Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

04.05.2013 Aufrufe

N. 23 johann daniel crafft an leibniz, Ende Mai–Anfang Juni 1691 115 Peterman à Leipzig, Sveling à Breme, et Schotanus chez vous. Il me semble que les Cartesiens ont fort dechû, et qu’ils n’ont pas trop d’habiles gens. Ce que vous avés remarqué, Monsieur, de la construction de la courbe faite par reflexion du miroir concave, donnée depuis peu par M. Tschirnhaus, paroist fort vraisemblable. Car il a coutume d’aller un peu viste, ainsi il se peut qu’il n’ait pas connu 5 au commencement la veritable construction. Dans les Actes de l’an 1682 il nous propose une Methode Generale d’oster les termes moyens des Equations. Elle l’a trompé parce qu’elle reussit dans le 3 me degré; s’il en avoit voulu faire l’essay dans le cinquième, qui n’est pas encore donné, il auroit trouvé la difficulté. Je suis avec zele Monsieur Vostre tres humble et tres obeissant serviteur Leibniz. 10 23. JOHANN DANIEL CRAFFT AN LEIBNIZ [Clausthal, Ende Mai–Anfang Juni 1691]. [16. 27.] Überlieferung: K Abfertigung: LBr. 501 Bl. 338–339. 1 Bog. 4 o . 2 S. Eigh. Aufschrift. Siegel. Auf Bl. 338 v o u. Bl. 339 r o L von N. 27. 6 nous (1) promet (2) propose L 1 1 Peterman: A. Petermann, Philosophiae Cartesianae adversus Censuram Petri Danielis Huetii vindicatio, 1690. 1 Sveling: J. E. Schweling, Exercitationes cathedrariae in P. D. Huetii . . . Censuram philosophiae Cartesianae, 1690. 1 Schotanus: J. Schotanus, Exetasis censurae, qua Petrus Daniel Huetius . . . philosophiam Cartesianam inique vexavit, 1691. 4 donnée depuis peu: vgl. E. W. v. Tschirnhaus, Methodus curvas determinandi, in: Acta erud., Feb. 1690, S. 68–73 u. Curva geometrica, quae seipsam sui evolutione describit, in: Acta erud., Apr. 1690, S. 169–172. 6 f. propose une Methode: Angezeigt wird sie in E. W. v. Tschirnhaus, Inventa nova, exhibita Parisiis Societati Regiae Scientiarum, in: Acta erud., Nov. 1682, S. 364–365, bes. S. 365; dargelegt wird sie in E. W. v. Tschirnhaus, Methodus auferendi omnes terminos intermedios ex data aequatione, in: Acta erud., Mai 1683, S. 204–207. Zu N. 23: K bestätigt den Eingang der nicht gefundenen Leibnizschen Antwort auf N. 11 u. N. 16, ohne inhaltlich darauf zu antworten. Leibniz beantwortet N. 23 mit N. 27. — Die Datierung ergibt sich aus dem Brief I,6 N. 37 vom 6. Juni 1691, dem N. 23 beilag. Dort sagt Brandshagen, daß er Crafft, der nur eine Nacht in Clausthal geblieben sei, ” neulich‘‘ getroffen habe.

116 johann daniel crafft an leibniz, Ende Mai–Anfang Juni 1691 N. 23 Monsieur mon tres-honnoré Amy, Ich binn Casu vnd über alles vermuthen hieher kommen, da mich denn H. Brandshausen, in deme ich nechst Seiner wohnung bey dem wirthauß auß der kutschen gestiegen, erkennet, vnd sich bey mir anmelden laßen, habe also über alles vermuthen, da ich es 5 nicht gesuchet kundschafft gefunden, daher ich gelegenheit gefunden mit diesem wenigen M. h. H. aufzuewartten. Es ist eine große proposition diesen bergwercken, in specie aber, zu der lang gesuchten consumption des Bleyes dienend, vor der hand. Sie kombt zwar nicht von mir, glaube doch daß ich ein kleines interesse dabey finden werde, sofern es sein fortgang gewinnen sollte, vmb so viel desto mehr, dieweil ich wohl weiß, daß meiner 10 an gehörigen orthen sehr wohlmeinend gedacht worden. Innerhalb wenig stunden gehen wir von hier auf Goßlar, meistens darumb, auf daß ich sehe, ob mein ofe daselbst noch stehe, vnd so deme also, werde ich denselben anfewern, umb zu sehen, ob Er noch in seinen allten kräfften stehe, zu welchem Ende wir einen befehl von hier aus mitnehmen werden, werden iedoch länger alß ein paar nachte daselbst nicht bleiben. Von dar aus 15 gehen wir wieder recta auf Walckenrieth von wannen wir hieher kommen, daselbst werden wir etliche Tage bleiben zu dem Ende, daß ich mich recht umbsehen könne, dieweil ich gäntzlich resolviret, mich daselbst zu setzen, da ich denn allem ansehen öffters den Hartz besuchen dörffte. Wenn es fest beschloßen vnd ich wieder nach Gotha komme, will ich alßden M. h. H. solches berichten, vnd zugleich auf deßelben antwortt, welches kurtz 20 vor meiner abreyß eingeloffen, wieder andtwortten, Es hatt nicht viel gefehlet, vnd nur darauf gestanden, daß, wenn H. HoffRath Berwart zu Hannover gewesen were, ich gar auf Hannover kommen were, welches durch deßen anwesenheit zu rück geblieben. Hiemit verbleibe nechst empfehlung Göttl. Schutz Meines hochgeehrten Herrn dienstwilligster J. D. Crafft mp. 25 Was bedeut das, daß, wie ich aus H. HR. Berwarts munde gehöret, in den getruckten Zeittungen gestanden, der Hertzog von Zell sage Er könne seinen H. bruder zu nichts bringen, sc. mit ihm ins felde zue gehen. A Monsieur Monsieur Leibniz, Conseill r de la Cour de S. A. S me de Br. et Lunebourg etc. p nt à Hannover. 2 f. Brandshausen: J. D. Brandshagen. 11 mein ofe: zu Craffts Arbeiten in Goslar vgl. III,4 N. 202. 17 zu setzen: zu Craffts Plänen vgl. auch I,6 N. 211. 19 antwortt: nicht gefundenes Leibnizsches Schreiben vom 27. April (7. Mai) 1691.

