Mathcad - c1_hoehereGl - MatheNexus
Mathcad - c1_hoehereGl - MatheNexus
Mathcad - c1_hoehereGl - MatheNexus
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
Grundlagen Algebra<br />
Gleichungen höheren Grades<br />
GS - 23.08.05 - <strong>c1</strong>_<strong>hoehereGl</strong>.mcd<br />
Definition:<br />
n<br />
Eine Gleichung der Form ak x<br />
k 0<br />
k<br />
⋅ = 0 mit der Definitionsmenge ID ⊆ IR und a ∑ n ≠ 0<br />
=<br />
heißt "Gleichung n-ten Grades".<br />
Schreibweise:<br />
n<br />
∑<br />
k = 0<br />
ak x k<br />
⋅<br />
= 0 ⇔ a0 + a1⋅x a2 x 2<br />
n 1<br />
+ ⋅ + . . . + an−1 x −<br />
⋅ an x n<br />
+ ⋅ = 0<br />
Allgemeine Lösung:<br />
Durch Abspaltung von möglichst vielen Linearfaktoren wird der Grad der Gleichung bis zum<br />
Exponenten k = 2 erniedrigt, dann Anwendung der Mitternachtsformel.<br />
( x − x1) ⋅( x − x2) ⋅ ( x − x3) . . . . b2 x 2 ⎛ ⋅ + b1⋅x + c⎞<br />
= 0<br />
1. Möglichkeit: "Reine" Gleichung höheren Grades<br />
a0 an x n<br />
+ ⋅ = 0 ⇔ x n<br />
1. Fall: n gerade und c > 0 ⇔<br />
2. Fall: n gerade und c < 0 ⇔<br />
3. Fall: n ungerade und c > 0 ⇔<br />
4. Fall: n ungerade und c < 0 ⇔<br />
⎝<br />
⎠<br />
a0 = − ⇔ x<br />
an n = c ⇒ Lösung durch Ziehen der n-ten Wurzel.<br />
a 0<br />
a n<br />
a 0<br />
a n<br />
a 0<br />
a n<br />
a 0<br />
a n<br />
< 0 ⇒ x1 n<br />
= c und x2<br />
n<br />
= − c<br />
> 0 ⇒ Gleichung besitzt keine Lösung in IR<br />
n<br />
< 0 ⇒ x1 = c (nur eine Lösung!)<br />
n<br />
> 0 ⇒ x1 = − c (nur eine Lösung!)<br />
2. Möglichkeit: Erzeugung der Linearfaktoren durch Ausklammern<br />
a0 = 0 oder a0 = 0 ∧ a1 = 0 oder a0 = 0 ∧ a1 = 0 ∧ a2 = 0 usw.<br />
⇔ Ausklammern der höchstmöglichen Potenz von x und Produkt gleich Null.<br />
z.B. bei einer Gleichung 4. Grades: a0 + a1⋅x a2 x 2<br />
+ ⋅ a3 x 3<br />
+ ⋅ a4 x 4<br />
+ ⋅ = 0 speziell:<br />
⎛<br />
⎝<br />
⎛<br />
⎝<br />
⎛<br />
⎝<br />
a1⋅x a2 x 2<br />
+ ⋅ a3 x 3<br />
+ ⋅ a4 x 4<br />
+ ⋅ = 0 ⇔ x a1 + a2⋅x a3 x 2<br />
+ ⋅ a4 x 4<br />
⋅ + ⋅ = 0 ⇒ x1 = 0<br />
a2 x 2<br />
⋅ a3 x 3<br />
+ ⋅ a4 x 4<br />
+ ⋅ = 0 ⇔ x 2 a2 + a3⋅x a4 x 2<br />
⋅ + ⋅ = 0 ⇒ x12 = 0<br />
a3 x 3<br />
⋅ a4 x 4<br />
+ ⋅ = 0<br />
⇔ x 3 a3 a4 x 2<br />
⋅ + ⋅ = 0<br />
⇒ x123 = 0<br />
a4 x 4<br />
⋅ = 0<br />
⇔ x 4<br />
= 0<br />
⇒ x1234 = 0<br />
1 / 16<br />
⎞<br />
⎠<br />
⎞<br />
⎠<br />
⎞<br />
⎠
Grundlagen Algebra<br />
3. Möglichkeit: Gleichung besitzt eine ganzzahlige Lösung<br />
⇒ Polynomdivision ohne Rest<br />
z. B. bei einer Gleichung 3. Grades: a0 + a1⋅x a2 x 2<br />
+ ⋅ a3 x 3<br />
+ ⋅ = 0<br />
⎛<br />
x1 ist Lösung ⇒ a3 x 3<br />
⋅ a2 x 2<br />
+ ⋅ + a1⋅x + a<br />
⎝<br />
0⎠<br />
ist durch x x − 1<br />
Es gilt: a3 x 3<br />
⋅ a2 x 2<br />
⎛ + ⋅ + a1⋅x + a ⎞<br />
⎝<br />
0⎠<br />
: x x ( − 1)<br />
a3 x 2<br />
= ⋅ + b1⋅x + b0 4. Möglichkeit: Biquadratische Gleichungen<br />
1. Fall: a0 a2 x 2<br />
+ ⋅ a4 x 4<br />
+ ⋅ = 0<br />
