43, 2008 - Татары Германии

UNSERE GESCHICHTE
НАША ИСТОРИЯ
Баранья Битва – победа
над Чингиз-ханом
Страницы славной истории
(Начало на стр. 10)
подготовки бойцов одержать победу над огромными
массами противника. Монголы в это поверили
и ввели в бой все силы для преследования
отступавших булгар. Одновременно отступавшие
булгары рассыпали на пути преследователей так
называемый «чеснок»: металлические колючки,
один шип которых обращен острием вверх. Неподкованные
монгольские кони, напарываясь на
них, начинали хромать и падать. Преследуя отступавших,
монголы выскочили на поле, обрамленное
по краям лесными зарослями, в которых
были приготовлены засады. Эта классическая
китайская комбинация полностью соответствует
канону средневековой «науки побеждать» «Сунь
Цзы»:
«Война – это путь обмана. Поэтому, даже
если [ты] способен, показывай противнику свою
неспособность. Когда должен ввести в бой свои
силы, притворись бездеятельным. Когда [цель]
близко, показывай, будто она далеко; когда же
она действительно далеко, создавай впечатление,
что она близко. Изобрази выгоду, чтобы
завлечь его. Сотвори беспорядок [в его силах] и
возьми его. Если он полон, приготовься; если он
силен, избегай его. Если он в гневе, беспокой его;
будь почтителен, чтобы он возомнил о себе.
Если враг отдохнувший, заставь его напрячь
силы. Если он объединен, разъедини его. Нападай
там, где он не приготовился. Иди вперед там,
где он не ожидает.
Таковы пути, которыми военные стратеги
побеждают. Но о них нельзя говорить наперед».
Монголов окружили, и началось истребление.
В жестокой рукопашной схватке из монголоского
войска мало кто остался, лишь немногие
прорвались и спаслись бегством. В плен было
взято большое количество монголов. «Җəгъфəр
тарихы» называет число 4000. Булгары не убили
их и даже не продали в рабство. Они обменяли их
на баранов на позорном для Чингиз-хана условии:
одного воина за одного барана. После этого
монголам понадобился целый год, чтобы прийти
в себя после поражения, и лишь осенью 1224
года остатки монгольского войска ушли в Монголию.
По мнению татарского историка Гимади,
«разгром булгарами монголов подтверждает еще
раз ту мысль, что булгары имели вполне сложившееся
государство и вооруженные силы. Такую
сильную степную конницу, какой являлась монгольская,
имевшую боевой опыт, могло победить
только сильное войско». От монголов были освобождены
земли саксинов и половцев, поскольку,
как пишет Марджани, в Поволжье воцарилось
спокойствие, возобновилась торговля и начали
ходить караваны. Булгары ценой неимоверных
усилий смогли задержать монгольское нашествие
до середины 30-х годов XIII века.
Фарит Фарисов,
Москва
Täkälär suğışı –
Çınğız xannıñ ciñelüe
(Däwamı; başı 10nçı bittä)
Danlıqlı tarix bitläre
genä, alğa taba köçäygän temp belän çigenä
başladılar. Bolar barısı da monğollarnı ışandırır
öçen yasaldı. Bolğarlar Çınğız xan toqımınıñ
alımınıñ – xäyläkär qaçu faydalanıp, alğa çıqtılar.
Bu xäräkät professional däräcädä başqarıldı:
könçığış häm könbatış ğaskärläreneñ taktikasın
belep, bolğarlar yevropalarça töp köçne qırğa
çığarıp, suğışçılarnıñ individual äzerleklärenä genä
tayanip, küpsanlı doşmanğa qarşı toru räveşen
saylağan bulıp qılandılar. Tegelär isä moña ışanıp,
böten köçlären qaçuçılarğa sarıf ittelär.
Çigenüçelär üz çiratında monğollar yulına
“sarımsaq”, yäğni oçlı yağı öskä qarağan timer
çäneçkelär siptelär. Dağalanmağan monğol atları
“sarımsaq”qa elägep, aqsap yığıla idelär. Qua
barğanda doşman ağaçlıq belän sırıp alınğan,
yäşeren otryadlar şığrım tulğan qırğa kilep çıqtılar.
Älege klassik qıtay kombinatsiyäse urta ğasır
qanunnarındağı “ciñü fäne” “Tsun’ Tszı”ğa turı
kilä:
“Suğış – aldau yulı. Şuña kürä buldıralsañ
da, üzenneñ buldıqsızlığıñnnı kürsät. Bäreleşkä töp
köçne kerter minut citsä, kürmämeşkä salın.
Maqsat yaqın bulğanda, yıraq itep kürsät. Çınlap
yıraq vaqıtta ikän, yaqın itep qabul it. Anı
mawıqtırır öçen, östenlegeñne añlat. Anıñ
saflarında tarqawlıq yasap, suğışqa ırğıl. Ul äzer
momentta, saqta tor; köçle ikän, yıraq tor. Usal
bulsa, tağın da qomaçawla. Üzen ällä kemgä
quysın öçen, añı xörmätläp qara. Yal itsä, arıtırğa
aşıq. Berläşkän – tarqat, äzerlänmägän vaqıtta
höcüm it. Ul kötmägän birdän kilep çıq. Bu
strateglarnıñ ciñü yulı, läkin alarnı aldan qıçqırıp
yörergä yaramıy”.
