

Brandta i Niemieckie Muzeum Historyczne, 

przyczyniają się do wymiany 

kulturalnej i zajmują się w wielu 

imprezach kulturą i historią polskich 

sąsiadów. 

Berlin-Polska Golf Cup jest od 2007 

roku miejscem spotkań ludzi gospodarki, 

polityki i mediów z Polski i Niemiec. 

Jest to impreza organizowana 

przez Ambasadę Rzeczypospolitej 

Polskiej w Niemczech oraz firmę 

Bermag Sp.j., wydawcę Magazynu 

Gospodarczego „Berlin“ i operatora 

portalu internetowego www.berlinpolska.pl, 

wspólnie z partnerami. 




www.polnischeversager.de 

www.polonicum.info 

www.de-pl.info 


Im Polnischen Institut | W Polskim Instytucie w Berlinie 

28 29

Wirtschaft in Berlin Gospodarka w Berlinie 

Wirtschaft in Berlin 

Berlin hat sich in den vergangenen 

Jahren vom Industrie- zum Dienstleistungsstandort 

entwickelt. Der Dienstleistungssektor 

verzeichnet die 

meisten Firmenansiedlungen und 

-gründungen und ist gleichzeitig der 

Jobmotor in der Region. Eine der wichtigsten 

Branchen ist der Tourismus. 

Mit 7,91 Millionen Hotelgästen und 

17,77 Millionen Übernachtungen liegt 

Berlin nach London und Paris an dritter 

Stelle der beliebtesten Städtereiseziele 

in Europa. Mit 26.700 Beschäftigten in 

rund 240 Unternehmen ist Berlin-Brandenburg 

auch die wichtigste Call Center-Region 

für den deutschsprachigen 

Markt. Zahlreiche Banken, Versicherungen 

und Finanzdienstleister zieht 

es seit 1990 vor allem ins traditionelle 

Bankenzentrum in Berlins Mitte. Für 

die 2.000 in Berlin ansässigen Unternehmen 

der PR- und Werbebranche 

ist vor allem die Nähe zu Politik und 

Verbänden entscheidend. 

Die fünf größten Arbeitgeber der 

Berliner Wirtschaft sind die Deutsche 

Bahn mit knapp 17.600 Beschäftigten, 

gefolgt vom Vivantes Netzwerk für 

Gesundheit, Siemens, der Charité 

Universitätsmedizin Berlin und den 

Berliner Verkehrsbetrieben (BVG). Ein 

Standortvorteil für Unternehmen sind 

die preisgünstigen und gut ausgestat- 

teten Büro- und Gewerbeflächen, die 

in Berlin in allen Stadtlagen zur Verfügung 

stehen. 

Neben traditionellen Branchen wie 

Elektrotechnik oder Pharmaindustrie 

liegt die wirtschaftliche Zukunft Berlins 

vor allem in innovativen und wissensbasierten 

Branchen. Günstige Rahmenbedingungen 

dafür bietet die einmalige 

Wissenschafts- und Forschungslandschaft 

der Stadt. Mit insgesamt 

über 450 Pharma-, Biotechnologieund 

Medizintechnikunternehmen ist 

die Region einer der führenden europäischen 

Life-Sciences-Standorte. Die 

Solarenergietechnik hat sich zu einer 

der innovativsten und wachstumsstärksten 

Branchen in der Hauptstadtregion 

entwickelt. Bereits 5.000 Arbeitsplätze 

sind in der Branche entstanden. 

Eng miteinander verknüpft sind in 

Berlin die traditionelle Medienbranche, 

die digitale Wirtschaft und die 

Telekommunikationsindustrie. Rund 

15.000 Firmen mit 150.000 Erwerbstätigen 

arbeiten im Informations- und 

Kommunikationssektor. Seit Jahren ist 

die Hauptstadtregion mit dem größten 

Glasfasernetz Europas und dem modernsten, 

voll digitalisierten Kommunikationsnetz 

Deutschlands Vorreiter 

einer modernen Telekommunikationsinfrastruktur. 

Heizkraftwerk Berlin-Mitte | Elektrociepłownia w dzielnicy Berlin-Mitte 

Innovationszentrum Photonik in Berlin-Adlershof | Centrum Innowacyjne Photonik w Berlin-Adlershof 


Berlin rozwijał się w ostatnich latach 

jako prężne centrum przemysłu 

i usług. Sektor usług odnotowuje największy 

przyrost nowych firm i jest 

jednocześnie maszyną napędzającą 

powstawanie nowych miejsc pracy 

w regionie. Jedną z najważniejszych 

branż jest turystyka. 7,91 mln gości 

hotelowych i 17,77 mln noclegów 

czyni z Berlina trzecie najpopularniejsze 

miasto turystyczne w Europie 

– po Londynie i Paryżu. 

Zatrudniając 26,7 tys. osób w prawie 

240 przedsiębiorstwach Berlin-Brandenburgia 

stał się również najważniejszym 

regionem dla przedsiębiorstw 

typu call center na rynku 

niemieckojęzycznym. Berlin przyciąga 

od 1990 roku liczne banki, przedsiębiorstwa 

ubezpieczeniowe i finansowe 

i to przede wszystkim do tradycyjnego 

centrum bankowości w śródmieściu 

Berlina. Dla 2 tys. funkcjonujących 

w Berlinie przedsiębiorstw branży 

PR i reklamy decydująca jest przede 

wszystkim bliskość świata polityki 

i naczelnych organizacji branżowych. 

Pięcioma największymi pracodawcami 

w gospodarce Berlina są: Deutsche 

Bahn (Koleje Niemieckie) z prawie 

17,6 tys. pracowników, następnie 

Vivantes Netzwerk für Gesundheit 

(Vivantes Sieć Dla Zdrowia), Siemens, 

Klinika Uniwersytecka Charité 

w Berlinie i Berliner Verkehrsbetriebe 

(Berlińskie Przedsiębiorstwo Komunikacji 

Publicznej BVG). Korzystnymi 

dla przedsiębiorstw są takie czynniki, 

jak tanie i dobrze wyposażone powierzchnie 

biurowe i przemysłowe, 

które są w Berlinie do dyspozycji we 

wszystkich częściach miasta. 

Poza tradycyjnymi branżami takimi, 

jak elektrotechnika lub przemysł farmaceutyczny 

gospodarcza przyszłość 

Berlina, to przede wszystkim innowacyjne 

i bazujące na wiedzy branże 

przyszłościowe. Korzystne warunki 

ramowe tworzy do tego wyjątkowy 

układ placówek naukowych i badawczych 

w mieście. Przy ponad 450 

przedsiębiorstwach farmaceutycznych, 

biotechnologicznych i zajmujących 

się techniką medyczną region 

należy do wiodących w Europie 

w zakresie life sciences. Technika 

energii słonecznej stała się jedną 

z najbardziej innowacyjnych i najszybciej 

rozwijających się branż w regionie 

stołecznym. W branży tej powstało 

już 5 tys. miejsc pracy. 

Ściśle ze sobą powiązane są w Berlinie 

tradycyjna branża mediów, sektor 

cyfrowy i przemysł telekomunikacyjny. 

Prawie 15 tys. firm zatrudniających 

150 tys. pracowników pracuje w sektorze 

informatyki i komunikacji. Od 

lat region stołeczny dysponuje najbardziej 

gęstą siecią włókien szklanych 

w Europie i najnowocześniejszą 

w pełni cyfrową siecią komunikacyjną 

w Niemczech. Berlin jest awangardą 

nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej. 

30 31

Wirtschaft in Berlin Gospodarka w Berlinie 

Von der kulturellen Vielfalt und dem 

künstlerischen Potenzial der Stadt 

profitieren vor allem Unternehmen 

aus den Bereichen Medien, Musik, 

Film, Mode und Design. Berlin ist 

Deutschlands Nachrichtenzentrale 

Nummer eins und zweitgrößte Verlagsstadt, 

hier entstehen außerdem ein 

Drittel aller deutschen Film- und 

Fernsehproduktionen. 

Über herausragende Kompetenzen 

verfügt Berlin-Brandenburg im Bereich 

Mobilität: Die Hauptstadtregion 

ist Sitz führender Unternehmen der 

Branchen Automotive, Bahntechnik, 

Luft- und Raumfahrt sowie Logistik 

und Telematik. Exzellent ist die Verkehrsinfrastruktur 

der Region. Hier 

treffen die gut ausgebauten transeuropäischen 

Verkehrsnetze von Schiene 

und Straße, Luft- und Binnenschifffahrt 

zusammen. 100 Millionen potenzielle 

Kunden sind von Berlin aus in 

nur acht Stunden LKW-Fahrt erreichbar. 

Um den Schiffsverkehr auf dem 

Oder-Havel-Kanal zu verbessern, entsteht 

seit 2009 ein zweites, größeres 

Hebewerk im brandenburgischen 

Niederfinow. Mit dem 2006 fertiggestellten 

Hauptbahnhof wurde Berlin 

zum bedeutenden Eisenbahndrehkreuz 

innerhalb Europas und Schienenknotenpunkt 

für den Fern- und 

Nahverkehr. Größtes Verkehrsprojekt 

Deutschlands ist der Flughafen Berlin 

Brandenburg International (BBI). In 

unmittelbarer Nähe liegt das Güterverkehrszentrum 

Großbeeren, das 

über sein KV-Terminal die Verkehrsträger 

Schiene und Straße miteinander 

verbindet. Ab 2011 wird der 

Großflughafen mit zahlreichen neuen 

Direktanbindungen und kürzeren 

Flugzeiten zu Zielen in Mittel- und 

Osteuropa, Asien und im gesamten 

pazifischen Raum die internationale 

Anbindung der Region deutlich 

erweitern. Schon heute sind viele 

polnische Nachbarn Kunden der 

Berliner Flughäfen. Ihre Zahl wird sich 

in wenigen Jahren weiter erhöhen. 

EnergieForum Berlin | EnergieForum w Berlinie 

Kulturalna różnorodność oraz potencjał 

artystyczny miasta to korzyści 

przede wszystkim dla przedsiębiorstw 

sektora mediów, muzyki, filmu, mody 

i designerstwa. Berlin jest w Niemczech 

najważniejszym centrum informacyjnym, 

drugim co do wielkości miastem 

wydawców, poza tym tu powstaje 

1/3 wszystkich niemieckich filmów 

i produkcji telewizyjnych. 

Wyjątkowymi kompetencjami region 

Berlina i Brandenburgii dysponuje 

w zakresie mobilności: region stołeczny 

jest siedzibą wiodących przedsię- 

biorstw branży samochodowej, techniki 

kolejowej, lotnictwa i lotów kosmicznych 

oraz logistyki i telematyki. 

Doskonała infrastruktura transportowa 

regionu sprawia, że spotykają się tu 

dobrze rozbudowane transeuropejskie 

sieci transportowe transportu kolejowego, 

drogowego, lotniczego i że- 

glugi śródlądowej. Do 100 mln potencjalnych 

klientów można dotrzeć z Berlina 

transportując dla nich towary, 

jedynie przez 8 godzin samochodem 

ciężarowym. Celem poprawy 

Im Berliner Hauptbahnhof | Berliński Dworzec Główny 

warunków dla żeglugi śródlądowej na 

Kanale Odry-Haweli od 2009 roku 

powstaje w brandenburskiej miejscowości 

Niederfinow druga duża podnośnia 

statków. Wraz z ukończonym 

w 2006 roku dworcem głównym Berlin 

stał się węzłem transportu kolejowego 

w Europie oraz węzłem transportu 

dalekobieżnego i bliskiego zasięgu 

w Niemczech. Największym projektem 

transportowym w Niemczech jest 

port lotniczy Berlin Brandenburg 

International (BBI). W bezpośrednim 

sąsiedztwie położone jest centrum 

logistyczne Großbeeren, które poprzez 

swój terminal transportu multimodalnego 

łączy ze sobą transport drogowy 

i kolejowy. Od 2011 roku nowy 

duży port lotniczy zdecydowanie rozszerzy 

możliwości międzynarodowych 

połączeń zyskując liczne nowe bezpośrednie 

loty i krótsze czasy przelotów 

do miejsc w Europie Środkowej 

i Wschodniej, Azji oraz na terenie 

całego Pacyfiku. Już dziś wielu polskich 

sąsiadów jest klientami berlińskich 

lotnisk. 

32 33

Wirtschaft in Berlin 

Messegelände Berlin mit ICC und Funkturm | Tereny targowe z ICC i wieżą telekomunikacyjną 

Internationale Messen und Kongresse 

geben der Wirtschaftsregion Berlin- 

Brandenburg wichtige Impulse. Rund 

100 Messen mit über zwei Millionen 

Besuchern finden jährlich in den 

Messehallen am Funkturm statt. 

Die Messe Berlin gehört zu den zehn 

umsatzstärksten Messegesellschaften 

weltweit und ist über ein weit verzweigtes 

Netz von Auslandsvertretungen 

in über 100 Ländern vertreten. Im 

ICC, Europas größtem Kongresszentrum, 

gibt es jedes Jahr über 600 Veranstaltungen. 

2008 belegte die Kongressstadt 

Berlin Platz 2 der weltweiten 

Kongressstädte. Mit sechs Kongresszentren 

und Hallen, darunter die neue 

O 2 World am Ostbahnhof, die zu den 

modernsten Multifunktionsarenen der 

Welt zählt, über 160 Tagungshotels 

sowie 135 anderen Veranstaltungsstätten 

verfügt Berlin über ein herausragendes 

Angebot an Tagungsorten. 

Darüber hinaus ermöglichen zahlreiche 

Verbands- und Brancheninitiativen persönliche 

Kontakte und erleichtern den 

Einstieg in die Berliner Wirtschaft und 

zu neuen Märkten. Unternehmen aus 

Mittel- und Osteuropa finden in Berlin 

ein hervorragendes Angebot gut 

qualifizierter Arbeitskräfte, die mit 

Sprachen und Mentalitäten der mittelund 

osteuropäischen Nachbarstaaten 

vertraut sind. Weltweit agierende 

Unternehmen und Banken erschließen 

von hier neue Märkte und machen 

Berlin zur Drehscheibe zwischen Ost 

und West. Die Berliner Landespolitik 

räumt der Zusammenarbeit eine hohe 

Priorität ein. Die Verflechtungen mit 

den neuen EU-Mitgliedsstaaten im 

Bereich Handel und Dienstleistungen, 

die bereits in den vergangenen Jahren 

deutlich gestiegen sind, werden sich 

noch weiter intensivieren. Im Jahr 

2008 exportierte Berlin Waren im Wert 

von 590 Millionen Euro nach Polen. 

Neue gewinnbringende Kooperationspotenziale 

bieten sich unter anderem 

in der Gesundheitswirtschaft, der 

Medizintechnik, der Telekommunikation, 

im Bereich Verkehr sowie in der 

Umwelt- und Entsorgungswirtschaft. 

Międzynarodowe targi i kongresy dają 

regionowi gospodarczemu Berlina 

i Brandenburgii ważne impulsy. 

W halach targowych przy Wieży Telekomunikacyjnej 

co roku odbywa się 

prawie 100 imprez targowych, które 

odwiedza ponad 2 mln gości. Messe 

Berlin (Targi Berlińskie) należą do 

10 spółek targowych o największych 

obrotach na całym świecie i reprezentowane 

są poprzez swoją rozgałęzioną 

sieć przedstawicielstw zagranicznych 

w ponad 100 krajach. W ICC największym 

europejskim centrum kongresowym 

odbywa się co roku ponad 600 imprez. 

W 2008 roku Berlin jako miejsce 

organizacji kongresów i sympozjów 

zajął drugie miejsce na świecie. Sześć 

dużych hal kongresowych, w tym nowa 

hala O 2 World przy Dworcu Wschodnim, 

która należy do najnowocześniejszych 

sal wielofunkcyjnych na świecie, oraz 

z ponad 160 hoteli kongresowych 

i 135 innych lokalizacji nadających się 

na imprezy różnego rodzaju czyni z Berlina 

wyjątkową ofertą miejsc spotkań. 

Poza tym liczne inicjatywy zrzeszeń 


O 2 World am Ostbahnhof | Hala O 2 World przy Dworcu Wschodnim 

i branż umożliwiają osobiste kontakty 

i ułatwiają dostęp do gospodarki Berlina 

i nowych rynków. Przedsiębiorstwa 

z Europy Środkowej i Wschodniej 

znajdują w Berlinie doskonałą ofertę 

wysoko wykwalifikowanej kadry roboczej, 

której znane są języki i mentalność 

sąsiedzkich państw środkowo- 

i wschodnioeuropejskich. Działające 

na całym świecie przedsiębiorstwa 

i banki znajdują tu swoje nowe rynki 

i czynią Berlin osią między Wschodem 

a Zachodem. Polityka kraju związkowego 

Berlin przypisuje współpracy 

wysokie znaczenie. Powiązania z nowymi 

państwami członkowskimi Unii 

Europejskiej w zakresie handlu i usług, 

które w ostatnich latach decydująco 

wzrosły, zostaną jeszcze zintensyfikowane. 

W roku 2008 Berlin wyeksportował 

już do Polski towary o wartości 

590 mln euro. Nowe, budzące na- 

dzieję na zysk potencjały kooperacji 

zarysowują się między innymi w ekonomice 

zdrowia, technice medycznej, 

telekomunikacji, transporcie oraz 

ochronie środowiska i utylizacji. 

34 35

Investieren in Berlin und Brandenburg Inwestowanie w Berlinie i Brandenburgii 

Investieren in Berlin 

und Brandenburg 

Die Erweiterung der Europäischen 

Union 2004 eröffnete neue Chancen 

für die wirtschaftlichen Beziehungen 

zwischen Berlin und den Ländern 

Mittel- und Osteuropas. Dazu trägt 

nicht nur die zentrale Lage der Hauptstadtregion 

im erweiterten Europa bei. 

Investoren profitieren von den Potenzialen 

der Region in den Kompetenzfeldern 

und Wachstumsbranchen 

Dienstleistungen, Medien, IT und Kreativwirtschaft, 

Life Sciences sowie Industrie, 

Mobilität und Clean Technologies. 

Die erste Adresse für Unternehmen in 

Berlin ist die Berlin Partner GmbH. Sie 

bietet Investoren aus einer Hand umfassende 

Dienstleistungen rund um 

die Ansiedlung und Firmenerweiterung 

in Berlin, begleitet Firmen aus der 

Region in allen Fragen der Außenwirtschaftsförderung, 

vermittelt Kooperationspartner 

und Kontakte zu Behör- 

36 

den, Banken, Kammern, Verbänden 

und Unternehmensnetzwerken und 

ist für das Standortmarketing verantwortlich. 

Im Business Location Center 

(BLC), dem zentralen Online-Portal für 

die regionale Wirtschaft, sind alle wichtigen 

Standort- und Brancheninformationen 

zur Wirtschaftsregion Berlin- 

Brandenburg abrufbar. Einzigartig 

sind die Berliner Servicepakete, die 

Investoren bei der Personalrekrutierung 

und -qualifizierung, Immobiliensuche 

sowie Finanzierung und 

Förderung unterstützen. 

Mit dem „Berlin Business Welcome 

Package“ können Unternehmen den 

Standort drei Monate lang kostengünstig 

testen. Das Enterprise Europe 

Network Berlin-Brandenburg informiert 

über wirtschaftsrelevante Entwicklungen, 

Initiativen und Programme 

der Europäischen Union und hilft bei 

der Suche nach Geschäfts- und 

Technologiepartnern. 

