บทที่ 2 ประวัติและวิวัฒนาการของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์
บทที่ 2 ประวัติและวิวัฒนาการของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์
บทที่ 2 ประวัติและวิวัฒนาการของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
แผนการบริหารการสอนประจํา<strong>บทที่</strong> 2<br />
หัวขอเนื้อหา<br />
1. ประวัติและวิวัฒนาการของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน<br />
2. ประวัติการกระจายเสียงสากล<br />
ยุคการคิดคนโทรเลขและโทรศัพท<br />
ยุคการคิดคนวิทยุโทรเลข<br />
ยุคการคิดคนวิทยุกระจายเสียง<br />
ยุคการคิดคนวิทยุโทรทัศน<br />
3. ประวัติการกระจายเสียงในประเทศไทย<br />
ยุคเริ่มตนของวิทยุโทรเลข...วิทยุโทรศัพทถึงวิทยุกระจายเสียง<br />
ยุคบุกเบิกทดลองสงวิทยุกระจายเสียง<br />
ยุคกอตั้งสถานีวิทยุกระจายเสียง<br />
ยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง<br />
ยุคการขยายตัวของกิจการวิทยุกระจายเสียง<br />
ยุคการจัดตั้งสถานีวิทยุในรูปแบบการคา<br />
ยุคการจัดระเบียบวิทยุกระจายเสียง<br />
ยุคองคการสื่อสารมวลชนแหงประเทศไทย<br />
วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม<br />
เมื่อศึกษา<strong>บทที่</strong> 2 จบแลว ผูเรียนสามารถ<br />
1. อธิบายประวัติและวิวัฒนาการของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศนไดอยางถูกตอง<br />
2. อธิบายแยกแยะปจจัยที่มีอิทธิพลตอวิวัฒนาการของการกระจายเสียงได<br />
3. อธิบายถึงความเปนมาของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศนทั้งในสากลและในไทยได
22<br />
วิธีสอน<br />
1. ใหผูเรียนอานเอกสารประกอบการสอนลวงหนา<br />
2. บรรยายซักถามผูเรียนในระหวางการเรียนการสอน<br />
3. เปดโอกาสใหผูเรียนซักถามผูสอน<br />
4. สรุปทายคาบ<br />
กิจกรรมการเรียนการสอน<br />
1. ผูสอนบรรยายโดยใชแผนใส หรือ ใช power point ประกอบ<br />
2. ฉายวิดีทัศนเรื่องความเปนมาของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศนสากลและใน<br />
ประเทศไทย<br />
สื่อการเรียนการสอน<br />
1. แผนใส<br />
2. power point<br />
3. เทปวิดีทัศน<br />
การวัดและการประเมินผล<br />
1. สังเกตจากความสนใจ การตอบคําถาม และการแสดงความคิดเห็น<br />
2. ตรวจงานที่มอบหมาย
23<br />
<strong>บทที่</strong> 2<br />
ประวัติและวิวัฒนาการ<br />
ของวิทยุการกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน<br />
ในสมัยโบราณ การติดตอสื่อสารยังอยูในวงจํากัด เปนเพียงการติดตอกันภายในสังคม<br />
ชุมชนเล็กๆ หรือภายในประเทศเทานั้น วิธีการในการติดตอสื่อสารก็ไมไดมีความสลับซับซอน<br />
มากมาย อาทิ วิธีการใชควันไฟ สัญญาณกลอง การทําสัญลักษณไวในถ้ํา เปนตน ซึ่งสัญญาณ<br />
เหลานี้จะตองมีการตกลงรับรูรวมกันระหวางผูสงสารและผูรับสารเพื่อใหเปนที่เขาใจในความหมาย<br />
ที่ตองการสื่อสาร แตเมื่อสังคมขยายกวางขึ้น หากจะใหการติดตอประสานงานดําเนินไปอยางมี<br />
ประสิทธิภาพนั้น จําเปนอยางยิ่งที่จะตองอาศัยวิธีดําเนินการสงขาวสารที่สะดวกรวดเร็ว สามารถ<br />
สงขาวสารไปไดในระยะทางไกลๆ และสามารถเชื่อถือไดแนนอน อาจกลาวไดวายิ่งสังคมมีความ<br />
เจริญมากขึ้นมากเทาไร ความจําเปนที่ตองการใหมีการติดตอที่รวดเร็วสะดวกและเชื่อถือได ก็มี<br />
เพิ่มมากขึ้นตามลําดับเทานั้น ในบทนี้จะกลาวถึงประวัติและวิวัฒนาการตั้งแตเริ่มตนของ<br />
วิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน หรือการกระจายเสียงในสากลและในไทยนั่นเอง<br />
ประวัติการกระจายเสียงสากล<br />
จากการที่สังคมมนุษยขยายมากขึ้น ทําใหมนุษยหลายเผาพันธตางก็พยายามคิดคนและ<br />
ทดลองเพื่อใหไดประดิษฐกรรมใหมที่จะทําใหการติดตอสื่อสารในสังคมมีความรวดเร็วและ<br />
นาเชื่อถือ สําหรับวิธีการสื่อสารดวยระบบการกระจายเสียงในยุคเริ่มตนนั้น อาจกลาวไดวา การ<br />
วิวัฒนาการทางดานเทคนิคของการกระจายเสียง เปนเหตุผลเนื่องมาจาก การปฏิวัติอุตสาหกรรม ใน<br />
สมัยศตวรรษที่ 19 ซึ่งเปนสมัยที่สังคมตะวันตกมีการเปลี่ยนแปลงไปอยางมาก เริ่มมีการขยาย<br />
อํานาจเพื่อจะสรางอาณาจักร คือจักรวรรดินิยม เนื่องมาจากความตองการที่จะแสวงหาวัตถุดิบที่จะ<br />
มาปอนโรงงานอุตสาหกรรมตลาดการคาที่เริ่มขยายขอบเขตกวางขึ้น วิธีการติดตอซื้อขาย<br />
แลกเปลี่ยนสินคา ซึ่งจําเปนจะตองมีการปรับปรุงเปลี่ยน แปลงหาวิธีการใหมที่เหมาะสม เพราะถา<br />
จะใชวิธีการแบบเดิม เชน การใชมาหรือรถลากเพื่อบรรทุกสินคา พรอมกับอาศัยเปนพาหนะใน<br />
การสงขาวสารจากแหลงหนึ่งไปยังอีกแหลงหนึ่งนั้น เปนวิธีการที่ไมเหมาะสมกับกาลสมัยเสียแลว<br />
ดวยเหตุนี้เองจึงเปนที่คาดหวังกันโดยทั่วไปวา หากมีผูที่สามารถคนคิดวิธีการติดตอที่เหมาะสม<br />
และสามารถใชไดดีเพื่อเปนการแกไขปญหาดังกลาว ก็จะเปนประโยชนอยางยิ่งใหญตอสังคม ดวย
24<br />
แรงดลใจเชนนี้ ทําใหผูที่มีความรูพื้นฐานเกี่ยวกับคุณสมบัติของกระแสไฟฟา เริ่มหันมาสนใจจะนํา<br />
ประโยชนจากคุณสมบัติของกระแสไฟฟา มาดัดแปลงใชในการสงสัญญาณติดตอสื่อสาร การ<br />
ประดิษฐคิดคนจึงไดเริ่มขึ้นนับแตนั้นเปนตนมา โดยจะแบงการกระจายเสียงสากลเปนยุคดังนี้<br />
1. ยุคการคิดคนโทรเลขและโทรศัพท<br />
ตั้งแตสมัยกรีก จนถึงตนศตวรรษที่ 18 มนุษยมีความรูเบื้องตนเกี่ยวกับไฟฟาสถิต<br />
(static electricity) แตพบปญหาในเรื่องของการไมสามารถเก็บไฟฟาสถิตที่เกิดขึ้นไวใชได มีบุคคล<br />
หลายคนที่พยายามแกไขปญหาอันนี้ไดในเวลาอันใกลเคียงกัน โดยเริ่มจากการคิดวัสดุที่เรียกวา<br />
Leyden Jar เปนที่เก็บบรรจุไฟฟา ผูที่นํา Leyden Jar มาใชก็คือ เบนจามิน แฟรงคลิน (Benjamin<br />
Franklin) วิวัฒนาการขั้นตอไปนั้นเปนการเก็บบรรจุไฟฟาไวในแบตเตอรี่ โดย อเล็กซานโดร โวลตา<br />
(Alexsandro Volta) หลังจากนั้นมีบุคคลอีกหลายคนพยายามที่จะประดิษฐเครื่องมือในการผลิต<br />
กระแสไฟฟา อาทิ ไมเคิล ฟาราเดย (Michael Faraday) เปนตน<br />
ขั้นตอนทางดานเทคนิคที่จะนําไปสูการประดิษฐโทรเลขไฟฟา เริ่มตนตั้งแตทศวรรษที่<br />
1820 อังกฤษเปนชาติแรกที่คิดคนและประดิษฐเครื่องรับสงโทรเลขไฟฟาเพื่อความสะดวกในกิจการ<br />
เดินรถไฟ ตอมาในระยะป ค.ศ.1830 การคนควาที่นํามาสูการประดิษฐโทรเลขไฟฟาไดเกิดขึ้น<br />
มากมายในวงการวิทยาศาสตร จนกระทั่งชาวอเมริกันชื่อ แซมมวล เอฟ บี มอรส (Samuel F.B.<br />
Morse) ไดคิดประดิษฐโทรเลขไฟฟาซึ่งสามารถใชไดผลดีที่สุด สําเร็จในป 1835 วิธีการสงโทรเลข<br />
นั้นสงในลักษณะสัญญาณ (Code) สั้นๆ ยาวๆ (dots and dashes) ซึ่งในสมัยตอมาเปนที่รูจักกันดีใน<br />
