Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

258 leibniz für denis papin, Februar 1692 N. 61
Quod ea attinet, quae meo ratiocinio opponantur non jam examinabo an Motus 25
perpetuus Mechanicus sit absolute possibilis, seu an possibile sit Mundum dari in quo
naturaliter effectus sit potentior causa totali, an potius ea res prorsus absurda sit ac
contradictionem implicet, atque in ipsam causae atque effectus definitionem impingat.
Suffecerit abhorrere videri ab harmonia rerum et sapientia conditoris; praesertim cum
5 motus hujus tentamina defectum suum mox ostendant, magno in reliquis praejudicio.
Illud tamen c a p e r e n o n p o s s u m q u o a r g u m e n t o d i c a t u r m a -
g i s a b s u r d a m e s s e t r a n s l a t i o n e m t o t i u s p o t e n t i a e c o r p o -
r i s m a j o r i s i n m i n u s , q u a m i p s u m M o t u m p e r p e t u u m M e -
c h a n i c u m , nam cum naturae legibus eam pugnare nusquam ostensum est, et maxima
10 naturae legum est aequalitas causae et effectus, utique certum est transferri posse totam
potentiam corporis minoris in majus, cur ergo adeo absurda judicabitur reciprocatio,
praesertim cum etiam certum sit posse potentiam corporis minoris aequari potentiae
corporis majoris.
Equidem potentiam totam corporis majoris in minus immeditate unico concursu
15 transferri non posse, satis mihi compertum est, sed sufficit rem fieri posse mediate. Probationem
hujus possibilitatis per vectem rigidum putavi non ita facile posse eludi. Ante
omnia enim saltem illud c o n c e d e n d u m e s t s e n t e n t i a m n o s t r a m i t a
j a m e s s e d e m o n s t r a t a m s e c u n d u m e o s q u i a d m i t t u n t a t o -
1 qvae (1) meis argumentis opponit Cl. vir (2) meo ratiocinio opponantur L 1 f. Motus perpetuus
(1) absolute sit absurdus, seu (2) Mechanicus sit absolute (a) absurdus (b) possibilis, seu L 3 f. ea
res (1) (qvod vereor) contradictionem implicet (2) prorsus absurda . . . implicet L 5 f. cum (1) omnes
huius formae conatus (2) pleriqve huius (3) motus huius tentamina L 10 f. nam cum . . . effectus
erg. L 12 f. majus (1); certum est etiam (2) cur ergo . . . certum sit L 14 f. majoris. (1) qvodsi
ergo corpus (2) cur ergo (3) vellem ergo (4) Qvoniam autem (5) Qvod ad actualem translationem totius
corpor bricht ab (6) Eqvidem L 15 totam erg. L 16 f. mediate (1) et per ambages. Et videtur
vir doctissimus vim mei argumenti non perpendisse, qvando (a) nega bricht ab (b) putat negato vecte
perfecte rigido, eam eludi. Qvanqvam autem atomorum patronis vectis perfecte rigidus non possit videri
absurdus, (aa) et multo sit (bb) et minus absurdu bricht ab (cc) qvibus tamen motus perpetuus (2)
(a) Vectem perfecte rigidum esse impossibilem (b) Et si (c) Probationem | hujus possibilitatis erg. | per
vectem L 17 f. eludi; (1) certe (2) primum enim fatendum est apud omnes qvi admittunt atomos
esse possibiles (3) Ante omia enim L 18 f. i t a j a m erg. L 19 d e m o n s t r a t a m (1) ex
concessis eorum (2) | s a l t e m gestr. | s e c u n d u m e o s L
7 d i c a t u r : freies Zitat nach N. 57, S. 248.