08.03.2013 Aufrufe

LITURGISCHER KALENDER nach dem MISSALE ROMANUM 1962

LITURGISCHER KALENDER nach dem MISSALE ROMANUM 1962

LITURGISCHER KALENDER nach dem MISSALE ROMANUM 1962

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

<strong>LITURGISCHER</strong> <strong>KALENDER</strong><br />

<strong>nach</strong> <strong>dem</strong><br />

<strong>MISSALE</strong> <strong>ROMANUM</strong> <strong>1962</strong><br />

2007<br />

EDITIONES UNA VOCE


ISBN 3-926377-30-2<br />

Der Liturgische Kalender wurde aufgrund<br />

des Codex Rubricarum 1960,<br />

der für das Meßbuch von <strong>1962</strong> sowie<br />

das vorkonziliare Brevier gilt, erstellt.<br />

Herausgeber: Una Voce Deutschland e. V., Geldorpstraße 4,<br />

50733 Köln.<br />

Schutzgebühr: 3,– Euro.<br />

Gesamtherstellung: !PS Paul Schrader Print + Media Service,<br />

53757 Sankt Augustin


Vorwort<br />

Unmittelbar <strong>nach</strong> der Veröffentlichung des Indultes zur bedingten<br />

Wiederzulassung der Meßfeier <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Missale Romanum<br />

<strong>1962</strong> (1984) hat die UNA VOCE damit begonnen, die<br />

liturgischen Besonderheiten des zugrundeliegenden Kalenders<br />

bereitzustellen – zunächst in Form von Beilagen zu unserer<br />

Zeitschrift UNA VOCE KORRESPONDENZ.<br />

Schon bald wurde der Wunsch geäußert, einen separaten<br />

liturgischen Jahreskalender <strong>nach</strong> Art der sog. „Direktorien“ der<br />

Diözesen zu erstellen. Das erste Exemplar in Broschürenform<br />

erschien für das Jahr 1987 – und so beginnen wir mit <strong>dem</strong><br />

vorliegenden Kalender den 21. Jahrgang. Inzwischen ist dieser<br />

Liturgische Kalender zu einem willkommenen Begleiter<br />

all derer geworden, die der traditionellen Liturgie nicht nur<br />

„anhangen“, sondern sie auch konkret feiern. Ein besonderes<br />

Anliegen war von den ersten Anfängen bis heute stets, für<br />

eine einheitliche Zelebration im deutschen Sprachraum Sorge<br />

zu tragen. Daß dies richtig verstanden wird, ist schon daran<br />

erkennbar, daß unser Kalender von den verschiedensten Gemeinschaften<br />

des traditionellen Ritus genutzt wird.<br />

Einem vielfach geäußerten Wunsch konnten wir bisher noch<br />

nicht entsprechen: Die Aufnahme der zahlreichen (nationalen<br />

und diözesanen) Eigenfeste würde nicht nur den Rahmen<br />

sprengen, sondern würde auch die Einbeziehung aller <strong>1962</strong><br />

gültigen Eigenkalender erfordern, die aber gar nicht mehr alle<br />

greifbar sind. So konnten nur vereinzelte Hauptfeste (z. B. Hl.<br />

Leopold: 15. Nov., Schweiz) aufgenommen werden.<br />

***<br />

3


4 Vorwort<br />

Auf einige Besonderheiten des vorliegenden Kalenders sei im<br />

folgenden hingewiesen:<br />

An allen Tagen, die im vorliegenden Kalendarium als<br />

„IV. Kl.“ ausgewiesen sind, können statt der Tagesmesse beliebige<br />

Votivmessen (oder die Gewöhnliche Messe für die<br />

Verstorbenen, Requiem) genommen werden; es kommen nicht<br />

nur alle im Meßbuch als „Votivmessen“ bezeichneten, sondern<br />

auch Messen von den Geheimnissen des Herrn (z. B. vom<br />

heiligsten Namen Jesu, Christkönig) oder von einzelnen Engeln<br />

und Heiligen in Betracht. Diese Votivmessen haben kein Gloria<br />

(außer Engelmessen und an Samstagen Marienmessen) und<br />

kein Credo.<br />

Dennoch sollten Votivmessen die Ausnahme bleiben, damit<br />

der Ablauf des Kirchenjahres nicht aus <strong>dem</strong> Blickfeld gerät.<br />

Gerade auch die weniger bekannten Heiligen, denen Gedenktage<br />

IV. Klasse gewidmet sind, waren meist Martyrer der<br />

frühen Kirche, die uns heutigen Gläubigen verehrungswürdige<br />

und <strong>nach</strong>ahmenswerte Vorbilder sein können.<br />

In den Angaben zum Breviergebet mußten aus Raumgründen<br />

viele Abkürzungen benutzt werden; die Hinweise<br />

sollen helfen, auch frühere Brevierausgaben, die die Rubrikenreform<br />

von 1960 noch nicht enthalten, zu benutzen. Wer nur<br />

die Angaben zur Meßfeier sucht, kann den jeweils <strong>nach</strong> „–“<br />

folgenden Teil übergehen. Das Beten wenigstens einiger der<br />

Tagzeiten des Stundengebetes wird indessen auch den Gläubigen<br />

sehr empfohlen – als Einstimmung in die Spiritualität des<br />

betreffenden Tages.<br />

Im Anhang finden sich die Bestimmungen des „Indults“<br />

zur bedingten Wiederzulassung des Missale Romanum <strong>1962</strong><br />

(1984) und des Motuproprio Ecclesia Dei (1988) sowie einige<br />

Präzisierungen der Päpstlichen Kommission Ecclesia Dei, mit<br />

denen die allzu restriktiven Bedingungen hinsichtlich der Zele-


Vorwort<br />

bration <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> traditionellen Ritus ein wenig gelockert<br />

werden. (Ob es zu einer generellen „Freigabe“ der Liturgie<br />

<strong>nach</strong> den liturgischen Büchern von <strong>1962</strong> kommt, stand bei<br />

Drucklegung dieses Kalenders noch nicht fest.)<br />

Die liturgischen Farben sind durch Großbuchstaben unter<br />

<strong>dem</strong> jeweiligen Datum angegeben. * hinter <strong>dem</strong> Namen des<br />

Tagesheiligen bedeutet, daß der Priester an diesem Tage bei<br />

der Erwähnung des Namens im Kanon den Heiligen durch eine<br />

Kopfverneigung ehrt.<br />

Als Präfation ist – wenn nichts anderes angegeben ist –<br />

die gewöhnliche zu nehmen. In der Regel ist bezüglich des<br />

Gloria nur angezeigt, wann es ausfällt, und beim Credo, wann<br />

es gebetet wird.<br />

Abkürzungen zum Brevier:<br />

***<br />

Off. Officium (Brevier)<br />

Mat. Es folgen Angaben zur Matutin<br />

Laud. Es folgen Angaben zu den Laudes<br />

Hor. Es folgen Angaben zu den<br />

„kleinen Horen“<br />

Prim Es folgen Angaben zur Prim<br />

Vesp. Es folgen Angaben zur Vesper<br />

Kompl. Es folgen Angaben zur Komplet<br />

Ant. Antiphon(en)<br />

Comm. Commune<br />

Geb. Gebet (oratio)<br />

Inv. Invitatorium (Einladungsvers)<br />

Kap. Kapitel<br />

Komm(em). Kommemoration<br />

5


6 Vorwort<br />

Les. Lesung(en)<br />

Nokt. Nokturn(en)<br />

Ord. Ordinarium<br />

Ps, Pss Psalm(en)<br />

R, RR Responsorium, -en<br />

Script. occur. Laufende Schriftlesung<br />

2. u. 3. verkn. 2. und 3. Lesung des alten Breviers zu einer<br />

einzigen verknüpft<br />

V, VV Vers(e)<br />

Woch. Wochentag<br />

(LKS) in den Laudes sowie in den Konventund<br />

Stillmessen<br />

Für die Kommemorationen in der Messe gilt, daß in den<br />

meisten Fällen im Hochamt die Einfügung eines 2. Gebetes<br />

unterbleibt; Ausnahmen sind eigens angegeben. Generell hat,<br />

wenn nichts anderes angegeben ist, die 1. Oration ihre volle<br />

Schlußformel; falls ein 3. Gebet zu beten ist, verliert das<br />

2. Gebet seine Schlußformel; das 3. Gebet ist unmittelbar anzuschließen<br />

und hat seine eigene Schlußformel.<br />

Wenn nichts anderes angegeben ist, wird die Vesper vom<br />

Tag/Fest selbst (also nicht vom folgenden Tag) und die Komplet<br />

vom Wochentag genommen.


Gang <strong>nach</strong> Emmaus<br />

(Evangelium des Ostermontags)<br />

Egbert-Kodex, um 980<br />

7


8<br />

1<br />

W<br />

2<br />

W<br />

3<br />

W<br />

4<br />

W<br />

Januar<br />

Mo OKTAVTAG VON WEIHNACHTEN. I. Kl.<br />

Credo. Präf. u. Communicantes v. Weihn. – Festoff.<br />

wie Brev. 2. Vesp. Kompl. v. Sonntag. (Kurzles.<br />

Ipsi peribunt, tu autem permanebis: et omnes sicut<br />

vestimentum veterascent: et velut amictum mutabis<br />

eos, et mutabuntur: tu autem i<strong>dem</strong> ipse es, et anni tui<br />

non deficient. Tu autem.)<br />

Di Fest des heiligsten Namens Jesu. II. Kl. Credo.<br />

Präf. (nicht Communicantes) v. Weih<strong>nach</strong>ten. – Mat.<br />

u. Laud. alles wie Brev. (Pss v. Sonnt.). Hor. Ant.<br />

u. Pss v. Sonnt., sonst wie Propr. d. Weih<strong>nach</strong>tszeit.<br />

Vesp. wie Brevier. Kompl. v. Sonntag.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Messe Puer vom 1. Jan.<br />

Gloria (kein Credo), Präf. (nicht Communicantes)<br />

v. Weih<strong>nach</strong>ten. – Off. d. Wochentage d. Weih<strong>nach</strong>tszeit.<br />

V Notum fecit Dominus, alleluja, R Salutare<br />

tuum, alleluja. 3 Les. Script. occ. mit RR (<strong>nach</strong> 2. R<br />

Gloria Patri), <strong>nach</strong> 3. Les. Te Deum, sonst wie 1. Jan.<br />

Vesp. v. Wochentag, vom Kap. an wie 1. Jan. Kompl.<br />

v. Wochentag.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Wie Vortag. Auch eine<br />

Votivmesse v. Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester möglich:<br />

Gloria, Präf. v. allerhl. Sakrament.– V Tamquam<br />

sponsus, RDominus procedens de thalamo suo.


5<br />

W/R<br />

6<br />

W<br />

7<br />

W<br />

8<br />

W<br />

Januar<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Messe Puer vom 1. Jan. 2. Geb.<br />

(LKS) v. hl. Telesphorus. Oder: Hl. Telesphorus (keine<br />

Komm.) Jew. Gloria, Präf. v. Weih<strong>nach</strong>ten. Oder:<br />

Votivmesse v. hll. Herzen Jesu, 2. Geb. (in der Stillmesse)<br />

v. hl. Telesphorus, Präf. v. hll. Herzen Jesu. –<br />

Mat. 3 Les. V Speciosus forma prae filiis hominum,<br />

R Diffusa est gratia in labiis tuis. Vesp. v. folg. Fest<br />

(alles wie Brev.).<br />

Sa Fest der Erscheinung des Herrn. I. Kl. Credo,<br />

Präf. und Communicantes von der Ersch. d. Herrn. –<br />

Off. wie Brev. Mat. beg. mit Ant. Afferte. Prim V Qui<br />

apparuisti. Vesp. v. Fest. Kompl. v. Sonntag.<br />

So Fest der Hl. Familie Jesus, Maria und Joseph.<br />

II. Kl. Credo. Präf. (nicht Communicantes) v. d. Ersch.<br />

d. Herrn. – Mat. u. Laud. (Pss v. Sonnt.) wie Brev.<br />

Prim Ant. v. Sonnt. Pss 117, 118(I), 118(II). Kap. Regi<br />

saec., VQui Mariae usw. wie Ord. Kurzles. Omnes<br />

de Saba. Hor. Ant. u. Pss v. Sonnt., Kap. usw. v. Fest<br />

(Propr. de temp.). II. Vesp. wie Brev. (ohne Komm.<br />

d. Sonnt.). Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag (In<br />

excelso), Gloria, Präf. v. d. Ersch. d. H. – Ant. u. Pss<br />

v. Wochentag. V Omnis terra adoret te et psallat tibi,<br />

R Psalmum dicat. 3 Les. Script. occ. (1. Kor.-Brief,<br />

Et ego), 1. R Tria sunt munera, 2.R In columbae<br />

(m. Gloria Patri), Te Deum. Ant. z. Ben.: Tria sunt<br />

munera. Geb. v. Sonntag (Vota quaesumus). Ant.<br />

z. Magn.: Lux de luce.<br />

9


10 Januar<br />

9<br />

W<br />

10<br />

W<br />

11<br />

W/R<br />

12<br />

W<br />

13<br />

W<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. – Ant. u. Pss<br />

v. Wochentag. V Reges Tharsis, R Reges Arabum.<br />

3 Les. Script. occ. mit RR, Te Deum. Ant. z. Ben.:<br />

Vidimus stellam. Ant. z. Magn.: Interrogabat.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. – V Adorate<br />

Dominum, alleluja, R In aula sancta eius, alleluja.<br />

Ant. z. Bened.: Omnes nationes. Ant. z. Magn.: Omnes<br />

de Saba.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. 2. Geb. (LKS)<br />

v.hl. Hyginus. Oder: Hl. Hyginus (keine Komm.)<br />

Jeweils Gloria, Präf. (nicht: Communicantes) von der<br />

Ersch. d. Herrn. – Off. d. Wochentage n. Ersch. V<br />

Omnes terra adoret, RPsalmum dicat. 3 Les. Script.<br />

occ. m. RR). 1. R Tria sunt munera, 2.RIn columbae<br />

m. Gloria Patri. Geb. v. Sonnt. (Vota quaesumus).<br />

Ant. z. Bened.: Venient ad te, Ant. z. Magn.: Admoniti<br />

Magi.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. – V Reges Tharsis<br />

et insulae, RReges Arabum et Saba. 3 Les. Script.<br />

occ. mit RR, Geb. v. Sonntag (Vota quaesumus). Ant.<br />

z. Bened.: Manifeste magnum est. Vesp. v. Kap. an<br />

wie II. Vesp. v. Ersch. d. H. Ant. z. Magn.: Tribus<br />

miraculis.<br />

Sa Gedächtnis der Taufe des Herrn. II. Kl. Messe<br />

Ecce advenit. Credo. Präf. (nicht Communicantes)<br />

v. d. Ersch. d. Herrn. – Off. wie Ersch. d. H.<br />

Mat. Inv. Christus apparuit. Ps 94, Hymn. Crudelis<br />

Herodes, 3. Nokt. Ps 86. Les. d.1. Nokt. Decollectis


14<br />

G<br />

15<br />

W<br />

16<br />

R<br />

17<br />

W<br />

18<br />

G/R<br />

Januar<br />

11<br />

autem v. Tag. Hor. At. u. Pss v. Wochentag, sonst wie<br />

Ersch.d. H., eig. Geb. Vesp. wie Ersch. d. H.. Eig.<br />

Geb. (ohne Komm. d. Sonntags).<br />

So 2. Sonntag <strong>nach</strong> der Erscheinung des Herrn.<br />

II. Kl. Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigk. – Inv.<br />

Adoremus Dominum, Hymn. Primo die, 1. Nokt. (Pss<br />

u. V Psalt.). Absol. Exaudi, Segnungen Ille nos, Divinum<br />

auxilium, Per evangelica. 1. u. 2. Les. Script.<br />

occ. (Beginn d. 2. Korintherbriefes; 2. u. 3. verkn., R<br />

dazwischen fällt weg). 1. R Domine ne in ira, 2.RA<br />

dextris (m. Gloria Patri). 3. Les. Hom. z. Ev. Quod<br />

Dominus (7. Les. in alt. Brev.). Te Deum. Laud. Ant.<br />

u. Pss v. Sonnt. (unter I). Kap., Hymn. u. V wie Ord.<br />

bzw. Psalt. Eig. Ant. z. Bened. u. Geb. Hor. alles wie<br />

Ord. bzw. Psalt. außer eig. Geb. Vesp. (wie Ord./Psalt.,<br />

eig. Ant. z. Magn. u. Geb.) u. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Hl. Paulus der Eremit. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Maurus. – 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3.<br />

verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les. Te Deum.<br />

Di Hl. Marcellus I. III. Kl.<br />

Mi Hl. Antonius. III. Kl.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Messe vom 2. So. n. Ersch.<br />

(Kein Gloria.) 2. Geb. (LKS) v. d. hl. Prisca. Oder:<br />

Hl. Prisca. Gloria. (Keine Komm.) Jeweils gew. Präf.


12 Januar<br />

19<br />

G/R<br />

20<br />

R<br />

21<br />

G<br />

22<br />

R<br />

23<br />

W<br />

24<br />

R<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Vortag. 2. Geb. (LKS) v. d.<br />

hll. Marius, Martha, Audifax und Abachum, 3. Geb.<br />

(LKS) v. hl. Kanut. Oder: Hll. Marius u. Gef., Gloria.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Kanut. Oder: Hl. Kanut. Gloria.<br />

2. Geb. (LKS) v. d. hll. Marius u. Gef. Jew. gewöhnl.<br />

Präf.<br />

Sa Hll. Fabian und Sebastian. III. Kl. – Les. 1. u.<br />

2. Nokt. Script. occ. (1. u. 2. verkn.) mit 1. u. 3. RR,<br />

eig. 3. Les. Te Deum. Eig. Geb. Vesp. v. Sonntag.<br />

Kompl. v. Samstag.<br />

So 3. Sonntag <strong>nach</strong> der Erscheinung des Herrn.<br />

Credo, Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – 1. u. 2. Les.<br />

Beginn d. Galaterbriefes (2. u. 3. verkn.) 1. R Domine<br />

ne in ira, 2.RA dextris est mihi. 3. Les. Hom. z. Ev.<br />

De monte (7. Les.). Te Deum, ant. z. Bened.: Cum<br />

descendisset. Ant. z. Magn.: Domine si vis. Eig. Geb.<br />

Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Hll. Vinzentius und Anastasius. III. Kl.<br />

Di Hl. Raymund von Peñaforte. III. Kl. 2. Geb.<br />

(LKS) v. d. hl. Emerentiana. – 1. u. 2. Les. Script. occ.<br />

(1. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR. Eig. 3. Les. Te Deum.<br />

Mi Hl. Timotheus. III. Kl. – 1. u. 2. Les. Script. occ.<br />

(2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR. Eig. 3. Les. Te Deum.


