Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek Reihe III - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
N. 20 bernardino ramazzini an leibniz, 4. Mai 1691 109 Il mal ci preme, e ci spaventa il peggio aiebat Petrarca; siquidem a nimia humiditate anni elapsi ad obstinatissimam siccitatem gradum fecimus; nullae nives hoc Anno delapsae, nullae pluviae, ita ut Tellus hoc verno tempore magnum praeferat squallorem, exustis pene frugibus, ac praesertim fabis. Si hoc in viridi, quid fiet in arido! Vites quoque ob nimium frigus in extrema parte hiemis omnes fere arefactae, exiguum Vini 5 proventum promittunt. . . . ma senza pane, e senza Vino[,] Che vogliam cacar quaggiu frattelli? aiebat Tassonus noster in Poemate Heroicomico raptae Situlae. Patere quaeso ut carmina Italica intermisceam, scio enim quantum hoc genere Poesis oblecteris. His adduntur bellici motus; timor enim est, ne Dux Mantuanus nobis conterminus Gallos accersat; modo ex ejusdem jussu traditi sunt custodiae multi nobiles Viri, inter quos duo 10 fratres Marchiones de Viallardis, et Marchio de Cavriana, atque etiam Eclesiastici Viri, eo quod cudantur cum Hispanis, qui adhuc Gazoldum, Arcem Mantuanae Ditionis occupant, contra vitam ipsius Principis conspirasse; sic jam nobis triplex flagellum imminet; ad avertenda tot mala, et praecipue ad impetrandam pluviam hac ipsa die fieri debent publicae supplicationes. Dii meliora piis, si verum est. 15 Ex iisdem literis ad D. Marchesinum accepi scire Te velle num quicquam de his Fontibus ediderim, et num conveniam cum D. Grandio. Praegressa temporum conditio editionem remorata est; optabam enim, ut Tu praesens suaseras, aliquot experimenta capere de horum Puteorum temperie secundum variam altitudinem; ast ob temporum calamitatem, cum Cives magnis premantur angustiis, id non licuit; etenim post tuum 20 discessum unicus Fons solum extructus fuit, idque mihi non nisi sero innotuit; opperior itaque occasionem aliquam, ut id exequi possim. Fons iste extructus est Octobris mense, et cum tunc temporis constitutio praeter morem aestuosa esset, opus intermittere coacti sunt Putearii ob nimium Vaporum ascensum, a quibus suffocabantur; cum jam prope fossionis finem essent, dimisso Thermometro, notabilis contenti liquoris descensus apparuit, 25 sicuti in Barometro magna argenti vivi elevatio, ita ut totus Tubus ad summitatem usque impletus fuerit; libenter expertus fuissem quid media hyeme in utroque instrumento 1 aiebat Petrarca: vgl. F. Petrarca, Canzoniere CCXLIV. 2 anni elapsi: vgl. den Bericht in Ramazzinis Brief vom 15. April 1690 (III,4 N. 250). 7 aiebat Tassonus: vgl. A. Tassoni, La secchia rapita, 1624, Canto VII, 52. 9 Dux Mantuanus: Ferdinand Karl IV; zu seinen Neutralitätsbestrebungen und der Annäherung an Frankreich im Jahre 1691 vgl. Theatrum Europaeum, 14, 1702, S. 212–213 sowie I,6, S. 180, S. 392 u. S. 567. 10 f. duo fratres: Vornamen nicht ermittelt. 11 Eclesiastici Viri: nicht ermittelt. 12 Gazoldum: Gazoldo degli Ippoliti. 15 Dii meliora piis: P. Vergilius Maro, Georgica 3, 513. 17 ediderim: Diese Schrift erschien im gleichen Jahr; vgl. B. Ramazzini, De fontium Mutinensium, 1691. 20 f. tuum discessum: Leibniz verließ Modena am 2. Februar 1690.
