Von der Projektidee zur Förderung - Investitionsbank Schleswig ...
Von der Projektidee zur Förderung - Investitionsbank Schleswig ...
Von der Projektidee zur Förderung - Investitionsbank Schleswig ...
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Fachforum Energetische<br />
Stadt- und Quartierssanierung<br />
Workshop A<br />
<strong>Von</strong> <strong>der</strong> <strong>Projektidee</strong> <strong>zur</strong> För<strong>der</strong>ung<br />
1
Agenda<br />
1. För<strong>der</strong>systematik Energetische Stadtsanierung<br />
2. Beratungspaket ARGE SH und IB.SH<br />
3. <strong>Projektidee</strong>n<br />
4. Quartiersbilanz<br />
5. För<strong>der</strong>programme für die Umsetzung<br />
2
Energetische Stadtsanierung<br />
KfW-Programm Nr. 432<br />
• Energetische Stadtsanierung – Zuschüsse für<br />
A. Integrierte Quartierskonzepte und<br />
B. Sanierungsmanager<br />
• För<strong>der</strong>ziel<br />
• Bestandteil des Energiekonzeptes <strong>der</strong> Bundesregierung<br />
• „Es sollen vertiefte integrierte Quartierskonzepte<br />
<strong>zur</strong> Steigerung <strong>der</strong> Energieeffizienz <strong>der</strong> Gebäude<br />
und <strong>der</strong> Infrastruktur insbeson<strong>der</strong>e <strong>zur</strong> Wärmeversorgung<br />
entwickelt und umgesetzt werden.“<br />
3
Energetische Stadtsanierung<br />
KfW-Programm Nr. 432<br />
• Anträge durch kommunale Gebietskörperschaften<br />
(auch Eigenbetriebe)<br />
• Zuschüsse können weitergeleitet werde, z.B. an<br />
• Unternehmen mit mehrheitlich kommunalem<br />
Gesellschafterhintergrund<br />
• Wohnungsunternehmen, Wohnungsgenossenschaften<br />
• Eigentümer von selbst genutzten o<strong>der</strong> vermieteten<br />
Wohngebäuden (z.B. auch e.V. o<strong>der</strong> GbR)<br />
4
Energetische Stadtsanierung<br />
A. Integrierte Quartierskonzepte<br />
• Ausgangsanalyse<br />
• Beachtung vorhandener<br />
Konzepte o<strong>der</strong> Planungen<br />
• Einbeziehung <strong>der</strong><br />
Öffentlichkeit<br />
• Gesamtenergiebilanz<br />
• Analyse möglicher<br />
Umsetzungshemmnisse<br />
• Maßnahmenkatalog<br />
• Kosten, Wirtschaftlichkeit<br />
B. Sanierungsmanager<br />
5
Energetische Stadtsanierung<br />
• Son<strong>der</strong>kontingent<br />
Energetische Stadtsanierung<br />
• Erlass des Innenministeriums<br />
SH vom 6. März 2013<br />
• Zuschüsse <strong>zur</strong> Min<strong>der</strong>ung des<br />
Eigenanteils<br />
• Beratungspaket <strong>der</strong><br />
ARGE e.V. und IB.SH<br />
• Mind. zentralörtliche Funktion<br />
eines Stadtrandkerns<br />
6
Energetische Stadtsanierung<br />
För<strong>der</strong>ung in <strong>Schleswig</strong>-Holstein<br />
ergänzend: Qualifizierungsdienstleistung<br />
<strong>der</strong> ARGE e.V. und <strong>der</strong> IB.SH<br />
Eigenanteil Kommune<br />
Zuschuss SH<br />
15 % Eigenanteil Kommune<br />
20 % Zuschuss <strong>Schleswig</strong>-Holstein<br />
65% Zuschuss KfW<br />