25<br />

W<br />

26<br />

R<br />

27<br />

W<br />

28<br />

G<br />

Januar<br />

13<br />

Do Bekehrung des hl. Apostels Paulus*. III. Kl.<br />

Den Orationen wird (unter Wegfall d. Schlußformel<br />

des jeweils ersten Gebetes) die Kommemoration d. hl.<br />

Petrus* direkt angefügt (auch im Hochamt), kein Credo,<br />

Präf. v. d. Aposteln. – Eig. Inv., Hymn., Ant. u.<br />

Pss d. (einz.) Nokt., V Nimis honorati, 3 Les. aus d.<br />

Apostelgesch. (früher 1. Nokt.), 1. u. 2. R. (mit Gloria<br />

Patri), <strong>nach</strong> d. 3. Les. Te Deum; Laud. eig. Ant., Pss<br />

v. Sonnt., eig. Kap., Hymn. aus d. Commune, eig.<br />

Ant. z. Bened., eig. Gebet (<strong>dem</strong> direkt das Geb. d. hl.<br />

Petrus Deus, qui beato angefügt wird); Hor. Ant. u.<br />

Pss v. Woch., Prim sonst wie Ord., Terz, Sext und Non<br />

mit eig. Kap., R u. V aus d. Comm., eig. Geb. Vesp.<br />

eig. Ant., Pss u. Kap. a. d. Commune, eig. Hymn. u.<br />

Ant. z. Magn. Eig. Geb. m. Geb. d. hl. Paulus unter<br />

einer Schlußf.. Kompl. v. Wochentag.<br />

Fr Hl. Polykarp. III. Kl.<br />

Sa Hl. Johannes Chrysostomus. III. Kl. – Vesp.<br />

v. Sonnt. Ant. z. Magn.: Suscepit, eig. Geb., Kompl.<br />

v. Samstag.<br />

So 4. Sonntag <strong>nach</strong> der Erscheinung des Herrn.<br />

Credo, Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – 1. u. 2. Les.<br />

Beginn d. Philipperbriefes (2. u. 3. verkn.) 1. R Domine<br />

ne in ira,2.RA dextris est mihi. 3. Les. Hom. z. Ev.<br />

Quintum signum (7. Les.). Te Deum, Ant. z. Bened.:<br />

Asendente Iesu. Ant. z. Magn.: Domine, salva nos.<br />

Eig. Geb. Kompl. v. Sonntag.


14 Januar<br />

29<br />

W<br />

30<br />

R<br />

31<br />

W<br />

Mo Hl. Franz von Sales. III. Kl.<br />

Di Hl. Martina. III. Kl. Mat. Inv. Regem virginum,<br />

eig. Hymnus Martinae celebri (mit <strong>dem</strong> 2. Teil Non<br />

illam crucians). Laud. (u. Vesp.) eig. Hymnus Tu<br />

natale.<br />

Mi Hl. Johannes Bosco. III. Kl.


1<br />

R/W<br />

2<br />

W<br />

3<br />

W/R<br />

Februar<br />

15<br />

Do Hl. Ignatius*. III. Kl. Auch eine Votivmesse<br />

v. Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester möglich: Gloria,<br />

2. Geb. (in der Stillmesse v. hl. Ignatius, Präf. v. allerhl.<br />

Sakrament.<br />

Fr Fest Mariä Lichtmeß. II. Kl. Kerzenweihe: weiße<br />

Paramente; <strong>nach</strong> der Segnung entfallen die Ant.<br />

Exsurge usw., vor der Oration nur Dominus vob. In<br />

d. Messe im Anschl. an die Kerzenweihe entfällt das<br />

Stufengebet, die Messe beginnt mit <strong>dem</strong> Altarkuß (u.<br />

ggf. Inzens). Credo. Präf. v. Weihn. – Eig. Invit.;<br />

Hymn., Ant. u. Pss aus d. Commune, eig. Les.; Laud.<br />

eig. Ant., Pss v. Sonntag, sonst wie Propr. bzw. Commune;<br />

Hor. Ant. u. Pss v. Woch.; Prim V Qui natus,<br />

Kurzles. de tempore: Dominus autem; Terz, Sext u.<br />

Non eig. Kap. u. Geb. Vesp. Ant. u. Kap. aus d. Laud.,<br />

Pss u. Hymn. aus d. Commune, eig. Ant. z. Magn.,<br />

eig. Gebet. Nach d. Kompl. Ave Regina.<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve<br />

III. Oder: Votivmesse v. Unbefl. Herzen Mariä. Jew.<br />

Gloria. 2. Geb. (LKS) v. hl. Blasius, Präf. v. d. allsel.<br />

Jungfrau Maria (Et te in Veneratione). Oder: Hl.<br />

Blasius. Gloria. Keine Komm. Gew. Präf.<br />

Blasiussegen (mit roter Stola): Per intercessionem<br />

S. Blasii Episcopi et Martyris liberet te Deus a malo<br />

gutturis et a quolibet alio malo. In nomine † Patris


16 Februar<br />

4<br />

V<br />

et Filii et Spiritus Sancti. Amen. – 2 Les. Script. occ.<br />

mit RR., 3. Les. Christus virgo. Vesp. v. Septuagesima<br />

(Ant. u. Pss v. Samstag). Eig. Kap. Fratres, nescitis.<br />

Hymn. u. V Psalt. Ant. z. Magn.: Dixit Dominus,<br />

eig. Geb. Zum Benedicamus Domino dopp. Alleluja<br />

(da<strong>nach</strong> nicht mehr bis zum Karsamstag). Kompl.<br />

v. Samstag. (Bis zur Karwoche im Off. de temp. Laud.<br />

u. Mat. die 3 letzten Pss aus <strong>dem</strong> 2. „Schema“ [II<br />

loco]. In den Messen: Graduale und Tractus.)<br />

So Sonntag Septuagesima. II. Kl. Ohne Gloria.<br />

Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreif. Ite missa est. –<br />

Beginn d. Buches Genesis. 1. R In principio ... et<br />

fecit, 2.R Formavit Dominus (ohne Gloria Patri).<br />

3. Les. z. Evang. Regnum caelorum (7. Les.) mit R<br />

Ubi est Abel (<strong>nach</strong> d. 9. Les.). Laud. Ant. Miserere, Pss<br />

v. Sonnt. (II), eig. Kap., Hymn. u. V wie im Psalt., eig.<br />

Ant. z. Bened. u. Geb.; Hor. eig. Ant., Pss v. Sonnt.<br />

(als 1. jedoch Ps. 53 Dominus in nomine tuo), im übr.<br />

Prim wie im Ord., Terz, Sext u. Non wie im Propr. de<br />

temp. Vesp. Ant. u. Pss v. Sonnt., eig. Kap., Hymn. u.<br />

V wie im Psalt., Ant. z. Magn.: Dixit Paterfamilias,<br />

Geb. v. Sonnt., Kompl. v. Sonntag. – Ab heute (bis<br />

Gründonnerst.) in d. Laud. sowie am Donnerstag in<br />

d. Mat. (de tempore) die unter II. aufgef. Pss; in<br />

Messen an Heiligenfesten sowie Votivmessen Graduale<br />

u. Tractus (Alleluja und V entfallen).


5<br />

R<br />

6<br />

W<br />

7<br />

W<br />

8<br />

W<br />

9<br />

W<br />

10<br />

W<br />

11<br />

V<br />

Februar<br />

17<br />

Mo Hl. Agatha.* III. Kl. – Inv. u. Hymn. aus d. Commune,<br />

eig. Ant. u. Pss, 1. u. 2. Les. Script. occ. (Buch<br />

Ecclesiasticus, 2. u. 3. verkn.), 1. R Dum torqueretur,<br />

2. R Quis es tu, 3. Les. Agatha in Sicilia, Te Deum;<br />

Laud. eig. Ant., Pss v. Sonnt., Kap., Hymn. u. V aus<br />

d. Commune, eig. Ant. z. Bened., Geb. Deus qui aus<br />

d. Comm.<br />

Di Hl. Titus. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. d. hl. Dorothea.<br />

Mi Hl. Romuald. III. Kl.<br />

Do Hl. Johannes von Matha. III. Kl.<br />

Fr Hl. Cyrill von Alexandrien. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hl. Apollonia.<br />

Sa Hl. Scholastika. III. Kl. – Vesp. v. Sexagesima<br />

(Ant. z. Magn.: Dixit Dominus ad Noe).<br />

So Sonntag Sexagesima. II. Kl. Ohne Gloria. Credo.<br />

Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigk. Ite, missa est. – 1. R<br />

Dixit Dominus, 2.RQuadraginta dies (ohne Gloria<br />

Patri), 3. Les. z. Evang. Lect. sancti Ev., 3.R.Cum<br />

turba (<strong>nach</strong> d. 9. Les.), Laud. eig. Ant. Secundum magnam,<br />

Pss v. Sonntag (II), eig. Kap., Hymn. u. V wie im<br />

Psalt., eig. Ant. z. Bened. u. Geb., Hor. eig. Ant., Pss<br />

v. Sonnt. (Prim als 1. Ps 53 Deus in nomine tuo, sonst<br />

wie Ord. Hor. wie Propr. de temp.) Sonntagsvesp. Eig.<br />

Kap., Ant. z. Magn. u. Geb., Kompl. v. Sonntag.


18 Februar<br />

12<br />

W<br />

13<br />

V<br />

14<br />

V/R<br />

15<br />

V/R<br />

16<br />

V<br />

17<br />

W<br />

18<br />

V<br />

Mo Hll. Sieben Stifter des Servitenordens. III. Kl.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Messe v. Sonntag Sexagesima<br />

(ohne Tractus, ohne Credo), gew. Präf., Ite, missa<br />

est. – Mat. die 3 letzt. Pss II, 3 Les. Script. occ.<br />

mit RR. Laud. II. Geb. v. Sonntag. Prim nur 3 Pss.<br />

Vesp. v. Wochentag (Ant. z. Magn.: Semen est), Geb.<br />

v. Sonnt. Kompl. v. Wochentag.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Vortag. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Valentinus. Oder: Hl. Valentinus, Gloria, keine<br />

Komm. Jew. gew. Präf.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. 2. Geb. v. d. hll.<br />

Faustinus und Jovita. Oder: Hll. Faustinus und Jovita,<br />

Gloria, keine Komm.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Dienstag.<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve<br />

(III), Gloria, Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et<br />

te in Veneratione). – 1. u. 2. Les. Script. occ., 3. Les.<br />

Christus virgo. Vesp. v. Sonnt. Quinquagesima (Ant.<br />

u. Pss v. Samstag, eig. Kap., Hymn. u. V v. Samst.,<br />

eig. Ant. z. Magn. u. Geb.<br />

So Sonntag Quinquagesima II. Kl. Ohne Gloria.<br />

Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigk. Ite, missa est.<br />

– 1. R Locutus est, 2.RTentavit (ohne Gloria Patri),<br />

3. Les. Homilie z. Evang. Re<strong>dem</strong>ptor noster (7. Les.)<br />

mit R Caecus sedebat (<strong>nach</strong> d. 9. Les.); Laud. eig. Ant.


19<br />

V<br />

20<br />

V<br />

21<br />

V<br />

22<br />

W<br />

Februar<br />

19<br />

Secundum mult., Pss v. Sonnt. II, eig. Kap., Hymn. u.<br />

V wie im Psalt., eig. Ant. z. Bened. u. Geb. Hor. eig.<br />

Ant., Pss v. Sonnt. (Prim jedoch zuerst Ps. 53 Deus<br />

in nomine), Prim im übr. wie im Ord., Terz, Sext u.<br />

Non wie im Propr. de tempore. Vesp. eig. Kap., Ant.<br />

z. Magn. u. Geb.; Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag Quinquagesima,<br />

vgl. 13. Febr.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Vortag.<br />

Mi ASCHERMITTWOCH. I. Kl. Ohne Gloria und<br />

Credo. Präf. v. d. Fastenzeit. In der Messe <strong>nach</strong> der<br />

Aschenweihe kein Stufengebet usw.; die Messe beginnt<br />

mit <strong>dem</strong> Altarkuß. Ite, missa est. – Off. v. Woch.,<br />

Mat. die 3 letzten Pss wie im Brev. unter II angegeb.,<br />

eig. Ant. z. Bened., preces, eig. Geb. Prim nur 3 Pss.<br />

Vesp. v. Woch., eig. Ant. z. Magn., eig. Gebet. Kompl.<br />

v. Woch. – An den Mittwochen und Freitagen der<br />

Fastenzeit preces (kniend).<br />

Do Thronfest des hl. Apostels Petrus*. II. Kl. (in<br />

alten Miss. 18. Jan.) Gloria. Den Oratonen wird unter<br />

einer Schlußformel das Ged. d. hl. Paulus* angefügt.<br />

Da<strong>nach</strong> 2. Geb. (auch in Hochämtern) vom Donnerstag<br />

n.d. Aschermittw. (Traktus statt d. All.-Verses.)<br />

Credo. Präf. v. d. Aposteln. – Wie Commune eines<br />

Bekennerbischofs, eig. Inv., Hymn., eig. Les. (9. Les.<br />

Hanc confessionem) mit RR, Laud. Pss v. Sonnt., Kap.<br />

aus d. Commune, eig. Hymn., V, Ant. z. Bened. u.


20 Februar<br />

23<br />

V<br />

24<br />

R<br />

Geb. (mit Komm. d. hl. Paulus unter einer Schlußformel),<br />

Hor. Ant. u. Pss v. Wochent., übriges in<br />

d. Prim wie im Ord., Terz, Sext, Non wie im Comm.,<br />

eig. Geb. Vesp. v. Fest, Ant. aus <strong>dem</strong> Commune, Pss<br />

v. Sonnt. (als letzter jedoch Ps 131 Memento), Kap.<br />

aus d. Comm., eig. Hymn., V, Ant. z. Magn. u. Geb.<br />

(mit Komm. wie vor); Kompl. v. Sonntag.<br />

Fr Freitag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Aschermittwoch. III. 2. Geb.<br />

(LKS) v. hl. Petrus Damiani. (Die Oratio super populum<br />

ist immer als letzte [<strong>nach</strong> evtl. Kommemorationen,<br />

die ihre Schlußformel behalten!] zu beten.) – Preces.<br />

Sa Hl. Apostel Matthias*. II. Kl. Gloria. 2. Geb.<br />

(auch in Hochämtern) v. Samstag n.d. Ascherm. Credo.<br />

Präf. v. d. Aposteln. – Mat. Inv., Hymn., Ant.,<br />

Pss u. VV d. 3 Nokt. aus d. Comm., Les. d. 1. Nokt.<br />

(mit RR) aus d. Comm., Les. d. 2. Nokt. Fundamenta<br />

eius aus d. Comm. II (mit RR), eig. 3. Les. (9. Les.<br />

Quod est fastigium) mit RR. Te Deum. Laud. Ant.,<br />

Kap., Hymn., V u. Ant. z. Bened. aus d. Comm., eig.<br />

Geb. Hor Ant. u. Pss. v. Woch. Vesp. v. Sonnt., Ant.<br />

u. Pss v. Samst., eig. Kap., Hymn. Audi benigne, V<br />

Angelis suis, eig. Ant. z. Magn. u. Geb.; Kompl. v.<br />

Samst. An den Samstagen, an denen in den Laud. die<br />

im Brev. unter II. genannten Pss zu beten sind, endet<br />

der Lobgesang des Moses mit <strong>dem</strong> 29. Vers (Petram,<br />

quae ... factoris tui bzw. Deum qui ... creatoris tui),<br />

der Rest entfällt.


25<br />

V<br />

26<br />

V<br />

27<br />

V<br />

28<br />

V<br />

Februar<br />

21<br />

So ERSTER FASTENSONNTAG (Invocabit). I. Kl.<br />

Ohne Gloria. Credo. Präf. v. d. Fastenzeit. Ite, missa<br />

est. – Mat. Inv. Non sit vobis, Hymn. Ex more, Ant.,<br />

Ps und V d. (einzig.) Nokt. v. Sonnt. wie im Psalt.<br />

1. u. 2. Les. 2. Korintherbrief 1. R Ecce, nunc, 2.RIn<br />

ieiunio (ohne Gloria P.). 3. Les. Hom. z. Ev. Dubitari<br />

(7. Les.) mit R Angelis suis (<strong>nach</strong> 9. Les.). Laud. eig.<br />

Ant., Pss v. Sonnt. (an 2. Stelle). Eig. Kap. Hymn.<br />

O sol. VAngelis, eig. Ant. z. Bened. u. Geb. Hor.<br />

eig. Ant., Pss v. Sonnt. Prim (zuerst Ps 53 Deus<br />

in nomine, sonst wie Ord. Übr. Hor. wie Propr. de<br />

temp.) Kurzlesung de tempore: Quaerite Dominum,<br />

dum inveniri potest: invocate eum, dum prope est. Tu<br />

autem (so bis Sa. vor d. Passionssonntag, auch an<br />

Festen). Sonntagsvesp. Ant. u. Pss v. Sonnt. Eig. Kap.<br />

Hymn. u. V de temp. Eig. Ant. z. Magn. u. Geb.<br />

Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Montag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 1. Fastensonntag. III. Kl.<br />

Vgl. Aschermittw.<br />

Di Dienstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 1. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Gabriel von der schmerzhaften<br />

Jungfrau. (Bzgl. Oratio super populum vgl. 23. Febr.)<br />

Mi Quatembermittwoch in der Fastenzeit. II. Kl.<br />

Man beachte die Besonderheiten im Missale. – Mat.<br />

die 3 letzt. Pss. im Brev. unter II, desgl. Laud. Eig.<br />

Ant. z. Bened. u. Magn. sowie Geb. Preces. Vesp. u.<br />

Kompl. v. Woch.


22<br />

1<br />

V/W<br />

2<br />

V<br />

3<br />

V<br />

4<br />

V<br />

5<br />

V<br />

6<br />

V<br />

März<br />

Do Donnerstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 1. Fastensonntag. III. Kl.<br />

Auch eine Votivmesse v. Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester<br />

möglich: Gloria, 2. Geb. (auch in Hochämtern)<br />

vom Donnerstag, Präf. v. allerhl. Sakrament.<br />

Fr Quatemberfreitag in der Fastenzeit. II. Kl. – 3<br />

Les. vom Tag mit RR. Laudes II. Eig. Ant. z. Bened.,<br />

Preces, eig. Gebet. Vesp. (eigt. Ant. z. Magn. u. Geb.)<br />

u. Kompl. v. Wochentag.<br />

Sa Quatembersamstag in der Fastenzeit. II. Kl.<br />

Man beachte die Besonderheiten im Missale. Außer<br />

in Konventmessen können die Texte von der II. Les.<br />

bis zur VI. Oration einschl. entfallen; <strong>dem</strong> I. Graduale<br />

folgt dann sogleich die II. Oration (mit Dominus vob.<br />

und Oremus, ohne Flectamus genua). – Vesp. v. Sonntag,<br />

Ant. u. Pss v. Samstag, eig. Kap., Hymn. u. V de<br />

temp., eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl. v. Samstag.<br />

So ZWEITER FASTENSONNTAG (Reminiscere).<br />

I. Kl. Vgl. 1. Fastensonnt. – 1. u. 2. Les. aus d. Genesis.<br />

1. R Tolle arma,2.RDet tibi Deus, 3. Les. Homilie<br />

z. Evang. Assumpsit Iesus, 3.RCum audisset.<br />

Mo Montag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 2. Fastensonntag. III. Kl.<br />

Di Dienstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 2. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. d. hll. Perpetua* und Felizitas*.


