04.11.2013 Aufrufe

Download - Institut für Tierökologie und Naturbildung

Download - Institut für Tierökologie und Naturbildung

Download - Institut für Tierökologie und Naturbildung

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

3<br />

Inhaltsverzeichnis<br />

Vorwort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5<br />

Zum Geleit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7<br />

1 Einleitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9<br />

2 Das Wildschutzgebiet Kranich stein – von der höfischen Jagd zum Forschungsgebiet . . . . . . . . 13<br />

3 Methodik <strong>und</strong> Vorgehensweise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20<br />

3.1 Einrichtung <strong>und</strong> Aufnahme von Weiser flächen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20<br />

3.1.1 Weiserflächen im Wald . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21<br />

3.1.2 Weiserflächen auf Sturmwurf flächen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22<br />

3.1.3 Weiserflächen auf Wiesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />

3.2 Transektaufnahmen zum Wildverbiss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />

3.3 Transektaufnahmen zur Rindenschälung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29<br />

3.4 Ergänzende Untersuchungen zu Baummast, Baumverjüngung <strong>und</strong> Wild verbiss . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />

3.5 Forstliche Maßnahmen als Bereicherung des Äsungsangebotes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32<br />

3.6 Verhaltensbeobachtungen des Schalen wildes <strong>und</strong> Datenanalyse der Wild tage bücher . . . . . . . . . . . . . 32<br />

4 Ergebnisse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />

4.1 Standörtlich-ökologische Gr<strong>und</strong>lagen im Untersuchungsgebiet <strong>und</strong> Naturraum . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />

4.1.1 Geologie, Boden <strong>und</strong> Klima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />

4.1.2 Vegetation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36<br />

4.1.3 Historische <strong>und</strong> heutige Nutzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />

4.1.4 Fauna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45<br />

4.2 Bestand, Raumnutzung <strong>und</strong> Verhalten des Schalenwildes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45<br />

4.2.1 Rotwild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46<br />

4.2.2 Damwild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54<br />

4.2.3 Rehwild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59<br />

4.2.4 Schwarzwild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />

4.3 Wildeinfluss im Wald . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66<br />

4.3.1 Wildverbiss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66<br />

4.3.2 Weitere Einflussfaktoren auf die Gehölzverjüngung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80<br />

4.3.3 Schälen der Rinde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80<br />

4.3.4 Schwarzwildumbruch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81<br />

4.3.5 Bestandssituation <strong>und</strong> -entwicklung in den Waldgesellschaften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84<br />

4.3.6 Bestandssituation <strong>und</strong> -entwicklung auf den Sturmwurfflächen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115<br />

4.4 Wildeinfluss auf den Waldwiesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130<br />

4.4.1 Artenreiche Waldwiesen als hervorragende Äsungsflächen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130<br />

4.4.2 Bestandssituation <strong>und</strong> -entwicklung in den Wiesengesellschaften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132<br />

4.5 Bereicherung des Äsungsangebotes durch forstliche Maßnahmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143<br />

4.6 Äsung nach Baummasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144<br />

5 Schlussfolgerungen <strong>für</strong> Wissenschaft <strong>und</strong> Praxis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147<br />

5.1 Waldwildlebensraum: Tragfähigkeit, Äsungsverfügbarkeit <strong>und</strong> Äsungs vorlieben . . . . . . . . . . . . . . . . . 147<br />

5.2 Methodische Standards <strong>für</strong> Wildverbissaufnahmen: Eine vergleichende Be trachtung . . . . . . . . . . . . . 155<br />

5.3 Wildverbiss = Wildschaden? Fraß <strong>und</strong> Bodenwühlen als Faktoren in der<br />

Ausprägung von Pflanzengesellschaften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158<br />

5.4 Waldbehandlung, Jagd <strong>und</strong> Schälschäden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!