Zuschuss KfW<br />
100% Kosten<br />
7
Agenda<br />
1. För<strong>der</strong>systematik Energetische Stadtsanierung<br />
2. Beratungspaket ARGE e.V. und IB.SH<br />
3. <strong>Projektidee</strong>n<br />
4. Quartiersbilanz<br />
5. För<strong>der</strong>programme für die Umsetzung<br />
8
Energetische Stadtsanierung<br />
Qualifizierungsdienstleistung / Beratungspaket<br />
Beratung durch ARGE e.V. und IB.SH<br />
1. Initialgespräch führen<br />
2. Vorhandene Konzepte auswerten<br />
3. Anträge kommentieren<br />
4. Leistungsbild klären (!)<br />
5. Konzeptersteller unterstützen<br />
6. För<strong>der</strong>- und Finanzierungsberatung<br />
7. Sanierungsmanager unterstützen<br />
9
Energetische Stadtsanierung<br />
Bewertungskriterien für Gebietskulisse<br />
• Energieverbrauchssektoren im Quartier (Wohnen, Gewerbe,…)<br />
• Anzahl <strong>der</strong> Wohneinheiten<br />
• Anzahl <strong>der</strong> Eigentümer<br />
• Baualter<br />
• Gebäudezustand<br />
• Themenstellungen (auch aus vorhandenenKonzepten)<br />
• Bereitschaft <strong>zur</strong> Mitwirkung <strong>der</strong> Akteure<br />
• Investitionsneigung<br />
10
Energetische Stadtsanierung<br />
Ablauf / För<strong>der</strong>mittelanträge<br />
<strong>Projektidee</strong> <strong>der</strong> Kommune<br />
Initialgespräch ARGE e.V. und IB.SH<br />
Quartiersbilanz und Antragsvorbereitung<br />
KfW<br />
För<strong>der</strong>antrag Programm Nr. 432<br />
För<strong>der</strong>bescheid<br />
IB.SH (unter Einbindung IM)<br />
Formloser Antrag Son<strong>der</strong>kontingent Land<br />
För<strong>der</strong>bescheid<br />
Beratung durch die<br />
IB.SH / ARGE e.V.<br />
Umsetzung<br />
Ausschreibung Konzept und Beauftragung<br />
Konzepterstellung<br />
11
Agenda<br />
1. För<strong>der</strong>systematik Energetische Stadtsanierung<br />
2. Beratungspaket ARGE e.V. und IB.SH<br />
3. <strong>Projektidee</strong>n<br />
4. Quartiersbilanz<br />
5. För<strong>der</strong>programme für die Umsetzung<br />
12
Agenda<br />
1. För<strong>der</strong>systematik Energetische Stadtsanierung<br />
2. Beratungspaket ARGE e.V. und IB.SH<br />
3. <strong>Projektidee</strong>n<br />
4. Quartiersbilanz<br />
5. För<strong>der</strong>programme für die Umsetzung<br />
13
Energetische Stadtsanierung<br />
Quartiersbilanz<br />
Gebäude<br />
Energetische<br />
Kennzahlen<br />
Sanierung<br />
Einzelobjekte<br />
Wärmenetz<br />
Anzahl<br />
Verbrauch<br />
Einsparung<br />
CO 2 -Faktor<br />
Flächen<br />
Typ<br />
Zustand<br />
CO 2 -<br />
Emmission<br />
€ / KWh<br />
kWh,CO 2 ,€<br />
Sanierungskosten<br />
Einsparung<br />
CO 2<br />
Datenaufnahme<br />
Modellrechnung<br />
14
Energetische Stadtsanierung<br />
Anzahl Wohngebäude<br />
287<br />
191<br />
86<br />
100<br />
40<br />
27<br />
1<br />
2 6<br />
0<br />
4 3<br />
15<br />
E 18 E 48 E 57 E 68 E 78 E 87 M 18 M 48 M 57 M 68 M 78 M 87<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Gebäudebestand