7<br />

V<br />

8<br />

V<br />

9<br />

V<br />

10<br />

V<br />

11<br />

V<br />

12<br />

V<br />

13<br />

V<br />

14<br />

V<br />

15<br />

V<br />

16<br />

V<br />

März<br />

23<br />

Mi Mittwoch <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 2. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2.Geb. (LKS) v. hl. Thomas von Aquin.<br />

Do Donnerstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 2. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Johannes von Gott.<br />

Fr Freitag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 2. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. d. hl. Franziska von Rom.<br />

Sa Samstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 2. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. d. hll. Vierzig Martyrern. – Vesp.<br />

vom Sonntag; vgl. 4. März.<br />

So DRITTER FASTENSONNTAG (Oculi). I. Kl.<br />

Vgl. 1. Fastensonntag. – 1. u. 2. Les. aus d. Genesis.<br />

1. R Videntes Ioseph, 2.R Extrahentes, 3. Les.<br />

Hom. z. Ev. Daemoniacus, 3.RLamentabatur. Vesp.<br />

v. Sonntag.<br />

Mo Montag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 3. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Gregorius.<br />

Di Dienstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 3. Fastensonntag. III. Kl.<br />

Mi Mittwoch <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 3. Fastensonntag. III. Kl.<br />

Do Donnerstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 3. Fastensonntag. III. Kl.<br />

In den deutschen und österr. Diözesen: 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Klemens Maria Hofbauer.<br />

Fr Freitag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 3. Fastensonntag. III. Kl.


24 März<br />

17<br />

V<br />

18<br />

Ros.<br />

19<br />

W<br />

20<br />

V<br />

21<br />

V<br />

22<br />

V<br />

23<br />

V<br />

Sa Samstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 3. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Patricius. – Vesp. v. Sonnt., Ant.<br />

u. Pss v. Samstag, eig. Kap., Hymn. u. V de temp.,<br />

eig. Ant. z. Magn. u. Geb.<br />

So VIERTER FASTENSONNTAG (Laetare). I. Kl.<br />

Vgl. 1. Fastensonnt. – 1. u. 2. Les. aus <strong>dem</strong> Buch Exodus.<br />

1. R Locutus est, 2.RCantemus, 3. Les. Hom.<br />

z. Evang. Miracula, 3.RAttendite. Vesp. Kommemoration<br />

d. hl. Joseph.<br />

Mo HL. JOSEPH, Bräutigam der allersel. Jungfrau<br />

Maria, Patron der hl. Kirche. I. Kl. 2. Geb.<br />

(auch in Hochämtern) v. Montag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 4. Fastensonntag.<br />

Credo, Präf. v. hl. Joseph (Et te in Festivitate).<br />

– Propr. Sanct., 9. Les. Hom. Ioseph autem. Laud.<br />

Komm. d. Woch. Hor. eig. Ant. u. Pss v. Sonntag<br />

(Prim zuerst Ps 53 Deus in nomine.) 2. Vesp. Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

Di Dienstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 4. Fastensonntag. III. Kl.<br />

Mi Mittwoch <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 4. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Benedikt.<br />

Do Donnerstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 4. Fastensonntag. III. Kl.<br />

Fr Freitag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 4. Fastensonntag. III. Kl.


24<br />

V<br />

25<br />

V<br />

März<br />

25<br />

Sa Samstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> 4. Fastensonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Erzengel Gabriel. – Mat. 3 Les.<br />

Script. occ. mit RR. Laud. II (Lobgesang d. Moses nur<br />

bis et oblitus es Domini, Creatoris tui / Dei factoris<br />

tui). Eig. Ant. z. Bened. u. Geb. Prim nur 3 Pss.<br />

Vesp. v. Passionssonnt. Ant. u. Pss v. Samstag. Kap.<br />

Fratres, Christus. Hymn. Vexilla Regis u. V Eripe me<br />

d. Passionszeit (Ord. bzw. Psalt.), eig. Ant. z. Magn.:<br />

Ego sum, eig. Geb. Kompl. v. Samstag. Vor der Vesper<br />

werden die Kreuze verhüllt.<br />

So PASSIONSSONNTAG (Judica). I. Kl. Ab heute<br />

entfallen (in d. Messe de temp.) alle Gloria Patri.<br />

Im Stufengeb. entfällt Ps Iudica. Präf. v. Hl. Kreuz<br />

(bis Karmittw., falls nichts anderes angegeb.). – Ab<br />

heute bis Karmittw. Prim Kurzles. de temp. Faciem<br />

meam non averti ab increpantibus et conspuentibus in<br />

me. Dominus Deus auxiliator meus, et ideo non sum<br />

confusus. Tu autem. Mat. Inv. Utinam, Hymn. Pange<br />

ling., Ant. u. Pss d. (einz.) Nokt. v. Sonnt., V Ne<br />

perdas, 1. u. 2. Les. Incipit Ierem. Proph. v. Tag (2. u.<br />

3. Les. verknüpft), 1. R Isti sunt dies, 2.RUsquequo<br />

exalt. (ohne Wiederhol. d. R), 3. Les. Hom. z. Evang.<br />

Pensate, fratres. 3.R Quis dabit (<strong>nach</strong> d. 9. Les.),<br />

Hymn. Lustra sex. Imübr. s. 1. Fastensonnt. Vesp. v.<br />

Passionssonntag.


26 März<br />

26<br />

W<br />

27<br />

V<br />

28<br />

V<br />

29<br />

V<br />

30<br />

V/W<br />

31<br />

V<br />

Mo MARIÄ VERKÜNDIGUNG. I. Kl. 2. Geb.<br />

(LKS) v. Montag n.d. Passionssonntag. Credo (beim<br />

Et incarnatus knien Zelebrant u. ggf. Leviten auf der<br />

obersten – bzw. von den Sedilien her auf der untersten<br />

– Altarstufe nieder). Präf. v. d. allersel. Jungfr. Maria<br />

(Et te in Annuntiatione). – Propr. Sanct. und Comm.<br />

d. Marienfeste. 9. Les. Hom. Tanti namque. Hor. eig.<br />

Ant. Pss v. Sonnt. Prim zuerst Ps. 53 Deus, in nomine.<br />

V. Qui natus. Vesp. eig. Ant. Pss u. Hymn. aus<br />

d. Commune, eig. Kap., Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

Di Dienstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Passionssonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Johannes von Damaskus. Präf.<br />

v. hl. Kreuz (so auch an den folg. Tagen).<br />

Mi Mittwoch <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Passionssonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Johannes von Capistrano.<br />

Do Donnerstag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Passionssonntag. III. Kl.<br />

Fr Freitag <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Passionssonntag. III. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) vom Gedächtnis der Sieben Schmerzen<br />

Mariä. Präf. v. hl. Kreuz. Auch zwei Messen vom Gedächtnis<br />

der Sieben Schmerzen Mariä möglich: Messe<br />

Stabat Mater, Gloria, 2. Geb. (auch in Hochämtern)<br />

v. Freitag. Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in<br />

Transfixione).<br />

Sa Vom Tage. III. Kl. – Vgl. 24. März.


1<br />

R/V<br />

2<br />

V<br />

3<br />

V<br />

4<br />

V<br />

April<br />

27<br />

So PALMSONNTAG. I. Kl. Vor der Passion (sie<br />

beginnt mit Venit Iesus cum discipulis in villam) Munda<br />

cor wie gewöhnl. Wer zwei Messen zelebriert, kann<br />

in der 2. Messe statt der Passion den eigens gekennzeichneten<br />

Teil derselben als Ev. nehmen. Credo. Präf.<br />

v. hl. Kreuz. Schlußev. Cum appropinquasset. Hochamt:<br />

Vorher Palmweihe (kein Asperges), Stufengeb.<br />

und Schlußev. entfallen, die Messe beginnt mit <strong>dem</strong><br />

Altarkuß. – Mat. Inv. u. Hymn. v. d. Passionsz., Ant.<br />

u. Pss (d. einz. Nokt.) v. Sonnt., V Ne perdas, 1.u.<br />

2. Les. De Ieremiae Proph. (2. u. 3. Les. verkn.), 1. R<br />

In die, qua, 2.RAttende (am Schluß keine Wiederhol.),<br />

3. Les. Hom. z. Evang. Pulchre relictis (7. Les.),<br />

3. R Circumdederunt (<strong>nach</strong> 9. Les.). Im übr. s. 1. Fastensonnt.<br />

Vesp. u. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo MONTAG IN DER KARWOCHE. I. Kl. Ohne<br />

Gloria und Credo. Präf. v. hl. Kreuz. Ite, missa est. –<br />

Off. wie Psalt. Laud. II, eig. Ant. u. Geb. Prim nur 3<br />

Pss.<br />

Di DIENSTAG IN DER KARWOCHE. I. Kl. Vor<br />

der Passion (sie beg. mit In illo tempore: Iesus et disc.)<br />

Munda cor wie gewöhnl.<br />

Mi MITTWOCH IN DER KARWOCHE. I. Kl. Vor<br />

der Passion (sie beg. mit In illo tempore: Egressus<br />

Iesus ibat) Munda cor wie gewöhnl.


28 April<br />

5<br />

W<br />

6<br />

S/V<br />

7<br />

V/W<br />

8<br />

W<br />

9<br />

W<br />

10<br />

W<br />

Do GRÜNDONNERSTAG. I. Kl. Gloria, kein Credo.<br />

Benedicamus Domino und Placeat. Segen u.<br />

Schlußev. entfallen. – Alles wie im Brev. Heute,<br />

Karfr. u. Karsamst. entf. im Brev. d. Ps Miserere,<br />

<strong>nach</strong> d. Ant. Christus factus folgt sogleich das Geb.<br />

Respice, quaesumus bzw. Visita, quaesumus.<br />

Fr KARFREITAG. I. Kl. Heilige Feier am Nachmittag<br />

(gemäß <strong>dem</strong> 1955 promulgierten Ordo instauratus).<br />

– Alles wie im Brev.<br />

Sa KARSAMSTAG. I. Kl. Hl. Feier <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Ordo<br />

instauratus in der Oster<strong>nach</strong>t. In der Messe entf. Stufengebet,<br />

Introitus u. Schlußev. Nach der Purifikation<br />

d. Kelches Alleluia (dreimal), Ps 150 Laudate, Allel.,<br />

Ant. z. Bened.: Et valde mane, Benedictus, Inzensation,<br />

Ant., Dominus vobisc., Postcommunio, Dominus<br />

vobisc., Ite, missa est, allel., allel., Placeat, Segen. –<br />

Prim Kurzlesung Si consurrexistis.<br />

So OSTERSONNTAG. I. Kl. mit Okt. Credo. Präf.<br />

v. Ostern (in hac potissimum die), Communicantes u.<br />

Hanc igitur v. Ostern, z. Ite, missa est dopp. Allel.<br />

(so bis Samstag). – Alles wie im Brev. 2. Vesp. Nach<br />

d. Kompl. Regina Caeli (stehend).<br />

Mo OSTERMONTAG. I. Kl. – Vgl. Ostersonnt.<br />

Mat. 3 Les. mit eig. RR. Laud. eig. Ant. z. Bened.<br />

u. Geb. Vesp. eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

Di OSTERDIENSTAG. I. Kl. – Vgl. Ostermontag.


11<br />

W<br />

12<br />

W<br />

13<br />

W<br />

14<br />

W<br />

15<br />

W<br />

April<br />

29<br />

Mi MITTWOCH IN DER OSTERWOCHE.<br />

I. Kl. – Vgl. Ostermontag.<br />

Do DONNERSTAG IN DER OSTERWOCHE.<br />

I. Kl. – Vgl. Ostermontag.<br />

Fr FREITAG IN DER OSTERWOCHE. I. Kl. –<br />

Vgl. Ostermontag.<br />

Sa SAMSTAG IN DER OSTERWOCHE. I. Kl. –<br />

Vgl. Ostermontag. Vesp. v. Sonnt., Pss v. Samst. wie<br />

im Psalt. f. d. Osterzeit, eig. Kap., Hymn. Ad regias, V<br />

Mane, eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Nach d. Benedicamus<br />

Domino entf. ab heute das dopp. Alleluia. Kompl.<br />

v. Samst.<br />

So WEISSER SONNTAG. I. Kl. Credo. Präf.<br />

v. Ostern (in hoc potissimum), so bis vor Chr. Himmelf.,<br />

wenn nichts anderes angegeb. Ite, missa est ohne<br />

Allel. – Off. v. Sonnt. d. Osterzeit. Mat. 9 Pss unter<br />

d. ersten Ant. All., lapis revol., mit V Surrexit, 1.u.<br />

2. Les. aus d. Kolosserbrief (2. u. 3. Les. verkn.), 1. R<br />

Angelus Domini, 2.RCum transisset, 3. Les. Hom.<br />

z. Evang. Prima lectionis (7. Les.), Laud. Ant. u. Pss<br />

v. Sonnt., eig. Kap., Hymn. u. V de temp., eig. Ant.<br />

z. Bened. u. Geb. Prim V Qui resurrexisti (so bis Chr.<br />

Himmelf., wenn nichts anderes angegeb.) Vesp. (eig.<br />

Ant. z. Magn. u. Geb.) u. Kompl. v. Sonnt.


30 April<br />

16<br />

W<br />

17<br />

W/R<br />

18<br />

W<br />

19<br />

W<br />

20<br />

W<br />

Allgemein ist in der Osterzeit (auch in Votivmessen),<br />

wenn keine eigene Präf. angegeben ist, die Präf.<br />

v. Ostern zu nehmen; zum Intr. dopp. Allel., zum Off.<br />

u. zur Comm. je ein Allel., statt Graduale u. Tractus<br />

zwei Allelujaverse. – Im Offizium sind stets die bes.<br />

Ant., VV u. RR d. Osterzeit zu nehmen. Bei Ant. u.<br />

Pss d. Commune od. d. Propr. eines Heiligenfestes in<br />

d. Nokt. nur eine Ant. (die erste). Zu den Inv., Ant.,<br />

VV, RR wird Allel. angefügt, ebenso in den RR <strong>nach</strong><br />

den Les. Die kurzen RR d. Horen mit dopp. Allel.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Weißen Sonntag<br />

(mit Gloria, ohne Credo). Präf. v. Ostern. – Off.<br />

d. Osterzeit. 9 Pss (mit nur einer Ant. Alleluja, all.,<br />

all.). 3 Les. Script. occ. mit 1. u. 2. R (<strong>nach</strong> 2. R Gloria<br />

Patri). Nach d. 3. Les. Te Deum. Eig. Ant. z. Bened.,<br />

Geb. d. vorhergeh. Sonntags. Vesp. eig. Ant. z. Magn.,<br />

Geb. d. Sonntags.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Vortag. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Anicetus. Oder: Hl. Anicetus (keine Komm.).<br />

Jeweils Gloria, Präf. v. Ostern.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag.


21<br />

W<br />

22<br />

W<br />

23<br />

W/R<br />

24<br />

R<br />

April<br />

31<br />

Sa Hl. Anselm. III. Kl. In deutschen Diözesen: Hl.<br />

Bruder Konrad. 2. Geb. (LKS) v. hl. Anselm. –<br />

1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. Les. verkn.) mit 1. u.<br />

3. R. Eig. 3. Les. Te Deum. Vesp. v. Sonnt. (Ant. u.<br />

Pss v. Samstag), eig. Kap., Hymnus u. V de temp.,<br />

eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl. v. Samstag.<br />

So 2. Sonntag <strong>nach</strong> Ostern. II. Kl. Gloria, Credo,<br />

Präf. v. Ostern. – Off. d. Sonntage der Osterzeit.<br />

1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. verkn.), 1. R Virtute<br />

magna, 2.REcce vicit, 3. Les. Hom. z. Ev. Audistis,<br />

fratres. Te Deum. Laud. Ant. u. Pss v. Sonntag, eig.<br />

Kap., Hymn. u. V de tempore, eig. Ant. z. Bened. u.<br />

Geb. Kompl. v. Sonntag, aber als letzt. Ps 116 (Laudate<br />

Dominum), im übr. Propr. de Sanctis, Komm. d.<br />

Sonntags. Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. 2. Geb. (LKS) v. hl. Georg.<br />

Oder: Hl. Georg (ohne Komm.). Jeweils Gloria, Präf.<br />

v. Ostern. – Off. vgl. 16. April.<br />

Di Hl. Fidelis von Sigmaringen. III. Kl. Den Orationen<br />

werden unter einer Schlußformel (auch in Hochämtern)<br />

die Orationen für den Papst (Deus omnium<br />

fidelium) angefügt (Jahrestag der Papst„krönung“). –<br />

Mat. 9 Pss unter einer Ant. Alleluia (dreimal), V Surrexit<br />

Dominus, 1. u. 2. Les. Script. occ. (Anf. d. Apostelgesch.,<br />

2. u. 3. verkn., mit 1. u. 3. RR), eig. 3. Les.<br />

Te Deum, Laud. Geb. Deus, qui beatum Fidelem.


32 April<br />

25<br />

R/V<br />

26<br />

R<br />

27<br />

W<br />

28<br />

W<br />

29<br />

W<br />

30<br />

W<br />

Mi Hl. Markus. II. Kl. Credo. Präf. v. d. Aposteln.<br />

2. Geb. (auch im Hochamt) aus d. Bittmesse. Nach<br />

der Bittprozession Bittmesse (ohne Stufengebet usw.,<br />

kein Gloria), in d. Konvent- u. Stillmesse 2. Geb. vom<br />

hl. Markus; Allelujavers Exsultabo et laetabor aus<br />

d. Messe für jegliche Not in d. österl. Zeit. Jew. Präf.<br />

v. Ostern.<br />

Do Hll. Kletus* und Marcellinus. III. Kl. – Mat.<br />

1. u. 2. Les. Script. occ. (Respondit autem Paulus<br />

2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les., Te Deum.<br />

Fr Hl. Petrus Canisius. III. Kl. (in Deutschland<br />

II. Kl.).<br />

Sa Hl. Paul vom Kreuz. III. Kl. – Vesp. v. Sonntag,<br />

Ant. u. Pss v. Samstag, eig. Kap., Hymn. u. V de<br />

temp., eig. Ant. z. Bened. u. z. Magn. u. Geb. Kompl.<br />

v. Samstag.<br />

So 3. Sonntag <strong>nach</strong> Ostern. II. Kl. Credo, Präf.<br />

v. Ostern. – Off. d. Sonntage d. Osterzeit. 1. u. 2. Les.<br />

Script. occ. (2. u. 3. verkn.) 1. R Dignus es,2.RAudivi<br />

vocem. 3. Les. Hom. z. Ev. Modicum est (7. Les.). Te<br />

Deum. Laud. u. Vesp. Ant. u. Pss v. Sonnt., eig. Kap.,<br />

Hymn. u. V de temp.. Eig. Ant. z. Bened. u. Magn. u.<br />

Geb.<br />

Mo Hl. Katharina von Siena. III. Kl. Präf. v. Ostern.<br />

– Vesp. v. folgenden Fest: eig. Ant., Pss v. Sonntag,<br />

aber als letzt. Ps 116 Laudate Dominum, sonst wie<br />

Propr. Sanctorum. Kompl. v. Sonntag.