ชื่อของรหัสมอรส (Morse Code)<br />
ภาพที่ 2.1 เครื่องโทรเลขไฟฟาของ แซมมวล เอฟ.บี.มอรส (Samuel F.B.Morse)<br />
ที่มา (Odyssey Maritime Discovery Center, 2006)
25<br />
ทันทีที่ประสบความสําเร็จ มอรส ไดเสนอขอเงินสนับสนุนจากรัฐบาล ทั้งนี้เพื่อเปนทุนใน<br />
การปรับปรุงเครื่องมือใหสมบูรณและมีประสิทธิภาพที่ดียิ่งขึ้น รัฐบาลไดตกลงใหความสนับสนุน<br />
ทางการเงินในการสรางโทรเลข ระหวางกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. กับ บัลติมอร รัฐแมรี่แลนด ขอความ<br />
แรกในการสงโทรเลขก็คือ “What Hath Cod Wrought (What has done and made?)” ขอความ<br />
ดังกลาวไดทําการสงโทรเลข เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม ค.ศ.1844 ซึ่งเปนที่ยอมรับโดยทั่วกันวา<br />
เทากับเปนการเปดศักราชใหมของการติดตอดวยพลังกระแสไฟฟา แตเนื่องจากการสงโทรเลขดวย<br />
รหัสมอรสมีความยุงยาก เพราะตองเขารหัส (encode) และถอดรหัส (decode) นักประดิษฐรุนตอมา<br />
จึงทุมเทคิดคนเครื่องมือที่สื่อสารกันไดดวยคําพูดแทนการใชรหัส ในป 1876 อเลกซานเดอร เก<br />
รแฮม เบลล (Alexander Graham Bell) และคณะผูชวยไดประสบความสําเร็จในการทดลองสงเสียง<br />
ของมนุษยผานสายไฟฟา สิ่งที่คนพบใหมของเบลล เรียกวา “โทรศัพท” และเปนผูยื่นขอจด<br />
ทะเบียนลิขสิทธิ์โทรศัพทเครื่องแรกในอเมริกา แตอยางไรก็ตามถึงแมวาโทรศัพทจะเปน<br />
เทคโนโลยีที่กาวหนากวาโทรเลข แตการติดตอสื่อสารทั้งคูตางก็ตองใชสายเปนตัวนําสัญญาณไป<br />
ถึงปลายทาง ทําใหถูกจํากัดใหติดตอกันไดระหวางผูสงสารและผูรับสารเทานั้น ไมสามารถ<br />
แพรกระจายขาวสารไปสูผูรับสารจํานวนมากได จึงทําใหเกิดการคนควาทดลองตอไป<br />
2. ยุคการคิดคนวิทยุโทรเลข<br />
ในชวงระยะเวลาเดียวกันกับที่โทรเลขและโทรศัพทกําลังพัฒนาการไปเรื่อยๆ นั้น ไดมี<br />
นักวิทยาศาสตรมากมายไดศึกษาคนควาเพื่อใหเกิดความเขาใจอยางลึกซึ้งถึงคุณสมบัติดานอื่นๆ<br />
ของพลังไฟฟา เชน การเรียนรูเรื่องการกระจายกระแสไฟฟา การเก็บสะสม การวัด การแปลง การ<br />
ขยายและอํานาจตางๆ ของไฟฟา ความรูตางๆ เหลานี้เองกอใหเกิดแนวความคิดที่บุคคลหลายคน<br />
นําไปใชในการทดลองประดิษฐวิทยุโทรเลขในเวลาตอมา<br />
ภาพที่ 2.2 เจมส คลาก แมกซเวล (James Clerk Maxwell)<br />
ที่มา (Heritage & Culture, 2006)
26<br />
เริ่มจากในป ค.ศ.1873 เจมส คลาก แมกซเวล (James Clerk Maxwell) ศาสตราจารยทาง<br />
ฟสิกสชาวสก็อตแลนด ไดรับการยกยองอยางมากวาเปนผูคนพบถึงความลี้ลับของคลื่น<br />
แมเหล็กไฟฟา โดยอาศัยทฤษฎีทางคณิตศาสตร เขาไดตีพิมพขอความในหนังสือ Treatise on<br />
Electricity and Magnetism วาพลังงานไฟฟานั้นมีจริงและสามารถพิสูจนไดดวยการคํานวณและ<br />
การสังเกตทําใหสามารถมองเห็นวารูปรางของพลังงานมีลักษณะอยางไร แมกซเวล ตั้งสมมุติฐาน<br />
ไววาความเร็วของแมเหล็กไฟฟานั้นนาจะเทากับความเร็วของแสง ซึ่งทฤษฎีของเขาไดรับความ<br />
สนใจอยางมาก<br />
อีก 10 ปตอมา ทฤษฎีของแมกซเวล ไดรับการพิสูจนโดย ไฮนริค เฮิรตซ (Heinrich Hertz)<br />
นักฟสิกสชาวเยอรมัน ไดทําการสาธิตใหเห็นถึงสภาพแทจริงของคลื่นแมเหล็กไฟฟา ดวยการ<br />
สรางเครื่องมือในหองทดลอง เพื่อศึกษาถึงการกระจายเสียงของกระแสไฟฟา ผลจากการสาธิต<br />
พิสูจนใหเห็นวาคลื่นแมเหล็กไฟฟามีอยูจริงและมีลักษณะเชนเดียวกับคลื่นแสง เฮิรตซตีพิมพบท<br />
พิสูจนของเขาในหนังสือ Electro – Magnetic Wave and Their Reflection ผลจากการคนพบครั้งนี้<br />
ทําใหเขาไดรับการยกยองวา เปนผูคนพบคุณลักษณะของคลื่นวิทยุ (radio wave) ซึ่งตอมาไดตั้งชื่อ<br />
เปนเกียรติแกเขาวา Hertzian Waves รวมทั้งนําชื่อของเขามาเรียกเปนชื่อของหนวยความถี่วิทยุดวย<br />
1 เฮิรตซเทากับ 1 ไซเกิลตอวินาที (1 Hertz = 1 cycle / second) ซึ่งผลของการสาธิตของเฮิรตซ<br />
เปนที่สนใจและสรางความตื่นเตนแกวงการวิทยาศาสตรอยางมากและไดมีการนําไปสาธิตทดลอง<br />
ในตางประเทศอีกหลายแหง<br />
ตอมา กูกลิเอลโม มารโคนี่ (Guglielmo Marconi) ชาวอิตาเลียน ซึ่งเปนนักศึกษาของ<br />
มหาวิทยาลัยหนึ่ง เปนบุคคลหนึ่งที่มีความสนใจผลงานของเฮิรตซอยางมาก จึงไดเริ่มศึกษาถึงผล<br />
การทดลองของเฮิรตซเปนตนมาตั้งแตป ค.ศ.1896 มารโคนี่ อาศัยทฤษฎีของแมกซเวลและผลการ<br />
คนควาของเฮิรตซมาประดิษฐเครื่องวิทยุที่สามารถใชติดตอแบบเครื่องสงและเครื่องรับได ซึ่ง<br />
วิทยุไรสายในตอนแรก เรียกวา วิทยุโทรเลข (radio telegraph) เพราะยังตองรับสงกันดวยสัญญาณ<br />
โทรเลขรหัสมอรส และติดตอไดเฉพาะสถานีสงและสถานีรับเทานั้น ตอมาเขาไดเดินทางไปยัง<br />
อังกฤษ เพื่อขอจดทะเบียนลิขสิทธิ์ผลการทดลองของเขา ตอมาเขาไดตั้งบริษัท บริติช มารโคนี่<br />
(British Marconi) ขึ้น เพื่อจะนําเครื่องมือมาใชเปนประโยชนตอไป มารโคนี่ไดคนควาและ<br />
ประดิษฐวิทยุของเขาจนสามารถสงขาวสารขามชองแคบอังกฤษไดสําเร็จในป ค.ศ.1901 และสง<br />
ขาวสารขามมหาสมุทรแอตแลนติกไดในปตอมา มารโคนี่ประเมินความสําเร็จของเขาวามี<br />
ประโยชนตอการเดินเรือ จึงไดเดินทางไปจดทะเบียนลิขสิทธิ์เครื่องรับวิทยุของเขาที่ประเทศ<br />
อังกฤษในป ค.ศ.1896 เพราะอังกฤษเปนเจาแหงการเดินเรือทะเลในขณะนั้น หลังจากนั้นเขาไดตั้ง<br />
บริษัทชื่อ บริษัท บริติช มารโคนี่ เพื่อผลิตเครื่องรับสงวิทยุ อุปกรณสําหรับวิทยุ รวมทั้งรับจาง
27<br />
ใหบริการติดตอสื่อสารทางวิทยุระหวางเรือกับเรือ เรือกับสถานีบนฝงใหกับสาธารณชนทั่วไป<br />
ตอมาบริษัท บริติช มารโคนี่ ก็ไดขยายสาขาขึ้นในอเมริกาชื่อ บริษัท อเมริกัน มารโคนี่ (American<br />
Marconi) บริษัทนี้ไดตอสูกับการละเมิดสิทธิกับบริษัท เดอ ฟลอเรสต (De Forest Company United<br />
Wireless) ซึ่งภายหลังบริษัท เดอ ฟลอเรสต ไดแพคดีกลายเปนบริษัทลมละลายอันเปนผลใหบริษัท<br />
อเมริกัน มารโคนี่ เพิ่มสถานีติดตอสื่อสารกับสถานีอื่นๆ ในทะเลอีก 800 สถานี และมีสถานี<br />
ภาคพื้นดินอีก 17 สถานี อีกทั้งสามารถผูกขาดการติดตอวิทยุเกือบเปนผลสําเร็จ จนกระทั่ง<br />
สงครามโลกครั้งที่1 เกิดขึ้น กองทัพเรือสหรัฐไดเริ่มตอสูกับการผูกขาดนี้ จนผลที่สุดบริษัท<br />
อเมริกัน มารโคนี่ ตองปดตลาดตัวเองในอเมริกา แตอยางไรก็ตามผลงานการคิดคนของเขาได<br />
กระตุนใหนักประดิษฐและนักวิทยาศาสตรคนอื่นๆ ไดสรางเครื่องมือใหมๆ ขึ้นมา แลวนําไปจด<br />
ทะเบียนลิขสิทธิ์กันอยางมากมายเพิ่มมากขึ้นทุกป<br />
ภาพที่ 2.3 กูกลิเอลโม มารโคนี่ (Guglielmo Marconi)<br />
ที่มา (Newgenevacenter, 2006)<br />
ในป ค.ศ.1911 เกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 รัฐบาลในประเทศตางๆตระหนักดีวาวิทยุไรสาย<br />