Monğollar çolğap alıp qıra başladılar. Şuşı
ayawsız suğışta doşman ğaskäreneñ küp öleşe
yuqqa çıqtı, berniqädäre qaçıp qotıla aldı.
Monğollarnıñ kübese äsirlekkä töşte. “Cäğfär
tarixında” 4000gä yaqın isäplilär. Bolğarlar
alarnı ütermädelär, qolıqqa satmadılar.
Ciñüçelär Çınğız xan öçen xurlıqlı kileşü tözep,
ber suğışçı öçen, ber täkä aldılar. Bu
vaqıyğalardan soñ, monğollar ber yıl çaması
añnarına kildelär, fäqät 1224 yılnıñ közendä
genä çiñelüçe qaldıqları kire Monğoliyägä
yünäldelär. Tatar tarixçısı Ğıymadi fikerençä,
“bolğarlarnıñ monğollarnı tar-mar itüe, İdel
xalqınıñ töple däwlätläre häm suğış
ğasqärläreneñ barlığın isbatlıy. Mondıy köçle,
täcribäle dala suğışçıların barı tik tağın da
vayımsızraq ğaskär ciñä alır ide”. Monğollardaq
saqsin, polovetsk cirläre azat itelde. Märcäni
yazuınça, İdel yaqlarında tınışlıq urnaşıp, säwdä
häm kärvannar yulı qabat açıldı. Bolğarlar zur
tırışlıqları arqasında, doşman höcümen 30nçı
yıllarnıñ 13 ğasırına xätle tuqtatıp aldılar.
Färit Färisov, Mäskäw
Daniyä Salimova tärcemäse,
Alabuğa
Nr. 4/43, 2008
Hammelschlag – Sieg
über Dschingis Khan
Ein Ruhmesblatt der Geschichte
(Anfang auf S. 10)
Die Mongolen ließen sich damit irreführen
und setzten alle ihre Kräfte in die Verfolgung der
abziehenden Bulgaren ein. Die sich zurückziehenden
Bulgaren verstreuten auf ihrem Fluchtweg so
genannten „Knoblauch“: Metalldörner, deren Stachel
nach oben gerichtet waren. Die unbeschlagenen
mongolischen Pferde rissen sich damit und
fingen an zu hinken und umzufallen. In ihrer Verfolgungsrage
gelangten die Mongolen auf das Feld,
das an den Seiten mit dichtem Waldbewuchs umrahmt
war. Dort war der Hinterhalt der Bulgaren
vorbereitet. Diese klassische chinesische Kombination
entsprach völlig dem Kanon der mittelalterlichen
Kriegswissenschaft „Sun Dzi“.
„Der Krieg ist ein Täuschungsweg. Deswegen,
auch wenn (du) fähig bist, zeig dem Feind deine Unfähigkeit.
Wenn deine Kräfte eingesetzt werden müssen,
stell dich untätig dar. Wenn (das Ziel) nahe liegt, lass
es scheinen, als ob es noch weit wäre; wenn es tatsächlich
weit ist, erwecke den Eindruck als ob sie in
Greifweite sei. Täusche den Vorteil vor, um denselben
zu erlangen. Schaffe Chaos (in seinen Reihen) und
besiege ihn. Sollte er ausgeruht sein, bereite dich vor;
ist er mächtiger, weiche aus. Soll er in Zorn verweilen,
störe ihn; sei ehrfürchtig, damit er sich eine Stange
einbildet. Ist dein Feind ausgeruht, zwinge ihn seine
Kräfte einzuspannen. Ist er im Bund, teile diesen
Bund. Greife dort an, wo er unvorbereitet ist; rücke
dort vor, wo er dich nicht erwartet.
So sind die Wege, die zum Sieg der militärischen
Strategien führen. Aber man darf über sie nicht á
priori sprechen“
Die Mongolen wurden eingekesselt und vernichtet.
Nach einem harten Nahkampf blieb von dem
mongolischen Heer lediglich eine Handvoll Leute am
Leben, nur einige wenige schafften es durchzubrechen
und zu fliehen. Viele Mongolen wurden gefangen
genommen. Im „Cağfar tarixı“ ist die Rede von 4 000.
Die Bulgaren haben sie weder getötet noch in die
Sklaverei verkauft. Sie tauschten sie gegen Hammel
zu für Dschingis Khan schändlichen Bedingungen:
einen Kämpfer gegen einen Hammel. Ein ganzes Jahr
haben die Mongolen gebraucht, um sich von dieser
Niederlage zu erholen. Erst 1224 begaben sich die
übrig gebliebenen Reste des mongolischen Heeres
Richtung Mongolei. Nach der Auffassung des
tatarischen Historikers Gimadi „bestätigt die
Zerschlagung der Mongolen durch die Bulgaren
wiederholt den Gedanken, dass die Bulgaren über
einen vollständig herausgebildeten Staat und eine
Armee verfügten. So eine mächtige Steppenkavallerie,
wie die mongolische war, die eine große kämpferische
Erfahrung besaß, konnte nur durch eine starke Armee
besiegt werden.“ So waren diese Gebiete von Saxinen
und Kumanen befreit, weil, so Mardshani, Ruhe im
Wolga-Gebiet einkehrte, der Handel aufgenommen
wurde und die Karawanen wieder auf ihren Wegen
zogen. Die Bulgaren schafften es, den Weiterzug der
mongolischen Horden bis Mitte der 30-er des XII. Jh.
verhindern.
Farit Farisow,
Moskau
11