1<br />

W<br />

2<br />

W<br />

3<br />

G/R/W<br />

4<br />

W<br />

Mai<br />

33<br />

Di HL. JOSEF DER ARBEITER, BRÄUTIGAM<br />

DER ALLERSEL. JUNGFRAU MARIA. I. Kl.<br />

Präf. v. hl. Josef (et te in Solemnitate). – Mat. Propr.<br />

Sanct., Laud. u. Hor. eig. Ant., Pss v. Sonnt., Prim<br />

erster Ps 53 Deus in nomine, sonst wie Propr. Sanct.<br />

2. Vesp. eig. Ant., Pss v. Sonnt., aber am Schluß<br />

Ps 116 Laudate, sonst Propr. Sanct. Kompl. v. Sonntag.<br />

Mi Hl. Athanasius. III. Kl. Präf. v. Ostern. – 1. u.<br />

2. Les. Script. occ. (Apokalypse, 2. u. 3. Les. verkn.),<br />

1. u. 3. R., eig. 3. Les. Te Deum.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Messe vom 3. Sonntag n.<br />

Ost. (ohne Credo). 2. Geb. (LKS) v. d. hll. Alexander,<br />

Eventius, Theodulus und Juvenalis. Oder: Hll.<br />

Alexander usw. Jew. Gloria, Präf. v. Ostern. Auch<br />

eine Votivmesse von Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester<br />

möglich: Gloria, in der Stillmesse 2. Geb. v. d. hll.<br />

Alexander etc., statt Grad. dpp. Alleluiavers, Präf.<br />

v. allerhl. Sakrament.<br />

Fr Hl. Monika. III. Kl. Präf. v. Ostern. Oder: Votivmesse<br />

vom hll. Herzen Jesu, Gloria, in Stillmessen<br />

2. Geb. v. d. hl. Monika, statt Grad. dpp. Alleluiavers,<br />

Off. Holocaustum, Präf. v. hll. Herzen Jesu, Communio<br />

Si quis sitit.


34 Mai<br />

5<br />

W<br />

6<br />

W<br />

7<br />

R<br />

8<br />

W<br />

9<br />

W<br />

10<br />

W<br />

11<br />

R<br />

Sa Hl. Pius V. III. Kl. Präf. v. Ostern. Auch eine<br />

Votivmesse v. Unbefl. Herzen Mariä möglich: Gloria,<br />

in der Stillmesse 2. Geb. v. hl. Pius V. Statt Grad.<br />

dopp. Allelujavers. Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria<br />

(Et te in Veneratione). – Vesp. v. Sonnt., Ant. u. Pss<br />

v. Samstag, eig. Kap., Hymn. u. V de temp., eig. Ant.<br />

u. Geb. Kompl. v. Samstag.<br />

So 4. Sonntag <strong>nach</strong> Ostern. II. Kl. Credo. – Vgl.<br />

29. April. 1. R Si oblitus, 2.RNarrabo, 3. Les. Cum<br />

Dominus.<br />

Mo Hl. Stanislaus. III. Kl. Präf. v. Ostern.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Messe v. Sonntag (Gloria, kein<br />

Credo, Präf. v. Ostern).<br />

Mi Hl. Gregor von Nazianz. III. Kl. Präf. v. Ostern.<br />

Do Hl. Antoninus. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. d. hll.<br />

Gordianus und Epimachus. Präf. wie vor.<br />

Fr Hll. Philippus* und Jakobus (d. Jüng.)* II. Kl.<br />

Credo, Präf. v. d. Aposteln. – Eig. Les. d. 1. Nokt.<br />

Anf. d. Jakobusbr., RR Comm., Laud. eig. Ant., Pss<br />

v. Sonnt. Kap. u. Hymn. Comm., eig. Ant. z. Bened.<br />

u. z. Magn. u. Geb. Hor. Ant. u. Pss v. Wochentag.<br />

Vesp. eig. Ant. (Laud.) Kompl. v. Sonntag.


12<br />

R<br />

13<br />

W<br />

14<br />

W/V<br />

15<br />

W/V<br />

16<br />

W<br />

Mai<br />

35<br />

Sa Hll. Nereus, Achilleus, Domitilla und Pankratius.<br />

III. Kl. – Vesp. v. folg. Sonntag: Eig. Ant. Bened.<br />

u. z. Magn. u. Geb. Kompl. v. Samstag.<br />

So 5. Sonntag <strong>nach</strong> Ostern. Credo. – Vgl. 6. Mai.<br />

1. R Si oblitus fuero, 2.R Narrabo nomen, 3. Les.<br />

Hom. z. Ev. Domini verba.<br />

Mo Vom Tage. IV. Messe v. Sonntag (ohne Gloria<br />

und Credo). 2. Geb. (LKS) v. hl. Bonifatius. Nach<br />

der Bittprozession Bittamt Exaudivit (ohne Stufengeb.,<br />

die Messe beginnt m.d. Altarkuß), kein Gloria,<br />

2. Geb. (nur im Konventamt oder falls Stillmesse)<br />

v. hl. Bonifatius. (Allelujaverse Propitius esto und<br />

Exsultabo aus d. Votivmesse für jegliche Not.) Präf.<br />

v. Ostern.<br />

Di Hl. Johann Baptist de la Salle. III. Kl. Zum<br />

Bittamt s. Vortag.<br />

Mi Vigil von Christi Himmelfahrt. II. Kl. Gloria,<br />

2. Geb. (wenn Konventmt oder Stillmesse) v. hl.<br />

Ubaldus. Ite, Missa est. Zur Bittmesse s. Montag,<br />

wenn Konventamt oder Stillmesse 2. Geb. v. d. Vigil.<br />

(Keine Komm. d. hl. Ubaldus.) Jew. Präf. v. Ostern. –<br />

Off. d. Wochentags d. Osterzeit, 3 Les. v. Tag (Hom.<br />

z. Ev.) mit RR; <strong>nach</strong> d. 3. Les. Te Deum, eig. Ant.<br />

z. Bened. u. Geb. Vesp. v. Christi Himmelfahrt, Pss<br />

v. Sonnt. (aber als letzt. Ps 116 Laudate Dominum).<br />

Kompl. v. Sonntag.


36 Mai<br />

17<br />

W<br />

18<br />

R<br />

19<br />

W<br />

20<br />

W<br />

Do CHRISTI HIMMELFAHRT. I. Kl. Credo. Präf.<br />

u. Communicantes von Chr. Himmelf. Nach d. Evang.<br />

wird (ggf. vom Diakon vor der Inzens. d. Zelebranten)<br />

die Osterkerze ausgelöscht. – Festoff. wie im Brev.<br />

Prim V Qui scandis u. Kurzlesung Viri Galilaei, quid<br />

statis aspicientes in caelum? Hic Iesus, qui assumptus<br />

est a vobis in caelum, sic veniet, quemadmodum<br />

vidistis eum euntem in caelum. Tu autem. (so auch an<br />

Festen, bis einschl. Pfingstvigil.)<br />

Fr Hl. Venantius. III. Kl. Präf. (nicht Communicantes)<br />

v. Christi Himmelf. – Mat. V Ascendens Christus<br />

in altum, all., RCaptivam duxit. 1. u. 2. Les. Script.<br />

occ. (2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR. Te Deum.<br />

Sa Hl. Petrus Cölestinus V. III. Kl. Präf. wie Vortag.<br />

– Mat. V Ascendo ad Patrem, RDeum meum et<br />

Deum vetrum. Vesp. v. Sonntag (Ant. u. Pss v. Samstag).<br />

Kompl. v. Samstag.<br />

So Sonntag <strong>nach</strong> Christi Himmelfahrt. II. Kl. Credo.<br />

Präf. v. Chr. Himmelf. – Mat. Inv., Hymn. u. V<br />

Ascendit Deus v. Chr. Himmelf., Ant. (dreimal. Allel.)<br />

u. Pss d. (einzig.) Nokturn v. Sonnt., 1. u. 2. Les.<br />

Script. occur. (2. u. 3. Les. verkn.), 1. R Post Passionem,<br />

2.RExaltare, Domine, 3. Les. Hom. z. Evang.<br />

Dominus Iesus (7. Les.), Te Deum. Laud. Ant. u. Pss<br />

v. Sonnt., eig. Kap., Hymn., V, Ant. z. Bened. u. Geb.<br />

Hor. Ant. u. Pss v. Sonnt., Prim V Qui scandis. Vesp.<br />

(Ant. u. Pss v. Sonnt., sonst wie Brev. für 2. Vesp.<br />

dies. Sonnt.) u. Kompl. v. Sonnt.


21<br />

W<br />

22<br />

W<br />

23<br />

W<br />

24<br />

W<br />

25<br />

W<br />

26<br />

R<br />

Mai<br />

37<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe von Christi Himmelfahrt.<br />

Gloria (kein Credo), Präf. v. Chr. Himmelf. –<br />

V Ascendit Deus in jubilatione, REt Dominus in voce<br />

tubae.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. V Ascendens<br />

Christus, RCaptivam duxit.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. – V Ascendo ad<br />

Patrem, RDeum meum et Deum vestrum.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Montag. – V u. R<br />

wie Montag. 3 Les. Script. occ. (Anfang d. 3. Joh.-<br />

Briefes). 1. R Post passionem, 2.ROmnis pulchritudo<br />

(m. Gloria Patri); <strong>nach</strong> 3. Les. Te Deum. Laud. Ant.<br />

u. Pss v. Wochentag, sonst wie Chr. Himmelf. Hor.<br />

Ant. u. Pss v. Wochentag. Vesp. v. Wochentag (Ant.<br />

u. Pss v. Wochentag, sonst wie Chr. Himmelf.).<br />

Fr Hl. Gregorius VII. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. hl.<br />

Urbanus. Präf. v. Christi Himmelf. – V u. R wie<br />

Dienstag.<br />

Sa VIGIL DES PFINGSTFESTES. I. Kl. Gloria.<br />

Kein Credo. Präf. (hodie), Communicantes u. Hanc<br />

igitur v. Pfingsten. – Mat. Inv. u. Hymn. v. Chr.<br />

Himmelf., Ant. u. Pss d. (einzig.) Nokt. v. Samst. V<br />

Ascendo ad..., allel., RDeum meum..., allel., 3 Les.<br />

Hom. z. Evang. Quod ait (mit RR wie im Brev.)<br />

<strong>nach</strong> d. 3. Les. Te Deum. Laud. u. Hor. Ant. u. Pss<br />

v. Samst., im übr. wie Chr. Himmelf., jedoch Geb.<br />

vom vorhergeh. Sonnt. Prim wie Ord. Vesp. v. Pfingsten<br />

wie Brev. Kompl. v. Sonntag.


38 Mai<br />

27<br />

R<br />

28<br />

R<br />

29<br />

R<br />

30<br />

R<br />

31<br />

R<br />

So PFINGSTSONNTAG. I. Kl. mit Oktav. Credo.<br />

Präf., Communicantes u. Hanc igitur v. Pfingsten<br />

(so während der ganzen Oktav). – Prim Qui sedes,<br />

Kurzles. Iudaei quoque (bis Samst.). Terz Hymn. Veni<br />

Creator (zu dess. 1. Stroph. auch in der Messe alle<br />

knien). 2. Vesp. Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo PFINGSTMONTAG. I. Kl. – Vgl. Sonnt. Mat. 3<br />

eig. Les. m. RR, eig. Ant. z. Bened. u. Geb. Vesp. wie<br />

Sonnt., eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl. v. Sonntag.<br />

Di PFINGSTDIENSTAG. I. Kl. Vgl. Montag.<br />

Mi QUATEMBERMITTW. IN DER PFINGST-<br />

WOCHE. I. Kl. Man beachte die Besonderheiten im<br />

Missale; im übr. vgl. Montag.<br />

Do DONNERSTAG IN DER PFINGSTWOCHE.<br />

I. Kl. Vgl. Montag.


1<br />

R<br />

2<br />

R<br />

3<br />

W<br />

4<br />

W<br />

5<br />

R<br />

Juni<br />

39<br />

Fr QUATEMBERFREITAG IN DER PFINGST-<br />

WOCHE. I. Kl. Vgl. Montag.<br />

Sa QUATEMBERSAMSTAG IN DER PFINGST-<br />

WOCHE. I. Kl. Vgl. Anm. z. Quatembersamstag vor<br />

d. 2. Fastensonnt.! Im übr. vgl. Montag. – Nach der<br />

Non endet liturgisch die österl. Zeit. Vesp. v. Dreifaltigkeitsfest,<br />

eig. Ant., Pss v. Sonnt. (am Schluß<br />

Ps 116 Laudate, sonst wie im Brev., aber ohne<br />

Komm. d. Sonnt.). Kompl. v. Sonntag. Salve Regina.<br />

So FEST DER ALLERHL. DREIFALTIGKEIT.<br />

I. Kl. (Keine Komm. des Sonntags.) Credo. – Wie<br />

Brev. 8. Les. wird geteilt u. endet m. prohibet appellari,<br />

9. Les. beg. m. Denique Patrem. Prim 1. Ps 53<br />

Deus, in nomine. Symbolum Quicumque,VQui sedes,<br />

Kurzles. Dominus autem dirigat. 2. Vesp. wie Brev.<br />

Kompl. v. Sonntag. (Von heute an bis zum Samstag<br />

vor <strong>dem</strong> 1. Adv.-So. Prim immer [auch an Festen]<br />

Kurzles. Dominus autem dirigat corda et corpora<br />

nostra in caritate Dei, et patientia Christi.)<br />

Mo Hl. Franz Caracciolo. III. Kl. Gew. Präf. –<br />

1. u. 2. Les. Script. occ. (Beg.d.1. Buche d. Könige,<br />

2. u. 3. Les. verkn.) mit 1. R praeparate corda, 3.R<br />

Dominus qui eripuit. Eig. 3. Les. Te deum.<br />

Di Hl. Bonifatius. III. Kl. (in deutschen Diözesen:<br />

II. Kl.)


40 Juni<br />

6<br />

W<br />

7<br />

W<br />

8<br />

G<br />

9<br />

W<br />

10<br />

G<br />

Mi Hl. Norbert. III. Kl.<br />

Do FRONLEICHNAMSFEST. I. Kl. Credo. Präf.<br />

v. allerhl. Sakrament. In der Messe vor der Prozession<br />

Benedicamus Domino; Segen und Schlußev. entfallen.<br />

– Alles wie Brev. Prim V Qui sedes ad dexteram<br />

Patris. Vesp. v. Fest. Kompl. v. Sonntag.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag (Domine,<br />

in tua misericordia, ohne Gloria und Credo). Gew.<br />

Präf. – Off. d. Wochentage per annum; 3 Les. Script.<br />

occ. (2. u. 3. verkn.) mit RR. Geb. v. Sonntag.<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve (V),<br />

Gloria, 2. Geb. (LKS) v. d. hll. Primus und Felicinus.<br />

Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in Veneratione).<br />

– 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. verkn.) mit<br />

1. u. 3. RR, eig. 3. Les. Vehementer qui<strong>dem</strong>, Te Deum.<br />

Prim V Qui natus es.<br />

So 2. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten. II. Kl. Credo, Präf.<br />

v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Off. d. Sonntage per<br />

annum. Mat. Inv. Dominum, qui fecit nos., Hymn.<br />

Nocte surgentes. Ant. u. Pss d. einz. Nokt. v. Sonnt.<br />

V Praevenerunt. 1. u. 2. Les. Script. occ.: Et factum<br />

est mit 1. u. 3. RR (in alt. Brev. v. 4. So. n. Pf.) 1. R<br />

Praeparate corda, 2.RDominus, qui eripuit. 3. Les.<br />

Hom. z. Ev. Hoc distare. Te Deum. Laud. Ant., Pss,<br />

Kap. u. Hymn. d. Sonnt. per annum, eig. Ant. u. Geb.<br />

Vesp. (eig. Ant. z. Magn.) u. Kompl. v. Sonnt.


11<br />

W<br />

12<br />

W<br />

13<br />

W<br />

14<br />

W<br />

15<br />

W<br />

16<br />

W<br />

17<br />

G<br />

Juni<br />

41<br />

Mo Hl. Barnabas*. III. Kl. Credo. Präf. v. d. Aposteln.<br />

– 1. u. 2. Les. a. d. Apostelgesch. RR a. d. Commune<br />

(Ecce ego, Dum steteritis), eig. 3. Les. Laud. u.<br />

Hor. a. d. Commune (außer Ant. u. Pss), eig. Geb.<br />

Di Hl. Johannes a S. Facundo. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Basilides, Cyrinus, Nabor und Nazarius.<br />

Mi Hl. Antonius von Padua. III. Kl.<br />

Do Hl. Basilius d. Gr. III. Kl. – Vesp. v. folg. Fest.<br />

Sonntagskompl.<br />

Fr FEST DES HEILIGSTEN HERZENS JESU.<br />

I. Kl. Präf. v. hll. Herzen Jesu. – Alles wie Brev. Prim<br />

V Qui Corde. Vesp. Komm. d. folg. Festes. Kompl.<br />

v. Sonnt.<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve (V),<br />

Gloria, Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in<br />

Veneratione). – 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. verkn.)<br />

mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les. Vehementer qui<strong>dem</strong>,<br />

Te Deum. Prim V Qui natus es.<br />

So 3. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten. II. Kl. – Off. d. Sonntage<br />

per annum, 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. verkn.),<br />

1. R Praeparate, 3.RDominus, qui (RR wie in<br />

ält. Brev. für d. 4. So. n. Pf. angegeben), 3. Les. Hom.<br />

z. Ev. Audistis (7. Les.) Te Deum. Eig. Ant. z. Magn.<br />

u. Bened. u. Geb.