110 bernardino ramazzini an leibniz, 4. Mai 1691 N. 20 contingat; nam ubi valde friget aer externus in horum Puteorum fundo, magnus percipitur calor tamquam in Hypocausto, aeris summa est placiditas, facilis est respiratio, ut ipsemet expertus sum, et accensa perstant lumina; aestate verum omnia ex opposito; at quare frigus in his Puteis, tantam excitat Vaporum copiam, neutiquam vero calor? 5 O quot Veritates in his Puteis sepultae jacent, quas eruere mihi saltem perarduum est. Legi jamdudum libellum D. Grandi De Veritate Diluvii Universalis; cum eo in multis mihi non convenit; nulla bis dirutae Civitatis distincta vestigia apparent; conjecturae quas a cretacea soliditate ad Hypotesim suam de Veritate Diluvii Universalis firmandam nullius sunt roboris; varia enim strata Cretacea ejusdem molis a stratis paludosis inter 10 se discreta, plura Diluvia Universalia evincerent; Verum non miror eum fuisse deceptum, cum ea quae in eo libello de his Fontibus scripsit, ab aliis acceperit. Ille cum Puer esset, ac inter Appenninicolas natus in Oppido quod Gaiatum dicitur supra Saxolum ad 12 milliaria, Venetias accersitus est ab Avunculo suo, ubi educatus est, ac semper commoratus, donec e vivorum statione hoc Anno sublatus est, quod si bis, vel ter Mutinam venit, ex 15 his Fontibus non bibit nisi velut Canis ex Nilo. Si meum opus edidissem cum is in vivorum numero esset, jam decreveram ea solum referre quae a me observata fuerant, nulla ejusdem habita mentione, ne ipsum contristarer, quod Veritati parum congrua literis tradidisset, nunc verum cum e vivis excessit, multo minus ejusdem quicquam meminero, ne mortuo Leoni barbam convellere videar. Quando igitur Opus hoc meum editurus sim 20 plane ignoro, quod ubi peregero illico exemplar aliquod ad Te deferri curabo. D. Boccabadatus Opus suum de Principiis Mechanicis ad umbilicum jam fere deducit, idcirco quamprimum illud Typis tradet. Elegantissimam ejusdem Comediam Nobiles Collegii hoc Anno recitarunt; si publici juris fiet, ut puto, exemplar aliquod ad Te transmittam. Diuturnum silentium prolixitate Epistolae jam satis compensasse mihi videor, quare hic 25 finem faciam. Vale itaque Vir Doctissime. Illust mae Dominationis Tuae Servus Observantissimus Bernardinus Ramazzinus. Mutinae die 4 Maij 1691 6 libellum: Diese Schrift erschien 1676. 12 Gaiatum: Gaiato (Modena). 12 Saxolum: Sassuolo. 13 Avunculo: nicht ermittelt. 14 sublatus est: Grandi starb am 11. (?) Februar 1691. 19 mortuo: vgl. M. Valerius Martialis, Epigrammata, 10, 90, 10. 22 Comediam: nicht ermittelt.
- Seite 127 und 128: 58 leibniz an christiaan huygens, 2
- Seite 129 und 130: 60 leibniz an christiaan huygens, 2
- Seite 131 und 132: 62 leibniz an christiaan huygens, 2
- Seite 133 und 134: 64 leibniz an christiaan huygens, 2
- Seite 135 und 136: 66 leibniz an christoph pfautz, 22.
- Seite 137 und 138: 68 leibniz an christoph pfautz, 22.
- Seite 139 und 140: 70 johann daniel crafft an leibniz,
- Seite 141 und 142: 72 johann daniel crafft an leibniz,
- Seite 143 und 144: 74 johann daniel crafft an leibniz,
- Seite 145 und 146: 5 76 leibniz an rudolf christian vo
- Seite 147 und 148: 78 leibniz an rudolf christian von
- Seite 149 und 150: 80 leibniz an rudolf christian von
- Seite 151 und 152: 82 leibniz an rudolf christian von
- Seite 153 und 154: 84 christiaan huygens an leibniz, 2
- Seite 155 und 156: 86 christiaan huygens an leibniz, 2
- Seite 157 und 158: 88 christiaan huygens an leibniz, 2
- Seite 159 und 160: 90 leibniz an otto mencke, 19. (29.
- Seite 161 und 162: 92 johann daniel crafft an leibniz,
- Seite 163 und 164: 94 leibniz an christiaan huygens, 1
- Seite 165 und 166: 96 leibniz an christiaan huygens, 1
- Seite 167 und 168: 98 leibniz an christiaan huygens, 1
- Seite 169 und 170: 100 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 171 und 172: 102 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 173 und 174: 104 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 175 und 176: 106 h. e. von melling an leibniz, 2
- Seite 177: 108 bernardino ramazzini an leibniz
- Seite 181 und 182: 112 christiaan huygens an leibniz,
- Seite 183 und 184: 114 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 185 und 186: 116 johann daniel crafft an leibniz
- Seite 187 und 188: 118 leibniz an rudolf christian von
- Seite 189 und 190: 120 rudolf christian von bodenhause
- Seite 191 und 192: 122 rudolf christian von bodenhause
