emissierechten brachten ArcelorMittal 236 miljoen euro op - PvdA

PVDA-studiedienst: emissierechten brachten
ArcelorMittal 236 miljoen euro op
14.10.11
Samenvatting:
1. Voor de jaren 2008-2009-2010 kreeg ArcelorMittal van de staat gratis voor 15,7 miljoen
emissierechten (in ton CO2) toegekend boven de uitstoot die de bedrijven op Belgisch
grondgebeid gedurende die periode hadden veroorzaakt. Tegen een gemiddelde prijs voor die
periode van 15 euro per ton CO2 lag de marktwaarde van deze extra certificaten op 236 miljoen
euro. De PVDA vraagt dat dit geld wordt teruggeëist van ArcelorMittal om de start van een
staalfabriek in het kader van een openbaar bedrijf te financieren
2. Naast die potentiële meerwaarde aan “normale” CO2-uitstootrechten werd er in 2008 tussen het
Waals Gewest en Mittal ook een akkoord gesloten waardoor ArcelorMittal voor 12 miljoen
(aanvankelijk 13 miljoen) ton bijkomende emissierechten kreeg op voorwaarde dat het zijn
hoogoven HF6 in Luik zou heropstarten en de hoogoven FFB in Luik langer zou laten werken.
De PVDA vraagt zich vandaag af of dit akkoord van 2008 effectief is toegepast (of zal worden
toegepast), aangezien Mittal nu aankondigt dat het die hoogovens wil sluiten. De vraag is ook of
er in dat contract clausules bestaan die het Waalse Gewest verplichten om te betalen. Voor de
PVDA kan het niet zijn dat ArcelorMittal dat overheidsgeld krijgt of behoudt.
De 236 miljoen euro van het “gewone surplus”
De Europese bedrijven kregen vanaf 2005 uitstootrechten toegekend. Die uitstootrechten vormen de
bovengrens die de industriële installatie niet mag overschrijden. Bedrijven die minder uitstoten
kunnen hun emissierechten verkopen aan bedrijven die hun bovengrens wel overschrijden.
In de feiten kochten vooral de energiemultinationals de overschotten op en rekenden ze de kosten
daarvan door aan de verbruikers. Met andere woorden, de burgers betalen de talloze bedrijven die
het surplus aan CO2-uitstootrechten verkopen die zij in 2005 gratis van de staat hebben gekregen.
Bovendien hebben die bijkomende tonnen CO2 ook een impact op de rijksbegroting. Volgens het
Kyoto-akkoord is elk emissierecht dat aan ArcelorMittal is toegekend een Belgische uitstoot, ook al
verkoopt Arcelor dat emissierecht in het buitenland. Volgens de bepalingen van dat Kyoto-akkoord
jaargt de toekenning van bijkomende emissierechten de Belgische staat dus op kosten. De extra
toegekende emissierechten van Arcelor-Mittal zijn dus een gemaskeerde subsidie onder de
dekmantel van een milieumaatregel.
ArcelorMittal is nu de multinational met de meeste extra toegekende CO2-uitstootrechten in de hele
Europese Unie. Doordat de regering ArcelorMittal extra uitstootrechten heeft toegekend – 175 % in
plaats van 64 % - is ons land bovendien een van de slechte leerlingen van Europa.
Voor de jaren 2008-2009-2010 kreeg ArcelorMittal voor 15,7 miljoen emissierechten (ton CO2)
toegekend bovenop zijn gewone uitstoot. Tegen een gemiddelde prijs voor die periode van 15 euro
per ton CO2 lag de marktwaarde van deze extra toegekende uitstootrechten op 236 miljoen euro.
Over het bijzonder akkoord van ArcelorMittal met het Waals Gewest over de hoogovens
Over de bijkomende certificaten die het Waals Gewest toekende moeten we een stap terugzetten.
In 2007-2008, toen donkere wolken zich opstapelden boven het Luikse bekken, probeerde de
Waalse regering M. Mittal te paaien met beloftes over bijkomende CO2-certificaten.

