Download (PDF: 236 KB)
Download (PDF: 236 KB)
Download (PDF: 236 KB)
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Rechnen mit gebrochenen Zahlen<br />
Addition und Subtraktion von Brüchen (Lehrbuchseiten 30 bis 33)<br />
Seite 30<br />
1. Gruppe 1: 1 h + 3 h + 3 h = 1 3 h<br />
4 4 4 4<br />
Gruppe 2: 3 h + 1 h + 1 h + 1 h = 1 2 h = 1 1 h<br />
4 4 4 4 4 2<br />
Gruppe 2 ist eine Viertelstunde früher da als Gruppe 1.<br />
2 3 5<br />
7 5 2<br />
3 8 11 4 6 10<br />
2. a) + = b) − = c) + = d) + =<br />
6 6 6<br />
9 9 9<br />
10 10 10 11 11 11<br />
8 0 8<br />
1 3 4<br />
14 7 7<br />
e) n.l. f) + = g) + = h) − =<br />
7 7 7<br />
5 5 5<br />
15 15 15<br />
14 7 21 5 3 8 193 97 96<br />
i) + = j) + = = 1 k) − = l) n.l.<br />
20 20 20 8 8 8<br />
100 100 100<br />
Seite 31<br />
3. a) b)<br />
2<br />
3 wurden gefärbt, 1 3 bleibt ungefärbt 3<br />
4 wurden gefärbt, 1 bleibt ungefärbt<br />
4<br />
Hinweis: Für die Zerlegung und die Färbung gibt es jeweils mehrere Möglichkeiten.<br />
AUFGABE (Randspalte Seite 31 oben)<br />
1 1 2 2 1<br />
Zu 3.a) + = ; 1− = zu 3.b)<br />
3 3 3 3 3<br />
1 1 3 3 1<br />
+ = ; 1− =<br />
4 2 4 4 4<br />
Hinweis: Für die Wahl der Aufgaben gibt es jeweils mehrere Möglichkeiten.<br />
4. a)<br />
c)<br />
e)<br />
g)<br />
2 11 2<br />
3+ = = 3<br />
3 3 3<br />
b)<br />
1 46 1<br />
4 + 5= = 9<br />
5 5 5<br />
d)<br />
1 3 10 1<br />
5 − 2 = = 2<br />
4 4 4 2<br />
f)<br />
5 12 5<br />
1+ = = 1<br />
7 7 7<br />
h)<br />
1 1 8<br />
2 + 1 = = 4<br />
2 2 2<br />
5 4 29 1<br />
7 − 3 = = 4<br />
7 7 7 7<br />
3 93 5<br />
13 − 1 = = 11<br />
8 8 8<br />
1 2 12<br />
1 + 2 = = 4<br />
3 3 3<br />
24
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
5. a)<br />
4 8 3 15<br />
⎛5 1⎞<br />
7 11 2<br />
+ + = = 3<br />
b) ⎜ − ⎟+ = = 3<br />
5 5 5 5<br />
⎝3 3⎠<br />
3 3 3<br />
c)<br />
5 6 3 3<br />
1 ⎞<br />
1 1 3 25 1<br />
− ⎜ + ⎟=<br />
d) 3 + 4 − = = 6<br />
7 ⎝ 7 7 ⎠ 7<br />
2 4 2 4 4<br />
e)<br />
13 5 1 13 1<br />
8 5 3 0<br />
− + 1 = = 3<br />
f) − − = = 0<br />
4 4 4 4 4<br />
19 19 19 19<br />
g)<br />
15 3 3 ⎞ 5 1<br />
2 5 1 9 3 1<br />
− ⎜ + 1 ⎟= = 1<br />
h) 2 + − 1 = = = 1<br />
4 ⎝4 4⎠<br />
4 4<br />
3 6 3 6 2 2<br />
7. a) richtig b) richtig<br />
19 8 11<br />
1<br />
c) falsch, denn − = d) falsch; richtig wäre 3,05 kg = 3 kg<br />
10 10 10<br />
20<br />
8.<br />
1 1 1 1 3 1 1 1<br />
t + 1 t + 500 kg + 2 t + 1500 kg + t + 1 t = 8 t und 8 t < 8 t<br />
4 2 4 2 4 4 4 2<br />
Alle Dinge können aufgeladen werden.<br />
Seite 32<br />
9.<br />
1 3 1 1 1 20+ 6+ 4+ 2+<br />
1 33 1<br />
2 kg + kg + kg + kg + kg = kg = kg = 4 kg<br />
2 4 2 4 8 8 8 8<br />
10. a)<br />
7<br />
3<br />
b)<br />
12<br />
2 = 11 11<br />
1<br />
c)<br />
d)<br />
2<br />
30<br />
2<br />
e)<br />
1<br />
41<br />
f)<br />
2<br />
12 = 3 5<br />
5<br />
1<br />
g)<br />
h)<br />
12<br />
8<br />
36<br />
i)<br />
19<br />
9<br />
8<br />
19<br />
j)<br />
k)<br />
l)<br />
24<br />
20<br />
99<br />
20<br />
m) 26<br />
1<br />
17<br />
1<br />
n)<br />
o)<br />
p)<br />
35<br />
2<br />
20<br />
18<br />
q) 0 r)<br />
7<br />
12<br />
11. a)<br />
3<br />
7<br />
1<br />
11<br />
b)<br />
c)<br />
d)<br />
4<br />
10<br />
2<br />
12<br />
e)<br />
1<br />
13<br />
1<br />
2<br />
f)<br />
g)<br />
h)<br />
8<br />
15<br />
3<br />
3<br />
i)<br />
1<br />
1<br />
1<br />
j)<br />
k)<br />
3<br />
9<br />
10<br />
l) n. l.<br />
7 1<br />
5<br />
1<br />
m) = n)<br />
o)<br />
14 2<br />
22<br />
9<br />
p) 1<br />
q)<br />
1<br />
4 2<br />
r) 0<br />
12. a)<br />
e)<br />
i)<br />
11<br />
12<br />
1<br />
15<br />
5<br />
8<br />
b)<br />
f)<br />
j)<br />
17<br />
72<br />
1<br />
60<br />
13<br />
100<br />
c)<br />
g)<br />
k)<br />
1<br />
14<br />
8<br />
63<br />
71<br />
378<br />
d)<br />
h)<br />
l)<br />
35<br />
216<br />
7<br />
75<br />
12<br />
143<br />
25
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
AUFGABE (Randspalte, Seite 32):<br />
4<br />
-Takt; „Alle Vögel sind schon da“<br />
4<br />
Seite 33<br />
13. a)<br />
1<br />
2 − 1 3 = 1 6 ; 1<br />
3 − 1 4 = 1<br />
12 ; 1<br />
4 − 1 5 = 1<br />
20 ;<br />
1<br />
5 − 1 6 = 1<br />
30 ; 1<br />
6 − 1 7 = 1<br />
42 ; 1 1 1<br />
− =<br />
7 8 56<br />
b)<br />
2<br />
3 − 2 4 = 2<br />
12 = 1 6 ; 2<br />
4 − 2 5 = 2 20 = 1<br />
10 ; 2<br />
5 − 2 6 = 2 30 = 1<br />
15 ;<br />
2<br />
6 − 2 7 = 2 42 = 1 21 ; 2<br />
7 − 2 8 = 2 56 = 1<br />
28 ; 2 2 2 1<br />
− = =<br />
8 9 72 36<br />
c)<br />
3<br />
4 − 3 5 = 3<br />
20 ; 3<br />
5 − 3 6 = 3 30 = 1<br />
10 ; 3<br />
6 − 3 7 = 3<br />
42 = 1<br />
14 ;<br />
3<br />
7 − 3 8 = 3<br />
56 ; 3<br />
8 − 3 9 = 3<br />
72 = 1<br />
24 ; 3 3 3 1<br />
− = =<br />
9 10 90 30<br />
d)<br />
4<br />
5 − 4 6 = 4<br />
30 = 2 15 ; 4<br />
6 − 4 7 = 4 42 = 2 21 ; 4<br />
7 − 4 8 = 4<br />
56 = 1<br />
14 ;<br />
4<br />
8 − 4 9 = 4<br />
72 = 1<br />
18 ; 4<br />
9 − 4<br />
10 = 4<br />
90 = 2 45 ; 4 4 4 2<br />
− = =<br />
10 11 110 55<br />
Allgemein gilt:<br />
k<br />
n − k k ⋅(n +1) − k ⋅ n<br />
= = k ⋅ n + k − k ⋅ n k<br />
=<br />
n +1 n ⋅(n +1) n ⋅(n +1) n ⋅(n +1)<br />
14. a)<br />
367<br />
48 = 7 31<br />
23<br />
b)<br />
48<br />
20 = 1 3 57<br />
c)<br />
20<br />
20 = 2 17<br />
71<br />
d)<br />
20<br />
14 = 5 1<br />
14<br />
e)<br />
19<br />
13<br />
8<br />
909<br />
f)<br />
g)<br />
h)<br />
40<br />
24<br />
45<br />
1000<br />
15. a) 3 b) 9 c) 2 d) 6<br />
e) 3 f) 2 g) n. l. h) 20<br />
16. a)<br />
139<br />
40 = 319<br />
13<br />
1<br />
17<br />
b)<br />
c)<br />
d)<br />
40<br />
14<br />
3<br />
6 = 2 5 6<br />
e) n. l. f)<br />
5<br />
1<br />
47<br />
g)<br />
h)<br />
14<br />
30<br />
40 = 1 7 40<br />
17. a) x < 5 1<br />
b)<br />
8<br />
2 < x ≤ 3 2<br />
c) x < 1 d) x < 2 1 3<br />
e) x < 10 f) x < 1<br />
7<br />
100<br />
g) x < 1 3<br />
h) 1 3 4 ≤ x < 2 3 4<br />
18. 13<br />
4<br />
5<br />
4<br />
1<br />
3<br />
1<br />
2<br />
1<br />
6<br />
3<br />
4<br />
9<br />
4<br />
7<br />
12<br />
3<br />
2<br />
11<br />
12<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
17<br />
8<br />
1<br />
4<br />
45<br />
8<br />
5<br />
8<br />
7<br />
2<br />
3<br />
8<br />
23<br />