มีศักยภาพสูงและเปนประโยชนตอการทําสงคราม ดังนั้นรัฐบาลจึงสั่งยึดเครื่องสงและเครื่องรับ<br />
ทั้งหมดที่ประชาชนครอบครองอยู แลวมอบอํานาจใหกองทัพเรือเปนผูดูแล ใหการรับสงวิทยุเปน<br />
การใชในสงครามเทานั้น นอกจากนี้ยังสั่งระงับการจดทะเบียนลิขสิทธิ์ทั้งหมดเปนการชั่วคราวดวย<br />
แตเมื่อสงครามสิ้นสุดลง เทคโนโลยีทางดานวิทยุก็ไดรับการพัฒนาขึ้นจากเดิมมาก<br />
3. ยุคการคิดคนวิทยุกระจายเสียง<br />
ในยุคเริ่มตนของการกระจายเสียงนั้น เครื่องรับวิทยุกระจายเสียงยังมีคุณภาพไมดี<br />
เทาที่ควร ผูฟงจะตองใชเครื่องฟงครอบไวที่หู เปดฟงไดเฉพาะคนเดียว เปนเครื่องรับวิทยุแบบแร<br />
เสียงเบา คุณภาพเสียงไมชัดเจน ทั้งยังแยกคลื่นของสถานีตางๆไมคอยไดอีกดวย มีนักประดิษฐ<br />
หลายคนพยายามคนคิดวิธีการแกปญหาดังกลาว จนในที่สุดนักวิทยาศาสตรชาวอังกฤษ ชื่อ
28<br />
จอหน เอ เฟลมมิง (John A.Fleming) ไดทดลองนําเอาหลอดไฟฟาที่โทมัส เอดิสัน (Thomas<br />
Edison) เปนผูคนพบมาดัดแปลงใชกับเครื่องรับวิทยุแทนเครื่องรับวิทยุแบบแร คุณภาพของ<br />
วิทยุกระจายเสียงจึงดีขึ้นตามลําดับ<br />
ในป ค.ศ.1912 เกิดเหตุการณสําคัญที่ทําใหวิทยุกระจายเสียงเปนที่สนใจมากขึ้น เมื่อเดวิด<br />
ซารนอฟ (David Sarnoff) เด็กหนุมชาวอเมริกันเชื้อสายรัสเซีย นายสถานีโทรเลขของบริษัท<br />
อเมริกัน มารโคนี่ ไดรับสัญญาณขอความชวยเหลือจากเรือไททานิกหลังชนภูเขาน้ําแข็ง และเขา<br />
ไดสงขาวใหสื่อมวลชนนําไปตีพิมพเปนขาวใหญ ซารนอฟกลายเปนวีรบุรุษเพราะเปนครั้งแรกที่<br />
การรับขาวทางไกลสามารถทําไดอยางรวดเร็วผานเครื่องรับโทรเลขไรสาย ทําใหเขาไดกลายเปน<br />
ผูนําในวงการกระจายเสียงในอเมริกา และตอมาเขาไดรับตําแหนงประธานของบริษัทกระจายเสียง<br />
RCA เกือบ 40 ป นอกจากนี้ยังมีบทบาทในการสรางเครือขายวิทยุคนแรกอีกดวย<br />
ภาพที่ 2.4 เดวิด ซารนอฟ นายสถานีโทรเลขของบริษัท อเมริกัน มารโคนี่<br />
ที่มา (วิภา อุตมฉันท, 2546, หนา 27)<br />
หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 กฎหมายควบคุมการรับสงวิทยุถูกยกเลิก เอกชนไดรับอนุญาต<br />
ใหครอบครองและคนควาทดลองอีกครั้งหนึ่ง นักประดิษฐไมพอใจกับการสงวิทยุแบบเคาะรหัส<br />
จึงมีทั้งนักประดิษฐมืออาชีพและสมัครเลนพยายามคนควาทดลองในบานพัก จนในที่สุดก็ประสบ<br />
ผลสําเร็จ ผูที่อยูในรัศมีใกลเคียงสามารถรับสัญญาณได เมื่อการสงวิทยุกระจายเสียงไดพัฒนาจน<br />
ออกอากาศรายการเปนประจําแลว จึงเกิดสถานีวิทยุกระจายเสียงขึ้น สถานีวิทยุแหงแรกของโลก<br />
คือ สถานีวิทยุ KDKA ในอเมริกา ออกอากาศในป ค.ศ.1920 อีก 2 ปตอมา ประเทศรัสเซียก็ได<br />
จัดตั้งสถานีวิทยุขึ้น ตลอดทศวรรษที่ 1920 วิทยุกระจายเสียงในประเทศตะวันตกตางคลั่งไคล<br />
วิทยุกระจายเสียงเปนอยางยิ่ง ในอเมริกา เพียง 2 ปแรกมีผูสนใจไปขอรับใบอนุญาตเปน<br />
ผูประกอบการกระจายเสียงถึง 600 ราย และในป ค.ศ.1923 จํานวนเครื่องรับในอเมริกาก็นับไดถึง<br />
เกือบหนึ่งลานเครื่อง (Summers & Summers, 1966) เมื่อสิ้นทศวรรษที่ 1920 เกือบครึ่งหนึ่งของ
29<br />
ครัวเรือนชาวอเมริกันตางก็มีเครื่องรับวิทยุไวในครอบครอง สวนอีก 40 ประเทศทั่วโลกก็<br />
ออกอากาศกระจายเสียงตั้งแตทศวรรษที่ 1930<br />
ทศวรรษที่ 1940 เกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 วิทยุกระจายเสียงแพรหลายจนกลายเปน<br />
สื่อมวลชนแขนงหนึ่งที่มีอิทธิพลตอสังคมสูงมาก รัฐบาลจึงขอความรวมมือใหสถานี<br />
วิทยุกระจายเสียงเผยแพรขาว โฆษณาชวนเชื่อ และปลุกเราประชาชน แมกระทั่งการที่ผูนํา<br />
ประเทศไปจัดรายการวิทยุพูดคุยกับประชาชนโดยตรง อิทธิพลของวิทยุในภาวะสงครามจึงเห็น<br />
เดนชัดมาก แตเมื่อมีการพัฒนาเทคโนโลยีดานวิทยุโทรทัศน ทําใหวิทยุกระจายเสียงตองปรับตัว<br />
และแสดงบทบาทในปจจุบัน<br />
4. ยุคการคิดคนวิทยุโทรทัศน<br />
สําหรับวิวัฒนาการของความกาวหนาทางเทคโนโลยีของโทรทัศนนั้นก็พัฒนาควบคู<br />
และอาศัยหลักการพื้นฐานบางอยางรวมกับวิทยุ ผลงานทางวิทยาศาสตรที่เริ่มวางรากฐานใหกับ<br />
ระบบโทรทัศนเริ่มขึ้นตั้งแตป ค.ศ.1817 จาคอบ เบอรเซเลียส (Jacob Berzelius) ไดคนพบธาตุชนิด<br />
หนึ่ง คือซีลีเนียม ตอมา เขาไดนําธาตุชนิดนี้ไปประดิษฐเปน โฟโตอิเล็กทริกเซล ซึ่งสามารถ<br />
เปลี่ยนพลังงานงานแสงใหเปนพลังงานไฟฟาไดและเซลไฟฟานี้เองที่ทําใหเกิดโทรทัศนขึ้น<br />
ในระยะเวลาใกลๆ กัน วิลเลียม ครุก (William Crook) ไดประดิษฐหลอดไฟฟาชนิดหนึ่ง<br />
เรียกวาหลอด Crook ซึ่งนับวาเปนตนกําเนิดของหลอดรังสีแคโธคในปจจุบันนี้ ตอมามี<br />
นักวิทยาศาสตรเยอรมันไดทําการทดลองเรื่องโทรทัศน โดยไดรวบรวมเอาความคิดเห็นและ<br />
ผลการวิจัยของนักวิทยาศาสตร เชน จอหน เฟลมิ่ง, โทมัส เอดิสัน รวมทั้งงานคนพบของ แมกซเวล<br />
และเฮิรตซ ในสวนที่เกี่ยวกับการนําเอาคลื่นแมเหล็กไฟฟามาเปนตัวนําคลื่นวิทยุและนําทั้งคลื่น<br />
เสียงและภาพในโทรทัศน<br />
ยุคสมัยของการคนพบหลักการเบื้องตนของโทรทัศนเริ่มขึ้นเมื่อ ปอล นิพโกว (Paul<br />
Nipkow) ชาวเยอรมัน ไดคนพบวิธีที่จะทําใหภาพเปนเสน ปรากฏบนจอไดในป 1884 และเริ่ม<br />
ทดลองแพรภาพดวยเทคโนโลยีแบบจักรกล โดยนําวัตถุที่จะออกอากาศมาวางไวหลังจานรูปทรง<br />
กลม แลวใชเครื่องจักรทําใหจานหมุนดวยความเร็วสูงมาก แสงสวางขางหลังจานรูปทรงกลมจะ<br />
สองไปที่วัตถุแลวสงภาพของวัตถุผานรูเล็กๆที่เจาะอยูบนจานลอดออกไป นิพโกวพิสูจนวาแสง<br />
สวางจากไฟฟากําลังสูงที่ลอดผานจานสงภาพที่หมุนเร็ว แสงสวางจะถูกแปลงเปนกระแสไฟฟา<br />
และเมื่อเชื่อมตอไปยังจานรูปทรงกลมอีกใบหนึ่งซึ่งทําหนาที่เปนเครื่องรับภาพ จานกลมใน<br />
เครื่องรับซึ่งหมุนในอัตราความเร็วที่สัมพันธกับจานกลมในเครื่องสง ก็จะแปลงกระแสไฟฟาให<br />
กลายเปนภาพปรากฏบนจอเครื่องรับอีกครั้ง ถึงแมจะไดหลักการพื้นฐานแลวก็ตาม แตก็ยังพัฒนา
30<br />
เทคโนโลยีอีกมาก เนื่องจากภาพที่ไดจากโทรทัศนแบบจักรกลโดยใชจานหมุนจะออกมาพรามัว<br />
และเครื่องรับก็มีขนาดใหญเทอะทะ เสียงดัง มีปญหามากในการรักษาจังหวะการหมุนของจานสง<br />
และจานรับใหสัมพันธกัน<br />
ภาพที่ 2.5 โทรทัศนแบบจักรกล<br />
ที่มา (วิภา อุตมฉันท, 2546, หนา 28)<br />
ตอมาฟรานซิส เจนกินส (Francis Jenkins) ไดพยายามพัฒนาโทรทัศนแบบจักรกลของ<br />
นิพโกวใหดีขึ้น เจนกินส สามารถนําเทคโนโลยีของฟลมภาพยนตรกับวิทยุมารวมกัน และไดนํา<br />
ชุดอุปกรณที่เรียกวา วิทยุภาพ (radio vision) ซึ่งเขาไดประดิษฐขึ้นออกแสดงเปนครั้งแรกในป ค.ศ.<br />
1925<br />
ในป 1923 จอหน โลจี แบรด (John Logie Baird) นักวิทยาศาสตรชาวอังกฤษไดอาศัย<br />