42 Juni<br />

18<br />

W<br />

19<br />

W<br />

20<br />

G/R<br />

21<br />

W<br />

22<br />

W<br />

23<br />

V<br />

24<br />

W<br />

25<br />

W<br />

Mo Hl. Ephrem der Syrer. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Markus und Marcellianus. – 1. u. 2. Les.<br />

Script. occ. (2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. (RR Recordare,<br />

Domine und Audi, Domine).<br />

Di Hl. Juliana von Falconieri. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Gervasius und Protasius.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. (kein Gloria) 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Silverius. Oder: Hl. Silverius. Gloria. Jew. gew.<br />

Präf.<br />

Do Hl. Aloisius von Gonzaga. III. Kl.<br />

Fr Hl. Paulinus. III. Kl.<br />

Sa Vigil des hl. Johannes des Täufers. II. Kl. Ite,<br />

missa est. – Off. d. Wochentage per annum, 3 Les.<br />

Hom. z. Ev. wie Brev., RR v. Wochentag. Laud. die<br />

Pss an 2. Stelle. Eig. Geb. Prim nur 3 Pss. Vesp. v.<br />

folg. Fest. Kompl. v. Sonntag.<br />

So FEST DER GEBURT DES HL. JOHANNES<br />

DES TÄUFERS*. I. Kl. Credo. 2. Geb. (auch in<br />

Hochämtern) v. 4. Sonnt. n. Pf. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit.<br />

– Off. wie Brev. Propr. Sanct. Vesp. Komm.<br />

d. Sonntags. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Hl. Wilhelm. III. Kl.


26<br />

R<br />

27<br />

G<br />

28<br />

V<br />

29<br />

R<br />

30<br />

R<br />

Juni<br />

43<br />

Di Hll. Johannes* und Paulus*. III. Kl. Credo, gew.<br />

Präf. – Vesp. eig. Ant. (Laud.), Pss v. Sonntag, aber<br />

als letzt. Ps 115 Confisus/Credidi.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Messe v. 4. So. n. Pfingsten.<br />

Do Vigil des Festes der hll. Apostel Petrus und<br />

Paulus. II. Kl. Ohne Gloria und Credo. Gew. Präf. Ite,<br />

Missa est. – Off. d. Wochentage per annum. 3 Les.<br />

Hom. z. Ev. Redditur negationi (wie am Fest d. hl.<br />

Pius V.) RR vom Tag. Pss II. Prim 3 Pss. Vesp. f.<br />

folg. Fest. Kompl. v. Sonnt.<br />

Fr FEST DER HLL. APOSTEL PETRUS* UND<br />

PAULUS*. I. Kl. – Kompl. v. Sonntag.<br />

Sa Gedächtnis des hl. Paulus*. III. Kl. Den Orationen<br />

werden (unter einer Schlußformel) die Orationen<br />

des hl. Petrus* angefügt.) Kein Credo. Präf.<br />

v. d. Aposteln. – Mat. Inv. Regem Apostolorum, eig.<br />

Hymn. Egregie Doctor, eig. Ant. Pss aus d. Comm.,<br />

1. u. 2. Les. Apostelgesch. (in alten Brev. 2. u. 3. Les.<br />

verkn.). 1. R Qui operatus est, 2.RReposita est, eig.<br />

3. Les. (früher 4. Les.), Te Deum. Laud. eig. Ant.<br />

Pss v. Sonnt. Komm. d. hl. Petr. (Geb. unter einer<br />

Schlußf.). Hor. Ant. u. Pss v. Woch. Vesp. v. folg.<br />

Fest. Sonntagskompl.


44<br />

1<br />

R<br />

2<br />

W<br />

3<br />

R<br />

4<br />

G/W<br />

5<br />

W<br />

Juli<br />

So FEST DES KOSTBAREN BLUTES UNSERES<br />

HERRN JESUS CHRISTUS. I. Kl. (Keine Komm.)<br />

Credo. Präf. v. Hl. Kreuz. – Festoff. wie im Brev.<br />

Prim V Qui tuo nos. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Fest Mariä Heimsuchung. II. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Prozessus und Martinianus. Credo. Präf. v. d.<br />

allersel. Jungfrau Maria (Et te in Visitatione). – Mat.<br />

eig. Inv., Ant., Pss u. VV d. 3 Nokt. aus d. Commune.<br />

Eig. Les. (in alten Brev. ist die 8. Les. zu teilen) mit<br />

RR. Laud. eig. Ant., Pss v. Sonnt., Kap. u. Hymn.<br />

aus d. Commune, eig. Ant. z. Bened. u. Geb. Hor.<br />

Ant. u. Pss v. Woch. Prim V Qui natus. (II.) Vesp.<br />

v. Fest, eig. Ant., sonst aus d. Commune, eig. Geb.<br />

Kommemoration d. I. Vesp. v. Sonntag (eig. Ant.<br />

z. Magn. u. Geb. Kompl. v. Sonntag.<br />

Di Hl. Irenäus. III. Kl. (früher 28. Juni) – Mat. 1. u.<br />

3. RR in alten Brev. wie Mo n.d. 4. So. n. Pf.; entspr.<br />

auch an den folg. Tagen.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Messe v. 5. So. n. Pf. In den<br />

deutschen Diözesen: Hl. Ulrich. III. Kl. Gloria. (keine<br />

Komm.) Jew. gew. Präf.<br />

Do Hl. Antonius Maria Zaccaria. III. Kl. Auch eine<br />

Votivmesse v. Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester möglich:<br />

Gloria, Präf. v. allerhl. Sakrament.


6<br />

G/W<br />

7<br />

W<br />

8<br />

G<br />

9<br />

G<br />

10<br />

R<br />

11<br />

G/R<br />

12<br />

W<br />

Juli<br />

45<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag (ohne<br />

Gloria und Credo). Gew. Präf. Ite, Missa est. Oder:<br />

Votivmesse v. hll. Herzen Jesu: Gloria, keine Komm.,<br />

Präf.v.hll. Herzen Jesu. – 3 Les. Script. occ. mit RR.<br />

Geb. v. Sonntag. Vesp. (Geb. v. Sonnt.) u. Kompl. v.<br />

Wochentag. (Geb. v. Sonnt.) u. Kompl. v. Wochentag.<br />

Sa Hll. Cyrill und Methodius. III. Kl. Auch eine<br />

Votivmesse v. Unbefl. Herzen Mariä möglich: Gloria,<br />

2. Geb. (in der Stillmesse) v. d. hll. Cyrill u. Methodius,<br />

Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in<br />

Veneratione). – Mat. eig. Hymn., 1. u. 2. Les. Script.<br />

occ. (2. u. 3. verkn.), eig. 3. Les. (zusammengef.). Te<br />

Deum. Laud. eig. Hymn., V, Ant. z. Bened. u. Geb.<br />

Vesp. v. Sonntag.<br />

So 6. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten. II. Kl. Credo. Präf.<br />

v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – 1. R Praeparate corda,<br />

2. R Dominus, qui eripuit. 3. Les. Posteaquam illa.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe v. Sonntag (ohne<br />

Gloria u. Credo), gew. Präf. – Off. der Wochentage<br />

per annum. 3 Les. Script. occ. mit RR, Geb. v. Sonnt.<br />

Vesp. (Geb. v. Sonnt.) u. Kompl. v. Wochentag.<br />

Di Hll. Sieben Brüder u. hll. Rufina und Secunda.<br />

III. Kl.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Vgl. 9. Juli. 2. Geb. (LKS) v.<br />

hl. Pius I. Oder: Hl. Pius I. Gloria. Jew. gew. Präf.<br />

Do Hl. Johannes Gualbert. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Nabor und Felix.


46 Juli<br />

13<br />

G<br />

14<br />

W<br />

15<br />

G<br />

16<br />

G/W<br />

17<br />

G/W<br />

18<br />

W<br />

19<br />

W<br />

20<br />

W<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. 6. Juli.<br />

Sa Hl. Bonaventura. III. Kl. – Vesp. v. Sonntag (eig.<br />

Ant. z. Magn. u. Geb.) Kompl. v. Samstag.<br />

So 7. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten. II. Kl. Credo. Präf.<br />

v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – 1. u. 2. Les. Script. occ.<br />

(3. Buch d. Könige; 2. u. 3. verkn.). 1. R Praeparate<br />

corda, 2.RDominus, qui eripuit. 3. Les. Hom. z. Ev.<br />

Blandimenta. Vesp. (eig. Ant. z. Magn. u. Geb.) u.<br />

Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag (ohne<br />

Gloria und Credo), 2. Geb. (LKS) v. Ged. d. allersel.<br />

Jungfrau vom Berge Karmel, gew. Präf. Oder:<br />

Ged. d. allersel. Jungfrau vom Berge Karmel, Gloria,<br />

keine Komm., Präf. v. d. allersel. Jungfrau (Et te in<br />

Commemoratione).<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag (ohne<br />

Gloria u. Credo), 2. Geb. (LKS) v. hl. Alexius. Oder:<br />

Hl. Alexius, Gloria. Jew. gew. Präf.<br />

Mi Hl. Kamillus von Lellis. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Symphorosa und ihren sieben Söhnen.<br />

Do Hl. Vinzenz von Paul. III. Kl.<br />

Fr Hl. Hieronymus Ämiliani. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hl. Margareta.


21<br />

W<br />

22<br />

G<br />

23<br />

R<br />

24<br />

G/R<br />

25<br />

R<br />

26<br />

W<br />

27<br />

G/R<br />

Juli<br />

47<br />

Sa Hl. Laurentius von Brindisi. III. Kl. 2. Geb.<br />

(LKS) v. d. hl. Praxedis. – Vesp. v. Sonntag.<br />

So 8. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten. II. Kl. Credo. Präf.<br />

v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – 1. R Praeparate corda,<br />

2. R Dominus, qui eripuit, 3. Les. Hom. z. Ev. Si<br />

dispensator (7. Les.). Te Deum, eig. Ant. z. Bened.<br />

u. Geb. Vesp. (eig. Ant. z. Magn. u. Geb.) u. Kompl.<br />

v. Sonnt.<br />

Mo Hl. Apollinaris. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. hl.<br />

Liborius.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Vgl. 16. Juli. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hl. Christina. Oder: Hl. Christina, Gloria.<br />

Mi Hl. Jakobus* (d. Ältere). II. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Christophorus. Credo. Präf. v. d. Aposteln. –<br />

Mat. Commune d. Apost., eig. Les. d. 2. Nokt. u. eig.<br />

3. Nokt. Laud. Pss v. Sonntag, im übr. aus d. Comm.,<br />

eig. Gebet. Hor. Pss u. Ant. v. Wochentag. Vesp.<br />

Commune (eig. Geb.). Kompl. v. Sonntag.<br />

Do Hl. Anna, Mutter d. allersel. Jungfrau Maria.<br />

II. Kl. – Mat. Commune hl. Frauen, eig. Les.<br />

d. 2. Nokt. Laud. Pss v. Sonntag, im übr. Comm. Hor.<br />

Ant. u. Pss v. Wochentag. Vesp. Commune (eig. Geb.).<br />

Kompl. v. Sonntag.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. 16. Juli. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Pantaleon. Oder: Hl. Pantaleon, Gloria, keine<br />

Komm. Jew. gew. Präf.


48 Juli<br />

28<br />

R<br />

29<br />

G<br />

30<br />

G/R<br />

31<br />

W<br />

Sa Hll. Nazarius, Celsus und Innozenz. III. Kl. –<br />

Vesp. v. Sonnt. (eig. Ant. z. Magn. u. Geb.). Kompl.<br />

v. Samstag.<br />

So 9. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten. II. Kl. Credo, Präf.<br />

v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. Beginn d. Buches<br />

Kohelet (Ecclesiastes). 1. u. 2. RR Praeparate corda,<br />

Dominus, qui eripuit. 3. Les. Quod a flente.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Vgl. 16. Juli. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Abdon und Sennen. Oder: Hll. Abdon und<br />

Sennen, Gloria.<br />

Di Hl. Ignatius. III. Kl.


1<br />

G/R<br />

2<br />

W<br />

3<br />

G/W<br />

4<br />

W<br />

5<br />

G<br />

August<br />

49<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Messe v. vorhergeh. Sonntag<br />

(ohne Gloria u. Credo), 2. Geb. (LKS) v. d.<br />

hll. Makkabäischen Brüdern. Oder: Hll. Makk. Brüder.<br />

Gloria (keine Komm.). Jew. gew. Präf. – Off.<br />

d. Wochentage per annum. 3 Les. Script. occ. (Mulier<br />

autem quaedam) mit RR, Geb. v. Sonnt. Vesp. (Geb.<br />

v. Sonnt.) u. Kompl. v. Wochentag.<br />

Do Hl. Alphons von Liguori. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Stephan. Auch eine Votivmesse v. Jes. Chr. d. ew.<br />

Hohenpriester möglich: Gloria, 2. Geb. (in der Stillmesse)<br />

v. hl. Alphons. Präf. v. allerhl. Sakrament. –<br />

Mat. Les. aus d. 4. Buch d. Könige.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Mittwoch. Oder: Votivmesse<br />

v. hll. Herzen Jesu, Gloria, keine Komm.,<br />

Präf. v. hll. Herzen Jesu. – Mat. Les. aus d. 4. Buch<br />

d. Könige.<br />

Sa Hl. Dominikus. III. Kl. – Off. v. Wochentag,<br />

1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR,<br />

eig. 3. Les. Te Deum. Laud. u. Hor. Ant. u. Pss v. Wochentag,<br />

sonst aus d. Commune. Vesp. v. Sonntag.<br />

So 10. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (1. im Aug.). II. Kl.<br />

Credo, Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. Beginn<br />

d. Sprüche Salomos. 1. u. 2. RR In principio, Emitte,<br />

domine. 3. Les. Diceret saltem.


50 August<br />

6<br />

W<br />

7<br />

W<br />

8<br />

W<br />

9<br />

V<br />

10<br />

R<br />

Mo Fest der Verklärung des Herrn. II. Kl. Gloria,<br />

2. Geb. (LKS) v. d. hll. Xystus, Felicissimus und<br />

Agapitus. Credo. Gew. Präf. – In d. 3. Nokt. Ps 88<br />

(Gratias Domini bzw. Misericordias Domini) nur bis<br />

Vers 18 Nam Domini ... Rex noster bzw. Quia Domini<br />

... regis nostri. Laud. Pss v. Sonnt., sonst wie Propr.<br />

Hor. Ant. u. Pss v. Woch., Prim im übr. wie Ord. (V<br />

Qui apparuisti). Terz, Sext u. Non v. Fest. Vesp. wie<br />

Brev. Kompl. v. Sonnt. Kompl. v. Sonntag.<br />

Di Hl. Kajetan. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. hl. Donatus.<br />

– Mat. Les. d. 1. Augustwoche (Fili mi, attende).<br />

Mi Hl. Johannes Maria Vianney. III. Kl. 2. Geb.<br />

(LKS) v. d. hll. Cyriakus, Largus und Smaragdus.<br />

Do Vigil des Festes des hl. Laurentius. III. Kl. Kein<br />

Gloria. 2. Geb. (LKS) v. hl. Romanus. Gew. Präf.<br />

Ite, Missa est. – Off. d. Wochentage per annum. 3<br />

Les. Hom. z. Ev. Quia Deus (wie im 2. Comm. eines<br />

Martyrers). RR v. Wochentag, Laud. II u. Hor. wie<br />

Pssalt. bzw. Ord. (Prim nur 3 Pss). Vesp. v. d. Vigil<br />

(Psalt. d. Woch.), eig. Geb. Kompl. v. Wochentag.<br />

Fr Hl. Laurentius. II. Kl. – Mat. u. Laud. (Pss v.<br />

Sonnt.) alles wie Brev. Hor. Ant. u. Pss v. Wochentag.<br />

Kompl. v. Sonntag.


11<br />

W<br />

12<br />

G<br />

13<br />

G/R<br />

14<br />

V<br />

15<br />

W<br />

16<br />

W<br />

17<br />

W<br />

August<br />

51<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve<br />

(V), Gloria, 2. Geb. (LKS) v. d. hll. Tiburtius und<br />

Susanna. Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te<br />

in Veneratione). – 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3.<br />

verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les. Fuit vir unus, Te<br />

Deum. Prim V Qui natus es.<br />

So 11. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (2. im August).<br />

II. Kl. Vgl. 5. Aug. – Mat. Anf. d. Buchs Ecclesiastes.<br />

3. Les. Quid est.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. (kein Gloria.) 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Hippolytus und Cassianus. Oder: Hll. Hippolytus<br />

und Cassianus, Gloria, keine Komm. Jew. gew.<br />

Präf.<br />

Di Vigil des Festes Mariä Himmelfahrt. II. Kl.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Eusebius. Kein Gloria. Gew.<br />

Präf. – 3 Les. Hom. z. Ev. Cum audieris mit RR<br />

v. Wochentag (Praebe, fili, cor mihi etc. Prim nur 3<br />

Pss. Vesp. v. folg. Fest. Kompl. v. Sonntag.<br />

Mi FEST MARIÄ HIMMELFAHRT. I. Kl. Credo.<br />

Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in Assumptione).<br />

– Festoff. (alles wie Brev.). Kompl. v. Sonntag.<br />

Do Hl. Joachim. II. Kl. Kein Credo, gew. Präf. –<br />

Mat. u. Laud. wie im Comm. eines Bekenners, der<br />

nicht Bisch. war, außer Les. d. 2. u. 3. Nokt. (eig.),<br />

eig. Ant. z. Bened. Hor. Ant. u. Pss v. Woch.<br />

Fr Hl. Hyacinthus. III. Kl. – Off. d. 2. Augustwoche.


52 August<br />

18<br />

W<br />

19<br />

G<br />

20<br />

W<br />

21<br />

W<br />

22<br />

W<br />

23<br />

W<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve<br />

(V), Gloria, 2. Geb. (LKS) v. hl. Agapitus. Präf.<br />

v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in Veneratione). –<br />

1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR,<br />

eig. 3. Les. Fuit vir unus, Te Deum. Prim V Qui natus<br />

es.<br />

So 12. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (3. im Aug.). II. Kl.<br />

Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. Les.<br />

Anf. d. Buches d. Weisheit. 1. R In Principio, 2.R<br />

Emitte, Domine. 3. Les. Hom. z. Ev. Non oculi. Te<br />

Deum. Eig. Ant. z. Magn. u. Bened. u. eig. Geb.<br />

Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Hl. Bernhard. III. Kl. – Mat. Les. Iustorum,<br />

Fulgebunt; eig. 3. Les. Bernardus.<br />

Di Hl. Johanna Franziska Frémiot von Chantal.<br />

III. Kl.<br />

Mi Fest des Unbefleckten Herzens der allersel.<br />

Jungfrau Maria. II. Kl. 2. Geb. (LKS) v. d. hll.<br />

Timotheus und Gef. Credo. Präf. v. d. allersel. Jungfr.<br />

Maria (Et te in Festivitate). – Mat. u. Laud. (Pss<br />

v. Sonnt.) wie Commune d. Marienfeste, außer: eig.<br />

Les. d. 2. u. 3. Nokt., Ant. z. Bened. u. Geb. Hor.<br />

Ant. u. Pss v. Wochentag. Prim V Qui natus. Vesp.<br />

v. Fest (Commune), eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

Do Hl. Philippus Benitius. III. Kl. – Neue Les. 1961.