8<br />
5<br />
2<br />
26
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
AUFGEPASST (Randspalte Seite 33)<br />
Die größte Zahl ist 1 2 + 1 4 + 1 2 + 1 3 + 5<br />
12 + 2 3 + 1 2 − 1 6 = 2 + 1 4 + 5<br />
12 + 1 3 = 3.<br />
Die kleinste Zahl ist 1 2 + 1 4 − 1 3 − 1 4 + 5<br />
12 − 1 3 − 1 6 = 5<br />
12 − 1 3 = 1<br />
12 .<br />
Addition und Subtraktion von Dezimalbrüchen (Lehrbuchseiten 34 bis 37)<br />
Seite 34<br />
1. a) 9,0 km + 10,3 km + 11,4 km + 7,7 km + 10,7 km + 7,5 km + 11,0 km = 67,6 km<br />
Sie fahren insgesamt 67,6 km mit dem Fahrrad.<br />
b) 1,25 € + 1,25 € + 1,60 € + 1,10 € + 1,20 € + 1,20 € + 1,35 € + 0,80 € = 9,75 €<br />
Der 10-Euro-Schein reicht für diesen Einkauf.<br />
2. 0,35 € + 0,35 € + 1,09 € + 1,75 € + 0,79 € = 4,33 €<br />
Tim muss für seinen Einkauf 4,33 € bezahlen.<br />
AUFGABE (Randspalte Seite 34)<br />
1,23 € + 2,08 € + 3,64 € + 1,72 € + 1,31 € = 8,67 €<br />
Thomas muss 8,67 € für das eingekaufte Obst bezahlen.<br />
Seite 35<br />
3. a) 0,045 b) 90,87 c) 13,65 d) 12,075<br />
+ 1,054 + 0,1049 + 24,2 + 3,08<br />
1,099 90,9749 37,85 15,155<br />
e) 1,005 f) 0,0022 g) 3,987 h) 65,432<br />
+ 51,53 + 9,78 + 98,3 + 0,5678<br />
52,535 9,7822 102,287 65,9998<br />
i) 109,075 j) 8,8 k) 0,0099 l) 2345,9<br />
+ 68,5 + 88,888 + 1,091 + 0,987<br />
177,575 97,688 1,1009 2346,887<br />
4. a) 9,15 b) 38,2847 c) n.l. d) 6,119<br />
e) 7,95 f) 39,068 g) 13,96 h) 58.922<br />
i) 158,74 j) n.l. k) 20,742 l) 7,14<br />
5. a) 28,776 b) 38,2847 c) 21,5251 d) 11,201<br />
e) 14,188 f) 21,796 g) 58,108 h) 28,573<br />
i) 7,218 j) 31,6112 k) 209,209 l) 24,01407<br />
6. a) 0,9 b) 0,54 c) 0,11 d) 0,6<br />
e) 0,015 f) 0,04 g) 0,5 h) 0,54<br />
7. a) 20,759 b) 328,9586 c) 938,0453 d) 36,7465<br />
8. Herr Müller hat nicht Recht, denn 0,25 l +0,2 l + 0,2 l = 0,65 l.<br />
27
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Seite 36<br />
9. a) 3,8 cm + 1,25 cm + 3,8 cm + 1,25 cm = 10,1 cm<br />
b) 4,3 cm + 4,3 cm + 4,3 cm + 4,3 cm + 4,3 cm + 4,3 cm = 25,8 cm<br />
c) 2,7 cm + 2,7 cm + 2,7 cm + 2,7 cm = 10,8 cm<br />
d) 4,6 cm + 2,1 cm + 4,8 cm + 3,7 cm = 15,2 cm<br />
10. a) 18,95 € + 5,85 € + 13,95 € + 15,75 € = 54,50 €; 50 € reichen hier nicht.<br />
b) 3,85 € + 2,95 € + 8,95 € + 1,85 € + 1,85 € + 1,85 € + 1,85 € + 2,20 € + 3,45 € = 28,80 €<br />
50 € reichen, er bekommt 21,20 € zurück. (50,00 € - 28,80 € = 21,20 €)<br />
11. 13,88 80,7 27,0025<br />
+ 3,52 + 7,36 + 0,8015<br />
+ 42,72 + 13,2 + 1,2000<br />
59,12 101,26 29,0040<br />
13. a) 0,75 + 1 4<br />
= 0,75 + 0,25 = 1<br />
b) 2 3 4<br />
+ 4,9 – 0,75 = 2,75 + 0,49 – 0,75 = 2,49<br />
c)<br />
4<br />
3<br />
– 0,3 = 1,3 – 0,3 = 1, 03<br />
d) 2,25 + 3,76 – 1 4<br />
= 2,25 + 3,76 – 0,25 = 5,76<br />
e) 0,8 + 5 6<br />
= 0,8 + 0,83 = 1, 63<br />
f) 1,75 + 2 1 4<br />
= 1,75 + 2,25 = 4<br />
g) 1,6 – 3 9 – 1 3 = 1,6 – 1 3 – 1 3 = 1,6 – 2 3<br />
= 1,6 – 0,6 = 0,93<br />
h) 0,3 + 1 7 + 0,1 = 4 1 28 +<br />
+ = 10 = 38 ≈ 0,54<br />
10 7 70 70<br />
Seite 37<br />
14. a) 16 b)<br />
18<br />
17 = 1 1<br />
3191<br />
c)<br />
17<br />
792 = 4 23<br />
792<br />
d) 12,1 e)<br />
11<br />
2 = 5 1 2<br />
f) 4<br />
15. a) 3 b) 3 c)<br />
5<br />
2 = 2 1 2<br />
d)<br />
4<br />
3 = 11 3<br />
e)<br />
3<br />
2 = 11 7<br />
f)<br />
2<br />
3 = 2 1 3<br />
g) 38,2 h) 31,293 i) 34,3 j) 37<br />
16. a) 20,759 b) 328,9514 c) 938,0453<br />
d) 36,7465 e) 37,1192 f) 151,9487<br />
17. a) 18 b) 15 c) 7<br />
d)<br />
27<br />
5 = 52 5 = 5,4 e) 29<br />
4 = 7 1 4 = 7,25 f) 17<br />
4 = 4 1 4 = 4,25<br />
28
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
18. a) 43,4 b) 19,96 c) 17,3<br />
413<br />
d) 8 e) 17,3 f)<br />
36 = 1117 36<br />
Vervielfachen und Teilen von Brüchen (Lehrbuchseiten 38 bis 41)<br />
Seite 38<br />
1. – Fruchtmilch: 2 1 2 l Milch, 5 l Fruchtsaft oder 5 Tassen Früchte, Zucker nach Bedarf<br />
8<br />
– Zitronenmilch: 2 1 2 l Milch, 5 Eier, 7 1 Esslöffel Zucker, Saft von 5 Zitronen,<br />
2<br />
abgeriebene Zitronenschale<br />
– Nussmilch: 2 1 2 l Milch, 2 1 2 Tassen geriebene Nüsse oder 7 1 Esslöffel Nussmus,<br />
2<br />
7 1 Esslöffel Zucker oder Honig<br />
2<br />
AUFGABE (Randspalte Seite 38)<br />
3<br />
a)<br />
b) 2 c)<br />
4<br />
3<br />
2<br />
d)<br />
1<br />
4<br />
e)<br />
9<br />
8<br />
f) 1<br />
2. a) 5 · 1<br />
3 = 5 3<br />
b) 5 · 3<br />
4 = 15 4<br />
d) 5 · 4<br />
7 = 20<br />
6<br />
e) 3 ·<br />
7<br />
11 = 18<br />
11<br />
3. a)<br />
20<br />
36<br />
b)<br />
3<br />
5<br />
e)<br />
9<br />
16<br />
f)<br />
8<br />
5<br />
i) 2 j)<br />
4<br />
3<br />
c) 4 · 2<br />
5 = 8 5<br />
7<br />
f) 2 ·<br />
12 = 7 6<br />
10<br />
c)<br />
3<br />
15<br />
g)<br />
2<br />
d)<br />
h)<br />
k) 147 l)<br />
14<br />
5<br />
51<br />
20<br />
17<br />
11<br />
Seite 39<br />
4. a)<br />
1<br />
6 ; 3 · 1<br />
6 = 1 2 ; 4 · 1<br />
6 = 2 3 ; 5 · 1<br />
6 = 5 6<br />
b)<br />
1<br />
9 ; 3 · 1<br />
9 = 1 3 ; 4 · 1<br />
9 = 4 9 ; 5 · 1<br />
9 = 5 9<br />
c)<br />
2<br />
3 ; 3 · 2<br />
3 = 2; 4 · 2<br />
3 = 8 3 ; 5 · 2<br />
3 = 10 3<br />
d)<br />
1<br />
6 ; 3 · 1<br />
6 = 1 2 ; 4 · 1<br />
6 = 2 3 ; 5 · 1<br />
6 = 5 6<br />
5. Es sind noch 4,25 kg Erdbeeren vorhanden.<br />
29
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
6. a) 4 b) 3 c) 5 d) 6<br />
e) 49 f) 54 g)<br />
7<br />
3<br />
h)<br />
10<br />
8<br />
i)<br />
11<br />
15<br />
j) m · 13<br />
15 = 78 ; mögliche Lösungen:<br />
n<br />
m 1 2 3 5 6 9 10 15 18 30 45 90<br />
n 90 45 30 18 15 10 9 6 5 3 2 1<br />
m<br />
k) 11 ·<br />
12 = 99 ; mögliche Lösungen:<br />
n<br />
m 1 2 3 4 6 9 12 18 27 36 54 108<br />
n 108 54 36 27 18 12 9 6 4 3 2 1<br />
l) m · 4<br />
5 = 36 ; mögliche Lösungen:<br />
n<br />
m 1 3 5 9 15 45<br />
n 45 15 9 5 3 1<br />
7. Lösungen sind jeweils alle natürlichen Vielfachen von:<br />
a) 7 b) 13 c) 9 d) 20<br />
e) 16 f) 21 g) 5 h) 11<br />
8. 45 min<br />
9. richtige Ergebnisse: 12 5 und 35 8<br />
Seite 40<br />
10. Jedes Kind erhält 1 1<br />
l Saft und des Geburtstagskuchens.<br />
4 12<br />
11. a)<br />
5<br />
10 :5= 1<br />
2<br />
b)<br />
10<br />
3 :2 = 1 1<br />
c)<br />
3<br />
4 :2 = 1 8<br />
12. a)<br />
3<br />
8 ; 1 4 ; 3<br />