N. 23 johann daniel crafft an leibniz, Ende Mai–Anfang Juni 1691 115<br />

Peterman à Leipzig, Sveling à Breme, et Schotanus chez vous. Il me semble que les<br />

Cartesiens ont fort dechû, et qu’ils n’ont pas trop d’habiles gens.<br />

Ce que vous avés remarqué, Monsieur, de la construction de la courbe faite par<br />

reflexion du miroir concave, donnée depuis peu par M. Tschirnhaus, paroist fort vraisemblable.<br />

Car il a coutume d’aller un peu viste, ainsi il se peut qu’il n’ait pas connu 5<br />

au commencement la veritable construction. Dans les Actes de l’an 1682 il nous propose<br />

une Methode Generale d’oster les termes moyens des Equations. Elle l’a trompé parce<br />

qu’elle reussit dans le 3 me degré; s’il en avoit voulu faire l’essay dans le cinquième, qui<br />

n’est pas encore donné, il auroit trouvé la difficulté. Je suis avec zele<br />

Monsieur Vostre tres humble et tres obeissant serviteur <strong>Leibniz</strong>. 10<br />

23. JOHANN DANIEL CRAFFT AN LEIBNIZ<br />

[Clausthal, Ende Mai–Anfang Juni 1691]. [16. 27.]<br />

Überlieferung: K Abfertigung: LBr. 501 Bl. 338–339. 1 Bog. 4 o . 2 S. Eigh. Aufschrift. Siegel.<br />

Auf Bl. 338 v o u. Bl. 339 r o L von N. 27.<br />

6 nous (1) promet (2) propose L 1<br />

1 Peterman: A. Petermann, Philosophiae Cartesianae adversus Censuram Petri Danielis Huetii<br />

vindicatio, 1690. 1 Sveling: J. E. Schweling, Exercitationes cathedrariae in P. D. Huetii . . .<br />

Censuram philosophiae Cartesianae, 1690. 1 Schotanus: J. Schotanus, Exetasis censurae, qua<br />

Petrus Daniel Huetius . . . philosophiam Cartesianam inique vexavit, 1691. 4 donnée depuis peu:<br />

vgl. E. W. v. Tschirnhaus, Methodus curvas determinandi, in: Acta erud., Feb. 1690, S. 68–73 u. Curva<br />

geometrica, quae seipsam sui evolutione describit, in: Acta erud., Apr. 1690, S. 169–172. 6 f. propose<br />

une Methode: Angezeigt wird sie in E. W. v. Tschirnhaus, Inventa nova, exhibita Parisiis Societati<br />

Regiae Scientiarum, in: Acta erud., Nov. 1682, S. 364–365, bes. S. 365; dargelegt wird sie in E. W. v.<br />

Tschirnhaus, Methodus auferendi omnes terminos intermedios ex data aequatione, in: Acta erud., Mai<br />

1683, S. 204–207.<br />

Zu N. 23: K bestätigt den Eingang der nicht gefundenen <strong>Leibniz</strong>schen Antwort auf<br />

N. 11 u. N. 16, ohne inhaltlich darauf zu antworten. <strong>Leibniz</strong> beantwortet N. 23 mit N. 27. — Die Datierung<br />

ergibt sich aus dem Brief I,6 N. 37 vom 6. Juni 1691, dem N. 23 beilag. Dort sagt Brandshagen,<br />

daß er Crafft, der nur eine Nacht in Clausthal geblieben sei, ” neulich‘‘ getroffen habe.

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!