Substitution x 2<br />
= t ⇒ a0 + a2⋅t a4 t 2<br />
+ ⋅ = 0<br />
⎞<br />
( ) teilbar.<br />
Lösung der quadratischen Gleichung und Resubstituition liefert die<br />
reinquadratischen Gleichungen: x 2<br />
= t1 und x 2<br />
= t2 Auflösen durch Wurzelziehen, sofernt1 > 0 bzw. t2 > 0 .<br />
Lösungen: x1 = t1 ; x2 = − t1 ; x3 = t2 ; x4 = − t2 ;<br />
1. Fall: a0 a2 x 3<br />
+ ⋅ a4 x 6<br />
+ ⋅ = 0<br />
Substitution x 3<br />
= t ⇒ a0 + a2⋅t a4 t 2<br />
+ ⋅ = 0<br />
Lösung der quadratischen Gleichung und Resubstituition liefert die<br />
reinen kubischen Gleichungen: x 3<br />
= t1 und x 3<br />
= t2 Auflösen durch Wurzelziehen.<br />
Lösungen: t1 > 0 ⇒ x1 t2 > 0 ⇒ x2 3<br />
= t1 bzw. t1 < 0 ⇒ x1 3<br />
= t2 bzw. t2 < 0 ⇒ x2 3<br />
= − t1<br />
3<br />
= − t2<br />
5. Möglichkeit: Gleichung besitzt keine ganzzahlige Lösung und ist nicht biquadratisch<br />
⇒ numerische Verfahren, z.B.<br />
Tangentenverfahren (Newton'sche Näherung), Sekantenverfahren (Regula Falsi),<br />
Intervallhalbierung, usw.<br />
Beispiele dazu siehe auf den nächsten Seiten.<br />
2 / 16
Teilaufgabe b)<br />
Darstellung der Gleichung mit Funktionen:<br />
Linke Funktion:<br />
Rechte Funktion:<br />
Differenzfunktion:<br />
l( x)<br />
x 4<br />
:=<br />
r( x)<br />
:= 4<br />
Bestimme diejenigen x-Werte, für die gilt:<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 1:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung:<br />
Lösung:<br />
16 4x 4<br />
− = 0 auflösen, x<br />
16 4x 4<br />
− = 0<br />
Lösungsweg: Auflösen nach x 4 und 4. Wurzel ziehen.<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
2<br />
2<br />
d( x)<br />
l( x)<br />
− r( x)<br />
−4 x 4<br />
:=<br />
→ +<br />
1<br />
1<br />
2<br />
−2<br />
1<br />
2<br />
i⋅2 1<br />
2<br />
−i⋅2 ⇔<br />
⎞ ⎟⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
=<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
x 4<br />
= 4<br />
1.414<br />
−1.414<br />
1.414i<br />
−1.414i<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
3 / 16<br />
d( x)<br />
= 0<br />
Lösung<br />
Lösung<br />
keine Lösung in IR<br />
keine Lösung in IR<br />
⇒<br />
ID = IR<br />
IL = { 4 4 ; 4 − 4 }<br />
xL →<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
1<br />
2<br />
2<br />
1<br />
2<br />
−2<br />
⎞ ⎟⎟⎟⎟⎠<br />
=<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
1.414<br />
−1.414<br />
⎞ ⎟⎠
Graphische Lösung der Gleichung:<br />
y-Achse<br />
Gleichheit der Funktionswerte<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
2<br />
4<br />
6<br />
x-Achse<br />
Graph von l(x)<br />
Graph von r(x)<br />
Grundlagen Algebra<br />
Fkt.wert: l(x) = r(x)<br />
Projektion auf die x-Achse<br />
Projektion auf die x-Achse<br />
Lösung<br />
4 / 16<br />
y-Achse<br />
Differenzfunktion<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
2<br />
4<br />
6<br />
x-Achse<br />
Graph von d(x)<br />
Lösung: d(x) = 0