Business Location Center | Business Location Center 

Sitz von IHK Berlin und Berlin Partner GmbH | Siedziba IHK Berlin i Berlin Partner GmbH 

Inwestowanie w Berlinie 

i Brandenburgii 

Rozszerzenie Unii Europejskiej 

w 2004 roku otworzyło nowe szanse 

dla kontaktów gospodarczych między 

Berlinem a państwami Europy Środkowej 

i Wschodniej. Przyczynia się do 

tego nie tylko centralne położenie re- 

gionu stołecznego w rozszerzonej Eu- 

ropie. Inwestorzy odnoszą korzyści 

z potencjałów regionu, jakimi są główne 

obszary kompetencji oraz rozwojowe 

branże usług, media, informatyka, 

komunikacja, kreatywne dziedziny 

gospodarki life science oraz przemysł, 

mobilność i tzw. czyste technologie. 

Pierwszym adresem dla przedsiębiorców 

w Berlinie jest spółka Berlin Partner 

GmbH. Oferuje ona inwestorom 

szeroko zakrojone usługi związane 

z założeniem i rozwijaniem firmy 

w Berlinie, towarzyszy firmom z regionu 

we wszystkich kwestiach związanych 

z handlem zagranicznym, 

pośredniczy w pozyskaniu partnerów 

kooperacyjnych i nawiązaniu kontaktów 

z urzędami, bankami, izbami 

samorządu gospodarczego, zrzesze- 

niami i grupami sieciowej współpracy 

przedsiębiorców. Spółka ta odpowiedzialna 

jest za marketing w ramach 

pozyskiwania inwestorów. W Business 

Location Center (BLC), centralnym 

portalu internetowym regionalnej gospodarki, 

można znaleźć wszystkie 

ważne informacje o funkcjonujących 

w regionie gospodarczym Berlin- 

Brandenburgia branżach i przedsiębiorstwach. 

Wyjątkowe są berlińskie 

pakiety serwisowe, które wspierają 

inwestorów podczas rekrutacji i poprawy 

kwalifikacji personelu, poszukiwania 

nieruchomości oraz finansowania 

i pozyskiwania środków pomocowych. 

Berliński „Business Welcome 

Package“ pomaga przedsiębiorcom 

przez trzy miesiące testować po korzystnych 

cenach nową berlińską 

lokalizację. Enterprises Europe 

Network Berlin-Brandenburgia informuje 

o wszystkich wydarzeniach 

ważnych dla rozwoju gospodarczego, 

inicjatywach i programach Unii Europejskiej 

i pomaga przy poszukiwaniu 

partnerów businessowych i technologicznych. 

37

Investieren in Berlin und Brandenburg Inwestowanie w Berlinie i Brandenburgii 

Als Koordinator des EU-Net Oderpartnership 

EUNOP verfügt Berlin Partner 

über sehr gute Verbindungen zu 

Partnereinrichtungen sowohl in der 

Hauptstadtregion als auch in den 

westpolnischen Wojewodschaften. 

Bei der Bewerbung des Investitionsstandortes 

Berlin-Brandenburg arbeitet 

die Gesellschaft eng mit der Zukunfts- 

Agentur Brandenburg GmbH (ZAB) 

zusammen, die als One-Stop-Agency 

des Landes Brandenburg Investitionsvorhaben, 

Technologieentwicklungen 

und Existenzgründungen betreut. 

Unterstützung in allen Verwaltungsangelegenheiten 

bietet die Zentrale 

Anlauf- und Koordinierungsstelle für 

Unternehmen (ZAK) des Berliner Senats. 

Ihr Ziel ist es, geplante Investitionen 

durch die Beschleunigung von Genehmigungsverfahren 

voranzutreiben 

und den Standort so unternehmerfreundlich 

zu gestalten. Sie betreut 

Investoren bei schwierigen Verhandlungen 

mit Bezirken oder Behörden, 

bei Baugenehmigungen und leistet 

schnell und unbürokratisch Hilfe. 

Darüber hinaus bieten die Berliner 

Technologie- und Gründerzentren ein 

umfassendes Serviceangebot. Ziel ist 

die enge Zusammenarbeit von Forschung, 

Entwicklung und Produktion 

durch die Ansiedlung von innovativen 

Unternehmen. Das Internationale 

Gründerzentrum OWZ in der Stadt für 

Wissenschaft, Wirtschaft und Medien 

Berlin-Adlershof unterstützt international 

agierende Unternehmensgründer 

und junge innovative Unternehmen, 

die von Berlin aus wirtschaftliche Kooperationen 

starten wollen. Seit 1997 

betreute die Innovations-Zentrum 

Berlin Management GmbH (IZBM) im 

OWZ mehr als 60 Unternehmen. 


www.berlin-partner.de 

www.businesslocationcenter.de 

www.eunop.eu 

www.berlin.ihk24.de 

www.zab-brandenburg.de 

www.berlin.de/zak 

www.owz.izbm.de 

Internationales Gründerzentrum OWZ | Międzynarodowy Inkubator Przedsiębiorczości OWZ 

Jako koordynator unijnej sieci Oder 

Partnership EUNOP Berlin Partner 

dysponuje bardzo dobrymi kontaktami 

z placówkami partnerskimi, zarówno 

w regionie stołecznym, jak i w województwach 

Polski Zachodniej. 

Przy promowaniu Berlina-Brandenburgii 

jako lokalizacji inwestycji spółka 

ściśle współpracuje z ZukunftsAgentur 

Brandenburg GmbH, która jako agenda 

Kraju Związkowego Brandenburgia 

opiekuje się na zasadzie jednego 

okienka przedsięwzięciami inwestycyjnymi, 

rozwojem technologii 

i wspieraniem podejmowania działalności 

gospodarczej. Wsparcie we 

wszystkich kwestiach administracyjnych 

oferuje Centralny Punkt Kontaktowy 

i Koordynacyjny Dla Przedsiębiorców 

(ZAK) Senatu Berlina. Celem jest 

przyspieszenie planowanych inwestycji 

poprzez przyspieszenie procedur 

uzyskiwania pozwoleń, a tym samym 

przyczynianie się do tego, aby Berlin 

postrzegany był jako przyjazne przedsiębiorcom 

miejsce inwestycji. Tu 

inwestorzy znajdą wsparcie w przypadku 

trudnych negocjacji z poszczególnymi 

dzielnicami lub urzędami, 

Enterprise Europe Network in Berlin | Enterprise Europe Network w Berlinie 

przy pozyskiwaniu pozwolenia na 

budowę. Pomoc ta jest szybka i niezbiurokratyzowana. 

Poza tym Berlińskie 

Centrum Technologii i Inkubator 

Przedsiębiorczości również dysponują 

szeroko zakrojoną ofertą serwisową. 

Celem jest ścisła współpraca sektora 

badań, rozwoju i produkcji poprzez 

tworzenie innowacyjnych przedsiębiorstw. 

Międzynarodowy Inkubator 

Przedsiębiorczości OWZ w Miasteczku 

Nauki, Gospodarki i Mediów Berlin- 

Adlershof wspiera powstające międzynarodowe 

firmy i młode innowacyjne 

przedsiębiorstwa, które tu z Berlina 

chcą rozpocząć współpracę gospodarczą. 

Od 1997 roku spółka Centrum 

Innowacyjne Management GmbH 

(IZBM) w OWZ pomaga ponad 

60 przedsiębiorstwom. 



www.businesslocationcenter.de 

www.eunop.eu 





38 39

Wissenschaft und Forschung in Berlin Nauka i badania naukowe w Berlinie 

Wissenschaft und Forschung in Berlin 

Als Standort für Wissenschaft und Forschung 

hat Berlin Tradition: Renommierte 

Wissenschaftler wie Alexander 

und Wilhelm von Humboldt, Rudolf 

Virchow, Max Planck, Albert Einstein 

und Konrad Zuse lebten und arbeiteten 

in Berlin und sind eng mit der 

Berliner Wissenschaftsgeschichte verbunden. 

Berlin gehört heute zu den 

größten und vielfältigsten Wissenschaftsregionen 

in Europa. An vier 

Universitäten, sieben Fachhochschulen, 

vier Kunsthochschulen, 19 privaten 

Hochschulen sowie fast 100 außeruniversitären 

Forschungsstätten lehren, 

forschen, arbeiten und studieren rund 

200.000 Menschen aus aller Welt. 

Die großen nationalen Forschungsorganisationen 

– Fraunhofer- und 

Max-Planck-Gesellschaft, Helmholtzund 

Leibniz-Gemeinschaft – sind jeweils 

mit mehreren Instituten in Berlin 

vertreten, ebenso Ressortforschungs- 

einrichtungen des Bundes und des 

Landes Berlin. Die 1710 gegründete 

Charité ist die größte medizinische 

Fakultät in Europa und eines der ältesten 

und traditionsreichsten Krankenhäuser 

in Deutschland. Das Universitätsklinikum 

wird von der Freien 

Universität Berlin und der Humboldt- 

Universität zu Berlin getragen. 

Internationalität wird an den Berliner 

Hochschulen groß geschrieben: Mehr 

als 1.600 Kooperationen bestehen 

mit Partnerhochschulen in aller Welt. 

Als Universitätsstadt wird Berlin weltweit 

immer beliebter: 15,9 Prozent 

der 134.500 Studierenden kommen 

aus dem Ausland. Bei der Anzahl ausländischer 

Gastwissenschaftler belegen 

die Freie Universität und die 

Humboldt-Universität bundesweit 

Spitzenplätze. Jedes Jahr schließen 

20.000 junge Menschen erfolgreich 

ihre Hochschulausbildung in Berlin ab. Nauka i badania naukowe 


Berlin to tradycyjne miasto badań 

i nauki. W Berlinie żyli i pracowali tak 

renomowani naukowcy, jak Alexander 

i Wilhelm von Humboldt, Rudolf Virchow, 

Max Planck, Albert Einstein i Konrad 

Zuse. Ich dzieło jest ściśle związane 

z historią nauki w Berlinie. Również 

dziś Berlin należy do największych 

i najbardziej zróżnicowanych regionów 

naukowych w Europie. Na 4 uniwersytetach, 

7 wyższych szkołach zawodowych, 

4 wyższych szkołach artystycznych, 

19 prywatnych szkołach wyższych, 

prawie 100 pozauniwersyteckich 

placówkach naukowych wykłada, 

bada i studiuje prawie 200 tys. ludzi 

z całego świata. Duże, narodowe 

organizacje naukowe – Towarzystwo 

Fraunhofera i Towarzystwo Maxa 

Plancka, Towarzystwo Helmholtza 

i Towarzystwo Leibniza – reprezentowane 

są w Berlinie przez kilka instytutów, 

tak samo jak placówki badaw- 

Humboldt-Universität zu Berlin | Uniwersytet im. Humboldta w Berlinie 

Lange Nacht der Wissenschaften | Długa Noc Nauki 

cze resortów federalnych i Kraju 

Związkowego Berlin. Charité założone 

w 1710 roku to największy wydział 

medycyny w Europie oraz jeden 

z najstarszych szpitali w Niemczech 

o ogromnej tradycji. Klinikę Uniwersytecką 

utrzymują wspólnie Wolny 

Uniwersytet i Uniwersytet Humboldta. 

Umiędzynarodowienie widać wszędzie 

w berlińskich szkołach wyższych: 

ponad 1600 istniejących kooperacji 

z partnerskimi szkołami wyższymi na 

całym świecie. Jako miasto uniwersyteckie 

Berlin staje się też na świecie 

coraz bardziej popularny: 15,9 procent 

spośród 134,5 tys. studentów pochodzi 

z zagranicy. Jeżeli chodzi o liczbę 

zagranicznych goszczących tu naukowców, 

to zarówno Wolny Uniwersytet, 

jak i Uniwersytet Humboldta 

zajmują najwyższe pozycje w całej 

Republice Federalnej Niemiec. Co 

roku 20 tys. absolwentów kończy 

z powodzeniem swoje berlińskie studia. 

40 41

Wissenschaft und Forschung in Berlin Nauka i badania naukowe w Berlinie 

Hochschulen, Forschungsinstitute und 

Wirtschaftsunternehmen sind in Berlin 

eng miteinander verzahnt. 

Technologieparks und Gründerzentren 

sowie zahlreiche Brancheninitiativen 

sorgen dafür, dass Unternehmen von 

der vielfältigen Berliner Forschungslandschaft 

profitieren. Die Stadt für 

Wissenschaft, Wirtschaft und Medien 

in Adlershof ist einer der erfolgreichsten 

Hochtechnologiestandorte 

Deutschlands mit über 800 Firmen. Im 

integrierten Wissenschafts- und 

Technologiepark sind sechs naturwissenschaftliche 

Institute der Humboldt- 

Universität sowie elf außeruniversitäre 

Forschungsinstitute angesiedelt. 

Praktische Wirtschaftsförderung leistet 

die WISTA-Management GmbH mit 

ihren Innovations- und Gründerzentren. 

Das Internationale Gründerzentrum 

(OWZ) bietet vor allem international 

agierenden Unternehmens- 

gründern und jungen innovativen 

Unternehmen Unterstützung. 

Auf Biotechnologie ist der Campus 

Berlin-Buch im Norden der Stadt spezialisiert. 

Durch die enge Zusammenarbeit 

von Forschung und Industrie 

können wissenschaftliche Erkenntnisse 

schnell nutzbar gemacht werden: 

Einrichtungen der Grundlagenforschung 

kooperieren hier eng mit 

den Kliniken vor Ort sowie rund 50 biomedizinischen 

Firmen im BiotechPark 

Berlin-Buch. Seit 2007 betreiben die 

Charité und das Max-Delbrück- 

Centrum für Molekulare Medizin 

Berlin-Buch auf dem Campus ein 

gemeinsames transnationales klinisches 

Forschungszentrum – das 

Experimental and Clinical Research 

Center. Ziel ist die Umsetzung grundlagenwissenschaftlicher 

Erkenntnisse 

in die klinische Anwendung. 

Forschungsgebäude der Bayer Schering Pharma AG | Budynek badawczy firmy Bayer Schering Pharma S. A. 

42 

Szkoły wyższe, instytuty badawcze i 

naukowo przedsiębiorstwa są w 

Berlinie ściśle ze sobą powiązane. 

Ponad 20 parków technologicznych 

i inkubatorów przedsiębiorczości oraz 

liczne inicjatywy poszczególnych 

branż przyczyniają się do tego, iż 

przedsiębiorstwa odnoszą korzyści 

z tak bogatego krajobrazu badawczego 

Berlina. Miasto Nauki, Gospodarki 

i Mediów w dzielnicy Adlershof, to 

jeden z odnoszących największe sukcesy 

tego typu projektów zaawansowanych 

technologii w Niemczech. 

Swoją siedzibę ma tu ponad 800 firm. 

W zintegrowanym Parku Naukowo- 

Technologicznym swoją siedzibę 

znalazło 6 instytutów nauk przyrodniczych 

Uniwersytetu Humboldta oraz 

11 pozauniwersyteckich instytutów 

badawczych. Praktycznym wsparciem 

gospodarki zajmuje się WISTA-Management 

GmbH i jej centra innowacyjne 

oraz inkubatory przedsiębiorczości. 

Międzynarodowy Inkubator Przedsiębiorczości 

(OWZ) oferuje swoje 

wsparcie przede wszystkim osobom 

zakładającym przedsiębiorstwa 

funkcjonujące w układzie międzynarodowym 

oraz młodym innowacyjnym 

przedsiębiorcom. 

W dziedzinie biotechnologii specjalizuje 

się kampus Berlin-Buch na 

północy miasta. Poprzez ścisłą współpracę 

nauki i przemysłu wiedza naukowa 

może być szybko wykorzystana: 

placówki badań podstawowych 

współpracują tutaj ściśle z klinikami 

miejscowymi oraz prawie 50 firmami 

biomedycznymi w Parku Biotechnologii 

Berlin-Buch. Od 2007 roku Berlińska 

Klinika Akademicka Charité 

i Centrum Medycyny Molekularnej 

Maxa Delbrücka Berlin-Buch w kampusie 

tym zajmują się prowadzeniem 

wspólnego transnarodowego klinicznego 

centrum badawczego – Experimental 

and Clinical Research Center. 

Celem jest wykorzystanie wyników 

badań podstawowych w zastosowaniach 

klinicznych. 