16 ; 3 20 ; 1 3<br />
b)<br />
8 7 ; 2 7 ; 3<br />
14 ; 6 35 ; 1 7 ; 3 c) 15 70 7 ; 15<br />
14 ; 6 7 ; 5 7 ; 2 7 ; 3<br />
14 ; 3<br />
28<br />
d)<br />
4 2 4 4 4 4<br />
:2= ; :5= ; :7=<br />
9 9 9 45 9 63<br />
10 5<br />
:2<br />
13 13<br />
:5<br />
2 10 10<br />
= ; :7=<br />
13 13 13 91<br />
7 7 7 7 7 1<br />
:2= ; :5= ; :7=<br />
8 16 8 40 8 8<br />
Seite 41<br />
13. a)<br />
e)<br />
i)<br />
m)<br />
2<br />
9<br />
2<br />
9<br />
1<br />
15<br />
5<br />
37<br />
b)<br />
f)<br />
j)<br />
n)<br />
1<br />
7<br />
1<br />
3<br />
5<br />
8<br />
7<br />
10<br />
c)<br />
g)<br />
k)<br />
o)<br />
4<br />
15<br />
2<br />
5<br />
2<br />
15<br />
6<br />
13<br />
d)<br />
h)<br />
l)<br />
p)<br />
1<br />
9<br />
2<br />
7<br />
7<br />
54<br />
12<br />
25<br />
30
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
14. 1,75 m; ca. 1,17 m; 87,5 cm; 70 cm; ca. 58,3 cm<br />
15. a) 2 b) 3 c) 4 d) 6<br />
e) 15 f) 1 g) 10 h) 12<br />
i) 9 j) 14 k) 15 l) 21<br />
16. a) (6) 1 2 :3= 1 6<br />
d) (3) 3 4 :5= 3<br />
20<br />
b) (5) 1 3 :2 = 1 6<br />
e) (1) 6 9 :2 = 1 3<br />
c) (2) 1 2 :5= 1<br />
10<br />
f) (4) 1 4 :3= 1<br />
12<br />
AUFGABEN ZUR WIEDERHOLUNG (Seite 41)<br />
1. a) 1 b) 1 c) 1 d) 2<br />
e) 4 f) 2 g) 1 h) keine<br />
3. a) Eine Figur heißt achsensymmetrisch, wenn sie so gefaltet werden kann, dass die dabei<br />
entstehenden beiden Teile der Figur genau deckungsgleich sind. Die Faltgerade nennt<br />
man auch Symmetrieachse der Figur.<br />
Vervielfachen und Teilen von Dezimalbrüchen (Lehrbuchseiten 42 bis 47)<br />
Seite 42<br />
1. a) 30 ⋅ 0,18 € = 5,40 €<br />
b) 30 ⋅ 0,16 € = 4,80 €<br />
c) 15⋅ 0,18 € + 15 ⋅ 0,16 € = 5,10 €<br />
2. a) 8⋅ 0,89 € = 7,12 €<br />
b) 4 ⋅ 2,69 € + 3⋅ 2,29 € = 17,63 €<br />
3. a) 5⋅ 70 = 350 ; 5⋅ 7 = 35 ; 5⋅ 0,7= 3,5; 5⋅ 0,07=<br />
0,35<br />
b) 6 ⋅ 28 = 168 ; 6⋅ 2,8= 16,8; 6⋅ 0,28= 1,68; 6 ⋅ 0,028 = 0,168<br />
Seite 43<br />
4. a) 6,4 b) 15,47 c) 4,16 d) 1,476<br />
e) 1,875 f) 6,5 g) 14,58 h) 3,92<br />
i) 7,062 j) 1,564 k) 126,25 l) 252,41<br />
5. a) 472,5927 b) 2850,9 c) 104,013<br />
d) 18,9375 e) 2946,394 f) 34,306<br />
g) 653,451 h) 725,928 i) 98,7<br />
6. a) 1,4 b) 3,5 c) 2,2 d) 0,4<br />
e) 6,3 f) 3,9 g) 0,78 h) 7,7<br />
i) 9,5 j) 1,08<br />
7. a) 100 ⋅ 0,81 € = 81 €<br />
b) 10 ⋅ 1,47 € = 14,70 €<br />
c) 64,44 € :10 ≈ 6,44 €<br />
d) 10 000 ⋅ 73,04 € = 730 400 €<br />
Seite 44<br />
8. a) 9,4 b) 0,0301 c) 1,23 d) 7,82<br />
e) 0,048 f) 0,231 g) 3,71 h) 170,37<br />
31
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
9. a) 24,03 b) 48,06 c) 480,6 d) 170,74<br />
e) 85,37 f) 341,48 g) 809,3 h) 404,65<br />
i) 8093 j) 109,07 k) 54,535 l) 109,07<br />
10. a) 0,5 mm b) 5 mm c) 50 mm<br />
11. a) 0,789 ⋅15 ≈1⋅ 15 = 15 , also müsste 11,835 richtig sein<br />
b) 0,0468 ⋅93 ≈0,05 ⋅ 100 = 5 , also müsste 4,3524 richtig sein<br />
c) 34 ⋅0,1083 ≈30 ⋅ 0,1 = 3 , also müsste 3,6822 richtig sein<br />
12. a) 10,38 b) 480 c) 9,27<br />
13. a) 5⋅ 0,19 + 6 ⋅ 0,20 + 4 ⋅ 0,55 + 3⋅ 0,70 = 6,45 ; 6,45 € muss Herr Lehmann bezahlen.<br />
Seite 45<br />
14. a) 0,34 € + 0,15 € = 0,49 € ≈ 0,50 € ; 15⋅ 0,50 € = 7,50 €<br />
15 Flaschen kosten etwa 7,50 €.<br />
b) 12 ⋅ 0,50 € = 6 € ; 6 € + 1,50 € = 7,50 €<br />
Das Angebot für 6,99 € ist günstiger gegenüber dem Einzelkauf.<br />
15. 2,50 € : 5 = 0,50 €; Eine Kugel Eis kostet 0,50 €.<br />
16. a) 1,4 cm : 10 = 0,14 cm = 1,4 mm; Ein 1-Cent-Stück ist 1,4 mm dick.<br />
b) Zehn 5-Cent-Stücke sind 1,6 cm dick, also ist ein 5-Cent-Stück 1,6 mm dick.<br />
17. Schreibblock: 9,1 mm : 100 = 0,091 mm; Ein Schreibblatt ist 0,091 mm dick.<br />
Rechenblock: 7,3 mm : 100 = 0,073 mm; Ein Rechenblatt ist 0,073 mm dick.<br />
18. a) 10 Blatt b) 1 Blatt<br />
Telefonbuch 0,45 mm 0,045 mm<br />
Katalog 0,42 mm 0,042 mm<br />
Zeichenblock 1,1 mm 0,11 mm<br />
Kopierpapier 0,92 mm 0,092 mm<br />
Briefpapier 1,05 mm 0,105 mm<br />
Illustrierte 0,5 mm 0,05 mm<br />
19. a) 7,5 b) 0,0947 c) 0,048 d) 2,5<br />
e) 82,1 f) 0,04782 g) 0,02473 h) 0,0125<br />
AUFGABE (Randspalte Seite 45)<br />
a) 7,05 ⋅ 0,1 = 0,705 und 7,05 :10 = 0,705<br />
b) 82,75 ⋅ 0,01 = 0,8275 und 82,75 :100 = 0,8275<br />
c) 27,6 ⋅ 0,001 = 0,0276 und 27,6 :1000 = 0,0276<br />
Seite 46<br />
20. a) 0,092 ⋅ 100 = 9,2 > 0,93 = 9,3:10<br />
b) 1,72 :100 = 0,0172 > 0,0169 = 0,00169 ⋅ 10<br />
c) 3424 :1000 = 3,424 < 4,321 = 0,004321⋅<br />
1000<br />
d) 2,706 ⋅ 100 = 270,6 > 2,7607 = 276,07 :100<br />
21. a) 27,36 2,736 0,2736<br />
b) 0,4078 0,04078 0,004078<br />
c) 0,99 0,099 0,0099<br />
d) 0,5 0,05 0,005<br />
32
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
AUFGABE IM BEISPIEL (Seite 46)<br />
10,15 :7 = 1,45; Eine Dose des zweiten Angebots kostet 1,45 €.<br />
Manuela sollte sich für das zweite Angebot entscheiden, denn 1,45 € < 1,49 €.<br />
Seite 47<br />
22. Angebot A (10 kg für 5,99 €): 1 kg kostet 0,599 € ≈ 0,60 €.<br />
Angebot B ( 5 kg für 2,45 €): 1 kg kostet 0,49 €.<br />
Angebot C ( 2 kg für 1,75 €): 1 kg kostet 0,875 € ≈ 0,88 €.<br />
Angebot B ist am günstigsten.<br />
23. a) 3,92 b) 2,05 c) 6,123 d) 5,45<br />
Ü: 8 : 2 = 4 Ü: 12 : 6 = 2 Ü: 60 : 10 = 6 Ü: 15 : 3 =5<br />
e) 40,08 f) 9,09 g) 3,54 h) 0,089<br />
Ü: 280 : 7 = 40 Ü: 72 : 8 = 9 Ü: 16 : 4 = 4 Ü: 1 : 10 = 0,1<br />
i) 6,06 j) 0,49 k) 0,16 l) 0,019<br />
Ü: 90 : 15 = 6 Ü: 1,6 : 4 = 0,4 Ü: 3: 20 = 0,15 Ü: 0,4 : 20 = 0,02<br />
24. a) 0,7 b) 0,7 c) 0,05 d) 0,004<br />
e) 0,2 f) 0,8 g) 0,09 h) 0,03<br />
i) 0,5 j) 0,6 k) 0,07 l) 0,4<br />
m) 0,9 n) 0,6 o) 0,09 p) 0,16<br />
25. a) 11,475 b) 23,45 c) 0,5675 d) 2,36 e) 1,23575<br />
f) 9,65 g) 23,45675 h) 3,004 i) 23,058 j) 0,2256<br />
k) 1,21875 l) 0,728 m) 0,9988 n) 0,0202 o) 3,09375<br />
26. a) 522,96 : 8 = 65,37<br />
781,08 : 12 = 65,09<br />
329,505 : 5 = 65,901<br />
588,294 : 9 = 65,366<br />
976,65 : 15 = 65,11<br />
b) 65,09 (l) – 65,11 (b) – 65,366 (u) – 65,37 (f) – 65,901 (s)<br />
K A T E R<br />
Multiplikation von Brüchen (Lehrbuchseiten 48 bis 53)<br />
Seite 48<br />
1. a)<br />
2. a/b)<br />
3. a)<br />
3<br />
20<br />
1<br />
4 ; 2 9<br />
3<br />
10<br />
b)<br />
4<br />
15<br />
c) Man multipliziert die Zähler miteinander und die Nenner auch.<br />
b)<br />
1<br />
2<br />