y-Achse<br />
d( x)<br />
l( x)<br />
− r( x)<br />
x 4<br />
:=<br />
→ + 4<br />
Gleichheit der Funktionswerte<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
2<br />
4<br />
6<br />
x-Achse<br />
Graph von l(x)<br />
Graph von r(x)<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 2:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung:<br />
Teilaufgabe b)<br />
Linke Funktion:<br />
Rechte Funktion:<br />
Differenzfunktion:<br />
16 4x 4<br />
+ = 0<br />
Lösung: Gleichung besitzt keine Lösung in IR.<br />
l( x)<br />
x 4<br />
:=<br />
r( x)<br />
:= −4<br />
⇔<br />
Darstellung der Gleichung mit Funktionen:<br />
x 4<br />
= −4<br />
5 / 16<br />
besitzt keine Nullstellen<br />
y-Achse<br />
ID = IR<br />
IL = { }<br />
Differenzfunktion<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
x-Achse<br />
Graph von d(x)
12 3 x 3<br />
− ⋅ = 0 auflösen, x<br />
Teilaufgabe b)<br />
Darstellung der Gleichung mit Funktionen:<br />
Linke Funktion:<br />
Differenzfunktion:<br />
Bestimme diejenigen x-Werte, für die gilt:<br />
y-Achse<br />
l( x)<br />
x 3<br />
:=<br />
Gleichheit der Funktionswerte<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
2<br />
4<br />
6<br />
x-Achse<br />
Graph von l(x)<br />
Graph von r(x)<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 3:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung:<br />
Lösung:<br />
12 3 x 3<br />
− ⋅ = 0<br />
Lösungsweg: Auflösen nach x 3 und 3. Wurzel ziehen.<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
⇔<br />
3<br />
2<br />
Rechte Funktion:<br />
d( x)<br />
l( x)<br />
− r( x)<br />
−4 x 3<br />
:=<br />
→ +<br />
Fkt.wert: l(x) = r(x)<br />
Projektion auf die x-Achse<br />
Lösung<br />
2<br />
x 3<br />
= 4<br />
−1<br />
2 2<br />
2<br />
3<br />
⋅<br />
1<br />
2 i<br />
1 2<br />
+<br />
2 3<br />
⋅ ⋅3 ⋅2<br />
−1<br />
2 2<br />
2<br />
3<br />
⋅<br />
1<br />
2 i<br />
1 2<br />
2 3<br />
− ⋅ ⋅3 ⋅2<br />
⎞ ⎟⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
r( x)<br />
:= 4<br />
d( x)<br />
= 0 −4 x 3<br />
→ + = 0<br />
6 / 16<br />
=<br />
y-Achse<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
1.587<br />
ID = IR<br />
−0.794 + 1.375i<br />
−0.794 − 1.375i<br />
IL = { 3 4 }<br />
⇒<br />
⎞ ⎟⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
Differenzfunktion<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
2<br />
4<br />
6<br />
Lösung<br />
keine Lösung in IR<br />
keine Lösung in IR<br />
xL = 1.587<br />
x-Achse<br />
Graph von d(x)<br />
Lösung: d(x) = 0
Teilaufgabe b)<br />
Darstellung der Gleichung mit Funktionen:<br />
Linke Funktion:<br />
Differenzfunktion:<br />
y-Achse<br />
l( x)<br />
x 3<br />
:=<br />
d( x)<br />
l( x)<br />
− r( x)<br />
x 3<br />
:=<br />
→ + 4<br />
Gleichheit der Funktionswerte<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
2<br />
4<br />
6<br />
x-Achse<br />
Graph von l(x)<br />