24<br />

R<br />

25<br />

W<br />

26<br />

G<br />

27<br />

W<br />

28<br />

W<br />

29<br />

R<br />

30<br />

W<br />

31<br />

W<br />

August<br />

53<br />

Fr Hl. Bartholomäus*. II. Kl. Gloria. Credo. Präf.<br />

v. d. Aposteln. – Mat. u. Laud. (Pss v. Sonnt.) wie<br />

Comm. d. Apost. außer Les. d. 2. Nokt. u. 3. Nokt.<br />

(vom Fest). Eig. Geb. Hor. Ant. u. Pss. v. Wochentag.<br />

Vesp. (Comm.) eig. Geb. Kompl. v. Sonnt.<br />

Sa Hl. König Ludwig. III. Kl. – Vesp. v. 4. So. im<br />

Aug. (Vespertina oratio).<br />

So 13. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (4. im Aug.). II. Kl.<br />

Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – 1. u. 2. Les.<br />

d. entspr. Monatswoche (2. u. 3. Les. verkn.). 3. Les.<br />

Hom. z. Ev. d. betr. Sonntags n. Pf. Eig. Ant. z. Bened.<br />

u. Magn. u. Geb. (so auch an den folgenden Sonntagen).<br />

Mo Hl. Joseph von Calasanza. III. Kl.<br />

Di Hl. Augustinus. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. hl.<br />

Hermes. (Kein Credo.)<br />

Mi Gedenktag der Enthauptung des hl. Johannes*.<br />

III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. d. hl. Sabina.<br />

Do Hl. Rosa von Lima. III. Kl. 2. Geb. v. d. hll. Felix<br />

und Audactus.<br />

Fr Hl. Raymund Nonnatus. III. Kl.


54<br />

1<br />

W<br />

2<br />

G<br />

3<br />

W<br />

4<br />

G<br />

5<br />

W<br />

September<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve<br />

(V). Oder: Votivmesse v. Unbefl. Herzen Mariä.<br />

Jew. Gloria, 2. Geb. (LKS) v. hl. Ägidius, 3. Geb.<br />

(LKS) v. d. hll. 12 Brüdern. Präf. v. d. allersel.<br />

Jungfrau Maria (Et te in Veneratione). – 1. u. 2. Les.<br />

Script. occ. (2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les.<br />

Sacramentum reconciliationis, Te Deum. Prim V Qui<br />

natus es. Vesp. v. Sonntag (V Vespertina oratio).<br />

So 14. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (1. im Sept.). II. Kl.<br />

Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. Beginn<br />

d. Buches Job. RR Si bona und Quare detraxistis.<br />

3. Les. Hom. z. Ev. Nemo potest.<br />

Mo Hl. Pius X. III. Kl. – 1. u. 2. Les. (Forts. d. Buches<br />

Job, 2. u. 3. verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les. Te<br />

Deum.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Messe v. Sonntag (ohne Gloria<br />

und Credo), gew. Präf. – 3 Les. Script. occ.. Geb.<br />

v. Sonntag.<br />

Mi Hl. Laurentius Justiniani. III. Kl. – 1. u. 2. Les.<br />

Script. occ. (2. u. 3. Les. verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig.<br />

3. Les. Te Deum, eig. Geb.


6<br />

G/W<br />

7<br />

G/W<br />

8<br />

W<br />

9<br />

G<br />

10<br />

W<br />

September<br />

55<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Messe v. 14. So. n. Pf. (ohne<br />

Gloria und Credo), gew. Präf. Auch eine Votivmesse<br />

v. Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester möglich:<br />

Gloria, keine Komm., Präf. v. allerhl. Sakrament. –<br />

1. Septemberwoche.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. Vortag. Oder: Votivmesse<br />

v. hll. Herzen Jesu: Gloria, keine Komm., Präf. v. hll.<br />

Herzen Jesu.<br />

Sa Fest der Geburt der allerseligsten Jungfrau<br />

Maria. II. Kl. 2. Gebet (LKS) vom hl. Hadrian. Credo.<br />

Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in<br />

Nativitate). – Mat. eig. Inv.; Hymn., Ant., Pss u. VV<br />

aus d. Commune; eig. Laud. m. RR (eig. Ant.); Pss<br />

v. Sonnt. Kap. u. Hymn. aus d. Comm.; eig. V, Ant.<br />

z. Bened. u. Geb. Hor. Ant. u. Pss. v. Wochentag, Prim<br />

V Qui natus. Vesp. v. Fest (mit Komm. d. folgenden<br />

Sonntags: Ecclesiam tuam), eig. Ant. u. Geb. Kompl.<br />

v. Sonnt.<br />

So 15. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (2. im Sept.). II. Kl.<br />

(Keine Komm.) Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit.<br />

– Mat. 1. u. 2. Les. Script. occ. RR wie 2. Sept.<br />

3. Les. Hom. z. Ev. De Iuvene illo. Te Deum. Eig. Ant.<br />

z. Bened. u. Geb. Vesp. (eig. Ant. z. Magn. u. Geb.)<br />

u. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Hl. Nikolaus von Tolentino. III. Kl. – Off. d.<br />

2. Septemberwoche.


56 September<br />

11<br />

G/R<br />

12<br />

W<br />

13<br />

G<br />

14<br />

R<br />

15<br />

W<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Messe v. Sonnt. (ohne Gloria<br />

und Credo), 2. Geb. (LKS) v. d. hll. Protus und<br />

Hyacinthus. Oder: Hll. Protus und Hyacinthus, Gloria.<br />

Jew. gew. Präf.<br />

Mi Fest Mariä Namen. III. Kl. (Kein Credo.) Präf.<br />

v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in Festivitate). –<br />

Mat. Inv. u. Hymn. aus d. Comm. d. Marienfeste.<br />

Ant., Pss u. V d. (einz.) Nokt. v. Wochentag. 1. u.<br />

2. Les. Script. occ., eig. 3. Les. Te Deum. Laud. u. Hor.<br />

Ant. u. Pss v. Wochentag. Vesp. v. Fest, Ant. u. Pss<br />

v. Wochentag, sonst wie Comm. (eig. Geb.). Kompl.<br />

v. Wochentag.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. – Les. Respondens autem<br />

Dominus Iob.<br />

Fr Fest Kreuzerhöhung. II. Kl. Gloria. Credo. Präf.<br />

v. hl. Kreuz. – Mat. u. Laud. wie Brev. Hor. Ant.<br />

u. Pss v. Woch. Vesp. v. Fest (Brev. für d. I. Vesp.<br />

außer d. Ant. z. Bened.: O crux benedicta). Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

Sa Fest der Sieben Schmerzen der allerseligsten<br />

Jungfrau Maria. II. Kl. 2. Geb. (LKS) v. hl. Nikomedes.<br />

Credo. Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in<br />

Transfixione). – Vesp. wie Brev. (Komm. d. Sonntags:<br />

Ecclesiam tuam). Kompl. v. Sonnt.


16<br />

G<br />

17<br />

G/W<br />

18<br />

W<br />

19<br />

V<br />

20<br />

G/R<br />

September<br />

57<br />

So 16. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (3. im Sept.). II. Kl.<br />

Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. 1. u. 2. Les.<br />

Script. occ. (Anf. d. Buches Tobias) 1. R Peto, Domine,<br />

2.RMemor esto. 3. Les. Hom. z. Ev. Curator<br />

hydropicus. Te Deum. Eig. Ant. z. Bened. u. Geb.<br />

Vesp. v. Sonntag (eig. Ant. z. Magn. u. Geb.). Kompl.<br />

v. Sonnt.<br />

Mo Gedächtnis der Stigmatisierung des hl. Franz<br />

von Assisi. IV. Kl. Messe v. Sonntag (ohne Gloria).<br />

2. Geb. (LKS) v. Ged. d. Stigmatisierung. Oder:<br />

Ged. d. Stigmatisierung. Gloria (keine Komm.). In<br />

Deutschland: Hl. Hildegard von Bingen. III. Kl.<br />

Messe Mihi autem adhaerere. 2. Geb. (LKS) v. Ged.<br />

d. Stigm. d. hl. Franz.<br />

Di Hl. Joseph von Cupertino. III. Kl.<br />

Mi Quatembermittwoch im September. II. Kl. (Vgl.<br />

die Besonderheiten im Missale.) Ohne Gloria u. Credo.<br />

2. Geb. (LKS) v. d. hll. Januarius u. Gef. Gew.<br />

Präf. Ite, Missa est. – Mat. 3 Les. Hom. z. Ev. Daemoniacum<br />

mit RR. Laud. Pss II, eig. Ant. z. Bened.<br />

(Hoc genus), preces, eig. Geb. Misericordiae. Prim<br />

nur 3 Pss. Vesp. Ant. wie Laud., preces, Kompl.<br />

v. Wochentag.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. 2. Geb. (LKS) v. d. hll.<br />

Euchstachius u. Gef. Oder: Hl. Eustachius u. Gef.,<br />

Gloria.


58 September<br />

21<br />

R<br />

22<br />

V<br />

23<br />

G<br />

24<br />

G/W<br />

25<br />

G/W<br />

26<br />

G/R<br />

Fr Hl. Matthäus*. II. Kl. 2. Geb. (auch im Hochamt)<br />

v. Quatemberfreitag. Credo. Präf. v. d. Apostelfesten.<br />

– Mat. Commune d. Apostelfeste (eig. Les. d.<br />

2. Nokt., eig. 3. Nokt.), Laud. Pss v. Sonntag (Komm.<br />

d. Quat.-Fr.). Vesp. Comm. (eig. Geb., Komm. d. Quat.-<br />

Fr.). Kompl. v. Sonnt.<br />

Sa Quatembersamstag im September. II. Kl. Vgl.<br />

Angaben zum 3. März! 2. Geb. (LKS, <strong>nach</strong> d. 1. Oration)<br />

v. hl. Thomas v. Villanova (keine weitere<br />

Komm.). Gew. Präf. – Laud. Pss II. (Gesang d. Moses<br />

verkürzt.) Vesp. v. Sonnt. (Ant. z. Magn.: Adonai,<br />

Domine). Kompl. v. Samstag.<br />

So 17. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (4. im Sept.) II. Kl.<br />

Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. Beginn<br />

d. Buches Judith. RR Adonai, Domine u. Benedicat<br />

te. 3. Les. Hom. z. Ev. Saducaeis confusis. Te Deum.<br />

Eig. Ant. z. Bened. Vesp. eig. Ant. z. Magn. u. Geb.<br />

Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. 2. Geb. (LKS) v. Ged. Mariä<br />

von der Erlösung der Gefangenen. Oder: Ged. Mariä<br />

v. d. Erlösung d. Gef. Gloria. – Mat. Les. Filii Israel.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. – In der Schweiz: HL. NIKO-<br />

LAUS VON FLÜE (Messe Ecce elongavi). I. Kl.<br />

Credo. Präf. v. d. Heiligen und Patronen.<br />

Mi Vom Tage IV. Kl. Vgl. 11. Sept. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Cyprian und Justina. Oder: Hll. Cyprian und<br />

Justina, Gloria. Jew. gew. Präf.


27<br />

R<br />

28<br />

R<br />

29<br />

W<br />

30<br />

G<br />

September<br />

Do Hll. Kosmas* und Damian*. III. Kl.<br />

59<br />

Fr Hl. Herzog Wenzeslaus. III. Kl. – Vesp. v. folg.<br />

Fest: Pss v. Sonntag (statt d. letzt. Ps: Ps 116 Laudate<br />

Dominum, omnes gentes.) Hymnus Te, splendor. Ant.<br />

z. Magn.: Dum sacrum.<br />

Sa WEIHEFEST DES HL. ERZENGELS MI-<br />

CHAEL. I. Kl. Credo, Gew. Präf. – Festoff. wie Brev.<br />

Vesp. Komm. d. Sonntags (Dirigat corda). Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

So 18. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (5. im Sept.) II. Kl.<br />

Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – 1. u. 2. Les.<br />

Script. occ. (Beginn d. Buches Esther). RR Domine, mi<br />

Rex und Spem in alium. 3. Les. Hom. z. Ev. Christum<br />

in humanis (7. Les.). Te Deum. Eig. Ant. z. Bened. u.<br />

Geb. Vesp. (eig. Ant. z. Magn. u. Geb.) u. Kompl.<br />

v. Sonnt.


60<br />

1<br />

G/W<br />

2<br />

W<br />

3<br />

W<br />

4<br />

W<br />

5<br />

G/R/W<br />

Oktober<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe v. Sonntag (ohne Gloria<br />

und Credo). 2. Geb. (LKS) v. hl. Remigius. Oder: Hl.<br />

Remigius. Jew. gew. Präf. – Off. 5. Sept.-Woche. 3<br />

Les. Script. occ. (aus d. Buch Esther, Erat vir Iudaeus)<br />

m. RR, Geb. v. Sonnt. Vesp. u. Kompl. v. Wochentag.<br />

Di Fest der hll. Schutzengel. III. Kl. Gloria (kein<br />

Credo), gew. Präf. – Mat. eig. Inv., Hymn., Ant. u.<br />

Pss d. (einz.) Nokt., V In conspectu Angelorum. 1. Les.<br />

Buch Exodus, RAngelis suis, 2. Les. Proph. Zacharias<br />

(Brev. 2. u. 3. Les. verkn.), R In conspectu, 3. Les.<br />

Angelis suis (Brev. 4. Les.). Te Deum. Laud. eig. Ant.,<br />

Pss v. Sonnt., sonst wie Propr. Sanct. Hor. Ant. u. Pss<br />

v. Wochentag. Vesp. v. Fest (Propr. Sanct.). Kompl.<br />

v. Wochentag.<br />

Mi Hl. Theresia vom Kinde Jesu. III. Kl.<br />

Do Hl. Franziskus von Assisi. III. Kl. Auch eine<br />

Votivmesse v. Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester möglich:<br />

Gloria, 2. Geb. (in der Stillmesse) v. hl. Franz von<br />

Assisi. Präf. v. allerhl. Sakrament.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Messe v. Sonntag (ohne Gloria<br />

und Credo). 2. Geb. (LKS) v. d. hll. Placidus und<br />

Gefährten. Oder: Hll. Pacidus u. Gef. Jew. gew. Präf.<br />

Oder: Votivmesse v. hll. Herzen Jesu, Gloria, 2. Geb.<br />

(in Stillmessen) v. d. hll. Placidus u. Gef., Präf. v. hll.


6<br />

W<br />

7<br />

G<br />

8<br />

W<br />

9<br />

W<br />

10<br />

W<br />

11<br />

W<br />

12<br />

G<br />

Oktober<br />

61<br />

Herzen Jesu.– 3 Les. Script. occ. (aus d. Buch Esther,<br />

Intravit itaque rex) m. RR, Geb. v. Sonnt. Vesp. u.<br />

Kompl. v. Wochentag.<br />

Sa Hl. Bruno. III. Kl. Auch eine Votivmesse v. Unbefl.<br />

Herzen Mariä möglich: Gloria, 2. Geb. (in Stillmessen)<br />

v. hl. Bruno, Präf. v. d. allersel. Jungfrau<br />

Maria (Et te in Veneratione). Vesp. v. Sonntag (Ant.<br />

z. Magn.: Adaperiat Dominus). Kompl. v. Samstag.<br />

So 19. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (1. im Okt.). II. Kl.<br />

2. Gebet (LKS) v. d. allersel. Jungfrau Maria v. Rosenkranz.<br />

(Keine weitere Komm.) Credo, Präf. v. d.<br />

allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. Beginn d. Makkabäerbuches.<br />

Mo Hl. Birgitta. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. d. hll.<br />

Sergius, Bacchus, Marcellinus und Apulejus.<br />

Di Hl. Johannes Leonardi. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Dionysius, Rusticus und Eleutherius.<br />

Mi Hl. Franz von Borgia. III. Kl.<br />

Do Fest der Mutterschaft d. allersel. Jungfrau<br />

Maria. II. Kl. Credo. Präf. v. d. allersel. Jungfrau<br />

Maria (Et te in Festivitate). – Mat. eig. Inv. u. Hymn.,<br />

Ant. u. Pss d. 3 Nokt. aus d. Comm., eig. Les. Laud.<br />

eig. (Pss v. Sonnt.). Hor. Ant. u. Pss v. Wochent.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Vgl. 5. Okt. (Keine Komm.)


62 Oktober<br />

13<br />

W<br />

14<br />

G<br />

15<br />

W<br />

16<br />

W<br />

17<br />

W<br />

18<br />

R<br />

19<br />

W<br />

20<br />

W<br />

Sa Hl. König Eduard. III. Kl. – Vesp. v. Sonntag<br />

(Ant. z. Magn.: Refulsit sol).<br />

So 20. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (2. im Okt.). II. Kl.<br />

Credo, Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat.<br />

1. Makkabäerbuch, 1. R Adaperiat, 2.RCongregati.<br />

3. Les. Hom. z. Ev. (Lectio sancti Ev.). Vesp. v. Sonnt.<br />

(eig. Ant. z. Magn. u. Geb.). Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Hl. Theresia. III. Kl.<br />

Di Hl. Hedwig. III. Kl.<br />

Mi Hl. Margareta Maria Alacoque. III. Kl.<br />

Do Hl. Lukas. II. Kl. Credo. Präf. v. d. Aposteln.<br />

– Mat. Comm. d. Apostel (Les. d. 1. Nokt. sowie<br />

3. Nokt. Comm. d. Evangelisten, eig. Les. d. 2. Nokt.).<br />

Laud. Pss v. Sonnt., sonst wie Comm. (eig. Geb.). Hor.<br />

Ant. u. Pss v. Wochent. Vesp. aus d. Commune (eig.<br />

Geb.). Kompl. v. Sonntag.<br />

Fr Hl. Petrus von Alcántara. III. Kl.<br />

Sa Hl. Johannes Cantius. III. Kl. – Mat. eig. Hymn.<br />

Corpus domas, Laud. eig. Hymn. Te deprecante. Vesp.<br />

v. Sonntag (Ant. z. Magn.: Exaudiat Dominus.).


21<br />

G<br />

22<br />

G<br />

23<br />

W<br />

24<br />

W<br />

25<br />

G/R<br />

26<br />

G/R<br />

Oktober<br />

63<br />

So 21. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (gilt als 4. im Okt.).<br />

II. Kl. Den Orationen werden (unter einer Schlußformel)<br />

die Orationen aus der Votivmesse f. d. Ausbreitung<br />

des Glaubens (Deus, qui omnes homines)<br />

angefügt (Missionssonntag). – Mat. Les. Fratribus qui<br />

sunt.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Vgl. 5. Okt. (keine Komm.)<br />

– 4. Okt.-Woche!<br />

Di Hl. Antonius Maria Claret. III. Kl.<br />

Mi Hl. Erzengel Raphael. III. Kl. (Kein Credo.)<br />

Gew. Präf. – Mat. eig. Inv., Hymn., Ant., Pss u.<br />

V d. einz. Nokt. 3 Les. De libro Tobiae (früher<br />

1. Nokt.), 1. R In illo temp., 2.R Egressus Tobias<br />

mit Gloria Patri. Nach 3. Les. Te Deum. Laud. eig.<br />

Ant. Pss v. Sonnt. Hor. Ant. u. Pss v. Wochentag.<br />

Vesp. eig. Ant. Pss v. Sonnt. (aber als letzt. Ps 137<br />

Celebrabo/Confitebor. Kompl. v. Wochentag.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag (ohne<br />

Gloria und Credo). 2. Geb. (LKS) v. d. hll. Chrysanthus<br />

und Daria. Oder: Hll. Chrysanthus und Daria.<br />

Gloria. (Keine Komm.). Jew. gew. Präf. – 3 Les.<br />

Script. occ. m. RR, Geb. v. Sonnt. Vesp. u. Kompl.<br />

v. Wochentag.<br />

Fr Vom Tage. IV. Kl. Wie Vortag. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Evaristus. Oder: Hl. Evaristus, Gloria.