c)<br />
3<br />
20<br />
d)<br />
5<br />
9<br />
33
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Seite 49<br />
4. a)<br />
8<br />
7<br />
15<br />
10<br />
40<br />
4<br />
b)<br />
c)<br />
d)<br />
e)<br />
f)<br />
35<br />
108 56<br />
77<br />
63<br />
15<br />
g)<br />
63<br />
1<br />
1<br />
1<br />
32<br />
1<br />
h)<br />
i)<br />
j)<br />
k)<br />
l)<br />
65<br />
2<br />
21<br />
2<br />
35<br />
7<br />
m) 1 12<br />
11<br />
5<br />
3<br />
5<br />
n)<br />
o)<br />
p)<br />
q)<br />
r)<br />
8<br />
35<br />
3<br />
14<br />
8<br />
3<br />
(Hinweis: Im 1. Druck des Lehrbuches standen bei h) und r) versehentlich die gleichen<br />
Aufgaben. Dies wurde im 2. Druck geändert.)<br />
5. a)<br />
2<br />
3 ⋅ 4 5 = 8<br />
7<br />
b)<br />
15<br />
8 ⋅ 2 5 = 7 2<br />
c)<br />
20<br />
11 ⋅ 5 8 = 5 3<br />
d)<br />
44<br />
4 ⋅ 4 5 = 3 5<br />
e)<br />
2<br />
9 ⋅18 7 = 4 7<br />
f)<br />
7<br />
9 ⋅ 6 7 = 2 3<br />
g)<br />
3<br />
8 ⋅ 4 5 = 3<br />
4<br />
h)<br />
10<br />
5 ⋅ 2 7 = 8<br />
35<br />
6. a) 3 b) 5 c) 14 d) 3<br />
e) 5 f) 10 g) 4 h) 26<br />
7. Die Gleichungen haben jeweils nur eine gebrochene Zahl als Lösung, die aber auf<br />
verschiedene Weise dargestellt werden kann:<br />
a)<br />
2<br />
3 = 0, 6 = 4 6 = 6 9 = ... b) 19 38<br />
= 3,8 =<br />
5 10 = 57<br />
15 = ...<br />
c)<br />
4<br />
11 = 0,36 = 8<br />
22 = 12<br />
33 = ... d) 4 = 4,0 = 4 1 = 8 2 = 12 3 = ...<br />
8. a)<br />
6<br />
7 ; 3 4 < 6 7 < 8 2<br />
b)<br />
7 5 ; 1 3 < 2 5 < 6 14<br />
c)<br />
5 15 ; 4 5 < 14<br />
15 < 7 2<br />
d)<br />
6 9 ; 1 5 < 2 9 < 10 9<br />
e)<br />
3<br />
20 ; 3<br />
20 < 3 8 < 2 f) 1; 3 5 4
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
14. a)<br />
15. a)<br />
1<br />
2 < 31 6<br />
3<br />
8<br />
b) 2 1 2 < 4 5 8<br />
1<br />
b)<br />
2<br />
c) 1 2 3 < 2 5 6<br />
d) 4 4 5 < 6 4 5<br />
c)<br />
2<br />
13<br />
d)<br />
2<br />
3<br />
Seite 51<br />
16. a)<br />
17. a)<br />
18. a)<br />
1<br />
3<br />
e) 1 f)<br />
e)<br />
3<br />
4 m2 b)<br />
7<br />
8<br />
b)<br />
7<br />
4<br />
f)<br />
b) 2 c)<br />
33<br />
20 = 113 20<br />
7<br />
3 m2 = 2 1 3 m2<br />
5<br />
9<br />
7<br />
4<br />
g)<br />
c)<br />
g)<br />
1<br />
2<br />
29<br />
12 = 2 5<br />
12<br />
28<br />
75<br />
173<br />
96 = 177 96<br />
d)<br />
h)<br />
d) 6<br />
h)<br />
4<br />
3<br />
9<br />
8 = 11 8<br />
2<br />
7<br />
Seite 52<br />
19. a)<br />
19<br />
9<br />
b)<br />
24<br />
8 = 11 5<br />
c)<br />
8<br />
72<br />
e)<br />
4<br />
3 = 11 5<br />
3<br />
f)<br />
g)<br />
3<br />
8<br />
4<br />
20. a)<br />
30<br />
2<br />
1<br />
b)<br />
c)<br />
77<br />
9<br />
18<br />
e)<br />
2<br />
3<br />
f)<br />
9<br />
2 = 11 49<br />
g)<br />
2<br />
36 = 113 36<br />
i) 1 j)<br />
1<br />
199<br />
k)<br />
9<br />
23 = 815 23<br />
21. a)<br />
⎛ 2<br />
3 − 1 ⎞<br />
⎜ ⎟ ⋅ 1 ⎝ 2⎠<br />
3 = 4 − 3<br />
6 ⋅ 1 3 = 1 6 ⋅ 1 3 = 1<br />
18<br />
b)<br />
c)<br />
3<br />
5 + 1 2 ⋅ 3 5 + 3 4 = 3 5 ⋅ ⎛<br />
1+ 1 2 + 5 ⎞<br />
⎜ ⎟ = 3 ⎝ 4⎠<br />
5 ⋅11 4 = 33<br />
20 = 113 20<br />
22. a) 1,5 l b) 45 min<br />
d)<br />
1<br />
6<br />
h) n.l.<br />
d)<br />
7<br />
12<br />
h)<br />
1<br />
12<br />
l) 6<br />
4<br />
5 − 3<br />
10 ⋅ 1 2 = 16<br />
20 − 3 20 = 13<br />
20<br />
23. 2; 7; 1 2 ; 1 8<br />
24. a) Das Produkt wird halbiert. b) Das Produkt wird geviertelt.<br />
c) Das Produkt wird verdreifacht. d) Das Produkt wird verdoppelt.<br />
ZUM KNOBELN (Randspalte Seite 52)<br />
In der roten Dose sind 20 Murmeln, in der blauen Dose 30 Murmeln.<br />
35
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Seite 53<br />
25. Es konnte 72 kg Pflaumenmus in Gläser abgefüllt werden.<br />
26. Für 1 Person braucht man: 1 kg Mehl, 1 l Wasser (muss nicht gekauft werden),<br />
12 24<br />
1<br />
Würfel Hefe, 1 kg Tomaten, 1 Zwiebel, 62,5 g Mozzarella, 62,5 g Käse, 25 g Salami,<br />
8 4 2<br />
1<br />
Paprika, 1 Dose Thunfisch, 25 g Schinken, Salz, Basilikum, Oliven.<br />
8 4<br />
Für die Einkaufsliste muss das 10-fache, 4-fache, 6-fache, 8-fache gerechnet und auf<br />
die üblichen Handelsabpackungen umgerechnet werden:<br />
Personen 10 4 6 8<br />
Mehl in kg 1 1 1 1<br />
Hefe-Würfel 2 1 1 1<br />
Tomaten in kg 2,5 1 1,5 2<br />
Zwiebeln Stück 5 2 3 4<br />
Mozzarella in g 625 250 375 500<br />
Käse in g 625 250 375 500<br />
Salami in g 250 100 150 200<br />
Paprika Stück 2 1 1 1<br />
Thunfisch Dosen 3 1 2 2<br />
Schinken in g 250 100 150 200<br />
27. a) Es gibt 24 Möglichkeiten, ein solches Produkt aufzuschreiben.<br />
b) Es gibt maximal 6 verschiedene Zahlenwerte der Produkte.<br />
28. a)<br />
98<br />
49<br />
484<br />
b)<br />
c)<br />
165<br />
143<br />
225 = 2 34<br />
225<br />
e)<br />
111<br />
43 = 2 25<br />
288<br />
140<br />
f)<br />
g)<br />
43<br />
497<br />
207<br />
d)<br />
h)<br />
11<br />
196<br />
3<br />
10<br />
Multiplikation von Dezimalbrüchen (Lehrbuchseiten 54 bis 59)<br />
Seite 54<br />
1. Ein Überschlag führt hier nicht zum Ziel, da der wirkliche Gesamtpreis nur wenig von 10 €<br />
abweicht. Es muss eine exakte Rechnung durchgeführt werden:<br />
Fläche der Bretter: 2 · 1,15 m · 0,20 m = 0,46 m 2<br />
Preis der Bretter: 0,46 · 18,80 € = 8,65 € < 10 €<br />
Gesamtpreis: 8,65 € + 2,30 € = 10,95 € > 10 €<br />
Das Geld reicht für die Erlenbretter, aber nicht auch noch für Haken und Dübel.<br />
Falls sich Sabine für die Kiefernbretter entscheiden würde, würde ihr Geld reichen.<br />
Sie müsste dann 0,46 · 16,50 € + 2,30 € = 7,59 € + 2,30 € = 9,89 € bezahlen.<br />
2. Fläche der Bretter: 2 · 23<br />
20 m · 1<br />
5 m = 23<br />
50 m2<br />
Preis der Bretter:<br />
23<br />
50 ⋅ 94 5 € = 1081<br />
125 € = 8 81<br />
125 € < 10 €<br />
Gesamtpreis: 8 81<br />
125 € + 2 3 162 +75<br />
€ = 10 € + € = 10 237<br />
10 250 250 € > 10 €<br />
36
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Seite 55<br />
3. a) 17,28 b) 1,786 c) 1,1562 d) 231,61<br />
17,28 1,786 11,562 2,3161<br />
1,728 17,86 115,62 23,161<br />
1,728 0,1786 1,1562 23,161<br />
4. a) 25,326 b) 1,6882 c) 60,095 d) 101,91<br />
e) 0,036288 f) 0,08845 g) 0,53235 h) 0,02346<br />
5. a) 0,08 b) 0,006 c) 0,072 d) 0,35<br />