Campus Berlin-Buch | Campus Parku Biotechnologicznego Berlin-Buch 

43

Berliner Messe- und Kongresskalender Berliński kalendarz targów i kongresów 

JANuAR | STYCZEŃ 

Internationale Grüne Woche Berlin 

Ausstellung für Ernährungswirtschaft, 

Landwirtschaft und Gartenbau 

Międzynarodowy Zielony Tydzień 


Wystawa poświęcona gospodarce 

żywnościowej, rolnictwu i ogrodnictwu 

Messegelände 

Berlińskie Tereny Targowe 

www.gruenewoche.de 

BERLIN FASHION WEEK 

Diverse Veranstaltungsorte 

Imprezy w wielu miejscach 

www.fashion-week-berlin.com 

FEBRuAR | LUTY 

FRUIT LOGISTICA 

Internationale Messe für Früchte- und 

Gemüsemarketing 

Międzynarodowe Targi Marketingu 

Owoców i Warzyw 

Messegelände 


www.fruitlogistica.de 

bautec 

Internationale Fachmesse für Bauen 

und Gebäudetechnik 

Międzynarodowe Targi Branżowe 

Budownictwa i Techniki Budynków 

Messegelände 


www.bautec.com 

Build IT Berlin 

Fachmesse für IT und Kommunikation 

im Bauwesen 

Branżowe Targi IT i Komunikacji 

w Budownictwie 

Messegelände 


www.messe-berlin.de 

44 

MäRZ | MARZEC 

ITB Berlin 

Internationale Tourismus-Börse 

Międzynarodowa Giełda Turystyki 

Messegelände 


www.itb-berlin.de 

APRIl | KWIECIEŃ 

Wasser Berlin 

Internationale Fachmesse und 

Kongress 


Gospodarki Wodnej wraz 

z Kongresem 

Messegelände 


www.wasser-berlin.de 

MAI | MAJ 

Coil Winding Insulation & Electrical 

Manufacturing Exhibition 

Messegelände 


www.coilwindingexpo.com 

JuNI | CZERWIEC 

ILA – Berlin Air Show 

International Aerospace Exhibition 

and Conferences 

Międzynarodowa Wystawa Lotnictwa 

i Kosmonautyki wraz z konferencjami 

Flughafen Schönefeld 

Port Lotniczy Schönefeld 

www.ila-berlin.de 

JulI | LIPIEC 

BERLIN FASHION WEEK 

Diverse Veranstaltungsorte 

Imprezy w wielu miejscach 

www.fashion-week-berlin.com 

SEPtEMBER | WRZESIEŃ 

IFA – Consumer Electronics Unlimited 

Messegelände 


www.ifa-berlin.de 

InnoTrans 

Internationale Fachmesse für 

Verkehrstechnik, Innovative Komponenten-Fahrzeuge-Systeme 


Techniki Transportu i Innowacyjnych 

Komponentów, Pojazdów i Systemów 

Messegelände 


www.innotrans.de 

Popkomm 

Ausstellung, Festival und Kongress 

Wystawa, festiwal i kongres 

Messegelände 


www.popkomm.de 

OKtOBER | PAŹDZIERNIK 

ART FORUM BERLIN – Internationale 

Messe für Gegenwartskunst 

Międzynarodowe Targi Sztuki 

Współczesnej 

Messegelände 


www.art-forum-berlin.de 

YOU Berlin 

Europäische Jugendmesse 

Music, Sports, Lifestyle, Education 

Europejskie Targi Młodzieżowe 

Messegelände 


www.you.de 

NOvEMBER | LISTOPAD 

IMPORT SHOP BERLIN 

Messegelände 


www.importshop-berlin.de 

EXPOLINGUA Berlin 

International Fair for Languages and 

Cultures 

Russisches Haus der Wissenschaft 

und Kultur 

Dom Nauki i Kultury Rosyjskiej 

www.expolingua.com 

Weitere Messetermine 

im Internet unter 

www.messe-berlin.de oder 


Terminy pozostałych imprez 

targowych 

w internecie, na stronie 

www.messe-berlin.de lub 


Art Forum Berlin | Międzynarodowe Targi Sztuki Współczesnej 

45

Berliner Kulturkalender Berliński kalendarz imprez kulturalnych 


Berliner Neujahrslauf 

Noworoczny Bieg Berliński 

www.scc-events.com 

Berliner Sechs-Tage-Rennen 

Berlińska Sześciodniówka – wyścigi 

kolarskie 

www.sechstagerennen-berlin.de 

Lange Nacht der Museen 

Długa Noc Muzeów 

www.lange-nacht-der-museen.de 


Berlinale 

Internationale Filmfestspiele Berlin 

Międzynarodowy Festiwal Filmowy 


www.berlinale.de 

Karnevalszug Berlin 

Pochód karnawałowy w Berlinie 

www.karnevals-zug-berlin.de 


berlin biennale für zeitgenössische 

kunst 

berlińskie biennale sztuki współczesnej 

www.berlinbiennale.de 

MaerzMusik 

Festival für aktuelle Musik 

Festiwal Muzyki Aktualnej 

www.maerzmusik.de 

Lange Nacht des Shoppings 

Długa Noc Zakupów 

www.lange-nacht-des-shoppings.de 


filmPOLSKA 

www.filmpolska.de 

Berliner Halbmarathon 

Półmaraton Berliński 

www.scc-events.com 

MAI | MAJ 

Europawoche 

Tydzień Europejski 

www.berlin.de/rbmskzl/europa/oeffentlichkeitsarbeit/europawoche.html 

Karneval der Kulturen 

Karnawał Kultur 

www.karneval-berlin.de 

MuseumsInselFestival 

Festiwal Wyspy Muzealnej 

www.smb.spk-berlin.de/mif/ 

Berlin-Polska Golf Cup 

www.berlin-polska.pl/Berlin-Polska_ 

Golf_Cup 


Lange Nacht der Wissenschaften 

Długa Noc Nauki 

www.langenachtderwissenschaften.de 

Fête de la Musique 

www.fetedelamusique.de 

popdeurope 

Internationales Musikfestival 

Międzynarodowy Festiwal Muzyczny 

www.popdeurope.de 

Christopher Street Day 

www.csd-berlin.de 

JulI | LIPIEC 

All Nations Festival 

www.allnationsfestival.de 

Classic Open Air 

www.classicopenair.de 

Klassiktage Berliner Schlösser 

Dni Klasyki w Pałacach Berlina 

www.berliner-schlosskonzerte.de 

AuGuSt | SIERPIEŃ 

Tanz im August. Internationales 

Tanzfest | Tańcząc w sierpniu 

www.tanzimaugust.de 

Berliner Gauklerfest 

Berliński Festyn Kuglarzy 

www.gauklerfest.de 

Lange Nacht der Museen 

Długa Noc Muzeów 

www.lange-nacht-der-museen.de 


Pyronale. Das Feuerwerk-World- 

Championat | Pironalia. Mistrzostwa 

Świata Fajerwerków 

www.pyronale.biz 

internationales literaturfestival berlin 

Międzynarodowy Festiwal Literatury 

Berlin 

www.literaturfestival.com 

Musikfest Berlin 

Festiwal Muzyki w Berlinie 

www.berlinerfestspiele.de 

real,- Berlin-Marathon 

real,- Maraton Berliński 

www.berlin-marathon.com 

ISTAF 

Internationales Stadionfest der 

Leichtathletik 

Międzynarodowe Zawody 

Lekkoatletyczne 

www.istaf.de 


Lange Nacht des Shoppings 

Długa Noc Zakupów 

www.lange-nacht-des-shoppings.de 


JazzFest Berlin 

Święto Jazzu w Berlinie 

www.berlinerfestspiele.de 

Berliner Märchentage 

Berlińskie Dni Baśni 

www.berliner-maerchentage.de 

DEZEMBER | GRUDZIEŃ 

Silvesterparty am Brandenburger Tor 

Impreza Sylwestrowa 

www.silvester-berlin.de 

Regelmäßig aktualisierte termine 

im Internet unter 


Aktualizowane na bieżąco terminy 

imprez na stronie internetowej 


ISTAF Internationales Stadionfest | ISTAF Międzynarodowy Mityng Lekkoatletyczny 

46 47

Wirtschaft, verbände und Institutionen in Berlin Partnerzy gospodarczy, organizacje i instytucje w Berlinie 

Wirtschaft, verbände und 

Institutionen in Berlin 

Partnerzy gospodarczy, organizacje 

i instytucje w Berlinie 

Berlin Partner GmbH 

Ludwig Erhard Haus 

Fasanenstraße 85, 10623 Berlin 

Tel.: +49 30 39980-0, Fax: -239 


Berlin-Polska.pl – Offizielles polnischsprachiges 

Berlin-Portal 

Oficjalny polskojęzyczny portal berliński 

Bermag Sp.j. Przedstawicielstwo 


Askanischer Platz 4, 10963 Berlin 

Tel: +49 30 818075-38, Fax: -40 


BERPOL Verein der polnischen Kaufleute 

und Industriellen in Berlin e.V. 

Stowarzyszenie Polskich Handlowców 

i Przemysłowców w Berlinie 

Wilmersdorfer Straße 20, 10585 Berlin 

Tel.: +49 30 3424126 

www.berpol.de 

Botschaft der Republik Polen 

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej 

Lassenstraße 19-21, 14193 Berlin 

Tel.: +49 30 22313-0, Fax: -155 

www.berlin.polemb.net 

Botschaft der Republik Polen 

Abteilung Handel und Investitionen 

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej 

Wydział Handlu i Inwestycji 

Leipziger Platz 2, 10117 Berlin 

Tel.: +49 30 2062267-0 , Fax: -30 

www.berlin.trade.gov.pl/de 

Deutsch-Polnische Gesellschaft Berlin e.V. 

Towarzystwo Niemiecko-Polskie 


Schillerstraße 59, 10627 Berlin 

Tel.: +49 30 713892-13, Fax: -01 


Deutsch-Polnische Gesellschaft 

Bundesverband e.V. (DPG) 

Federalny Związek Towarzystw 

Niemiecko-Polskich 

Schillerstraße 59, 10627 Berlin 

Tel.: +49 30 265516-30, Fax: -31 

www.dpg-bundesverband.de 

Deutsch-Polnische Juristen- 

Vereinigung e.V. 

Niemiecko-Polskie Stowarzyszenie 

Prawników 

Littenstraße 11, 10179 Berlin 

Tel./Fax: +49 30 254710 

www.dpjv.de 

Handwerkskammer Berlin 

Berlińska Izba Rzemieślnicza 

Blücherstraße 68, 10961 Berlin 

Tel.: +49 30 25903-01, Fax: -235 

www.hwk-berlin.de 

IHK Berlin Service Center 

Centrum Serwisowe Izby 

Przemysłowo-Handlowej w Berlinie 

Ludwig Erhard Haus 

Fasanenstraße 85, 10623 Berlin 

Tel.: +49 30 31510-0, Fax: -166 


Investitionsbank Berlin (IBB) 

Berliński Bank Inwestycyjny 

Bundesallee 210, 10719 Berlin 

Tel.: +49 30 2125-0, Fax: -2020 

www.ibb.de 

Mittel- und Osteuropa Club 

c/o von Zanthier & Schulz 

Kurfürstendamm 217, 10719 Berlin 

www.moe-club.de 

NIKE Polnische Frauen in Wirtschaft 

und Kultur e.V. 

NIKE Polki w Gospodarce 

i Kulturze stow. zar. 

Westhafenstraße 1, 13353 Berlin 

Tel.: +49 30 21966-038, Fax: -174 

www.nike2001.de 

NIKE Polnische Unternehmerschaft e.V. 

NIKE Polska Przedsiębiorczość 

stow. zar. 

Kiefholzstraße 35, 12435 Berlin 

Tel.: +49 30 885506-61, Fax: -62 

www.nike-ev.com 

OWZ – Internationales Gründerzentrum 

Berlin-Adlershof 

OWZ – Międzynarodowy Inkubator 

Przedsiębiorczości Berlin-Adlershof 

Rudower Chaussee 29, 12489 Berlin 

Tel.: +49 30 6392-6000, Fax: -6010 


Polnischer Sozialrat e.V. 

Polska Rada Społeczna 

Oranienstraße 34, 10999 Berlin 

Tel.: +49 30 6151717 

Fax: +49 30 61659288 

www.polskarada.de 

Polnisches Fremdenverkehrsamt 

Polskie Centrum Informacji 

Turystycznej w Niemczech 

Kurfürstendamm 71, 10709 Berlin 

Tel.: +49 30 210092-0, Fax: -14 

www.polen.travel/de/ 

Polnisches Haus / Polonicum 

Dom Polski / Polonicum 

Potsdamer Straße 63, 10785 Berlin 

Tel.: +49 30 3830320-0, Fax: -2 

www.polonica-net.com 

Polnisches Institut Berlin 

Instytut Polski w Berlinie 

Burgstraße 27, 10178 Berlin 

Tel.: +49 30 247581-0, Fax: -30 


Wirtschaftsmagazin Ost-West-Contact 

Magazyn Gospodarczy Ost-West- 

Contact 

Ritterstraße 2b, 10969 Berlin 

Tel.: +49 30 615089-0, Fax: -29 

www.ost-west-contact.de 

WISTA-Management GmbH, 

Wissenschafts- und Technologiepark 

Adlershof – Stadt für Wissenschaft, 

Wirtschaft und Medien 

Park Naukowo-Technologiczny 

Adlershof – Miasto Nauki, Gospodarki 

i Mediów 

Rudower Chaussee 17, 12489 Berlin 

Tel.: +49 30 6392-2202, Fax: -2203 

www.wista.de 

ZAK Zentrale Anlauf- und Koordinierungsstelle 

für Unternehmen 

ZAK Centralny Punkt Kontaktowo- 

Koordynacyjny dla Przedsiębiorstw 

Martin-Luther-Straße 105, 10825 Berlin 

Tel.: +49 30 9013-7601, Fax: -8253 


ZukunftsAgentur Brandenburg GmbH 

Agencja Przyszłości Brandenburgii 

Sp. z o. o. 

Steinstraße 104-106, 14480 Potsdam 

Tel.: +49 331 660-3835/6, Fax: -3840 


Investitionsbank Berlin | Berliński Bank Inwestycyjny 

48 49

Serviceadressen Berlin | Numery usługowe w Berlinie 

Serviceadressen Berlin 

Numery usługowe w Berlinie 

Polizei | Policja 110 

Feuerwehr/Notdienst 

Straż pożarna i pogotowie 112 

Zentrale Behördennummer 

Centralny numer urzędowy 115 

Bürgertelefon Berliner Polizei 

Policja Berlina (030) 46644664 

Ärztlicher Bereitschaftsdienst 

Pogotowie ratunkowe 

(030) 310031, www.kvberlin.de 

Zahnärztlicher Notfalldienst 

Pogotowie stomatologiczne 

(030) 89004333, www.kzv-berlin.de 

Giftnotruf 

Środki toksyczne numer alarmowy 

(030) 19240, www.bbges.de 

Apothekennotdienst 

Pogotowie aptekarskie 

www.akberlin.de 

Telefonauskunft (Auswahl) | Informacja 

telefoniczna (wybrane numery) 

Deutsche Telekom AG 11833 

telegate AG 11880 

Zentrales Fundbüro Berlin 

Biuro Rzeczy Znalezionych 

(030) 75603101 

Touristeninformation 

Informacja turystyczna 

(030) 250025, www.visit-berlin.de 

Museumsinformation Berlin 

Infolinia Muzeów Berlińskich 

(030) 24749888, 

www.berlin.de/orte/museum 

50 

Berliner Verkehrsbetriebe BVG 

Berlińskie Zakłady Komunikacyjne BVG 

(030) 19449, www.bvg.de 

S-Bahn Berlin 

Szybka Kolej Berlińska 

(030) 29743333, www.s-bahn-berlin.de 

Deutsche Bahn AG Reiseservice 

Informacja kolejowa Deutsche Bahn 

0180 5 996633 (0,14 Euro/Min. aus 

dem dt. Festnetz), www.bahn.de 

Berliner Flughäfen Information 

Informacja Berlińskie Porty Lotnicze 

0180 5 000186 (0,14 Euro/Min. aus 

dem deutschen Festnetz) 

www.berlin-airport.de 

ADAC Pannenhilfe 

ADAC pomoc drogowa 

0180 2 222222 (0,06 Euro/Anruf), 

www.adac.de 

Autovermietungen (Auswahl) 

Wynajem samochodów (wybrane 

numery) 

AVIS 0180 5 217702 (0,14 Euro/Min. 

aus dem dt. Festnetz), www.avis.de 

Europcar 0180 5 8000 (0,14 Euro/Min. 

aus dem dt. Festnetz), www.europcar.de 

Sixt 0180 5 252525 (0,14 Euro/Min 

aus dem dt. Festnetz), www.sixt.de 

Taxiruf (Auswahl) 

Taksówki (wybrane numery) 

Würfelfunk (0800) 2222255 

TaxiFunk Berlin (030) 443322 

City-Funk Berlin (030) 210202 

Kreditkartenverlust 

Utrata karty kredytowej 

116116, www.sperr-ev.de 

Vorwahl aus Polen nach Berlin 

Numer kierunkowy z Polski do Berlina 

+49 30 

be open, be free, be berlin. 

the place to be. 

For Frank Briegmann, 

Berlin is the place to be. 

As President & CEO of Universal 

Music Germany, he finds it 

keeps him plugged in to the 

latest urban sounds and 

trends, and in touch with stars 

of today and tomorrow. 

To find out more about the 

people who are changing the 

face of Berlin, visit 

www.be.berlin.de 

Frank Briegmann on the roof of the 

Universal Music building.

Hotels in Berlin (Auswahl) Hotele w Berlinie (wybór) 

Hotels in Berlin (Auswahl) 

Hotele w Berlinie (wybór) 

Hotel Adlon Kempinski Berlin ***** + 

Unter den Linden 77 

10117 Berlin-Mitte 

Tel.: +49 30 2261-1111, Fax: -1116 

www.hotel-adlon.de 

Berlin Marriott Hotel 

Inge-Beisheim-Platz 1 

10785 Berlin-Tiergarten 

Tel.: +49 30 22000-0, Fax: -1000 

www.marriotthotels.com 

Hotel Concorde Berlin *****+ 

Augsburger Straße 41 

10789 Berlin-Charlottenburg 

Tel.: +49 30 800999-0, Fax: -99 

www.concorde-hotels.com 

Hotel de Rome *****+ 

Behrenstraße 37 


Tel.: +49 30 46060-90, Fax: -92000 

www.hotelderome.de 

Grand Hyatt Berlin *****+ 

Marlene-Dietrich-Platz 2 


Tel.: +49 30 2553-1234, Fax: -1235 

www.berlin.hyatt.com 

Hilton Berlin 

Mohrenstraße 30 


Tel.: +49 30 2023-0, Fax: -4269 

www.hilton.de/berlin 

InterContinental Berlin 

Budapester Straße 2 


Tel.: +49 30 2602-0, Fax: -2600 

www.berlin.intercontinental.com 

52 

Radisson Blu Hotel ***** 

Karl-Liebknecht-Straße 3 


Tel.: +49 30 23828-0, Fax: -10 

www.radissonblu.com 

swissôtel Berlin 

Augsburger Straße 44 


Tel.: +49 30 22010-0, Fax: -2222 

www.swissotel.com 

The Ritz-Carlton Berlin *****+ 

Potsdamer Platz 3 


Tel.: +49 30 33777-7, Fax: -5555 

www.ritzcarlton.com 

The Westin Grand Berlin *****+ 

Friedrichstraße 158-164 


Tel.: +49 30 2027-0, Fax: -3362 

www.westin-grand.com 

andel's Hotel Berlin ****+ 

Landsberger Allee 106 

10369 Berlin-Lichtenberg 

Tel.: +49 30 453053-0, Fax: -2099 

www.andelsberlin.com 

Bleibtreu Berlin **** 

Bleibtreustraße 31 


Tel.: +49 30 88474-0, Fax: -444 

www.bleibtreu.com 

Estrel Hotel & Convention Center ****+ 

Sonnenallee 225 

12057 Berlin-Neukölln 

Tel.: +49 30 6831-22522, Fax: -2345 

www.estrel.com 

Maritim Hotel Berlin ****+ 

Stauffenbergstraße 26 


Tel.: +49 30 2065-0, Fax: -1000 

www.maritim.de 

Maritim proArte Hotel Berlin ****+ 

Friedrichstraße 151 


Tel.: +49 30 2033-5, Fax: -4090 

www.maritim.de 

Mercure Hotel & Residenz Berlin 

Checkpoint Charlie **** garni 

Schützenstraße 11 


Tel.: +49 30 20632-0, Fax: -111 

www.mercure.com 

Mövenpick Hotel Berlin ****+ 

Schöneberger Straße 3 


Tel.: +49 30 2300-60, Fax: -6199 

www.moevenpick-hotels.com 

Park Inn Berlin Alexanderplatz ****+ 

Alexanderplatz 7, 10178 Berlin-Mitte 

Tel.: +49 30 2389-0, Fax: -4305 

www.rezidorparkinn.com 

Astoria am Kurfürstendamm ***+ 

Fasanenstraße 2 


Tel.: +49 30 312-4067, Fax: -5027 

www.hotelastoria.de 

Meininger City Hostel 

& Hotel Berlin *** garni 

Hallesches Ufer 30 

10963 Berlin-Kreuzberg 

Tel.: +49 30 66636-100, Fax: -222 

www.meininger-hostels.com 

St.-Michaels-Heim *** 

Bismarckallee 23 

14193 Berlin-Wilmersdorf 

Tel.: +49 30 89688-0, Fax: -185 

www.st-michaels-heim.de 

Hotel Ibis Berlin Messe ** garni 

Messedamm 10 


Tel.: +49 30 303930 

Fax: +49 30 3019536 

www.ibishotel.com 

Informationen und Reservierung 

unter +49 30 250025 oder 

www.visitberlin.de 

Informacje i rezerwacja 

pod numerem +49 30 250025 lub na 

stronie internetowej www.visitberlin.de 

Hotel „The Westin Grand Berlin“ | Hotel „The Westin Grand Berlin“ 

53

Aus der Geschichte Posens Z kart historii Poznania 

Aus der Geschichte Posens 

Die Anfänge Posens liegen im 8. Jahrhundert. 

Der Sage nach geht der Name 

der Stadt auf eine Begegnung der 

drei Brüder Lech, Czech und Rus, der 

legendären Gründer Polens, Tschechiens 

und Russlands, zurück, die sich 

in der Nähe der heutigen Stadt nach 

langer Trennung wieder begegneten. 

Poznań bedeutet auf Deutsch kennen 

bzw. kennenlernen, im weiteren 

Sinne auch erkennen und wiedererkennen. 

Binnen 100 Jahren entwickelte sich 

Posen von einer kleinen Wehrsiedlung 

an der Warthe zu einer mächtigen 

Stadt. Hier hatten die ersten 

Herrscher Polens ihre Residenz und 

vermutlich ließ sich Fürst Mieszko I. 

hier taufen. Zur gleichen Zeit wurde 

in Posen das erste Bistum Polens 

gegründet und die erste polnische 

Domkirche errichtet. 