64 Oktober<br />

27<br />

W<br />

28<br />

W<br />

29<br />

G<br />

30<br />

G<br />

31<br />

G<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve<br />

(V), Gloria, Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et<br />

te in Veneratione). – 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3.<br />

verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les. Amplectamur, Te<br />

Deum. Prim V Qui natus es. Vesp. v. folg. Fest.<br />

Kompl. v. Sonntag.<br />

So CHRISTKÖNIGSFEST. I. Kl. (Keine Komm.)<br />

Credo. Präf. v. Christkönigsfest. – Alles wie Brev.<br />

(Ps 88 endet mit Ut luna [Et thronus] ... in caelo<br />

fidelis); die 8. Les. wird geteilt. Prim V Qui primatum.<br />

Vesp. v. Christkönigsfest. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe v. 22. Sonnt. n. Pf.<br />

(Si iniquitates). Ohne Gloria und Credo. Gew. Präf.<br />

– Mat. 5. Okt.-Woche (Les. Igitur Eleaturus).<br />

Di Vom Tage. VI. Kl. Wie Montag. – Les. Mortuo<br />

itaque).<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Wie Montag. – Mat. Les.<br />

Antiochus autem. Vesp. v. folg. Fest. Kompl. v. Sonntag.


1<br />

W<br />

2<br />

S<br />

3<br />

W<br />

November<br />

65<br />

Do FEST ALLERHEILIGEN. I. Kl. Credo. Präf.<br />

von den Heiligen und Patronen. – Festoff. wie im<br />

Brev. (Keine Totenvesper.) Kompl. v. Sonntag.<br />

Fr ALLERSEELEN. I. Kl. Im Stufengebet entf.<br />

Ps Iudica, kein Gloria Patri, kein Gloria, Sequenz<br />

Dies irae, kein Credo. Präf. d. Totenmessen. Drei<br />

Meßformulare. (Wenn ein Zelebrant zwei oder drei<br />

Messen hintereinander zelebriert, unterbleibt in der<br />

ersten (und ggf. zweiten) die Purifikation des Kelches;<br />

dieser bleibt auf <strong>dem</strong> Corporale. Der Priester betet<br />

Quod ore mit gefalt. Händen und wäscht die Finger<br />

(mit <strong>dem</strong> Gebet Corpus tuum) in einem besond.<br />

Gefäß mit Wasser. Dann legt er eine neue Hostie<br />

auf die Patene und bedeckt den Kelch wie gewöhnlich.)<br />

Wird nur eine Messe zelebriert, nimmt man<br />

das erste Meßformular, bei zweien das erste und das<br />

zweite. Als gesungenes Hochamt ist das erste Formular<br />

zu nehmen (notfalls sogar wiederholt, falls ein<br />

Geistlicher in mehreren Kirchen Hochämter feiert).<br />

Wer die drei Messen hintereinander zelebriert, kann<br />

die Sequenz in der zweiten und dritten Messe (sofern<br />

sie keine Hochämter sind) auslassen. – Totenvesper<br />

und Totenkomplet (in alten Brev. wie <strong>nach</strong><br />

d. Allerheiligenfest angegeben.)<br />

Sa Hl. Maria am Samstag. IV. Kl. Messe Salve<br />

(V). Oder: Votivmesse von Unbefl. Herzen Mariä.<br />

Jew. Gloria, Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et


66 November<br />

4<br />

G<br />

5<br />

G<br />

6<br />

G<br />

7<br />

G<br />

8<br />

G/R<br />

9<br />

W<br />

te in Veneratione). – 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3.<br />

verkn.) mit 1. u. 3. RR, eig. 3. Les. ccessi, inquit, Te<br />

Deum. Prim V Qui natus es. Vesp. v. Sonntag (Ant.<br />

z. Magn.: Vidi Dominum). Kompl. v. Samstag.<br />

So 23. Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (1. im Nov.). II. Kl.<br />

Credo, Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. – Mat. Beginn<br />

d. Buches Ezechiel, 1. R Vidi Dominum, 2.RAspice,<br />

Domine. 3. Les. Hom. z. Ev. (Octavum signum). Vesp.<br />

v. Sonnt. (eig. Ant. z. Magn. u. Geb.). Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Vom Tage. IV. Kl. Messe vom Sonntag, ohne<br />

Gloria u. Credo, gew. Präf. – Mat. 3 Les. Script. occ.<br />

(Et audivi loquentem).<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Wie Montag. – Mat. Les. Et<br />

dixit ad me.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Wie Montag. – Les. Et factus<br />

est ... Et tu fili.<br />

Do Vom Tage. IV. Wie Montag. 2. Geb. (LKS) v. d.<br />

hll. Vier Gekrönten. Oder: Hll. Vier Gekrönte, Gloria.<br />

– 3 Les. Script. occ. (Et factus est ... Fili hominis).<br />

Fr Weihefest der Erzbasilika des allerheiligsten<br />

Erlösers (d.i. St. Johann im Lateran). II. Kl. 2. Geb.<br />

(LKS) v. hl. Theodor. Credo. (Secreta außerh. d. Kirche,<br />

deren Weihefest gefeiert w.). Präf. für die Kirchweihfeste.<br />

– Mat., Laud. u. Vesp. Commune d. Kirchweihfeste.<br />

Hor. Ant. u. Pss v. Woch. Vesp. v. Fest.<br />

Kompl. v. Sonntag.


10<br />

W<br />

11<br />

G<br />

12<br />

R<br />

13<br />

W<br />

14<br />

R<br />

15<br />

W<br />

16<br />

W<br />

17<br />

W<br />

November<br />

67<br />

Sa Hl. Andreas Avellinus. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hll. Tryphon, Respicius und Nympha. – Vesp.<br />

v. Sonntag (Ant. z. Magn.: Muro tuo, Geb. Absolve,<br />

quaesumus.<br />

So 5. <strong>nach</strong>geholter Sonntag <strong>nach</strong> Erscheinung (gilt<br />

als 3. im Nov.). II. Kl. Credo, Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit.<br />

– 1. u. 2. Les. Script. occ. (Beginn d. Buches<br />

Daniel). 1. R Vidi Dominum, 2.R Aspice, Domine.<br />

3. Les. Hom. z. Ev. Cum neglegentius.<br />

Mo Hl. Martinus. III. Kl. – Off. d. 3. Nov.-Woche.<br />

Di Hl. Didakus. III. Kl.<br />

Mi Hl. Josaphat. III. Kl.<br />

Do Hl. Albertus Magnus. III. Kl. In Österreich: HL.<br />

MARKGRAF LEOPOLD. I. Kl. Messe In memoria<br />

aeterna. (Keine Komm.) Credo. Präf. v. d. Heiligen<br />

und Patronen.<br />

Fr Hl. Gertrud. III. Kl.<br />

Sa Hl. Gregorius der Wundertäter. III. Kl. –<br />

Vesp. v. Sonntag (Ant. z. Magn.: Qui caelorum, Geb.<br />

Familiam tuam). Kompl. v. Samstag.


68 November<br />

18<br />

G<br />

19<br />

W<br />

20<br />

W<br />

21<br />

W<br />

22<br />

R<br />

So 6. <strong>nach</strong>geholter Sonntag <strong>nach</strong> Erscheinung<br />

(gilt als 4. im Nov.) II. Kl. Credo, Präf. v. d. allerhl.<br />

Dreifaltigk. – Beginn d. Buches Hosea. RR wie<br />

12. Nov. 3. Les. Hom. z. Ev. Regnum caelorum.<br />

Mo Hl. Elisabeth. III. Kl. 2. geb. (LKS) v. hl.<br />

Pontianus. – Off. d. 4. Nov.-Woche. Mat. Les. Audite<br />

verbum Domini.<br />

Di Hl. Felix von Valois. III. Kl.<br />

Mi Fest Mariä Opferung. III. Kl. (Kein Credo.) Präf.<br />

v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et te in Festivitate). –<br />

Inv. u. Hymn. Comm. Ant., Pss u. V d. (einz.) Nokt.<br />

v. Wochentag. 1. u. 2. Les. Script. occ. (2. u. 3. verkn.)<br />

mit 1. u. 3. RR. Eig. 3. Les. (in alt. Brev. 4. Les.). Te<br />

Deum. Laud. u. Hor. Ant. u. Pss v. Woch. Prim V<br />

Qui natus. Vesp. v. Fest, Ant. u. Pss v. Wochentag,<br />

sonst wie Comm., eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl.<br />

v. Wochentag.<br />

Do Hl. Cäcilia*. III. Kl. – Mat. Inv. u. Hymn.<br />

aus d. Commune, eig. Ant. u. Pss d. (einz.) Nokt.,<br />

1. u. 2. Les. 1. Korintherbr., 1. R. Cantantibus organis,<br />

2.RVirgo gloriosa. 3. Les. eig. Te Deum. Laud.<br />

eig. Ant., Pss v. Sonnt. Kap., Hymn. u. V aus d. Commune,<br />

eig. Ant. z. Bened. u. Geb.


23<br />

R<br />

24<br />

W<br />

25<br />

G<br />

26<br />

W<br />

27<br />

G<br />

28<br />

G<br />

29<br />

V/R<br />

30<br />

R<br />

November<br />

69<br />

Fr Hl. Klemens* I. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. d. hl.<br />

Felicitas. – 1. u. 2. Les. Script. occ.,1.ROrante sancto<br />

Clemente (früher: 4. R), 2. R Dedisti Domine (früher:<br />

6. R), eig. 3. Les., Te Deum. Laud. eig. Ant., Pss<br />

v. Sonnt., Kap., Hymn. u. V aus d. Commune. Vesp.<br />

eig. Ant. (aus d. Laud.), Pss v. Sonntag (aber am<br />

Schluß Ps. 115 Confisus bzw. Credidi). Kompl. v.<br />

Wochentag.<br />

Sa Hl. Johannes vom Kreuz. III. Kl. 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Chrysogonus. – Vesp. v. Sonntag: Ant. z. Magn.:<br />

Super muros tuos, Geb. Praesta, quaesumus.<br />

So Letzter Sonntag <strong>nach</strong> Pfingsten (gilt als 5. im<br />

Nov.). II. Kl. Credo. Präf. v. d. allerhl. Dreifaltigkeit. –<br />

Mat. Beginn d. Buches Micha. RR s. 13 Nov. 3. Les.<br />

Hom. z. Ev. Quando ad intelligentiam. Vesp. (eig. Ant.<br />

z. Magn. u. Geb.) u. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Hl. Silvester. III. Kl. 2. Geb. (LKS) v. hl. Petrus<br />

von Alexandrien. – Off. d. 5. Novemberwoche.<br />

Di Vom Tage. IV. Kl. Messe v. vorhergeh. Sonntag<br />

(ohne Gloria u. Credo), gew. Präf.<br />

Mi Vom Tage. IV. Kl. Wie Vortag.<br />

Do Vom Tage. IV. Kl. Wie Montag, 2. Geb. (LKS)<br />

v. hl. Saturninus. Oder: Hl. Saturninus, Gloria.<br />

Fr Hl. Andreas*. II. Kl. Credo. Präf. v. d. Aposteln.


70<br />

1<br />

G/W<br />

2<br />

V<br />

3<br />

W<br />

Dezember<br />

Sa Vom Tage. IV. Kl. Oder: Votivmesse v. Unbefl.<br />

Herzen Mariä. Jew. Gloria, Präf. v. d. allersel. Jungfrau<br />

Maria (et te in Veneratione). – Vesp. v. 1. Adv.-<br />

Sonnt., eig. Ant. (aus d. Laud.), Pss v. Samstag, eig.<br />

Kap. Hymn. u. V de temp. Kompl. v. Samstag (Alma<br />

Re<strong>dem</strong>ptoris).<br />

So ERSTER ADVENTSSONNTAG. I. Kl. Kein<br />

Gloria. Präf. v. d. Adventszeit. Ite, Missa est. – Mat.<br />

Inv. Regem vent., Hymn. Verbum, Ant. Veniet, Pss<br />

d. (einz.) Nokt. v. Sonnt., V Ex Sion, RDeus noster,<br />

1. u. 2. Les. Script. occur. Anf. d. Buches d. Proph.<br />

Isaias (2. u. 3. verkn.), 1. R Aspiciens, 2.R Missus<br />

(ohne Gloria Patri), 3. Les. Hom. z. Evang. Dominus<br />

ac, 3.REcce, dies. Laud. eig. Ant., Pss v. Sonnt. (I),<br />

eig. Kap., Ant. z. Bened. u. Geb.; Hymn. u. V de temp.<br />

Hor. Ant. aus d. Laud., Pss v. Sonnt. Vesp. v. Sonnt.,<br />

eig. Ant. u. Kap. (aus d. Laud.), Pss v. Sonnt.,<br />

Hymn. u. V de temp., eig. Ant. z. Magn. u. Geb.<br />

Kompl. v. Sonntag. – Im ganzen Advent (wenn nichts<br />

anderes angegeb.) Prim Qui venturus, Kurzlesung<br />

(auch an Festen): Domine, miserere nostri: te enim<br />

exspectavimus: esto bracchium nostrum in mane, et<br />

salus nostra in tempore tribulationis. Tu autem.<br />

Mo Hl. Franziskus Xaverius. III. Kl. 2. Geb. (auch<br />

in Hochämtern) v. 1. Adv.-So. Präf. von der Adventszeit.


4<br />

W<br />

5<br />

V<br />

6<br />

W<br />

7<br />

W<br />

8<br />

W<br />

9<br />

V<br />

Dezember<br />

71<br />

Di Hl. Petrus Chrysologus. III. Kl. 2. Geb. (auch in<br />

Hochämtern) v. 1. Adv.-So., 3. Geb. (LKS) v. d. hl.<br />

Barbara. Präf. v. d. Adventszeit.<br />

Mi Vom Tage. III. Kl. Messe v. 1. Adv.-Sonntag<br />

(ohne Allelujavers u. Credo). 2. Geb. (LKS) v. hl.<br />

Sabbas.<br />

Do Hl. Nikolaus. III. Kl. Vgl. 3. Dez. Auch eine<br />

Votivmesse v. Jes. Chr. d. ew. Hohenpriester möglich:<br />

Gloria, 2. Geb. (auch im Hochamt) v. 1. Adv.-So.,<br />

3. Geb. (in der Stillmesse) v. hl. Nikolaus.<br />

Fr Hl. Ambrosius. III. Kl. Vgl. 3. Dez. Oder: Votivmesse<br />

v. hll. Herzen Jesu: Gloria, 2. Geb. (auch im<br />

Hochamt) v. 1. Adv.-So., 3. Geb. (in der Stillmesse)<br />

v. hl. Ambrosius. – Vesp. v. folg. Fest (alles wie<br />

Brev.), Komm. d. Wochentags (1. Adv.-So.). Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

Sa FEST MARIÄ UNBEFL. EMPFÄNGNIS. I. Kl.<br />

Gloria. 2. Geb. (auch in Hochämtern) v. 1. Adventssonnt.<br />

Credo. Präf. v. d. allersel. Jungfrau Maria (Et<br />

te in Conceptione Immaculata). – Festoff. wie Brev.<br />

Prim V Qui natus. Kurzles. Domine, miserere. Vesp.<br />

Komm. d. 2. Adventssonntags (eig. Ant. u. Geb.).<br />

Kompl. v. Sonnt.<br />

So ZWEITER ADVENTSSONNTAG. I. Kl. Kein<br />

Gloria. Credo. Präf. von der Adventszeit. – Mat.<br />

Inv. Regem venturum, Hymn. Verbum supernum, Ant.<br />

Veniet ecce rex. Pss d. (einz.) Nokt. v. Sonnt. V Ex<br />

Sion species decoris eius, R Deus noster manifeste


72 Dezember<br />

10<br />

V/R<br />

11<br />

W<br />

12<br />

V<br />

13<br />

R<br />

14<br />

V<br />

veniet. 1.u.2.Les Script. occ. 1. R Ierusalem, cito,<br />

2. R Civitas Ierusalem (ohne Gloria Patri). 3. Les.<br />

Hom. z. Ev. Visis tot signis. 3.REcce Dominus. Laud.<br />

eig. Ant. Pss v. Sonnt. I, eig. Kap., Ant. z. Bened. u.<br />

Geb. Hymn. u. V de temp. Hor. Ant. aus d. Laud. Pss<br />

v. Sonnt. Eig. Ant. u. Kap., Pss v. Sonnt., Hymn. u.<br />

V de temp., eig. Ant. z. Magn. u. Geb.) u. Kompl.<br />

v. Sonnt.<br />

Mo Vom Tage. III. Kl. Messe v. 2. Adv.-So. (ohne<br />

Allelujavers u. Credo). 2. Geb. (LKS) v. hl. Melchiades.<br />

Oder: Hl. Melchiades, Gloria, 2. Geb. (auch in<br />

Hochämtern) vom 2. Adv.-So. Präf. v.d. Adventszeit.<br />

Di Hl. Damasus I. III. Kl. Vgl. 3. Dez.<br />

Mi Vom Tage. III. Kl. Messe v. 2. Adv.-So. Vgl.<br />

Montag.<br />

Do Hl. Lucia*. III. Kl. 2. Geb. (auch in Hochämtern)<br />

v. 2. Adv.-So. Präf. v. d. Adventszeit. – Mat. 1. u.<br />

2. Les. Script. occ., 1.RLucia virgo, 2.RGrata facta<br />

est (früher 6. Les.). Eig. 3. Les. Laud. eig. Ant., Pss<br />

v. Sonnt.<br />

Fr Vom Tage. III. Kl. Messe v. 2. Adv.-So. (ohne<br />

Allelujavers und Credo). – Mat. 3 Les. Script. occ. mit<br />

RR. Laud. II. Eig. Ant. z. Bened. Geb. v. Sonntag. Hor<br />

Ant. Ecce in nubibus (vorhergeh. Sonnt.) Pss v. Wochentag<br />

(Prim nur 2 Pss.) Vesp. v. Wochentag (eig.<br />

Ant. z. Magn., Geb. v. Sonnt.). Kompl. v. Wochentag.