- Seite 193 und 194: 124 rudolf christian von bodenhause
- Seite 195 und 196: 126 rudolf christian von bodenhause
- Seite 197 und 198: 128 h. e. von melling an leibniz, 7
- Seite 199 und 200: 130 johann daniel crafft an leibniz
- Seite 201 und 202: 132 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 203 und 204: 134 leibniz an christiaan huygens,
- Seite 205 und 206: 136 leibniz an johann georg volckam
- Seite 207 und 208: 138 leibniz an johann georg volckam
- Seite 209 und 210: 140 rudolf christian von bodenhause
- Seite 211 und 212: 142 johann sebastian haes an leibni
- Seite 213 und 214: 144 leibniz an rudolf christian von
- Seite 215 und 216: 146 leibniz an rudolf christian von
- Seite 217 und 218: 148 leibniz an rudolf christian von
- Seite 219 und 220: 150 leibniz an rudolf christian von
- Seite 221 und 222: 152 leibniz an rudolf christian von
- Seite 223 und 224: 154 leibniz für rudolf christian v
- Seite 225 und 226: 156 leibniz an johann georg volckam
- Seite 227 und 228: 158 christiaan huygens an leibniz,
N. 20 bernardino ramazzini an leibniz, 4. Mai 1691 109<br />
Il mal ci preme, e ci spaventa il peggio aiebat Petrarca; siquidem a nimia humiditate<br />
anni elapsi ad obstinatissimam siccitatem gradum fecimus; nullae nives hoc Anno<br />
delapsae, nullae pluviae, ita ut Tellus hoc verno tempore magnum praeferat squallorem,<br />
exustis pene frugibus, ac praesertim fabis. Si hoc in viridi, quid fiet in arido! Vites<br />
quoque ob nimium frigus in extrema parte hiemis omnes fere arefactae, exiguum Vini 5<br />
proventum promittunt. . . . ma senza pane, e senza Vino[,] Che vogliam cacar quaggiu<br />
frattelli? aiebat Tassonus noster in Poemate Heroicomico raptae Situlae. Patere quaeso<br />
ut carmina Italica intermisceam, scio enim quantum hoc genere Poesis oblecteris. His<br />
adduntur bellici motus; timor enim est, ne Dux Mantuanus nobis conterminus Gallos<br />
accersat; modo ex ejusdem jussu traditi sunt custodiae multi nobiles Viri, inter quos duo 10<br />
fratres Marchiones de Viallardis, et Marchio de Cavriana, atque etiam Eclesiastici Viri,<br />
eo quod cudantur cum Hispanis, qui adhuc Gazoldum, Arcem Mantuanae Ditionis occupant,<br />
contra vitam ipsius Principis conspirasse; sic jam nobis triplex flagellum imminet;<br />
ad avertenda tot mala, et praecipue ad impetrandam pluviam hac ipsa die fieri debent<br />
publicae supplicationes. Dii meliora piis, si verum est. 15<br />
Ex iisdem literis ad D. Marchesinum accepi scire Te velle num quicquam de his<br />
Fontibus ediderim, et num conveniam cum D. Grandio. Praegressa temporum conditio<br />
editionem remorata est; optabam enim, ut Tu praesens suaseras, aliquot experimenta<br />
capere de horum Puteorum temperie secundum variam altitudinem; ast ob temporum<br />
calamitatem, cum Cives magnis premantur angustiis, id non licuit; etenim post tuum 20<br />
discessum unicus Fons solum extructus fuit, idque mihi non nisi sero innotuit; opperior<br />
itaque occasionem aliquam, ut id exequi possim. Fons iste extructus est Octobris mense,<br />
et cum tunc temporis constitutio praeter morem aestuosa esset, opus intermittere coacti<br />
sunt Putearii ob nimium Vaporum ascensum, a quibus suffocabantur; cum jam prope fossionis<br />
finem essent, dimisso Thermometro, notabilis contenti liquoris descensus apparuit, 25<br />
sicuti in Barometro magna argenti vivi elevatio, ita ut totus Tubus ad summitatem usque<br />
impletus fuerit; libenter expertus fuissem quid media hyeme in utroque instrumento<br />
1 aiebat Petrarca: vgl. F. Petrarca, Canzoniere CCXLIV. 2 anni elapsi: vgl. den Bericht in<br />
Ramazzinis Brief vom 15. April 1690 (<strong>III</strong>,4 N. 250). 7 aiebat Tassonus: vgl. A. Tassoni, La secchia<br />
rapita, 1624, Canto VII, 52. 9 Dux Mantuanus: Ferdinand Karl IV; zu seinen Neutralitätsbestrebungen<br />
und der Annäherung an Frankreich im Jahre 1691 vgl. Theatrum Europaeum, 14, 1702, S. 212–213<br />
sowie I,6, S. 180, S. 392 u. S. 567. 10 f. duo fratres: Vornamen nicht ermittelt. 11 Eclesiastici Viri:<br />
nicht ermittelt. 12 Gazoldum: Gazoldo degli Ippoliti. 15 Dii meliora piis: P. Vergilius Maro,<br />
Georgica 3, 513. 17 ediderim: Diese Schrift erschien im gleichen Jahr; vgl. B. Ramazzini, De fontium<br />
Mutinensium, 1691. 20 f. tuum discessum: <strong>Leibniz</strong> verließ Modena am 2. Februar 1690.