Bis zur Verlegung der Hauptstadt 

nach Krakau im Jahr 1038, waren die 

Hauptstadtfunktionen zwischen Posen 

und Gnesen aufgeteilt. Nach der 

Trennung der Bezirke im 12. Jahrhundert 

wurde Posen Hauptstadt Großpolens 

und erhielt 1253 das Magde- 

Katedra w Poznaniu | Dom von Posen 

burger Stadtrecht. In den Jahren 1295 

bis 1296 residierte König Przemysł II. 

in Posen. 

Durch ihre Lage auf der großen Ost- 

West-Handelsroute und der Route 

von Krakau zur Ostsee entwickelte 

sich die Stadt im 14. und 15. Jahrhundert 

zu einem reichen Handelszentrum. 

Im 16. Jahrhundert erlebte Posen sein 

goldenes Zeitalter, von nun an gehörte 

es zu den wichtigsten Wissenschafts-, 

Kultur- und Handelszentren des 

Landes. 1519 wurden die Lubranski- 

Akademie und 1573 das Jesuitenkolleg 

gegründet, das 1611 den Rang einer 

Universität erreichte. Beide Einrichtungen 

wurden 1780 zur Posener 

Fakultätsschule zusammengelegt. 

Großbrände, die die Stadt im 17. Jahrhundert 

heimsuchten, der Dreißigjährige 

Krieg und die Änderung des Verlaufs 

der Haupthandelsrouten haben 

die weitere Entwicklung der Stadt in 

der Folgezeit teilweise zum Erliegen 

gebracht. Um den fortschreitenden 

Bevölkerungsrückgang zu stoppen, 

siedelten sich Bauern aus dem Raum 

Bamberg – im Volksmund „Bambrzy“ 

genannt – in der Stadt und der Umgebung 

an. 

Z kart historii Poznania 

Początki Poznania sięgają VIII wieku. 

Jak głosi legenda, nazwa miasta 

upamiętnia miejsce spotkania trzech 

braci – Lecha, Czecha i Rusa, późniejszych 

założycieli Polski, Czech i Rusi, 

którzy po długiej rozłące odnaleźli 

siebie niedaleko dzisiejszego miasta. 

W ciągu stu lat Poznań przemienił się 

z niewielkiej osady obronnej nad Wartą 

w potężny gród. Mieli tu swoją rezyden- 

cję pierwsi władcy Polski i najprawdopodobniej 

właśnie tu Książę Mieszko I 

przyjął chrzest. Powstało wówczas 

w Poznaniu pierwsze w Polsce biskup- 

stwo i pierwszy kościół katedralny. 

Do czasu przeniesienia w 1038 roku 

stolicy do Krakowa, Poznań i Gniezno 

pełniły funkcję stolicy Polski. W XII wie- 

ku w czasie rozbicia dzielnicowego 

Poznań stał się stolicą Wielkopolski, 

a w 1253 roku nadano mu prawa 

miejskie na prawie magdeburskim. 

W latach 1295-1296 rezydował 

w Poznaniu król Przemysł II. 

W XIV i XV wieku miasto stało się 

bogatym ośrodkiem handlowym, 

przez który przechodził wielki szlak 

między Wschodem a Zachodem oraz 

trakt biegnący z Krakowa nad Bałtyk. 

W XVI wieku Poznań przeżywał swój 

złoty wiek - należał do najważniejszych 

w kraju ośrodków kultury, han- 

dlu oraz nauki. W 1519 roku założono 

Akademię Lubrańskiego, a w 1573 roku 

Kolegium Jezuickie, które w 1611 roku 

zyskało rangę uniwersytetu. Obydwie 

szkoły zostały połączone w 1780 roku 

w Szkołę Wydziałową Poznańską. 

Wielkie pożary, które nawiedziły 

miasto w XVII wieku, wojna trzydziestoletnia 

oraz zmiana przebiegu waż- 

nych szlaków handlowych częściowo 

zahamowały dalszy rozwój Poznania. 

Aby zatrzymać związany z tym 

postępujący spadek liczby ludności, 

do miasta i jego okolic zaczęto sprowa- 

dzać rolników z okolic Bambergu, 

popularnie zwanych „Bambrami“. 

Centrum Kultury Zamek | Kulturzentrum Zamek 

58 59

Aus der Geschichte Posens Z kart historii Poznania 

Zum Erbe der Bamberger gehören 

unter anderem die typischen Bauernhöfe, 

die Betstöcke und die berühmte 

Brunnenfigur „Bamberka“ aus dem 

Jahre 1915 auf dem Posener Altmarkt. 

Nach der zweiten Teilung Polens im 

Jahr 1793 wurden Großpolen und die 

Stadt Posen durch Preußen besetzt, 

dessen Politik darauf abzielte, den 

Anteil der deutschen Bevölkerung an 

der Gesamteinwohnerzahl Großpolens 

zu erhöhen. Als Antwort darauf 

entstand die in polnischen Landen 

wegbereitende Idee der „organischen 

Arbeit“, die darauf beruht, dass der 

einzige mögliche Weg, die Unabhängigkeit 

wiederzuerlangen, über die 

entsprechende soziale und wirtschaftliche 

Vorbereitung der Gesellschaft 

führt. Nach dem während des Völkerfrühlings 

gescheiterten polnischen 

Aufstand von 1848 wurde die Region 

in „Provinz Posen“ umbenannt und 

1871 dem Deutschen Reich einverleibt. 

Der Erste Weltkrieg ließ die Posener 

auf die Erlangung der Unabhängigkeit 

hoffen. Nach dem erfolgreichen 

Großpolnischen Aufstand 1918−1919 

kehrte Posen wieder zu Polen zurück. 

1919 wurde in der Stadt die Piasten- 

Universität, die spätere Adam-Mickiewicz-Universität, 

gegründet, 1921 fand 

die erste Posener Messe statt. 

60 

Ostrów Tumski i rzeka Warta | Dominsel an der Warthe in Posen 

Mit dem Ausbruch des Zweiten Weltkriegs 

geriet die weitere Entfaltung 

der Stadt ins Stocken. Posen wurde 

zur Hauptstadt des Reichsgaus Wartheland. 

In dieser Zeit begannen die 

Deutschen, Posen auf die Rolle einer 

Stadtfestung vorzubereiten, um die 

Offensive der Roten Armee aufzuhalten. 

Ab 1944 brachten die Luftangriffe 

der Alliierten der Stadt große Zerstörungen. 

Noch bis Februar 1945 

mussten die Einwohner auf ihre 

Befreiung warten. In der beinahe bis 

zur Hälfte zerstörten Stadt wurde 

schnell mit dem Wiederaufbau begonnen, 

bereits in den 1950er Jahren 

gehörte Posen wieder zu den am 

stärksten industrialisierten Städten 

des Landes. Doch die sich immer 

schwieriger gestaltende Bewältigung 

des Alltags entlud sich in den ersten 

massiven Arbeiterprotesten im Polen 

der Nachkriegszeit. Am 28. Juni 1956 

starben auf den Straßen Posens fast 

100 Menschen. In den 1960er Jahren 

ließ das Tempo der Industrialisierung 

nach, der allmähliche Rückgang der 

Posener Industrie hielt bis zum Ende 

der 1980er Jahre an. Der politische 

und wirtschaftliche Transformationsprozess 

nach 1989 zog jedoch erneut 

eine blitzartige Entwicklung der Stadt 

und des Privatsektors nach sich. 

Spuścizną po nich są dziś gospodarstwa 

rolne, krzyże modlitewne (Betstock) 

oraz słynna figura „Bamberki“ z 1915 

roku, umieszczona przy fontannie na 

Starym Rynku. Po drugim rozbiorze 

Polski w 1793 roku Wielkopolska i Poz- 

nań zostały zajęte przez Prusy, które 

prowadziły politykę zwiększenia wśród 

mieszkańców Wielkopolski udziału 

ludności niemieckiej. W odpowiedzi 

powstała prekursorska na ziemiach 

polskich idea pracy organicznej, która 

zakładała, że jedyną możliwą drogą 

odzyskania niepodległości jest odpo- 

wiednie społeczne i ekonomiczne 

przygotowanie społeczeństwa. Po 

niepowodzeniu powstania polskiego 

w 1848 roku podczas Wiosny Ludów, 

region został przemianowany na 

Prowincję Poznańską, wcieloną 

w 1871 roku do Rzeszy Niemieckiej. 

Pierwsza wojna światowa przyniosła 

poznaniakom nadzieję na odzyskanie 

niepodległości. Po zakończonym 

zwycięstwem Powstaniu Wielkopolskim 

1918-1919, Poznań powrócił 

w granice Polski. W 1919 roku zało- 

żono w mieście Wszechnicę Pia- 

stowską, późniejszy Uniwersytet im. 

Adama Mickiewicza, a w 1921 roku 

odbyły się pierwsze Targi Poznańskie. 

Rozwój miasta przerwał wybuch 

drugiej wojny światowej. Poznań stał 

się stolicą regionu administracyjnego 

Wartheland (Kraj Warty). W okresie 

tym Niemcy rozpoczęli przystosowywanie 

Poznania do roli miasta-twierdzy, 

które miało zatrzymać ofensywę 

Armii Czerwonej. Od 1944 roku miasto 

było niszczone przez naloty alianckie. 

Na wyzwolenie przyszło mieszkańcom 

czekać aż do lutego 1945 roku. 

Proces odbudowy zniszczonego 

niemal w połowie miasta następował 

w szybkim tempie i już w latach 50-tych 

Poznań był jednym z najbardziej 

uprzemysłowionych miast w kraju. 

Coraz trudniejsze warunki codziennego 

życia doprowadziły jednak do 

pierwszego masowego protestu robotniczego 

w powojennej Polsce. 

28 czerwca 1956 roku na ulicach 

Poznania zginęło prawie 76 osób. 

W latach 60-tych nastąpiło zwolnienie 

tempa uprzemysłowienia; stopniowy 

regres poznańskiego przemysłu 

utrzymał się do końca lat 80-tych. 

Proces transformacji politycznej i eko- 

nomicznej po 1989 roku spowodował 

jednak na nowo lawinowy rozwój 

miasta i sektora prywatnego. 

Słynna Figura Bamberka | Brunnenfigur Bamberka 

61

Spaziergang durch Posen Spacerem po Poznaniu 

Spaziergang durch Posen 

Ein Spaziergang durch Posen bietet die 

Gelegenheit, die Geschichte Polens 

und der Region kennenzulernen. Auf 

der Dominsel ist Polen entstanden. Das 

Zentrum der Insel bildet die Kathedrale, 

umgeben von dem Erzbischöflichen 

Palais, der Kirche der Heiligen 

Jungfrau Maria, der Kantorei sowie 

dem Museum der Erzdiözese, wo sich 

die frühere Lubranski-Akademie befand. 

Der eindrucksvolle Charakter des Platzes 

wird abends durch die beleuchtete 

Bischof-Jordan-Brücke unterstrichen. 

Der historische Altmarkt und das von 

Giovanni Battista di Quadro erbaute 

Rathaus bilden das Herz der Stadt Posen. 

Täglich, genau um zwölf Uhr, stoßen 

im Rhythmus der Turmuhrschläge die 

berühmten Posener Ziegenböcke mit 

den Hörnern aufeinander. Unweit hiervon, 

in einer der reizvollen Gassen, die 

zum Markt führen, befindet sich die 

monumentale Pfarrkirche. Der Barockbau 

mit prachtvoll gestalteter Fassade 

und prunkvollem Innenraum beher- 

62 

Most Biskupa Jordana | Bischof-Jordan-Brücke 

bergt die im 19. Jahrhundert von 

Friedrich Ladegast erbaute Orgel. Der 

Platz der Freiheit ist ein prestigeträchtiger 

Ort für Banken, Geschäfte und 

Kultureinrichtungen, aber auch ein Ort 

für Unterhaltung. Hier haben sich die 

wichtigsten Szenen des Sieges des 

Großpolnischen Aufstandes 1918−1919 

abgespielt. 

Weiter westlich befindet sich das 

sogenannte Schlossviertel bzw. Kaiserforum, 

dessen Zentrum das neoromanische 

Kaiserschloss bildet − ein monumentales 

Gebäude, das ehemals als 

Residenz des deutschen Kaisers diente 

und heute Sitz des Kulturzentrums 

„Zamek“ ist. Unweit davon befindet 

sich ein elegant anmutender Platz, der 

den Namen des großen polnischen 

Poeten Adam Mickiewicz trägt und auf 

dem sich dessen Denkmal befindet. 

Gleich daneben wird der Blick auf die 

berühmten Posener Kreuze gelenkt, 

ein Denkmal zur Erinnerung an den 

Posener Juni 1956. 

Spacerem po Poznaniu 

Spacer po mieście to niepowtarzalna 

okazja, aby spróbować historii Polski 

w pigułce. To właśnie tu – na Ostrowie 

Tumskim – powstawała Polska. Jego 

centrum stanowi bazylika archikated- 

ralna, którą otaczają pałac arcybiskupi, 

kościół Najświętszej Marii Panny, 

psałteria oraz dawna Akademia 

Lubrańskiego – Muzeum Archidiecez- 

jalne. Wieczorem charakter miejsca 

podkreśla pięknie podświetlony most 

Biskupa Jordana. 

Sercem Poznania jest zabytkowy Stary 

Rynek oraz Ratusz zaprojektowany 

przez Jana Babtystę Quadro. 

Codziennie – punktualnie w południe 

– na ratuszowej wieży w rytm uderzeń 

zegara trykają się słynne poznańskie 

koziołki. Niedaleko, w jednej z urokliwych 

uliczek prowadzących do Rynku, 

znajduje się monumentalny kościół 

farny. Przepiękna barokowa budowla, 

z zapierającym dech w piersiach 

wnętrzem i nie mniej urzekającą 

fasadą, mieści w sobie XIX-wieczne 

organy zbudowane przez Fryderyka 

Ladegasta. Plac Wolności to prestiżowa 

lokalizacja dla szeregu banków, 

sklepów i instytucji kulturalnych, a także 

miejsce rozrywki i wypoczynku 

mieszkańców. Tutaj rozgrywały się 

symboliczne sceny zwycięskiego 

Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. 

Jeszcze dalej na zachód pojawiają 

się zabudowania tak zwanej dzielnicy 

zamkowej (inaczej: Forum Cesarskiego), 

której najważniejszym punktem 

jest neoromański Zamek Cesarski: 

monumentalny gmach dawnej 

rezydencji cesarza Niemiec, a dziś 

siedziba Centrum Kultury „Zamek”. 

Nieopodal znajduje się elegancki 

plac, noszącym imię wielkiego polskiego 

poety Adama Mickiewicza, 

który ma również tutaj swój pomnik. 

Tuż obok wzrok przykuwają słynne 

Poznańskie Krzyże – pomnik Poznań- 

skiego Czerwca 1956. 

Stary Rynek | Historischer Altmarkt 

63

Spaziergang durch Posen Spacerem po Poznaniu 

Der repräsentative Teil der Stadt wird 

durch das Gebäude des Collegium 

Minus, heute Sitz der Adam-Mickiewicz- 

Universität, die Musikakademie, das 

Collegium Maius sowie die Posener 

Oper ergänzt. Die städtebaulichen 

Anlagen des Kaiserforums und des 

Stübben-Rings sind ein hervorragendes 

Beispiel für die an Berlin und Wien 

orientierte Stadtplanung. 

Es sind jedoch nicht nur die Denkmäler, 

die die außergewöhnliche Atmosphäre 

Posens ausmachen. Im Stadtzentrum, 

in unmittelbarer Nachbarschaft des 

Bahnhofs, erstreckt sich der große Ausstellungskomplex 

der Internationalen 

Posener Messe. Jährlich finden auf rund 

150.000 Quadratmetern Dutzende 

Messen, Ausstellungen, Symposien 

und Konzerte statt. Auf dem Gelände 

entsteht auch die Fanmeile für die bevorstehendeFußball-Europameisterschaft 

UEFA EURO 2012. 

Sehenswert ist weiterhin das Handels-, 

Kultur- und Businesszentrum „Stary 

Stary Browar 

Browar“. Das architektonisch imposante, 

in alten Brauereigebäuden 

entstandene Objekt ist die Visitenkarte 

des dynamischen und modernen Posen. 

Mit dem Zentrum „Stary Browar“ entstand 

außerdem ein einzigartiger Ort 

für moderne Kunst, eine lebendige Kultureinrichtung 

sowie ein Designhotel. 

Weil Posen großen Wert auf Lebensqualität 

legt, bietet die Stadt viele 

Möglichkeiten zur Freizeitgestaltung. 

Nach einer Stadtbesichtigung lohnt 

sich ein Ausflug an den Malta-See, dem 

natürlichen Erholungsgebiet der Region. 

In den nächsten Jahren entsteht hier 

ein riesiger Wasserpark, die sogenannten 

Malta-Thermen, wo die Funktionen 

eines Erholungsparks für Familien mit 

denen einer Anlage für große Sportveranstaltungen 

verbunden werden. 

In der Nähe des Malta-Sees befindet 

sich außerdem einer der größten 

zoologischen Gärten Polens, der unter 

anderem über eines der europaweit 

modernsten Elefantenhäuser verfügt. 

Reprezentacyjny fragment miasta 

uzupełnia budynek Collegium Minus 

– dziś siedziba UAM z niezwykle 

interesującą Aulą Uniwersytecką, 

ciekawy architektonicznie kompleks 

Akademii Muzycznej oraz Collegium 

Maius, a przede wszystkim imponująca 

siedziba Teatru Wielkiego. Założenie 

urbanistyczne Forum Cesarskiego 

wraz z tzw. Ringiem Stübbena stanowią 

wybitny przykład urbanistyki wzo- 

rowanej na przykładach Berlina 

i Wiednia. Wyjątkową atmosferę 

Poznania kształtują nie tylko zabytki. 

W samym centrum miasta, w sąsiedztwie 

dworca kolejowego, rozciąga 

się ogromny kompleks wystawienniczy 

Międzynarodowych Targów 

Poznańskich. Na blisko 150 tys. m² 

co roku odbywa się kilkadziesiąt 

wydarzeń targowych, wystaw, sympozjów 

czy koncertów. To właśnie 

tutaj zlokalizowana będzie jedna ze 

stref kibica w trakcie zbliżającego się 


Kolejnym obowiązkowym dla zwiedzających 

punktem na mapie współczesnego 

Poznania jest również 

Centrum Handlu, Sztuki i Biznesu 

Stary Browar. Powstały na bazie 

dawnych zabudowań browarniczych, 

imponujący architektonicznie obiekt 

stanowi wizytówkę dynamicznego 

i nowoczesnego Poznania. Stary 

Browar to dziś również unikatowe 

miejsce popularyzujące sztukę nowo- 

czesną, tętniący życiem obiekt kulturalny 

oraz designerski obiekt hotelowy. 

Poznań, stawiając na jakość życia 

na światowym poziomie, oferuje 

wiele możliwości spędzenia wolnego 

czasu. Dlatego warto po trudach 

zwiedzania miasta udać się jeszcze 

nad poznańskie jezioro Malta, naturalne 

centrum rekreacji poznaniaków. 

W najbliższych latach powstanie tu 

ogromny park wodny Termy Maltańskie, 

który łączyć będzie funkcje rodzinnego 

parku rozrywki oraz profes- 

jonalnego obiektu przygotowanego 

na przyjęcie wielkich sportowych 

imprez. W sąsiedztwie Malty ulokowany 

jest również jeden z największych 

w Polsce ogrodów zoologicznych. 

Zajrzeć tam można do jednej 

z najnowocześniejszych w Europie, 

imponującej słoniarni. 