15<br />

V<br />

16<br />

Ros.<br />

17<br />

V<br />

18<br />

V<br />

19<br />

V<br />

Dezember<br />

73<br />

Sa Vom Tage. III. Kl. Vgl. Vortag. – Mat. 3 Les.<br />

Script. occ. (Domine, Deus meus es tu) m. RR. Laud.<br />

II (Gesang d. Moses verkürzt: nur bis ... et oblitus<br />

es Domini, creatoris tui / Dei factoris tui). Eig. Ant.<br />

z. Bened., Geb. v. vorhergeh. Sonntag, Pss v. Wochentag<br />

(Prim nur 3 Pss). Vesp. v. folg. Sonntag (eig. Ant.<br />

aus d. Laud.), Pss v. Samstag, eig. Kap. Hymn. u. V de<br />

temp., eig. Ant. z. Magn. u. Geb. Kompl. v. Samstag.<br />

So DRITTER ADVENTSSONNTAG. I. Kl. Vgl.<br />

1. Adv.-So. – Off. d. Adv.-Sonntage. Mat. Inv. Prope<br />

est, Hymn. Verbum supernum, Ant. Veniet ecce Rex,<br />

Pss d. einz. Nokt. v. Sonnt. V Ex Sion species decoris<br />

eius, R Deus noster manifeste veniet. 1. u. 2. Les.<br />

Script. occ. (2. u. 3. verkn.), 1. R Ecce apparebit, 2.R<br />

Qui venturus est (ohne Gloria Patri), 3. Les. Hom.<br />

z. Ev. Ex huius nobis (7. Les.), 3. R Docebit nos<br />

Dominus (9. R). Laud. eig. Ant., Pss. v. Sonnt. I, eig.<br />

Ant. z. Bened. u. Geb., Hymn. u. V de temp. Hor.<br />

Ant. aus d. Laud., Pss. v. Sonnt., Prim ansonsten wie<br />

Ord. Übr. Hor. Prop. de temp. Vesp. Ant. z. Magn.: O<br />

Sapientia. Geb. Kompl. v. Sonnt.<br />

Mo Vom Tage. II. Kl. Messe v. 3. Adv.-So. Präf. Vgl.<br />

14. Dez. – O Sapientia.<br />

Di Vom Tage. II. Kl. Wie Montag. – O Adonai.<br />

Mi Quatembermittwoch im Advent. II. Kl. Man<br />

beachte die Besonderheiten im Missale. 2. Geb. (LKS)<br />

v. d. hl. Lucia. – Mat. die 3 letzt. Pss II. 3 Les. Hom.


74 Dezember<br />

20<br />

V<br />

21<br />

R<br />

22<br />

V<br />

23<br />

V<br />

z. Ev. mit RR. Laud. (II) eig. Ant. z. Bened., preces,<br />

eig. Geb. Hor. Ant. Prophetae praedicaverunt. Vesp.<br />

eig. Geb. (Praesta quaesumus aus d. Laud.). O radix<br />

Iesse.<br />

Do Vom Tage. II. Kl. Vgl. 17. Dez. – O clavis David.<br />

Fr Hl. Thomas*. II. Kl. 2. Geb. (auch in Hochämtern)<br />

v. Quatemberfreitag. Präf. v. d. Aposteln. – Mat. Laud.<br />

Commune Apost., außer Les. d. 2. u. 3. Nokt., Ant.<br />

z. Bened. u. Geb. (Komm. d. Sonnt.) Ant. O Oriens.<br />

Kompl. v. Sonntag.<br />

Sa Quatembersamstag im Advent. II. Kl. Vgl. a.<br />

Angab. z. Samst. <strong>nach</strong> d. 1. Fastensonnt.! – 3 Les.<br />

Hom. z. Ev. Laud. (II) u. Hor. Ant. Intuemini, Pss<br />

v. Wochentag, Ant. z. Bened.: Ecce, completa sunt.<br />

Preces, eig. Geb. Prim nur 3 Pss. Vesp. v. 4. Adventssonntag,<br />

eig. Ant. Canite tuba. Ant. z. Magn. O Rex<br />

gentium. Geb. Excita, quaesumus. Samstagskompl.<br />

So VIERTER ADVENTSSONNTAG. I. Kl. Vgl.<br />

1. Adventssonnt. (Keine Komm.) – Inv. Prope est,<br />

Hymn. Verbum supernum. Ant. Veniet ecce Rex. Vu.<br />

R wie 1. Adventssonnt., 1. R Canite, 2.RMe opportet.<br />

Hom. z. Evang. Dicebat Ioannes. 3.RIntuemini.<br />

Laud. eig. Ant., Pss v. Sonnt. (I), eig. Kap., Ant.<br />

z. Bened. (Ecce) u. Geb., Hymn. u. V de temp. Hor.<br />

Ant. aus d. Laud., Pss v. Sonnt., Prim ansonsten wie<br />

Ord., Terz, Sext u. Non Propr. de temp. Vesp. Ant.<br />

z. Magn.: O Emanuel. Kompl. v. Sonntag.


24<br />

V<br />

25<br />

W<br />

26<br />

R<br />

Dezember<br />

75<br />

Mo VIGIL VON WEIHNACHTEN. I. Kl. Credo.<br />

Präf. v. d. Adventszeit. – Invit. Hodie scietis, Hymn.<br />

Verbum. 9 Ant. u. Pss v. Sonntag in d. Adventszeit. V<br />

Hodie scietis. 3 Les. Hom. z. Evang. (Quare non) mit<br />

RR. Laud., Hor u. Vesp. wie Brev. Kompl. v. Sonntag.<br />

Nach Alma Re<strong>dem</strong>ptoris V Post partum, Geb. Deus,<br />

qui salutis bis zum Fest Mariä Lichtmeß.<br />

Di WEIHNACHTSFEST. I. Kl. mit Oktav. Credo<br />

(zur Kniebeuge z. Et incarnatus s. 25. März!). Präf. u.<br />

Communicantes v. Weih<strong>nach</strong>ten (im Communicantes<br />

heißt es nur in der 1. Messe, in der Nacht, noctem<br />

sacratissimam). In d. 2. Messe 2. Geb. (in Konventu.<br />

Stillmessen) v. d. hl. Anastasia*. In der 3. Messe<br />

entfällt das Schlußevangelium. (Bzgl. d. Zelebration<br />

d. 2. u. 3. Messe s. 2. Nov.!) – Festoff. wie Brev.<br />

Bis 5. Jan. einschl. Prim V Qui natus u. Kurzles.<br />

Ipsi peribunt, tu autem permanebis; et omnes sicut<br />

vestimentum veterascent: et velut amictum mutabis<br />

eos, et mutabuntur; tu autem i<strong>dem</strong> ipse es, et anni<br />

tui non deficient. Tu autem... Mat. Ps 88 (Gratias<br />

/Misericordias Domini) endet mit <strong>dem</strong> Vers Ut luna<br />

/Et thronus...caelo fidelis. 2. Vesp. wie Brev. (ohne<br />

Komm.). Kompl. v. Sonntag.<br />

Mi Hl. Stephanus*. II. Kl. 2. Geb. (auch in Vesper<br />

und Hochämtern) v. d. Oktav (aus d. 3. Weih<strong>nach</strong>tsmesse).<br />

Credo. Präf. u. Communicantes v. Weih<strong>nach</strong>ten.<br />

– Mat. u. Laud. wie Brev. Hor. Ant. u. Pss<br />

v. Wochentag, im übr. wie Ord. (Prim V u. Kurzles. de<br />

temp.). Vesp. Ant. u. Pss v. Weih<strong>nach</strong>ten, vom Kap. an<br />

v. hl. Stephanus, Komm. d. Okt. Kompl. v. Sonntag.


76 Dezember<br />

27<br />

W<br />

28<br />

R<br />

29<br />

W<br />

Do Hl. Apostel Johannes*. II. Kl. 2. Geb. (auch in<br />

Vesper und Hochämtern) v. Weihn. (aus d. Messe<br />

Puer). Credo. Präf. u. Communicantes v. Weih<strong>nach</strong>ten.<br />

– Off. wie Brev. Hor. Ant. u. Pss v. Wochent.,<br />

sonst wie Propr. d. Weih<strong>nach</strong>tszeit. Vesp. Ant. u. Pss<br />

v. Weihn., vom Kap. an v. hl. Johannes, Komm. d.<br />

Oktav. Kompl. v. Sonntag.<br />

Fr Hll. Unschuldige Kinder. II. Kl. Gloria. 2. Geb.<br />

(auch in Vesper und Hochämtern) v. Weihn. Credo.<br />

Präf. v. Weihn. – Mat. Laud. wie Brev. 8. R mit Gloria<br />

Patri, <strong>nach</strong> 9. Les. Te Deum Komm. d. Okt. Hor. Ant.<br />

u. Pss v. Wochentag, Prim wie Ord., Terz, Sext u. Non<br />

Propr. de temp. Vesp. Ant. u. Pss. v. Weihn., v. Kap.<br />

an v. d. hll. Unsch. Kindern, Komm. d. Okt. Kompl.<br />

v. Sonntag.<br />

Sa Von der Weih<strong>nach</strong>tsoktav. II. Kl. Messe Puer.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Thomas Becket. Credo. Präf. u.<br />

Communicantes v. Weih<strong>nach</strong>ten. – Mat. Inv., Hymn.,<br />

9 Ant. u. Pss d. (einz.) Nokt. wie an Weih<strong>nach</strong>ten.<br />

V Ipse invocabit me, Script. occur.: Paulus servus.<br />

1. R Hodie, 2.RQuem vidistis mit Gloria Patri. Nach<br />

d. 3. Les. Te Deum. Laud. wie Weihn. Hor. Ant. u. Pss<br />

v. Wochentag, im übr. wie Weih<strong>nach</strong>ten. Vesp. Ant. u.<br />

Pss v. Weih<strong>nach</strong>ten, jedoch eig. Kap.(Fratres: Quanto<br />

tempore), Hymn. u. Gebet. Kompl. v. Sonntag.


30<br />

W<br />

31<br />

W<br />

Dezember<br />

77<br />

So Sonntag in der Oktav von Weih<strong>nach</strong>ten. II. Kl.<br />

Credo. Präf. u. Communicantes v. Weih<strong>nach</strong>ten. –<br />

Inv., Hymn., 9 Ant. u. Pss d. (einz.) Nokt. wie Weihn.,<br />

V Ipse, 1. u. 2. Les. Script. occur. (Scimus autem, 2.u.<br />

3. verkn.), 1. R Hodie, 2.RO magnum, 3. Les. Hom.<br />

z. Evang. Vides uberem (7. Les.), Te Deum. Laud. Ant.<br />

v. Weihn., Pss v. Sonnt., eig. Kap., Hymn. v. Weihn.<br />

eig. V, Ant. z. Bened. u. Geb. Hor. Ant. u. Pss<br />

v. Sonnt., ansonsten Prim wie Ord. Terz, Sext u. Non<br />

eig. Kap., R u. V v. Weihn., eig. Geb. Vesp. v. folg.<br />

Fest (ohne Komm.) Kompl. v. Sonntag.<br />

Mo Von der Weih<strong>nach</strong>tsoktav. II. Kl. Vgl. 29. Dez.<br />

2. Geb. (LKS) v. hl. Silvester. Gloria, Credo, Präf. u.<br />

Communicantes v. Weih<strong>nach</strong>ten. – Les. Script. occ.<br />

(Scimus autem), 1. R Hodie, 2.R Quem vidistis m.<br />

Gloria Patri. Nach d. 3. Les. Te Deum. Laud. wie<br />

Weihn. (Komm. d. hl. Silvester: Gebet Gregem). Hor.<br />

Ant. u. Pss v. Wochentag, sonst wie Weihn. Vesp. v.<br />

folg. Tag (wie Brev.). Kompl. v. Sonnt.


78 Indult<br />

Aus <strong>dem</strong> Indult von 1984<br />

Missale Romanum <strong>1962</strong><br />

Im Schreiben der Kongregation für den Gottesdienst zum sog. „Tridentinischen<br />

Meßritus“ an die Vorsitzenden der Bischofskonferenzen<br />

finden sich die folgenden (einschränkenden) Bestimmungen:<br />

a) Es muß eindeutig und öffentlich feststehen, daß der jeweilige<br />

Priester und die jeweiligen Gläubigen in keiner Weise die Position<br />

derjenigen teilen, die die rechtliche Gültigkeit und die<br />

Richtigkeit hinsichtlich der kirchlichen Lehre des Missale Romanum<br />

in Zweifel ziehen, das Papst Paul VI. 1970 promulgiert<br />

hat.<br />

b) Die Feier soll ausschließlich den Gruppen vorbehalten sein, die<br />

darum ersuchen; in Kirchen und Oratorien, die der Bischof<br />

bestimmt (nicht jedoch in Pfarrkirchen, es sei denn, daß der<br />

Bischof dies in außerordentlichen Fällen eigens erlaubt); an den<br />

Tagen und unter den Bedingungen, die vom Bischof <strong>nach</strong> Art<br />

einer Gewohnheit oder durch einen eigenen Akt approbiert sind.<br />

c) Diese Feiern müssen <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Missale von <strong>1962</strong> und in<br />

lateinischer Sprache gehalten werden.<br />

d) Es soll keine Vermischung zwischen Riten und Texten der beiden<br />

Missale erfolgen.<br />

e) Jeder Bischof soll diese Kongregation über die von ihm gegebenen<br />

Erlaubnisse informieren und <strong>nach</strong> Ablauf eines Jahres seit<br />

der Gewährung des Indults über das Ergebnis seiner Anwendung<br />

berichten.<br />

Diese Erlaubnis, die kennzeichnend ist für die Sorge des<br />

gemeinsamen Vaters um alle seine Söhne, muß in einer Weise<br />

benutzt werden, die die Befolgung der Liturgieform im Leben der<br />

jeweiligen kirchlichen Gemeinschaften nicht beeinträchtigt.


Ecclesia Dei<br />

Das Schreiben ist datiert vom 3. Oktober 1984 und unterzeichnet<br />

von den Erzbischöfen Augustinus Mayer und Virgilio Noè.<br />

Die Bestimmungen gemäß <strong>dem</strong> Motuproprio Ecclesia Dei<br />

In <strong>dem</strong> am 2. Juli 1988 verkündeten und mit den Worten Ecclesia<br />

Dei beginnenden Motuproprio hat Papst Johannes Paul II. u. a.<br />

folgendes bestimmt:<br />

„Allenthalben soll der Wunsch derer, die sich der lateinischen<br />

liturgischen Tradition verbunden fühlen, beachtet werden, und zwar<br />

durch eine weite und großzügige Auslegung der Richtlinien, die der<br />

Hl. Stuhl hinsichtlich des Gebrauchs des Missale Romanum in der<br />

Ausgabe von <strong>1962</strong> erlassen hat.“ In einer zugehörigen Fußnote wird<br />

auf das oben abgedruckte „Indult“ verwiesen.<br />

Bekanntlich wurde die erwähnte Kommission, die <strong>nach</strong> <strong>dem</strong><br />

Motuproprio „Ecclesia Dei“ benannt ist, am 18. Oktober 1988<br />

errichtet; der Hl. Vater gewährte ihr in einem förmlichen Dekret<br />

die Vollmacht, „allen, die darum bitten, den Gebrauch des Missale<br />

Romanum von <strong>1962</strong> zu gestatten, und zwar gemäß den Normen,<br />

die die eigens dazu eingesetzte Kardinalskommission bereits im<br />

Dezember 1986 vorgelegt hat, wobei <strong>dem</strong> Diözesanbischof vorher<br />

Mitteilung zu machen ist.“<br />

Wie die Päpstliche Kommission Ecclesia Dei in einer Verlautbarung<br />

vom April 1991 (Prot.-Nr. 500/90, unterzeichnet vom damaligen<br />

Präfekten, Augustinus Kardinal Mayer) darlegte, war diese Kardinalskommission<br />

zu <strong>dem</strong> einstimmigen Urteil gekommen, daß die<br />

Bestimmungen des Indultes „zu restriktiv“ seien. Daher bestimmte<br />

die Kommission in ihren diesbezüglichen Richtlinien (vgl. UNA<br />

VOCE KORRESPONDENZ, Heft 1/1998) u. a. folgendes:<br />

„1. Es gibt nunmehr keinen Grund, weshalb die sog. ,Tridentinische‘<br />

Messe nicht in einer Pfarrkirche gefeiert werden sollte,<br />

79


80 Ecclesia Dei<br />

wo dies einen echten seelsorglichen Dienst für die Gläubigen, die<br />

darum bitten, darstellt. Natürlich ist für eine harmonische Abstimmung<br />

mit den schon bestehenden pfarrlichen Gottesdienstzeiten zu<br />

sorgen.<br />

2. Unsere Empfehlung ist, daß an Orten, wo die Gläubigen<br />

ein Gesuch um die regelmäßige Zelebration der Messe <strong>nach</strong> <strong>dem</strong><br />

Missale von <strong>1962</strong> gestellt haben, diese wöchentlich an Sonntagen<br />

sowie an Feiertagen an zentral gelegener Stelle und zu einer<br />

angemessenen Zeit angesetzt werden sollte, und zwar zunächst<br />

auf Versuchsbasis für einige Monate. Da<strong>nach</strong> könnte eine erneute<br />

Beurteilung und ggf. Anpassung erfolgen.<br />

3. Natürlich sollten die Zelebranten der sog. ,Tridentinischen‘<br />

Messe nicht versäumen, in ihrer Verkündigung und im Kontakt<br />

mit den Gläubigen, die an diesen Messen teilnehmen, ihre eigene<br />

Verbundenheit mit der Gesetzgebung der Universalkirche und ihre<br />

Anerkennung des dogmatischen und kirchenrechtlichen Wertes der<br />

Liturgie, wie sie <strong>nach</strong> <strong>dem</strong> Zweiten Vatikanischen Konzil revidiert<br />

wurde, zum Ausdruck zu bringen. Unter diesen Bedingungen<br />

erscheint es aber nicht nötig, ja sogar unangemessen schmerzlich,<br />

jenen, die an solchen Zelebrationen teilnehmen, noch weitere<br />

Restriktionen aufzuerlegen.“ Die Tatsache, daß sie überhaupt einen<br />

entsprechenden Antrag gestellt hätten, beweise zur Genüge, daß sie<br />

„guten Willen und den Wunsch <strong>nach</strong> voller kirchlicher Einheit“<br />

besäßen.<br />

Aus all <strong>dem</strong> geht hervor, daß die vorkonziliaren liturgischen<br />

Bücher und Riten (wieder) legitime Bestandteile der Liturgie der<br />

römisch-katholischen Kirche sind, wenngleich man von einer Anerkennung<br />

<strong>nach</strong> Maßgabe der (oben wiedergegebenen) offiziellen<br />

Dokumente noch weit entfernt ist.<br />

Es bleibt abzuwarten, ob die von vielen geforderte „generelle<br />

Freigabe“ der traditionellen Liturgie hier Abhilfe zu schaffen<br />

vermag.

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!