Energetische Stadtsanierung<br />
Energieverbrauch gesamt [MWh/a]<br />
17.613<br />
4.677<br />
3.827<br />
1.409<br />
1.871<br />
2.705<br />
68<br />
71 142<br />
0<br />
304 199<br />
16<br />
E 18 E 48 E 57 E 68 E 78 E 87 M 18 M 48 M 57 M 68 M 78 M 87<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Gebäudebestand
Energetische Stadtsanierung<br />
anteiliger Energieverbrauch im Quartier<br />
E 18 E 48 E 57 E 68 E 78 E 87 M 18 M 48 M 57 M 68 M 78 M 87<br />
1% 1% 12% 8%<br />
0%<br />
14%<br />
0%<br />
0% 4% 6%<br />
0%<br />
54%<br />
17<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Gebäudebestand
Energetische Stadtsanierung<br />
CO2-Emissionen gesamt [To/a]<br />
4.581<br />
1.221<br />
364<br />
480<br />
988<br />
703<br />
18<br />
19 37<br />
0<br />
77 52<br />
18<br />
E 18 E 48 E 57 E 68 E 78 E 87 M 18 M 48 M 57 M 68 M 78 M 87<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Gebäudebestand
Energetische Stadtsanierung<br />
anteilige CO2-Emissionen im Quartier<br />
E 18 E 48 E 57 E 68 E 78 E 87 M 18 M 48 M 57 M 68 M 78 M 87<br />
1% 1% 12% 8%<br />
0%<br />
14%<br />
0%<br />
0% 4% 6%<br />
0%<br />
54%<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Gebäudebestand<br />
19
Energetische Stadtsanierung<br />
Energiekosteneinsparung [€/m²a]<br />
0,00 €<br />
-1,00 €<br />
-2,00 €<br />
-3,00 €<br />
EURO/ m²<br />
-4,00 €<br />
-5,00 €<br />
-6,00 €<br />
-7,00 €<br />
-8,00 €<br />
-9,00 €<br />
20<br />
-10,00 €<br />
E 18 E 48 E 57 E 68 E 78 E 87 M 18 M 48 M 57 M 68 M 78 M 87<br />
Datenreihen1 -9,30 -9,90 -9,90 -9,60 -6,40 -7,30 0,00 -9,00 -9,00 -8,40 -8,00 -5,70<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Potenzial
Energetische Stadtsanierung<br />
Szenarien Energieverbrauch [MWh/a] nach 10<br />
Jahren<br />
37.000<br />
32.000<br />
27.000<br />
22.000<br />
17.000<br />
12.000<br />
7.000<br />
36.121<br />
36.121<br />
32.436<br />
32.436<br />
2.000<br />
0 10<br />
21<br />
A: Sanierung <strong>der</strong> Einzelobjekte B: Wärmenetz<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Potenzial
Energetische Stadtsanierung<br />
Szenarien CO2-Emmission [To/a] nach 10 Jahren<br />
9.458<br />
9.500<br />
8.539<br />
8.523<br />
8.500<br />
6.928<br />
7.500<br />
6.500<br />
5.500<br />
4.500<br />
3.500<br />
2.500<br />
1.500<br />
500<br />
0 10<br />
22<br />
A: Sanierung <strong>der</strong> Einzelobjekte B: Wärmenetz<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Potenzial
Energetische Stadtsanierung<br />
Investitionsvolumen Gebäudesanierung im<br />
Quartier [€]<br />
14.002.000 €<br />
12.002.000 €<br />
10.002.000 €<br />
8.002.000 €<br />
6.002.000 €<br />
4.002.000 €<br />
2.002.000 €<br />
2.000 €<br />
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />
23<br />
A: Sanierung <strong>der</strong> Einzelobjekte<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Potenzial
Energetische Stadtsanierung<br />
Investitionskosten Wärmeerzeugung und -netz<br />
[€]<br />