Graph von r(x)<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 4:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung: 12 3 x 3<br />
+ ⋅ = 0 ⇔ x 3<br />
= −4<br />
ID = IR<br />
Lösungsweg: Auflösen nach x 3 und 3. Wurzel ziehen.<br />
Bemerkung:<br />
Lösung:<br />
3<br />
−4 = −1.587<br />
12 3 x 3<br />
+ ⋅ = 0 auflösen, x<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
Rechte Funktion:<br />
Fkt.wert: l(x) = r(x)<br />
Projektion auf die x-Achse<br />
Lösung<br />
3 3<br />
− 4 = −1.587<br />
IL = { − 4 }<br />
2<br />
3<br />
−2<br />
1<br />
2 2<br />
2<br />
3 1<br />
⋅<br />
2 i<br />
1 2<br />
2 3<br />
− ⋅ ⋅3 ⋅2<br />
1<br />
2 2<br />
2<br />
3<br />
⋅<br />
1<br />
2 i<br />
1 2<br />
+<br />
2 3<br />
⋅ ⋅3 ⋅2<br />
7 / 16<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
r( x)<br />
:= −4<br />
d( x)<br />
0<br />
= x 3<br />
→<br />
y-Achse<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
−1.587<br />
+ 4 = 0<br />
Differenzfunktion<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
2 1 0 1 2<br />
2<br />
4<br />
keine Lösung in IR<br />
⇒<br />
Lösung<br />
= 0.794 − 1.375i keine Lösung in IR<br />
0.794 + 1.375i<br />
⎞ ⎟⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
x L<br />
x-Achse<br />
Graph von d(x)<br />
Lösung: d(x) = 0<br />
= −1.587
Lösung der quadratischen Gleichung:<br />
<strong>Mathcad</strong> - Lösung:<br />
xL 3 x 3<br />
⋅ 3 x 2<br />
:= − ⋅ − 66⋅x + 120 = 0 auflösen, x<br />
Teilaufgabe b)<br />
Graphische Lösung der Gleichung:<br />
y-Achse<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 5:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung:<br />
Lösung:<br />
Definition der Polynomfunktion:<br />
f( 1)<br />
= 54<br />
f( 2)<br />
= 0<br />
Polynomdivision:<br />
54 ≠ 0<br />
3 x 3<br />
⋅ 3 x 2<br />
− ⋅ − 66⋅x + 120 = 0<br />
Lösungsweg: Polynomdivision ohne Rest.<br />
1. Lösung wird geraten, und zwar probiert man nur die Teiler von 120:<br />
⇒<br />
⇒<br />
3 x 3<br />
⋅ 3 x 2<br />
− ⋅ − 66⋅x + 120<br />
x − 2<br />
Lösung<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6<br />
Graph von f(x)<br />
Lösung<br />
f( x)<br />
3 x 3<br />
⋅ 3 x 2<br />
:= − ⋅ − 66⋅x + 120<br />
keine Lösung<br />
x1 := 2<br />
in Partialbrüche zerlegt, ergibt<br />
3 x 2<br />
⋅ + 3⋅x − 60 = 0 auflösen, x<br />
→<br />
8 / 16<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
50<br />
−5<br />
2<br />
4<br />
⎟<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
x-Achse<br />
ID = IR<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
−5<br />
4<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠<br />
IL = { − 5 ; 2 ; 4 }<br />
3 x 2<br />
⋅ + 3⋅x − 60
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 6:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung: x 4<br />
Lösung der kubischen Gleichung: x 3<br />
5 x 2<br />
+ ⋅ − 2⋅x − 10 = 0<br />
