Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

358 denis papin an leibniz, 3. (13.) August 1692 N. 96
currentibus quantitatem motus per concursum posse augeri et diminui; et tamen servari
talem quantitatem virium qualis a me fuit definita, ut scilicet centrum gravitatis amborum
non possit assurgere plus minusve alte quam ante ictum. Atque hoc totum est
quod ego fieri contendebam. Nam quid in toto mundo fieret, a me non laborabatur, nisi
quatenus spectabantur corpora quaedam determinata quae considerantur tanquam cum
5 aliis non habentia commercium, in quibus si non augeretur motus vel virium quantitas,
utique nec in toto mundo augeretur; etiam fortasse haec consequentia non esset convertibilis
neque ego sane examinare voluerim sententiam Cartesianam de conservatione motus
in toto universo nisi quia ad determinata corpora applicabatur, sine qua usum etiam nullum
habebat. Superesset ergo controversia inter nos non amplius de conclusione, sed de
10 probatione a me allata, quae sumta erat a translatione virium integrarum aut propemodum
integrarum de corpore majore in corpus minus quam D n. P. impossibilem esse adhuc
arbitratur, concessurus tamen hanc quoque ut spero, ubi demonstrationem meam ante
positam et hic assertam expendere coeperit.
96. DENIS PAPIN AN LEIBNIZ
15 Marburg, 3. (13.) August 1692. [95. 97.]
Überlieferung: K Abfertigung: LBr. 714 Bl. 7–8. 1 Bog. 8 o . 3 S. Auf Bl. 8 v o L von N. 107. —
Gedr.: 1. Gerland, Briefw., 1881, S. 193 (teilw.); 2. Papin, Ouvrages 7, 1893, S. 155–156.
Monsieur
Voicy encor une replique à vostre dernier ecrit: Vous pouvez, Monsieur, si Vous le
20 jugez à propos, faire encor une response; mais pour moy Je suis desormais resolu de
8–10 neqve ego (1) nunc examinare velim an in toto universo simul et virium et motus qvantitas ser
bricht ab (2) sane examinare . . . habebat erg. L 11 qvae sumta erat erg. L 11 f. aut propemodum
integrarum erg. L
Zu N. 96: Die Abfertigung, der N. 97 beilag, war zusammen mit N. 94 Beilage zu Haes’ Brief an
Leibniz vom 25. September 1692 (N. 105). Mit N. 96 u. N. 97 beantwortet Papin N. 95. Leibniz’ Antwort
ist N. 107.