ทฤษฎีของนิพโกว คนควาทดลองจนสามารถแสดงใหนักวิทยาศาสตรและบุคคลชั้นนําของ<br />
อังกฤษไดรับชม เขาสามารถที่จะจับภาพเขาเครื่องสงแลวสงออกมาที่จอภาพของเครื่องรับ<br />
โทรทัศนไดสําเร็จในป ค.ศ.1926<br />
ในป ค.ศ.1934 โทรทัศนแบบอิเล็กทรอนิกสไดเขามาแทนที ่โทรทัศนแบบจักรกล นัก<br />
ประดิษฐชาวอเมริกัน คือ ไฟโล ฟารนสเวิรธ (Philo Farnsworth) และ ดร.วลาดิเมียร ซวอริกิน<br />
(Dr.Vladimir Sworykin) นักวิทยาศาสตรชาวรัสเซียที่โอนสัญชาติมาเปนอเมริกัน เขาไดคิดคน<br />
อุปกรณที่เรียกวาปนอิเล็กตรอน (electron gun) ใชคูกับหลอดภาพสุญญากาศ (vacuum tube) ซึ่ง<br />
เปนรากฐานของการทํางานของโทรทัศนในระบบปจจุบัน โดยปนอิเล็กตรอนในเครื่องจะจับภาพ<br />
และยิงภาพออกไปเปนลําแสงเล็กๆแทนที่จะใชจานหมุน หลอดวิทยุที่มีความไวตอภาพ ก็จะแปลง<br />
ลําแสงเหลานั้นใหกลายเปนคลื่นไฟฟาสงไปตามคลื่นวิทยุในการออกอากาศ จากนั้นภาพจะถูก
31<br />
สรางขึ้นใหมอีกครั้งในเครื่องรับ โดยปนอิเล็กตรอนภายในเครื่องรับทําหนาที่สาดอิเล็กตรอนลงไป<br />
บนพื้นผิวดานหลังของจอรับภาพ กระบวนการทํางานในลักษณะนี้ทําใหสามารถบรรจุเสนกวาด<br />
ภาพบนจอ (scanning line) ไดมากกวา ภาพที่ออกมาจะมีความคมชัดขึ้น โทรทัศนอิเล็กทรอนิกส<br />
ไดรับการปรับปรุงใหดีขึ้นเรื่อยๆในยุคตอมา แตหลักการพื้นฐานยังคงเหมือนเดิม<br />
ในชวงของการทดลองออกอากาศ บรรษัทกระจายเสียงแหงประเทศอังกฤษ หรือ บีบีซี.<br />
(BBC.-British Broadcasting Corporation) ไดเริ่มแพรภาพทางโทรทัศน โดยการนําสิ่งประดิษฐ<br />
ของแบรด ไปทดลองออกอากาศใหคนอังกฤษไดชมเมื่อวันที่ 30 กันยายน 1929 ในป ค.ศ.1934<br />
สหภาพโซเวียตเริ่มตนแพรภาพทางโทรทัศนเชนกัน ตอมา บรรษัทกระจายเสียงแหงญี่ปุนหรือ<br />
เอ็นเอชเค. (NHK.-Nippon Hoso Kyokai) ไดแพรภาพทางโทรทัศนครั้งแรกเมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม<br />
ค.ศ.1939 สวนอเมริกาใชเวลาในการปรับปรุงคุณภาพและตั้งมาตรฐานทางเทคนิคอยูจนถึงป ค.ศ.<br />
1941 จึงไดเริ่มตนแพรภาพ อยางไรก็ตามการแพรภาพของสถานีโทรทัศนตางๆก็ยังไมสม่ําเสมอ<br />
และใชเวลาในการออกอากาศในชวงสั้นๆเทานั้น เพราะไมกี่ปตอมาก็ไดเขาสูภาวะสงครามโลก<br />
ครั้งที่ 2<br />
สถานีโทรทัศนแหงแรกของโลกที่แพรภาพออกสูประชาชนเปนทางการ ครั้งแรก คือ บีบีซี<br />
เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน ค.ศ.1936 ไดมีพิธีเปดแพรภาพเปนครั้งแรก ที่พระราชวังอเล็กซานดรา ใน<br />
กรุงลอนดอน ในขณะทั่วประเทศอังกฤษมีเครื่องรับเพียง 100 เครื่องเทานั้น แพรภาพครั้งหนึ่งไม<br />
เกิน 3 ชั่วโมง จัดเปนชวงแพรภาพ 2 ชวง ภาพที่เครื่องรับกวาง 10 นิ้ว ยาว 12 นิ้ว ราคาเครื่องละ<br />
ประมาณ 6,000 บาท ในสมัยนั้นนับวาแพงมาก แตในชวงระยะเวลา 2 ป ในอังกฤษมีเครื่องรับ<br />
โทรทัศนถึง 3,000 เครื่อง จากนั้นความนิยมโทรทัศนไดแพรไปทั่วโลกอยางรวดเร็วและประเทศ<br />
ไทยเปนประเทศแรกในเอเชียอาคเนย ที่ดําเนินกิจการโทรทัศน<br />
ประวัติการกระจายเสียงในประเทศไทย<br />
จากจุดเริ่มตนในการพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารของโลก ตั้งแตการคนพบคลื่น<br />
แมเหล็กไฟฟา การประดิษฐคิดคนโทรเลข โทรศัพท วิทยุโทรเลข วิทยุกระจายเสียง และวิทยุ<br />
โทรทัศนของโลก จนเผยแพรเขามายังประเทศไทย ในที่นี้จะกลาวแยกประวัติและวิวัฒนาการของ<br />
วิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศนในแตละยุค เพื่อใหเห็นพัฒนาการที่ชัดเจนยิ่งขึ้น<br />
1. ยุคเริ่มตนของวิทยุโทรเลข….วิทยุโทรศัพทถึงวิทยุกระจายเสียง<br />
วิวัฒนาการของวิทยุกระจายเสียงไทยเริ่มตนในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระ<br />
จุลจอมเกลาเจาอยูหัว จากการที่หางบี กริมม ซึ่งเปนผูแทนบริษัทวิทยุโทรเลข “เทเลฟุงเกน” ของ
32<br />
เยอรมัน ไดแจงตอกระทรวงโยธาธิการขออนุญาตทดลองจัดตั้งสถานีวิทยุโทรเลขชั่วคราวขึ้นที่<br />
กรุงเทพฯบริเวณภูเขาทอง วัดสระเกศ (ภายหลังยายไปตั้งที่ปอมเพชร) และที่เกาะสีชังอีกแหงหนึ่ง<br />
หางกันราว 80 กิโลเมตร เพื่อแสดงใหเห็นถึงการสงและการรับวิทยุโทรเลข การทดลองได<br />
กระทําอยูหลายวันแตไมไดผลดีเทาที่ควร<br />
ในป พ.ศ.2450 กรมทหารเรือ ซึ่งมีสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบริพัตรสุขุมพันธ<br />
กรมพระนครสวรรควรพินิต เปนผูบัญชาการในขณะนั้น ไดนําเครื่องสงวิทยุโทรเลขแบบ มารโค<br />
นี่ของอังกฤษ มาใชในราชการทหารเปนครั้งแรก และในปเดียวกันนี้ เจาพระยาวงษานุประพัทธ<br />
(ม.ร.ว.สทาน สนิทวงศ) ซึ่งในขณะนั้นเปนเสนาธิการทหารบก ไดนําเครื่องวิทยุโทรเลขสนามแบบ<br />
มารโคนี่มาใชในราชการดวย<br />
ตอมาในป พ.ศ.2456 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ<br />
ใหกระทรวงทหารเรือจัดตั้งสถานีวิทยุโทรเลขถาวรขึ้น 2 สถานี ที่ตําบลศาลาแดง มุมถนนวิทยุตัด<br />
กับถนนพระราม 4 (ปจจุบันเปนสวนหนึ่งของโรงเรียนรวมเหลา) สวนอีกที่หนึ่งก็คือ ที่ชายทะเล<br />
จังหวัดสงขลา โดยใชเครื่องบริษัท เทเลฟุงเกน เมื่อการสรางสถานีวิทยุโทรเลขทั้งสองแหงนี้<br />
สําเร็จลงแลว พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัวไดเสด็จพระราชดําเนินไปทรงเปดสถานี<br />
วิทยุโทรเลขแหงแรกของประเทศไทย เมื่อวันที่ 13 มกราคม พ.ศ.2456 และไดทรงวิทยุโทรเลข<br />
ฉบับปฐมฤกษถึงสมเด็จพระเจานองยาเธอ เจาฟากรมหลวงลพบุรีราเมศร ซึ่งขณะนั้นประทับอยูที่<br />
สถานีวิทยุโทรเลขจังหวัดสงขลา ตอมากรมไปรษณียโทรเลขไดรับโอนกิจการสถานีวิทยุโทร<br />
เลขที่ศาลาแดง กับสถานีวิทยุโทรเลขที่สงขลามาจากกระทรวงทหารเรือ เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม<br />
พ.ศ.2469 โดยรับโอนพนักงานวิทยุและชางวิทยุทหารเรือ มาเปนขาราชการพลเรือนใน<br />
กรมไปรษณียโทรเลขดวย และไดมีการจัดตั้งสถานีวิทยุคมนาคมขึ้นในจังหวัดและอําเภอ ที่ไม<br />
สามารถขึงสายโทรเลขไปถึงหรือที่มีการเสียบอยๆ โดยใหติดตอโดยตรงกับสถานีวิทยุกลางใน<br />
ประเทศทุกสถานี รวม 50 สถานี ในขณะเดียวกันกรมไปรษณียโทรเลขไดเริ่มกิจการ<br />
วิทยุกระจายเสียงขึ้นอีกแขนงหนึ่ง มีการจัดตั้งกองชางวิทยุขึ้นดําเนินการขยายงานดานวิทยุ<br />
2. ยุคบุกเบิกทดลองสงวิทยุกระจายเสียง<br />
พระเจาบรมวงศเธอพระองคเจาบุรฉัตรไชยากร กรมพระกําแพงเพชรอัครโยธิน<br />
เสนาบดีกระทรวงพาณิชยและคมนาคม ทรงสนพระทัยในกิจการงานวิทยุเปนพิเศษ พระองคได<br />
ทรงจัดตั้งสถานีวิทยุกระจายเสียงทดลองขนาดเล็กขึ้นในวังบานดอกไม เพื่อเปนการคนควาสวน<br />
พระองค โดยการทดลองสงเสียงพูดและเสียงดนตรีออกอากาศ ในป พ.ศ.2470 ฝายกองชางวิทยุ<br />
