Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
N. 30 leibniz an johann georg volckamer, 16. (26.) Juli 1691 137 Epistola Viri Illustris Godefridi Guilielmi Leibnitii, ad Praesidem. Jam 1 triennium et amplius elapsum est, ex quo memini Noribergae me conspectu ac colloquio tuo gratissimo frui. Inde ad Aulam Augustissimi Imperatoris atque porro in Italiam profectus jussu Serenissimi Principis mei, atque anno superiore feliciter sum Deo favente reversus. Forte autem accidit, ut Mutinae notitia mihi nasceretur cum Me- 5 dico illius orae doctissimo Bernardo Ramazzino, quem hortatus sum, ut observata sua literis mandaret. Is ergo nuper ad me misit libellum non magnae molis, gravem tamen rebus, meo judicio, et scriptum pereleganter, quo historiam naturalem, et ut ita dicam, Ephemerides anni 1690 complectitur, exponitque statum aeris sanitatisque et morborum ejus Longobardiae tractus in quo ipse versatur, et symptomata late vagata erudite dedu- 10 cit ex publicis causis, conspirantibusque frugum atque animalium fatis illustrat; et quod caput est, in omnes annos sequentes dum vita viresque permittent, idem promittit. Ego cum saepe olim in sermonibus admoverim egregios Medicos, ut tale quid cogitarent, functus vice cotis acutum reddere quae ferrum solet, exors ipsa secandi, nunc 1 〈In L am Rande von Leibniz’ Hand:〉 NB NB Dieses soll auff einen halben bogen in 4 to , von weißen papier rein abgeschrieben und mir wieder zuruck geschickt werden, mit dem Mittwochs zu Braunschweig abfahrenden Postwagen; denn ich werde doch vor ende künfftiger woche nicht hinuber kömmen. Das erste habe bekommen. Das andere oder leztens überschickte erwarte den nächsten Sontag frühe 1 f. Nobilissime Amplissime et Experientissime vir, fautor honoratissime Jam (1) fere triennium est qvod (2) | ultra gestr. | triennium et . . . ex qvo L 3 frui. (1) interea in (2) Inde ad Austriam ac porro (3) Inde ad Aulam (a) Imperatoris (b) | Magni gestr. | Augustissimi Imperatoris, atqve (aa) inde (bb) porro L 10 versatur, (1) atqve (2) inde dedu bricht ab (3) qvae hominibus plerisqve a (4) et symptomata L 11 fatis L satis E 13 in sermonibus admonuerim (1) doctissimos (2) egregios Medicos L 16 abgeschrieben | und biß auff weitere order behalten werden, gestr. | und mir L 2 Noribergae: Leibniz hielt sich vom 31. Dezember 1687 bis zum 6. Januar 1688 in Nürnberg auf. 7 misit libellum: Das Exemplar von B. Ramazzini, De constitutione anni 1690 ac de rurali epidemia, 1690 war Beilage zu Ramazzinis Brief an Leibniz vom 4. Mai 1691 (N. 20). 18 hinuber kömmen: Leibniz hielt sich ab Mittwoch, den 11. Juli, etwa eine Woche in Wolfenbüttel auf. Ab Donnerstag, den 19. Juli, war er wieder in Hannover. 18 Das erste . . . Das andere: beide Sendungen nicht ermittelt.