e) 1,08 f) 1,44 g) 1,44 h) 0,5<br />
6. a) falsch, richtig wäre: 2,5 ⋅ 3,4 = 8,5 b) falsch, richtig wäre: 0,3 ⋅ 0,5 = 0,15<br />
c) falsch, richtig wäre: 4,9 ⋅ 0,8 = 3,92 d) richtig<br />
7. Nein, alle Ergebnisse sind richtig. Nullen, die rechts vom Komma stehen und denen keine<br />
andere Ziffer folgt, können weggelassen werden.<br />
8. a) 26,208 b) 52,585 c) 583,02<br />
9. a) 731 b) 0 c) 28,12 d) 1,8<br />
e) 2,502 f) 0,624 g) 0 h) 0,2541<br />
i) 0,08096 j) 4,275 k) 1,0692 l) 0<br />
Seite 56<br />
10. b) Beide Faktoren müssen kleiner als 1 sein.<br />
c) nein<br />
11. Bei a), b), e) und f) müssen Dezimalbrüche kleiner als 1 eingesetzt werden.<br />
Bei c) und d) gibt es jeweils viele Möglichkeiten, wenn die beiden Brüche verschieden sein<br />
dürfen. Falls nicht, kann bei c) jeder beliebige Dezimalbruch eingesetzt werden und bei d)<br />
gibt es dann keine Lösung.<br />
12. a) 1,87 € b) 2,45 € c) 1,25 € d) 1,62 € e) 3,11 €<br />
13. a) 4,73 € b) 1,60 € c) 1,42 € d) 2,62 € e) 1,47 €<br />
14. a) 24,25 b) 3,74 c) 15 d) 2,259<br />
48,4 74,8 1,5 2,259<br />
2,425 37,4 1,5 22,59<br />
7,26 11,22 0,15 2,259<br />
(Hinweis: Im 2. Druck des Lehrbuches wurde bei d) die 2. Teilaufgabe geändert, weil stets<br />
die gleiche Ziffernfolge im Ergebnis stehen soll.)<br />
15. a) 1,55 m ⋅ 0,65 m = 0,10075 m²; 0,1 · 19,90 = 1,99 € Die Platte kostet 1,99 €.<br />
b) 2 ·1,55 m + 2 ·0,65 m = 4,40 m; 4,4 · 1,25 € = 5,50 €<br />
Er benötigt Kantleisten für genau den Umfang von 4,4 m, diese kosten 5,50 €.<br />
(Man benötigt eigentlich etwas mehr Kantleisten wegen der Eckken.)<br />
c) Zusammen muss Stefan 7,49 € bezahlen.<br />
16. 28 · 6,40 € + 2 · 8,95 € = 197,10 €<br />
Seite 57<br />
17. a) 31,62 b) 16,625 c) 43,07 d) 14,74<br />
e) 62,4 f) 16,575 g) 12,006 h) 16,128<br />
18. a) 12,116 b) 324,736 c) 10 049,1 d) 367,36<br />
e) 0,4692 f) 83,435 g) 26,229 84 h) 0,0009<br />
37
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
19. a) 2,92 b) 1,237 c) 64 d) 0,03<br />
e) 0,98 f) 7,3 g) 0,000 002 h) 0,2002<br />
i) 1,2346 j) 1,701 k) 0,004 l) 404<br />
m) 0,082 02 n) 90,918 o) 0,0144 p) 0,000 144<br />
20. a) 36,384 b) 0,0144 c) 16,9 d) 0,225<br />
e) 2,89 f) 0,006 25 g) 1,21 h) 2,0402<br />
i) 8,9688 j) 0,014 04 k) 90,3 l) 0,0108<br />
21. gegenläufige Kommaverschiebung<br />
22. a) Schätzwert: 20 cm · 40 cm · 50 cm = 40 000 cm 3 = 40 l<br />
Exakte Rechnung: 22,8 cm · 42,5 cm · 50,4 cm = 48837,6 cm 3 ≈ 48,8 l<br />
b) etwa 488 l c) etwa 32,6 l<br />
Seite 58<br />
23. a) 13172,08 b) 141,27 c) 1969,578<br />
d) 5983,455 e) 122,7456 f) 0<br />
24. a) (1405,6 + 1305,7) – 65,7 · 38,2 = 2711,3 – 2509,74 = 201,56<br />
b) (67,89 – 32,09) · (13,5 · 14,8) = 35,8 · 199,8 = 7152,84<br />
c) (17,43 · 18,02) – (17,43 + 18,02) = 314,0886 – 35,45 = 278,6386<br />
d) 7,68 · (19,38 + 78,13) = 7,68 · 97,51 = 748,8768<br />
25. a) Die Ziffer hat den Stellenwert „Zehntel-Cent“. Beim Kauf von einem Liter (allerdings<br />
unrealistische Menge Benzin) wirkt sich diese Ziffer nicht aus, da es keine Münze mit<br />
geringerem Wert als 1 Cent gibt. Für 10 l Benzin sind dann allerdings schon 9 Cent<br />
mehr zu zahlen als nur 11,80 €. Dem Kunden wird so ein Preis von 1,18 € pro Liter<br />
Benzin vorgegaukelt, obwohl ein Liter Benzin nahezu 1,19 € kostet.<br />
b) 67,87 €<br />
c) 64,56 €<br />
26. • 0,4 0,44 0,5 4,4 1,5<br />
36,2 14,48 15,928 18,1 159,28 54,3<br />
3,62 1,448 1,5928 1,81 15,928 5,43<br />
0,362 0,1448 0,15928 0,181 1,5928 0,543<br />
27. a) 0.2 4 + 2.34 · 0.05 = 0.0016 + 0.117 = 0.1186<br />
b) 7.8 · 3.7 – 5.3 2 = 28.86 – 28.09 = 0.77<br />
c) (4.1 · 5.2) 3 = 21.32 3 = 9690.844<br />
d) 5.7 2 – 2.8 3 = 32.49 – 21.952 = 10.538<br />
Seite 59<br />
28. a) 34,065 l b) 112,63 km/h d) 2,84 l e) 135 Inch = 3,429 m<br />
c) 100 Yard = 91,44 m; 110 Yard = 100,584 m<br />
29. a) 2,85 · 1,3 b) 4,87 · 2,6 c) 3,84 · 2,1<br />
2 8 5 9 7 4 7 6 8<br />
8 5 5 2 9 2 2 3 8 4<br />
3,7 0 5 1 2,6 6 2 8,0 6 4<br />
38
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
29. d) 0,73 · 2,5 e) 127 · 3,7 f) 6,34 · 7,2<br />
1 4 6 3 8 1 4 4 3 8<br />
3 6 5 8 8 9 1 2 6 8<br />
1,8 2 5 4 6 9,9 4 5,6 4 8<br />
AUFGABEN ZUR WIEDERHOLUNG (Seite 59)<br />
1. a) falsch b) richtig c) falsch d) falsch<br />
e) falsch f) richtig g) falsch h) richtig<br />
2. a) 8000 + 2000 + 4000 + 7000 = 21 000 b) 40 000 + 10 000 + 120 000 = 170 000<br />
c) 4 000 000 + 35 000 000 = 39 000 000 d) 160 000 – 40 000 – 70 000 = 50 000<br />
e) 810 000 – 70 000 – 130 000 = 610 000 f) 13 000 000 – 9 000 000 = 4 000 000<br />
3. a) 190 · 40 = 7600 b) 310 · 70 = 2170 c) 500 · 50 = 25 000<br />
d) 760 · 50 = 38 000 e) 560 · 50 = 28 000 f) 2000 · 21 = 42 000<br />
4. Man benötigt mindestens 29 Schritte. Ein möglicher Weg ist folgender:<br />
A (0 | 7) – C (0 | 5) – D (5 | 5) – E (5 | 7) – F (9 | 7) – G (9 | 4) – H (14 | 4) – I (14 | 2) –<br />
J(12 | 2) – K (12 | 0) – B (14 | 0). Hierbei sei die linke untere Ecke des Gitters der<br />
Koordinatenursprung; die Koordinateneinheit betrage eine Karolänge.<br />
Jeder mögliche Weg von A nach B führt über H. Von A nach H werden mindestens 21<br />
Schritte benötigt, da man wenigstens einmal zwei Karolängen entgegengesetzt der<br />
Zielrichtung laufen muss, um Hindernissen auszuweichen. Das letzte Stück von H nach B<br />
über I, J und K ist eindeutig bestimmt und 8 Schritte lang.<br />
Die Fahrrad-Kettenschaltung (Lehrbuchseiten 60 bis 61)<br />
Seite 60<br />
1. a) seit 1817 b) 1861 c) seit 1888<br />
2. a) Bei Hochrädern konnte man nach einer Umdrehung der Tretkurbel einen längeren Weg<br />
zurücklegen und damit schneller fahren ohne hektisch treten zu müssen.<br />
b) Die Erfindung von Kette und Ritzel ermöglichte die Kraftübertragung von der<br />
Tretkurbel auf das hintere Rad. Wegen der schon zu Beginn der Entwicklung üblichen<br />
Größenunterschiede von Zahnrad des Kettenblattes und Ritzel konnte man langsam<br />
treten und trotzdem zügig fahren.<br />
c) Wenn sich z. B. das Zahnrad des Kettenblattes mit 24 Zähnen einmal dreht, muss sich<br />
ein Ritzel mit 12 Zähnen zweimal drehen.<br />
Seite 61<br />
3. Mithilfe einer Gangschaltung kann die Übersetzung unterschiedlichen Streckenverhältnissen<br />