Słoniarnia w Poznańskim zoo | Elefantenhaus im Posener Zoo 

64 65

Kultur und Freizeit in Posen Kultura i czas wolny w Poznaniu 

Kultur und Freizeit in Posen 

Die Hauptstadt der Wojewodschaft 

Großpolen bietet ganzjährig ein vielfältiges 

und hervorragendes Kulturund 

Freizeitprogramm. 

Posen beherbergt mehrere Theater 

und Musikeinrichtungen, auch für das 

jüngere Publikum. Erwähnenswert sind 

zum Beispiel das von Conrad Drzewiecki 

1973 gegründete Polnische 

Tanztheater und die Internationale 

Werkstatt für zeitgenössischen Tanz, 

wo sich jedes Jahr Tanzbegeisterte 

aus aller Welt treffen. In der Posener 

Oper kommt die internationale 

Theaterszene regelmäßig bei Festivals 

zusammen. Einen wichtigen 

Platz im Kulturkalender der Stadt 

nehmen auch die Aufführungen im 

renommierten Teatr Polski oder im 

Teatr Nowy ein. In Posen wird der 

internationale Henryk-Wieniawski- 

Violinwettbewerb ausgetragen, der 

weltweit älteste Wettbewerb dieser 

Art. Die Musikszene der Stadt ist 

außerdem geprägt durch die vielen 

Chöre, darunter die berühmten 

Posener Spatzen, Instrumental- und 

Vokalensembles sowie Orchester, 

darunter das bekannte Amadeus- 

Teatr Wielki | Posener Oper 

Kammerorchester des Polnischen 

Rundfunks. Den Veranstaltungskalender 

Posens füllen große Festivals wie das 

Ethno Port Poznań Festiwal oder das 

Poznań Jazz Fair. Dass Posen sich zur 

polnischen Hauptstadt der Clubmusik 

entwickelt hat, zeigen Veranstaltungen 

wie die polnische Ausgabe des 

weltgrößten Festivals Global Gathering. 

Im Rahmen des Zyklus „Posen für die 

Welt“, einer musikalischen Antwort 

Posens auf die Probleme des Klimawandels, 

gastieren regelmäßig Weltstars 

in der Stadt. Diese Posener Initiative 

brachte in den vergangenen 

Jahren unter anderem die Sängerin 

Nelly Furtado und die Rockband 

Radiohead in die Stadt. 

Neben Musik und Tanz bieten die 

Posener Theaterhäuser ein vielfältiges 

Programm von Klassik bis Avantgarde. 

Das Internationale Theaterfestival 

Malta schuf in Polen eine Bühne für 

außerspielplanmäßiges und experimentelles 

Theater. In Posen wirken 

mehrere solcher Bühnen, unter anderem 

die Gruppe Teatr Ósmego Dnia 

(Theater des achten Tages), die sich 

aus Studenten des Off-Theaters der 

1960er Jahre zusammensetzt. 

Kultura i czas wolny w Poznaniu 

Poznań żyje na światowym poziomie 

– jest przede wszystkim centrum 

doskonałej rozrywki, oferującym szereg 

możliwości ciekawego spędzenia 

wolnego czasu. Stolica Wielkopolski 

to siedziba kilkunastu teatrów i instytucji 

muzycznych, zarówno tych klasycznych, 

awangardowych, jak i tych 

skierowanych do najmłodszych widzów. 

Warto wspomnieć chociażby o Polskim 

Teatrze Tańca założonym w 1973 roku 

przez Conrada Drzewieckiego, a także 

o Międzynarodowych Warsztatach 

Tańca Współczesnego, na których co 

roku spotykają się miłośnicy tańca 

z całego świata. Dla koneserów opery 

niezwykle ważnym miejscem jest Teatr 

Wielki im. Stanisława Moniuszki, skupiający 

międzynarodową widownię 

podczas odbywających się cyklicznie 

festiwali. W Poznaniu stale funkcjonują 

też renomowane sceny, takie jak Teatr 

Polski czy Teatr Nowy. Poznań jest 

również gospodarzem prestiżowego 

Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego 

im. Henryka Wieniawskiego 

– najstarszego turnieju na świecie. 

Kulturalny wizerunek Poznania współtworzą 

również liczne chóry (w tym 

słynne Poznańskie Słowiki), zespoły 

instrumentalne i wokalne oraz orkies- 

try – wśród nich bardzo znana 

Orkiestra Kameralna Polskiego 

Radia Amadeus. W katalog miejskich 

imprez świetnie wpisują się również 

festiwale: Ethno Port Poznań Festiwal 

czy Poznań Jazz Fair. O tym, że 

Poznań wyrósł na prawdziwą stolicę 

muzyki klubowej, przypomina polska 

edycja największego na świecie festiwalu 

Global Gathering. Poznań regularnie 

gości największe światowe 

gwiazdy w ramach cyklu Poznań dla 

Ziemi, będącego muzyczną odpowiedzią 

poznaniaków na problem zmian 

klimatu. Poznańska akcja przyciągnęła 

już między innymi Nelly Furtado 

oraz kultową grupę Radiohead. 

Obok muzyki i tańca, ważne miejsce 

na kulturalnej mapie miasta zajmują 

cykliczne inicjatywy teatralne oraz 

działające sceny dramatyczne i awangardowe. 

Międzynarodowy Festiwal 

Teatralny Malta, stworzył w Polsce 

scenę dla dokonań teatrów pozarepertuarowych 

i eksperymentujących. 

W Poznaniu na stałe działa kilka 

takich scen, w tym Teatr Ósmego 

Dnia – najsłynniejsza polska grupa 

teatralna wywodząca się ze studenc- 

kiego teatru kontrkulturowego lat 

60-tych. 

Festiwal Malta | Theaterfestival Malta 

66 67

Kultur und Freizeit in Posen Kultura i czas wolny w Poznaniu 

Internationaler Henryk-Wieniawski-Violinwettbewerb 

Auch die Kunstszene der Stadt ist vielfältig. 

Über 50 Galerien warten auf 

ihre Besucher. Die Posener Museen 

beherbergen diverse Sammlungen 

von Gemälden, Skulpturen, Gebrauchskunst, 

Oldtimern und Militaria. Im Archäologischen 

Museum befinden sich 

Exponate aus der Frühgeschichte Großpolens 

sowie aus Ägypten und aus 

dem Sudan eingeführte Kunstschätze. 

Einmalig in Europa sind auch die Sammlungen 

des Museums für Musikinstrumente. 

Ein populärer Ausstellungsort 

ist das Kulturzentrum „Zamek“ mit jährlich 

etwa 700 Kulturveranstaltungen. 

Bei der Anzahl der Kinozuschauer je 

Einwohner nimmt Posen den ersten 

Platz in Polen ein. Das Kino hat hier 

eine ungewöhnlich lange Tradition: 

Das städtische Kino Muza wird bereits 

seit über 100 Jahren betrieben und 

die Entdeckungen des Großpolen 

Ottomar Anschütz Ende des 19. Jahrhunderts 

auf dem Gebiet der Kinematografie 

überboten sogar die Pariser 

Aufführungen der Gebrüder Lumière. 

Posen bietet hervorragende Veranstaltungen 

wie das internationale 

Festival des Animationsfilms Animator 

oder Ale Kino!, ein internationales 

Filmfestival für junge Zuschauer. 

Seit Jahren wird in Posen auch in den 

Sport investiert. Ob Welt- und Europameisterschaften 

oder der Weltpokal 

im Kanu- und Rudersport, Weltligaspiele 

der Volleyballer, Pferderennen, 

Leichtathletik- und Motorsportwettbewerbe 

oder Basketball-Europameisterschaften, 

in Posen finden 

regelmäßig Sportveranstaltungen 

von internationalem Rang statt. 

Neben eigenen, wiedererkennbaren 

Veranstaltungen wie dem Posener 

Marathon oder dem Tennisturnier 

der Challenger-Kategorie Poznań 

Porsche Open werden im Jahr 2011 

in den Posener Messehallen auch die 

Hallenhockey-Weltmeisterschaften 

ausgetragen. 2012 gehört Posen zu 

den Spielorten der Fußball-Europameisterschaft 


W Poznaniu na koneserów sztuki 

czeka ponad 50 galerii. Szeroka oferta 

muzealna zaspokaja potrzeby amatorów 

wielu dziedzin sztuki oraz historii. 

Poznań posiada zbiory malarstwa, 

rzeźby, sztuki użytkowej, zabytkowych 

samochodów, militariów, a nawet sztu- 

ki starożytnego Egiptu. W Muzeum 

Archeologicznym zgromadzono ekspo- 

naty poświęcone pradziejom Wielkopolski 

oraz unikaty przywiezione z Egiptu 

i Sudanu. Unikatowe w skali europejskiej 

są także zbiory Muzeum Instru- 

mentów Muzycznych. Popularnym 

miejscem ekspozycji jest również Centrum 

Kultury „Zamek”, w którym każdego 

roku odbywa się około 700 imprez 

kulturalnych. 

Poznań zajmuje pierwsze miejsce 

pod względem liczby widzów kinowych 

na mieszkańca w Polsce. Kino 

ma w Poznaniu niezwykle długą 

tradycję (miejskie kino Muza działa 

już ponad 100 lat), a odkrycia Wielkopolanina 

Ottomara Anschütza w tej 

dziedzinie poprzedziły nawet paryski 

pokaz braci Lumière. Poznań może 

Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego 

również pochwalić się znanymi 

przedsięwzięciami, takimi jak 

Międzynarodowy Festiwal Filmów 

Animowanych Animator czy Międzynarodowy 

Festiwal Filmów Młodego 

Widza Ale Kino! 

Stolica Wielkopolski od lat intensywnie 

inwestuje w swój sportowy wizerunek. 

W Poznaniu regularnie odbywają 

się imprezy sportowe o międzynarodowym 

zasięgu: Puchar Świata, 

Mistrzostwa Świata i Europy w kajakarstwie 

i wioślarstwie, mecze Ligi 

Światowej siatkarzy, zawody jeździeckie, 

lekkoatletyczne i motorowe, 

a nawet Mistrzostwa Europy w Ko- 

szykówce. Miasto ma również własne, 

rozpoznawalne imprezy: Poznań 

Maraton czy turniej tenisowy zaliczany 

do kategorii Challenger – Poznań 

Porsche Open. W 2011 roku to właśnie 

w Poznaniu odbędą się Halowe 

Mistrzostwa Świata w Hokeju na 

Trawie. Poznań znalazł się również 

w elitarnym gronie miast–gospodarzy 

Mistrzostw Europy w piłce nożnej 


68 69

uEFA EuRO 2012 in Posen 

uEFA EuRO 2012 in Posen 

Die Vergabe der Organisationsrechte 

für die Austragung der Fußball-Europameisterschaft 

UEFA EURO 2012 hat 

den Aktivitäten, die den Aufenthalt der 

Fans in Posen zu einem unvergesslichen 

Erlebnis machen sollen, einen 

neuen Impuls verliehen. 

Die wichtigste Investition besteht im 

Umbau des Stadions. Nach Fertigstellung 

der Arbeiten im Juni 2010 wird 

das Stadion 42.000 Personen fassen 

können, gleichzeitig wird es auch die 

erste Sportanlage sein, die in Polen für 

die UEFA EURO 2012 fertiggestellt 

sein wird. Nicht minder wichtig sind der 

Ausbau und die Modernisierung der 

Straßeninfrastruktur, in deren Folge 

die Durchlässigkeit erhöht und die 

Straßenqualität in der Stadt und auf 

den Zufahrtswegen nach Posen verbessert 

wird. Als weitere Aufgabe steht 

der Ausbau der Flughafens Poznań- 

Ławica bevor. Bis 2012 wird der Posener 

Flughafen jährlich ein Vielfaches 

an Passagieren abfertigen. Auch die 

Polnischen Staatsbahnen werden im 

Vorfeld der UEFA EURO 2012 in 

Posen wichtige Investitionen vornehmen 

und die wichtigsten Posener 

Bahnhöfe und Hauptschienenstrecken 

sanieren. Der bisherige Hauptbahnhof 

wird durch ein integriertes Verkehrs- 

zentrum ersetzt, so dass dank der 

guten Vernetzung mit anderen Transportmitteln 

sowohl der Reisekomfort 

beträchtlich erhöht als auch die 

Weiterfahrt innerhalb Posens erleichtert 

wird. Investiert wird ebenfalls in 

die Hotelinfrastruktur. So wird die Zahl 

der zur Verfügung stehenden Betten 

in den Hotels der höchsten Kategorie 

erhöht, zudem werden für die erwarteten 

Fans rund 40.000 preisgünstige 

Übernachtungsmöglichkeiten bereitgestellt. 

Für diejenigen, die keine Eintrittskarten 

für das Stadion besitzen, werden im 

Stadtzentrum zwei Fanmeilen mit 

einer Kapazität von 55.000 Besuchern 

entstehen − eine auf dem Platz der 

Freiheit und eine auf dem Gelände 

der Internationalen Posener Messe. 

Neben den bereits existierenden touristischen 

Attraktionen werden auch 

neue entstehen, unter anderem ein 

interaktives Zentrum zur ältesten Geschichte 

der Stadt und ein Wasserpark 

mit Thermalbädern und Hotels am 

Maltasee. Dank der UEFA EURO 2012 

und der damit verbundenen Investitionen 

in die Infrastruktur und in die 

Hotellerie wird die Attraktivität Posens 

für Tourismus und Wirtschaft noch 

mehr erhöht. 


Przyznanie Polsce i Ukrainie prawa 

do organizacji UEFA EURO 2012 

dało impuls działaniom, mającym na 

celu uczynienie pobytu kibiców w Poznaniu 

niezapomnianym przeżyciem. 

Aby osiągnąć ten cel, miasto zainwestuje 

spore środki w swój rozwój. Najważniejszą 

inwestycją jest całkowita 

przebudowa Stadionu Miejskiego. 

Po zakończeniu prac remontowych, 

w czerwcu 2010 roku, stadion pomieści 

42 tys. osób i stanie się pierwszym 

w Polsce gotowym obiektem przygotowanym 

do organizacji UEFA EURO 

2012. Równie ważną inwestycją 

jest rozbudowa oraz modernizacja 

infrastruktury drogowej, efektem której 

będzie znaczne zwiększenie przepustowości 

i poprawa jakości dróg miejskich 

oraz dróg prowadzących do 

Poznania. Kolejnym zadaniem jest 

rozbudowa Portu Lotniczego Poznań- 

Ławica. Do 2012 roku poznańskie lotnisko 

będzie obsługiwać rocznie kilka 

razy więcej pasażerów niż obecnie. 

Realizacji ważniejszych inwestycji, 

związanych z organizacją w Poznaniu 

EURO 2012, podejmą się Polskie 

Koleje Państwowe, które wyremontują 

najważniejsze poznańskie dworce 

i magistrale kolejowe, a w miejscu 


dotychczasowego Dworca Głównego 

wybudują Zintegrowane Centrum 

Komunikacyjne, które – dzięki dobremu 

skomunikowaniu z innymi środkami 

transportu – znacząco podniesie 

komfort podróży i ułatwi przemieszczanie 

się po Poznaniu. 

Realizowane będą też liczne inwestycje 

hotelowe. Znacząco wzrośnie 

liczba pokoi w obiektach najwyższej 

kategorii, a z myślą o kibicach powstanie 

około 40 tys. miejsc noclegowych 

za przystępną cenę. 

Dla tych, którym nie uda się zdobyć 

biletu na mecz, w samym centrum 

miasta zorganizowane będą dwie 

strefy dla fanów, na Placu Wolności 

oraz na terenie Międzynarodowych 

Targów Poznańskich, które pomieszczą 

55 tys. kibiców. 

Poza już licznie istniejącymi atrakcjami 

pojawią się także nowe atrakcje turystyczne, 

takie jak interaktywne centrum 

najstarszej historii miasta i zespół basenów 

termalnych z zapleczem hotelowym, 

położonych przy jeziorze 

Malta. Dzięki UEFA EURO 2012 

Poznań stanie się jeszcze bardziej 

atrakcyjnym miastem wypoczynku 

i biznesu. 

70 71

Wirtschaft in Posen Gospodarka w Poznaniu 

Wirtschaft in Posen 

Posen, die Hauptstadt der Wojewodschaft 

Großpolen, ist nach Warschau 

die wirtschaftlich zweitstärkste Stadt 

Polens. Die Basis für die starke und 

stabile Entwicklung Posens bilden die 

immer zahlreicher werdenden kleinen 

und mittelständischen Unternehmen, 

die sich entfaltenden verschiedensten 

Industriezweige, der dynamische 

Dienstleistungssektor, die ausgebaute 

Infrastruktur, der stark zunehmende 

Handel, vor allem mit Deutschland, 

sowie die zahlreichen Hochschulen 

und wissenschaftlichen Einrichtungen. 

Sehr dynamisch hat sich das institutionalisierte 

Umfeld der Posener Wirtschaft 

entwickelt, bestehend aus einem 

Netz von Finanzinstituten, Consultingfirmen, 

Unternehmensverbänden 

sowie wirtschaftsorientierten Schulen 

und Hochschuleinrichtungen. 

Die stabile Wirtschaft und die guten 

Entwicklungsperspektiven sind von 

der Ratingagentur Moody’s Investors 

Service, die der Stadt zum ersten Mal 

72 

City Park 

im Jahr 2001 eine hohe Bonität bescheinigte, 

hoch bewertet und eingestuft 

worden. Im April 2006 erfolgte 

eine noch bessere Bewertung mit der 

Stufe A3, somit gehört Posen zu den 

am höchsten bewerteten polnischen 

Städten. 

Als wichtigste Sektoren für die Entwicklung 

Großpolens kristallisierten 

sich vor allem der Fahrzeugbau, die 

Möbel- und Konsumgüterindustrie, 

der Bereich der Telekommunikationsdienstleistungen 

(einschließlich des 

Outsourcing von IT-Dienstleistungen) 

und die Logistik heraus. Posen realisiert 

derzeit mehrere Strategiepläne, 

um die Effizienz dieser Sektoren und 

deren Konkurrenzfähigkeit auf dem 

Binnen- und dem internationalen 

Markt zu stärken. Über 93.000 Firmen 

sind in Posen tätig, in der Stadt gibt es 

auch die landesweit meisten Firmen 

mit ausländischer Kapitalbeteiligung. 

Die Arbeitslosenrate gehört mit derzeit 

weniger als 2,5 Prozent zu den 

niedrigsten im Land. 

Gospodarka w Poznaniu 

Poznań – stolica województwa wielkopolskiego 

– jest drugim, po Warsza- 

wie, najsilniejszym gospodarczo miastem 

w Polsce. Silną i stabilną bazę 

rozwoju miasta stanowią rozwijający 

się sektor MŚP, zróżnicowane gałęzie 

przemysłu, dynamiczny sektor usługowy, 

rozwinięta infrastruktura, szybki 

rozwój handlu – w tym głównie 

z Niemcami – oraz liczne szkoły wyższe 

i ośrodki naukowo-badawcze. 

W Poznaniu dynamicznie rozwinął 

się instytucjonalny system środowiska 

biznesu, tworzony przez sieć instytucji 

finansowych, firm konsultingowych, 

instytucji zrzeszających przedsiębiorców, 

uczelni i szkół o biznesowym 

profilu edukacji. 

Stabilna gospodarka oraz dobre perspektywy 

rozwoju Poznania zostały 

wysoko ocenione przez agencję ratin- 

gową Moody’s Investors Service, która 

w 2001 roku nadała po raz pierwszy 

miastu ocenę wiarygodności kredytowej. 

W kwietniu 2006 roku ocena ta 

została podwyższona do poziomu A3 

i jest jedną z najwyższych wśród ocen 

przyznanych polskim miastom. 