Mittal speelde het hard. “Ik wil duidelijk zijn. Als we de quota niet krijgen, ga ik Luik niet
heropstarten”, had Lakshmi Mittal in december 2007 gezegd. 1 . Waarop de Waalse regering in 2008
effectief de bijkomende uitstootrechten toekende. In ruil daarvoor zou ArcelorMittal de hoogoven
HF6 in Seraing heropstarten en de HFB van Ougrée een nieuw onderhoud geven. Voor hoogoven B
is die belofte nagekomen, maar niet lang. In november 2008 barst de economische crisis uit. Voor
de crisis verkocht ArcelorMittal in Europa gemiddeld 7 à 7,5 miljoen ton staal per trimester, aan het
einde van 2008 was dat nog nauwelijks 4 miljoen ton. ArcelorMittal laat 14 van zijn 25 hoogovens
in Europa – belangrijke bronnen van CO2-uitstoot – gedurende maanden op waakvlam draaien. In
Luik worden de HF6 en de HFB stil gelegd.
ArcelorMittal gaat verder met zijn chantage met de ‘economische crisis’en ‘de hoge kostprijs van
de CO2-uitstootrechten’. In maart 2010 sluit de Waalse regering met ArcelorMittal een akkoord
voor de aankoop van in totaal 12 miljoen certificaten en schenkt ze die gratis aan ArcelorMittal, om
de HFB herop te starten. “Die beslissing kadert in de discussies met ArcelorMittal over de vraag
hoe we hun investeringsplan van 110 miljoen euro op de site in Luik kunnen helpen realiseren. Dat
plan behelst economische investeringen en investeringen in energie-efficiëntie en milieu. Het plan
is de beste garantie voor het behoud van de activiteit op de Luikse site voor na 2012”, verklaarde de
Waalse regering in een persbericht.
De beste garantie? Vandaag blijkt hoe duurzaam de beloftes van Mittal zijn. Wat is de balans?
Niemand kan dat precies zeggen, want het is nog altijd niet duidelijk of dat akkoord is toegepast. Of
er in dat contract clausules bestaan die het Waals Gewest daartoe verplichten. In dat geval heeft
Mittal mogeliijk voor 12 miljoen bijkomende CO2-certificaten gekregen (goed voor 120 à 180
miljoen euro naargelang de marktprijs). Enige opheldering is gewenst.
ArcelorMittal heeft al voor 172 miljoen overtollige emissierechten verkocht
Door de economische crisis heeft Mittal tonnen CO2-quota over, in België en in andere landen.
Volgens het gespecialiseerde studiekantoor Sandbag heeft “ArcelorMittal daar profijt mee gedaan
door voor 172 miljoen euro emissierechten te verkopen” 2 (Sandbag 2011, 14). Zo heeft
ArcelorMittal in het vierde trimester van 2010 voor 100 miljoen dollar CO2-certificaten op de markt
verkocht 3 . Vooral aan Europese energiebedrijven zoals RWE, E. ON en GDF Suez die zich niet
laten storen door de Europese klimaatdoelstellingen en die vrolijk koolstof in de lucht blijven
uitstoten. 4
Volgens Sandbag heeft ArcelorMittal sinds 2008 een oorlogsbuit opgebouwd van 97 miljoen ton
CO2-emissierechten. Geen enkel bedrijf in Europa doet dat na. Tegen de huidige marktwaarde zijn
die 97 miljoen ton CO2-emissierechten 1,3 à 1,5 miljard euro waard. 5 Woekerwinsten. Volgens de
recente studie van de onderzoeker Frank Venmans van de Universiteit van Bergen, had alleen al
ArcelorMittal in België meer dan 30 miljoen ton CO2-emissierechten te veel in de voorbije vijf jaar,
goed voor een marktwaarde van 450 miljoen euro 6 .
Studiedienst PVDA
www.pvda.be
1 Geciteerd in: Frank Venmans, L'efficacité environnementale et économique du marché de carbone
européen, Courrier hebdomadaire n°2099- 2100, 2011, 27, cf. http://www.cairn.info/revue-courrierhebdomadaire-du-crisp-2011-14-page-5.htm
2 Sandbag, Carbon Fat Cats 2011, The Companies profiting from the EU Emissions Trading Scheme, Juin
2011, 14
3 http://www.arcelormittal.com/rls/data/upl/128-35-0-4Q10_ER_presentation_.pdf
4 De grootste CO2-uitstoters van de energiesector hebben sinds 2008 samen 390 miljoen ton CO2
uitgestoten bovenop de door de EU toegekende emissierechten. Zij kopen daarom CO2-emissierechten,
onder andere bij ArcelorMittal. (Sandbag 2011, 21)
5 www.sandbag.org.uk/maps/companymap/
6 Venmans 2011, 26

Contact:
David Pestieau, hoofd studiedienst
0472/817374