กรมไปรษณียโทรเลข ซึ่งขณะนั้นอยูที่ตึกกรมไปรษณียโทรเลข ปากคลองโองอาง หนาวัดเลียบ
33<br />
(วัดราชบูรณะ) ก็ไดเตรียมการทดลองสงวิทยุขนาดเล็กเปนการภายใน และในป พ.ศ.2471 เมื่อ<br />
พระเจาบรมวงศเธอพระองคเจาบุรฉัตรไชยากร กรมพระกําแพงเพชรอัครโยธิน เสด็จกลับจาก<br />
การดูงานดานการคมนาคมในทวีปยุโรปแลว ทรงดําริใหทดลองตั้งสถานีวิทยุกระจายเสียง โดยสั่ง<br />
เครื่องสงวิทยุกระจายเสียงเขามา 1 เครื่อง กําลังสง 200 วัตต ขนาดความยาวคลื่น 36.42 เมตร ซึ่ง<br />
เปนคลื่นสั้น ทําการทดลองที่กรมไปรษณียโทรเลขปากคลองโองอาง จึงกลาวไดวาพระองคเปนผู<br />
บุกเบิกและริเริ่มใหมีการสงวิทยุกระจายเสียงในประเทศไทยเปนครั้งแรก<br />
การสงวิทยุกระจายเสียงไดกระทํากันอยางจริงจัง เปนงานประจําของชางวิทยุ<br />
กรมไปรษณียโทรเลข เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ.2471 โดยใชคลื่นสั้นความถี่ 8.1 เมกะเฮิตซ<br />
ความยาวคลื่น 34 เมตร มีกําลังสง 200 วัตต ใชสัญญาณเรียกขาน (Call sign) ประจําสถานี<br />
วิทยุกระจายเสียงแหงนี้วา “4 พีเจ” นับไดวาเปนครั้งแรกที่ประเทศไทยไดมีการสง<br />
วิทยุกระจายเสียงเปนงานประจํา ซึ่งในขณะนั้นเครื่องรับวิทยุในประเทศไทยมีอยูประมาณไมเกิน<br />
10 เครื่อง (ไมนับรวมเครื่องรับวิทยุของทางราชการ)<br />
ตอมาทางกองชางกรมไปรษณียโทรเลข ไดยายกิจการทดลองสงวิทยุกระจายเสียงไป<br />
ดําเนินการใหมที่สถานีวิทยุศาลาแดง เปลี่ยนความยาวคลื่นเปน 29.5 เมตร ความถี่ 10.169<br />
เมกะเฮิรตซ กําลังสง 500 วัตต ใชสัญญาณเรียกขานวา “พี เจ” การสงกระจายเสียงดวยคลื่นสั้น<br />
(Short Wave) ไมไดผลดีเนื่องมาจากมีอาการจางหาย เจาหนาที่วิทยุศาลาแดงไดพยายามประกอบ<br />
เครื่องสงขึ้นอีกเครื่องหนึ่ง ซึ่งมีขนาดกําลังสง 1 กิโลวัตต และเปลี่ยนความยาวคลื่นเปน 320 เมตร<br />
หรือตรงกับความถี่ 971 กิโลเฮิรตซ ซึ่งเปนคลื่นขนาดกลาง (Medium Wave) ใชสัญญาณเรียกขาน<br />
วา 11 พีเจ (หนึ่ง หนึ่ง พีเจ) การใชชื่อสถานีวา “พี เจ” ในยุคนั้น ยอมาจากคําวา “บุรฉัตรไชยากร”<br />
อันเปนพระนามของพระเจาวรวงศเธอพระองคเจาบุรฉัตรไชยากร กรมพระกําแพงเพชรอัครโยธิน<br />
ตอมาในป พ.ศ.2472 ทางราชการเห็นสมควรสงเสริมบริการดานวิทยุกระจายเสียงให<br />
กวางขวางยิ่งขึ้น เพราะมีประชาชนสรางเครื่องรับวิทยุกันมากขึ้น แตก็เปนวิทยุแบบแรใชหูฟงเปน<br />
สวนมาก ผูที่มีความรูความชํานาญหนอยก็ทําวิทยุรูปแบบนี้ออกขาย พระเจาวรวงศเธอ<br />
พระองคเจาบุรฉัตรไชยากร กรมพระกําแพงเพชรอัครโยธิน ทรงสั่งเครื่องสงวิทยุกระจายเสียง<br />
ขนาด 2.5 กิโลวัตต ขนาดคลื่น 300 เมตร จากบริษัท ฟลลิปราดิโอ ประเทศฮอลันดา เขามาอีก<br />
เครื่องหนึ่ง เพื่อตั้งสถานีวิทยุกระจายเสียงที่วังพญาไท โดยไดเริ่มโครงการตั้งแตเดือนพฤษภาคม<br />
พ.ศ.2471 เหตุที่เลือกตั้งสถานีที่วังพญาไท เพราะปรากฏตามผลการทดลองวา ถาตั้งที่สถานีศาลา<br />
แดงรวมกับเครื่องสงวิทยุโทรเลขแลวจะถูกรบกวนจากเครื่องรับโทรเลขที่มีอยูหลายเครื่อง การตั้ง<br />
ที่สถานีพญาไทจะชวยทุนคาสรางหองสงไดทั้งยังไมมีปญหาการรบกวนจากเครื่องใชไฟฟาใหญอีก<br />
ดวย
34<br />
3. ยุคกอตั้งสถานีวิทยุกระจายเสียง<br />
เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ พ.ศ.2473 ซึ่งตรงกับวันพระราชพิธีฉัตรมงคล ในรัชสมัย<br />
ของพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว ทางราชการไดทําพิธีเปดสถานีวิทยุกระจายเสียง ถาวร<br />
เปนแหงแรกของประเทศไทยที่มีชื่อวา “สถานีวิทยุกรุงเทพฯ ที่พญาไท” ไดมีการสงกระจายเสียง<br />
เปนปฐมฤกษ โดยอัญเชิญกระแสพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว ซึ่ง<br />
พระราชทานแกพระบรมวงศานุวงศและขาทูลละอองธุลีพระบาทฝายหนาในพระราชพิธีนั้น จาก<br />
พระที่นั่งอัมรินทรวินิจฉัยในพระบรมมหาราชวัง โดยมีไมโครโฟนตั้งรับกระแสพระราชดํารัส<br />
ถายทอดไปตามสายเขาเครื่องสงวิทยุกระจายเสียงที่พญาไท แลวกระจายเสียงสูพสกนิกรที่มี<br />
เครื่องรับวิทยุในสมัยนั้นไดรับฟง นับเปนครั้งแรกที่มีการถายทอดเสียงทางวิทยุกระจายใน<br />
ประเทศไทย กระแสพระราชดํารัสเปดการสงวิทยุ กระจายเสียงครั้งแรกมีขอความดังนี้<br />
…การวิทยุกระจายเสียงที่ไดเริ่มจัดขึ้นและทําการทดลองตลอดมานั้น ก็ดวยความมุงหมาย<br />
วาจะสงเสริมการศึกษา การคาขายและการบันเทิงแกพอคาประชาชนเพื่อควบคุมการนี้ เรา<br />
ใหแกไขพระราชบัญญัติ ดังที่ไดประกาศใชเมื่อเดือนกันยายนแลวและบัดนี้ไดสั่งเครื่อง<br />
กระจายเสียงอยางดีเขามาตั้งที่สถานีวิทยุโทรเลขพญาไท เสร็จแลวเราจึงขอโอกาสสั่ง<br />
ใ หเปดใชเปนปฐมฤกษ ตั้งแตบัดนี้ไป<br />
สถานีวิทยุกรุงเทพฯ ที่พญาไท ในขณะนั้นมีเครื่องสงที่สั่งมาจากตางประเทศ 2 เครื่อง คือ<br />
เครื่องสงคลื่นขนาดกลาง ขนาดคลื่น 350 เมตร กําลังสง 2.5 กิโลวัตตและเครื่องสงคลื่นสั้น ขนาด<br />
คลื่น 41 เมตร อีกเครื่องหนึ่ง ใชสัญญาณเรียกขานวา HSP 1 และ HSP 2 ตามลําดับ (อักษร HS เปน<br />
สัญญาณเรียกขานที่สหภาพโทรคมนาคมระหวางประเทศหรือ ITU (International<br />
Telecommunication Union) เปนผูกําหนดไวในกฎสากล สําหรับใชเรียกขานชื่อสถานี<br />
วิทยุกระจายเสียงที่ตั้งอยูในประเทศไทย สถานีวิทยุแหงนี้ดําเนินการสงกระจายเสียงเปนประจําทุก<br />
คืน ยกเวนคืนวันจันทร ปรากฏวาประชาชนสนใจและนิยมฟงวิทยุกระจายเสียงกันมาก รัฐบาลจึง<br />
ประกาศใชพระราชบัญญัติวิทยุโทรเลข (แกไขเพิ่มเติม) พ.ศ.2473 เพื่อควบคุมและคุมครองการวิทยุ<br />
โทรเลขและวิทยุโทรศัพทใหเหมาะสมยิ่งขึ้น ทั้งนี้มีหลักการสําคัญคือ เปดโอกาสใหประชาชนมี<br />
เครื่องรับสงวิทยุกระจายเสียงได เพราะแตกอนนั้นไมอนุญาตใหเอกชนมีเครื่องรับวิทยุไวใน<br />
ครอบครอง ตอมาเมื่อวันที่ 2 มกราคม พ.ศ.2475 สถานีวิทยุกรุงเทพฯ ที่พญาไทไดเพิ่มการสง<br />
กระจายเสียงในคืนวันจันทรขึ้นอีก 1 วัน ทําใหประเทศไทยมีการสงวิทยุกระจายเสียงเปนประจํา<br />
ทุกคืนนับตั้งนั้นเปนตนมา<br />
สวนการทดลองสงกระจายเสียงของกองชางวิทยุจากสถานีวิทยุ ศาลาแดง ก็ยังคง<br />
ดําเนินงานตอไปตามปกติและไดมีการปรับปรุงสรางเครื่องสงขึ้นใหม มีกําลังสง 10,000 วัตต ใช
35<br />
ขนาดความยาว คลื่น 400 เมตร (ความถี่ 750 กิโลเฮิตซ) ใชสัญญาณเรียกขานวา 7 พีเจ ทดลองสง<br />
ภายในประเทศนอกเวลาสงกระจายเสียงของสถานีวิทยุกรุงเทพฯ ที่ พญาไท คือในคืนวันพุธกับวัน<br />
เสาร สวนการทดลองสงวิทยุกระจายเสียงภาคตางประเทศนั้น ไดใชความยาวคลื่น 25 เมตร<br />
(ความถี่ 12 เมกะเฮิรตซ) ใชสัญญาณเรียกขานวา 8 พีเจ สงจากสถานีวิทยุศาลาแดงเชนกัน<br />
4. ยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง<br />
แนวคิดเกี่ยวกับธุรกิจการโฆษณาทางวิทยุกระจายเสียงเปนผลสืบเนื่องมาจากเมื่อวันที่<br />
10 กุมภาพันธ พ.ศ.2474 ที่ประชุมเสนาบดีมีมติเห็นชอบใหกระทรวงพาณิชยและกระทรวง<br />
คมนาคม อนุญาตใหหางรานประกาศโฆษณาได โดยประกาศแจงสิ่งของที่หางรานนั้นขายโดยไม<br />
บรรยายถึงคุณภาพ เปนเพียงประกาศขาวสารใหประชาชนทราบ เพื่อเผยแพรการคามากกวาการ<br />
โฆษณาและรัฐจะไดคาธรรมเนียมกับคาตอบแทน เพื่อจะนําเงินจํานวนนี้มาชดเชยกับการที่กิจการ<br />
วิทยุกระจายเสียงขาดทุนราวเดือนละ 400 บาท<br />
ตอมาในวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ.2475 แผนกวิทยุกระจายเสียงในกองชางวิทยุ<br />
กรมไปรษณียโทรเลข ไดเปดรับการโฆษณา “ประกาศการคาขายทํามาหากินในเชิงการคา<br />
อุตสาหกรรมและวิชาชีพโดยทางวิทยุกระจายเสียง” โดยใชวิธีนับคํานับขอความและคิด<br />
คาธรรมเนียม เหมือนการสงโทรเลขภายในประเทศ นับวาเปนการเริ่มตนของการโฆษณาธุรกิจ<br />
การคาทางวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย<br />
เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2475 คณะราษฎรนําโดยพันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา พัน<br />
เอกพระยาทรงสุรเดชและหลวงประดิษฐมนูธรรม ไดเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบบ<br />
สมบูรณาญาสิทธิราชยมาเปนระบอบประชาธิปไตย วิทยุกระจายเสียงไดเขามามีบทบาทในฐานะ<br />
กระบอกเสียงที่แพรกระจายขาวสารไปสูประชาชนชาวไทยโดยทั่วถึงกัน<br />
ตอมาทางราชการไดยกวังพญาไทใหแกกิจการทหารบกเพื่อจัดสรางเปนโรงพยาบาล<br />
(โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลาในปจจุบัน) สถานีเครื่องสงวิทยุพญาไท จึงไดยายไปรวมกิจการกับ<br />
สถานีเครื่องสงวิทยุที่ศาลาแดง โดยใชชื่อสถานีใหมวาสถานีวิทยุกรุงเทพฯ ที่ศาลาแดง 7 พี เจ<br />
ตั้งแตวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ.2479 สงกระจายเสียงดวยเครื่องสงใหมขนาดคลื่น 400 เมตร กําลังสง<br />
10 กิโลวัตต เครื่องสงนี้พันเอกพระอรามรณชิต นายชางกํากับวิทยุกรมไปรษณียโทรเลข เปน<br />
ผูอํานวยการประกอบขึ้นเอง<br />
ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ไดมีการจัดตั้งสํานักงานโฆษณาการขึ้นในสํานัก<br />
นายกรัฐมนตรี เพื่อใหกิจการดานโฆษณาเผยแพรและใหความรูในการปกครองระบอบ<br />
ประชาธิปไตยแกประชาชนเปนไปโดยกวางขวางยิ่งขึ้น ตอมาภายหลังทางรัฐบาลไดพิจารณาเห็น
36<br />
วา กิจการวิทยุกระจายเสียงนั้นสมควรโอนไปอยูกับสํานักงานโฆษณาการ (ซึ่งภายหลังไดยกฐานะ<br />
เปนกรมโฆษณาการ และเปลี่ยนชื่อเปนกรมประชาสัมพันธในเวลาตอมา) จึงโอนกองทะเบียน<br />
เครื่องรับวิทยุ เครื่องกระจายเสียงจากกรมไปรษณียโทรเลขไปขึ้นอยูกับสํานักงานโฆษณาการ<br />
ตั้งแตวันที่ 1 เมษายน 2482 สวนการสงกระจายเสียงไปยังตางประเทศจากสถานีทดลองคลื่นสั้น 8 พี เจ<br />
โอนไปเฉพาะการจัดรายการ สวนงานชางทั้งหมดเกี่ยวกับเครื่องสงและหองสงนั้นอยูในความดูแล<br />
ของกรมไปรษณียโทรเลข<br />
เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ.2484 กรมโฆษณาการไดเปลี่ยนชื่อเรียกเปนสถานี<br />
วิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย มีฐานะเปนสถานีวิทยุกระจายเสียงแหงชาติ โดยมีกรม<br />
ประชาสัมพันธ สํานักนายกรัฐมนตรีเปนผูดําเนินงานจนถึงปจจุบัน หลั งจากที่ กิ จการ<br />
วิทยุกระจายเสียงโอนมาอยูในสังกัดของกรมโฆษณาการไดเพียง 2 ป ก็เกิดสงครามโลกครั้งที่ 2<br />
ขึ้น ซึ่งมีผลกระทบตอกิจการวิทยุอยางมากกลาวคือ ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2484 ญี่ปุนไดสงกําลัง<br />
ทหารบุกประเทศไทย รัฐบาลสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม เปนนายกรัฐมนตรีไดลงนามในสัญญา<br />
รวมกับญี่ปุนและประกาศสงครามกับอังกฤษและสหรัฐอเมริกา จึงเปนผลใหประเทศไทยถูกโจมตี<br />
ทางอากาศจากเครื่องบินสัมพันธมิตรบอยครั้ง หนวยราชการตางๆ ตองเคลื่อนยายออกไป ทั้งนี้<br />
รวมทั้งการทดลองวิทยุกระจายเสียงคลื่นสั้นและคลื่นยาวที่สถานีวิทยุศาลาแดง ตองยายไปอยูที่<br />
สถานีวิทยุหลักสี่ การกระจายเสียงในระยะเวลาดังกลาวจึงมีปญหาและอุปสรรคเพราะขาดอุปกรณ<br />
ในวันที่ 14 เมษายน พ.ศ.2488 โรงจักรไฟฟาในพระนครทั้ง 2 โรงคือ โรงจักรไฟฟา<br />
วัดเลียบกับโรงไฟฟาหลวงสามเสนถูกทิ้งระเบิดเสียหายมาก ไมสามารถจายกระแสไฟฟาได<br />
การติดตอทางวิทยุโทรเลข วิทยุโทรศัพทกับตางประเทศและในประเทศทุกสาย รวมทั้งการสง<br />
วิทยุกระจายเสียงของกรมโฆษณาการตองหยุดชะงักหมด จนกระทั่งไดจัดหาเครื่องกําเนิดไฟฟามา<br />
ทําไฟฟาใชเองไดแลว จึงดําเนินงานติดตอทางวิทยุและสงวิทยุกระจายเสียงไดใหม ดวยเหตุนี้<br />
รัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมในสมัยนั้น จึงไดมีคําสั่งใหกรมไปรษณียโทรเลขเตรียมการใหมี<br />
เครื่องสงวิทยุกระจายเสียงไวสํารอง<br />
กองชางวิทยุ กรมไปรษณียโทรเลขไดรื้อฟนการทดลองวิทยุกระจายเสียงขึ้นอีกครั้ง โดย<br />
แผนกชางวิทยุเปนผูรับผิดชอบดําเนินการ ดวยการนําเอาเครื่องสงวิทยุโทรศัพทแบบที่ใชทํางาน<br />
วิทยุโทรศัพทภายในประเทศมาดัดแปลงทดลองสงที่ตึกกรมไปรษณียโทรเลขหนาวัดเลียบ การ<br />
ทดลองเครื่องสงวิทยุกระจายเสียงครั้งนี้กระทําเปนภายในเปนครั้งคราว
37<br />
5. ยุคการขยายตัวของกิจการวิทยุกระจายเสียง<br />
เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 สงบลง กิจการวิทยุกระจายเสียงของไทยก็นับวันที่จะขยายตัว<br />
เพิ่มมากขึ้นตามลําดับ กลาวคือ เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ.2489 สถานีวิทยุทดลอง 1 ป.ณ. ไดเริ่มสง<br />
กระจายเสียงเปนประจําสัปดาหละ 2 วันๆ ละ 1 ชั่วโมง ในตอนค่ํา ตอมาในเดือนสิงหาคม<br />
พ.ศ.2489 สถานีวิทยุทดลอง 1 ป.ณ. ไดเพิ่มเครื่องสงวิทยุกระจายเสียงขึ้นอีก 1 เครื่อง ใชความถี่<br />
7,022 กิโลเฮิรตซ มีกําลังสง 80 วัตต เปนเครื่องสงวิทยุแบบเดียวกับเครื่องแรก ในวันที่ 24 ตุลาคม<br />
พ.ศ.2489 ไดเพิ่มเครื ่องสงวิทยุกระจายเสียงขึ้นอีก 1 เครื่อง ใชความถี่ปานกลาง 950 กิโลเฮิรตซ มี<br />
กําลังสง 50 วัตต ตอมาไดเพิ่มกําลังสงขึ้นเปนขนาด 500 วัตตหมดทุกเครื่อง และยังไดเพิ่ม<br />
เครื่องสงวิทยุคลื่นสั้นใชความถี่ 5,955 กิโลเฮิรตซอีก 1 เครื่อง สงกระจายเสียงรายการเดียวกัน<br />
พรอมกันทั้ง 4 ขนาดคลื่น เพื่อทดลองวาผลการรับฟงคลื่นวิทยุใดไดผลดี ปรากฏวาผูฟงสามารถ<br />
รับฟงการกระจายเสียงของสถานีวิทยุทดลอง 1 ป.ณ. ไดทั่วทุกจังหวัดในประเทศไทย ดวยการ<br />
