Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

04.05.2013 Aufrufe

N. 82 leibniz an rudolf christian von bodenhausen, 11. Juni 1692 321 quadrabilis esse tensam ad instar Carbasi, vel turgidi veli nautici. Der Autor sey wer er wolle, so hat er doch keinen schlechten einfall gehabt. Ich hätte bald vergessen (wie unlangst) die aequationem transcendentem b x · a, c x · aufzulösen; oder viel mehr meine vorige auflösung zu justificiren. 3 Ex aeq. 1 fit a (2) = b : c x (3) · . Ergo ex natura Logar. fit log a = x, log b : c (4) = x, log b − log c. Ergo x = log a :, log b − log c. Si aequatio sit b x · nat. Logar. Jam rursus ex nat. Log. est log, b x · (1) = a, c x+d · fiet log, b x · (3) = x, log b et log, c x+d · (1) = (2) = log a + log, c x+d · ex 5 (4) = x + d, log c. Ergo per 2, 3, 4 fit x, log b (5) = log a + x + d, log c. Unde denique fiet: x = log a + d log c, : , log b − log c. Ich wündsche in den vorhabenden laboribus Chemicis verlangenden success, und verbleibe 10 M. h. H. Barons dienstergebenster G. W. L. Die controversiam zwischen H. Guglielmini und Papin habe noch nicht überlegen konnen. Mich dünckt in Stair Physiologia experimentali sey der guthe will am meisten zu loben. Bin hochlich obligirt wegen der vorsorge circa valetudinem. M. h. H. monita sind 15 mehr als zu wahr. Ich finde aber daß mir nicht so wohl die meditationes, als colligendi, exscribendi, concinnandi Historica labores schaden. Muß doch sehen, wie ich hindurch komme; weil es angefangen. Es seind ad populum phalerae, die leute wollens so haben. 3 〈In A 3 von Bodenhausens Hand:〉 (Vid. supra pag. 26.) 3 wie unlangst: in N 64. Vermutlich hatte Bodenhausen Leibniz in seinem (nicht gefundenen) Schreiben vom 10. Mai 1692 daran erinnert. 4 meine vorige: vgl. N. 33. 5 natura Logar.: Die folgende Herleitung vollzieht Bodenhausen auf Bl. 26 (LBr. 79, Beilage 1) nach, indem er sich die grundlegenden Gesetze der Logarithmenrechnung vergegenwärtigt; vgl. auch Erl. zu N. 33. 14 in Stair: vgl. auch III,4 N. 287, S. 646.

322 johann sebastian haes an leibniz, 1. (11.) Juni 1692 N. 83 83. JOHANN SEBASTIAN HAES AN LEIBNIZ Kassel, 1. (11.) Juni 1692. [78. 84.] Überlieferung: K Abfertigung: LBr. 350 Bl. 14–15. 1 Bog. 4 o . 4 S. Bl. 14 am unteren Rand leicht beschädigt. Geringer Textverlust. — Gedr.: 1. Gerland, Briefw., 1881, S. 191–192 (teilw.); 2. Papin, Ouvrages 7, 1893, S. 139–142. 5 Monsieur Cassel ce 1. de Juin 1692. J’ay fait soigneusem t remettre au Conseill r Körner, qui loge dans le Rheinfelsischen Hoff, vôtre lettre pour la faire tenir sans retardem t à S. A. Monseig r Le Landgrave son Maître, et Vous suis infinim t obligé de la grace que Vous m’avés bien voulû faire de me communiquer la lettre pour sa dite Alt. et celle de M r du Cross pour M r Le C. de 10 Devonshire. J’avoüe Monsieur, que c’est une espece d’Imprudence de M r Temple, d’avoir choqué si fort M r du Cross, dont il doit craindre une retaliation facheuse; et quoiqu’il y ait de l’inégalité entre les deux personnes, et que sans doute M r Du Cros mèle, parmy des verités, qui pourroient faire le fondem t de sa justification, d’autres choses, qu’on aura peine de croire et qu’on remarquera d’abord étre fort exagerées et provenir d’un Esprit 15 irrité et sensiblem t offencé, si est ce qu’il y a toujours peu d’honneur pour M r Temple de se commettre de cette façon, et méme de faire paroître qu’il a de la passion de son costé contre M r Du Cros, ce qui semble se remarquer manifestem t dans les expressions de mespris dont il se sert à donner connoissance du dit M r du Cross, que J’ay vû à Londres 19 du Cross (1), que Je connois (2), que J’ay vû K Zu N. 83: Die Abfertigung antwortet auf einen nicht gefundenen Brief von Leibniz an Haes, dem ein Schreiben von Leibniz an Landgraf Ernst von Hessen-Rheinfels vom 6. Juni 1692 (nicht gefunden, vgl. I,8, S. 117) und die Abschrift eines Schreibens von Du Cros an den Earl of Devonshire nebst einem Brief Du Cros’ an Leibniz vom 24. Mai 1692 (vgl. I,7, S. 124 u. I,8, S. 255) beilagen. N. 83 wird möglicherweise zusammen mit N. 84 beantwortet durch ein nicht gefundenes Schreiben vom 13. Juli 1692, dem Briefe an Mencke (I,8 N. 212) u. Peikenkamp (nicht gefunden) beilagen. 7 Körner: Ernst Wilhelm Körner, hessen-rheinfels. Agent in Kassel. 10 celle: Die Abschrift des Schreibens von Du Cros an den Earl of Devonshire befindet sich in der Niedersächsischen Landesbibliothek (MS XXX 1669 Bl. 68–73). 12 choqué: Es handelt sich um die Memoiren von Sir William Temple, die in London und Den Haag erschienen waren; vgl. W. Temple, Memoirs of what past in christendom, 1692, S. 335–337, bzw. Mémoires de ce qui s’est passé dans la chrétienté, 1692, S. 382–385. 19 vû: Haes hatte auf dem Nimweger Friedenskongreß die Stellung eines Gesandschaftssekretärs inne.