angepasst werden.<br />
4. a) Beim Fahren bergauf werden Gänge mit einem kleinen Kettenblatt und einem großen<br />
Ritzel benutzt.<br />
b) auf ebener Straße: Gänge mit großem Kettenblatt und kleinem Ritzel<br />
5. Bei einer 21-Gang-Kettenschaltung gibt es 3 Kettenblätter und 7 Ritzel.<br />
39
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
6. a) r 12 14 16 18 20 23 26<br />
k<br />
24 2,00<br />
4,14 m<br />
1,71<br />
3,55 m<br />
1,50<br />
3,11 m<br />
1,33<br />
2,76 m<br />
1,20<br />
2,48 m<br />
1,04<br />
2,16 m<br />
0,92<br />
1,91 m<br />
36 3,00<br />
6,21 m<br />
2,57<br />
5,32 m<br />
2,25<br />
4,66 m<br />
2,00<br />
4,14 m<br />
1,80<br />
3,73 m<br />
1,57<br />
3,24 m<br />
1,38<br />
2,87 m<br />
46 3,83<br />
7,94 m<br />
3,29<br />
6,80 m<br />
2,88<br />
5,95 m<br />
2,56<br />
5,29 m<br />
2,30<br />
4,76 m<br />
2,00<br />
4,14 m<br />
1,77<br />
3,66 m<br />
b) 1,91 m (24 : 26); 2,16 m (24 : 23); 2,48 m (24 : 20); 2,76 m (24 : 18);<br />
2,87 m (36 : 26); 3,11 m (24 : 16); 3,24 m (36 : 23); 3,55 m (24 : 14);<br />
3,66 m (46 : 26); 3,73 m (36 : 20); 4,14 m (24 : 12, 36 : 18, 46 : 23);<br />
4,66 m (26 : 16); 4,76 m (46 : 20); 5,29 m (46 : 18); 5,32 m (36 : 14);<br />
5,95 m (46 : 16); 6,21 m (36 : 12); 6,80 m (46 : 14); 7,94 m (46 : 12).<br />
Folgende Übersetzungen unterscheiden sich wenig: 24 : 12, 36 : 18 und 46 : 23; 46 : 18<br />
und 36 : 14 (5,29 m und 5,32 m); 46 : 26 und 36 : 20 (3,66 m und 3,73 m); 26 : 16 und<br />
46 : 20 (4,66 m und 4,76 m); 24 : 18 und 36 : 26 (2,76 m und 2,87 m); 24 : 16 und 36 :<br />
23 (3,11 m und 3,24 m); 24 : 14 und 36 : 20 (3,55 m und 3,73 m). Es gibt also je nach<br />
Betrachtungsweise effektiv 13 bis 17 unterschiedliche Gänge.<br />
Division von Brüchen (Lehrbuchseiten 62 bis 67)<br />
Seite 62<br />
1. Frau Sauer muss noch 30 Schälchen füllen: 7 1 2 kg : 1 kg = 30<br />
4<br />
2. Franka erhält 13 Streifen: 3 3 8 m : 1 4 m = 13 1 2<br />
Seite 63<br />
3. a)<br />
4<br />
3 ; 8 7 ; 9 4 ; 1 b) 2; 5 3 ; 13 7 ; 1 1<br />
c)<br />
4 2 ; 7; 2 7 ; n. l. d) 1<br />
7 ; 3; 4<br />
29 ; 1 3<br />
4. a)<br />
4<br />
9<br />
6<br />
b) 4 c)<br />
d) 7 e)<br />
5<br />
4<br />
5<br />
f) 8<br />
g)<br />
5<br />
7<br />
9<br />
20<br />
h) 6 i)<br />
j) 3 k)<br />
l)<br />
6<br />
4<br />
4<br />
3<br />
5. a) 3-mal b) 7,5-mal c) 22-mal d) 6-mal<br />
6. a) 1 b) 1 c)<br />
81<br />
2<br />
10<br />
d)<br />
e)<br />
175 3<br />
9<br />
40
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
7. :<br />
2<br />
9<br />
4<br />
3<br />
4<br />
27<br />
8<br />
3<br />
16<br />
4<br />
3<br />
6<br />
1<br />
3<br />
3 5 · 1<br />
2<br />
27 45<br />
2 4<br />
3 5<br />
4 8<br />
1<br />
4<br />
9<br />
8<br />
1<br />
16<br />
:<br />
3<br />
8<br />
6<br />
2<br />
3<br />
16<br />
9<br />
1<br />
9<br />
3<br />
2<br />
4<br />
1<br />
4<br />
4<br />
32<br />
3<br />
2<br />
3<br />
1<br />
34<br />
4<br />
51<br />
1<br />
204<br />
1<br />
5<br />
8<br />
15<br />
1<br />
30<br />
Seite 64<br />
8. a) 6 b)<br />
6<br />
4<br />
9<br />
c) 4 d)<br />
e)<br />
49<br />
81<br />
7<br />
f)<br />
g)<br />
10<br />
8<br />
26<br />
9<br />
1<br />
h)<br />
i)<br />
j)<br />
k)<br />
3<br />
25<br />
3<br />
35<br />
2<br />
l)<br />
9. a)<br />
5<br />
4 ; 8 9 ; 11 6<br />
b)<br />
4<br />
7 ; 9 4 ; 4 9<br />
c) 0; 0; 0<br />
10. a) 1; 2; 3; 4; 6; 12; 24; 36; 48; 72; 144 b) 1; 3; 5; 15; 30; 45; 60; 75; 225<br />
11. a) 3 b) 2 c) 10 d)<br />
5<br />
4<br />
e)<br />
2<br />
5<br />
f)<br />
Der Quotient ist größer als der Dividend, wenn der Divisor kleiner als 1 ist.<br />
12. a) 2 b) 6 c) 3 d) 15 e) 21<br />
13. a)<br />
9<br />
2<br />
15<br />
2<br />
b)<br />
c)<br />
d)<br />
16<br />
3<br />
7<br />
3<br />
e)<br />
1<br />
4<br />
1<br />
4<br />
f)<br />
g)<br />
h)<br />
2<br />
5<br />
2<br />
9<br />
Seite 65<br />
14. a) x < 1 b) x > 0 c) x > 0 d) x < 1 e) x < 1<br />
15. a)<br />
13<br />
1<br />
29<br />
4<br />
b)<br />
c)<br />
d)<br />
20<br />
5<br />
24<br />
3<br />
e)<br />
7<br />
7<br />
1<br />
1<br />
f)<br />
g)<br />
h)<br />
4<br />
4<br />
15<br />
15<br />
16. a)<br />
1<br />
5<br />
1<br />
19<br />
1<br />
b)<br />
c)<br />
d)<br />
e)<br />
21<br />
4<br />
4<br />
30<br />
21<br />
f)<br />
11<br />
14<br />
5<br />
113<br />
3<br />
g)<br />
h)<br />
i)<br />
j)<br />
56<br />
9<br />
6<br />
40<br />
35<br />
17. a)<br />
1<br />
2 + 1 3 ⋅ 1 4 = 7 ⎛ 1<br />
b)<br />
12 2 + 1 ⎞<br />
⎜ ⎟ ⋅ 1 ⎝ 3⎠<br />
4 = 5 1<br />
c)<br />
24 2 − 1 3 ⋅ 1 4 = 5 ⎛ 1<br />
d)<br />
12 2 − 1 ⎞<br />
⎜ ⎟ ⋅ 1 ⎝ 3⎠<br />
4 = 1<br />
24<br />
e)<br />
1<br />
2 + 1 3 : 1 4 = 11 ⎛ 1<br />
f)<br />
6 2 + 1 ⎞<br />
⎜ ⎟ : 1 ⎝ 3⎠<br />
4 = 10 1<br />
g)<br />
3 2 − 1 3 : 1 4 n. l. h) ⎛ 1<br />
2 − 1 ⎞<br />
⎜ ⎟ : 1 ⎝ 3⎠<br />
4 = 2 3<br />
18. a)<br />
12<br />
5 :15 4 = 12 ⋅ 4<br />
5⋅15 = 4 ⋅ 4<br />
5⋅5 = 16<br />
9 9:3<br />
b) :3=<br />
25<br />
12 12 = 3<br />
12 = 1 4<br />
c)<br />
7<br />
8 − 3 4 : 1 2 = 7 8 − 6 8 ⋅2 = 7 8 − 12 8 n. l. d) 12<br />
18 : 6 2 = 12<br />
18 ⋅ 2 6 = 2 3 ⋅ 1 3 = 2 9<br />
3<br />
4<br />
2<br />
3<br />
4<br />
9<br />
41
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
19. a)<br />
3<br />
4<br />
b)<br />
1<br />
4<br />
c)<br />
5<br />
12<br />
(Hinweis: Die Teilaufgaben c) und d) wurden im 2. Druck des Lehrbuches geändert.)<br />
Seite 66<br />
20. a)<br />
5<br />
5<br />
b)<br />
8<br />
12<br />
21. a)<br />
⎛<br />
1 1 2 − 7 ⎞<br />
⎜ ⎟ : 2 ⎝ 8⎠<br />
3 = 5 8 ⋅ 3 2 = 15<br />
16<br />
c)<br />
⎛<br />
3 1 4 ⋅ 4 ⎞<br />
⎜ ⎟ :4 2 ⎝ 9⎠<br />
3 = 13 4 ⋅ 4 9 ⋅ 3<br />
14 = 13<br />
42<br />
e)<br />
⎛ 1<br />
2 − 1 ⎞<br />
⎜<br />
⎝ 3⎠<br />
⎛ 1 4 + 3 ⎞<br />
⎜<br />
⎝ 8 ⎟ = 1 ⎠ 6 + 5 8 = 19<br />
24<br />
g)<br />
⎛ 1<br />
2 − 4 ⎞ ⎛ 3<br />
⎜ ⎟ :<br />
⎝ 5⎠<br />
16 + 3 ⎞<br />
⎜ ⎟ n. l.<br />
⎝ 4⎠<br />
d)<br />
5<br />
16<br />
e)<br />
3<br />
8<br />
f)<br />
3<br />
4<br />
c)<br />
1<br />
7<br />
d)<br />
2<br />
12<br />
b)<br />
4<br />
7 ⋅ 7 – 0,6 = 1 – 0,6 = 0,4<br />
4<br />
d) 5 3 8 + 85<br />
72 :17 9 = 43<br />
8 + 5 8 = 48<br />
8 = 6<br />
f)<br />
7<br />
9 ⋅13 14 + ⎛ 5 6 − 2 ⎞<br />
⎜ ⎟ = 13<br />
⎝ 3⎠<br />
18 + 3<br />
18 = 16<br />