138 leibniz an johann georg volckamer, 16. (26.) Juli 1691 N. 30 post specimen Ramazzini ad mentem meam plane compositum possum loqui confidentius. Itaque cum praeclara floreat insignium Germaniae Medicorum Societas, cui Tu praesides, ad Te ipsum deferre volui indicium rei, si quid judico utilissimae (ne dicam necessariae) et vestro instituto mirifice congruentis. Quid enim Ephemeridibus tot praeclarorum Me- 5 dicorum, Naturae curiosorum, non minus quam utilitatis publicae studiosorum, potest esse convenientius, quam Ephemerides annuae Medicae, et ut ita dicam, Calendarium, inversum quidem (vulgo enim praecedit annum) sed tanto certius quod ex observationibus non ut Astrologicum ex audaci (ne vana dicam) divinatione processit? Memini doctissimi olim Principis jussu editas Ephemerides Astrologicas annorum praeteritorum, ea spe, ut 10 coelum conferendo tempestatibus, quae toto anno decurrente vere evenerant, Astrologiae principia experimentis stabilirentur; sed praeclara illa opera fructu caruit, nisi quod meo judicio vanitatem ejus scientiae magis detexit, cui confirmandae destinabatur. Quid enim speres ab illa doctrina, cujus decreta vera esse non possunt, nisi fingamus Deum in condendo mundo id sibi propositum habuisse, ut ea, inter quae nulla naturalis connexio 15 est, tamen consentirent? Quanto satius in Signis naturalibus publicae sanitatis observandis, et cum successu conferendis, diligens versabitur opera praestantium Medicorum? Sed cum magnum saepe notetur discrimen inter provincias ipsius Germaniae, multos (si consilium placet) conferre operam oportebit, ut dignum aliquid publico dignumque vobis praestetur. Aliam enim rerum faciem Austria et Bavaria; aliam Suevia Franconiaque 20 cum superiore Rheno, rursus aliam inferior Saxonia cum Westphalia; vel Saxonia superior cum Bohemia vel denique Silesia cum Marchia suppeditabunt. Sed res ni fallor pulchre admodum et facile confici potest, non tam justis tractatibus quam literis paulo uberioribus exquisitioribusque insignium per varias Germaniae Provincias Medicorum ad Praesidem vel Directorem Illustris Societatis vestrae; super statu anni naturali, medico, 25 suisque et vicinorum observatis, anno decurso scriptis; harum deinde literarum fasciculus Anno vestro mox edendo subjicietur vereque et anni et Ephemeridum titulo respondebit. Nec dubito rem semel recte atque ordine coeptam annuis incrementis in majus meliusve profecturam, et pro fodina futuram, unde omnis posteritas veras salutaris doctrinae opes 12 f. destinabatur, (1) qvae certissima utilitate ab (2) qvid enim speres (a) ab ea scientia qvae (b) ab illa doctrina, cuius L 24 praesidem vel (1) soci bricht ab (2) secretarium illustris societatis vestrae | literis gestr. |, super L 25 anno decurso scriptis erg. L 9 Ephemerides Astrologicas: nicht ermittelt.
- Seite 155 und 156: 86 christiaan huygens an leibniz, 2
- Seite 157 und 158: 88 christiaan huygens an leibniz, 2
- Seite 159 und 160: 90 leibniz an otto mencke, 19. (29.
- Seite 161 und 162: 92 johann daniel crafft an leibniz,
- Seite 163 und 164: 94 leibniz an christiaan huygens, 1
- Seite 165 und 166: 96 leibniz an christiaan huygens, 1
- Seite 167 und 168: 98 leibniz an christiaan huygens, 1
- Seite 169 und 170: 100 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 171 und 172: 102 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 173 und 174: 104 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 175 und 176: 106 h. e. von melling an leibniz, 2
- Seite 177 und 178: 108 bernardino ramazzini an leibniz
- Seite 179 und 180: 110 bernardino ramazzini an leibniz
- Seite 181 und 182: 112 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 183 und 184: 114 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 185 und 186: 116 johann daniel crafft an leibniz
- Seite 187 und 188: 118 leibniz an rudolf christian von
- Seite 189 und 190: 120 rudolf christian von bodenhause
- Seite 191 und 192: 122 rudolf christian von bodenhause
- Seite 193 und 194: 124 rudolf christian von bodenhause
- Seite 195 und 196: 126 rudolf christian von bodenhause
- Seite 197 und 198: 128 h. e. von melling an leibniz, 7
- Seite 199 und 200: 130 johann daniel crafft an leibniz
- Seite 201 und 202: 132 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 203 und 204: 134 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 205: 136 leibniz an johann georg volckam
- Seite 209 und 210: 140 rudolf christian von bodenhause