Za kluczowe dla rozwoju Wielkopolski 

zostały uznane sektory: motoryzacyjny, 

meblarski, spożywczy, usług teleinformatycznych 

(w tym outsourcing 

usług IT) i logistycznych. W celu 

wzmocnienia ich efektywności Poznań 

realizuje szereg strategii, które wzmocnią 

konkurencyjność tych branż na 

rynku krajowym i międzynarodowym. 

W Poznaniu działa ponad 93 tys. firm, 

a liczba spółek z udziałem kapitału 

zagranicznego jest jedną z największych 

w Polsce. Poziom bezrobocia 

należy od lat do najniższych w kraju 

i nie przekracza obecnie 2,5 procent. 

Andersia Tower i Poznańskie Centrum Finansowe | Andersia Tower und Posener Finanzzentrum 

73

Messestadt Posen Poznań – miasto targów 

Messestadt Posen 

Die erste Posener Messe fand 1921 

statt. Die Internationale Messe Posen 

Sp. z o.o (MTP) baute ihre starke Marke 

von Jahr zu Jahr aus. Trotz der fast 

45 Jahre Kommunismus konnte sie 

ihren Platz in der europäischen Spitzenklasse 

stets behaupten. Heute gehört 

die Posener Messe zu den zehn größten 

Messeunternehmen Europas. Jedes 

Jahr werden rund 50 große Fachmessen 

und -ausstellungen organisiert, darunter 

die Messe für moderne Industrietechnologien 

ITM – Polska, die internationale 

Baumesse Budma, die internationale 

Nahrungsmittelmesse 

Polagra-Food, die internationale Fachmesse 

der Food Processing Technologies 

Polagra Tech, die internationale 

Messe für Tierzucht FARMA sowie die 

internationale Tourismusmesse Tour 

Salon. Außerdem werden auf dem 

Messegelände jährlich 1.600 Konferenzen 

und Kongresse veranstaltet. 

Im Dezember 2008 fand auf dem MTP- 

Gelände die UN-Konferenz zum Klimawandel 

COP 14 statt, an der 12.000 Repräsentanten 

aus 189 Ländern teilnahmen. 

Im Dezember 2009 wird Posen 

über 40.000 Jugendliche der Gemeinschaft 

von Taizé während des 32. Europäischen 

Jugendtreffens begrüßen. 

Poznań – miasto targów 

Pierwsze Targi Poznańskie odbyły 

się w 1921 roku. Przez lata Międzyna- 

rodowe Targi Poznańskie Sp. z o. o. 

(MTP) budowały swoją silną markę. 

Mimo prawie 45 lat komunizmu nigdy 

nie wypadły z europejskiej czołówki. 

Dziś MTP należą do 10 największych 

przedsiębiorstw wystawienniczych 

w Europie. Co roku organizują ok. 

50 wielkich specjalistycznych imprez 

targowych i wystaw, m. in: Targi Nowo- 

czesnych Technologii Przemysłowych 

ITM – Polska, Międzynarodowe Targi 

Budownictwa Budma, Międzynarodowe 

Targi Wyrobów Spożywczych Polagra 

Food, Międzynarodowe Targi Techno- 

logii Spożywczych Polagra Tech, Międzynarodowe 

Targi Hodowli Zwierząt 

FARMA oraz Międzynarodowy Salon 

Turystyczny Tour Salon. Na terenach 

targowych odbywa się też 1,6 

tys. konferencji i kongresów rocznie. 

W grudniu 2008 roku na terenie MTP 

odbyła się Konferencja ONZ w sprawie 

zmian klimatu – COP 14, w której 

wzięło udział 12 tys. osób ze 189 krajów. 

W grudniu 2009 roku, podczas 

32. Europejskiego Spotkania Młodych, 

Poznań będzie gościć ponad 40 tys. 

młodzieży, skupionej wokół wspólnoty 

z Taizé. 

Międzynarodowe Targi Poznańskie | Internationale Messe Posen 

74 75

Investieren in Posen Warto inwestować w Poznaniu 

Investieren in Posen 

Für die Wirtschaft Posens spielt der 

Kreativsektor eine wichtige Rolle. Er 

umfasst neben Hochschulen und 

wissenschaftlichen Forschungseinrichtungen 

auch Firmen der Informationstechnologien,Dienstleistungsunternehmen 

in den Bereichen Architektur, 

Kunst und Medien, Handwerksbetriebe 

sowie Unternehmen, die auf den Gebieten 

Finanz-, Business- und Rechtsdienstleistungen 

tätig sind. In den vergangenen 

fünf Jahren stieg die Anzahl dieser 

Firmen um 45 Prozent. Derzeit arbeitet 

jede sechste in Posen registrierte Firma 

in der Kreativwirtschaft. 

Zu den größten in Posen tätigen Hightechfirmen 

gehören: Solaris Bus & Coach, 

das Werk für Kommunikationsausrüstung 

Wytwórnia Sprzetu Komunikacyjnego 

Poznań Sp. z o.o., Biofarm Sp. z o.o., 

GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A., 

die Posener Heilpflanzenwerke Herbapol 

S.A., das Pharmawerk Ziołolek Sp. 

z o.o, das Pharmazeutisch-Chemische 

Werk Synteza Sp. z o.o., Alma S.A., Ever 

Sp. z o.o., ForCom Sp. z o.o., das Werk 

für Industrieelektronik AFG Elektronika 

Przemysłowa Andrzej Garczarek, Unitach 

Sp. z o.o., das Werk für Druckschaltungen 

Plater Sp. z o.o. und Eterom Sp. 

z o.o. 

Viele ausländische Investoren zeigen 

Interesse an Posen. Für den attraktiven 

Investitionsstandort sprechen der qualitativ 

hochwertige Arbeitsmarkt, die 

76 

Nowe Centrum PGK | Das neue PGK-Zentrum 

für Kooperationen offenen Wissenschaftler, 

die in der Stadt angesiedelten 

Technologieparks und die hervorragende 

Lage auf der Achse Berlin–Warschau. 

Schätzungen zufolge betragen die direkten 

Auslandsinvestitionen seit 1990 

über 11.000 US-Dollar pro Einwohner, 

was Posen von anderen polnischen 

Städten unterscheidet. Den größten 

Anteil an getätigten Investitionen 

haben deutsche, britische, amerikanische, 

französische und japanische 

Firmen, darunter bekannte und weltweit 

operierende Konzerne wie Allied 

Irish Bank, Beiersdorf, GlaxoSmithKline, 

Unilever, Volkswagen oder Wrigley. 

Besonders dynamisch entwickelt sich 

der Markt für vermietbare Büroflächen 

sowie die Dienstleistungen des Business 

Process Offshoring. In der Stadt 

sind Dienstleistungszentren für Informatik, 

Forschung und Entwicklung 

sowie Finanzbuchhaltung großer 

Firmen wie Carlsberg, MAN, Microsoft, 

Roche und Unilever tätig. 

Der Großraum Posen ist außerdem ein 

bedeutendes Logistikzentrum der 

Firmen Panattoni, Prologis und Segro. 

In Posen wurden darüber hinaus Teilbereiche 

der Sonderwirtschaftszone 

Kostrzyn-Słubice eingerichtet, die den 

Investoren Erleichterungen und Begünstigungen 

bei der Realisierung ihrer 

Vorhaben anbieten. Diese Dienste nimmt 

unter anderem bereits der größte ausländische 

Investor in Posen, der deutsche 

Volkswagenkonzern, in Anspruch. 

Warto inwestować w Poznaniu 

Ważną rolę w gospodarce Poznania 

pełni sektor kreatywny, obejmujący – 

oprócz szkół wyższych i jednostek 

naukowo-badawczych – firmy działające 

w gałęziach technologii informatycznych, 

usług w zakresie architektury, 

sztuki i mediów, rzemiosła, usług finan- 

sowych, biznesowych i prawnych. 

W ciągu 5 lat ich liczba wzrosła o 45 pro- 

cent. Obecnie w tym sektorze działa 

co szósta firma zarejestrowana w Poz- 

naniu. 

Do największych działających w Poz- 

naniu firm high-tech należą: Solaris 

Bus & Coach, Wytwórnia Sprzętu 

Komunikacyjnego Poznań Sp. z o. o., 

Biofarm Sp. z o. o., GlaxoSmithKline 

Pharmaceuticals S.A., Poznańskie 

Zakłady Zielarskie Herbapol S.A., 

Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne 

Ziołolek Sp. z o. o., Przedsiębiorstwo 

Farmaceutyczno-Chemiczne Synteza 

Sp. z o. o., Alma S.A., Ever Sp. z o. o., 

ForCom Sp. z o. o., AFG Elektronika 

Przemysłowa Andrzej Garczarek, Uni- 

tech Sp. z o. o., Zakład Obwodów Dru- 

kowanych Plater Sp. z o. o., Eterom 

Sp. z o. o. 

Poznań cieszy się dużym zainteresowaniem 

inwestorów zagranicznych. 

O atrakcyjności inwestycyjnej Poznania 

decydują przede wszystkim: wysokiej 

jakości rynek pracy, otwarte na współ- 

pracę środowisko naukowe, parki 

technologiczne oraz świetna lokali- 

zacja na trasie Berlin – Warszawa. 

Szacuje się, że od 1990 roku wielkość 

bezpośrednich inwestycji zagranicznych 

na mieszkańca wyniosła ponad 

11 tys. USD, co wyróżnia Poznań na 

tle innych polskich miast. Najwięcej 

zainwestowały firmy niemieckie, bry- 

tyjskie, amerykańskie, francuskie i ja- 

pońskie, a większość inwestorów to 

znane i silne koncerny o zasięgu świa- 

towym, jak np.: Allied Irish Bank, 

Beiersdorf, GlaxoSmithKline, Unilever, 

Volkswagen czy Wrigley. Szczególnie 

dynamicznie rozwija się rynek po- 

wierzchni biurowych na wynajem oraz 

usługi Business Process Offshoring. 

W mieście działają centra usług infor- 

matycznych, B + R i finansowo-księgo- 

wych tak znanych firm, jak: Carlsberg, 

MAN, Microsoft, Roche, Unilever. Aglo- 

meracja poznańska jest znaczącym 

ośrodkiem usług logistycznych tak 

znanych firm, jak: Panattoni, Prologis 

czy Segro. 

W Poznaniu utworzono ponadto pod- 

strefy Kostrzyńsko-Słubickiej Specjal- 

nej Strefy Ekonomicznej, które oferują 

inwestorom ułatwienia i ulgi w realizacji 

ich przedsięwzięć. Korzysta już z nich 

największy inwestor zagraniczny 

w Poznaniu – niemiecki koncern 

Volkswagen. 

Garbary Office Center 

77

Investieren in Posen Warto inwestować w Poznaniu 

Die Aktivitäten der Stadt zielen darauf 

ab, Posen zu einem hochspezialisierten 

Dienstleistungszentrum zu entwickeln. 

Für die Weiterentwicklung der Stadt 

sind sogenannte gehobene unternehmensbezogene 

Dienstleistungen 

(advanced producer services) wie Werbung, 

Bankwesen, Consulting, Architekturdienstleistungen, 

Versicherungen 

und Immobilienverwaltungen sehr 

wichtig. Posen ist ein starker Konferenzstandort, 

zu den vorhandenen Büround 

Konferenzzentren kommen künftig 

noch weitere hinzu. Das Bild des Investitionsstandortes 

Posen prägen unter 

anderem der Gebäudekomplex des 

Posener Finanzzentrums, der Andersia- 

Tower oder der Malta Office Park. 

Zahlreiche Organisationen nehmen 

die Interessen von Unternehmern in 

Posen wahr, zum Beispiel der Großpolnische 

Verband der Privatunternehmer, 

die Großpolnische Industrie- und 

Handelskammer, die Großpolnische 

Handwerkskammer, die Polnische 

Wirtschaftskammer für Importeure, 

Exporteure und Kooperation, der 

Großpolnische Handels- und Dienstleistungsverband 

und der Großpolnische 

Kapitalclub. Sie helfen bei der Suche 

nach einem Geschäftspartner und der 

Aufnahme einer Kooperation, unterstützen 

aber auch bei der Kontaktaufnahme 

mit ausländischen Firmen. Die 

ausländischen Unternehmer treffen 

sich in internationalen oder bilateralen 

Businessclubs, unter anderem im 

deutschen, niederländischen oder 

skandinavischen Club. 

Büro für Investorenbegleitung und 

Investitionsförderung der Stadt Posen 

bietet Investoren, die in Posen oder im 

Ballungsraum Posen investieren möchten, 

Unterstützung an. So werden 

Informationen über Investitionsangebote 

der Stadt, Investitionsbedingungen 

in Posen sowie über die verfügbaren 

Formen der Investitionsförderung 

weitergegeben. Investoren, die größere 

oder prestigeträchtige Vorhaben realisieren 

möchten , steht während der 

gesamten Vorbereitungsphase ein 

Projektbetreuer, ein sogenannter 

Investitionsbegleiter, zur Seite. 

Die Großpolnische Agentur für Unternehmensentwicklung 

bietet Beratungen 

und Schulungen an und gewährt 

kleinen und mittelständischen Unternehmen, 

die in Großpolen tätig sind, 

Darlehen, um deren wirtschaftliche 

Entwicklung voranzubringen. 

Die Interessen deutscher und polnischer 

Unternehmer werden vom Polnisch- 

Deutschen Wirtschaftskreis in Posen 

wahrgenommen, der das Bindeglied 

zwischen polnischen und deutschen 

Investoren und vielen spezialisierten 

Partnern aus der Region bildet. 

Die in Posen tätige Regionalsektion 

Zentrum-West der Polnisch-Deutschen 

Industrie- und Handelskammer mit 

Sitz in Warschau ist die Austauschplattform 

zwischen polnischen und 

deutschen Unternehmen und vertritt 

die Interessen der Mitgliedsfirmen aus 

der Wojewodschaft Großpolen gegenüber 

den lokalen Behörden. 

Informationen zu den polnischen 

Rechtsvorschriften sowie zu den 

konsularischen Visaangelegenheiten 

erteilt das für Posen zuständige 

Deutsche Generalkonsulat in Breslau. 

Działania Miasta ukierunkowane są 

na uczynienie Poznania centrum wyso- 

kospecjalistycznych usług (service hub). 

Bardzo istotne dla dalszego rozwoju 

miasta są usługi APS (advanced pro- 

ducer services), czyli: reklamy, banko- 

wości, konsultingu, usług architektonicznych, 

ubezpieczeń, zarządzania 

nieruchomościami. Poznań jest silnym 

ośrodkiem konferencyjnym, w którym 

powstają kolejne centra biurowo-kon- 

ferencyjne. Wizytówkami miasta są 

m.in. gmachy Poznańskiego Centrum 

Finansowego, Andersia Tower czy 

Malta Office Park. 

Interesy przedsiębiorców reprezentują 

w Poznaniu liczne organizacje, m.in. 

Wielkopolski Związek Pracodawców 

Prywatnych, Wielkopolska Izba Przemy- 

słowo-Handlowa, Wielkopolska Izba 

Rzemieślnicza, Polska Izba Gospodarcza 

Importerów, Eksporterów i Ko- 

operacji, Wielkopolskie Zrzeszenie 

Handlu i Usług oraz Wielkopolski Klub 

Kapitału. Oferują one m.in. pomoc 

w znalezieniu partnera i podjęciu ko- 

operacji, a także wsparcie w kontaktach 

z firmami zagranicznymi. Przedsię- 

biorcy zagraniczni spotykają się w mię- 

dzynarodowych i bilateralnych klubach 

biznesu (m.in. niemieckim, holenderskim, 

skandynawskim). 

Biuro Obsługi Inwestorów i Promocji 

Inwestycji Urzędu Miasta Poznania 

oferuje pomoc inwestorom, chcącym 

lokować swoje inwestycje w Poznaniu 

i aglomeracji poznańskiej. Udziela 

informacji o ofertach inwestycyjnych 

miasta, warunkach inwestowania 

w Poznaniu i dostępnych formach 

wsparcia inwestycji. Inwestorzy, rea- 

lizujący znaczące projekty inwestycyjne, 

mogą liczyć na stałą pomoc opiekuna 

projektu, tzw. pilota inwestycyjnego, 

w trakcie całego procesu przygotowywania 

inwestycji. 

Wielkopolska Agencja Rozwoju Przed- 

siębiorczości oferuje doradztwo, szko- 

lenia i udziela pożyczek na rozwój 

działalności gospodarczej małym 

i średnim przedsiębiorcom działają- 

cym na terenie Wielkopolski. 

Interesy niemieckich i polskich 

przedsiębiorstw reprezentuje Polsko- 

Niemieckie Koło Gospodarcze w Poz- 

naniu. DWK jest ogniwem pomiędzy 

polskimi i niemieckimi inwestorami 

a wyspecjalizowanymi partnerami 

z regionu. Działająca w Poznaniu 

Sekcja Regionalna Centrum-Zachód 

Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo- 

Handlowej z siedzibą w Warszawie 

stanowi platformę wymiany pomiędzy 

przedsiębiorstwami polskimi i nie- 

mieckimi oraz reprezentuje interesy 

swoich firm członkowskich z terenu 

województwa wielkopolskiego w sto- 

sunku do władz lokalnych. 

Informacji w zakresie polskich prze- 

pisów prawnych oraz w sprawach 

wizowych konsularnych udziela 

Niemiecki Konsulat Generalny we 

Wrocławiu, który jest terytorialnie 

właściwy dla Poznania. 

78 79

Wissenschaft in Posen Nauka w Poznaniu 

Wissenschaft in Posen 

Seit vielen Jahren ist Posen ein sich dynamisch 

entwickelndes akademisches 

und wissenschaftliches Zentrum. An 

den 26 Posener Hochschulen studieren 

über 140.000 Menschen. Posen ist seit 

Jahren der unangefochtene Spitzenreiter 

in Polen, wenn es um die Anzahl 

der Studenten je 1.000 Einwohner geht. 

Die größte Hochschule ist die Adam- 

Mickiewicz-Universität (UAM), an der 

jeder dritte Posener Student immatrikuliert 

ist. Zusammen mit der Europa- 

Universität Viadrina Frankfurt (Oder) 

unterhält die UAM eine landesweit einmalige 

Wissenschafts- und Forschungseinrichtung, 

das Collegium Polonicum 

in Słubice. Einen hervorragenden Ruf 

haben auch die Ökonomische Universität, 

die Technische Universität Posen, 

die Medizinische Universität, die Universität 

für Lebenswissenschaften, die 

Akademie für Sport, die Musikakademie 

und die Akademie der schönen Künste. 

Das Angebot der öffentlichen Schulen 

wird durch mehrere Privatschulen, die 

vorwiegend Fachleute in den Businessbereichen 

ausbilden, ergänzt. 

80 

Absolwenci Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza | Absolventen der Adam-Mickiewicz-Universität 

Insgesamt stehen an den Posener 

Hochschulen 190 Studienrichtungen 

zur Auswahl. Viele Posener Studenten 

haben Erfolge auf prestigeträchtigen 

internationalen Wettbewerben erzielt, 

wie dem Microsoft Imagine Cup, dem 

Internationalen Projektwettbewerb 

CSIDC, dem Grid Plugtest, der 

Challenge 24 oder dem Internationalen 

Wettbewerb für Businesswissen EBC^L 

Champions League. Jährlich verlassen 

fast 30.000 Absolventen die Hochschulen 

in Posen. Um die besten 

Kandidaten in die Stadt zu locken, 

werden im Rahmen des Programms 

„Akademicki Poznan“ (das akademische 

Posen) zahlreiche Werbeaktionen 

durchgeführt. 