18 = 8 9<br />
22. a) 15 b) 17 c) 15 d) 54<br />
Die Ergebnisse haben keine Einheit.<br />
23. a) 14 Päckchen b) 28 Päckchen c) 17,125 kg<br />
24. a) Der Imker kann 24 Eimer füllen.<br />
b) Der Imker braucht 67 Gläser, wobei das letzte Glas nur zu 2 voll wird.<br />
3<br />
SPIEL MIT! (Randspalte Seite 66)<br />
Die Zwischenergebnisse lauten der Reihe nach: 4 5 ; 36<br />
5 ; 16 5 ; 16<br />
25 ; 8 25 ; 56<br />
25 ; 21<br />
25 .<br />
Im letzten Kreis könnte z. B. – 17 25 42<br />
oder • oder :<br />
50 42 25 stehen.<br />
Seite 67<br />
25. Man erhält 1111 Pakete.<br />
26. Sebastian muss 8 · 0,4 l = 3,2 l Milch vorbereiten.<br />
27.<br />
1<br />
5 -l-Flaschen: 2000 Stück; 3<br />
4<br />
28. a)<br />
1<br />
6<br />
29. a) 2,7 Mio. € b)<br />
b) 5500 €<br />
2<br />
3<br />
-l-Flaschen: 133 Stück; 1-l-Flaschen: 100 Stück<br />
c)<br />
1<br />
( 1,35 Mio. €)<br />
2<br />
30. a) 8 · 3<br />
8 l = 3 l; 3 · 2<br />
3 l = 2 l b) 2<br />
3 l – 1 6 l = 1 2 l; 6 · 2<br />
3 l = 4 l<br />
42
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Division von Dezimalbrüchen (Lehrbuchseiten 68 bis 71)<br />
Seite 68<br />
1. a) 119,4 l b) 180 Becher c) 297 Becher<br />
2. a) Grundmiete ohne Betriebs- und Heizkosten<br />
b) 4,50 € c) 10,7675 m 2 d) 48,45 €<br />
3. gleichsinnige Kommaverschiebung<br />
4. a) 70,2875 b) 17,25 c) 157 d) 3,232<br />
Seite 69<br />
5. a) 2 b) 2 c) 3 d) 0,2<br />
e) 0,3 f) 3 g) 3 h) 2<br />
i) 8 j) 120 k) 8 l) 26,5<br />
6. a) 40 b) 200 c) 30 d) 30<br />
e) 600 f) 50 g) 6 h) 4<br />
i) 70 j) 4000 k) 20 l) 2<br />
7. a) 16 b) 18 c) 30<br />
d) 24 e) 4 f) 60<br />
g) 30 h) 100 i) 8<br />
Allgemein: a : 1 b = a · b<br />
1 = a · b<br />
8. a) 2,492 € b) 0,85 € c) 0,95 € d) 3,40 €<br />
Seite 70<br />
9. a) 2,53 ≠ 25,3 b) 0,285… ≠ 0,0285… c) 3,558… = 3,558…<br />
d) 3,4158… = 3,4158… e) 1,579… = 1,579… f) 416,609… = 416,609…<br />
10. a) 12,57 b) 56,78 c) 14,75 d) 45,7<br />
e) 1475 f) 45,7 g) 125,7 h) 1257<br />
i) 157,98 j) 9 k) 0,005 l) 1855<br />
m) 99,5 n) 170 o) 50 p) 5,266<br />
11. a) 24,33018 b) 803,74 c) ≈ 0,91043 d) 1,3<br />
12. a) 9 b) 11 c) 7 d) 0,9<br />
e) 2 f) 20 g) 80 h) 49,13<br />
i) 12 j) 43,4<br />
13. a) 22,6 b) 16,2 c) 13,6 d) 0,05175<br />
14. a) 23,1 b) 3,2 c) 9,8 d) 33,6<br />
e) 177,475 f) 67 g) 1,4 h) 2,03<br />
x<br />
15. a)<br />
0,16 = 1 x ⇒ x2 = 0,16 ⇒ x = 0,4 b)<br />
16. a) 25,24 b) 4,09<br />
Seite 71<br />
17. Es können 650 Flaschen Wein verkauft werden.<br />
18. a) 4 l b) 627,6 km c) 13,79 km<br />
19. a) 75 Blätter b) 5,428 mm c) 9,2 mm<br />
y<br />
6,25 = 1 y ⇒ y2 = 6,25 ⇒ y = 2,5<br />
43
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Übungen und Sachaufgaben (Lehrbuchseiten 72 bis 77)<br />
Seite 72<br />
1. a) 19,9 b) 28,78 c) 7,2 d) 22,12<br />
e) 30,625 f) 0,58 g) 27,05 h) – 0,55<br />
2. +<br />
3<br />
4<br />
9<br />
7<br />
5<br />
21<br />
4<br />
3<br />
27<br />
14<br />
3<br />
5<br />
27<br />
20<br />
66<br />
35<br />
88<br />
105<br />
29<br />
15<br />
7<br />
14<br />
5<br />
4<br />
25<br />
14<br />
31<br />
42<br />
11<br />
6<br />
177<br />
70 2 3 7<br />
11<br />
42 2 2 3<br />
85<br />
84<br />
65<br />
42<br />
1<br />
2<br />
67<br />
42<br />
46<br />
21<br />
–<br />
41 3<br />
12 2<br />
83<br />
21 1 9<br />
10<br />
61<br />
21<br />
4<br />
193<br />
42<br />
49<br />
24<br />
11<br />
12<br />
7<br />
9<br />
1<br />
6<br />
4<br />
3<br />
26<br />
15<br />
15<br />
8<br />
3<br />
4<br />
11<br />
18<br />
7<br />
8<br />
5<br />
8<br />
41<br />
40<br />
7<br />
6<br />
1<br />
24<br />
n.l.<br />
4<br />
9<br />
19<br />
18<br />
131<br />
90<br />
115<br />
72<br />
17<br />
36<br />
1<br />
3<br />
3<br />
2<br />
0<br />
2<br />
5<br />
13<br />
24<br />
1<br />
6<br />
n.l.<br />
(Hinweis: Im 2. Druck des Lehrbuches wurde der vorgegebene Wert in der letzten Spalte<br />
geändert, weil 2 Spalten die gleichen Werte hervorbrachten.)<br />
3. a) 333,597 ≈ 333,6 b) 7,013 ≈ 7,0 c) 2170,761 ≈ 2170,8 d) 26,169 ≈ 26,2<br />
4. a) 1,83 b) 33,4 c) 2,09 d) 55,765 e) 44,16 f) 2,132<br />
5. a) 21,21 b) 755,58 c) 21,2484 d) 7,5863<br />
e) 0,009 102 8 f) 0,1626 g) 13,103 09 h) 0,110 05<br />
6. a) 519,93 b) 77,44 c) 3221,736 d) 942,49<br />
AUFGABE (Randspalte Seite 72)<br />
3<br />
a)<br />
7 : 27<br />
72 = 3 7 : 3 8 = 3⋅8<br />
7⋅3 = 8 7 = 11 7<br />
b) 4 5 8 : 25<br />
32 = 37<br />
32 : 25<br />
32 = 37⋅32<br />
32 ⋅25 = 37<br />
25 = 1,48<br />
Seite 73<br />
7. a) (0,4872 : 0,12) : (81,2 · 0,25) = 4,06 : 20,3 = 0,2<br />
b)<br />
⎛<br />
0,1⋅ 5 ⎞ ⎡ ⎛ 1<br />
⎜ ⎟ : 0,16⋅⎜<br />
⎝ 6⎠<br />
⎝ 3 − 0,2 ⎞ ⎤<br />
⎢<br />
⎟ ⎥ = 1<br />
⎣<br />
⎠ ⎦ 12 : ⎛ 4<br />
25 ⋅ 2 ⎞<br />
⎜ ⎟ = 1⋅25⋅15<br />
⎝ 15⎠<br />
12 ⋅ 4 ⋅2 = 25⋅5<br />
4 ⋅ 4 ⋅2 = 125 = 3,906 25<br />
32<br />
8. Dennis has sold 17 comics.<br />
9.<br />
⎛ 2<br />
7 ⋅ 3 ⎞<br />
⎜<br />
⎝ 8⎠<br />
⎛ 2 7 ⋅ 3 ⎞ ⎛ 1<br />
⎜<br />
⎝ 8 ⎟ :<br />
⎠ 8 ⋅ 1 ⎞<br />
⎜ ⎟ = 2 ⋅3⋅8⋅7<br />
⎝ 7⎠<br />
7⋅8⋅1⋅1 = 6<br />
10. a)<br />
773<br />
100 = 7 73<br />
1056<br />
b)<br />
100<br />
25 = 42 6<br />
7027 27<br />
c) = 35<br />
25<br />
200 200<br />
d)<br />
7<br />
163<br />
99<br />
e)<br />
f)<br />
100<br />
200<br />
10 = 9 9<br />
10<br />
11. a) 0, 4 b) 0,07 c) 0,032<br />
d) 0,013 e) 0,14 f) 0,0123<br />
44
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
12. a) 50,4 · 8,1 – (156,78 + 203,09) = 408,24 – 359,87 = 48,37<br />
b) (34,6 + 45,8) : (0,3 · 2 · 6,7) = 80,4 : 4,02 = 20<br />
13. Anna rechnet falsch: [(34,8 · 13,7) : 17,2] · 5,9 ≈ 163,5<br />
Lene rechnet richtig: (34,8 · 13,7) : (17,2 · 5,9) ≈ 4,698<br />
Seite 74<br />
14. a) 1. Term: Kürzen aus der Summe<br />
2. Term: Regel „Punkt- vor Strichrechnung“ verletzt<br />
3. Term: Kürzen aus der Summe<br />
b) Tanja hat keine Fehler begangen.<br />
Bemerkung: Es ist eine methodische Frage, ob Ausdrücke formal auf diese Weise<br />
manipuliert werden sollten. Es ist dann mit den Schülerinnen und Schülern zu klären,<br />
dass nur bei guter Übersicht so verfahren werden sollte.<br />
15. •<br />
2<br />
9<br />
4<br />
7<br />
2<br />
7<br />
1<br />
4<br />
1<br />
18<br />
1<br />
7<br />
1<br />
14<br />
7<br />
2<br />
7<br />
9<br />
2<br />
1<br />
3<br />
5<br />