N. 82 leibniz an rudolf christian von bodenhausen, 11. Juni 1692 321<br />

quadrabilis esse tensam ad instar Carbasi, vel turgidi veli nautici. Der Autor sey wer er<br />

wolle, so hat er doch keinen schlechten einfall gehabt.<br />

Ich hätte bald vergessen (wie unlangst) die aequationem transcendentem b x<br />

·<br />

a, c x<br />

· aufzulösen; oder viel mehr meine vorige auflösung zu justificiren. 3 Ex aeq. 1 fit<br />

a (2)<br />

= b : c x<br />

(3)<br />

·<br />

. Ergo ex natura Logar. fit log a = x, log b : c (4)<br />

= x, log b − log c. Ergo x =<br />

log a :, log b − log c. Si aequatio sit b x<br />

·<br />

nat. Logar. Jam rursus ex nat. Log. est log, b x<br />

·<br />

(1)<br />

= a, c x+d<br />

· fiet log, b x<br />

·<br />

(3)<br />

= x, log b et log, c x+d<br />

·<br />

(1)<br />

=<br />

(2)<br />

= log a + log, c x+d<br />

· ex 5<br />

(4)<br />

= x + d, log c.<br />

Ergo per 2, 3, 4 fit x, log b (5)<br />

= log a + x + d, log c. Unde denique fiet: x = log a + d log c, :<br />

, log b − log c.<br />

Ich wündsche in den vorhabenden laboribus Chemicis verlangenden success, und<br />

verbleibe 10<br />

M. h. H. Barons dienstergebenster G. W. L.<br />

Die controversiam zwischen H. Guglielmini und Papin habe noch nicht überlegen<br />

konnen. Mich dünckt in Stair Physiologia experimentali sey der guthe will am meisten<br />

zu loben.<br />

Bin hochlich obligirt wegen der vorsorge circa valetudinem. M. h. H. monita sind 15<br />

mehr als zu wahr. Ich finde aber daß mir nicht so wohl die meditationes, als colligendi,<br />

exscribendi, concinnandi Historica labores schaden. Muß doch sehen, wie ich hindurch<br />

komme; weil es angefangen. Es seind ad populum phalerae, die leute wollens so haben.<br />

3 〈In A 3 von Bodenhausens Hand:〉 (Vid. supra pag. 26.)<br />

3 wie unlangst: in N 64. Vermutlich hatte Bodenhausen <strong>Leibniz</strong> in seinem (nicht gefundenen) Schreiben<br />

vom 10. Mai 1692 daran erinnert. 4 meine vorige: vgl. N. 33. 5 natura Logar.: Die folgende<br />

Herleitung vollzieht Bodenhausen auf Bl. 26 (LBr. 79, Beilage 1) nach, indem er sich die grundlegenden<br />

Gesetze der Logarithmenrechnung vergegenwärtigt; vgl. auch Erl. zu N. 33. 14 in Stair: vgl. auch<br />

<strong>III</strong>,4 N. 287, S. 646.

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!