Definition der Polynomfunktion: p( x)<br />
x 3<br />
5 x 2<br />
:= + ⋅ − 2⋅x − 10<br />
2. Lösung wird geraten, und zwar probiert man nur die Teiler von 10.<br />
f( 5)<br />
= 230 230 ≠ 0 ⇒ keine Lösung<br />
f( −5)<br />
= 0<br />
⇒ Lösung x2 := −5<br />
Polynomdivision:<br />
x 3<br />
5 x 2<br />
+ ⋅ − 2⋅x − 10<br />
x + 5<br />
Lösung der rein quadratischen Gleichung: x 2<br />
<strong>Mathcad</strong> - Lösung:<br />
22 x 2<br />
− ⋅ x 3<br />
+ − 2⋅x + 40 = 0<br />
ID = IR<br />
Lösungsweg: Polynomdivision ohne Rest.<br />
Lösung:<br />
Definition der Polynomfunktion: f( x)<br />
x 4<br />
22 x 2<br />
− ⋅ x 3<br />
:=<br />
+ − 2⋅x + 40<br />
1. Lösung wird geraten, und zwar probiert man nur die Teiler von 40.<br />
f( 1)<br />
= 18 18 ≠ 0 ⇒ keine Lösung<br />
f( 2)<br />
= −28<br />
−28 ≠ 0 ⇒ keine Lösung<br />
f( 4)<br />
= 0<br />
⇒ Lösung x1 := 4<br />
Polynomdivision: x4<br />
22 x 2<br />
− ⋅ x 3<br />
+ − 2⋅x + 40<br />
x − 4<br />
in Partialbrüche zerlegt, ergibt x 3<br />
5 x 2<br />
+ ⋅ − 2⋅x − 10<br />
in Partialbrüche zerlegt, ergibt x 2<br />
− 2<br />
− 2 = 0 auflösen, x<br />
xL x 4<br />
22 x 2<br />
− ⋅ x 3<br />
1<br />
:= + − 2⋅x + 40 = 0 auflösen, x → ⎜ 2<br />
IL = { − 5 ; − 2 ; 2 ; 4 }<br />
2<br />
9 / 16<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
−5<br />
4<br />
1<br />
2<br />
−2<br />
⎞ ⎟⎟⎟⎟⎟⎟⎟⎠<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
1<br />
2<br />
2<br />
1<br />
2<br />
−2<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠
Teilaufgabe b)<br />
Grundlagen Algebra<br />
Graphische Lösung der Gleichung: f( x)<br />
x 4<br />
22 x 2<br />
− ⋅ x 3<br />
→<br />
+ − 2⋅x + 40<br />
y-Achse<br />
6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6<br />
Graph von f(x)<br />
Lösung<br />
150<br />
100<br />
50<br />
50<br />
100<br />
150<br />
10 / 16<br />
x-Achse
<strong>Mathcad</strong> - Lösung:<br />
xL x 4<br />
13 x 2<br />
:= − ⋅ + 36 = 0 auflösen, x<br />
Teilaufgabe b)<br />
Definition der Polynomfunktion:<br />
Graphische Lösung der Gleichung:<br />
y-Achse<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 7:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung:<br />
Lösung:<br />
Substitution:<br />
Resubstitution:<br />
x 4<br />
x 4<br />
13 x 2<br />
− ⋅ + 36 = 0<br />
Lösungsweg: Substitution x 2<br />
Lösung der quadratischen Gleichung:<br />
x 2<br />
= 4 auflösen, x<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6<br />
Graph von f(x)<br />
Lösung<br />
= t<br />
13 x 2<br />
− ⋅ + 36 = 0<br />
t 2<br />
− 13⋅t + 36 = 0 auflösen, t<br />
→<br />
ersetzen x 2<br />
, = t<br />
ersetzen x 4<br />
t 2 t<br />
, =<br />
2<br />
→ − 13⋅t + 36 = 0<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
→<br />
2<br />
3<br />
−3<br />
−2<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
2<br />
−2<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠<br />
f( x)<br />
x 4<br />