2<br />
15<br />
12<br />
35<br />
6<br />
35<br />
4<br />
11<br />
8<br />
99<br />
16<br />
77<br />
8<br />
77<br />
:<br />
2<br />
9<br />
4<br />
3<br />
4<br />
3<br />
4<br />
8<br />
27<br />
16<br />
3<br />
1<br />
4<br />
3<br />
1<br />
6<br />
3<br />
9<br />
16<br />
3 5 1 2<br />
2 4<br />
27 99<br />
4<br />
3<br />
1<br />
4<br />
8<br />
11<br />
3<br />
22<br />
16. a) 24,675 m 2 + 19,425 m 2 + 11,55 m 2 + 8,8 m 2 + 4,16 m 2 + 5,1 m 2 = 73,71 m 2<br />
17. a) 280 Flaschen b) 300 Flaschen<br />
Seite 75<br />
18. a) 1280 Päckchen b) 1200 Päckchen<br />
19. a)<br />
10<br />
l ≈ 0,91 l<br />
11<br />
b) 60 €<br />
20. Das Auto ist nach drei Jahren noch 5500 € wert.<br />
21. a) Bus: 33,7 min; Fahrrad: 32,9 min<br />
b) Größere Fahrzeitunterschiede beim Bus; mögliche Ursachen: Verkehrsdichte,<br />
Baustellen, längere Stopps, weil viele Fahrgäste aus- bzw. zusteigen.<br />
22. 14″ = 35,56 cm; 15″ = 38,1 cm; 17″ = 43,18 cm; 21″ = 53,34 cm<br />
Seite 76<br />
23. a) v 1 = 20 km h = 20000 m ≈ 5,56 m 3600 s s ;<br />
v 2 = 3 m s = 3⋅3600 m = 10800 m = 10,8 km 3600 s 3600 s h<br />
Fred ist auf dem ersten Wegstück schneller.<br />
b) t 1 = 4 km = 0,2 h = 12 min = 720 s; t<br />
20 km 2 = 4 km<br />
10,8 km h<br />
h<br />
≈ 0,37 h ≈ 22,2 min ≈ 1333 s<br />
45
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
23. c) Hinweis: Die Durchschnittsgeschwindigkeit ergibt sich als Quotient aus Gesamtweg<br />
und Gesamtzeit; sie ist nicht gleich dem Mittelwert aus v 1 und v 2 .<br />
v = 8 km<br />
0,57 h ≈14 km h ≈ 3,9 m s<br />
24. a) ungefähr gleiche Verhältnisse (π)<br />
b) ungefähr gleiche Verhältnisse (≈ 2,83)<br />
25. a) 2,96<br />
26. Note 1 2 3 4 5 6<br />
Anzahl der Schüler 2 14 2 6 0 0<br />
b) 0,083 ≈ 8,3 %<br />
Seite 77<br />
27. Die Bretter kosten 39,29 €.<br />
28. a) mindestens 9,06 m 2 (Boden und Wände) b) 8 Pakete für insgesamt 209,60 €<br />
29. a) 100 cm 2 b) 7,4 m 2 c) 26,1 km 2<br />
d) 89 mm 2 e) 8,10 dm 2 f) 45 m 2<br />
30. a) 88 b) 8,20 c) 9,8 d) 14<br />
e) 1702 f) 6,8 g) 0,66 h) 14,2<br />
i) 79 j) 2 k) 8,7 l) 56,2<br />
Gebrochene Zahlen und Prozente (Lehrbuchseiten 78 bis 79)<br />
Seite 78<br />
1. a) 7,50 €; 5,00 €; 1,00 €; 2,50 €; 13,50 €; 25,00 €; 7,50 €<br />
b) 3,50 €; 15,00 €; 10,00 €; 2,50 €; 7,50 €<br />
c) in beiden Läden gleiche Reduktion jeweils auf die Hälfte<br />
3. a)<br />
1<br />
3 1<br />
25%<br />
b) =<br />
4<br />
6 2<br />
50%<br />
c)<br />
d)<br />
3 1<br />
6 3<br />
= 25%<br />
e) =<br />
12 4<br />
16 8<br />
37,5% f)<br />
4. Es gibt jeweils mehrere Möglichkeiten, Beispiele sind:<br />
4 2<br />
= 66,6%<br />
6 3<br />
1<br />
50%<br />
2<br />
50 % 25 % 75 %<br />
20 % 60 %<br />
Seite 79<br />
6. a) 50 % b) 7 % c) 15 % d) 60 %<br />
e) 40 % f) 30 % g) 5 % h) 80 %<br />
46
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
7. a)<br />
25 1<br />
= b)<br />
100 4<br />
10 1<br />
= c) 75 = 3 d)<br />
100 10 100 4<br />
20 1<br />
= e)<br />
100 5<br />
15 3<br />
=<br />
100 20<br />
8. a) 150 Schafe b) 100 € c) 40 €<br />
d) 9 Karten e) 90 km f) 600 €<br />
g) 200 € h) 250 Autos i) 2 Lose<br />
j) 48 € k) 205 € l) 180 Boxen<br />
9. Anke: 6 von 30 Stimmen, also 6 = 2 =<br />
20 30 10 100<br />
20%<br />
Peter: 9 von 30 Stimmen, also 9 = 3 =<br />
30 30 10 100<br />
30%<br />
Felix: 15 von 30 Stimmen, also 15 = 5 =<br />
50 30 10 100<br />
50%<br />
10. a)<br />
60 10 50<br />
40 1 25<br />
= = 50%<br />
b) = =<br />
120 20 100<br />
160 4 100<br />
25%<br />
c)<br />
20 1 25<br />
= = 25% d) d) 60 = 1 =<br />
5 80 4 100<br />
1200 20 100<br />
5%<br />
e)<br />
20 1 10<br />
7 1 20<br />
= = 10%<br />
f) = =<br />
200 10 100<br />
35 5 100<br />
20%<br />
11. a) 25 % b) 25 % c) 25 %<br />
d) 50 % e) 20 % f) 25 %<br />
g) 75 % h) 1 % i) 40 %<br />
12. a) 2 km b) 1 m c) 3 m d) 32 t<br />
e) 15 € f) 75 m g) 24 kg<br />
Ganze Zahlen (Ausblick) (Lehrbuchseite 80)<br />
Seite 80<br />
1. 6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
-2<br />
-4<br />
-6<br />
-8<br />
-10<br />
2.2. 3.2. 4.2. 5.2. 6.2. 7.2. 8.2. 9.2. 10.2. 11.2. 12.2. 13.2. 14.2.<br />
2. c) Der Mount Everest ist 8 848 m hoch; der Marianengraben ist 11 022 m tief.<br />
Der Unterschied beträgt 19 870 m.<br />
47
Rechnen mit gebrochenen Zahlen Lehrbuchseiten 29 bis 82<br />
_<br />
Teste dich! (Lehrbuchseite 81)<br />
Seite 81<br />
1. a)<br />
c)<br />
e)<br />
g)<br />
i)<br />
k)<br />
1 5 6<br />
+ = = 3<br />
2 2 2<br />
b)<br />
1 2 3 4 7<br />
+ = + =<br />
2 3 6 6 6<br />
d)<br />
2 2 6 10 16<br />
+ = + =<br />
5 3 15 15 15<br />
f)<br />
3 5 3 10 13<br />
+ = + =<br />
4 2 4 4 4<br />
h)<br />
5 3 10 9 1<br />
− = − =<br />
6 4 12 12 12<br />
j)<br />
7 5 21 10 11<br />
− = − =<br />
8 12 24 24 24<br />
l)<br />
7 3 4 1<br />
− = =<br />
8 8 8 2<br />
9 1 90 1 89<br />
− = − =<br />
10 100 100 100 100<br />
11 3 11 9 2 1<br />
− = − = =<br />
12 4 12 12 12 6<br />
1 93 20 93 113<br />
+ = + =<br />
5 100 100 100 100<br />
31 23 93 26 119<br />
+ = + =<br />
16 24 48 48 48<br />
1 19 3 38 41<br />
+ = + =<br />
32 48 96 96 96<br />
2. a) 12,2 b) 6,2 c) 7,98 d) 0,49<br />
e) 4,55 f) 32,73 g) 18,055 h) 23,235<br />
i) 1271,35 j) 14,702<br />
3. a)<br />
2 69 4 73<br />
9 45 36 9<br />
6,9 + = + = = 7,3<br />
b) − 3,6 = − = = 0,9<br />
5 10 10 10<br />
2 10 10 10<br />
c)<br />
3 6 226 232<br />
2 1212 200 1012 253<br />
+ 2,26 = + = = 2,32 d) 4,04 − = − = =<br />
50 100 100 100<br />
3 300 300 300 75<br />
e)<br />
6 49 60 109<br />
0,7 + = + =<br />
7 70 70 70<br />
4. a)<br />
2<br />
3<br />
7<br />
27<br />
9<br />
3<br />
b)<br />
c)<br />
d)<br />
e)<br />
f)<br />
3<br />
20<br />
9<br />
28<br />
5<br />
4<br />
g)<br />
15<br />
3<br />
7<br />
5<br />
125<br />
h)<br />
i)<br />
j)<br />
k)<br />
2<br />
28<br />
10<br />
4<br />
168<br />
l) 1<br />
5. a) 23,2 b) 4,255 c) 0,625 d) 1,4<br />
e) 1,3563 f) 3,6 g) 61,908 h) 5,3<br />
i) 20,7474 j) 0,039 k) 23,7 l) 3<br />
6. a) 2,68 € b) 1,27 € c) 2,24 € d) 1,12 € e) 3,58 €<br />
7. a)<br />
2 ⎛9 1⎞ 12 ⎛54 5 ⎞ 61<br />
+ ⎜ − ⎟= + ⎜ − ⎟=<br />
5 ⎝5 6⎠ 30 ⎝30 30⎠<br />
30<br />
b)<br />
⎛ 3 19⎞ 4 ⎛ 6 19⎞<br />
16 9<br />
⎜ + ⎟− = ⎜ + ⎟− =<br />
⎝14 28 ⎠ 7 ⎝28 28 ⎠ 28 28<br />
48