Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

304 leibniz für denis papin, Beilage zu N. 75 N. 76
tamen sufficere sic satis aliquando posse ad aemulationem summae duritiei. Verum est 20
D n. Antagonistam excepisse quod dura flectantur, s e d e g o r e p l i c a v e r a m quod
promte restituantur indeque fieri, ut inflexibilium leges aemulentur. Et velocitas restitutionis
immensa in ipsam perfectam duritiem incidet; Et licet finita poneretur, tanta
tamen intelligi potest ut discrimen a perfecta duritie minus sit quovis dato, pro arbitrio
5 demonstrantis ad discrimen eventus reddendum quantum libet parvum, unde consequens
est, omnem demonstrationem quae procedit ope perfecte durorum valere, nec eo praetextu
quod talia dura non dentur debere eludi. Neque instantia in contrarium reperietur;
et suspectissima falsitatis aut potius falsa habenda est sententia, quae in casu hypotheseos
perfecte durorum producit aliquid absurdum. Idque vel inde firmatur quod haec
10 saltem fingi queant ut possibilia etsi non darentur.
P o s t e r i u s medium sumseram a compressione liquidi Elastici, quale est aer, ubi
quaeritur si aer in cylindrum cavum ab ingruente corpore compressus sit, et pars corporis
quod ingruerat forte auferatur, an residuae parti tota propemodum vis aeris compressi
se iterum restituentis imprimi possit; hoc negat D n. Antagonista, sed miror quod n o n
15 r e s p o n d e t ad meam demonstrationem, quae huc redibat. Omnis vis quam aer compressus
amisit se restituendo et non nisi in corpus expulsum agendo, eam transtulit in
corpus expulsum. Sed omnis vis quam habuit, eam dicto modo amisit, excepta tantum
ea parte, quae continetur ipsius aëris motu post restitutionem residuo. Ergo aër dictus,
omnem vim quam habuit, excepta parte dicta transtulit in corpus expulsum. De Majore
20 constat, Minor probatur, nam (ex hypothesi) aër se restituens non egit, nisi in corpus ex-
1–7 aemulationem | summae erg. | duritiei | verae erg. u. gestr. |. (1) Et cum semper fingi a demo
bricht ab (2) adeoqve non tantum in theoria sed etiam in praxi (a) propte bricht ab (b) saepe (c)
promte Elastica sufficienter aemulari perfecte dura. (3) Et cum demonstranti liceat fingere promtitudinem
restitutionis tantum | in elasticis erg. | ut (a) differentia effectuum (b) eventuum differentia inter ipsam
et perfectam duritiem, sit qvavis assignata minor, conseqvens est (4) verum est . . . unde conseqvens est
L 4 incidet; (1) finita autem potest esse tan bricht ab (2) licet velocitas (3) Et licet finita poneretur,
tanta L 9 falsitatis (1) ne dicam indubitato falsam (2) aut potius falsa L 10 f. idque vel inde
. . . darentur erg. L 15 se iterum restituentis erg. L 15 miror qvod erg. L 20 f. expulsum.
(1) Sed pa bricht ab (2) Major est axioma, concessum Minor patet, tum qvia ex hypothesi (a) aer in
solum cor bricht ab (b) aër se restituens in solum corpus expu bricht ab (3) De Majore constat, Minor
probatur, nam L 21–305,2 expulsum (1) et aër cum in corpus expelsu bricht ab (2) ante absolutam
expulsionem. Nam absoluta (3) ante . . . unde absoluta L
2 r e p l i c a v e r a m: vgl. N. 61, S. 259. 12 sumseram: vgl. N. 61, S. 259 f.