- Seite 211 und 212: 142 johann sebastian haes an leibni
- Seite 213 und 214: 144 leibniz an rudolf christian von
- Seite 215 und 216: 146 leibniz an rudolf christian von
- Seite 217 und 218: 148 leibniz an rudolf christian von
- Seite 219 und 220: 150 leibniz an rudolf christian von
- Seite 221 und 222: 152 leibniz an rudolf christian von
- Seite 223 und 224: 154 leibniz für rudolf christian v
- Seite 225 und 226: 156 leibniz an johann georg volckam
- Seite 227 und 228: 158 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 229 und 230: 160 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 231 und 232: 162 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 233 und 234: 164 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 235 und 236: 166 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 237 und 238: 168 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 239 und 240: 170 johann georg volckamer an leibn
- Seite 241 und 242: 172 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 243 und 244: 174 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 245 und 246: 176 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 247 und 248: 178 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 249 und 250: 180 johann daniel crafft an leibniz
- Seite 251 und 252: 182 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 253 und 254: 184 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 255 und 256: 186 leibniz an christiaan huygens,
N. 30 leibniz an johann georg volckamer, 16. (26.) Juli 1691 137<br />
Epistola Viri Illustris Godefridi Guilielmi Leibnitii, ad Praesidem.<br />
Jam 1 triennium et amplius elapsum est, ex quo memini Noribergae me conspectu<br />
ac colloquio tuo gratissimo frui. Inde ad Aulam Augustissimi Imperatoris atque porro<br />
in Italiam profectus jussu Serenissimi Principis mei, atque anno superiore feliciter sum<br />
Deo favente reversus. Forte autem accidit, ut Mutinae notitia mihi nasceretur cum Me- 5<br />
dico illius orae doctissimo Bernardo Ramazzino, quem hortatus sum, ut observata sua<br />
literis mandaret. Is ergo nuper ad me misit libellum non magnae molis, gravem tamen<br />
rebus, meo judicio, et scriptum pereleganter, quo historiam naturalem, et ut ita dicam,<br />
Ephemerides anni 1690 complectitur, exponitque statum aeris sanitatisque et morborum<br />
ejus Longobardiae tractus in quo ipse versatur, et symptomata late vagata erudite dedu- 10<br />
cit ex publicis causis, conspirantibusque frugum atque animalium fatis illustrat; et quod<br />
caput est, in omnes annos sequentes dum vita viresque permittent, idem promittit.<br />
Ego cum saepe olim in sermonibus admoverim egregios Medicos, ut tale quid cogitarent,<br />
functus vice cotis acutum reddere quae ferrum solet, exors ipsa secandi, nunc<br />
1 〈In L am Rande von <strong>Leibniz</strong>’ Hand:〉 NB NB Dieses soll auff einen halben bogen<br />
in 4 to , von weißen papier rein abgeschrieben und mir wieder zuruck geschickt werden,<br />
mit dem Mittwochs zu Braunschweig abfahrenden Postwagen; denn ich werde doch vor<br />
ende künfftiger woche nicht hinuber kömmen. Das erste habe bekommen. Das andere<br />
oder leztens überschickte erwarte den nächsten Sontag frühe<br />
1 f. Nobilissime Amplissime et Experientissime vir, fautor honoratissime Jam (1) fere triennium<br />
est qvod (2) | ultra gestr. | triennium et . . . ex qvo L 3 frui. (1) interea in (2) Inde ad Austriam ac<br />
porro (3) Inde ad Aulam (a) Imperatoris (b) | Magni gestr. | Augustissimi Imperatoris, atqve (aa) inde<br />
(bb) porro L 10 versatur, (1) atqve (2) inde dedu bricht ab (3) qvae hominibus plerisqve a (4) et<br />
symptomata L 11 fatis L satis E 13 in sermonibus admonuerim (1) doctissimos (2) egregios<br />
Medicos L 16 abgeschrieben | und biß auff weitere order behalten werden, gestr. | und mir L<br />
2 Noribergae: <strong>Leibniz</strong> hielt sich vom 31. Dezember 1687 bis zum 6. Januar 1688 in Nürnberg auf.<br />
7 misit libellum: Das Exemplar von B. Ramazzini, De constitutione anni 1690 ac de rurali epidemia,<br />
1690 war Beilage zu Ramazzinis Brief an <strong>Leibniz</strong> vom 4. Mai 1691 (N. 20). 18 hinuber kömmen:<br />
<strong>Leibniz</strong> hielt sich ab Mittwoch, den 11. Juli, etwa eine Woche in Wolfenbüttel auf. Ab Donnerstag, den<br />
19. Juli, war er wieder in Hannover. 18 Das erste . . . Das andere: beide Sendungen nicht ermittelt.