Über 50 außeruniversitäre wissenschaftliche 

Forschungs- und Entwicklungsinstitute 

bestätigen die Schlüsselrolle 

Posens in der polnischen Wissenschaftslandschaft, 

insbesondere in den 

Disziplinen Molekularphysik, angewandte 

Chemie, Biochemie, Genetik, 

neue Technologien und Werkstoffe. 

Nauka w Poznaniu 

Poznań od wielu lat stanowi prężny 

ośrodek akademicki i naukowy. Na 

26 poznańskich wyższych uczelniach 

studiuje ponad 140 tys. osób. Poznań 

od lat jest niekwestionowanym liderem 

w Polsce jeśli chodzi o liczbę studentów 

przypadających na 1000 mieszkańców. 

Największą uczelnią w Poznaniu jest 

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 

(UAM), na którym kształci się co trzeci 

poznański student. UAM współtworzy 

z Uniwersytetem Europejskim Viadrina 

we Frankfurcie nad Odrą unikatową w 

skali kraju jednostkę naukowobadawczą: 

Collegium Polonicum 

w Słubicach. Znanymi uczelniami są 

również Uniwersytet Ekonomiczny, 

Politechnika Poznańska, Uniwersytet 

Medyczny, Uniwersytet Przyrodniczy, 

Akademia Wychowania Fizycznego, 

Akademia Muzyczna oraz Akade- 

mia Sztuk Pięknych. Ofertę uczelni 

publicznych uzupełnia kilkanaście 

uczelni prywatnych, kształcących 

głównie specjalistów z dziedzin 

biznesowych. 

Chętni do odbycia studiów na poznańskich 

uczelniach mają do wyboru 

ponad 190 kierunków nauczania. 

Poznańscy studenci odnoszą liczne 

sukcesy w prestiżowych międzynarodowych 

konkursach, takich jak: Microsoft 

Imagine Cup, międzynarodowy konkurs 

projektowania CSIDC, Grid Plugtest, 

Challenge 24 czy Międzynarodowy 

Konkurs Wiedzy Biznesowej 

EBC^L Champions League. Każdego 

roku poznańskie szkoły wyższe opuszcza 

ponad 30 tys. absolwentów. Aby 

przyciągnąć do miasta najlepszych 

kandydatów, podejmowane są liczne 

działania promocyjne, skupione w ramach 

unikatowego programu „Akademicki 

Poznań”. 

Ponad 50 działających w mieście 

pozauczelnianych instytutów naukowobadawczych 

i rozwojowych potwierdza 

kluczowe znaczenie Poznania w polskiej 

nauce, zwłaszcza w takich dziedzinach, 

jak: fizyka molekularna, chemia 

stosowana, biochemia, genetyka, 

nowe technologie oraz materiały. 

Kampus Medyczny | Medizinische Universität 

81

Wissenschaft in Posen 

Auf sehr hohem Niveau befinden sich 

auch die Informationswissenschaften 

und die Biotechnologie. Posener 

Wissenschaftler erzielen viele Erfolge 

und bestätigen damit ihren Platz in 

der Weltelite. Mit der Entwicklung einzigartiger 

Impfstoffe und neuer Methoden 

für die Herzmuskelregeneration 

nach einem Herzinfarkt haben Genetiker 

und Mediziner international 

Anerkennung erreicht. Ingenieure aus 

Posen testen neue Technologien in 

der Weltraumforschung, Elektronik 

und Chemie, Biotechnologen arbeiten 

an der Nutzung neuer Technologien 

in der Nahrungsmittelindustrie. Das 

Posener Supercomputer-Netzwerk- 

Zentrum und das Institut für Informatik 

der Posener Technischen Universität 

gehören zu den besten IT-Standorten 

des Landes und die dort tätigen 

Informatiker nehmen an vielen internationalen 

Forschungsprojekten teil. 

Weiterhin gibt es in Posen mehrere 

Technologieparks: Der zu der Stiftung 

der Adam-Mickiewicz-Universität gehörende 

Posener Wissenschafts- und 

Technologiepark vermittelt zwischen 

Wissenschaft und Forschung und der 

wirtschaftlichen Praxis in den Bereichen 

Kommerzialisierung und Technologie- 

Wykład otwarty | Offener Vortrag 

transfer. Darüber hinaus gibt es den 

von der EU geförderten und von 

einem Privatinvestor eingerichteten 

Technologiepark Nickel Technology 

sowie den von der Stadt Posen gegründeten 

Posener Industrie- und 

Technologiepark. 

Posener Wissenschaftler und Akademiker 

sind an der Gründung von fast 

50 Vorhaben beteiligt, wie z.B.: Innovationszentren 

und Innovationsplatformen, 

die an den europäischen 

Wissenschafts- und Forschungsprogrammen 

teilnehmen und zur 

Innovationsentwicklung beitragen. In 

Zusammenarbeit mit den Posener 

Behörden und der Wojewodschaft 

Großpolen wurden verschiedene Projekte 

realisiert, darunter beispielsweise 

das Großpolnische Innovationssystem 

mit dem Regionalen Innovationszentrum, 

Internetplattformen wie die 

Großpolnische Innovationsplattform 

und das Großpolnische Innovationsund 

Wissensportal über Großpolen 

Winnova, aber auch das europäische 

Technologietransferprojekt B2Europe 

West Poland. Im Dezember 2008 startete 

die Stadt Posen zusammen mit 

sieben Posener Hochschulen ein Programm 

zur Unterstützung von Innovationsprojekten. 

Bardzo dobrze rozwinięte są nauki 

informatyczne i biotechnologia. Poznańscy 

naukowcy odnoszą wiele sukcesów, 

potwierdzając swoje miejsce 

w światowej czołówce. Na szczególną 

uwagę zasługują osiągnięcia genetyków 

i medyków, którzy wdrażają unikalne 

szczepionki, czy też nowe metody 

pozawałowej regeneracji mięśnia sercowego. 

Poznańscy inżynierowie 

wdrażają z kolei nowe technologie 

stosowane w badaniach kosmicznych, 

elektronice i chemii, zaś biotechnolodzy 

pracują nad wykorzystaniem 

nowych technologii w przemyśle spożywczym. 

Cenieni na świecie poznańscy 

informatycy, skupieni przede wszystkim 

w wiodących w kraju placówkach 

IT, takich jak: Poznańskie Centrum 

Superkomputerowo-Sieciowe oraz 

Instytut Informatyki Politechniki 

Poznańskiej, biorą udział w wielu międzynarodowych 

projektach badawczych. 

W Poznaniu funkcjonują instytucje 

oparte o model parku technologicznego. 

Poznański Park Naukowo-Technologiczny, 

afiliowany przy Fundacji UAM, 

zajmuje się pośrednictwem pomiędzy 

sektorem nauki i badań a praktyką 

gospodarczą w zakresie komercjali- 

Nauka we Poznaniu 

zacji i upowszechniania technologii. 

Działalność prowadzą także utworzony 

przy wsparciu unijnym przez prywatnego 

inwestora Nickel Technology 

Park Poznań oraz powołany przez 

Miasto Poznań Poznański Park 

Technologiczno-Przemysłowy. 

Równolegle środowisko naukowoakademickie 

powołało blisko 50 wyodrębnionych 

jednostek organizacyjnych, 

jak: centra zaawansowanych 

technologii i platformy technologiczne 

uczestniczące w europejskich programach 

naukowo-badawczych oraz 

rozwoju innowacji i wdrożeń. 

Wspólnie z władzami Poznania i woj. 

wielkopolskiego zrealizowano takie 

przedsięwzięcia, jak: Wielkopolski 

System Innowacji z Regionalnym 

Centrum Innowacji, platformy internetowe: 

Wielkopolska Platforma Inno- 

wacyjna i Wielkopolski Portal Inno- 

wacji i Wiedzy o Wielkopolsce Winnova 

oraz europejski projekt transferu technologii 

B2Europe West Poland. 

W grudniu 2008 roku Miasto Poznań 

oraz siedem poznańskich szkół wyższych 

rozpoczęło realizację programu 

wspierania projektów innowacyjnych. 

Słuchacze wykładów otwartych | Besucher der offenen Vorträge 

82 83

Posener veranstaltungskalender 


Dzień Judaizmu 

Tage der Jüdischen Kultur 

www.coexist.org.pl 

BUDMA 

Internationale Baumesse 

Międzynarodowe Targi Budownictwa 

www.budma.pl 


POZNAŃ MEDIA EXPO 

Medienmesse Posen 

pme.mtp.pl 

Targi Sprzętu Jeździeckiego 

Reitsportmesse 

www.targijezdzieckie.pl 

Gardenia – Targi Ogrodnicze 

Gartenmesse 

www.gardenia.mtp.pl 


Kaziuk Wileński (Jarmark Kaziukowy) 

Kaziuk-Markt 

www.zamek.poznan.pl 

Targi Książki 

Posener Buchmesse 

www.targiksiazki.pl 

Poznań Półmaraton 

Halbmaraton in Posen 

www.halfmarathon.poznan.pl 


Festiwal Hoffmannowski – Polsko- 

Niemiecki Festiwal Operowy 

Internationales E.T.A. Hoffmann- 

Festival 

www.festiwalhoffmannowski.pl 

Euro-Reklama 

GIFT EXPO/OUTDOOR EXPO 

Międzynarodowe Targi Artykułów i 

Usług Reklamowych 


Werbeartikel und Dienstleistungen 

www.giftexpo.pl | www.outdoorexpo.pl 

MAI | MAJ 

Poznańska Wiosna Baletowa 

Posener Ballettfrühling 

www.opera.poznan.pl 

Noc Muzeów | Lange Nacht der Museen 

Expopower – Międzynarodowe Targi 

Energetyki 

Internationale Energiemesse 

www.expopower.pl 

greenPOWER – Międzynarodowe 

Targi Energii Odnawialnej 

Internationale Messe für erneuerbare 

Energien 

greenpower.mtp.pl 


Międzynarodowy Festiwal Teatralny 

Malta 

Internationales Theaterfestival Malta 

www.malta-festival.pl 

Meble – Targi Mebli | Möbelmesse 

www.meble.mtp.pl 

ITM – Polska, Innowacje-Technologie-Maszyny 

Messe für Innovation, Technologie, 

Maschinen 

www.itm-polska.pl 

Transporta – Salon Logistyki, 

Transportu i Spedycji 

Fachmesse für Logistik, Transport 

und Spedition 

www.transporta.mtp.pl 

JulI | LIPIEC 

Animator – Międzynarodowy Festiwal 

Filmów Animowanych 

Internationales Animationsfilmfestival 

www.animator-festival.com 

Porsche Open 

Międzynarodowy Turniej Tenisowy 

Internationales Tennisturnier 

www.porscheopen.pl 

AuGuSt | SIERPIEŃ 

Światowe Spotkania z Kulturą 

Romską 

Welttreffen mit der Kultur der Roma 

www.poznan.pl 

Międzynarodowy Festiwal Teatrów 

Tańca | Internationales Festival der 

Tanztheater 

www.ptt-poznan.pl 

Mistrzostwa Świata w Wioślarstwie 

Weltmeisterschaft im Rudern 

www.wioslarstwo.poznan.pl 


Targi mody: Next Season, Salon 

Odzieży, Obuwia i Dodatków, Salon 

Mody FAST FASHION, Tex-Style, 

Posener Fachmessen für Bekleidung 

und Stoffe 

www.next-season.mtp.pl | fastfashion.mtp.pl 

| www.fashion.mtp.pl 

Polagra-Food – Międzynarodowe 

Targi Przemysłu Spożywczego 


Lebensmittelindustrie 

www.polagra-food.pl 

Mistrzostwa Europy w Koszykówce 

Mężczyzn Eurobasket 

Basketball-EM 

www.poleko.mtp.pl 

Kalendarz imprez w Poznaniu 


Poznańskie Dni Verdiego 

Posener Verdi-Tage 

www.opera.poznan.pl 

Poznań Maraton 

Posener Marathon 

www.posir.poznan.pl 

FARMA – Międzynarodowe Targi 

Hodowli Zwierząt 


Tierzüchtung 

www.farma.mtp.pl 


Off Cinema – Międzynarodowy 

Festiwal Filmowy 

Internationales Filmfestival 

www.offcinema.pl 

Poznański Festiwal Mozartowski 

Posener Mozart-Festival 

www.festiwalmozartowski.com 

Poleko – Międzynarodowe Targi 

Ekologiczne | Internationale 

Fachausstellung für Ökologie 

www.poleko.mtp.pl 

DEZEMBER | GRUDZIEŃ 

Ale Kino! – Międzynarodowy Festiwal 

Filmów Młodego Widza 

Internationales Kinderfilmfestival 

www.alekino.com 

Międzynarodowy Festiwal Teatralny 

Maski 

Internationales Theaterfestival 

Masken 

maski-festiwal.info.poznan.pl 

Europejskie Spotkanie Młodych 

Europäisches Treffen der Jugend 

www.archpoznan.pl 

84 85

Wirtschaftsadressen in Posen Adresy przedstawicieli sektora gospodarki w Poznaniu 

Adresy przedstawicieli sektora 

gospodarki w Poznaniu 

Wirtschaftsadressen in Posen 

Business Centre Club 

Loża Wielkopolska BCC 

Business Centre Club 

Großpolnische BCC-Loge 

ul. Krzemowa 1, Złotniki 

62-002 Suchy Las 

Tel.: +48 61 6585484, Fax: -98 

www.lozawielkopolskabcc.pl 

Centrum Obsługi Inwestora 

al. Niepodległości 16/18, 61-713 Poznań 

Tel.: +48 61 85419-73 

Fax: +48 61 85153-95 

www.sgipw.wlkp.pl 

Centrum Promocji Biznesu 

Zentrum für Business-Förderung 

ul. Wergiliusza 72/1, 60-461 Poznań 

Tel./Fax: +48 61 8423932 

www.solidnypartner.pl 

Centrum Wspierania Innowacji 

Zentrum für Innovationsförderung 

ul. Rubież 46, 61-612 Poznań 

Tel.: +48 61 82797-42, Fax: -41 

www.ppnt.poznan.pl 

Federacja Stowarzyszeń Naukowo- 

Technicznych NOT 

Bund der wissenschaftlich-technischen 

Gesellschaften NOT 

ul. Wieniawskiego 5/9, 61-712 Poznań 

Tel.: +48 61 8536805 

Fax: +48 61 8536490 

www.not.poznan.pl 

Konsulat Generalny Republiki 

Federalnej Niemiec 

Deutsches Generalkonsulat 

Podwale 76, 50-499 Wrocław 

Tel.: +48 71 3772700 

Fax: +48 71 3424114 

www.breslau.diplo.de 

Konsulat Honorowy Niemiec 

w Poznaniu 

Deutsches Honorarkonsulat in Posen 

ul. Ratajczka 44, 61-816 Poznań 

Tel.: +48 61 8516296 

Fax: +48 61 8527817 


Nickel Technology Park Poznań 

Nickel Technology Park Posen 

ul. Krzemowa 1, Złotniki 

62-002 Suchy Las 

Tel. +48 61 65854-99, Fax: -98 

www.ntpp.pl 

Polska Izba Gospodarcza Importerów, 

Eksporterów i Kooperacji 

Polnische Wirtschaftskammer der Importeure, 

Exporteure und Kooperationen 

ul. Św. Marcin 80/82, 61-809 Poznań 

Tel.: +48 61 85178-48, Fax: -28 

www.pcc.org.pl 

Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo- 

Handlowa (PNIPH) 

Sekcja Centrum-Zachód 

Polnisch-Deutsche Industrie- und 

Handelskammer (PNIPH) 

Sektion Zentrum-West 

ul. Bałtycka 6, 61-013 Poznań 

Tel.: +48 61 8743820 

Fax: +48 61 8774113 

www.ihk.pl 

Polsko-Niemieckie Koło Gospodarcze 

w Poznaniu | Polnisch-Deutscher 

Wirtschaftskreis Posen 

ul. Bałtycka 6, 61-013 Poznań 

Tel.: +48 61 8743820 

Fax: +48 61 8774113 

www.dwk-poznan.pl 

Poznański Park Naukowo-Technologiczny 

| Posener Wissenschaftsund 

Technologiepark 


Tel.: +48 61 82797-42, Fax: -41 

www.ppnt.poznan.pl 

Regionalne Centrum Informacji 

Europejskiej Poznań 

Regionales Zentrum für europäische 

Information Posen 

ul. Bukowska 26/1, 60-811 Poznań 

Tel.: +48 61 85241-62, Fax: -46 

www.rcie.poznan.pl 

Stowarzyszenie Organizatorów 

Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości 

w Polsce | Vereinigung 

der Organisatoren von Innovationsund 

Unternehmenszentren Polens 


Tel.: +48 61 82797-44, Fax: -41 

www.sooipp.org.pl 

Urząd Miasta Poznania – Biuro Obsługi 

Inwestorów i Promocji Inwestycji 

Stadtverwaltung Posen – Büro für 

Investorenbegleitung und 

Investitionsförderung 

Plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań 

Tel.: +48 61 8521947, 8785428 

Fax: +48 61 8527686 

www.poznan.pl 

Wielkopolska Agencja Rozwoju 

Przedsiębiorczości Sp. z o.o. 