เลือกรับฟงความถี่ขนาดตางๆ กัน<br />
นับแตสถานีวิทยุทดลอง 1 ป.ณ. ไดดําเนินการกระจายเสียงตั้งแต ป พ.ศ.2489 เปนตนมา<br />
ไดเพิ่มวันและเวลาทดลองการสงวิทยุกระจายเสียงมากขึ้น จนเปนการสงวิทยุกระจายเสียงทุกวัน<br />
วันละ 6 ชั่วโมง จึงนับไดวา สถานีทดลอง 1 ป.ณ. ของกรมไปรษณียโทรเลขเปนสถานีวิทยุแหงแรก<br />
ที่สงวิทยุกระจายเสียงคูกันไปกับสถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยของกรมโฆษณาการ<br />
สวนการโฆษณา เริ่มมีขึ้นประปรายตั้งแตวันที่ 1 กันยายน 2490 ในขั้นตนมีรายไดจากคาบํารุง<br />
เล็กนอย ตอมาจึงมีเพิ่มมากขึ้นเปนลําดับจนสามารถเลี้ยงตัวได<br />
เมื่อประมาณกลางป พ.ศ .2492 ไดมีสถานีวิทยุทดลองสงกระจายเสียงของ<br />
กรมไปรษณียโทรเลขขึ้นอีก 1 สถานี ใชชื่อวา “สถานีวิทยุทดลองหลักสี่” สงกระจายเสียงดวย<br />
ขนาดคลื่น 1,060 กิโลเฮิรตซ มีกําลังสงเริ่มตนตั้งแต 100 วัตต แลวเพิ่มกําลังสงขึ้นไปเปนลําดับ<br />
จนถึง 5 กิโลวัตต ซึ่งนับไดวาคอนขางสูงมากในยุคนั้น รายการที่สงกระจายเสียงมีเฉพาะรายการ<br />
สารคดีและรายการบันเทิง ไมมีโฆษณา<br />
ในระยะแรกกิจการวิทยุกระจายเสียงไทยจํากัดอยูเพียง 2 หนวยงาน คือ กรมไปรษณีย<br />
โทรเลขและกรมประชาสัมพันธ จนกระทั่งป 2492 เปนตนมารัฐบาลมองเห็นความสําคัญของวิทยุ<br />
อยางมาก จึงตัดสินใจยกเลิกการจดทะเบียนวิทยุในปนี้ และยังอนุญาตใหหนวยงานราชการอื่นๆ<br />
ตั้งสถานีวิทยุขึ้นได ตั้งแตบัดนั้นเปนตนมากิจการวิทยุกระจายเสียงก็ไดรับความนิยมอยางรวดเร็ว<br />
หนวยราชการตาง ๆ โดยเฉพาะหนวยราชการทหารไดจัดตั้งสถานีวิทยุในเขตกรุงเทพฯและ<br />
ตางจังหวัดขึ้นอีกหลายสถานี
38<br />
สถานีวิทยุเหลานั้น นอกจากจะเปนสื่อที่ใหความบันเทิง ขาวสารและความรูแกประชาชน<br />
ทั่วไป ยังมีฐานะเปนเครื่องมือที่สําคัญยิ่งในทางการเมือง ดังจะเห็นไดจากประวัติศาสตรการเมือง<br />
ของไทย เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ.2494 เกิดกบฏแมนฮัตตัน วิทยุกระจายเสียงไดเขามามีสวนใน<br />
การแถลงการณตางๆ อยูตลอดเวลา ตอมาอีก 5 เดือน คือ ในวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ.2494 เกิดการ<br />
รัฐประหารเงียบหรือที่เรียกวา รัฐประหารทางวิทยุขึ้นอีก จึงอาจกลาวไดวา การใชสื่อ<br />
วิทยุกระจายเสียงเพื่อเปนอํานาจตอรองทางการเมือง ไดเริ่มตนตั้งแตบัดนั้นเปนตนมา<br />
6. ยุคการจัดตั้งสถานีวิทยุในรูปแบบการคา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงที่จัดตั้งขึ้นในรูปแบบของการคาโดยจดทะเบียนในรูปของ<br />
บริษัทแหงแรกและแหงเดียวในเมืองไทย คือ สถานีวิทยุกระจายเสียง ท.ท.ท. รัฐบาลในสมัยนั้นคง<br />
เล็งเห็นกําไรที่จะไดจากการดําเนินกิจการวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน จึงดําริใหมีการจัดตั้ง<br />
บริษัทไทยโทรทัศนจํากัดขึ้น โดยใหกรมโฆษณาการเปนผูถือหุนใหญ มีอธิบดีกรมโฆษณาการ<br />
เปนประธานกรรมการ โดยดําเนินการติดตั้งเครื่องสงวิทยุโทรทัศนที่บริเวณวังบางขุนพรหม แตใน<br />
ระหวางที่กําลังรอการติดตั้งเครื่องมือนี้ ทางบริษัทไทยโทรทัศนไดเริ่มการสงวิทยุกระจายเสียงเปน<br />
แบบสถานีพาณิชยกอน ตั้งแตวันที่ 31 มกราคม พ.ศ.2497 โดยใชเครื่องสงที่สถานีเครื่องสง<br />
วิทยุกระจายเสียงของกรมประชาสัมพันธโดยตรง (ในป พ.ศ.2500 บริษัทไทยโทรทัศน ไดยุบมาอยู<br />
ในความควบคุมขององคการสื่อสารมวลชนแหงประเทศไทย มีชื่อยอวา อ.ส.ม.ท.)<br />
รัฐบาลไดออกพระราชบัญญัติที่มีชื่อวา “พระราชบัญญัติวิทยุกระจายเสียงและวิทยุ<br />
โทรทัศน พ.ศ.2498” ณ วันที่ 22 มกราคม พ.ศ.2498 มาตราที่ 4 ของพระราชบัญญัตินี้ระบุผูที่ไดรับ<br />
อนุญาตใหดําเนินการบริการสงวิทยุกระจายเสียงไดแก กรมประชาสัมพันธ กรมไปรษณียโทรเลข<br />
กระทรวงกลาโหม และกระทรวง ทบวง กรม อื่นใด และนิติบุคคลที่กําหนดในกฎกระทรวง ซึ่ง<br />
ไดแก กระทรวงศึกษาธิการ สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร สํานักพระราชวัง กรมตํารวจ<br />
และบริษัทไทยโทรทัศน จํากัด<br />
7. ยุคการจัดระเบียบวิทยุกระจายเสียง<br />
ในสมัยรัฐบาลจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต สถานีวิทยุกระจายเสียงเกิดขึ้นเกือบรอยสถานี<br />
และจํานวนเกินครึ่งเปนสถานีวิทยุทหาร สถานีวิทยุเหลานี้ไดจัดตั้งขึ้นตามนโยบายปฏิบัติการทาง<br />
จิตวิทยา แตในทางปฏิบัติแลวสถานีวิทยุกระจายเสียงของทหารกลับเนนในเรื่องของธุรกิจการคา<br />
ซึ่งเปนเรื่องของการไดผลประโยชนโดยไมตองลงทุนลงแรงอะไรเลย เมื่อสถานีวิทยุสวนใหญ<br />
ยกเวน 4 สถานี คือ สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย สถานี อ.ส.สํานักพระราชวัง สถานีวิทยุ
39<br />
ศึกษา และสถานีวิทยุสองศูนยของกองบัญชาการทหารสูงสุด ดําเนินการเพื่อธุรกิจการคาซึ่งผิด<br />
จากวัตถุประสงคที่ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต ไดกําหนดไวโดยสิ้นเชิง ทําใหเกิดปญหาแกวงการ<br />
วิทยุกระจายเสียงหลายประการ อาทิ เกิดปญหาทางดานกฎหมายเกี่ยวกับการจัดสรรคลื่นความถี่<br />
คลื่นวิทยุ เกิดปญหาเกี่ยวกับการจัดรายการที่ไมเหมาะสมและไมมีคุณคา เนื่องจากสถานีวิทยุเหลานั้น<br />
พยายามจัดรายการเพื่อเอาใจและสนองความตองการของผูอุปถัมภรายการ เกิดปญหาเกี่ยวกับการรักษา<br />
ความลับของทางราชการทหาร โดยใชวิทยุกระจายเสียงเปนเครื่องมือสงขาวไปใหฝายปฏิปกษหรือศัตรู<br />
ของประเทศ ดวยวิธีการแอบแฝงเขาไปในรายการตาง ๆ โดยวิธีการสงเปนรหัสลับผสมไปกับรายการที่<br />
สงออกอากาศ<br />
เมื่อจอมพลถนอม กิตติขจร ขึ้นบริหารประเทศตอจากจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต ไดใชอํานาจ<br />
ในฐานะรัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมและผูบัญชาการทหารสูงสุดออกคําสั่งถึงสถานีวิทยุกระจายเสียง<br />
ตาง ๆ ในเครือกองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ โดยสั่งหามสถานีวิทยุเหลานั้นออกอากาศ<br />
รายการที่เขาลักษณะรายการเพลงตามคําขอ รายการสื่อสาร นัดแนะชักชวน กอใหเกิด<br />
ความสัมพันธทางชูสาว และรายการโฆษณาทางการคาหรือการโฆษณาอื่นใดที่ไมใชของทางราชการ<br />
ทางดานกระทรวงมหาดไทยก็ไดมีคําสั่งถึงหนวยงานราชการในสังกัดที่มีสถานีวิทยุกระจายเสียง<br />
เชน กรมตํารวจและเทศบาลนครหลวงกรุงเทพ-ธนบุรี เชนเดียวกัน แตคําสั่งของ<br />
กระทรวงมหาดไทยมีลักษณะแตกตางไปจากคําสั่งของกระทรวงกลาโหมดังกลาวแลวและมีความ<br />
เฉียบขาดยิ่งไปกวานั้นเปนอันมาก คือใหงดการโฆษณาทุกชนิดโดยสิ้นเชิง และหามจัดรายการใดๆ ที่<br />