13 x 2<br />
:= − ⋅ + 36<br />
10<br />
11 / 16<br />
x-Achse<br />
x 2<br />
ID = IR<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
4<br />
9<br />
⎞ ⎟⎠<br />
= 9 auflösen, x<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
3<br />
−3<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠<br />
IL = { − 3 ; − 2 ; 2 ; 3 }
xL x 4<br />
5 x 2<br />
:= − ⋅ − 36 = 0 auflösen, x<br />
Teilaufgabe b)<br />
Definition der Polynomfunktion:<br />
Graphische Lösung der Gleichung:<br />
y-Achse<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 8:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung:<br />
Lösung:<br />
Substitution:<br />
Resubstitution:<br />
<strong>Mathcad</strong> - Lösung:<br />
x 4<br />
x 4<br />
5 x 2<br />
− ⋅ − 36 = 0<br />
Lösungsweg: Substitution x 2<br />
Lösung der quadratischen Gleichung:<br />
x 2<br />
= t<br />
5 x 2<br />
− ⋅ − 36 = 0<br />
= 9 auflösen, x<br />
100<br />
75<br />
50<br />
25<br />
6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6<br />
Graph von f(x)<br />
Lösung<br />
t 2<br />
→<br />
ersetzen x 2<br />
, = t<br />
ersetzen x 4<br />
t 2 t<br />
, =<br />
2<br />
→ − 5⋅t − 36 = 0<br />
− 5⋅t − 36 = 0 auflösen, t<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
→<br />
3<br />
−3<br />
2⋅i −2⋅i ⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
f( x)<br />
x 4<br />
5 x 2<br />
:= − ⋅ − 36<br />
⎞ ⎟⎟⎟⎟⎠<br />
3<br />
−3<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠<br />
12 / 16<br />
Lösung<br />
Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
25<br />
50<br />
x 2<br />
x-Achse<br />
ID = IR<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
−4<br />
9<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠<br />
= −4<br />
auflösen, x<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
2⋅i −2⋅i IL = { − 3 ; 3 }<br />
⎞ ⎟⎠<br />
keine<br />
Lösung
Resubstitution 2:<br />
<strong>Mathcad</strong> - Lösung:<br />
x 3<br />
x 3<br />
= −1<br />
auflösen, x<br />
= 8 auflösen, x<br />
xL x 6<br />
7 x 3<br />
:= − ⋅ − 8 = 0 auflösen, x<br />
→<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 9:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung:<br />
Lösung:<br />
Substitution:<br />
Resubstitution 1:<br />
x 6<br />
x 6<br />
7 x 3<br />
− ⋅ − 8 = 0<br />
Lösungsweg: Substitution x 3<br />
7 x 3<br />
− ⋅ − 8 = 0<br />
Lösung der quadratischen Gleichung:<br />
= t<br />
ersetzen x 3<br />
, = t<br />
ersetzen x 6<br />
t 2 t<br />
, =<br />
2<br />
→ − 7⋅t − 8 = 0<br />
t 2<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
− 7⋅t − 8 = 0 auflösen, t<br />
→<br />
→<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
−1<br />
2<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎜<br />
⎝<br />
1 1<br />
2 2 i<br />
1<br />
2<br />
− ⋅ ⋅3<br />
1 1<br />
2 2 i<br />
1<br />
2<br />
+ ⋅ ⋅3<br />
1<br />
2<br />
−1 + i⋅3 1<br />
2<br />
−1 − i⋅3 2<br />
