19.1911 - der Landesbibliothek Oldenburg
19.1911 - der Landesbibliothek Oldenburg
19.1911 - der Landesbibliothek Oldenburg
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
148 D. Ramsauer.<br />
(Gewand) (12 grote). und einmal werden 28 Grote ausgegeben<br />
„Vor de notholts beten tho des armen mannes forde." Größere<br />
Ausgaben finden sich bei beson<strong>der</strong>en Fällen: „1610, Reless Eimers<br />
1 rikes Daler geseilt, bat he tho Utherlcmbe nthdelen scholde den<br />
armen, den er hufer wech gedreven sint", und 1611: „Karsten Luden<br />
geven, do he sin kronck volck hadde, 36 grote" o<strong>der</strong>: „Teede Sleiers<br />
do sc tho Lhee vor dem arsten (Arzt) lach. 73 grote." Sehr häufig<br />
hecht es aber: „vor 1 daler brot van Bremen bringen lote« und<br />
den vorgenomten armen gedelet" ober „brot ntgedelet vor 37 grote"<br />
ober „ein brot 3 grote".<br />
Die Ausgaben für frembe Bettler und fahrendes Volk finden<br />
sich erst nach <strong>der</strong> Einrichtung <strong>der</strong> sonntäglichen Klingbeutelsamrnlnng.<br />
also seit Oktober 1609, und sind zwischen denen für einheimische<br />
Arme notiert. Da heißt es unter anberm: „2 armen, de eine<br />
Wolde sick t'nibcn laten, den beiden geven 3 l / 2 grote; einem armen<br />
man van Hagena, de vorbveiit was. dar de Pastor vor badt und<br />
de bischop (Generalsuperintendent) vor geschreven hadde, 12 grote<br />
geven; bem inurman, be sick leim gefallen und tho allen karten anlanget,<br />
mit willen des pastorn 12 grote; <strong>der</strong> kropelfrowen UP dem<br />
rollewagen 6 grote; dem man, dar de huser und karcken uorbrent,<br />
6 grote; de Pastor einem studenten gegeüen 6 grote; dem kriecht mit<br />
dem sorn foppe 3 grote; de friiwe, <strong>der</strong> de dolle Hunt gebeten, 5 grote;<br />
dem vorbranden fcholemester 6 grote; <strong>der</strong> armen pastorn srowen,<br />
<strong>der</strong> ehr Hub und er man und kin<strong>der</strong> vorbrent roeren, 27 1 /, grote (!);<br />
2 blinden Up dem karckhave 4 grote; dem armen mit dem bösen been<br />
np dem karckhave 5 grote; dem man mit einem arm 3 grote; einem<br />
tarnen 3 grote; einem armen pastorn 12 grote; einem armen stummen<br />
3 grote; einem armen befeten (Besessenen) 3 grote", und so weiter.<br />
Eine eigentliche Abrechnung fehlt, doch heißt es einmal: „Anno<br />
1609 am 24 sondage na trinitati hebbe ick Lü<strong>der</strong> Meirotte refenschop<br />
gedan van vorgeschrevener entsanginge und uthdelinge des<br />
armen gelbes in <strong>der</strong> fosterie in biwesenbe des pastorn und kosters,<br />
also bot noch 2 bater von itigen und firtich groten und 3 1 /, groten<br />
bi mi in forroth bteff, bor von fumpt mi 3 1 /, groten tho, be ick<br />
uth minem budet vorlecht und Metke Sedes von mi entfangen hefft",<br />
und am Schlüsse des Einnahmenverzeichnisses, das nicht so weit