Großpolnische Agentur für 

Unternehmensentwicklung 

ul. Piekary 19, 61-823 Poznań 

Tel.: +48 61 65653-06, Fax: -66 

www.warp.org.pl 

Wielkopolska Izba Budownictwa 

Großpolnische Kammer für Bauwesen 

ul. Dąbrowskiego 79A, 60-529 Poznań 

Tel. +48 61 8552192 

Fax +48 61 8532272 

www.wib.com.pl 

Wielkopolska Izba Przemysłowo- 

Handlowa | Großpolnische Industrieund 

Handelskammer 

ul. Głogowska 26, 60-702 Poznań 

Tel./Fax: +48 61 8664154 

www.wip-h.poznan.pl 

Wielkopolska Izba Rzemieślnicza 

Großpolnische Handwerkskammer 

al. Niepodległości 2, 61-874 Poznań 

Tel.: +48 61 8522445, 8537805 

Fax: +48 61 8521316 

www.irpoznan.com.pl 

Wielkopolski Klub Kapitału 

Großpolnischer Kapitalclub 

ul. Św. Marcin 80/82, 61-809 Poznań 

Tel.: +48 61 85189-28, Fax: -26 

www.wkk.poznan.pl 

Wielkopolski Związek Pracodawców 

Prywatnych 

Großpolnischer Verband privater 

Arbeitgeber 

ul. Za Groblą 3/4, 61-860 Poznań 

Tel./Fax: +48 61 8529210 

www.wzpp.org.pl 

Wielkopolskie Centrum Informacji 

Europejskiej 

Großpolnisches Zentrum für 

Europäische Information 

ul. Mostowa 27, 61-854 Poznań 

Tel./Fax: +48 61 8524948 

www.rcie.poznan.pl 

Wielkopolski Oddział Krajowej Izby 

Doradców Podatkowych 

Großpolnische Niederlassung der 

Nationalen Steuerberaterkammer 

ul. Wawrzyniaka 10, 60-505 Poznań 

Tel.: +48 61 8434255 

Fax: +48 61 6628555 

www.wielkopolska.doradcy.com.pl 

World Trade Center Poznań 

World Trade Center Posen 

ul. Bukowska 12, 60-810 Poznań 

Tel.: +48 61 8661050 

Fax: +48 61 8666134 

www.wtc-poznan.com.pl 

86 87

Numery usługowe w Poznaniu | Servicenummern in Posen 

Numery usługowe w Poznaniu 

Servicenummern in Posen 

Policja | Polizei 

997 

Straż pożarna 

Feuerwehr 

998, 112 

Pogotowie ratunkowe 

Ärztlicher Bereitschaftsdienst 

999 

Pomoc drogowa | Pannenhilfe 

981 

Taksówki (wybrane numery) 

Taxiruf (Auswahl) 

19668, 19662, 19191, 19622, 

(061) 8222222, (061) 8222333, 

(061) 8219219, (061) 8216216, 

(061) 8519519 

Nagłe zachorowania 

Akute Erkrankungen 

(061) 8660066 

Pogotowie aptekarskie 

Apothekennotdienst 

(061) 8522625 

Informacja telefoniczna 

Telefonauskunft 

118913 

Informacja PKP 

Auskunft Polnische Bahn PKP 

19436, (061) 8661212 

Międzynarodowa informacja autobusowa 

Internationale Busauskunft 

(061) 8331511 

Poczta (czynna 24 h) Dworzec główny 

Post (24 h) am Hauptbahnhof 

Centrum Informacji Miejskiej 

Städtische Auskunftszentrale 

19431, (061) 8519645 

Centrum Informacji Turystycznej 

Touristeninformation 

(061) 8526156 

Informacja PKS 

Auskunft Polnischer Busverkehr PKS 

0703 300121-125 

Polskie Linie Lotnicze LOT 

Polnische Fluglinie LOT 

0801 300852, 0801 300353 

Wynajem samochodów (wybrane 

numery) 

Autovermietungen (Auswahl) 

Hertz (061) 8531702 

National Car Rental (061) 847468 

Avis (061) 8492335 

W przypadku utraty karty 

bankomatowej/kredytowej 

Kredit-/ Bankkartenverlust 

American Express Poland, EC-Karte, 

Visacard (061) 6113000 

Konsulat Generalny 

Republiki Federalnej Niemiec 

Deutsches Generalkonsulat Breslau 

(071) 3772700 


Ambasada Republiki Federalnej 

Niemiec (Warszawa) 

Botschaft der Bundesrepublik 

Deutschland (Warschau) 

(022) 5841700 

www.warschau.diplo.de 

Numer kierunkowy z Niemiec 

do Poznania 

Vorwahl aus Deutschland nach Posen 

+48 61 

89

Hotele w Poznaniu (wybór) | Hotels in Posen (Auswahl) 

Hotele w Poznaniu (wybór) 

Hotels in Posen (Auswahl) 

Sheraton Hotel***** 

ul. Bukowska 3/9, 60-809 Poznań 

Tel.: +48 61 6552000 

Fax: +48 61 6552001 

www.sheraton.com/poznan 

IBB Andersia Hotel**** 

pl. Andersa 3, 61-894 Poznań 

Tel.: +48 61 6678000, Fax: -01 

www.andersiahotel.pl 

Green Hotel **** 

ul. Jeziorna 1a, 62-052 Komorniki 

Tel.: +48 61 8108075 

Fax: +48 61 8108123 

www.greenhotel.pl 

Hotel Mercure **** (Accor Hotels) 

ul. Roosevelta 20, 60-829 Poznań 

Tel.: + 48 61 85580000 

Fax: + 48 61 8558955 

www.orbis.pl 

Hotel NH Poznań**** 

ul. św. Marcin 67, 61-806 Poznań 

Tel.: +48 61 6248800, Fax: -01 

www.nh-hotels.com 

Hotel Vivaldi **** 

ul. Winogrady 9, 61-663 Poznań 

Tel.: +48 61 8588100 

Fax: +48 61 8532977 

www.vivaldi.pl 

Blues Hotel*** 

ul. Prusimska 7, 60-427 Poznań 

Tel.: +48 61 8498600 

Fax: +48 61 8498690 

www.blueshotel.pl 

Hotel Batory *** 

ul. Leszczyńska 7-13, 60-115 Poznań 

Tel.: +48 61 8324481 

Fax: +48 61 8324230 

www.batory.poznan.pl 

90 

Hotel Brovaria*** 

Stary Rynek 73-74, 61-772 Poznań 

Tel.: +48 61 8586868, Fax: -69 

www.brovaria.pl 

Hotel Dorrian *** 

ul. Wyspiańskiego 29, 60-751 Poznań 

Tel.: +48 61 8674522, Fax: -59 

www.dorrian.pl 

Hotel HENLEX *** 

ul. Spławie 43, 61-312 Poznań 

Tel.: +48 61 8798771 

Fax: +48 61 8705902 

www.hotel-henlex.com.pl 

Hotel HP Park *** 

ul. Majakowskiego 77, 61-131 Poznań 

Tel.: +48 61 8741100, Fax: -200 

www.hotel-park.com.pl 

Hotel Royal *** 

ul. Św. Marcin 71, 61-808 Poznań 

Tel.: +48 61 8582300, Fax: -06 

www.hotel-royal.com.pl 

Centrum Kongresowe – Hotel IOR*** 

ul. Władysława Węgorka 20, 

60-318 Poznań 

Tel.: +48 61 8649201 

Fax: +48 61 8671175 

www.hotelior.pl 

Novotel Poznań Malta *** 

ul. Warszawska 64/66, 61-029 Poznań 

Tel.: +48 61 6543100, Fax: -95 

www.orbis.pl 

Hotel Campanile ** 

ul. Św. Wawrzyńca 96, 60-541 Poznań 

Tel.: +48 61 8456600, Fax: -01 

www.campanile.com.pl 

Hotel Ibis ** (Accor Hotels) 

ul. Kazimierza Wielkiego 23 

61-863 Poznań 

Tel.: +48 61 8584400, Fax: -44 

www.ibishotel.com/ibis/index.html

2 . 17 . 18 

J. ¸ukaszewicza 

ogrody 

dzia∏kowe 

Grudzieniec 

Êw. Wawrzyƒca 

Êw. Floriana 

BERLIN 

J. KRASZEWSKIEGO 

Litewska 

Je˝yce 

5 . 8 . 14 . 18 

Wàska 

˚urawia 

rynek 

Je˝ycki 

B. Prusa 

GRUNWALDZKA 

KOÂCIELNA 

2 

Màczna 

Mylna 

R. Strza∏kowskiego 

NAD WIERZBAKIEM 

6 . 13 . 15 

9 . 11 

al. Wielkopolska 

˚mudzka 

Nad 

Bogdankà 

Je˝ycka 

Poznaƒska 

17 . 18 

5 . 6 . 8 . 10 . 11 

Pa∏ucka 

12 . 14 . 18 

C. Norwida 

Klin 

P. Mansfelda Z. Krasiƒskiego 

J.H. DÑBROWSKIEGO 

J. S∏owackiego 

A. Asnyka 

pl. 

Asnyka 

Zwierzyniecka 

Ogród Zoologiczny 

Stare Zoo 

¸AWICA 

Âniadeckich 

BUKOWSKA 

H. Âwićickiego 

M. Reja 

H. Sienkiewicza 

Gajowa 

Grunwald 

J. Strusia 

Kana∏owa 

A. Ma∏eckiego 

¸azarz 

Graniczna 

Kolejowa 

E. Calliera 

M. Mottego 

Mi´dzynarodowe 

S. Karwowskiego 

Targi 

Poznaƒskie 

Gàsiorowskich 

G¸OGOWSKA 

J. ZEYLANDA 

Zachodnia 

J. Kochanowskiego 

A. Mickiewicza 

park 

A. Wodziczki 

Dworcowa 

9 . 11 

Bogdanka Warta 

Klin Kurpiowska 

Grudzieniec 

M. Barzyƒskiego 

Zacisze 

F. ROOSEVELTA 

Niska 

2 . 3 . 4 . 5 . 13 . 26 

10 . 12 . 14 . 15 . 16 . 26 

9 . 11 

PAN 

3 . 4 . 8 . 9 . 13 . 16 . 17 . 26 

Sk∏adowa 

6 . 10 . 11 . 12 

Spichrzowa 

Magazynowa 

Robocza 

Towarowa 

Dworkowa 

G. Bergera 

W. Sikorskiego 

Powstaƒców 

TOWAROWA 

Drzewna 

Przemys∏owa 

J. Kiliƒskiego 

J. Wybickiego 

KSI¢CIA MIESZKA I 

Poznań, centrum | Posen, Zentrum 

rondo 

Kaponiera 

most 

Dworcowy 

POZNA¡ 

G¸ÓWNY 

¸ady 

zau∏ek 

K. Feldman 

most 

Teatralny 

Z. Noskowskiego 

H. Wieniawskiego 

park 

A. Mickiewicza 

most 

Uniwersytecki 

SkoÊna 

Wierzbićice 

S. Czarnieckiego 

park 

F. Chopina 

AL. NIEPODLEG¸OÂCI 

K. PU¸ASKIEGO 

SKIEGO 

park 

S. Moniuszki 

park 

H. Wieniawskiego 

ogrody 

dzia∏kowe 

o. H. Ko- 

walczyka 

F. NOWOWIEJ- 

A. FREDRY 

2 . 9 . 10 

T. KoÊciuszki 

2 . 4 . 5 . 9 

ks. J. Wujka 

Wierzbićice 

16 . 26 

Gwarna 

ÂW. MARCIN 

J. ˚upaƒskiego 

10 

trasa w remoncie 

K. Libelta 

E. Taylora S. Taczaka 

K. Marcinkowskiego 

DWORZEC 

PKS 

Wielkopolskich 

M. Chwia∏kowskiego 

pl. rynek 

M. Sk∏odowskiej 

Wildecki 

-Curie 

WIERZBI¢CICE 

Sporna 

Garncarska 

Topolowa 

Êw. Czes∏awa 

Czajcza 

Powstaƒcza 

Krzy˝owa 

Popliƒskich 

Cicha 

K. Kantaka 

AL. NIEPODLEG¸OÂCI 

F. Nowowiejskiego 

Niez∏omnych 

Dzia∏yƒskich 

S. Miel˝yƒskiego 

pl. 

C. Ratajskiego 

27 GRUDNIA 

pl. 

W. Andersa 

6 . 11 . 12 


F. Ratajczaka 

Ró˝ana 

GÓRNA WILDA 

Dolina 

3 Maja 

4 . 8 . 17 

2 . 3 . 5 . 9 . 13 . 16 

2 . 3 . 5 . 9 . 13 . 16 


park 

J. i I. Drw´skich 

M. Niedzia∏kowskiego 

PrzyDolinie 

Êw. Jerzego 

PRZEPADEK 

2 . 9 

DOLNA WILDA 

Êw. Barbary 

SOLNA 

M∏yƒska 

Stare 

Miasto 

23 Lutego 

Piekary 

AL. K. MARCINKOWSKIEGO 

Ogrodowa 

park 

gen. 

H. Dàbrowskiego 

G∏´boka 

S. Hejmow- 

pl. WolnoÊci 

STARY 

BROWAR 

T. Kutrzeby Pó∏nocna 

Ksićia Józefa 

Ludgardy 

Wysoka pl. 

Olimpijska 

Wilda 

Âw. Wojciech 

Dzia∏owa 

I. Paderewskiego 

Murna 

Na Podgórniku 

Szkolna 

Wroc∏awska 

2 . 3 . 9 

Kozia 

2 . 6 . 9 . 11 . 12 

Âwi´tos∏awska 

Go∏´bia 

Klasztorna 

5 . 13 . 16 

Bó˝nicza 

Dominikaƒska 

Wielka 

Woêna 

Wodna 

Âlusarska Szewska 

pl. 

Kolegiacki 

Grochowe ¸àki 

WOLNICA MA¸E GARBARY 

pl. 

Wielkopolski 

Wiosny 

Ludów 

B. Krysiewicza 

Pó∏wiejska 

Kwiatowa 

Rybaki 

Franciszkaƒska 

Sie- roca 

Krakowska 

KRÓLOWEJ JADWIGI 

o. M. ˚elazka 

park 

Jana Paw∏a II 

AL. ARMII POZNA¡ 

pl. 

Niepodleg∏oÊci 

Cmentarz 

Zas∏u˝onych 

Wielkopolan 

skiego 

Âw. Marcin 

Maratoƒska 

Podgórna 

D∏uga 

Zamkowa 

Jaskó∏cza 

M. Kopernika 

Strza∏owa 

Podgórze 

¸àkowa 

C y t a d e l a 

Wroniecka 

Masztalarska 

˚ydowska 

Mokra 

Kramarska 

Stary 

Rynek 

park 

F. Chopina 

Zielona 

D∏uga 

Stawna 

Zielone Ogródki pl. 

Bernardyƒski 

Karmelicka 

Strzelecka 

DROGA D¢BI¡SKA 

Ku Cytadeli 

skwer 

Rab. A. Egera 

Bielniki 

H. Jordana 

GARBARY 

Za Bramkà 

Piastowska 

POZNA¡ 

GARBARY 

GARBARY 

Wszystkich 

Âwi´tych 

MOSTOWA 

GARBARY 

J. Dowbora 

Szyperska 

MuÊnickiego 

Piaskowa 

Êw. Marii Magdaleny 

pl. 

Mi´dzymoÊcie 

¸azienna 

Grobla 

Szyperska 

Wierzbowa 

KAZIMIERZA WIELKIEGO 

SZELÑGOWSKA 

E. ESTKOWSKIEGO 

most 

Królowej Jadwigi 

Wenecjaƒska 

Chwaliszewo 

Za Groblà 

Warta 

3 . 6 . 11 . 12 

Ostrów Tumski 

Czartoria 

Ewangelicka 

Juracka 

most 

Panny Marii 

4 . 8 . 17 

B. Chrobrego 

Tylne 

Chwaliszewo 

Wie˝owa 

Serafitek 

J. Lubraƒskiego 

5 . 13 . 16 

I. Posadzego 

Ostrów Tumski 

3 . 4 . 7 . 12 . 13 

4 . 6 . 7 . 11 . 13 

Cybina 

PRYMASA S. WYSZY¡SKIEGO 

Zagórze 

Chwaliszewo 

Zagórze 

Ewangelicka 

MOSTOWA 

Na Stoku 

skwer 

I. ¸ukasiewicza 

most 

Êw. Rocha 

Âw. Roch 

os. Piastowskie 

POZNA¡ 

Z E N T R U M 

Nowe 

Zagórze 

¸ucznicza 

L. ZAMENHOFA 

Êw. Rocha 

park 

K. Kurpiƒskiego 

Kina 

Kinos 

Dziekaƒska 

Piotrowo 

Na Miasteczku 

Êw. Wincentego 

Cybina 

Berdychowo 

J. PI¸SUDSKIEGO 

Obrzyca 

ogrody 

dzia∏kowe 

most 

Biskupa 

Jordana 

most 

KÓRNICKA 

Mieszka I 

PAN 

Ostrówek 

Rataje 

Gdaƒska 

Filipiƒska 

Pleszewska 

1 . 4 . 6 . 7 . 17 

Dolska 

Âródka 

rynek 

Âródecki 

JANA PAW¸A II 

Kaliska 

Sowia 

Bydgoska 

rondo 

Âródka 

ZAWADY 

1 . 7 

PODWALE 

6 . 8 

J e z i o r o M a l t a ƒ s k i e 

ABPA A. BARANIAKA 

Muzea 

Museen 

KoÊcio∏y 

Kirchen 

P∏ywalnie 

Schwimmhallen 

Stacje benzynowe 

Tankstellen 

¸acina 

Zawady 

MALTANKA 

Polanka 

Hotele 

Hotels 

1 . 5 . 11 . 16 . 17 

B. KRZYWOUSTEGO 

os. 

OÊwiecenia 

os. Jagielloƒskie 

ZAWADY 

Informacja turystyczna 

Touristische Information 

OÊrodek Nauki Polskiej Akademii Nauk 

Zentrum der Polnischen Akademie der Wissenschaften 

Teatry, sale koncertowe 

Theater, Musikalische Institutionen 

Centrum Informacji Miejskiej 

Städtisches Informationszentrum 

Strefa parkowania 

Parkscheinzone 

Linie tramwajowe 

Straßenbahnlinien 

Pomniki 

Denkmäler 

S. Konarskiego 

ogr 

dzia∏ 

Zabrzaƒ 

Âremska 

Katowi

Poznań, mapa okolic | Posen, umgebungskarte

Impressum 

Herausgeber | Wydawca 

96 

Berlin Partner GmbH 

Ludwig Erhard Haus | Fasanenstraße 85 | 10623 Berlin 

Tel.: +49 (0)30 399 80-0 | Fax: +49 (0)30 399 80-239 

info@berlin-partner.de | www.berlin-partner.de 

Im Auftrag der Senatsverwaltung für Wirtschaft, Technologie und Frauen, Berlin 

www.berlin.de/wirtschaftssenat 

Na zlecenie Zarządu Senatu ds. Gospodarki, Technologii i Kobiet w Berlinie 

www.berlin.de/wirtschaftssenat 

Eine gemeinsame Publikation der Berlin Partner GmbH und der Stadtverwaltung Posen. 

Wspólna publikacja spółki Berlin Partner GmbH oraz Urzędu Miasta Poznania. 

Redaktion, Text | Redakcja: Tina Becker, Kamil Paszkiewicz; Realisation | Realizacja: eye-solution GmbH 

Übersetzung | Przekład: Eva-Maria Steiger 

Unser Dank gilt der Stadtverwaltung Posen und der Berliner Senatsverwaltung für Wirtschaft, Technologie 

und Frauen. 

Wyrażamy podziękowanie Urzędowi Miasta Poznania oraz Zarządowi Senatu Berlina 

ds. Gospodarki, Technologii i Kobiet. 

Fotonachweis | Zdjęcia 

·Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej Seite | strona 94-95 

·Art Forum Berlin Seite | strona 45 

·Bayer Schering Pharma AG Seite | strona 42 

·Berlin Partner GmbH Seite | strona 3, 39 

·Berlin Partner GmbH/ddp Seite | strona 24 

·Berlin Partner GmbH/diephotodesigner.de Seite | strona 31 

·Berlin Partner GmbH/Matthias Fischer Seite | strona 18, 37 

·Berlin Partner GmbH/Fritschfoto Seite | strona 19, 27, 33 

·Berlin Partner GmbH/FTB-Werbefotografie Seite | strona 17, 22, 30, 38, 43 

·Berlin Partner GmbH/Kappeler Seite | strona 36 

·Berlin Partner GmbH/Scholvien Seite | strona 26 

+ Titel | i zdjęcie tytułowe 

·BERMAG sp. j. Seite | strona 8, 9, 28 

·BOC 2009 GmbH Seite | strona 47 

·diephotodesigner.de Seite | strona 32 

·gmp Architekten, JSK International, 

Visualisierung: Archimation/Berliner Flughäfen Seite | strona 10 

·Investitionsbank Berlin Seite | strona 49 

·Land Berlin/Thie Seite | strona 20, 21, 40 

·Landesarchiv Berlin Seite | strona 16 

·Messe Berlin GmbH Seite | strona 34 

·O 2 World Seite | strona 35 

·Thomas Oberländer/HELIOS-Klinikum Seite | strona 41 

·Pharus-Verlag / www.dein-plan.de Seite | strona 54-67 

·Polnisches Institut Berlin Seite | strona 29 

·Posen-Stadtplan | Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ Seite | strona 92-93 

·Presse- und Informationsamt des Landes Berlin Seite | strona 2 

·Senatsverwaltung für Wirtschaft, Technologie und Frauen Seite | strona 6, 7 

·Silvester in Berlin GmbH Seite | strona 25 

·Stadtverwaltung Posen | Urząd Miasta Poznania: Seite | strona 4, 5, 11, 58, 59, 

Kazimierz Fryś | Dariusz Krakowiak | Marek Kaczmarczyk 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 

68-69, 70-71,72, 73, 74-75, 76, 

77, 80, 81, 82, 83 

+ Titel | i zdjęcie tytułowe 

·The Westin Grand Berlin/Matthias Hamel Seite | strona 53

Poznan – Berlin Berlin – Posen - Berlin Partner GmbH

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Template löschen?

Als Template speichern?