−1<br />
1 1<br />
2 2 i<br />
1<br />
2<br />
− ⋅ ⋅3<br />
1 1<br />
2 2 i<br />
1<br />
2<br />
+ ⋅ ⋅3<br />
2<br />
−1 + i⋅3 ⎞<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎟<br />
⎠<br />
1<br />
1<br />
2<br />
−1 − i⋅3 13 / 16<br />
⎞ ⎟⎟⎟⎟⎟⎟⎠<br />
⎞ ⎟⎟⎟⎟⎟⎟⎟⎠<br />
→<br />
Lösung<br />
Lösung<br />
ID = IR<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
−1<br />
8<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠<br />
Lösung<br />
Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
keine Lösung<br />
IL = { − 1 ; 2 }
Teilaufgabe b)<br />
Grundlagen Algebra<br />
Definition der Polynomfunktion: f( x)<br />
x 6<br />
7 x 3<br />
:= − ⋅ − 8<br />
Graphische Lösung der Gleichung:<br />
y-Achse<br />
6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6<br />
Graph von f(x)<br />
Lösung<br />
14 / 16<br />
30<br />
20<br />
10<br />
10<br />
20<br />
30<br />
x-Achse
x0 := −2<br />
( )<br />
( )<br />
( )<br />
( )<br />
Grundlagen Algebra<br />
Aufgabe 10:<br />
a) Bestimmen Sie von der gegebenen Gleichung die maximale Definitions- und die Lösungsmenge.<br />
b) Veranschaulichen Sie die Ermittlung der Lösungsmenge mit Hilfe der graphischen Darstellung von<br />
Funktionen<br />
Teilaufgabe a)<br />
Gleichung: 2 x 3<br />
⋅ 16 x 2<br />
+ ⋅ + 42⋅x + 35 = 0<br />
ID = IR<br />
Lösungsweg: Newton'sches Verfahren (Formelsammlung Seite 20):<br />
Lösung:<br />
f x0 1. Näherung: x1 := x0 −<br />
x<br />
f´ x<br />
1 = −1.500<br />
0<br />
f x1 2. Näherung: x2 := x1 −<br />
x<br />
f´ x<br />
2 = −1.667<br />
1<br />
( )<br />
( )<br />
f x2 3. Näherung: x3 := x2 −<br />
x<br />
f´ x<br />
3 = −1.701<br />
2<br />
( )<br />
( )<br />
f x3 4. Näherung: x4 := x3 −<br />
x<br />
f´ x<br />
4 = −1.70284<br />
3<br />
<strong>Mathcad</strong> - Lösung:<br />
Ist x1 ein Näherungswert für die Nullstelle von f( x),<br />
so ist<br />
( )<br />
f x1 xT = x1 −<br />
f´ ( x1) ein neuer, im allgemeinen besserer Näherungswert.<br />
Polynomfunktion: f( x)<br />
2 x 3<br />
⋅ 16 x 2<br />
:= + ⋅ + 42⋅x + 35<br />
1. Ableitung:<br />
d<br />
f´ ( x)<br />
:=<br />
dx<br />
f( x)<br />
6 x 2<br />
→ ⋅ + 32⋅x + 42<br />
Funktionswerte: f( −2)<br />
= −1<br />
f( −1)<br />
= 7<br />
Startwert:<br />
⇒ Lösung im Intervall ] − 2 ; − 1 [<br />
Lösung<br />
xL 2 x 3<br />
⋅ 16 x 2<br />
−1.70285<br />
auflösen, x ⎜<br />
⎟<br />
:= + ⋅ + 42⋅x + 35 = 0<br />
→ ⎜ − 3.14858 + .602815⋅i ⎟ keine Lösung<br />
gleit , 6<br />
⎜<br />
− 3.14858 − .602815⋅i keine Lösung<br />
15 / 16<br />
⎛<br />
⎝<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠
Teilaufgabe b)<br />
Grundlagen Algebra<br />
Definition der Polynomfunktion: f( x)<br />
2 x 3<br />
⋅ 16 x 2<br />
:= + ⋅ + 42⋅x + 35<br />
Graphische Lösung der Gleichung:<br />
y-Achse<br />
6 5 4 3 2 1 0 1 2<br />
x-Achse<br />
Graph von f(x)<br />
Lösung<br />
16 / 16<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5