4.500.000 €<br />
4.000.000 €<br />
3.500.000 €<br />
1.788.000 €<br />
3.000.000 €<br />
2.500.000 €<br />
2.000.000 €<br />
1.500.000 €<br />
2.667.000 €<br />
1.000.000 €<br />
500.000 €<br />
0 €<br />
1<br />
24<br />
Kostenschätzung Wärmenetz<br />
Betrachtung Potenzial<br />
Kostenschätzung BHKW<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur
Energetische Stadtsanierung<br />
< 0,5 MWh/m a<br />
0,5 - 2,5 MWh/m a<br />
2,5 - 5 MWh/m a<br />
5 - 7,5 MWh/m a<br />
7,5 - 10 MWh/m a<br />
> 10 MWh/m a<br />
25<br />
Quelle: Quartiersbilanz IB.SH Energieagentur<br />
Betrachtung Potenzial
Agenda<br />
1. För<strong>der</strong>systematik Energetische Stadtsanierung<br />
2. Beratungspaket ARGE e.V. und IB.SH<br />
3. <strong>Projektidee</strong>n<br />
4. Quartiersbilanz<br />
5. För<strong>der</strong>beratung für die Umsetzung<br />
26
Energetische Stadtsanierung<br />
Energie &<br />
Umwelt<br />
Image<br />
Wohnquartier<br />
Wohnungsbestand<br />
Wohnumfeld<br />
Wirtschaftlichkeit<br />
Infrastruktur<br />
27<br />
Diverse Problemlagen Integrierte Lösungsansätze
Energetische Stadtsanierung<br />
IB.SH informiert über För<strong>der</strong>möglichkeiten<br />
• Zuschüsse <strong>der</strong> Wohnraumför<strong>der</strong>ung des Landes<br />
• Private Vermieter und Selbstnutzer<br />
• Soziale Wohnraumför<strong>der</strong>ung des Landes<br />
• Neubau, Ausbau, Mo<strong>der</strong>nisierung und Sanierung<br />
• Allgemeine Wohnraumför<strong>der</strong>ung<br />
28<br />
• KfW-Darlehen<br />
• IB.SH-Darlehen<br />
• KfW-Darlehen für Kommunen<br />
• IKK – Energet. Stadtsan. – Energieeffizient Sanieren<br />
• KfW-Investitionskredit – Energieeffiziente Stadtbeleuchtung<br />
• IKK – Energet. Stadtsan. – Energieeffizient<br />
Quartiersversorgung
Energetische Stadtsanierung<br />
Zuschüsse <strong>der</strong> Wohnraumför<strong>der</strong>ung des Landes<br />
• Zuschussprogramm für private Vermieter<br />
• 10% <strong>der</strong> för<strong>der</strong>fähigen Kosten, max. 2.500 €/ Wohneinheit<br />
• CO 2 - Einsparung mind. 20% o<strong>der</strong> Reduzierung von Barrieren,<br />
mind. 5.000 € Investition<br />
• Kombination mit Darlehen ist möglich<br />
• Zuschussprogramm für Selbstnutzer<br />
• 1.000 € / Wohneinheit<br />
• CO 2 - Einsparung mind. 20% o<strong>der</strong> Reduzierung von Barrieren,<br />
mind. 12.000 € Investition, in knapp 40 Kommunen<br />
• Kombination mit Darlehen ist möglich<br />
29
Energetische Stadtsanierung<br />
Für Fragen stehen wir Ihnen <strong>zur</strong> Verfügung<br />
<strong>Investitionsbank</strong> <strong>Schleswig</strong>-Holstein<br />
Immobilienkunden<br />
Leiter Städtebauför<strong>der</strong>ung<br />
Immobilienkunden<br />
IB.SH Energieagentur<br />
Olaf Kühl<br />
Telefon: (0431) 9905 - 3315<br />
E-Mail: olaf.kuehl@ib-sh.de<br />
Andreas Dördelmann<br />
Telefon: (0431) 9905 - 3105<br />
E-Mail: andreas.doerdelmann@ib-sh.de<br />
www.ib-sh.de<br />
30