เปนเรื่องนอกราชการ สวนสํานักนายกรัฐมนตรีไดมีคําสั่งถึงหนวยราชการในสังกัดของตนที่มี<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง เชน กรมประชาสัมพันธและมหาวิทยาลัยตางๆ ซึ่งแทนที่จะสั่งหาม เชน<br />
กระทรวงกลาโหมและกระทรวงมหาดไทย กลับเปนการยืนยันถึงมติของคณะรัฐมนตรี คือหามไมให<br />
จัดตั้งสถานีวิทยุขึ้นใหม หามจัดรายการเพลงตามคําขอ หรือเขาทํานองสื่อสารชักชวนนัดแนะ<br />
กอใหเกิดความสัมพันธทางชูสาว และหามไมใหสถานีวิทยุเพิ่มกําลังเครื่องสงขึ้นอีก จากคําสั่ง<br />
ดังกลาวขางตนเห็นไดชัดวามีความขัดแยงในตัวเอง และในทางปฏิบัติแลวก็จะเกิดความลักลั่นเปน<br />
ปญหาขึ้นได โดยเฉพาะอยางยิ่งจะเปนผลใหสถานีวิทยุกระจายเสียงบางแหงยังคงออกอากาศไดตามปกติ<br />
โดยไมมีอะไรเกิดขึ้น ดวยเหตุนี้ทางรัฐบาล จึงไดตั้งคณะกรรมการซึ่งประกอบดวยตัวแทนจาก<br />
หนวยงานที่เกี่ยวของกับกิจการวิทยุกระจายเสียง ทําหนาที่ในการรางหลักเกณฑตางๆ ในการบริหาร<br />
วิทยุกระจายเสียงออกมาเปนระเบียบที่จะใชบังคับแกสถานีวิทยุกระจายเสียงของหนวยราชการ ยกเวน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยและสถานีวิทยุกระจายเสียงเอเชียเสรี ทั้งนี้ใหสถานี<br />
วิทยุกระจายเสียงเหลานั้นมีสิทธิตลอดจนการปฏิบัติอันเสมอภาคเหมือนกัน ระเบียบดังกลาวมีชื่อ
40<br />
เรียกวาระเบียบวาดวยวิทยุกระจายเสียงของสวนราชการ พ.ศ. 2511 หากสถานีวิทยุกระจายเสียงใด<br />
ฝาฝนใหคณะกรรมการเสนอเรื่องตอนายกรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาสั่งการตอไป<br />
เนื่องดวยหลักเกณฑของระเบียบวาดวยวิทยุกระจายเสียงของสวนราชการ พ.ศ.2511 ได<br />
กําหนดไวในลักษณะที่กวาง คณะกรรมการไมสามารถทํางานไดอยางเต็มที่ เนื่องจากไมมีอํานาจ<br />
สิทธิขาดในการควบคุม ตรวจสอบและพิจารณาลงโทษ ตอมาในป พ.ศ.2516 ไดมีการนําระเบียบ<br />
ดังกลาวมาพิจารณาทบทวนหลักเกณฑใหรัดกุมและสามารถนําไปใชบังคับไดอยางมีประสิทธิภาพ<br />
ยิ่งขึ้นและออกมาเปนระเบียบใหม คือ “ระเบียบวาดวยวิทยุกระจายเสียง พ.ศ.2517” และเนื่องจาก<br />
ไมมีการกําหนดหลักเกณฑ ในการควบคุมเกี่ยวกับกิจการวิทยุโทรทัศนมากอน รัฐบาลในขณะนั้น<br />
คือ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช นายกรัฐมนตรี จึงมอบหมายงานใหคณะกรรมการบริหาร<br />
วิทยุกระจายเสียง พ.ศ.2517 รับไปพิจารณารางหลักเกณฑในการบริหารงานวิทยุกระจายเสียงและ<br />
วิทยุโทรทัศน ซึ่งตอมาไดออกเปนพระราชกฤษฎีกา “ระเบียบวาดวยวิทยุกระจายเสียงและวิทยุ<br />
โทรทัศน พ.ศ.2518” มีการแตตั้งคณะกรรมการขึ้นคณะหนึ่งเรียกวาคณะกรรมการบริหาร<br />
วิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน เรียกโดยยอวา กบว.<br />
8. ยุคองคการสื่อสารมวลชนแหงประเทศไทย<br />
บริษัท ไทยโทรทัศน จํากัด ไดเปลี่ยนฐานะเปนองคการสื่อสารมวลชนแหงประเทศ<br />
ไทย (อ.ส.ม.ท.) เมื่อวันที่ 9 เมษายน พ.ศ.2520 เนื่องจากรัฐบาลมีความจําเปนจะตองจัดกิจการ<br />
สื่อสารมวลชนของรัฐใหมีความคลองตัว มีประสิทธิภาพ ถูกตองรวดเร็วและเปนที่เชื่อถือแก<br />
สาธารณชนตามนโยบายของรัฐบาล จึงไดออกพระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง อ.ส.ม.ท. รับมอบกิจการ<br />
ของบริษัท ไทยโทรทัศน จํากัด ที่ไดยุบเลิกกิจการไปมาดําเนินการตอ หลังจาก อ.ส.ม.ท. ดําเนิน<br />
กิจการไดเกือบ 1 ป รัฐบาล พลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันท ไดมีมติให อ.ส.ม.ท. เปนผูดูแลกิจการวิทยุ<br />
โทรทัศนทั้งหมดของราชการ รวมไปถึงสถานีโทรทัศนในสวนภูมิภาคทั้งหมด ซึ่งอยูในสังกัดของ<br />
กรมประชาสัมพันธ และใหกรมประชาสัมพันธ ดูแลกิจการดานวิทยุกระจายเสียงทั้งหมดของทาง<br />
ราชการ รวมถึงสถานีวิทยุ ท.ท.ท. ในขายงาน ของ อ.ส.ม.ท. ดวย อยางไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลง<br />
ครั้งนี้ประสบกับกระแสการคัดคานและคําวิพากษวิจารณจากบุคคลในวงการวิทยุกระจายเสียงและ<br />
วงการสื่อสารมวลชนอื่นๆ เมื่อเผชิญกับเสียงคัดคานและประกอบกับเกิดการเปลี่ยนแปลงคณะ<br />
รัฐบาล ในระยะเวลาตอมา ความคิดที่จะรวมอํานาจ การควบคุมวิทยุกระจายเสียงมาไวในกรม<br />
ประชาสัมพันธและรวบรวมอํานาจการควบคุมวิทยุโทรทัศนมาไวที่ อสมท. จึงหยุดชะงักไป
41<br />
สรุป<br />
จากที่กลาวมาทั้งหมดขางตนจะเห็นวาประวัติและวิวัฒนาการของวิทยุการกระจายเสียง<br />
และวิทยุโทรทัศนเริ่มตนจากการคนควาในหองทดลองโดยนักวิทยาศาสตรในทวีปยุโรป และเริ่ม<br />
พัฒนาเทคโนโลยีเรื่อยมา เริ่มตั้งแตโทรเลข โทรศัพท วิทยุโทรเลข วิทยุกระจายเสียง และวิทยุ<br />
โทรทัศน และเริ่มแพรขยายไปยังประเทศตางๆทั่วโลก สําหรับประเทศไทยนั้น สื่อวิทยุการ<br />
กระจายเสียงและวิทยุโทรทัศนก็มีการพัฒนามาหลายยุคหลายสมัย ในบทถัดไปจะกลาวโดย<br />
ละเอียดถึงโครงสรางของระบบวิทยุการกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศนไทย<br />
คําถามทายบท<br />
1. เพราะเหตุใดมนุษยจึงเริ่มคิดคนและทดลองเพื่อใหไดสิ่งประดิษฐที่ชวยในการสื่อสาร<br />
ใหมีความรวดเร็วและนาเชื่อถือ<br />
2. ใหนิสิตเรียงลําดับประดิษฐกรรมการสื่อสารดานโทรคมนาคมที่มนุษยคิดคนขึ้นตั้งแต<br />
อดีตจนถึงปจจุบัน<br />
3. ผูที่มีบทบาทสําคัญในการประดิษฐโทรเลขไฟฟาคือใคร<br />
4. ใครคือผูคนพบคุณลักษณะของคลื่นวิทยุ และมีบทบาทสําคัญอยางไรตอสื่อ<br />
วิทยุกระจายเสียง<br />
5. สถานีวิทยุโทรทัศนแหงแรกของโลกคือสถานีใด เกิดขึ้นในประเทศใด<br />
6. สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบริพัตรสุขุมพันธ กรมพระนครสวรรควรพินิต มี<br />
บทบาทอยางไรตอวงการวิทยุกระจายเสียงของไทย<br />
7. การเริ่มวางรากฐานในระบบโทรทัศนไทยเริ่มขึ้นเมื่อใด<br />
8. สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงแรกของไทย มีชื่อวาอะไร
42<br />
เอกสารอางอิง<br />
วิภา อุตมฉันท. (2546). โลกของการกระจายเสียง จากจุดเริ่มตนสูยุคโลกาภิวัตน. กรุงเทพ :<br />
ภาพพิมพ.<br />
Heritage & Culture[Online]. (2006). Available :http://heritage.scotsman.<br />
com/ingenuity.cfm?id=659002005 [2006, August 20].<br />
Newgenevacenter[Online]. (2006). Available : http://www.newgenevacenter.org/reference/20th-<br />
1st2.htm[2006, September 1].<br />
Odyssey Maritime Discovery Center[Online]. (2006). Available :<br />
http://www.ody.org/morsecode/morsecodehistory.htm [2006, August 20].<br />
Summers, R.& Summers, H.B. (1966). Broadcasting and the Public.<br />
Belmont, California : Wadsworth.
Change language